ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Θέμα Πτυχιακής Εργασίας : ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ Επιμέλεια : ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΚΡΥΣΤΑΛΩ Επιβλέπων Καθηγητής : ΔΑΠΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΕΡΡΕΣ, 2012

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο : ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ 1.1 Γενικά 2 1.2 Έννοια Ορισμός 2 1.3 Έδρα 2 1.4 Χαρακτηριστικά 3 1.5 Αντικείμενο εργασιών 3 1.6 Καταστατικό 4 1.7 Εταίροι Ε.Π.Ε. 5 1.7.1 Φυσικά πρόσωπα 5 1.7.2 Νομικά πρόσωπα 5 1.8 Εταιρικό κεφάλαιο 6 1.8.1 Εταιρικό μερίδιο και εταιρική μερίδα 6 1.9 Βιβλία της Ε.Π.Ε. 8 1.10 Οργάνωση και διοίκηση της Ε.Π.Ε. 10 1.10.1 Συνέλευση των εταίρων 10 1.10.2 Οι αποφάσεις της συνέλευσης 11 1.10.3 Συμπληρωματικές εισφορές εταίρων 12 1.10.4 Σχέσεις εταίρων εταιρίας 13 1.10.5 Διορισμός διαχειριστών 14

1.10.6 Ανάκληση διαχειριστών 16 1.10.7 Διαχειριστική περίοδος 17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΣΤΑΣΗΣ Ε.Π.Ε. 2.1 Γενικά 18 2.2 Υπόχρεα πρόσωπα και συνεργασία με την Υπηρεσία Μίας Στάσης 18 2.3 Ενέργειες της Υπηρεσίας Μίας Στάσης 19 2.4 Υποχρεώσεις της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. 20 2.5 Διαδικασία Σύστασης 21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο : Η ΑΥΞΟΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΤΑΙΡΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΜΕΡΙΔΙΩΝ 3.1 Αύξηση του εταιρικού μεριδίου 25 3.1.1 Δικαίωμα εγγραφής 26 3.1.2 Η λογιστική αντιμετώπιση της αύξησης του εταιρικού κεφαλαίου 27 3.1.3 Λογιστικές εγγραφές αύξησης κεφαλαίου με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών 28 3.1.4 Η φορολογική πλευρά της αύξησης του εταιρικού κεφαλαίου 29 3.2 Μείωση του εταιρικού κεφαλαίου της Ε.Π.Ε. 29 3.2.1 Οι κυριότεροι λογαριασμοί του Ε.Γ.Λ.Σ. που χρησιμοποιούνται κατά τη μείωση του εταιρικού κεφαλαίου 31 3.3 Μεταβίβαση του εταιρικού μεριδίου 32

3.3.1 Προσδιορισμός της υπεραξίας μεταβίβασης των εταιρικών μεριδίων 33 3.3.2 Προσδιορισμός της κατώτατης πραγματικής αξίας των μεταβιβαζόμενων μεριδίων σε συγγενείς Α και Β κατηγορίας 35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο : ΟΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ Ε.Π.Ε. 4.1 Φορολογία 36 4.2 Φορολογία κερδών που πραγματοποιούν οι Ε.Π.Ε. 37 4.3 Παρακρατούμενος φόρος στα διανεμόμενα κέρδη 38 4.4 Συμπληρωματικός φόρος 3% στο εισόδημα από ακίνητα 38 4.5 Προκαταβλητέος φόρος της Ε.Π.Ε. για την επόμενη χρήση 38 4.6 Δήλωση φορολογίας εισοδήματος της Ε.Π.Ε. 39 4.7 Δήλωση κερδών της Ε.Π.Ε. στους εταίρους 39 4.8 Διανομή ή κεφαλαιοποίηση αποθεματικών Ε.Π.Ε. 40 4.9 Δημοσίευση ισολογισμού και αποτελεσμάτων της Ε.Π.Ε. 41 4.10 Απογραφή και Ετήσιοι Λογαριασμοί (Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις) 42 4.11 Παράδειγμα Υπολογισμός του φόρου εισοδήματος στις Ε.Π.Ε. 42 4.12 Παράδειγμα Φορολογία κερδών της Ε.Π.Ε. όταν στα έσοδα της περιλαμβάνονται και έσοδα από καταθέσεις όψης σε τράπεζες καθώς και κέρδη από συμμετοχή σε άλλες επιχειρήσεις 43

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο : ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. 5.1 Γενικά 49 5.2 Σύσταση 50 5.3 Όργανα 51 5.4 Ευθύνη των εταίρων 51 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο : ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ Ε.Π.Ε. 6.1 Συγχώνευση Ε.Π.Ε. 53 6.2. Μετατροπή 53 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο : ΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΤΗΣ Ε.Π.Ε. 7.1 Η λύση της Ε.Π.Ε. 55 7.2 Εκκαθάριση της Ε.Π.Ε. 56 7.3 Διαδικασία εκκαθάρισης 58 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 60 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 61

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το απεριόριστο της ευθύνης των Ομορρύθμων Εταίρων στις προσωπικές εταιρίες, όπως και η εξάρτηση της τύχης των επιχειρήσεων Ο.Ε. ή Ε.Ε. εμποδίζουν την ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε περιπτώσεις που οι διαστάσεις της εταιρίας θα ξεπερνούν το μικρό μέγεθος. Το ελάχιστο όριο κεφαλαίου που επιβάλλει ο νόμος για τις Ανώνυμες Εταιρίες (Α.Ε.) σε σύγκριση με τις προσωπικές εταιρίες είναι υψηλότερο. Παράλληλα, υπόκεινται σε κρατικό έλεγχο και εποπτεία, με σκοπό την προστασία των πιστωτών και των μετόχων της μειοψηφίας. Σε αρκετές περιπτώσεις, γίνεται αισθητή η ανάγκη να υπάρξει μία ενδιάμεση μορφή εταιρίας μεταξύ προσωπικής και κεφαλαιουχικής, τα μέλη της οποίας είναι υπεύθυνα για τις υποχρεώσεις της μέχρι του ποσού εισφοράς τους στο κεφάλαιο. Στη χώρα μας η Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.), εμφανίσθηκε το 1995 και θεσμοθετήθηκε με το Ν.3190/55. Η εξάπλωση της ήταν ραγδαία, καθώς συνδυάζει την ευελιξία των προσωπικών εταιριών με τη σταθερότητα του κεφαλαίου των Ανώνυμων Εταιριών. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.3190/55 είναι εμπορική εταιρία, έστω και αν ο σκοπός της δεν είναι εμπορικός. Οι εμπορικές υποχρεώσεις βαρύνουν μόνο την εταιρία και σε εξαιρετικές περιπτώσεις βαρύνουν και ατομικά τους εταίρους. Το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτών των εταιριών, είναι η περιορισμένη ευθύνη των εταίρων μέχρι του ποσού της εισφοράς τους στο εταιρικό κεφάλαιο. Συνεπώς, αυτοί που έχουν απαίτηση έναντι της εταιρίας, δεν μπορούν να στραφούν εναντίον των εταίρων της για είσπραξη των χρημάτων τους. Η Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης, διοικείται από έναν ή περισσότερους διαχειριστές, οι οποίοι εκλέγονται από τη συνέλευση των εταίρων. 1

1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ 1.1 Γενικά Η Ε.Π.Ε είναι ένας ενδιάμεσος εταιρικός τύπος μεταξύ προσωπικών εταιριών, όπου ο εταίρος ευθύνεται με την προσωπική του περιουσία και κεφαλαιουχικών, όπου ο μέτοχος ευθύνεται μόνο έως του ποσού που έχει επενδύσει. Έτσι, ο νομοθέτης κάνει σαφές πως ο σκοπός ύπαρξης αυτού του είδους εταιρικού τύπου, είναι η δημιουργία μιας εταιρίας μεσαίου μεγέθους που θα μπορεί να καλύψει την διαφορά μεταξύ των δύο ακραίων τύπων (προσωπικών κεφαλαιουχικών). Η Ε.Π.Ε. διέπεται από τον νόμο 3190/1955 με όλες τις τροποποιήσεις από το 1955 έως και σήμερα. Επίσης, ως εμπορική εταιρία διέπεται από τον εμπορικό κώδικα καθώς και από όλους τους νομούς που έχουν να κάνουν με φορολογία εισοδήματος, κώδικα βιβλίων και στοιχείων, Φ.Π.Α., κλπ. 1.2 Έννοια Ορισμός Η Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης, είναι ένας ενδιάμεσος εταιρικός τύπος μεταξύ των προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιριών. Χαρακτηρίζεται ως εμπορική εταιρία της οποίας το κεφάλαιο, είναι διαιρεμένο σε ίσα μερίδια και της οποίας όλοι οι Εταίροι ευθύνονται για τα εταιρικά χρέη μέχρι του ποσού της εισφοράς τους. 1.3 Έδρα Ως έδρα μιας Ε.Π.Ε. μπορεί να οριστεί ένα οποιοδήποτε μέρος της ελληνικής επικράτειας στο οποίο ασκείται η διοίκηση της εταιρίας και όχι 2

η παραγωγική ή εμπορική δραστηριότητά της. Αν η έδρα που θα δηλωθεί είναι εκτός ελληνικής επικράτειας, τότε θεωρείται ως αλλοδαπή εταιρία. 1.4 Χαρακτηριστικά Στην Ε.Π.Ε. για τις εταιρικές υποχρεώσεις ευθύνεται μόνο η εταιρία με την περιουσία της, ενώ οι εταίροι ευθύνονται περιορισμένα διακινδυνεύοντας μόνο το ποσό της εισφοράς τους. Έτσι, κύριο χαρακτηριστικό της Ε.Π.Ε. είναι το περιορισμένο της ευθύνης των εταίρων που μπορεί να παραβληθεί με την ευθύνη των μετόχων της Α.Ε. Μεταξύ όμως Ε.Π.Ε. και Α.Ε. υπάρχει βασική διαφορά που συνίσταται στο ότι τα εταιρικά μερίδια στα οποία υποδιαιρείται το κεφάλαιο της Ε.Π.Ε. δεν μπορούν να αντιπροσωπευθούν από μετοχικούς τίτλους. Η λήψη αποφάσεων στη Συνέλευση των Εταίρων της Ε.Π.Ε. λαμβάνεται με πλειοψηφία του μισού του όλου αριθμού των εταίρων και ταυτόχρονα οι πλειοψηφούντες εταίροι πρέπει να εκπροσωπούν πάνω από το μισό του κεφαλαίου. Δηλαδή, εισάγεται σύνθετο κριτήριο πλειοψηφίας προσώπων και κεφαλαίων, γεγονός που τονίζει τον ενδιάμεσο χαρακτήρα της. Μειονέκτημα του τρόπου αυτού είναι ότι εισάγει μηχανισμό εμπλοκής, δημιουργώντας καταστάσεις όπου η λήψη αποφάσεως αποβαίνει αδύνατη. 1.5 Αντικείμενο εργασιών Κάθε Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης, θεωρείται εμπορική και διέπεται από τις διατάξεις του εμπορικού δικαίου. Το αντικείμενο εργασιών μιας Ε.Π.Ε. μπορεί να είναι οποιοδήποτε. Επίσης, μία Ε.Π.Ε. απαγορεύεται να ασκήσει ορισμένες δραστηριότητες που ο νόμος ορίζει αποκλειστικό διαφορετικό εταιρικό τύπο. Έτσι, μια Ε.Π.Ε. δεν μπορεί να ασκήσει τραπεζικές δραστηριότητες, ασφαλιστικές δραστηριότητες, αθλητικές δραστηριότητες, χρηματιστηριακές δραστηριότητες, δραστηριότητες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, διαχείρισης χαρτοφυλακίου αξιόγραφων, χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), πρακτορείας 3

επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) και προώθησης υλοποίησης επενδύσεων υψηλής τεχνολογίας. 1.6 Καταστατικό Για κάθε εταιρία το καταστατικό λειτουργεί ως οδηγός της. Στο καταστατικό, περιέχονται ρυθμιστικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την σωστή λειτουργία της εταιρίας. Αυτά είναι τα εξής : Το όνομα, το επώνυμο, το επάγγελμα, την κατοικία και την ιθαγένεια των εταίρων. Η εταιρική επωνυμία, δηλαδή το όνομα με το οποίο θα είναι γνωστή στους συναλλασσομένους στην αγορά. Αυτή αποτελείται από το όνομα και το επώνυμο ενός ή περισσοτέρων εταίρων και το αντικείμενο της επιχείρησης. Δίπλα γράφεται ολόγραφα "Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης" και όχι μόνο με τα αρχικά Ε.Π.Ε. αλλιώς θεωρείται άκυρη η εταιρία. Μία είναι η έδρα της εταιρίας. Σαν έδρα, ορίζεται ένας Δήμος ή μια κοινότητα της Ελληνικής Επικράτειας. Αν είναι μεγάλη πόλη, τότε πρέπει να γράφεται και η διεύθυνση (οδός και αριθμός). Να ορίζεται με ακρίβεια το αντικείμενο ή ο σκοπός της εταιρίας. Το εταιρικό κεφάλαιο της εταιρίας, τα εταιρικά μερίδια και η μερίδα συμμετοχής κάθε εταίρου, καθώς και βεβαίωση των εταίρων ότι έχει καταβληθεί το εταιρικό κεφάλαιο. Επίσης, ορίζεται με ομοφωνία οι ψήφοι των εταίρων. Το αντικείμενο των εισφορών σε είδος, το όνομα του εταίρου που τα εισφέρει και την αποτίμηση της ειδικής επιτροπής και τη συνολική αξία των εισφορών σε είδος. Η έκθεση της Επιτροπής δημοσιεύεται στο Δελτίο Α.Ε. και Ε.Π.Ε. κι επαναλαμβάνεται στο καταστατικό σύστασης της Ε.Π.Ε. Η διάρκεια της εταιρίας. Δεν επιτρέπεται ίδρυση Ε.Π.Ε. αόριστης διάρκειας. 4

Η καταβολή συμπληρωματικής εισφοράς των εταίρων για να καλυφθεί ζημιά που έχει βεβαιωθεί με τον Ισολογισμό, π.χ. παροχή δανείου, παροχή προσωπικής εργασίας, κλπ. Η απαγόρευση ανταγωνισμού από μέρος των εταίρων, απαγόρευση μεταβίβασης εταιρικού μεριδίου, κλπ. Η διαχείριση της Ε.Π.Ε. δηλαδή, ποιος ή ποιοι θα είναι οι Διαχειριστές της. Πρέπει να γράφεται η ιδιότητα της σαν Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης, χωρίς αυτό το στοιχείο η εταιρία είναι άκυρη. 1.7 Εταίροι Ε.Π.Ε. Εταίρος σε μια Ε.Π.Ε. μπορεί να είναι οποιοσδήποτε, είτε φυσικό είτε νομικό πρόσωπο. Οι εταίροι της Ε.Π.Ε. δεν ευθύνονται απεριόριστα για τις εταιρικές υποχρεώσεις, εκτός εάν αρθεί η νομική προσωπικότητα της εταιρίας. Αυτό γίνεται σε περιπτώσεις όπου αποδεικνύεται καταστρατήγηση του νόμου 3190/1955 ή η ενέργεια δόλιων μεθόδων προς εξαπάτηση των δανειστών της εταιρίας. Σε αυτή την περίπτωση άρετε η νομική προσωπικότητα της εταιρίας και οι εταίροι ευθύνονται με την προσωπική τους περιουσία στις υποχρεώσεις της εταιρίας. Οι εταίροι σε μια Ε.Π.Ε. απολαμβάνουν κάποια δικαιώματα και βαρύνονται με κάποιες υποχρεώσεις. Το εύρος τους διαφέρει ανάλογα με τα εταιρικά τους μερίδια και τους όρους του καταστατικού. 1.7.1. Φυσικά πρόσωπα Κάθε φυσικό πρόσωπο μπορεί να γίνει εταίρος σε Ε.Π.Ε. εκτός των δημοσίων υπαλλήλων που υπάγονται στις διατάξεις του Κώδικα δημοσίων διοικητικών υπαλλήλων και καθηγητών ανώτατων σχολών. Η υπηκοότητα, δεν παίζει κάποιο ρόλο, αφού το ημεδαποί όσο και αλλοδαποί μπορούν να είναι εταίροι μιας Ε.Π.Ε. 5

1.7.2 Νομικά πρόσωπα Κάθε νομικό πρόσωπο, μπορεί να είναι εταίρος σε μία Ε.Π.Ε. όμως όταν σε μία Ε.Π.Ε. είναι εταίροι Ομόρρυθμη, Ετερόρρυθμη ή Ανώνυμη Εταιρία, τότε η εκπροσώπηση γίνεται από διορισμένους εκπροσώπους, οι οποίοι αναφέρονται στο καταστατικό. 1.8 Εταιρικό κεφάλαιο Το κατώτατο όριο του εταιρικού κεφαλαίου είναι 4.500 κι άμεση και ολοσχερής καταβολή του εταιρικού κεφαλαίου κατά τη σύναψη του καταστατικού. Το ήμισυ σε μετρητά, όταν γίνεται καταβολή σε είδος, το υπόλοιπο μπορεί να είναι διάφορα περιουσιακά στοιχεία βέβαιης αξίας, που αποτιμά ειδική επιτροπή από 1 ή 2 ανώτερους υπαλλήλους του Κράτους και ενός Ορκωτού Ελεγκτή. Αυτή συγκροτείται από το Νομάρχη. Έτσι η εισφορά κάθε εταίρου μπορεί να είναι σε χρήμα ή σε είδος ή σε χρήμα και είδος. Το εταιρικό κεφάλαιο, αποτελεί τη μοναδική εγγύηση για τους πιστωτές της Ε.Π.Ε. γι αυτό σε όλα τα έντυπα της Ε.Π.Ε. αναγράφεται το ύψος του εταιρικού κεφαλαίου της. Το εταιρικό κεφάλαιο δεν μπορεί να μειωθεί κάτω από 4.500 κι ούτε τα εταιρικά μερίδια κάτω από 30. Ο νόμος δεν ορίζει ανώτατο όριο εταιρικού κεφαλαίου αλλά όσο μεγαλύτερο είναι το εταιρικό κεφάλαιο της, τόσο,μεγαλύτερη πίστη έχει η Ε.Π.Ε. Το εταιρικό κεφάλαιο είναι βασικό στοιχείο για την Ε.Π.Ε. γι αυτό γράφεται η μαθηματική χρηματική ποσότητα του εταιρικού κεφαλαίου στο καταστατικό. Το εταιρικό κεφάλαιο κατά την ίδρυση της Ε.Π.Ε. αντιστοιχεί στην αξία των εταιρικών μεριδίων. Είναι σταθερό ποσοτικό μέγεθος και έτσι κάθε αύξηση ή μείωση του, πραγματοποιείται με τροποποίηση του καταστατικού. Το εταιρικό κεφάλαιο διαφέρει από την εταιρική περιουσία της Ε.Π.Ε. Η εταιρική περιουσία μεταβάλλεται και γι αυτό το λόγο είναι μεγαλύτερη εκτός από την περίπτωση ζημίας. Πάντως, το εταιρικό κεφάλαιο είναι ο μόνος εγγυητής για τους δανειστές της. 6

1.8.1 Εταιρικό μερίδιο και εταιρική μερίδα Το εταιρικό κεφάλαιο χωρίζεται σε εταιρικά μερίδια τα οποία κατά τη σύσταση αλλά και για όλη τη διάρκεια της εταιρίας, δεν μπορεί να είναι μικρότερα των 30. Τα εταιρικά μερίδια των Εταιριών Περιορισμένης Ευθύνης αν και υφίσταται ως έννοια και υποδηλώνουν το ποσοστό συμμετοχής των εταίρων στο εταιρικό κεφάλαιο, καθώς και όλα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτό, δεν μπορούν να παρασταθούν και ως τίτλος στο χαρτί, όπως οι μετοχές των ανωνύμων εταιριών. Επομένως, δεν μπορούν να αποτελέσουν εμπράγματο τίτλο, ο οποίος μπορεί να πωληθεί και γενικότερα να αποτελέσει προϊόν συναλλαγής. Τα εταιρικά μερίδια που έχει ένας εταίρος, αποτελούν τη μερίδα συμμετοχής του. Η τελευταία μπορεί να παρασταθεί σε έγγραφο εκδιδόμενο από την εταιρία ως απόδειξη της εταιρικής τους ιδιότητας, πάνω στο οποίο θα αναγράφεται "ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΜΗ ΦΕΡΟΥΣΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΟΥ". Στα άρθρα 12 και 27 31 του Ν. 3190/1955 περιλαμβάνονται τα σχετικά με το εταιρικό μερίδιο και τη μερίδα συμμετοχής που κατέχει ο κάθε εταίρος. α) Κάθε εταιρικό μερίδιο παρέχει στον κάτοχο του μία ψήφο στη Γενική Συνέλευση των εταίρων. β) Το σύνολο των εταιρικών μεριδίων που ένας εταίρος κατέχει, αποτελούν τη μερίδα συμμετοχής του. Τυχόν αύξηση του αριθμού των εταιρικών μεριδίων που ένας εταίρος κατέχει, δεν μεταβάλλει τον αριθμό των μερίδων συμμετοχής του. γ) Η εταιρία εκδίδει για κάθε εταίρο, μία συνολική απόδειξη της μερίδας συμμετοχής του. Αυτή η απόδειξη, αποτελεί αποδεικτικό στοιχείο της εταιρικής ιδιότητας και δεν έχει το χαρακτήρα αξιογράφου. Η έλλειψη αυτής της ιδιότητας πρέπει να αναγράφεται πάνω σ αυτή την απόδειξη. δ) Εάν το εταιρικό μερίδιο περιέλθει στην κυριότητα περισσοτέρων του ενός εταίρων, αυτοί οφείλουν να υποδείξουν εγγράφως στην εταιρία κοινό εκπρόσωπο. Καθένας από τους εταίρους ευθύνεται εις ολόκληρο, 7

έναντι της εταιρίας για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την κατοχή του εταιρικού μεριδίου. ε) Το εταιρικό μερίδιο μεταβιβάζεται ελεύθερα, εκτός αν υπάρχει αντίθετη ρήτρα στο καταστατικό. στ) Η μεταβίβαση των εταιρικών μεριδίων γίνεται μόνο με συμβολαιογραφικό έγγραφο και με εγγραφή στο βιβλίο των εταίρων. Στο συμβολαιογραφικό έγγραφο, πρέπει να περιλαμβάνεται, το όνομα, το επάγγελμα, η κατοικία και η ιθαγένεια του προσώπου που αποκτά τα μερίδια. ζ) Εταίρος της Ε.Π.Ε. μπορεί να είναι άλλο νομικό πρόσωπο π.χ. άλλη Ε.Π.Ε. ωστόσο απαγορεύεται ρητά στην ίδια την εταιρία να αποκτήσει δικά της εταιρικά μερίδια. η) Κάθε εταιρικό μερίδιο χαρακτηρίζεται από την ονομαστική, τη λογιστική ή εσωτερική και την τρέχουσα αξία του. 1.9 Βιβλία της Ε.Π.Ε. Σύμφωνα με τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, οι εταιρίες περιορισμένης ευθύνης τηρούν υποχρεωτικά βιβλία τρίτης κατηγορίας. Αυτό σε συνδυασμό με το νομικό πλαίσιο των Ε.Π.Ε., σημαίνει ότι πρέπει να τηρούν, τουλάχιστον τα εξής βιβλία : Ισοζύγιο γενικού και αναλυτικού καθολικού, στο οποίο καταγράφονται αναλυτικά στο τέλος κάθε μήνα τα υπόλοιπα των λογαριασμών, όπως αυτά προκύπτουν από τις λογιστικές εγγραφές που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια του μήνα και καταχωρούνται στα αναλυτικά ημερολόγια. Ημερολόγιο εγγραφών ισολογισμού, όπου καταγράφονται οι πράξεις, προκειμένου να προσδιοριστεί το αποτέλεσμα της επιχείρησης και διαμορφώνουν τις οικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης. 8

Βιβλίο απογραφών και ισολογισμού, όπου καταχωρείται η απογραφή τέλους χρήσης καθώς και οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις, ισολογισμός, αποτελέσματα χρήσης, γενική εκμετάλλευση. Όταν συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις, η εταιρία υποχρεούται να τηρεί και τα εξής βιβλία : i. Βιβλίο αποθήκης, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 8 του Π.Δ. 186/1992. ii. Βιβλίο επενδύσεων, όπου θα παρακολουθούνται οι πραγματοποιημένες παραγωγικές επενδύσεις και οι αφορολόγητες εκπτώσεις επενδύσεων που πραγματοποιούνται επ αυτών. Τα παραπάνω βιβλία υποχρεούται η επιχείρηση να τα τηρεί, θεωρημένα από τον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. στην οποία ανήκει. Εκτός από αυτά τα βιβλία, η εταιρία επιβάλλεται να τηρεί αθεώρητα σε καταστάσεις ή σε ηλεκτρονική, μορφή ως εξής : Αναλυτικά Καθολικά, στα οποία μεταφέρονται οι χρεώσεις και πιστώσεις των δευτεροβάθμιων, τριτοβάθμιων, κλπ λογαριασμών. Γενικό Καθολικό, στο οποίο μεταφέρονται στο πρωτοβάθμιο τα σύνολα των δευτεροβάθμιων, τριτοβάθμιων, κλπ λογαριασμών. Εκτός από τα παραπάνω βιβλία που τηρούνται υποχρεωτικά από όλες τις εταιρίες που τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας, το άρθρο 25 του Ν. 3190/55 προβλέπει ειδικά στις εταιρίες περιορισμένης ευθύνης να τηρούνται και τα ακόλουθα βιβλία, που αφορούν κυρίως τις μεταξύ σχέσεις των εταίρων και τις αποφάσεις που λαμβάνονται σχετικά με τη διοίκηση και την επίτευξη των σκοπών της εταιρίας : Βιβλίο εταίρων, στο οποίο καταχωρούνται τα πλήρη στοιχεία των εταίρων (δηλ. ονοματεπώνυμο, διεύθυνση και ιθαγένεια), οι εισφορές τους, ο αριθμός των εταιρικών μεριδίων που κάθε εταίρος κατέχει, καθώς και κάθε μεταβολή στα πρόσωπα των εταίρων. 9

Βιβλίο πρακτικών συνελεύσεων, στο οποίο καταχωρούνται οι αποφάσεις που παίρνονται από τις συνελεύσεις των εταίρων. Βιβλίο πρακτικών διαχειρίσεως, στο οποίο καταχωρούνται οι αποφάσεις των διαχειριστών. Η εταιρία, μετά τη δημοσίευση του καταστατικού της, υποβάλλει δήλωση έναρξης επιτηδεύματος στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. από την οποία της χορηγείται και Α.Φ.Μ. Πριν προβεί σε οποιαδήποτε πράξη, θα πρέπει να θεωρήσει τα βιβλία της και να γνωστοποιήσει τα στοιχεία, τα οποία θα χρησιμοποιήσει. Για τον λόγο αυτό, απαιτείται να προσκομίσει τα παρακάτω δικαιολογητικά : 1) Αντίγραφο του θεωρημένου από το Πρωτοδικείο καταστατικού. 2) Φ.Ε.Κ. με την καταχώρηση της περίληψης του καταστατικού της εταιρίας και σε περίπτωση μη δημοσίευσης του, υπεύθυνη δήλωση του διαχειριστή ότι θα το προσκομίσει αμέσως μετά τη δημοσίευση του. 3) Βεβαίωση εγγραφής της εταιρίας στο αρμόδιο επιμελητήριο. 4) Βεβαίωση εγγραφής των εταίρων σε ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ, ΤΕΒΕ). 5) Ασφαλιστική ενημερότητα από το ΙΚΑ ΕΤΑΜ για τη θεώρηση βιβλίων. 6) Μισθωτήριο συμβόλαιο ή τίτλος ιδιοκτησίας της έδρας της εταιρίας. 1.10 Οργάνωση και διοίκηση της Ε.Π.Ε. Η Ε.Π.Ε. έχει υποχρεωτικά τουλάχιστον δύο όργανα διοίκησης : α) Τη συνέλευση των εταίρων και β) Το διαχειριστή ή τους διαχειριστές της. 10

1.10.1 Συνέλευση των εταίρων Η συνέλευση των εταίρων της Ε.Π.Ε. είναι το ανώτατο όργανο διοίκησης της εταιρίας, αυτή μπορεί να αποφασίζει για κάθε εταιρική υπόθεση. Τα θέματα της είναι τα εξής : o Τροποποιήσεις του καταστατικού. o Διορισμός, ανάκληση και απαλλαγή των διαχειριστών από κάθε ευθύνη. o Έγκριση του ισολογισμού και διάθεση των κερδών. o Έγερση αγωγής κατά των οργάνων της εταιρίας και των εταίρων της κι αξίωση της για αποζημίωση από πράξεις ή παραλείψεις τους κατά τη σύσταση ή τη λειτουργία της. o Παράταση της διάρκειας της εταιρίας, συγχώνευση ή και τη διάλυση της. Η συνέλευση διακρίνεται σε : Τακτική συνέλευση Έκτακτη συνέλευση Καταστατική Τακτική Συνέλευση, συγκαλείται σε ορισμένη περίοδο κάθε έτος και μέσα σε τρείς μήνες από τη λήξη της εταιρικής χρήσης για να αποφασίσει υποχρεωτικά πάνω σε συγκεκριμένα θέματα, όπως την έγκριση των ετήσιων λογαριασμών, τη διάθεση των κερδών, την απαλλαγή των διαχειριστών από κάθε ευθύνη για αποζημίωση και την εκλογή των ελεγκτών, όταν η εκλογή τους επιβάλλεται από το νόμο. Φυσικά, το αντικείμενο της συνέλευσης αυτής, δεν περιορίζεται σ αυτά τα θέματα. Η Έκτακτη Συνέλευση, είναι αυτή που συγκαλείται συνήθως σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού για την εταιρία, από τους διαχειριστές ή από τη μειοψηφία των εταίρων με άδεια του δικαστηρίου ή από τα πρόσωπα που ορίζει το καταστατικό ως αρμόδια για τέτοια θέματα. 11

Η Καταστατική Συνέλευση, είναι αυτή η οποία συγκαλείται για να αποφασίσει πάνω σε μεγαλύτερης σημασίας θέματα της εταιρίας και κυρίως θέματα που προκαλούν ουσιώδη τροποποίηση του καταστατικού της εταιρίας (άρθρο 38, παράγραφος 1). Για την καταστατική συνέλευση, απαιτείται πλειοψηφία των τριών τετάρτων(3/4) του συνολικού αριθμού των εταίρων, που ταυτόχρονα εκπροσωπούν τα τρία τέταρτα (3/4) του συνολικού κεφαλαίου. 1.10.2 Οι αποφάσεις της συνέλευσης Οι αποφάσεις όλων των εταίρων λαμβάνονται σε συνέλευση. Η συνέλευση των εταίρων είναι το βουλητικό ανώτατο όργανο διοίκησης της Ε.Π.Ε. Οι αποφάσεις της δεσμεύουν όλους τους εταίρους (παρόντες, απόντες και διαφωνούντες) άρθρο 14 Ν. 3190/55. Η συνέλευση δεν συνέρχεται αυτόκλητα αλλά συγκαλείται πάντοτε από διαχειριστές. Οι εταίροι καλούνται με έγγραφες προσκλήσεις κι επιδίδονται οχτώ τουλάχιστον ημέρες πριν από τη συνέλευση κι αναγράφεται η ημέρα, η ώρα, ο τόπος της συνέλευσης και τα θέματα προς συζήτηση. Οι διαχειριστές, είναι υποχρεωμένοι να συγκαλούν τη συνέλευση, όποτε ορίζει ο νόμος ή το καταστατικό. Για να αποφασίσει η συνέλευση νόμιμα, δεν απαιτείται απαρτία. Ισχύει η αρχή της απόλυτης πλειοψηφίας. Ο υπολογισμός της πλειοψηφίας είναι όμως ιδιόρρυθμος. Για να παρθεί νόμιμη απόφαση, απαιτείται να λάβει η πρόταση προς ψήφιση πλειοψηφία (κατά πρόσωπα) του μισού αριθμού των εταίρων, που εκπροσωπούν το εταιρικό κεφάλαιο (κεφαλαιουχική πλειοψηφία) άρθρο 13, Ν. 3190/55. Δηλαδή, να πάρει το 51 % των προσωπικών ψήφων που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 51 % του εταιρικού κεφαλαίου της Ε.Π.Ε. γιατί η συγκέντρωση μόνο της μιας πλειοψηφίας δεν αρκεί, για να παρθεί νόμιμα κι έγκυρα η απόφαση. Η γνώμη του εταίρου, είναι ενιαία και αδιαίρετη. Δηλαδή, όταν ο Α εταίρος ψηφίζει "ναι" σαν άτομο (κατά πρόσωπα πλειοψηφία), ψηφίζει και "ναι" σαν κεφαλαιούχος (κεφαλαιουχική πλειοψηφία). 12

Πάντως, κάθε εταίρος έχει δικαίωμα μιας τουλάχιστον ψήφου στη συνέλευση (κατά πρόσωπα πλειοψηφία) κι ανάλογα με τα εταιρικά μερίδια του, διαθέτει κι ανάλογο ποσό ψήφων (κεφαλαιουχική πλειοψηφία). Για τροποποίηση του καταστατικού, απαιτείται πλειοψηφία όλου του αριθμού των εταίρων που εκπροσωπούν το εταιρικό κεφάλαιο (άρθρο 38, Ν. 3190/55). Όπως επίσης, απαιτείται ομοφωνία για τη μεταβολή της εθνικότητας της Ε.Π.Ε., γι αύξηση των υποχρεώσεων των εταίρων, για μείωση των δικαιωμάτων τους κλπ. (άρθρο 38, Ν. 3190/55). 1.10.3 Συμπληρωματικές εισφορές εταίρων Επιτρέπεται από τη νομοθεσία, να συμπεριληφθεί στο καταστατικό της Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης ρήτρα για τη διενέργεια συμπληρωματικών εισφορών. Ειδικότερα: 1) Αποκλειστικός σκοπός των συμπληρωματικών εισφορών, πρέπει να είναι η κάλυψη ζημιών που έχουν βεβαιωθεί στον ισολογισμό. Κάθε εταίρος, συμμετέχει στην καταβολή τους με βάση το ποσοστό συμμετοχής του στα αποτελέσματα της εταιρίας. 2) Στο καταστατικό θα πρέπει να προσδιορίζεται το μέγεθος των συμπληρωματικών εισφορών, το οποίο δεν επιτρέπεται να είναι ανώτερο του αρχικού κεφαλαίου. 3) Η απόφαση περί καταβολής των συμπληρωματικών εισφορών λαμβάνεται με πλειοψηφία των 3/4 όλου του αριθμού των εταίρων, οι οποίοι πρέπει να εκπροσωπούν τα 3/4 του συνολικού εταιρικού κεφαλαίου. 4) Η καταβολή των συμπληρωματικών εισφορών πραγματοποιείται εντός μηνός από την ημερομηνία κατά την οποία η εταιρία εγγράφως θα καλέσει τους εταίρους για την καταβολή τους. 13

5) Σε περίπτωση μη καταβολής της συμπληρωματικής εισφοράς των εταίρων μέσα στην από τον νόμο οριζόμενη προθεσμία, η εταιρία δύναται να ζητήσει από τον πρόεδρο του πρωτοδικείου της έδρας της εταιρίας, τον αποκλεισμό του εταίρου, που δεν κατέβαλε την συμπληρωματική του εισφορά από την εταιρία και την εκποίηση της εταιρικής του μερίδας, από την εταιρία και για λογαριασμό του αποκλεισθέντος εταίρου. 6) Ο εταίρος που αποκλείστηκε ευθύνεται έναντι της εταιρίας για την διαφθορά που ενδέχεται να προκύψει μετά του ποσού που εισπράττει η εταιρία από την εκποίηση και του ποσού το οποίο οφείλει να καταβάλλει, προσαυξημένο το τελευταίο κατά τα έξοδα εκποιήσεως. Αντίθετα, αυτός που αποκτά τα μερίδια του αποκλεισθέντος εταίρου, δεν υποχρεούται σε καταβολή της συμπληρωματικής εισφοράς που οφειλόταν από τον αποκλειόμενο εταίρο. 1.10.4 Σχέσεις εταίρων εταιρίας Οι σχέσεις που μπορούν να αναπτυχθούν μεταξύ των εταίρων και της εταιρίας, ισχύουν οι εξής περιορισμοί : Απαγορεύονται τα δάνεια των εταίρων προς την εταιρία με εμπράγματη ασφάλεια της περιουσίας της, εάν δεν έχουν συναφθεί παρόμοια δάνεια η εμπράγματη ασφάλεια θεωρείται άκυρη. Άλλες κατηγορίες δανείων μεταξύ εταίρων εταιρείας δεν απαγορεύονται, αλλά θα πρέπει να απαγορεύεται από το καταστατικό η παροχή δανείων από την εταιρία προς τους εταίρους, γιατί ενδέχεται να καταλήξει στην καταστρατήγηση της αρχής της σταθερότητας του κεφαλαίου. Η εξόφληση από την εταιρία δανείων που της παρασχέθηκαν από τους εταίρους, θεωρείται άκυρη εάν με την εξόφληση τους εμποδίζεται η ολική ή μερική ικανοποίηση άλλων υποχρεώσεων της εταιρίας, κατά τον χρόνο της εξοφλήσεως. 14

Σε περίπτωση λύσεως της εταιρίας και ανεξάρτητα από τον λόγο που τον προκάλεσε, εκτός από την κήρυξη της σε κατάσταση πτωχεύσεως. Επιπλέον, στο καταστατικό επιτρέπεται να τεθούν περιορισμοί στην επαγγελματική δραστηριότητα των εταίρων και ειδικότερα να τεθεί απαγόρευση στην άσκηση ανταγωνιστικού επαγγέλματος προς την εταιρία, καθώς και απαγόρευση συμμετοχής σε Ομόρρυθμη ή Ετερόρρυθμη Εταιρία ή Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης που ασκεί ανταγωνιστική δραστηριότητα. Από την άλλη πλευρά, κάθε εταίρος δικαιούται μέσα στο πρώτο δεκαήμερο από τη λήξη κάθε ημερολογιακού τριμήνου, να λαμβάνει γνώση ο ίδιος ή με αντιπρόσωπο την πορεία των εταιρικών υποθέσεων και να εξετάζει τα βιβλία και τα έγγραφα της εταιρίας. Επίσης, δικαιούται με δικά του έξοδα να πάρει αποσπάσματα του βιβλίου των εταίρων και του βιβλίου πρακτικών γενικών συνελεύσεων. 1.10.5 Διορισμός διαχειριστών Οι διαχειριστές, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 18 του Ν. 3190/55, εκπροσωπούν την εταιρία και ενεργούν στο όνομα της κάθε πράξη που καλύπτεται από τον σκοπό της εταιρίας. Συνεπώς, οι διαχειριστές αποτελούν το δεύτερο όργανο εξουσίας μετά τη συνέλευση των εταίρων. Ωστόσο, βάσει του άρθρου 17 του Ν. 3190/55, είναι δυνατόν να οριστούν ένας ή περισσότεροι διαχειριστές, για ορισμένο ή για αόριστο χρόνο που θα είναι υπεύθυνοι για την εκπροσώπηση της εταιρίας. Μάλιστα, σε περίπτωση που έχουμε διορισμό περισσοτέρων ενός διαχειριστών, η διαχείριση γίνεται από κοινού. Για τον διορισμό των διαχειριστών της εταιρίας, εφόσον δεν ορίζεται διαχειριστής στο καταστατικό της, είναι απαραίτητη η σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης των εταίρων και ο διορισμός τους γίνεται με 15

πλειοψηφία. Η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των εταίρων, υποβάλλεται για δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ενώ αντίγραφο των πρακτικών της συνέλευσης των εταίρων θα υποβληθεί για θεώρηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. καθώς και στο ταμείο νομικών και αυτό της πρόνοιας δικηγόρων αλλά και στο Επιμελητήριο. Ο διορισμός διαχειριστή από τη Γενική Συνέλευση, είναι υπεύθυνος για οποιαδήποτε νόμιμη πράξη στο όνομα της εταιρίας, δεσμεύοντας την με την υπογραφή του, προκειμένου να επιτευχθεί ένας ή περισσότεροι σκοποί της εταιρίας. Όταν οι διαχειριστές, είναι παραπάνω από ένας, τότε ορίζεται στο καταστατικό ο τρόπος με τον οποίο οι διαχειριστές αποφασίζουν για τη λήψη των επιχειρηματικών αποφάσεων της εταιρίας. Στην περίπτωση που επιθυμείται ο αποκλεισμός των διαχειριστών εταίρων από συγκεκριμένες συναλλαγές στο όνομα της εταιρίας (π.χ. αγοραπωλησία ακινήτων για την εταιρία), θα πρέπει να ορίζεται ρητά στο καταστατικό. Γενικότερα, ο διαχειριστής είναι υπεύθυνος έναντι της εταιρίας, καθώς και έναντι των τρίτων, για παραβιάσεις του Ν. 3190/55. Αν ο διαχειριστής διαπράξει ανάλογες παραβιάσεις, είναι υπόλογος και οφείλει να αποζημιώσει τους εταίρους, εφόσον η Γενική Συνέλευση αποφασίσει ότι απαιτείται. Ο διαχειριστής της εταιρίας, δεν επιτρέπεται να ενεργεί ατομικά κατά τρόπο ανταγωνιστικό προς τους σκοπούς και τα συμφέροντα της εταιρίας. Η παράβαση του παραπάνω, παρέχει το δικαίωμα αποζημίωσης της εταιρίας της οποίας τα συμφέροντα έχουν θιγεί. Επίσης, βάσει του άρθρου 20, παράγραφος 2 του Ν. 3190/55, αντίστοιχη διάταξη μπορεί να περιληφθεί στο καταστατικό της εταιρίας για τους εταίρους της, πέραν των διαχειριστών της. Οι αποφάσεις της συνέλευσης, σύμφωνα με το άρθρο 13 του Ν. 3190/55, λαμβάνονται κατ απόλυτη πλειοψηφία του αριθμού των εταίρων, αρκεί οι εταίροι που παρευρίσκονται στη συνέλευση να κατέχουν ταυτόχρονα την απόλυτη πλειοψηφία του εταιρικού κεφαλαίου. Διαχειριστές στην Ε.Π.Ε., εκτός από μέλη της ίδιας της εταιρίας μπορεί να είναι κι τρίτοι, οι οποίοι ορίζονται από το καταστατικό της εταιρίας. Μετά την παύση των εργασιών της στην οικεία εφορία, η Ε.Π.Ε. δεν δεσμεύεται από τις επιχειρηματικές πράξεις των διαχειριστών της. 16

1.10.6 Ανάκληση διαχειριστών Ο διαχειριστής ορίζεται από το καταστατικό της εταιρίας για τη διαχείριση εκπροσώπησή της, για το χρονικό διάστημα μέχρι τη σύγκληση της πρώτης τακτικής συνέλευσης των εταίρων που θα εγκρίνει τον πρώτο ισολογισμό της. Η συνέλευση των εταίρων ορίζει διαχειριστή, ο οποίος μπορεί να είναι είτε εταίρος είτε άτομο τρίτο ως προς της εταιρία, για χρονικό διάστημα όχι μικρότερο του ενός έτους. Η συνέλευση των εταίρων μπορεί να ανακαλέσει τον διαχειριστή, αρκεί να συντρέχει σπουδαίος λόγος και να ορίσει άλλο άτομο στη θέση του. Η σύγκληση της συνέλευσης μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή, εάν αυτό ζητηθεί από εταίρους που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 5% του εταιρικού κεφαλαίου. Ανάκληση του διαχειριστή γίνεται και στις περιπτώσεις που ο εταίρος διαχειριστής της εταιρίας θα έρθει σε νομική αντιπαράθεση με την Ε.Π.Ε. καθώς και σε περίπτωση θανάτου του διαχειριστή. Τότε, συγκαλείται έκτακτη συνέλευση των εταίρων, η οποία προβαίνει σε διορισμό νέου διαχειριστή και δεδομένο ότι απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού, η απόφαση πρέπει να ληφθεί με πλειοψηφία κατά τα τρία τέταρτα. Σε αντίθεση περίπτωση, έχουμε διορισμό διαχειριστή από το αρμόδιο Πρωτοδικείο, μετά από αίτηση γνωστοποίηση της Ε.Π.Ε. 1.10.7 Διαχειριστική περίοδος Η διαχειριστική περίοδος, είναι δώδεκα μήνες και συνήθως συμπίπτει με αυτή του ημερολογιακού έτους. Κατά την έναρξη της εταιρίας, η διαχειριστική περίοδος μπορεί να υπερβεί τη δωδεκάμηνη διάρκεια μέχρι και 24 μήνες. Σε περίπτωση που η Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης έχει υπερδωδεκάμηνη διαχειριστική χρήση, υποχρεούται να υποβάλλει μια δήλωση φορολογίας για το συνολικό εισόδημα που προέκυψε στην υπερδωδεκάμηνη αυτή διαχειριστική χρήση, μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στο άρθρο 107, παράγραφος 2 του Ν. 2238/1994. 17

2 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΣΤΑΣΗΣ Ε.Π.Ε. 2.1 Γενικά Με τις διατάξεις του Ν. 3853/2010 (ΦΕΚ Α' 90/17.6.2010) απλοποιήθηκαν οι διατάξεις σύστασης προσωπικών και κεφαλαιουχικών εμπορικών εταιριών και ειδικότερα των Ομόρρυθμων, των Ετερόρρυθμων (κάθε μορφής) των Ε.Π.Ε. και των Α.Ε. Ο ανωτέρω 18

νόμος τέθηκε σε ισχύ, μετά την έκδοση της ΚΥΑ Κ1 802/23.3.2011 (ΦΕΚ Β' 470/24.3.2011). Προκειμένου να ενεργοποιηθεί η διαδικασία σύστασης και έναρξης εργασιών των εταιριών, θα πρέπει να προηγηθεί η εγγραφή στο Γ.Ε.ΜΗ. (Γενικό Μητρώο Επιχειρήσεων) σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3419/2005. Ως Υπηρεσία Μίας Στάσης για τη σύσταση Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης που για τη σύστασή της απαιτείται εκ του Νόμου η σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου, ορίζεται ο πιστοποιημένος συμβολαιογράφος, ο οποίος συντάσσει τη συμβολαιογραφική πράξη σύνταξης. Για τη σύσταση, ορίζονται οι Υπηρεσίες Γ.Ε.ΜΗ. που λειτουργούν στα επιμελητήρια καθώς και πιστοποιημένα Κ.Ε.Π. 2.2 Υπόχρεα πρόσωπα και συνεργασία με την Υπηρεσία Μίας Στάσης Οι ιδρυτές (μέλη εταίροι) των υπό σύσταση προσωπικών (Ο.Ε. και Ε.Ε.) και κεφαλαιουχικών εταιριών (Α.Ε. και Ε.Π.Ε.), απευθύνονται από 4.4.2011 σε μία από τις Υπηρεσίες Μίας Στάσης : i. Για τη σύσταση των εταιριών. ii. iii. Για την απόδοση Α.Φ.Μ. στα μέλη (ημεδαπά και αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα και αλλοδαπά νομικά πρόσωπα των εταιριών). Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας έναρξης εργασιών τους. 2.3 Ενέργειες της Υπηρεσίας Μίας Στάσης 1) Συγκεντρώνει και ελέγχει τα προσκομιζόμενα έντυπα και δικαιολογητικά, όπως αυτά προβλέπονται στην ΚΥΑ και τα έντυπα Μ1 «Δήλωση Απόδοσης Α.Φ.Μ. / Μεταβολής ατομικών στοιχείων» και Μ7 «Δήλωση Σχέσεων Φορολογούμενου», όπου απαιτείται. 2) Διαβιβάζει ηλεκτρονικά στο Υπουργείο Οικονομικών τα απαραίτητα στοιχεία για τη χορήγηση Α.Φ.Μ. στη συσταθείσα 19

εταιρία. Το Α.Φ.Μ. που χορηγείται από το Υπουργείο Οικονομικών, αποστέλλεται ηλεκτρονικά στην Υ.Μ.Σ. 3) Καταχωρεί τα στοιχεία της εταιρίας στη βάση δεδομένων του Γ.Ε.ΜΗ. 4) Ελέγχει εάν οι ιδρυτές της εταιρίας είναι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ / ΙΚΑ και ασφαλιστικά ενήμεροι. 5) Αποστέλλει αίτημα εγγραφής της εταιρίας στα Μητρώα του αρμόδιου Επιμελητηρίου. 6) Αποστέλλει αίτημα εγγραφής της εταιρίας στα Μητρώα του αρμόδιου Επιμελητηρίου. 7) Ως ημερομηνία έναρξης των εταιριών, θεωρείται η ημερομηνία καταχώρισής τους στο Γ.Ε.ΜΗ. 8) Η Υ.Μ.Σ. (Υπηρεσίες Μίας Στάσης) δύναται να παραλαμβάνει τις δηλώσεις Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίου (Φ.Σ.Κ.) για τις υπό σύσταση εταιρίες και να εισπράττει τον αναλογούντα φόρο. Οι δηλώσεις Φ.Σ.Κ. υποβάλλονται και ο αναλογών φόρος καταβάλλεται υποχρεωτικά μέσω Γ.Ε.ΜΗ., για όσες υπό σύσταση επιχειρήσεις υποχρεούνται να λάβουν ΑΦΜ μέσω αυτού, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 8 και 13 της Κ.Υ.Α. με αριθμό Κ1 802/23.3.2011. 9) Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, η Υπηρεσία Μίας Στάσης χορηγεί τη σχετική βεβαίωση. Η εν λόγω βεβαίωση, χορηγείται αποκλειστικά και μόνο από τις Υπηρεσίες Μίας Στάσης. Οι πρωτότυπες δηλώσεις έναρξης εργασιών των νομικών προσώπων και απόδοσης Α.Φ.Μ. στα μέλη, παραμένουν και φυλάσσονται στον φάκελο της εταιρίας στην αρμόδια υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ. ή στο τμήμα Γ.Ε.ΜΗ. και μπορούν να διαβιβάζονται πρωτότυπες ή αντίγραφα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. κατόπιν αιτήματος. 2.4 Υποχρεώσεις της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. Ενημερώνεται άμεσα για την απόδοση Α.Φ.Μ. στη νέα εταιρία μέσω της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων 20

(Γ.Γ.Π.Σ.) και από το σημείο αυτό και μετά μπορεί το υποσύστημα Μητρώου αλλά και τα λοιπά υποσυστήματα της Δ.Ο.Υ. να διαχειριστούν την εικόνα της. Αποδίδει Α.Φ.Μ. στο φυσικό πρόσωπο το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα και αποστέλλει με τηλεομοιοτυπία τη βεβαίωση απόδοσης Α.Φ.Μ. στην Υπηρεσία Μίας Στάσης. Τυχόν μεταβολές των αρχικά δηλωθέντων στοιχείων των εταιριών, που οφείλονται σε λανθασμένη καταχώριση από τις Υπηρεσίες Μίας Στάσης, θα δηλώνονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. με την υποβολή δήλωσης εργασιών. Η δήλωση εγκαταστάσεων (υποκαταστήματα, αποθήκες, κ.α.) των εταιριών που έχουν συσταθεί στις Υπηρεσίες Μίας Στάσης, θα υποβάλλεται ως μεταβολή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., συνυποβάλλοντας τα δικαιολογητικά που προβλέπονται (ΠΟΛ. 1102 / 14.7.2005, ΦΕΚ 1062/ Β' /27.7.2005), όπως ισχύει. Στις περιπτώσεις που σε συσταθείσες εταιρίες, εισέρχεται ως νέο μέλος αλλοδαπό νομικό πρόσωπο, επειδή ως διαδικασία αφορά μεταβολή στη Δ.Ο.Υ. ως προς τα μέλη, θα χορηγείται Α.Φ.Μ. στο αλλοδαπό νομικό πρόσωπο από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. Το τμήμα Μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. με την ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών στην Υ.Μ.Σ., χορηγεί το πιστοποιητικό για τις Υπηρεσίες Μεταφορών και Επικοινωνιών των περιφερειακών ενοτήτων της χώρας. Για την αναζήτηση περαιτέρω στοιχείων των εν λόγω νομικών προσώπων (καταστατικό, κλπ.), οι Δ.Ο.Υ. θα έχουν πρόσβαση στο πληροφοριακό σύστημα Γ.Ε.ΜΗ. Στις Υ.Μ.Σ., δεν εντάσσονται εταιρίες των οποίων η σύσταση δεν είναι πρωτότυπη αλλά προέρχονται από μετασχηματισμό και οι εταιρίες των οποίων η έναρξη οικονομικής δραστηριότητας προϋποθέτει οποιαδήποτε διοικητική έγκριση ή απόφαση (π.χ. αλλοδαπές εταιρίες που ιδρύουν υποκατάστημα στην Ελλάδα ή είναι ιδιοκτήτριες ακινήτου ή έχουν σύμβαση έργου, κλπ.) 21

Η υπό ίδρυση εταιρία Ε.Π.Ε., θα λαμβάνουν Α.Φ.Μ. από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., σύμφωνα με την ισχύουσα διαδικασία. Για τη σύστασή τους, οι ιδρυτές θα μεταβούν σε μία από τις Υπηρεσίες Μίας Στάσης, συνυποβάλλοντας εκτός των άλλων και υπεύθυνη δήλωση του Ν.1599/1986, στην οποία θα αναγράφεται το Α.Φ.Μ. που έχει λάβει η υπό ίδρυση εταιρία. Η διακοπή εργασιών των υπό ίδρυση εταιριών που θα συσταθούν στις Υπηρεσίες Μίας Στάσης, θα γίνεται άμεσα από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.) με αιτία διακοπής «ολοκλήρωση ίδρυσης», χωρίς την υποβολή δήλωσης διακοπής εργασιών στη Δ.Ο.Υ. Εάν από τον ηλεκτρονικό έλεγχο διαπιστωθεί ότι δεν συντρέχουν προϋποθέσεις χορήγησης ασφαλιστικής ενημερότητας, διότι υπάρχουν οικονομικές εκκρεμότητες, ο εταίρος ενημερώνεται να μεταβεί στο αρμόδιο Τμήμα Ασφάλισης, να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητες και να προσκομίσει ασφαλιστική ενημερότητα εντός δέκα (10) εργασίμων ημερών. Η ασφαλιστική ενημερότητα, χορηγείται υποχρεωτικά εντός της ημέρας ή το αργότερο την επόμενη εργάσιμη από την υποβολή του αιτήματος, εφόσον συντρέχουν οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις. 2.5 Διαδικασία Σύστασης Η διαδικασία σύστασης περιλαμβάνει τα εξής στάδια : Προέγκριση Επωνυμίας. Εφόσον έχει επιλεχθεί η επωνυμία και ο διακριτικός τίτλος της νέας εταιρίας και εφόσον είναι γνωστοί ο σκοπός και ο τύπος της, είναι σκόπιμη μία επίσκεψη στο Οικείο Επιμελητήριο για την βεβαίωση ότι η συγκεκριμένη επωνυμία και ο διακριτικός τίτλος, δεν έχουν δοθεί σε κάποια άλλη Ε.Π.Ε. και δεν είναι σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου (άρθρο 6, Ν.3190/1995). Αν η επιλεγμένη επωνυμία και ο διακριτικός τίτλος είναι αποδεκτά, τότε θα δοθεί βεβαίωση για τον αύξοντα αριθμό κράτησης της επωνυμίας, ο οποίος ισχύει για 2 μήνες. Στην περίπτωση που η επωνυμία έχει ήδη χρησιμοποιηθεί ή δεν είναι συμβατή με τις απαιτήσεις του νόμου, τότε θα πρέπει να βρεθεί 22

νέα επωνυμία και έπειτα να προσαρμοστεί το Σχέδιο Καταστατικού. Το στάδιο της Προέγκρισης της Επωνυμίας, δεν είναι υποχρεωτικό αλλά κρίνεται χρήσιμο αν γίνει πριν τη σύνταξη και υπογραφή του καταστατικού, για την αποφυγή εκ των υστέρων μεταβολών. Σύνταξη Σχεδίου Καταστατικού. Οι διαδικασίες σύστασης μίας Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης, ξεκινούν από τη σύνταξη του Σχεδίου Καταστατικού της εταιρίας. Το καταστατικό αποτελεί το νομικό έγγραφο της σύστασης της εταιρίας αλλά προδιαγράφει και όλα τα βασικά θέματα που αφορούν τις σχέσεις των μετόχων, τη διοίκηση της εταιρίας, ζητήματα που αφορούν τη διάρκεια ζωής αλλά και τη διάλυσή της. Η ελάχιστη πληροφορία που πρέπει να περιέχεται στο καταστατικό, προσδιορίζεται από το άρθρο 6 του Ν.3190/1995. Το καταστατικό, μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με τις ειδικές συνθήκες της εταιρίας. Δικηγορικός Σύλλογος. Πριν την υπογραφή του καταστατικού ενώπιον συμβολαιογράφου, πρέπει να καταβάλλεται στον Δικηγορικό Σύλλογο γραμμάτιο προείσπραξης για το συμπράττοντα δικηγόρο, ο οποίος θα παρίσταται στην υπογραφή του καταστατικού. Η παρουσία του δικηγόρου κατά τη υπογραφή του καταστατικού της Ε.Π.Ε., είναι υποχρεωτική από το νόμο (άρθρο 42, Ν.Π. 3026/54). Το ύψος του γραμματίου προείσπραξης για την αμοιβή του δικηγόρου είναι 1% για τα πρώτα πέντε εκατομμύρια του εταιρικού κεφαλαίου και 0,5% για όλο το υπόλοιπο ποσό. Το ύψος αυτό, ορίζεται από το άρθρο 42 του Ν.Δ.3026/54. Συμβολαιογράφος. Το επόμενο βήμα, είναι η υπογραφή του Καταστατικού Συστάσεως της Ε.Π.Ε. ενώπιον συμβολαιογράφου (άρθρο 6, παρ.1, Ν.3190/1955). Στο συμβολαιογράφο, πρέπει να προσκομιστεί το Σχέδιο Καταστατικού, τα Α.Φ.Μ. των εταίρων και τις ταυτότητές τους, καθώς και το γραμμάτιο προείσπραξης από 23

το Δικηγορικό Σύλλογο. Το καταστατικό υπογράφεται από τα ιδρυτικά μέλη της Ε.Π.Ε. και τον δικηγόρο, ο οποίος παρίσταται. Οι ιδρυτές μπορούν να παρίσταται και να υπογράψουν όλοι αυτοπροσώπως ή να αντιπροσωπευθούν με πληρεξούσιο από άλλα πρόσωπα (συνιδρυτές ή τρίτους) που θα υπογράψουν αντί γι αυτούς. Όταν μεταξύ συνιδρυτών υπάρχουν και νομικά πρόσωπα, αυτά εξουσιοδοτούν, μέσω των αρμοδίων οργάνων τους, τα κατάλληλα φυσικά πρόσωπα (που βάσει καταστατικών διατάξεων, μπορούν να λάβουν τέτοια εξουσιοδότηση) για να παραστούν ενώπιον του συμβολαιογράφου και να υπογράψουν το καταστατικό. Το ύψος της αμοιβής του συμβολαιογράφου για ένα απλό συμβόλαιο σε 4 αντίγραφα ανέρχεται σε 293,5 συν το 1,3% του εταιρικού κεφαλαίου (ΚΥΑ 32 126/10.3.88). Επιμελητήριο. Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν.2081/92, το υπογεγραμμένο καταστατικό της υπό σύσταση Ε.Π.Ε. σε δύο αντίγραφα προσκομίζεται στο Οικείο Επιμελητήριο, μαζί με τον αύξοντα αριθμό κράτησης επωνυμίας και μία αίτηση. Το Επιμελητήριο, εφόσον ελέγξει την επωνυμία και τον διακριτικό τίτλο, θεωρεί το καταστατικό για τον έλεγχο του δικαιώματος χρήσης της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου. Δ.Ο.Υ. Έδρας. Μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την υπογραφή του καταστατικού, πρέπει να καταβληθεί στη Δ.Ο.Υ. έδρας, το Φόρο Συγκέντρωσης Κεφαλαίου (Φ.Σ.Κ.), ο οποίος ανέρχεται σε 1% επί του ύψους του εταιρικού κεφαλαίου (άρθρα 17 31, Ν. 1676/86). Επίσης, θα πληρωθεί παράβολο Δημοσίου και ΤΑΠΕΤ. Το παράβολο αυτό, αφορά τη μετέπειτα δημοσίευση της ανακοίνωσης της εταιρίας από το Εθνικό Τυπογραφείο. Για την καταβολή του Φ.Σ.Κ., πρέπει να προσκομιστούν δύο αντίγραφα του καταστατικού (εκ των οποίων το ένα να είναι αυτό που έχει θεωρηθεί από το Επιμελητήριο) επιταγή με το προδιαγραμμένο ποσό και δήλωση Φ.Σ.Κ. εις διπλούν. Όταν θεωρηθεί το καταστατικό, θα επιστραφεί το διπλότυπο καταβολής και το ένα από τα δύο αντίγραφα της δήλωσης Φ.Σ.Κ. 24

Ταμείο Νομικών και Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων. Στη συνέχεια, πρέπει να θεωρηθεί το καταστατικό στο Ταμείο Νομικών και στο Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων, όπου καταβάλλονται ποσά 0,5% και 1% αντίστοιχα επί του εταιρικού κεφαλαίου. Πρωτοδικείο. Μέσα σε ένα μήνα από την υπογραφή του καταστατικού της εταιρίας, πρέπει να κατατεθεί στο Πρωτοδικείο έδρας για την έγκριση της σύστασης της Ε.Π.Ε. Επίσης, στο Πρωτοδικείο, πρέπει να κατατεθούν, δύο αντίγραφα του καταστατικού θεωρημένα από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την καταβολή του Φ.Σ.Κ. και το Οικείο Επιμελητήριο για την επωνυμία, παράβολα και ΤΑΠΕΤ, περίληψη καταστατικού και μία αίτηση. Στη συνέχεια, εκδίδεται η απόφαση με την οποία εγκρίνεται η σύσταση της εταιρίας και καταχωρίζεται στο Μητρώο Εταιριών Περιορισμένης Ευθύνης. Εθνικό Τυπογραφείο. Η αρμόδια αρχή που εκδίδει την απόφαση έγκρισης της σύστασης της εταιρίας, αποστέλλει στο Εθνικό Τυπογραφείο, ανακοίνωση περί συστάσεως της εταιρίας προς δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Επιμελητήριο. Εντός δύο μηνών από τη σύσταση της εταιρίας, πρέπει να εγγραφεί στο Οικείο Επιμελητήριο. Για την εγγραφή, πρέπει να προσκομιστούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Δ.Ο.Υ. Έδρας. Εντός δέκα (10) ημερών από την ημερομηνία έκδοσης από την αρμόδια αρχή της απόφασης σύστασης της εταιρίας, πρέπει να γίνει έναρξη εργασιών στη Δ.Ο.Υ. έδρας και έπειτα, θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες διαδικασίες για τη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων. 25

3 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η ΑΥΞΟΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΤΑΙΡΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΜΕΡΙΔΙΩΝ. 3.1 Αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου Η αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου, απαιτεί τροποποίηση του καταστατικού της Ε.Π.Ε. και ακολουθούνται οι ίδιοι κανόνες δημοσιότητας που ισχύουν κατά τη σύσταση της Ε.Π.Ε. Η αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου πραγματοποιείται με τους ακόλουθους τρόπους : a) Με την έκδοση νέων εταιρικών μεριδίων. b) Με την αύξηση της ονομαστικής αξίας των παλαιών εταιρικών μεριδίων. c) Με κεφαλαιοποίηση αδιανέμητων κερδών ή αποθεματικών. d) Με συγχώνευση εταιριών απορρόφηση εταιριών. e) Με κεφαλαιοποίηση της πιστωτικής διαφοράς αναπροσαρμογής των παγίων στοιχείων του ισολογισμού. Όταν πρόκειται για αύξηση εταιρικού κεφαλαίου με την έκδοση νέων εταιρικών μεριδίων, αυτά θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 30 ή ακέραιο πολλαπλάσιο αυτού και ταυτόχρονα θα πρέπει να συνοδεύεται και με δήλωση των εταίρων για συμμετοχή στην αύξηση στο εταιρικό κεφάλαιο. 26

Εφόσον, για την αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου αποδοθούν εισφορές σε είδος, τότε είναι απαραίτητη η εκτίμηση της αξίας τους από την επιτροπή του άρθρου 9 του Κ.Ν. 2190/20. Η έκθεση της επιτροπής, δημοσιεύεται στο Φ.Ε.Κ. μέσω της Υπηρεσίας Εμπορίου της Νομαρχίας και στη συνέχεια συντάσσεται στο συμβολαιογραφικό έγγραφο της αύξησης. Η αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου είναι πραγματική, όταν πραγματοποιείται με καταβολή νέων εισφορών ή κεφαλαιοποίηση κερδών, και ονομαστική όταν πραγματοποιείται με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών. Η αύξηση αποφασίζεται από την Γ.Σ., με την πλειοψηφία τουλάχιστον των 3/4 του αριθμού όλων των εταίρων, που εκπροσωπούν και τα 3/4 του εταιρικού κεφαλαίου και σε περίπτωση αύξησης με κεφαλαιοποίηση κερδών, απαιτείται ομόφωνη απόφαση. Η καταβολή, δεν μπορεί να γίνει με συμψηφισμό απαιτήσεων κατά της εταιρίας. Οι εταίροι συμμετέχουν με το ποσοστό συμμετοχής τους και έχουν δικαίωμα προτίμησης εκτός, εάν προβλέπεται κάτι διαφορετικό στο καταστατικό. Υπόκειται σε διατυπώσεις δημοσιότητας ανάλογες με εκείνες της σύστασης της εταιρίας. Εάν δεν τηρηθούν οι παραπάνω διατυπώσεις, δεν μπορεί να γίνει νόμιμη αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου της Ε.Π.Ε. Σε περίπτωση που στον ετήσιο ισολογισμό περιέχεται ως κονδύλιο το κεφάλαιο της Ε.Π.Ε., που αυξήθηκε χωρίς τις πιο πάνω διατυπώσεις, όπως προβλέπει ο νόμος και ο ισολογισμός αυτός εγκρίθηκε με απόφαση της συνέλευσης των εταίρων, η απόφαση αυτή είναι άκυρη, γιατί με αυτή εγκρίθηκε ισολογισμός, που συντάχθηκε κατά παράβαση του νόμου. 3.1.1 Δικαίωμα εγγραφής Κατά την αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου με την έκδοση νέων εταιρικών μεριδίων, τα νέα μερίδια έχουν την ίδια με την παλιά ονομαστική αξία και μπορούν να διατεθούν, είτε στους παλαιούς εταίρους, σύμφωνα με την αναλογία των ποσοστών συμμετοχής στο κεφάλαιο, είτε να διατεθούν 27

σε νέους εταίρους ή ένα μέρος στους παλαιούς εταίρους και ένα μέρος σε νεοεισερχόμενους εταίρους. Η εσωτερική αξία του εταιρικού μεριδίου, διαφέρει από την ονομαστική του αξία, γιατί η καθαρή θέση της εταιρίας διαφέρει από το εταιρικό κεφάλαιο, λόγω ύπαρξης αποθεματικών ή μη διανεμηθέντων κερδών. Στην περίπτωση αυτή, δημιουργείται πρόβλημα με την είσοδο νέων εταίρων, γι αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να μην θίγουν τα συμφέροντα των παλαιών εταίρων. Αυτό σημαίνει ότι οι νέοι εταίροι αποκτώντας μερίδια από την αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου, αποκτούν και δικαίωμα συμμετοχής και στα μέχρι τότε σχηματισμένα αποθεματικά, τα οποία προήλθαν από αδιανέμητα κέρδη προηγούμενων χρήσεων της εταιρίας. Για να μην ζημιωθούν, λοιπόν οι παλαιοί εταίροι, θα πρέπει οι νέοι εταίροι : 1. Είτε να καταβάλουν ποσά στην εταιρία, που καλύπτουν την εσωτερική αξία κι όχι την ονομαστική αξία των εταιρικών μεριδίων. 2. Είτε να καταβάλουν στους παλαιούς εταίρους, τη διαφορά ανάμεσα στην εσωτερική και την ονομαστική αξία και στην εταιρία την ονομαστική αξία. Για να μην ζημιωθούν τα συμφέροντα των παλαιών εταίρων, θα πρέπει οι νέοι εταίροι ή να καταβάλουν την τρέχουσα αξία κάθε μεριδίου στην εταιρία, οπότε δεν ζημιώνονται οι παλαιοί εταίροι, ή να καταβάλουν στην εταιρία την ονομαστική αξία κάθε μεριδίου και στους παλαιούς εταίρους, για τη ζημία που υφίστανται, να καταβάλουν το δικαίωμα εγγραφής, ώστε να αποζημιωθούν από τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ της ονομαστικής και εσωτερικής αξίας των εταιρικών μεριδίων. 3.1.2 Η λογιστική αντιμετώπιση της αύξησης του εταιρικού κεφαλαίου. 28

Η αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου μιας Ε.Π.Ε., ακολουθεί λογιστικά την ίδια φιλοσοφία με εκείνη της σύστασης των εταιριών και οι χειρισμοί είναι ανάλογοι εκείνων που ήδη έχουμε αναπτύξει. Η διαφορά είναι ότι στην αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου η καταβολή είναι δυνατόν να μην είναι άμεση. Οι λογαριασμοί του Ε.Γ.Λ.Σ. οι οποίοι χρησιμοποιούνται κατά την αύξηση του κεφαλαίου, είναι οι εξής : «43 Ποσά προοριζόμενα για αύξηση κεφαλαίου» : Στον λογαριασμό αυτόν καταχωρούνται τα ποσά που είτε καταβάλλονται από τους εταίρους είτε παρακρατούνται από τα κέρδη είτε αντλούνται από αποθεματικά και προορίζονται να αυξήσουν το εταιρικό κεφάλαιο και πιο συγκεκριμένα στους παρακάτω δευτεροβάθμιούς του : «43.01 Καταθέσεις εταίρων» : Ο λογαριασμός παρακολουθεί τις καταθέσεις στις οποίες προβαίνουν οι εταίροι όλων των εταιρικών πλην Α.Ε. τύπων, προκειμένου να καλυφθεί μια προσεχής αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου. «43.04 Κέρδη χρήσης προοριζόμενα για αύξηση κεφαλαίου» : Ο λογαριασμός αυτός, αφορά το ποσό από τα κέρδη χρήσης που αποφασίζεται από τη Γ.Σ. να μη διανεμηθεί στους εταίρους αλλά να οδηγηθεί προς το εταιρικό κεφάλαιο για αύξησή του. «43.90 Αποθεματικά διατιθέμενα για αύξηση κεφαλαίου» : Ο λογαριασμός αυτός, αφορά ποσό αποθεματικών, το οποίο με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης κεφαλαιοποιείται. Οι ανωτέρω λογαριασμοί «43.04 Κέρδη χρήσης προοριζόμενα για αύξηση κεφαλαίου» και «43.90 Αποθεματικά διατιθέμενα για αύξηση κεφαλαίου» πιστώνονται με τα αντίστοιχα ποσά, για να χρεωθούν στη συνέχεια με την εγγραφή της καταβολής σε πίστωση και εξίσωση του λογαριασμού «33.04 Οφειλόμενο κεφάλαιο», ο οποίος είχε διαδεχτεί τον «33.03 Εταίροι λογαριασμός κάλυψης κεφαλαίου». 29

3.1.3 Λογιστικές εγγραφές αύξησης κεφαλαίου με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών. Η αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου στις Ε.Π.Ε. πραγματοποιείται, είτε με καταβολή εισφορών από τους εταίρους είτε με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών ή κερδών. Στη δεύτερη περίπτωση, η αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου, δεν επιφέρει και αύξηση της καθαρής περιουσίας. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, αναγκαία και ικανή συνθήκη είναι, τα μερίδια να είναι μεγαλύτερα των 30 και πάντα πολλαπλάσια αυτών. Σε περίπτωση που δεν είναι, θα πρέπει κατά την κεφαλαιοποίηση, η διαφορά να συμπληρωθεί με εισφορές των εταίρων. 3.1.4 Η φορολογική πλευρά της αύξησης του εταιρικού κεφαλαίου. Για τα έξοδα αύξησης του εταιρικού κεφαλαίου ισχύουν, όσα έχουν αναφερθεί στην περίπτωση σύστασης της Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης. Στην περίπτωση κατά την οποία η αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου, γίνεται με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών, διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις : Ο σχηματισμός των αποθεματικών να προέρχεται από φορολογηθέντα κέρδη. Ο σχηματισμός των αποθεματικών να έχει πραγματοποιηθεί από κέρδη, τα οποία, είτε ήταν αφορολόγητα είτε είχαν φορολογηθεί κατά ειδικό τρόπο. Στη δεύτερη περίπτωση, στα φορολογητέα κέρδη της χρήσης προστίθενται τα παραπάνω αποθεματικά και φορολογούνται με τον συντελεστή φορολόγησης του νομικού προσώπου. Από τον φόρο που προκύπτει, η εταιρία αφαιρεί τον φόρο που είχε παρακρατηθεί κατά τον σχηματισμό τους. 30