Ενότητα 3 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ 3. ΟΡΓΑΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΡΙΣΕΩΝ 3.1 ΓΕΝΙΚΑ Σε αυτή την ενότητα θα αναλυθεί η επιχειρησιακή οργάνωση του Δήμου. Περιγράφονται τα όργανα, οι λειτουργίες των υπηρεσιών και ο εξοπλισμός, που αποτελούν θεμελιώδεις τα στάδια της πρόληψης ετοιμότητας άμεσης επέμβασης αποκατάστασης, ώστε να ασκήσει με επιτυχία την Πολιτική Προστασία στα διοικητικά του όρια. Ο γενικός σχεδιασμός της Πολιτικής Προστασίας της χώρας μας βάσει του σχεδίου «Ξενοκράτης» περιλαμβάνει τα παρακάτω όργανα σχεδιασμού και εφαρμογής της πολιτικής προστασίας (κεντρικά και περιφερειακά), (Εικ. 3.1). Στην Διυπουργική Επιτροπή Εθνικού Σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας συμμετέχουν οι υπουργοί: Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης ως Πρόεδρος, Οικονομίας και Οικονομικών, Εθνικής Άμυνας, Ανάπτυξης, [ 106 ]
Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Υγείας και Πρόνοιας, Γεωργίας, Πολιτισμού, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Δημόσιας Τάξης, Εμπορικής Ναυτιλίας και Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Στο Κεντρικό Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας (ΚΣΟΠΠ) μετέχουν ο Γενικός Γραμματέας ΠΠ ως Πρόεδρος και οι Γενικοί Γραμματείς των υπουργείων. Προϊστάμενος της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) είναι ο Γ. Γραμματέας ΠΠ. Στην ΓΓΠΠ λειτουργεί Κέντρο Επιχειρήσεων και Επιστημονικό - Ερευνητικό Κέντρο. Σε επίπεδο Περιφέρειας και δήμου συνιστώνται Συντονιστικό Περιφερειακό Όργανο (ΣΠΟ) και Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (ΣΤΟ). Εικ. 3.1.α Διάγραμμα σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας. Εξειδικεύοντας το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με οδηγό το σχέδιο «Ξενοκράτης» και τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου [ 107 ]
παραθέτουμε όλα τα απαραίτητα στοιχεία που συνιστούν το πλαίσιο της πολιτικής προστασίας του Δήμου. Στο κεφάλαιο αυτό αναφέρονται οι ομάδες και τα όργανα που η συγκρότηση και η λειτουργία τους κρίνεται απαραίτητη για την αντιμετώπιση των κινδύνων. Επειδή όμως η στελέχωση των Υπηρεσιών του Δήμου υστερεί, ακόμη και από την προβλεπόμενη στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου επιβάλλεται να γίνει εξοικονόμηση προσωπικού, με βάση το ήδη διατιθέμενο, ώστε να καλυφθούν στον μεγαλύτερο βαθμό οι ανάγκες, όπως περιγράφονται αναλυτικά στις επόμενες ενότητες. Για τον σκοπό αυτό, οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να λάβουν την κατάλληλη ενημέρωση και εκπαίδευση ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν σε πολλαπλές αποστολές και διαφορετικούς ρόλους, με παράλληλα ή συσχετιζόμενα αντικείμενα. Η πολλαπλή εκπαίδευση σε παράλληλα αντικείμενα, αποτελεί μια βασική αρχή στη διαχείριση των καταστροφών, για λόγους οικονομίας δυναμικού, αλλά προϋποθέτει ότι τα ειδικά εκπαιδευμένα άτομα ή οι αναπληρωτές τους θα είναι οπωσδήποτε σε θέση να αναλάβουν τον ή τους ρόλους τους, όταν χρειαστεί. Η επένδυση γνώσεων, εξειδίκευσης και εμπειρίας του ανθρώπινου δυναμικού για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και καταστροφών, αποτελεί την καλύτερη μέθοδο προσέγγισης, μιας και οι καταστάσεις αυτές απαιτούν αφ ενός μεν σκέψη και απόφαση υπό χρονική πίεση και συνθήκες γενικής σύγχυσης, αλλά και πρωτοβουλία και ευρηματικότητα για την αντιμετώπιση μιας πραγματικότητας που απέχει συνήθως πολύ από τον οποιοδήποτε προμελετημένο σχεδιασμό ή προμελετημένα σενάρια ασκήσεων. Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι η απόκτηση σχετικής εμπειρίας και οι γνώσεις αυτοπροστασίας είναι αυτά που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση μιας καταστροφής. [ 108 ]
3.2 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ Ο.Τ.Α. Σύμφωνα με τον Νόμο 3013/2002 οι Δήμαρχοι των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελούν αποκεντρωμένα όργανα σχεδιασμού και εφαρμογής μέτρων Πολιτικής Προστασίας και έχουν τις ακόλουθες αρμοδιότητες: Συντονίζουν και επιβλέπουν το έργο της Πολιτικής Προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών εφόσον συμβαίνουν εντός των διοικητικών ορίων των αντίστοιχων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.). Διατυπώνουν εισήγηση για το σχεδιασμό Πολιτικής Προστασίας του Ο.Τ.Α., η οποία υποβάλλεται στο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας για τη διαμόρφωση σχετικής πρότασης, στο πλαίσιο της πρόβλεψης του άρθρου 11 παρ. 1γ του ιδίου νόμου. Έχουν την ευθύνη της διάθεσης και του συντονισμού δράσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών εντός των ορίων του οικείου Ο.Τ.Α.. Σε όλους του δήμους, λειτουργεί στο πλαίσιο της υπάρχουσας οργανικής διάρθρωσης, Γραφείο Πολιτικής Προστασίας, οι αρμοδιότητες του οποίου συναρτώνται με την εξασφάλιση της αναγκαίας οργάνωσης και υποδομής προς λήψη μέτρων Πολιτικής Προστασίας. Στην έδρα κάθε δήμου συνιστάται Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (Σ.Τ.Ο.). Σύμφωνα με το Γενικό Σχέδιο Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη «Ξενοκράτης» (ΦΕΚ 423/Β/2003), οι Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν τις ακόλουθες αρμοδιότητες: Μεριμνούν για την εξασφάλιση της αναγκαίας οργάνωσης και υποδομής των υπηρεσιών τους, προκειμένου να είναι ικανές για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων πολιτικής προστασίας και συντάσσουν προς τούτο σχετικά μνημόνια ενεργειών. Συντονίζουν και επιβλέπουν τα μέτρα για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών. Διαθέτουν το απαραίτητο δυναμικό και μέσα για την αντιμετώπιση των καταστροφικών φαινομένων και συντονίζουν τη δράση αυτών. [ 109 ]
Συνιστούν Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (Σ.Τ.Ο.) στην έδρα τους. Καθορίζουν χώρους υποδοχής πληγέντων και μεριμνούν για την ανάπτυξη υποδομών στους χώρους αυτούς ικανών για τη διαβίωση των εκεί διαμενόντων. Ενεργούν στα πλαίσια της δικαιοδοσίας τους οτιδήποτε συμβάλλει στο έργο της Πολιτικής Προστασίας και προκύπτει από όλο το πλέγμα της αποστολής τους. Τέλος με βάση τον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων του Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ 114/Α/2006) οι αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσον αφορά την Πολιτική Προστασία συνοψίζονται ως εξής: Ο συντονισμός και η επίβλεψη του έργου της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών που εκδηλώνονται στα διοικητικά τους όρια. Η διατύπωση εισήγησης για το σχεδιασμό πολιτικής προστασίας της περιοχής τους, στο πλαίσιο του ετήσιου εθνικού σχεδιασμού και η εφαρμογή των προγραμμάτων, μέτρων και δράσεων που αφορούν την περιοχή τους στο πλαίσιο του εθνικού και περιφερειακού σχεδιασμού. Η διάθεση και ο συντονισμός δράσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων για την πρόληψη, ετοιμότητα αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών της περιφέρειάς τους. 3.2.1. ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Με βάση το ΦΕΚ 503/Β/2010, σχετικά με τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας Δήμου Ιθάκης, παρατηρείται πως δεν έχει συσταθεί Γραφείο Πολιτικής Προστασίας, ούτε υπάρχει Γραφείο Πολιτικού Σχεδιασμού Έκτακτης Ανάγκης (ΠΣΕΑ) για την διαχείριση εκτάκτων αναγκών στα διοικητικά όρια του Δήμου. Επιπροσθέτως, δεν εντοπίστηκαν αρμοδιότητες Πολιτικής Προστασίας ή σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης στις λοιπές υπηρεσίες του Δήμου. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία Πολιτικής Προστασίας, κρίνεται σκόπιμο να γίνει αναθεώρηση του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας το συντομότερο δυνατό η οποία να περιλαμβάνει τόσο τη σύσταση Γραφείου Πολιτικής Προστασίας στον Δήμο όσο και τις αρμοδιότητες του Γραφείου και του [ 110 ]
Δημάρχου ως αποκεντρωμένο όργανο σχεδιασμού και εφαρμογής Πολιτικής Προστασίας. Ειδικότερα, το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Ιθάκης μπορεί να ενεργοποιηθεί ανά στάδιο Πολιτικής Προστασίας ως εξής: Κατά το στάδιο της πρόληψης: Να αναθεωρήσει το σχέδιο «Ξενοκράτης» για τον Δήμο σε συνεργασία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης Ιονίων Νήσων για να το προσαρμόσει στις ανάγκες του Δήμου. Να συντάξει μνημόνια ενεργειών, τα οποία θα κοινοποιούνται και θα εγκρίνονται από το ΣΤΟ. Να κοινοποιήσει τα εγκεκριμένα από το ΣΤΟ μνημόνια ενεργειών στις Τοπικές Αρχές (Αστυνομία, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ, Λιμενικό) και γειτονικούς δήμους με στόχο την σύνταξη μνημονίων συνεργασίας. Να συνθέσει σχέδια έκτακτης ανάγκης για κάθε κίνδυνο τα οποία θα εγκριθούν από το ΣΤΟ και θα κοινοποιηθούν στη Ν.Α. Ιονίων Νήσων. Στην συνέχεια να συντάξει σενάρια καταστροφής και να κάνει δοκιμές των σχεδίων επί χάρτου και σε πραγματικές συνθήκες σε συνεργασία με το ΣΤΟ και τις Τοπικές Αρχές (Αστυνομία, Πυροσβεστική ΕΚΑΒ, Λιμενικό), με στόχο να εντοπιστούν τυχόν ατέλειες και δυσλειτουργίες. Να κοινοποιήσει τα εγκεκριμένα από το ΣΤΟ μνημόνια ενεργειών και συνεργασιών στην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιονίων Νήσων, και στη Περιφέρεια. Με βάση τα μνημόνια ενεργειών και τα σχέδια εκτάκτων αναγκών, να συντάξει προϋπολογισμό για τις ανάγκες της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου ο οποίος θα συμπεριληφθεί στον ετήσιο προϋπολογισμό του Δήμου. Να συγκεντρώσει στοιχεία του υπάρχοντος δυναμικού στο Δήμο με την βοήθεια του Τμήματος Διοικητικών Υπηρεσιών (προσωπικό, εξοπλισμός, εθελοντικές οργανώσεις, ιδιωτικό δυναμικό), να ορίσει τις ομάδες επέμβασης και να φροντίσει σε συνεργασία με το ΣΤΟ για την εκπαίδευση τους από την ΓΓΠΠ, την Πυροσβεστική και το ΕΚΑΒ. Να δημιουργήσει βάση δεδομένων, στην οποία θα εισαχθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία του Δήμου (θεματικοί χάρτες, χώροι καταφυγής, σχέδια εκκένωσης, ομάδες επέμβασης, ειδικές ομάδες πληθυσμού κλπ), η οποία θα ενημερώνεται ανά τακτά διαστήματα. [ 111 ]
Να οργανώσει και να προετοιμάσει το προσωπικό του Δήμου για την αντιμετώπιση φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών. Να συντάξει σχέδιο εκκένωσης του Δημαρχείου και να εκπαιδεύσει τους υπαλλήλους του Δήμου για τις ενέργειες τους. Σε συνεργασία με το Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών να συντονίσει την διενέργεια προσεισμικού ελέγχου όλων των κτιρίων στα οποία στεγάζονται υπηρεσίες που δέχονται κοινό, την ευθύνη λειτουργίας των οποίων έχει ο Δήμος, να συντάξει εσωτερικά σχέδια εκκένωσης των κτιρίων αυτών και να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει το προσωπικό τους για την εφαρμογή των σχεδίων. Να συνεργαστεί με φορείς όπως η Περιφέρεια, ΟΑΣΠ, κα. για την λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση καταστροφών και να υλοποιεί τις αποφάσεις του ΥΠΕΣΔΔΑ της Περιφέρειας. Να ενημερώνει το ΣΤΟ για τις δράσεις του και να επισημαίνει τις ελλείψεις σε εξοπλισμό, υποδομή και μελέτες. Να εισηγείται σχέδια δράσης και αντιμετώπισης περιστατικών προτείνοντας και τα αναγκαία κατάλληλα μέσα και πόρους. Να οργανώνει εκστρατείες ενημέρωσης των κατοίκων για τις δράσεις του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας με στόχο την ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και το Δήμο. Κατά το στάδιο της ετοιμότητας: Σε περίπτωση που ο κίνδυνος είναι αναμενόμενος (πχ. ακραία καιρικά φαινόμενα, πλημμύρες) το γραφείο Πολιτικής Προστασίας εμπλέκεται στα εξής: Να εισηγείται στον Δήμαρχο για την συνεδρίαση του ΣΤΟ και να συμμετέχει σε αυτή παρέχοντας όλο το υλικό που έχει συγκεντρώσει για τον αναμενόμενο κίνδυνο (μνημόνια ενεργειών, βάση δεδομένων) παραθέτοντας πληροφορίες για τον εξοπλισμό και τις ομάδες επέμβασης που θα τεθούν σε ετοιμότητα. Να διεξάγει ασκήσεις ετοιμότητας υπό την εποπτεία του ΣΤΟ, τόσο επί χάρτου όσο και σε πραγματικές συνθήκες για τον αναμενόμενο κίνδυνο βάσει του αντίστοιχου μνημονίου ενεργειών και μνημονίου συνεργασιών. Να βρίσκεται σε επικοινωνία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας και τη ΓΓΠΠ. [ 112 ]
Να ενημερώνει το προσωπικό και τις υπηρεσίες του Δήμου για τον αναμενόμενο κίνδυνο και να θέτει σε αυξημένη ετοιμότητα τα τμήματα και τα γραφεία που εμπλέκονται βάσει του αντίστοιχου μνημονίου ενεργειών στις δράσεις του δήμου. Να ενημερώνει τους κατοίκους και να τους κοινοποιεί τα μέτρα αυτοπροστασίας τόσο μέσω των Δημοτικών και Τοπικών Μέσων Ενημέρωσης (Ραδιόφωνο Τηλεόραση - Εφημερίδες) όσο και με διανομή έντυπου ενημερωτικού υλικού, βάσει του αντίστοιχου μνημονίου ενεργειών. Κατά το στάδιο της άμεσης επέμβασης: Το γραφείο θα συμμετέχει στο ΣΤΟ σε 24ωρη βάση, ακολουθώντας το μνημόνιο ενεργειών και παρέχοντας τις απαραίτητες πληροφορίες από την βάση δεδομένων για την αποτελεσματική διαχείριση του κινδύνου. Θα συμμετέχει στον συντονισμό των ομάδων επέμβασης και θα ενημερώνεται για τις δράσεις τους. Σε περίπτωση που η εκδήλωση του κινδύνου λάβει διαστάσεις που ξεπερνούν τις δυνατότητες του Δήμου για την αντιμετώπισή του (κατάσταση έκτακτης ανάγκης) προτείνει και συμμετέχει στην εφαρμογή των σχεδίων έκτακτης ανάγκης που θα έχει συντάξει κατά το στάδιο της πρόληψης. Θα είναι σε διαρκή επικοινωνία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας, την Αστυνομία, την Πυροσβεστική και το ΕΚΑΒ, κοινοποιώντας τις δράσεις του Δήμου και των ομάδων επέμβασης, τις πιθανές ανάγκες που θα έχουν προκύψει και θα εκτελεί τις εντολές τους. [ 113 ]
Κατά το στάδιο της αποκατάστασης: Το γραφείο θα συμμετέχει στο ΣΤΟ όσον αφορά τις δράσεις αποκατάστασης με τις ακόλουθες δράσεις: Θα συντονίζει τις ομάδες επέμβασης για την καταγραφή και επισκευή των ζημιών, για την καταγραφή αναγκών και παροχής βοήθειας στους πληγέντες. Θα διαβιβάζει τις καταγραφές ζημιών και αναγκών στο ΣΤΟ για να ελεγχθεί αρχικά η δυνατότητα κάλυψης των ζημιών από το Δήμο και στην συνέχεια θα αναλαμβάνει την διαβίβαση τους στην Περιφέρεια και ΓΓΠΠ για να ζητηθεί η συνδρομή τους για την κάλυψη αναγκών που δεν θα μπορεί να καλύψει ο Δήμος. Θα κάνει απολογισμό των επιπτώσεων της καταστροφής, θα επισημάνει τομείς στους οποίους το σχέδιο δεν εφαρμόστηκε όπως είχε εκτιμηθεί αρχικά με στόχο την αναθεώρηση και βελτιστοποίηση του αντίστοιχου μνημονίου ενεργειών και του σχεδίου έκτακτης ανάγκης. 3.2.2. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ (ΣΤΟ) Κατά την εκδήλωση ενός κινδύνου οι φορείς εμπλέκονται στην άμεση αντιμετώπισή του βάσει του υφιστάμενου σχεδιασμού τους, που απορρέει από τις νομοθετημένες αρμοδιότητές τους. Η αντιμετώπιση ενός κινδύνου απαιτεί μια επιχειρησιακή διαχείριση από κάθε φορέα χωριστά αλλά και συνεργασία μεταξύ συμπλεκόμενων φορέων. Στο βαθμό που ένα συμβάν κλιμακώνεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, απαιτείται συντονισμένη επιχειρησιακή διαχείριση που περιλαμβάνει δράσεις μεγάλης έκτασης. Για αυτό το λόγο ο σχεδιασμός είναι υψίστης σημασίας, καθώς μέσω αυτού ορίζονται οι κανόνες εμπλοκής των φορέων, οι κύριες δράσεις του κάθε φορέα, καθώς και ο συντονισμός στην υλοποίηση αυτών των δράσεων. Με στόχο λοιπόν να επιτευχθεί η συντονισμένη επιχειρησιακή διαχείριση, το σχέδιο «Ξενοκράτης» ορίζει σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης την σύσταση στην έδρα κάθε Δήμου του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου. [ 114 ]
Εικ. 3.2.α Σύνθεση και αρμοδιότητες του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου [ 115 ]
Όπως παρατηρείται, η συμμετοχή του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας του Δήμου δεν περιλαμβάνεται στη σύνθεση του ΣΤΟ. Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε γιατί δεν εμπλέκεται το Γραφείο Π.Π. του Δήμου καθώς σε επίπεδο Περιφέρειας το γραφείο Πολιτικής Προστασίας προβλέπεται να συμμετέχει στις συνεδριάσεις του ΣΠΟ. Κατά την δική μας εκτίμηση η μη συμμετοχή του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας στο ΣΤΟ οφείλεται σε παράλειψη των συντακτών του νόμου και θεωρούμε την συμμετοχή του Γραφείου Π.Π. του Δήμου κρίσιμη και ουσιαστική προκειμένου να επιτυγχάνεται σωστή και άμεση ροή πληροφοριών, σωστή εφαρμογή των μνημονίων ενεργειών και των σχεδίων έκτακτης ανάγκης. Επίσης θα θέλαμε να προτείνουμε στην σύνθεση του ΣΤΟ την ύπαρξη ενός υπαλλήλου του Δήμου ο οποίος κατά προτίμηση θα προέρχεται από το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου και θα έχει το ρόλο του εκπροσώπου στο ΣΠΟ καθώς προβλέπεται κατά περίπτωση η συμμετοχή εκπροσώπου του Δήμου. Ο υπάλληλος αυτός θα είναι πλήρως ενημερωμένος για τις δράσεις πολιτικής προστασίας του Δήμου και του ΣΤΟ ώστε να μπορέσει να συμβάλλει ουσιαστικά στην ροή πληροφοριών και δράσεων του Δήμου προς την Περιφέρεια και αντίστροφα. Οι αρμοδιότητες του ΣΤΟ είναι ο συντονισμός και η επίβλεψη του έργου Πολιτικής Προστασίας κατά τα στάδια της πρόληψης, ετοιμότητας, άμεσης επέμβασης και αποκατάστασης, σε συνάρτηση με την οργάνωση και υποδομή του Δήμου στα πλαίσια της Πολιτικής Προστασίας. Στις συνεδριάσεις λαμβάνουν μέρος εκπρόσωποι κοινωνικών φορέων της έδρας του Δήμου καθώς και άλλοι εκπρόσωποι υπηρεσιών μετά από πρόσκληση του προέδρου. Σκοπός των συνεδριάσεων είναι η οργάνωση, ο συντονισμός και η ετοιμότητα των αρμοδίων εμπλεκομένων Υπηρεσιών - ανθρώπινου δυναμικού και η λήψη αναγκαίων μέτρων για την αντιμετώπιση των κινδύνων που απειλούν τον Δήμο. Κατά την διάρκεια του σταδίου της άμεσης επέμβασης, καθώς και κατά το στάδιο της αποκατάστασης, το πιο πάνω όργανο λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση, με δυνατότητα συνέχισης της συνεδρίασης με τους ορισμένους από τους μετέχοντες αναπληρωτές τους. Κατά την συγκρότηση των αρμόδιων κεντρικών οργάνων του Δήμου που θα συμμετέχουν στο ΣΤΟ, θα πρέπει να δημιουργηθεί και αντίστοιχη βάση δεδομένων με τα πλήρη στοιχεία των συμμετεχόντων καθώς και των αναπληρωτών τους. Τα πεδία της βάσης δεδομένων θα πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα πεδία που παρουσιάζονται στον Πίνακα 3.2.β [ 116 ]
Πίν. 3.2.β Πεδία της βάσης δεδομένων του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου 1. Ονοματεπώνυμο 8. Όργανο στο οποίο συμμετέχει 2. Επάγγελμα Ειδικότητα 9. Τομέας αρμοδιότητας 3. Διεύθυνση εργασίας 10. Ομάδα επέμβασης και λειτουργίες που συντονίζει κατά τα στάδια πρόληψης, ετοιμότητας, άμεσης επέμβασης, αποκατάστασης 4. Τηλέφωνο εργασίας 11. Τόπος σύγκλισης σε περίπτωση ανάγκης 5. Διεύθυνση κατοικίας 12. Φορέας ή όργανο με το οποίο επικοινωνεί σε περίπτωση ανάγκης 6. Τηλέφωνο κατοικίας 13. Πλήρη στοιχεία αναπληρωτή του 7. Άλλο τηλέφωνο επικοινωνίας Οι αρμοδιότητες του ΣΤΟ μπορούν να συνοψιστούν ανά στάδιο Πολιτικής Προστασίας ως εξής: Κατά το στάδιο της πρόληψης: Εποπτεύει και παρακολουθεί τις δραστηριότητες του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας, αποφασίζει για την υλοποίηση προγραμμάτων δράσης και εφαρμόζει δοκιμαστικά τα σχέδια έκτακτης ανάγκης ως ασκήσεις ετοιμότητας για να ελέγξει την αποτελεσματικότητά τους. Συντονίζει την εκπόνηση προγραμμάτων εκπαίδευσης ενημέρωσης κατάρτισης των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, υπαλλήλων και ιδιωτικού δυναμικού του Δήμου που έχουν προταθεί από το Γραφείο Π.Π.. Επιβλέπει την εκπόνηση σχεδίων εκκένωσης και συντονίζει τις ασκήσεις ετοιμότητας για κάθε μια υπηρεσία σύμφωνα με τις προτεινόμενες κατευθύνσεις του παρόντος, των οδηγιών του ΟΑΣΠ και επιβλέπει την [ 117 ]
διεξαγωγή ελέγχου δομικής τρωτότητας των Δημοσίων Κτιρίων βάση των οδηγιών του ΥΠΕΧΩΔΕ. Σε συνεργασία με το Γραφείο Π.Π., επιβλέπει την σύνταξη των μνημονίων ενεργειών για κάθε κίνδυνο που απειλεί τον Δήμο, εγκρίνει τα μνημόνια αυτά, και ορίζει τη σύσταση και τις αρμοδιότητες των ομάδων επέμβασης ως Δημοτικούς μηχανισμούς απόκρισης. Ορίζει τους συντονιστές και εκτελεστές για κάθε ενέργεια βάσει των μνημονίων ενεργειών. Κατά το στάδιο της ετοιμότητας: Σε περίπτωση που ο Δήμος έχει λάβει ειδοποίηση από την ΓΓΠΠ ή/και την Περιφέρεια για αναμενόμενο κίνδυνο που ενδεχομένως να απειλήσει τον Δήμο το ΣΤΟ δραστηριοποιείται ως εξής: Εξετάζει το μνημόνιο ενεργειών για τον κίνδυνο που απειλεί τον Δήμο και ενεργοποιεί τους συντονιστές και εκτελεστές (ομάδες επέμβασης) των συγκεκριμένων ενεργειών. Επικοινωνεί με την Περιφέρεια και ΓΓΠΠ για να λάβει ενημέρωση και πιθανές οδηγίες. Σε συνεργασία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας ενημερώνει μέσω των τοπικών ΜΜΕ τους κατοίκους για την εφαρμογή του μνημονίου ενεργειών και τα μέτρα αυτοπροστασίας, εκδίδοντας Δελτία Τύπου. Κατά το στάδιο της άμεσης επέμβασης: Σε συνεργασία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας, κινητοποιεί το μηχανισμό συγκέντρωσης και διαχείρισης των πληροφοριών που σχετίζονται με την έκτακτη ανάγκη και την αντιμετώπισή της σε επίπεδο Δήμου. Συνεργάζεται με τις τοπικές διευθύνσεις της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής και του ΕΚΑΒ για την άμεση συνδρομή των υπηρεσιών τους για την κάλυψη των αναγκών που θα έχουν προκύψει. Κινητοποιεί το μηχανισμό απόκρισης στην έκτακτη ανάγκη (ομάδες επέμβασης) και παροχής βοήθειας βάσει του μνημονίου ενεργειών και εκτιμά την επάρκεια ή τις ελλείψεις που παρουσιάζονται σε σχέση με την έγκαιρη και αποτελεσματική εκτέλεση των αποστολών που αναλαμβάνει με τις υπηρεσίες του και τους συνεργαζόμενους φορείς, εθελοντές, κλπ. [ 118 ]
Βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με την Περιφέρεια, και τη ΓΓΠΠ, τους ενημερώνει για την εξέλιξη του φαινομένου στα όρια του Δήμου, τους κοινοποιεί τα προβλήματα και τις ανάγκες του και εκτελεί τις εντολές τους. Βρίσκεται σε επαφή με τους γειτονικούς Δήμους για την συνδρομή τους σε ανθρώπινο δυναμικό και σε εξοπλισμό βάση των μνημονίων συνεργασιών. Κατά το στάδιο της αποκατάστασης: Σε συνεργασία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας και βάσει του μνημονίου ενεργειών συντονίζει τις δράσεις του μηχανισμού αποκατάστασης μέσω των αντίστοιχων ομάδων επέμβασης των αρμόδιων Διευθύνσεων. Ενημερώνει τη ΓΓΠΠ και Περιφέρεια για τις επιπτώσεις της καταστροφής και την έντασή τους στο πεδίο ευθύνης του. Προτείνει ή ζητά την επιπλέον βοήθεια σε ανθρώπινο δυναμικό και μέσα που απαιτούνται κατά περίπτωση αρχικά από τους γειτονικούς Δήμους και στην συνέχεια από Περιφέρεια και τη ΓΓΠΠ. 3.3. ΟΜΑΔΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ Γενικά Η ενέργεια αυτή αφορά στην οργάνωση συγκεκριμένων ομάδων οι οποίες θα εκπαιδευτούν, θα εξοπλισθούν και θα προετοιμασθούν κατάλληλα ώστε να είναι σε θέση να επέμβουν κατά τη διάρκεια εκδήλωσης ενός κινδύνου (στάδιο άμεσης επέμβασης), αλλά και κατά το στάδιο της αποκατάστασης. Οι αρμοδιότητες και δράσεις των ομάδων επέμβασης κατά το στάδιο της άμεσης επέμβασης είναι οι ακόλουθες: Να μεταβαίνουν σε περιοχές οι οποίες παρουσιάζουν προβλήματα Να ενημερώνουν το ΣΤΟ για τις συνθήκες που επικρατούν, την σοβαρότητα της κατάστασης, την έκταση του φαινομένου, να επισημαίνουν ελλείψεις και ανάγκες σε δυναμικό και εξοπλισμό και να ακολουθούν τις εντολές του ΣΤΟ σχετικά με τις επεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν. Να συνεργάζονται με τις Τοπικές Αρχές (Αστυνομία, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ) που θα βρίσκονται στην περιοχή και να ακολουθούν τις εντολές τους. [ 119 ]
Επισημαίνεται στο σημείο αυτό ότι καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή διαδραματίζει και η οργάνωση ομάδων εθελοντών που μπορούν να αναλάβουν αρκετές από τις αρμοδιότητες που παρουσιάζονται συνοπτικά στις ακόλουθες παραγράφους. Στις ομάδες εθελοντών περιλαμβάνονται είτε ήδη οργανωμένες ομάδες πληθυσμού (π.χ. πρόσκοποι, σύλλογοι, σωματεία, εταιρίες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, συνοικιακά συμβούλια, Ερυθρός Σταυρός, κλπ.), είτε δύναται να οργανωθούν τέτοιες ομάδες μέσα από πρωτοβουλία του Δήμου. Καθοριστικό ρόλο για τη στελέχωσή τους φυσικά θα διαδραματίσει η επαγγελματική δραστηριότητα ή άλλες ασχολίες και γνώσεις των κατοίκων-εθελοντών του Δήμου (επιστήμονες, ειδικευμένοι εργάτες, τεχνίτες κλπ.). Σε αυτό το σημείο επισημαίνουμε πως το ήδη υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό το οποίο εργάζεται ή απασχολείται από το Δήμο ή τις επιχειρήσεις του Δήμου θα αποτελέσει τον βασικό πυρήνα στελέχωσης των ομάδων αυτών. Σε κάθε περίπτωση βέβαια ο Δήμος πρέπει να διαθέτει έτοιμη βάση δεδομένων και καταλόγους με τηλέφωνα, ειδικότητες και άλλα χρήσιμα στοιχεία των πολιτώνεθελοντών (μηχανικοί, ιατροί κλπ.) που θα στελεχώσουν συγκεκριμένες ομάδες σε κάθε περίπτωση. Έτσι λοιπόν, τέτοιες ομάδες θα μπορούσαν να καλύπτουν τους παρακάτω τομείς: Ομάδες μηχανικών και άλλων συναφών ειδικοτήτων για έλεγχο καταλληλότητας κτιρίων, στατικής ασφάλειας κλπ.. Ομάδες τροφοδοσίας που θα παρέχουν και θα διανέμουν στους κατοίκους του Δήμου όλα τα απαραίτητα όπως τρόφιμα, σκηνές κλπ. και ότι άλλο είναι απαραίτητο σε περίπτωση σεισμού ή άλλων καταστροφών. Ομάδες υποστήριξης που θα καλύπτουν και θα στελεχώνουν διάφορες υπηρεσίες όπως μαγειρεία, στήσιμο σκηνών, μεταφορές απαραίτητων αγαθών κλπ. Ομάδες πρώτων βοηθειών και γενικότερα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και υποστήριξης στελεχωμένες με ιατρικό (ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων) και βοηθητικό προσωπικό (νοσοκόμες κλπ.), αλλά και ειδικευμένες ομάδες ψυχολογικής στήριξης κλπ., ειδικευμένες ομάδες παρακολούθησης και υποστήριξης για την αντιμετώπιση επιδημιολογικών ασθενειών. Ομάδες από ειδικευμένο προσωπικό (εργοδηγούς, τεχνίτες, κλπ.) για αποκαταστάσεις βλαβών στα Δημοτικά κτίρια, δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτρικού και επικοινωνιών. Ομάδες σήμανσης και χωροθέτησης για την σήμανση επικίνδυνων κτιρίων - [ 120 ]
περιοχών. Ομάδες υποστήριξης για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και ψυχαγωγία με στόχο την ηθική τόνωση του πληθυσμού σε περίπτωση σημαντικής καταστροφής. Ομάδες καταγραφής πληγέντων στους χώρους συγκέντρωσης και προσωρινούς χώρους καταυλισμού και παροχής πληροφοριών προς τους κατοίκους. Προτεινόμενες ενέργειες για τον καθορισμό ομάδων επέμβασης Στις παραγράφους που ακολουθούν, περιγράφονται και αναλύονται οι διαδικασίες καταγραφής του ανθρώπινου δυναμικού που απαιτείται στα πλαίσια της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου. Ο μηχανισμός της πολιτικής προστασίας του Δήμου για να λειτουργήσει αποτελεσματικά, κατά την διάρκεια ή/και αμέσως μετά την πιθανή εκδήλωση ενός κινδύνου, πρέπει να διαθέτει ήδη οργανωμένες, εκπαιδευμένες και εξοπλισμένες ομάδες άμεσης επέμβασης με συγκεκριμένο αντικείμενο και αποστολή. Έτσι λοιπόν το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις και υπηρεσίες θα πρέπει να προχωρήσει: Στην καταγραφή του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού κατά ειδικότητα για τη στελέχωση των ομάδων επέμβασης. Στην καταγραφή όλου του διαθέσιμου μηχανικού εξοπλισμού, είτε πρόκειται για μεγάλα μηχανήματα, είτε για απλά εργαλεία. Με βάση την καταγραφή αυτή, ο Δήμος προχωρά στο επόμενο βήμα που είναι η σύσταση συγκεκριμένων ομάδων επέμβασης βασισμένη στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου που για κάθε κίνδυνο θα έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Συνοπτικά προτείνουμε τις ακόλουθες ομάδες και τις υπηρεσίες που θα μπορούσαν να εμπλακούν στην στελέχωση της κάθε ομάδας: Ομάδες μηχανικών, τεχνικών ή συναφών ειδικοτήτων για καταγραφή ζημιών και καταλληλότητας κτιρίων μετά από μια καταστροφή, (Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών). Ομάδες ιατρών, νοσοκόμων και άλλων συναφών ειδικοτήτων για την παροχή πρώτων βοηθειών αλλά και γενικότερης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, (Γραφείο Συντονισμού). Ομάδες διάνοιξης δρόμων και άρσης δυνητικά επικίνδυνων στοιχείων, (Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών). [ 121 ]
Ομάδες επισκευής εγκαταστάσεων κοινής ωφελείας ή υψίστης σημασίας, (Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών). Ομάδες για μεταφορά και υποδοχή πληγέντων στους χώρους καταυλισμού καθώς και για την καταγραφή των στοιχείων τους, (Γραφείο Συντονισμού, Δημοτική Αστυνομία εφόσον υπάρχει). Ομάδες για προετοιμασία χώρων προσωρινής διαμονής ή καταυλισμού, στήσιμο σκηνών κλπ. (Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών) Ομάδες σήμανσης και χωροθέτησης επικίνδυνων περιοχών, περιφρούρησης κλπ, (Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών, Δημοτική Αστυνομία εφόσον υπάρχει). Ομάδες για παροχή απαραίτητων υλικών όπως σκηνές, κουβέρτες, τροφή, νερό κλπ, (Γραφείο Συντονισμού). Ομάδες ενημέρωσης και παροχής πληροφοριών, (Γραφείο Υποστήριξης, Δημοτική Αστυνομία εφόσον υπάρχει). Ο αριθμός των ατόμων που θα στελεχώνει κάθε μία από τις παραπάνω ομάδες είναι άμεσα εξαρτημένος αφ ενός μεν από την ιδιαιτερότητα της αποστολής της και από το αντικείμενο της εργασίας, αφ ετέρου δε από το διαθέσιμο δυναμικό. Σε κάθε ομάδα θα ορίζεται ένας υπάλληλος ως ο αρχηγός και υπεύθυνος της ομάδας ο οποίος θα βρίσκεται σε επικοινωνία με το ΣΤΟ και ο αναπληρωτής του. Στον Πίνακα 3.3.α παρουσιάζεται μια φόρμα εντύπου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εισαγωγή των εμπλεκομένων στις ομάδες επέμβασης στοιχείων σε μια βάση δεδομένων. Η δημιουργία της βάσης μπορεί να γίνει με ένα από τα ήδη έτοιμα πακέτα λογισμικού που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, καλό θα είναι όμως να μπορεί να συνεργασθεί με κάποιο Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (G.I.S.). [ 122 ]
Πίν. 3.3.α Πεδία της βάσης δεδομένων για τις ομάδες επέμβασης 1. Ονοματεπώνυμο 11. Άλλο τηλέφωνο επικοινωνίας 2. Επάγγελμα Ειδικότητα 3. Κατηγορία προσωπικού 4. Υπηρεσία στην οποία εργάζεται 12. Ομάδα επέμβασης στην οποία συμμετέχει 13. Αρμοδιότητες για τις οποίες είναι υπεύθυνος 14. Τόπος ή σημείο συγκέντρωσης σε 15. περίπτωση ανάγκης 5. Διεύθυνση εργασίας 16. Τόπος παραλαβής εξοπλισμού 6. Τηλέφωνο εργασίας 17. Φορέας ή όργανο με το οποίο επικοινωνεί σε περίπτωση ανάγκης 7. Διεύθυνση οικίας 18. Τομέας επέμβασης 8. Τηλέφωνο οικίας 19. Πλήρη στοιχεία αναπληρωτή του Επειδή το διαθέσιμο δυναμικό των υπαλλήλων του Δήμου πιθανότατα δεν θα μπορέσει να στελεχώσει επαρκώς τις προτεινόμενες ομάδες επέμβασης, θα χρειαστεί η συνδρομή οργανωμένων ομάδων όπως σωματεία, σύλλογοι, εταιρίες, πρόσκοποι, μαθητικές ομάδες, Ερυθρός Σταυρός κλπ που δραστηριοποιούνται στα διοικητικά όρια του Δήμου καθώς και απλοί πολίτες του Δήμου οι οποίοι ως εθελοντές με βάση την επαγγελματική ιδιότητα τους θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στις ομάδες επέμβασης. Η εξασφάλιση του ανθρώπινου δυναμικού από τις οργανωμένες ομάδες θα πρέπει να γίνει με την εκ των προτέρων συνεννόηση με κάθε οργανισμό ή σύλλογο για το προσωπικό που μπορεί να διαθέσει στην υπηρεσία του Δήμου. Η εθελοντική προσφορά των πολιτών μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διαρκούς ενημέρωσης για θέματα Πολιτικής Προστασίας στην οποία πρέπει να προβεί ο Δήμος αλλά και μέσω της παροχής κινήτρων όπως η δωρεάν συμμετοχή σε εκδηλώσεις του Δήμου, η δωρεάν χρήση αθλητικών εγκαταστάσεων κλπ. Το παραπάνω λοιπόν δυναμικό καταγράφεται σε καταλόγους με τα πλήρη στοιχεία του (τηλέφωνο, διεύθυνση, τόπος εργασίας κλπ.) και ταξινομείται ανάλογα με την ειδικότητα και τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει. Συνοψίζοντας, αρχικά θα πρέπει να αξιοποιηθούν οι εργαζόμενοι στο Δήμο ή τις υπόλοιπες Υπηρεσίες του Δήμου και στη συνέχεια πρέπει να καταγραφούν όλες οι οργανωμένες ομάδες πληθυσμού στην περιοχή του Δήμου Ιθάκης (από Επιμελητήρια και Συλλόγους μέχρι Σώματα Προσκόπων, κλπ. όπως αναφέρθηκαν στα προηγούμενα) που μαζί με απλούς πολίτες - εθελοντές θα συνεισφέρουν [ 123 ]
στην προσπάθεια της Πολιτικής Προστασίας και οργάνωσης, στελεχώνοντας, αναλόγως με την ειδικότητα, την αντίστοιχη ομάδα και καλύπτοντας όλες τις απαιτούμενες λειτουργίες (από απλές λειτουργίες όπως ενημέρωση, διανομή τροφίμων κλπ. μέχρι ειδικευμένες αρμοδιότητες όπως άρση επικινδυνοτήτων κλπ.) πριν, κατά την διάρκεια και μετά από μία ενδεχόμενη καταστροφή. Δημιουργείται και στην περίπτωση αυτή όπως προηγουμένως η σχετική βάση δεδομένων που θα περιέχει τουλάχιστον τα πεδία του Πίνακα 3.3.α Ειδική μέριμνα πρέπει να ληφθεί από την πλευρά του Δήμου, για την σωστή κατανομή, συντονισμό αλλά και φιλοξενία των ομάδων εθελοντών (ειδικευμένων ή μη, με ή χωρίς εξοπλισμό) που θα καταφθάσουν για βοήθεια από άλλες περιοχές της χώρας ή του εξωτερικού, σε περίπτωση ενδεχόμενης καταστροφής. Για μια ακόμη φορά, πρέπει να τονισθεί ότι για να επιτύχουν οι ομάδες επέμβασης την αποστολή τους, η οργάνωσή τους πρέπει να βασίζεται σε δύο παράγοντες: σωστή εκπαίδευση από ειδικευμένα άτομα στον τομέα δραστηριότητάς τους και ακριβής συντονισμός μεταξύ τους με ασκήσεις ετοιμότητας επί χάρτου αλλά και σε πραγματικές συνθήκες. Κάθε μια λειτουργία σε περίπτωση επέμβασης, πρέπει να γίνεται μόνο από εκπαιδευμένα άτομα για τον σκοπό αυτό, γιατί μόνο με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί ο τελικός στόχος που είναι η σωστή απόκριση σε μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο αυτοσχεδιασμός και η ερασιτεχνική αντιμετώπιση μπορεί στην περίπτωση αυτή να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα. Η κατάρτιση των ομάδων θα πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να περιλαμβάνει έμπειρα άτομα σχετικά με το αντικείμενο της επέμβασης. Συνεπώς, ο Δήμος θα πρέπει να μεριμνήσει κατά το στάδιο της πρόληψης για την εκπαίδευση των ομάδων επέμβασης από φορείς όπως η Πυροσβεστική, το ΕΚΑΒ και η ΓΓΠΠ αλλά και από οργανώσεις όπως ο Ερυθρός Σταυρός για να εξασφαλιστεί η ακεραιότητα των εμπλεκομένων αλλά και η σωστή συνεργασία των ομάδων επέμβασης με τις αρχές. Υψηλή οργανωτική στάθμη και συντονισμός για τις ομάδες επέμβασης επιτυγχάνεται μέσα από συνεχείς ασκήσεις ετοιμότητας επί χάρτου, αλλά και σε πραγματικές συνθήκες. Το επόμενο βήμα στο οποίο πρέπει να προχωρήσει η Τοπική αρχή είναι η οργάνωση και ο συντονισμός των ομάδων μεταξύ τους. Με άλλα λόγια οι ομάδες επέμβασης θα πρέπει εκ των προτέρων να γνωρίζουν, μόλις θα ειδοποιηθούν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης τα παρακάτω: Την τοποθεσία συγκέντρωσής τους Την τοποθεσία παραλαβής του εξοπλισμού τους ή άλλων υλικών Την ακριβή διαδρομή και τον τρόπο κίνησής τους Τον ακριβή τομέα ή περιοχή επέμβασης. [ 124 ]
Επίσης πρέπει να γνωρίζουν καλά τον τρόπο επικοινωνίας και λήψης εντολών από τα ανώτερα κλιμάκια των αρχών (Αστυνομία, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ) (επικοινωνιακός εξοπλισμός, κινητή τηλεφωνία, ασύρματοι κλπ.) αλλά και τον τρόπο επικοινωνίας τόσο μεταξύ τους όσο και με τις υπόλοιπες ομάδες και κλιμάκια (κινητά τηλέφωνα, ασύρματοι κλπ.). Ελληνική Ομάδα Διάσωσης Η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης είναι μια μη κυβερνητική οργάνωση Έρευνας και Διάσωσης η οποία δραστηριοποιείται από το 1978 σε εθελοντική βάση. Η έδρα της βρίσκεται στην Θεσσαλονίκη και διαθέτει 24 παραρτήματα σε όλη την Ελλάδα. Είναι μια εθελοντική οργάνωση πιστοποιημένη από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Εσωτερικών και από το INSARAG των Ηνωμένων Εθνών. Διαθέτει ανθρώπινο δυναμικό 1100 εθελοντών με άριστη επιστημονική και τεχνική κατάρτιση σε όλη την Ελλάδα και συμμετέχει σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και καταστροφών στην Ελλάδα και το Εξωτερικό. Πριν δύο χρόνια (2009) δημιουργήθηκε Παράρτημα με έδρα την Κέρκυρα έχοντας ως στόχο την αφιλοκερδή προσφορά βοήθειας στο συνάνθρωπο και γενικότερα στο κοινωνικό σύνολο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης σε μεμονωμένα περιστατικά ή ακόμα και σε περιστατικά εθνικής ανάγκης. [ 125 ]
3.4 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Ο Δήμος θα πρέπει να εντάξει στο πλαίσιο της Πολιτικής Προστασίας τις δράσεις των Υπηρεσιών του. Η αποτελεσματική εφαρμογή των σχεδίων έκτακτης ανάγκης προϋποθέτει δράσεις και συνεργασία των Γραφείων, Τμημάτων και Διευθύνσεων του Δήμου με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας κατά τα στάδια πρόληψης, ετοιμότητας, άμεσης επέμβασης και αποκατάστασης. Μέσα από την ενότητα αυτή προτείνονται δράσεις των Γραφείων, Τμημάτων και Διευθύνσεων του Δήμου στα πλαίσια της Πολιτικής Προστασίας βασισμένοι στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου Ιθάκης (ΦΕΚ 503/Β/2010). Γραφείο Ειδικού Συνεργάτη Το γραφείο Ειδικού Συνεργάτη καθώς είναι αρμόδιο για να παρέχει συμβουλές και να διατυπώνει εξειδικευμένες γνώμες για θέματα του Δήμου, θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί κατά τα στάδια της πρόληψης και της αποκατάστασης σε συνεργασία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας και το Τμήμα Τεχνικών Έργων για την διενέργεια ερευνών, εκπόνηση μελετών και υποβολή προτάσεων για την Πολιτική Προστασία του Δήμου. Γραφείο Συντονισμού Στο Δήμο Ιθάκης δεν προβλέπεται τέτοιο γραφείο. Προτείνουμε την άμεση σύσταση του εν λόγω γραφείου, διότι μπορεί να συμβάλει δραστικά και καθοριστικά σε όλα τα στάδια της Πολιτικής Προστασίας. Το Γραφείο Συντονισμού (ή Υποστήριξης) έχει την δυνατότητα συμμετοχής και στα τέσσερα στάδια της Πολιτικής Προστασίας καθώς είναι ο κύριος συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον Δήμο και τους κατοίκους. Κατά το στάδιο της πρόληψης μέσω των οργανισμών «Φήμιος» και «Ελπήνων», θα προγραμματίζει εκδηλώσεις επικοινωνίας του Δήμου με τους κατοίκους για την ενημέρωσή τους όσον αφορά τους κινδύνους που απειλούν το Δήμο, τις δράσεις Πολιτικής Προστασίας του Δήμου και τα μέτρα αυτοπροστασίας. Σε συνεργασία με τα τοπικά ΜΜΕ και το Γραφείο Π.Π., θα οργανώνει ενημερωτικές εκπομπές για την Πολιτική Προστασία, τα σχέδια έκτακτης ανάγκης και τα μέτρα αυτοπροστασίας. Θα μπορούσε επίσης να ενεργοποιηθεί, σε συνεργασία με το Γραφείο Π.Π. για την διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων και ημερίδων για την επιμόρφωση και κατάρτιση του προσωπικού του Δήμου σε θέματα Πολιτικής Προστασίας. [ 126 ]
Θα δημιουργήσει βάση δεδομένων τόσο με τα στοιχεία που αφορούν την υφιστάμενη κατάσταση των υποδομών του Δήμου όσο και με τα στοιχεία για άτομα που ανήκουν σε διάφορες κοινωνικές ομάδες (ηλικιωμένοι, άτομα με ειδικές ανάγκες κλπ.) την οποία θα κοινοποιήσει στο Γραφείο Π.Π. του Δήμου. Θα αναλάβει την προσέλκυση εθελοντών και θα ενθαρρύνει τις δράσεις εθελοντικών ομάδων. Επιπλέον, σε συνεργασία με τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου θα μπορούσε να συμβάλλει με τον έλεγχο των σχολικών κτιρίων με στόχο την άρση δυνητικά επικίνδυνων στοιχείων. Κατά το στάδιο της άμεσης επέμβασης θα φροντίζει για την ενημέρωση των κατοίκων σχετικά με τα μέτρα που έχει λάβει ο Δήμος για την αντιμετώπιση του φαινομένου και για τα μέτρα αρωγής προς τους πληγέντες ανακοινώνοντας τους χώρους συγκέντρωσης, τους σταθμούς πρώτων βοηθειών, τους χώρους καταυλισμού κλπ., εκδίδοντας εγκεκριμένα από το ΣΤΟ, Δελτία Τύπου μέσω των τοπικών ΜΜΕ. Τέλος, κατά το στάδιο της αποκατάστασης το Γραφείο θα ενημερώνει τους κατοίκους και πληγέντες για τις δράσεις του Δήμου. Μέσω του προγράμματος Βοήθεια στο Σπίτι θα ενημερώνει τους εγγεγραμμένους πολίτες κατά τα στάδια της πρόληψης και ετοιμότητας σχετικά με τις δράσεις του Δήμου για την Πολιτική Προστασία και για την στήριξη την οποία θα παρέχουν οι υπάλληλοι του Τμήματος σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Κατά τα στάδια άμεσης επέμβασης και αποκατάστασης θα παρέχει υπηρεσίες και οποιαδήποτε βοήθεια υπάγεται στις αρμοδιότητές του. Μέσω του Γραφείου Συντονισμού και του Τμήματος Διοικητικών Υπηρεσιών θα μπορούσε να συμβάλλει σε όλα τα στάδια πολιτικής προστασίας σε συνεργασία με το Γραφείο Π.Π. για την δημιουργία της απαραίτητης βάσης δεδομένων στην οποία θα καταγράφονται και θα ενημερώνονται όλες οι απαραίτητες πληροφορίες από τα τμήματα του Δήμου. Θα χρειάζεται να φροντίζει για την καλή κατάσταση του εξοπλισμού του (καλή λειτουργία υπολογιστών και προγραμμάτων) ώστε να διασφαλίζεται η άμεση πρόσβαση στην βάση δεδομένων και τα στοιχεία της ανά πάσα στιγμή. Συνεπώς, το γραφείο θα πρέπει να δραστηριοποιείται και κατά τα στάδια της άμεσης επέμβασης και αποκατάστασης για την άμεση επίλυση τυχόν προβλημάτων που θα παρουσιαστούν. [ 127 ]
Προτεινόμενη ομάδα επέμβασης Η ομάδα επέμβασης του Γραφείου θα φροντίζει για την έκδοση δελτίων τύπου σε συνεργασία με το ΣΤΟ για την ενημέρωση των πολιτών μέσω των τοπικών ΜΜΕ και για την οργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων στα πλαίσια της Πολιτικής Προστασίας. Οι υπάλληλοι που απασχολούνται στο πρόγραμμα βοήθεια στο σπίτι αποτελούν μια ομάδα επέμβασης η οποία θα ενασχοληθεί με τις ειδικές ομάδες πληθυσμού σε όλα τα στάδια της πολιτικής προστασίας. Τμήματα Διοικητικών, Οικονομικών, Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος και Η/Μ εξοπλισμού Τα τμήματα Διοικητικών, Οικονομικών, Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος και Η/Μ εξοπλισμού μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην Πολιτική Προστασία του Δήμου. Η συνεργασία του με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας κρίνεται απαραίτητη και καθοριστική για την συγκέντρωση ουσιαστικών πληροφοριών που αφορούν τους κατοίκους του Δήμου και τις ειδικές ομάδες πληθυσμού ώστε να συμπεριληφθούν στο σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης. Τμήμα Διοικητικών Υπηρεσιών Στον Πίνακα 3.4.α παρουσιάζονται τα στάδια της Πολιτικής Προστασίας στα οποία μπορούν να ενεργοποιηθούν τα παραπάνω προτεινόμενα τμήματα και γραφεία. Το Τμήμα Διοικητικών Υπηρεσιών μπορεί να δραστηριοποιηθεί κατά τα στάδια της πρόληψης και ετοιμότητας αναλαμβάνοντας την προώθηση και την γνωστοποίηση στις Διευθύνσεις και Τμήματα του Δήμου, των ρυθμίσεων που θα γίνουν από το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας για την δημιουργία ομάδων επέμβασης και να συντάξει τους πίνακες με τα στοιχεία των εμπλεκομένων υπαλλήλων ανά διεύθυνση τα οποία θα συμπεριληφθούν στα μνημόνια ενεργειών. Το γραφείο που είναι υπεύθυνο για τη Δημοτική Κατάσταση Ληξιαρχείο του Τμήματος Διοικητικών Υπηρεσιών, είναι αρμόδιο για την συστηματική ενημέρωση των οικογενειακών καρτελών του δημοτολογίου. Η δραστηριοποίηση του τμήματος επικεντρώνεται στο στάδιο της πρόληψης, και περιλαμβάνει την αναλυτική καταγραφή των δημοτών αλλά και των ετεροδημοτών (δημότες άλλων δήμων που κατοικοεδρεύουν στον Δήμο Ιθάκης), έτσι ώστε να αποκτήσει μια αντιπροσωπευτική εικόνα των κατοίκων στα διοικητικά του όρια και να μπορέσει [ 128 ]
να συντάξει θεματικούς πίνακες και καταστάσεις οι οποίες θα καταχωρηθούν στην βάση δεδομένων του Δήμου και θα κοινοποιηθούν στο Γραφείο Πολιτικής Προστασίας. Πίν. 3.4.α Στάδια ενεργοποίησης Τμήματος Διοικητικών Υπηρεσιών. Τμήμα Διοικητικών Υπηρεσιών Πρόληψη Ετοιμότητα Άμεση Επέμβαση Αποκατάσταση Γραφείο Λειτουργίας Γραμματειακής Υποστήριξης και Διοικητικής Μέριμνας των Υπηρεσιών Γραφείο Δημοτικής και Αστικής Κατάστασης - Ληξιαρχείο Χ Χ - - Χ - - - Γραφείο Δημοτικής Αστυνομίας* Χ Χ Χ Χ *άμεση σύσταση σώματος Δημοτικής Αστυνομίας Η συνεργασία του Γραφείου Δημοτικής Αστυνομίας έχει επίσης καθοριστικό ρόλο στα σχέδια έκτακτης ανάγκης. Το Γραφείο Δημοτικής Αστυνομίας εξασφαλίζει την φύλαξη των Δημοτικών εγκαταστάσεων και της Δημοτικής περιουσίας. Η δραστηριοποίηση του κατά τα στάδια πρόληψης και ετοιμότητας έχει ως στόχο την διατήρηση Δημοτικών χώρων (κλειστών ή υπαίθριων) που περιλαμβάνονται στα σχέδια έκτακτης ανάγκης σε καλή κατάσταση. Κατά τα στάδια της άμεσης επέμβασης και αποκατάστασης το γραφείο θα δραστηριοποιείται σε συνεργασία με την Ελληνική Αστυνομία για την [ 129 ]
αντιμετώπιση παραβάσεων σύμφωνα με τις εκάστοτε συνθήκες και την υποβοήθηση της κυκλοφορίας των τροχοφόρων και των πολιτών. Προτεινόμενη ομάδα επέμβασης Το Γραφείο Δημοτικής Αστυνομίας μπορεί να δημιουργήσει μια ομάδα επέμβασης για την άμεση ρύθμιση της κυκλοφορίας, και τη παροχή βοήθειας προς τους πολίτες. Θα ενεργοποιείται από το ΣΤΟ και θα συνεργάζεται με την Ελληνική Αστυνομία. Τμήμα Οικονομικών Υπηρεσιών Το Τμήμα Οικονομικών Υπηρεσιών έχει τον έλεγχο και τη διαχείριση του οικονομικού προγραμματισμού του Δήμου. Καταρτίζει μέσω του Γραφείου Προϋπολογισμού Απολογισμού Οικονομική Παρακολούθηση Μισθοδοσίας, Διαχείρισης Διαδικασιών Προμηθειών και των υπόλοιπων Υπηρεσιών του Δήμου, το σχέδιο του προϋπολογισμού εσόδων και εξόδων αυτού, παρακολουθεί και ελέγχει τα Δημοτικά έσοδα, τον τρόπο εκμετάλλευσης της Δημοτικής Περιουσίας φροντίζοντας για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. Στον Πίνακα 3.4.β παρουσιάζονται τα στάδια της Πολιτικής Προστασίας στα οποία μπορούν να ενεργοποιηθούν τα προτεινόμενα Γραφεία του Τμήματος Οικονομικών Υπηρεσιών. Το Γραφείο μπορεί να δραστηριοποιηθεί σε συνεργασία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας στην ένταξη κονδυλίων Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για τα στάδια πρόληψης και ετοιμότητας στον ετήσιο προϋπολογισμό του Δήμου. Επίσης, στον ετήσιο προϋπολογισμό θα πρέπει να ενταχθούν και κονδύλια για την περίπτωση καταστροφής με στόχο την κάλυψη εξόδων του Δήμου κατά το στάδιο της αποκατάστασης. Επιπλέον, το τμήμα μπορεί να δραστηριοποιηθεί κατά το στάδιο της αποκατάστασης για την σύνταξη έκθεσης απολογισμού των εξόδων του Δήμου. Επίσης το Γραφείο μπορεί να δραστηριοποιηθεί κατά τα στάδια της πρόληψης, ετοιμότητας και αποκατάστασης για την ένταξη στο πρόγραμμα προμηθειών, παραγγελιών του απαραίτητου εξοπλισμού και προμηθειών για την Πολιτική Προστασία του Δήμου σε συνεργασία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας. Τέλος το Γραφείο είναι υπεύθυνο για την διαχείριση, την ασφαλή φύλαξη και καλή συντήρηση του αποθηκευμένου υλικού του Δήμου που απαιτείται για την εκτέλεση τεχνικών έργων, επισκευών και συντηρήσεων και συνεπώς μπορεί κατά τα στάδια της πρόληψης και ετοιμότητας να συντάξει καταστάσεις με το αποθηκευμένο εξοπλισμό και το υλικό που προορίζεται για την Πολιτική [ 130 ]
Προστασία του Δήμου και για τις ομάδες επέμβασης οι οποίες θα καταχωρηθούν στην βάση δεδομένων του Δήμου η οποία θα ενημερώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης σε συνεργασία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας, μπορεί να εξασφαλίσει τις απαραίτητες προμήθειες για την Πολιτική Προστασία του Δήμου. Μέσω του Γραφείου Διαχείρισης Εσόδων και Δημοτικής Περιουσίας- Κληροδοτημάτων μπορούν να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την εξασφάλιση των κονδυλίων για την Πολιτική Προστασία του Δήμου για τα στάδια της πρόληψης, ετοιμότητας και αποκατάστασης σε συνεργασία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας. Το Γραφείο θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί κατά το στάδιο της πρόληψης στην κατάρτιση ιδιαίτερης βάσης δεδομένων που θα περιέχει τα στοιχεία κάθε κοινόχρηστου χώρου που προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί ως χώρος καταφυγής ενώ κατά το στάδιο της αποκατάστασης να μεριμνά για την ταχεία καταγραφή τυχόν ζημιών στα Δημοτικά κτίρια και χώρους στην αντίστοιχη βάση δεδομένων. [ 131 ]
Πίν. 3.4.β Στάδια ενεργοποίησης Τμήματος Οικονομικών Υπηρεσιών. Τμήμα Οικονομικών Υπηρεσιών Πρόληψη Ετοιμότητα Άμεση Επέμβαση Αποκατάσταση Γραφείου Προϋπολογισμού Απολογισμού Οικονομική Παρακολούθηση Μισθοδοσίας, Διαχείρισης Διαδικασιών Προμηθειών Γραφείου Διαχείρισης Εσόδων και Δημοτικής Περιουσίας- Κληροδοτημάτων Χ Χ - Χ Χ Χ - Χ Τμήματα Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος - Η/Μ Εξοπλισμού Το Τμήμα έχει την ευθύνη κατάρτισης μελετών, επίβλεψης τεχνικών έργων και εκτέλεσης εργασιών της υφιστάμενης κοινόχρηστης υποδομής του Δήμου. Οι Τεχνικές Υπηρεσίες μέσω των γραφείων τους θα πρέπει να εξετάσουν το οικοδομικό καθεστώς της περιοχής τους και όλες τις παραμέτρους που το διαμορφώνουν, όπως π.χ. πυκνότητα δόμησης, ύψος οικοδομών, πλάτος δρόμων, τρόπος κατασκευής, τρωτότητα κτιρίων, συνθήκες κυκλοφορίας, διακίνηση οχημάτων Πρώτων Βοηθειών κλπ. Η συνεργασία του Τμήματος με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας, κρίνεται απαραίτητη και καθοριστική για την εκπόνηση των σχεδίων έκτακτης ανάγκης. Στον Πίνακα 3.4.γ παρουσιάζονται τα στάδια της Πολιτικής Προστασίας στα οποία μπορούν να ενεργοποιηθούν τα προτεινόμενα γραφεία του Τμήματος Τεχνικών Υπηρεσιών. Το Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών μπορεί να συμβάλλει κατά το στάδιο της πρόληψης μέσω της σύνταξης και έγκριση μελετών που θα του ζητηθούν από το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας. Το Τμήμα θα μπορεί να ενεργοποιηθεί ως προς την σύνταξη μελετών κτιριακών εγκαταστάσεων (σχολεία, Δημοτικά κτίρια, παραδοσιακά κτίσματα) και ανάπλασης υπαίθριων - κοινόχρηστων χώρων, [ 132 ]
συγκοινωνιακών και κυκλοφοριακών ρυθμίσεων, ώστε να μπορούν να πληρούν τις προϋποθέσεις του Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης που θα συνταχθεί από το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας. Κατά το στάδιο της αποκατάστασης μπορεί να συμβάλλει με την σύνταξη μελετών βελτίωσης των υποδομών του Δήμου. Κατά τα στάδια της πρόληψης και της αποκατάστασης το τμήμα θα διασφαλίζει την σωστή εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών και την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων. Επίσης το Τμήμα αυτό είναι υπεύθυνο για την εκτέλεση εργασιών κατασκευής, επισκευής και συντήρησης κτηριακών έργων, διαμόρφωσης υπαίθριων χώρων, οδοποιίας και λοιπών τεχνικών έργων υποδομής θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί σε όλα τα στάδια Πολιτικής Προστασίας με δράσεις του συνεργείου που διαθέτει το οποίο αποτελεί και ομάδα επέμβασης. Το Συνεργείο Τεχνικών Έργων, καθώς είναι αρμόδιο για τα έργα οδοποιίας και λοιπά έργα υποδομής (κατασκευές κόμβων και διαβάσεων, γεφυρών, αντιπλημμυρικών έργων, διευθετήσεις και καλύψεις ρεμάτων) καθώς και για έργα διαμόρφωσης υπαίθριων χώρων (πεζόδρομοι, πλατείες, παιδικές χαρές, αθλητικοί χώροι), μπορεί να συμβάλλει κατά τα στάδια της πρόληψης και ετοιμότητας φροντίζοντας για την επισκευή, συντήρηση και εξοπλισμό όλων των Δημοτικών χώρων (στεγασμένων και υπαίθριων), των σχολικών κτιρίων, των αθλητικών εγκαταστάσεων, των κτιριακών εγκαταστάσεων κλπ. που έχουν συμπεριληφθεί στα σχέδια έκτακτης ανάγκης του Δήμου ώστε να διατηρούνται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Επιπλέον το συνεργείο θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί κατά τα στάδια της πρόληψης και ετοιμότητας επισημαίνοντας ελλείψεις και ανάγκες αποχέτευσης όσον αφορά τα όμβρια ύδατα, την κατάσταση των ρεμάτων, τις πιθανές επιχώσεις που μπορεί να παρατηρούνται και τις τυχόν καταπατήσεις η την διάβρωση της κοίτης, τις περιοχές στις οποίες παρατηρούνται προβλήματα σε περιόδους έντονης βροχόπτωσης, τις ανάγκες του τμήματος σε βυτιοφόρα και αντλίες στο Γραφείο Πολιτικής Προστασίας και την εισαγωγή των στοιχειών στην βάση δεδομένων του Δήμου. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, το Συνεργείο μπορεί να δραστηριοποιηθεί κατά το στάδιο της άμεσης επέμβασης σε συνεργασία με το Συνεργείο Συντήρησης / Επισκευών Ηλεκτρομηχανολογικού Εξοπλισμού αναλαμβάνοντας την άμεση επισκευή μικρής κλίμακας ζημιών σε Δημοτικά κτήρια που προορίζονται για χρήση με βάση το σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Κατά το στάδιο της αποκατάστασης μπορεί να αναλάβει τον έλεγχο και αποτίμηση των ζημιών που προκλήθηκαν στον αστικό ιστό του Δήμου, να μεριμνά για την αποκατάστασή τους και να επισημαίνει περιοχές στις οποίες μπορούν να γίνουν βελτιώσεις. Το Συνεργείο Συντήρησης/Επισκευών Ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού θα μπορούσε κατά τα στάδια της πρόληψης και ετοιμότητας σε συνεργασία με το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας, να συντάξει μελέτες ηλεκτρομηχανολογικών έργων των κτιριακών εγκαταστάσεων που περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό [ 133 ]
έκτακτης ανάγκης και θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των αναγκών των ειδικών ομάδων πληθυσμού. Επίσης, κατά το στάδιο της άμεσης επέμβασης και αποκατάστασης το συνεργείο θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί στην άμεση αποκατάσταση ηλεκτρολογικών βλαβών. Το Τμήμα Περιβάλλοντος Η/Μ εξοπλισμού έχει την ευθύνη εκτέλεσης εργασιών σήμανσης (πινακίδες πληροφοριών σε θέματα του Δήμου κλπ), θα μπορούσε να συμβάλλει κατά το στάδιο της πρόληψης με την τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων σε χώρους που περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης και πινακίδων σήμανσης αξόνων εκκένωσης, χώρων καταφυγής κλπ. Επιπλέον, θα μπορούσε να αναλάβει την εκτέλεση έργων ηλεκτροφωτισμού σε πλατείες και λοιπούς κοινόχρηστους χώρους που περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης. Το Τμήμα, θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί σε όλα τα στάδια της Πολιτικής Προστασίας καθώς έχει την ευθύνη για την επισκευή και συντήρηση όλου του τροχαίου υλικού (αυτοκίνητα, οχήματα, μηχανήματα, δίκυκλα κλπ) ώστε να είναι πάντοτε σε άριστη κατάσταση και έτοιμα για χρήση. Επίσης, το Τμήμα θα μπορούσε να συντάξει καταλόγους με τα στοιχεία των οδηγών και χειριστών των μηχανημάτων του Δήμου και να τα διαθέσει στο Γραφείο Πολιτικής Προστασίας για να συμπεριληφθούν στην βάση δεδομένων. Το Συνεργείο πρασίνου συντάσσει μελέτες πρασίνου και εκτελεί εργασίες ανάπτυξης και συντήρησης χώρων πρασίνου. Κατά το στάδιο της πρόληψης θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί σε συνεργασία με το Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών και το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας, για την σύνταξη των μελετών και την εκτέλεση εργασιών στους χώρους καταφυγής και καταυλισμού. Κατά το στάδιο της άμεσης επέμβασης, το Γραφείο θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί στην οργάνωση των χώρων καταυλισμού σε συνεργασία με τις εθελοντικές ομάδες και τις ομάδες επέμβασης. Κατά το στάδιο της αποκατάστασης το Γραφείο μπορεί να συμβάλλει με την αποκατάσταση του πρασίνου στους χώρους καταφυγής και καταυλισμού καθώς και με την προμήθεια δενδρυλλίων για δράσεις τεχνητής αναδάσωσης. Το Συνεργείο Ύδρευσης Άρδευσης - Αποχέτευσης μεριμνά για τη συνεχή και ομαλή υδροδότηση όλων των σημείων της πόλης. Θα μπορούσε να συμβάλλει σε όλα τα στάδια πολιτικής προστασίας μέσω της διατήρησης του δικτύου σε καλή κατάσταση και της ομαλής υδροδότησης της πόλης κατά τα στάδια της πρόληψης και ετοιμότητας και μέσω της άμεσης επισκευής βλαβών στο κεντρικό δίκτυο κατά το στάδιο της άμεσης επέμβασης. Τέλος, κατά το στάδιο της αποκατάστασης το γραφείο θα μπορούσε να συμβάλλει με την διεξαγωγή τακτικών υγειονομικών ελέγχων στις υδατοδεξαμενές του Δήμου. [ 134 ]