o Ο.Ψ.Ε. ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΨΥΚΤΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 24, 10682, ΑΘΗΝΑ, ΑΦΜ: 999045085 Α ΑΘΗΝΩΝ Τηλ.: 210 5248127, Fax: 210 5248176, Email: info@opse.gr www.opse.gr Αθήνα 07/06/2014 Αριθ. Πρωτ. :537 Προς :.Σ. ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ / ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ Θέµα : ιοικητικές και ποινικές κυρώσεις για την άσκηση του επαγγέλµατος του Ψυκτικού, χωρίς την απαιτούµενη άδεια. Κύριος στόχος της Οµοσπονδίας µας, είναι η προάσπιση του επαγγέλµατος των αδειούχων ψυκτικών εν γένει και ειδικώς των µελών του. Μέχρι πρότινος η µεγαλύτερη µάστιγα του κλάδου µας ήταν η ανεξέλεγκτη άσκηση ψυκτικών εργασιών από µη αδειούχους και συνήθως µη καταρτισµένους «ψυκτικούς». Με ικανοποίηση υποδεχτήκαµε το ν. 3982/2011, δια του οποίου έγινε από το νοµοθέτη προσπάθεια υπαγωγής του επαγγέλµατος των ψυκτικών µεταξύ των «νοµοθετικά ρυθµισµένων επαγγελµάτων», ήτοι των επαγγελµάτων, που για της άσκησή τους απαιτείται πλέον αυστηρά η έκδοση σχετικής άδειας ή βεβαίωσης αναγγελίας και πολύ συγκεκριµένες προϋποθέσεις για να εφοδιαστεί κανείς µε αυτές. Οι προϋποθέσεις αυτές ετέθησαν ειδικώς από το Π.. 01/2013. ια του ιδίου αυτού Π.. επιτυγχάνεται η συµµόρφωση µε τους κανονισµούς της Ε.Ε., από τους οποίους επιβάλλεται ως αναγκαιότητα, σε περιπτώσεις διαχείρισης φθοριούχων αερίων θερµοκηπίου, και η πιστοποίηση των αδειούχων ψυκτικών από τους αρµόδιους φορείς. Ειδικότερα: 1. Κατά τα άρθρα 2 και 7 του Π 01/2013, απαιτείται να εφοδιάζονται µε Α ΕΙΑ/ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΑΝΑΓΓΕΛΙΑΣ τα πρόσωπα που ασκούν τις ακόλουθες επαγγελµατικές δραστηριότητες: o Υλοποίηση της µελέτης ψυκτικής εγκατάστασης, όπου η µελέτη αυτή απαιτείται από την κείµενη νοµοθεσία. (Η υλοποίηση της µελέτης ψυκτικής εγκατάστασης αφορά στο σύνολο των εργασιών που απαιτούνται για τη συναρµολόγηση, σύνδεση, τοποθέτηση όλων των µερών της ψυκτικής εγκατάστασης, ώστε να πληρούνται οι προϋποθέσεις για να τεθεί σε κανονική λειτουργία.) o Κατασκευή, συντήρηση, επισκευή και εξυπηρέτηση της εν λόγω εγκατάστασης, έλεγχος για διαρροές, καθώς και ανάκτηση του ψυκτικού µέσου της εγκατάστασης. (Η συντήρηση, η επισκευή και η εξυπηρέτηση ψυκτικής εγκατάστασης αφορούν το σύνολο των εργασιών που απαιτούνται για να διατηρείται ή/και να αποκαθίσταται η καλή και ασφαλής λειτουργία της ψυκτικής εγκατάστασης. Στη συντήρηση συµπεριλαµβάνεται και ο έλεγχος για διαρροές, καθώς και η ανάκτηση του ψυκτικού µέσου της εγκατάστασης.)
o Στις επαγγελµατικές δραστηριότητες συµπεριλαµβάνεται και η εκτέλεση των απαραίτητων συγκολλήσεων των ψυκτικών εγκαταστάσεων. Με το ανωτέρω Π.. 01/2013 διαµορφώνονται τρεις βαθµίδες επαγγελµατικών προσόντων που ασκούν τις ανωτέρω δραστηριότητες (το άρθρο 3 του Π 01/2013 καθορίζει τις επιµέρους εργασίες που εκτελεί ο καθένας): o τεχνίτης ψυκτικός, που ανήκει στην πρώτη (1η) βαθµίδα: οφείλει να έχει βεβαίωση αναγγελίας o αρχιτεχνίτης ψυκτικός, που ανήκει στη δεύτερη (2η) βαθµίδα: οφείλει να έχει άδεια αρχιτεχνίτη ψυκτικού o εργοδηγός ψυκτικός, που ανήκει στην τρίτη (3η) βαθµίδα: οφείλει να έχει άδεια εργοδηγού ψυκτικού 2. Σύµφωνα µε τα άρθρα 2 και 4 του Κανονισµού (ΕΚ) 303/2008, η πιστοποίηση των επαγγελµατιών ψυκτικών απαιτείται για όσους ασκούν τις ακόλουθες δραστηριότητες: α) έλεγχος για διαρροές των εφαρµογών που περιέχουν 3 ή περισσότερα kg φθοριούχων αερίων θερµοκηπίου, καθώς και των εφαρµογών που περιέχουν 6 ή περισσότερα kg φθοριούχων αερίων θερµοκηπίου σε ερµητικώς σφραγισµένα συστήµατα τα οποία φέρουν τη σχετική επισήµανση β) ανάκτηση γ) εγκατάσταση δ) συντήρηση ή εξυπηρέτηση. Η πιστοποίηση διακρίνεται σε βαθµίδες Ι και ΙΙ: α) οι κάτοχοι πιστοποιητικού της κατηγορίας Ι µπορούν να ασκούν όλες τις ανωτέρω δραστηριότητες που προβλέπονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 β) οι κάτοχοι πιστοποιητικού της κατηγορίας II µπορούν να ασκούν τις δραστηριότητες ελέγχου για διαρροές των εφαρµογών που περιέχουν 3 ή περισσότερα kg φθοριούχων αερίων θερµοκηπίου, καθώς και των εφαρµογών που περιέχουν 6 ή περισσότερα kg φθοριούχων αερίων θερµοκηπίου σε ερµητικώς σφραγισµένα συστήµατα τα οποία φέρουν τη σχετική επισήµανση, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές δεν απαιτούν παρέµβαση στο κύκλωµα ψύξης το οποίο περιέχει φθοριούχα αέρια θερµοκηπίου. 3. Οι νέες ρυθµίσεις προβλέπουν τις εξής διοικητικές κυρώσεις σε περίπτωση έλλειψης άδειας ή/και της απαιτούµενης πιστοποίησης. 3.1. Το αρ. 12 ΤΟΥ Ν. 3982/2011 (και ΥΑ ΦΓ 96/οικ 15712/1013/2011) τιµωρεί την άσκηση επαγγελµατικής δραστηριότητας άνευ άδειας ή βεβαίωσης αναγγελίας ή/και την παροχή υπηρεσιών κακής ποιότητας. Στην ίδια διάταξη παραπέµπει και το άρθρο 7 παρ. 5 του Π 01/2013, το οποίο αναφέρεται στις κυρώσεις σε περιπτώσεις άσκησης δραστηριότητας άνευ άδειας ή/και πιστοποίησης ή παροχής χαµηλής ποιότητας υπηρεσιών. Οι κυρώσεις που προβλέπονται συνεπώς για τον ασκούντα την επαγγελµατική δραστηριότητα χωρίς άδεια ή βεβαίωση αναγγελίας ή/και την απαιτούµενη πιστοποίηση ή/και παρέχοντα υπηρεσίες κακής ποιότητας εκτείνονται
από την προσωρινή ή οριστική ανάκληση αδείας ή και επιβολή προστίµου ύψους από 1.000 έως και 10.000. Οι κυρώσεις για τις επιχειρήσεις που απασχολούν µε οποιαδήποτε σχέση εργασίας, πρόσωπα, που δεν ικανοποιούν τις ανωτέρω απαιτήσεις ή εκδίδουν ανακριβείς βεβαιώσεις προϋπηρεσίας κυµαίνονται από προσωρινή ή οριστική ανάκληση της αδείας λειτουργίας τους ή και επιβολή προστίµου ύψους από 5.000 έως και 50.000. Οι αποφάσεις των κυρώσεων δηµοσιεύονται. Η διαδικασία επιβολής των ανωτέρω διοικητικών κυρώσεων περιγράφεται στο αρ. 11 του ν. 3982/2011 και προβλέπει τη διενέργεια ελέγχων (αυτεπάγγελτα ή κατόπιν καταγγελίας) από διµελή όργανα που συγκροτούνται για το σκοπό αυτό από την περιφέρεια του τόπου όπου παρασχέθηκε η ελεγχόµενη υπηρεσία. Τα στάδια εκτέλεσης του ελέγχου είναι τα εξής: Καταγγελία στην περιφέρεια όπου παρασχέθηκε η ελεγχόµενη υπηρεσία, µε καταβολή παραβόλου ύψους 100 ευρώ που κατατίθεται σε ειδικό λογαριασµό της Περιφέρειας. ιενέργεια ελέγχου από διµελή όργανα που συγκροτούνται για το σκοπό αυτό από την Περιφέρεια του τόπου όπου παρασχέθηκε η ελεγχόµενη υπηρεσία. Σύνταξη έκθεσης από το ελεγκτικό όργανο Αν η καταγγελία είναι βάσιµη, τότε το παράβολο επιστρέφεται στον καταγγέλλοντα και επιβάλλονται οι κυρώσεις του αρ. 12 3.2. ιοικητικές κυρώσεις µπορούν να προκύψουν για τους µη πιστοποιηµένους επαγγελµατίες ψυκτικούς και από το άρθρο 30 του Ν. 1650/1986 περί της προστασίας του περιβάλλοντος. Σύµφωνα µε αυτό «Σε φυσικά ή νοµικά πρόσωπα που προκαλούν οποιαδήποτε ρύπανση ή άλλη υποβάθµιση του περιβάλλοντος ή παραβαίνουν τις διατάξεις του παρόντος ή των κατ` εξουσιοδότηση του εκδιδόµενων διαταγµάτων ή υπουργικών αποφάσεων ή αποφάσεων της Αποκεντρωµένης ιοίκησης ή της Περιφέρειας (όπως θα αναλυθεί κατωτέρω), ανεξάρτητα από την αστική ή ποινική ευθύνη, επιβάλλεται ως διοικητική κύρωση πρόστιµο από πεντακόσια (500) µέχρι δύο εκατοµµύρια (2.000.000) ευρώ». Ειδικότερα: Σύµφωνα µε το άρθρο 8 παρ. 2 και 3 περ (β) του Ν. 1650/1986, «Με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και ηµόσιων Έργων και των κατά περίπτωση αρµόδιων υπουργών επιβάλλονται σε υφιστάµενα και σε νέα έργα και δραστηριότητες, όπως ορίζονται στο άρθρο 3, καθώς και σε κάθε άλλη δραστηριότητα που είναι πιθανό να υποβαθµίσει την ατµόσφαιρα, περιορισµοί και µέτρα κατά κατηγορία και περιοχή για την προστασία της. Οι περιορισµοί και τα µέτρα αυτά µπορεί να διαφοροποιούνται ανάλογα µε το είδος και το µέγεθος των έργων ή δραστηριοτήτων, τη σηµασία τους για την εθνική οικονοµία και µε το αν αφορούν νέα ή υφιστάµενα έργα και δραστηριότητες Οι περιορισµοί και τα µέτρα της προηγούµενης παραγράφου περιλαµβάνουν ιδίως: α), β) Όταν πρόκειται για οχήµατα ή µηχανήµατα: οριακές τιµές αέριων
αποβλήτων, τεχνικές προδιαγραφές κατασκευής των οχηµάτων ή µηχανηµάτων που εισάγονται ή κατασκευάζονται στην ηµεδαπή, ώστε να περιλαµβάνουν συστήµατα για τη µείωση των εκποµπών καυσαερίων, υποχρεώσεις εισαγωγέων και εµπόρων ανταλλακτικών και εξοπλισµού, υποχρεώσεις συνεργείων επισκευής και συντήρησης σχετικές µε τον εξοπλισµό που χρησιµοποιούν και τα προσόντα του προσωπικού που απασχολούνται σε αυτά, χρήση υγραερίου ή βελτιωµένων καυσίµων και περιορισµούς κυκλοφορίας». Κατ εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η ΚΥΑ αριθµ. ΗΠ/18694/658/ε 103/2012, µε την οποία προβλέφθηκε ότι «Τα πρόσωπα και το προσωπικό εταιρειών ή επιχειρήσεων που ασχολούνται: α) µε εργασίες ελέγχου, ανάκτησης, εγκατάστασης και συντήρησης ή εξυπηρέτησης σταθερού εξοπλισµού ψύξης, κλιµατισµού και αντλιών θερµότητας, που περιέχει ορισµένα φθοριούχα αέρια του θερµοκηπίου,. πρέπει να είναι κάτοχοι πιστοποιητικού µε το οποίο βεβαιώνεται ότι πληρούνται οι απαιτήσεις πιστοποίησης για την άσκηση των ανωτέρω δραστηριοτήτων. Τα πιστοποιητικά χορηγούνται από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. στα πρόσωπα ή προσωπικό που έχουν πετύχει σε προφορικές και γραπτές εξετάσεις σύµφωνα µε τους όρους και τις απαιτήσεις του παρόντος άρθρου και τους Κανονισµούς (ΕΚ) αριθ. 303/2008, 304/2008, 305/2008 και 306/2008 αντίστοιχα για τις ανωτέρω κατηγορίες (α) έως (δ).» (αρ. 7) Συνεπώς, η πιστοποίηση του άρθρου 7 της ανωτέρω ΚΥΑ συνιστά τον περιορισµό/µέτρο που τίθεται για την αποφυγή του κινδύνου υποβάθµισης του περιβάλλοντος, σύµφωνα µε το άρθρο 8 του Ν. 1650/1986 και η παράλειψή της τιµωρείται µε τις σχετικές ως άνω διοικητικές κυρώσεις. 4. Στον ασκούντα έργο ψυκτικού χωρίς τη σχετική άδεια ή/και πιστοποίηση επιβάλλονται ωστόσο και ποινικές κυρώσεις, βάσει των κάτωθι πιο γενικών διατάξεων: 4.1. Βάσει του ν. 6422/26-28.11.1934 (όπως τροποποιήθηκε µε τον ΑΝ 501/1937): Άσκηση έργου άνευ προβλεπόµενου πτυχίου αδείας: ποινή φυλάκισης 1-12 µηνών ή / και χρηµατική ποινή. 4.2. ΑΡ. 386 ΠΚ: ΑΠΑΤΗ: Όποιος µε σκοπό να αποκοµίσει ο ίδιος ή άλλος παράνοµο περιουσιακό όφελος βλάπτει ξένη περιουσία πείθοντας κάποιον σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή µε την εν γνώσει παράσταση ψευδών γεγονότων σαν αληθινών ή την αθέµιτη απόκρυψη ή παρασιώπηση αληθινών γεγονότων τιµωρείται µε φυλάκιση τουλάχιστον τριών µηνών και αν η ζηµία που προξενήθηκε είναι ιδιαίτερα µεγάλη, µε φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών. Εν προκειµένω, ο εκτελών έργο ψυκτικού χωρίς άδεια, αποκρύπτει µε δόλο στον εργοδότη του ότι στερείται της προβλεπόµενης αδείας και των απαραίτητων προσόντων για την εν λόγω εργασία. 4.3. Περαιτέρω, µπορεί να στοιχειοθετηθεί και ποινική ευθύνη για υποβάθµιση του περιβάλλοντος, αν από τη διαχείριση των φθοριούχων υγρών θερµοκηπίου, που κάνει κάποιος, πιστοποιηµένος ή µη, προκύπτει πραγµατική υποβάθµιση του περιβάλλοντος ή ρύπανση αυτού. 5. Από όλα τα ανωτέρω είναι προφανές ότι υφίσταται πλέον ένα ελάχιστο πλέγµα διατάξεων, προς αποτροπή της «µαύρης» εργασίας µη αδειούχων
«ψυκτικών» και της διαχείρισης φθοριούχων αερίων και υγρών από µη πιστοποιηµένους για ην εργασία αυτή ψυκτικούς. Εντούτοις, κατά την εφαρµογή των ανωτέρω διατάξεων, προκύπτουν σηµαντικά, πρακτικά κυρίως, προβλήµατα, που ερείδονται είτε στην ελλιπή ενηµέρωση των αρµοδίων οργάνων και των οργάνων της τάξης σχετικά µε τις ενέργειες, στις οποίες οφείλουν να προβαίνουν, είτε στην καθυστέρηση ανταπόκρισής τους στις κλήσεις των µελών του σωµατείου µας. Πιο συγκεκριµένα, το σωµατείο µας, στην προσπάθειά του να συνδράµει την Πολιτεία στην εφαρµογή των υπό κρίση διατάξεων για την τιµωρία (διοικητική ή ποινική) των παρανοµούντων, «µάχεται» καθηµερινά για τον εντοπισµό και την καταγγελία των προσώπων αυτών. Ωστόσο, η ανταπόκριση των οργάνων της τάξης στις σχετικές κλήσεις των µελών του Σωµατείου µας, είναι τόσο καθυστερηµένη, ώστε αρκετές φορές όλο το εγχείρηµα καταρρέει, διότι τα όργανα της τάξης καταφθάνουν µετά την ολοκλήρωση των εργασιών των συνεργείων των δήθεν ψυκτικών και την αποχώρησή τους από το εκάστοτε έργο. Ακόµη όµως και όταν τα όργανα της τάξης καταφθάνουν εγκαίρως στο σηµείο που καλούνται προς έλεγχο των εκτελούντων ψυκτικές εργασίες, δεν γνωρίζουν τις σχετικές διατάξεις και τις κυρώσεις που προβλέπονται, µε αποτέλεσµα πολλές φορές να αρνούνται ακόµη και να καταγράψουν ως συµβάν τη σχετική παρανοµία. Πολλώ δε µάλλον αρνούνται συνήθως να προσάγουν τους παρανοµούντες στο αρµόδιο Αστυνοµικό Τµήµα για την άσκηση σε βάρος τους ποινικής δίωξης για τα ανωτέρω περιγραφόµενα αδικήµατα. Εκ του λόγου αυτού, η φιλότιµη προσπάθειά µας αναδεικνύεται πολλές φορές ατελέσφορη. Για τους λόγους αυτούς, ζητούµε την καθ οιονδήποτε τρόπο συνδροµή σας για την άµεση εφαρµογή των νέων ρυθµίσεων για την προστασία του επαγγέλµατός µας. Είναι σαφές ότι από την πάταξη της «µαύρης» εκτέλεσης ψυκτικών εργασιών, θα προκύψουν σηµαντικά οικονοµικά οφέλη για το κράτος, καθώς οι εκτελούντες παράνοµα τις ψυκτικές εργασίες δεν αποδίδουν τους αναλογούντες φόρους στο Ελληνικό ηµόσιο. Για το.σ. Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραµµατέας Πουλιάνος Παναγιώτης Σωτηρίου Σωτήρης