"Δαπάνες μείωσης του εισοδήματος και του φόρου στη φορολογία εισοδήματος των φυσικών προσώπων"

/Γ / ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ I ( - /ο - ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ "Δαπάνες μείωσης του εισοδήματος και του φόρου στη φορολογία εισοδήματος των φυσικών προσώπων" ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΡΧΑΡΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ: ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Έναρξη: 11/1999 Παράδοση: 9/2000

Λαβύρινθο αποτελεί για ορισμένα... εκατομμύρια φορολογούμενους το έντυπο της φορολογικής δήλωσης που υποβάλλεται ανά έτος, πόσο μάλλον όταν αυτό "εμπλουτίζεται" από τον υπουργό Οικονομικών με πρόσθετες παγίδες, που αφορούν τα τεκμήρια, το "πόθεν έσχες" ή τα εισοδήματα από ακίνητα. Παγίδες στις οποίες εύκολα μπορεί να πέσει ο καθένας και να εξαναγκαστεί σε επιπλέον φόρους για μια παράλειψη ή ένα απλό λάθος. Οι παραλείψεις και τα λάθη πληρώνονται ακριβά, καθώς στην εφορία ισχύει ένας βασικός κανόνας: Κανένα λάθος δεν αναγνωρίζεται μετά την απομάκρυνση από το ταμείο, από την υποβολή δηλαδή της φορολογικής δήλωσης... Ακόμα και στις περιπτώσεις που ο έφορος θα δεχτεί τη συμπληρωματική δήλωση, ο φορολογούμενος θα πρέπει να περάσει από νέες συμπληγάδες για να πληρώσει λιγότερο φόρο ή να πάρει την επιστροφή. Μια φορολογική δήλωση έχει όμως και δεκάδες μικρά μυστικά, αυτά που σ' ένα συμβόλαιο αποκαλούνται" μικρά γράμματα". Αρχίζουν από τις ποινές για την απόκρυψη εισοδημάτων και καταλήγουν στην αξιοποίηση εισοδημάτων παρελθόντων ετών για την αποφυγή των τεκμηρίων και του "πόθεν έσχες". Ένα από τα μυστικά αυτά είναι ο τρόπος μείωσης του εισοδήματος και του φόρου μέσω των δαπανών στα οποία θα αναφερθούμε παρακάτω αναλυτικά.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ (ΑΡΘΡΟ 1) Επιβάλλεται φόρος στο συνολικό καθαρό εισόδημα που προκύπτει, είτε στην ημεδαπή είτε στην αλλοδαπή και αποκτάται από κάθε φυσικό πρόσωπο για το οποίο συντρέχουν οι προϋποθέσεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 2. ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ( ΑΡΘΡΟ 2) 1. Σε φόρο υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο αποκτά εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα ανεξάρτητα από την ιθαγένεια και τον τόπο κατοικίας ή διαμονής του. Επίσης, ανεξάρτητα από την ιθαγένεια του, σε φόρο υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο για τα εισοδήματά του που προκύπτουν στην αλλοδαπή, εφόσον έχει την κατοικία του στην Ελλάδα. 2. Οι έμμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή θεωρείται ότι κατοικούν στην Ελλάδα. 3. Σε φόρο υπόκειται και η σχολάζουσα κληρονομιά. 4. Σε φόρο υπόκειται επίσης, οι ομόρρυθμες και οι ετερόρρυθμες εταιρίες, οι κοινωνίες αστικού δικαίου, που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες, οι συμμετοχικές ή αφανείς, καθώς και οι κοινοπραξίες της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (π.δ. 186/1992, ΦΕΚ 84 Α').

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΤΕΚΝΩΝ (ΑΡΘΡΟ 5) 1. Κατά τη διάρκεια του γάμου οι σύζυγοι έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν κοινή δήλωση των εισοδημάτων τους, στα οποία ο φόρος, τα τέλη και οι εισφορές που αναλογούν υπολογίζονται χωριστά στο εισόδημα καθενός συζύγου. Σε αυτή την περίπτωση, το τυχόν αρνητικό αποτέλεσμα του εισοδήματος του ενός συζύγου δεν συμψηφίζεται με τα εισοδήματα του άλλου συζύγου. 2. Ειδικά, το εισόδημα του ενός συζύγου, το οποίο προέρχεται από επιχείρηση που εξαρτάται οικονομικά από τον άλλο σύζυγο, προστίθεται στα εισοδήματα του άλλου συζύγου και φορολογείται στο όνομά του. 3. Το εισόδημα των ανηλίκων τέκνων προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο συνολικό εισόδημα και φορολογείται στο όνομά του. Αν οι γονείς έχουν ίσο ποσό συνολικού εισοδήματος, το εισόδημα του ανήλικου τέκνου προστίθεται στο εισόδημα του πατέρα και φορολογείται στο όνομά του. Αν ο υπόχρεος γονέας δεν έχει τη γονική μέριμνα, το εισόδημα προστίθεται στα εισοδήματα του άλλου γονέα και φορολογείται στο όνομά του. 4. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου δεν εφαρμόζονται για τα εισοδήματα τα οποία προκύπτουν: α)από την παροχή της προσωπικής εργασίας του τέκνου, β) από περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν στο τέκνο από κληρονομιά ή από δωρεά, με εξαίρεση τις γονικές παροχές και τις δωρεές που έγιναν σε αυτό από τους γονείς του, γ) από συντάξεις που απονεμήθηκαν στο τέκνο, λόγω θανάτου του πατέρα του ή της μητέρας του και δ) από περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν στο ανήλικο τέκνο από δωρεές ή γονικές παροχές, που έγιναν σε αυτό από γονέα του, ο οποίος έχει αποβιώσει κατά το χρόνο που προκύπτει το εισόδημα από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία. Για τα εισοδήματα αυτά το τέκνο έχει δική του φορολογική υποχρέωση.

ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΟΤΙ ΒΑΡΥΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥΣ (ΑΡΘΡΟ 7) 1. Θεωρείται ότι βαρύνουν το φορολογούμενο: α) Ο ή η σύζυγος που δεν έχει φορολογούμενο εισόδημα, β) Τα ανήλικα άγαμα τέκνα. γ) Τα ενήλικα άγαμα τέκνα τα οποία δεν έχουν υπερβεί το εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας του και σπουδάζουν σε αναγνωρισμένες σχολές ή σχολεία του εσωτερικού ή του εξωτερικού και εκείνα τα οποία δεν έχουν υπερβεί το δέκατο ένατο έτος της ηλικίας του και παρακολουθούν δημόσια μεταλυκειακά προπαρασκευαστικά κέντρα. δ) Τα άγαμα τέκνα τα οποία δεν υπάγονται στην προηγούμενη περίτττωση, εφόσον υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία. ε) Τα τέκνα που είναι άγαμα ή διαζευγμένα ή τελούν σε κατάσταση χηρείας, εφόσον παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία, στ) Οι ανιόντες και των δύο συζύγων. ζ) Οι ανήλικοι ορφανοί από πατέρα και μητέρα, συγγενείς μέχρι τον τρίτο βαθμό οποιουδήποτε από τους συζύγους. 2. Τα πρόσωπα, που αναφέρονται στις περιπτώσεις β' εως ή της προηγούμενης παραγράφου, θεωρείται ότι βαρύνουν το φορολογούμενο εφόσον συνοικούν με αυτόν και το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων χιλιάδων (300000) δραχμών ή το ποσό των εξακοσίων χιλιάδων (600000) δραχμών αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα ετττά τοις εκατό (67%) και πάνω από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία. Τα εισσδήματα των ανήλικων τέκνων, που κατά τις διατάξεις του άρθρου 5 προστίθενται στο συνολικό εισόδημα του γονέα, δε λαμβάνονται υπόψη για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής.

ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΟΡΟ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΑΠΑΝΕΣ Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά για ανάπηρους (Ποιοι θεωρούνται ανάπηροι). Ως δαπάνη χωρίς δικαιολογητικά εκπίπτει ποσό εξακοσίων πενήντα (650000) χιλιάδων δραχμών για τον ίδιο το φορολογούμενο και για καθένα από τα πρόσωπα, πσυ συνοικούν με αυτόν και τον βαρύνουν, εφόσον: α) παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα εφτά τοις εκατό (67%) και πάνω από νοητική καθυστέρηση, φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση, με βάση τη γνωμάτευση της οικείας πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής, που εδρεύει σε κάθε νόμο. Δε λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία, β) είναι τυφλοί που είναι γραμμένοι στο γενικό μητρώο τυφλών, που τηρείται στην οικεία νομαρχία, γ) ^ είναι νεφροπαθείς που τελούν υπό αιμοκάθαρση ή περιτσναϊκή κάθαρση ή έχουν κάνει μεταμόσχευση νεφρού, καθώς και τα πρόσωπα που πάσχουν από μεσογειακή, δρεπανοκυπαρική και μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία και κάνουν μεταγγίσεις αίματος, δ) είναι ανάπηροι αξιωματικοί ή οπλίτες, οι οποίοι με την ιδιότητα του ανάπηρου παίρνουν σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ή αξιωματικοί οι οποίοι έχουν τεθεί σε κατάσταση πολεμικής διαθεσιμότητας ή αξιωματικοί που εξαιτίας πολεμικού τραύματος ή νοσήματος που επήλθε λόγω κακουχιών σε πολεμική περίοδο, βρίσκονται σε κατάσταση υπηρεσίας γραφείου ή πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του Ν. 1579/1950 (ΦΕΚ 286 Α') και του Ν.Δ. 330/1947 (ΦΕΚ 84 Α'), " Το ποσό των 650.000 δραχμών τέθηκε όπως αναπροσαρμόστηκε με την παράγραφο 8 του άρθρου 1 του Ν. 2753/1999 και ισχύει για τις δαπάνες που πραγματοποιούνται από 1.1.1999 και μετά. Προηγουμένως το εν λόγω ποσό ήταν πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) δραχμές. ^ Η περίπτωση γ' της παραγράφου 2 του άρθρου 8 τέθηκε όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 6 του άρθρου 1 του Ν. 2753/1999 και ισχύει για τις δαπάνες που πραγματοποιούνται από 1.1.1999 και μετά. Η περίτπωση που αντικαταστάθηκε είχε ως εξής: γ) είναι νεφροπαθείς που τελούν υπό αιμοκάθαρση ή πρόσωπα που πάσχουν από μεσογειακή αναιμία και κάνουν μεταγγίσεις αίματος".

ε) είναι θύματα πολέμου. Θύματα πολέμου κατά την έννοια του παρόντος είναι τα πρόσωπα που λαμβάνουν σύνταξη από πολεμική αιτία. Με τα θύματα πολέμου εξομοιώνονται και τα πρόσωπα τα οποία ως μέλη οικογενειών αξιωματικών και οπλιτών, οι οποίοι απεβίωσαν κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας σε ειρωνική περίοδο, δικαιούνται σύνταξη από το δημόσιο ταμείο, στ) παίρνουν σύνταξη από δημόσιο ταμείο ως ανάπηροι ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφύλιου πολέμου σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 1543/1985 (ΦΕΚ 73 Α') και 1863/1985 (ΦΕΚ 204 Α'), όπως τροποποιήθηκαν με το Ν. 1976/1991 (ΦΕΚ 184 Α ). Πρόσθετη μείωση φόρου για παιδιά Για το φορολογούμενο που τον βαρύνουν τέκνα, το ποσό του φόρου που προκύπτει, μειώνεται ως εξής: α) Τριάντα χιλιάδες (30.000) δραχμές όταν έχει ένα τέκνο που τον βαρύνει. β) Τριάντα πέντε χιλιάδες (35.000) δραχμές για κάθε τέκνο του, όταν έχει δύο (2) τέκνα που τον βαρύνουν. γ) Πενήντα χιλιάδες (50.000) δραχμές για κάθε τέκνο του, όταν έχει τρία (3) τέκνα που τον βαρύνουν. δ) Εξήντα χιλιάδες (60.000) δραχμές για κάθε τέκνο του, όταν έχει τέσσερα τέκνα που τον βαρύνουν. Όσο αυξάνεται ο αριθμός των τέκνων που τον βαρύνουν, για κάθε τέκνο το ποσό των 60.000 δραχμών προσαυξάνεται κατά 10.000 δραχμές για κάθε επιπλέον τέκνο πέρα από το τέταρτο. Δηλαδή φορολογούμενος που βαρύνεται με 6 τέκνα θα έχει μείωση φόρου 480.000 δραχμές (6x80.000). Μείωση φόρου σε μισθωτούς παραμεθόριων περιοχών. Για το φορολογούμενο που αποκτά εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες (μισθούς και συντάξεις), εφόσον αυτός προσφέρει υπηρεσίες ή κατοικεί για

εννέα (9) τουλάχιστον μήνες μέσα στο έτος που απόκτησε το εισόδημα αυτό στους νομούς Ξάνθης, Ροδόπης, Έβρου, Λέσβου, Χίου, Σάμου και Δωδεκάνησου, καθώς και σε περιοχή των νομών Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων, Καστοριάς, Φλώρινας, Πέλλης, Κιλκίς, Σερρών και Δράμας, η οποία περιλαμβάνεται σε ζώνη βάθους είκοσι (20) χιλιομέτρων από τη μεθοριακή γραμμή, τα ως άνω ποσά μείωσης του φόρου προσαυξάνονται με δέκα χιλιάδες (10.000) δραχμές για κάθε τέκνο που βαρύνει το φορολογούμενο.

Β. ΑΡΘΡΟ 8 - ΕΚΠΤΩΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Β.1. ΕΞΟΔΑ ΙΑΤΡΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ Κατά ρητή διάταξη του νόμου 2238/94 (άρθρο 8,ΟΑρ.- 1 ττεριτπ. ε' εδάφιο πρώτο όπως ισχύει από 1.1.1996 μετά την αντικατάστασή του με την παράγραφο 4 του άρθρου 12 του Ν. 2459/1997 και την αναρίθμησή του σε περιτττ. γ' με το Νόμο 2753/99 άρθρο 1..ο.<»ρ,.2... από το συνολικό εισόδημα αφαιρείται ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης του φορολογούμενου και των λοιπών προσώπων που τον βαρύνουν ως εξής; Αν το συνολικό οικογενειακό φορολογούμενο, με τις γενικές διατάξεις, εισόδημα είναι μέχρι 10.000.000 δραχμές, τότε αφαιρείται το σύνολο αυτής της δαπάνης. Σ' αυτή την περίπτωση, αν το συνολικό ποσό της δαπάνης υπερβαίνει το ποσό των 10.000.000 δρχ., το πάνω από τα 10.000.000 δρχ. ποσό της δαπάνης δεν μεταφέρεται στα επόμενα έτη. Αν το συνολικό οικογενειακό φορολογούμενο με τις γενικές διατάξεις εισόδημα είναι πάνω από 10.000.000 δρχ. και μέχρι 15.000.000 δρχ. και το ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης είναι πάνω από 10.000.000 δρχ., για το τμήμα των εξόδων το πάνω από 10.000.000 δρχ. αφαιρείται ποσό ίσο με το 50% αυτών, το οποίο δεν μπορεί να υπερβεί το 50% του πάνω από 10.000.000 και μέχρι 15.000.000 δρχ. ποσού εισοδήματος. Δηλαδή αν το εισόδημα είναι 15.000.000 δρχ. και η δαπάνη 15.000.000 δρχ., το συνολικό ποσό που αφαιρείται είναι 10.000.000+ 50%χ 5.000.000= 12.500.000 δρχ. Αν το εισόδημα είναι 15000000 δρχ. και η δαπάνη 12.000.000 δρχ. αφαιρείται συνολικό ποσό 10,000.000 + 50% χ 2.000.000 =11.000.000 δρχ. Αν το εισόδημα είναι 12.000.000 δρχ. και η δαπάνη 14.000.000 δρχ., αφαιρείται ποσό 10.000.000 + 50% X 4.000.000 = 12.000.000δρχ. και επειδή για το ποσό της δαπάνης το πάνω από τα 10.000.000 δρχ. το ποσό που αφαιρείται περιορίζεται στο 50% του πάνω από 10.000.000 και μέχρι

15.000. 000 δρχ., εισοδήματος, το ποσό που αφαιρείται περιορίζεται στο 10.000. 000 + 50% X 2.000.000 = 11.000.000 δρχ. Αν το εισόδημα είναι 17.000.000 δρχ. και η δαπάνη 15.000.000 δρχ. αφαιρείται ποσό δαπάνης 12.500.000 (10.000.000+50%χ5.000.000) δρχ. Αν το εισόδημα είναι 17.000.000 δρχ. και η δαπάνη 18.000.000 δρχ. αφαιρείται ποσό 12.500.000 δρχ. Δηλαδή το ανώτερο ποσό της δαπάνης αυτής που μπορεί να αφαιρεθεί σε οικογενειακό επίπεδο είναι 12.500.000 δρχ. Το ποσό της δαπάνης που δεν αφαιρείται από το εισόδημα του φορολογούμενου δεν μεταφέρεται στα επόμενα έτη. Το ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης κάθε συζύγου αφαιρείται από το δικό του εισόδημα και εφόσον αυτό δεν επαρκεί, το υπόλοιπο μεταφέρεται για να αφαιρεθεί από το εισόδημα του άλλου συζύγου. Αν όμως το συνολικό ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης είναι μεγαλύτερο από το συνολικό οικογενειακό εισόδημα και πάνω από 10.000.000 δραχμές, το ποσό της δαπάνης που αφαιρείται μερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του φορολογούμενου (όχι απαλλασσόμενου) με τις γενικές διατάξεις εισοδήματος του καθενός, όπως αυτό δηλώθηκε με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωσή τους. Παράδειγμα 1 : Έστω ότι ο σύζυγός δηλώνει με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση συνολικό ετήσιο εισόδημα 6.500.000 δρχ. και η σύζυγος 4.000.000 δρχ. Επίσης, ο σύζυγος δηλώνει δαπάνη ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης 1.500.000 δρχ. και η σύζυγος 10.000.000 δρχ. Δηλαδή δηλώνεται συνολικό οικογενειακό εισόδημα 10.500.000 δρχ. και ποσό οικογενειακής δαπάνης για ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη 11.500.000 δρχ. Επειδή το ποσό της δαπάνης της συζύγου είναι μεγαλύτερο από το εισόδημά της και το συνολικό ποσό αυτής της δαπάνης είναι μεγαλύτερο από το συνολικό οικογενειακό εισόδημα, πρέπει να γίνει επιμερισμός της αφαιρούμενης συνολικής δαπάνης μεταξύ των δύο συζύγων ανάλογα με το εισόδημα του καθενός.

To συνολικό ποσό της οικογενειακής δαπάνης που θα αφαιρεθεί είναι 10.250.000 δρχ. (10.000.000+50%χ500.000). Εισόδημα υπόχρεου + εισόδημα συζύγου (6.500.000 δρχ. + 4.000.000 δρχ) = Συνολικό οικογενειακό εισόδημα 10500000 δρχ. Δαπάνη υπόχρεου + δαπάνη συζύγου (1.500.000 δρχ. + 10.000.000 δρχ) = Συνολική οικογενειακή δαπάνη 11.500.000 δρχ. Από το συνολικό οικογενειακό εισόδημα των 10.500.000 δρχ. θα αφαιρεθεί συνολική οικογενειακή δαπάνη 10.250.000 δρχ. Από το εισόδημα της συζύγου των 4.000.000 δρχ. θα αφαιρεθεί συνολική οικογενειακή δαπάνη: X = 10.250.000 X 4.000.000 = 3.904.762 10.500.000 Από το εισόδημα του συζύγου θα αφαιρεθεί: 10.250.000-3.904.762=6.345.238 δρχ. Αν η ανωτέρω δαπάνη υποβληθεί με αρχική εκπρόθεσμη δήλωση ή με εμπρόθεσμη ή εκπρόθεσμη συμπληρωματική, τότε δεν γίνεται επιμερισμός της συνολικής οικογενειακής δαπάνης. Στην περίπτωση αυτή, το ποσό της δαπάνης που θα εκπεστεί (10.250.000 δρχ.) θα επιμεριστεί ανάλογα με το ποσό της δαπάνης κάθε συζύγου και θα εκπεστεί: από το σύζυγο ποσό 10.250.000 X 1.500.000 = 1.336.956 δρχ. 11.500.000 από τη σύζυγο ποσό 10.250.000 X 1.500.000 = 8;913.044 δρχ. 11.500.000 Επειδή το εισόδημα της συζύγου δεν φτάνει για να καλύψει τη δαπάνη που της αναλογεί. Το επιπλέον ποσό (8.913.044-4.000.000) =4.913.044 δρχ. θα αφαιρεθεί από το εισόδημα του συζύγου. Παράδειγμα 2 : Έστω ότι ο σύζυγος δηλώνει με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση συνολικό ετήσιο εισόδημα 10.000.000 δρχ. και η σύζυγος 4.000.000 δρχ.

Επίσης, ο σύζυγος δηλώνει δαπάνη ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης 4.000.000 δρχ. και η σύζυγος 8.000.000 δρχ. Συνολικό οικογενειακό εισόδημα = 10.000.000 + 4.000.000 = 14.000.000 δρχ. Συνολική οικογενειακή δαπάνη = 4.000.000 + 8.000.000 = 12.000.000 δρχ. Συνολικό ποσό δαπάνης που θα αφαιρεθεί = 10.000.000+50% X 2.000.000 = 11.000.000 δρχ. Επειδή το συνολικό ποσό της δαπάνης είναι πάνω από 10.000.000 δρχ. αλλά μικρότερο από το συνολικό οικογενειακό εισόδημα, το ποσό της δαπάνης που θα εκπεσθεί (11.000.000 δρχ.) θα επιμερισθεί ανάλογα με το ποσό της δαπάνης κάθε συζύγου και θα αφαιρεθεί: από το σύζυγο ποσό 11.000.000 X 4.000.000 = 3.666.667 δρχ. 12.000.000 από τη σύζυγο ποσό 11.000.000 X 8.000.000 = 2.333.333 δρχ. 12.000.000 Επειδή το εισόδημα της συζύγου δεν φτάνει για να καλύψει τη δαπάνη που της αναλογεί, το επιπλέον ποσό (7.333.333-4.000.000) = 3.333.333 δρχ. θα αφαιρεθεί από το εισόδημα του συζύγου. Τα ανωτέρω ισχύουν, όπως αναφέραμε και στην αρχή της παρούσας παραγράφου, για δαπάνες που πραγματοποιούνται από 1.1.1996 και μετά. Προηγουμένως, από το συνολικό εισόδημα αφαιρείτο το συνολικό ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης του φορολογούμενου και των προσώπων που τον εβάρυναν και αν το συνολικό ποσό των εξόδων ήταν μεγαλύτερο από το συνολικό οικογενειακό εισόδημα, το υπόλοιπο μεταφέρετο προς έκπτωση στα επόμενα δύο οικονομικά έτη, αθροιζόμενο με τα χρηματικά ποσά, τυχόν, άλλων εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης σε αυτά τα έτη.

Περιοριστική απαρίθμηση των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης Από τη διατύπωση του νόμου ότι "ως έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης θεωρούνται μόνο: αα)... σαφώς συνάγεται ότι τα έξοδα αυτά αναφέρονται περιοριστικά στο νόμο (υποπεριπτώσεις αα έως στστ), γι' αυτό και δεν επιτρέπεται η έκτπωση κάθε άλλης σχετικής, έστω και αναγκαίας δαπάνης για να καταστεί δυνατή η ιατρική περίθαλψη του υπόχρεου. Έτσι, όπως κρίθηκε και από το Συμβούλιο της Επικράτειας τα έξοδα μεταβάσεως του φορολογούμενου στην αλλοδαπή και παραμονής του εκεί, δεν εκπίτπονται διότι δεν περιλαμβάνονται ρητώς στην παραπάνω διάταξη (Βλ. ΣτΕ 2668/1984). Για τον ίδιο λόγο το χορηγούμενο από το ΤΑΠ - ΟΤΕ επίδομα μητρότητας (κυήσεως και λοχείας) δε δύναται να αφαιρεθεί από το συνολικό εισόδημα του φορολογούμενου (πρβλ. Υπ. Οικ. 1059866/1993, πολ. 1099). Έτος κατά το οποίο διενεργείται ιατρονοσοκομειακής περίθαλψης έκτττωση των εξόδων Στην πράξη παρουσιάσθηκαν περιπτώσεις κατά τις οποίες εξοφλούνται έξοδα νοσηλίων για περίθαλψη που παρασχέθηκε στον ασθενή σε προηγούμενο έτος, καθώς και περιπτώσεις που η εκκαθάριση της δαπάνης από την Υπηρεσία Εντελλομένων Εξόδων γίνεται σε έτος μεταγενέστερο εκείνου που καταβλήθηκε η σχετική δαπάνη από το φορολογούμενο. Στις περιπτώσεις αυτές είναι δυνατόν ο ασθενής κατά το έτος της νοσηλείας του να συνοικούσε και να βάρυνε το φορολογούμενο, ενώ κατά το τέλος της εξόφλησης της σχετικής δαπάνης να μη συντρέχουν οι προϋποθέσεις που απαιτούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 7, για να θεωρηθεί ότι το πρόσωπο αυτό βαρύνει το φορολογούμενο (π.χ. ανήλικο τέκνο που το επόμενο έτος - της εξόφλησης της σχετική δαπάνης - ενηλικιώνεται). Στις περιπτώσεις αυτές η Διοίκηση δέχεται (βλ. Υπ. Οικ. Α. 3172/1988, πολ. 162) ότι πρέπει να εξετάζεται η σχέση του προσώπου αυτού προς τον φορολογούμενο (εάν τον βαρύνει ή όχι) κατά το έτος που παρασχέθηκαν οι

υπηρεσίες (π.χ. ιατρική περίθαλψη) που αφορούν την συγκεκριμένη δαπάνη και όχι κατά το έτος της καταβολής του ποσού της δαπάνης. Είναι ευνόητο όμως ότι η έκτπωση αυτή θα διενεργηθεί από το εισόδημα του έτους που καταβλήθηκε η σχετική δαπάνη. Στις πιο κάτω παραγράφους αναπτύσσονται οι υποπεριπτώσεις αα έως στστ της περιπτώσεις ε' της παραγρ. 1 του άρθρου 8, των εξόδων δηλ. ιατρονοσοκομειακης περίθαλψης. Έξοδα για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, για ακτινολογικές και μικροβιολογικές εξετάσεις, για οδοντοθεραπεία και οδοντοπροσθετική, καθώς και για υπηρεσίες που παρέχονται από φυσιοθεραπευτή και ψυχολόγο. Από το συνολικό εισόδημα αφαιρούνται οι αμοιβές που καταβάλλονται για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις γενικά, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ακτινολογικές και μικροβιολογικές εξετάσεις, καθώς και η δαπάνη για οδοντοθεραπεία και οδοντοπροσθετική. Στην τελευταία περίπτωση εκπίπτει ολόκληρο το ποσό της δαπάνης για οποιοδήποτε είδος οδοντικής προσθετικής εργασίας, ανεξάρτητα από το υλικό (χρυσός, χρυσοπλατίνα, κράμα μετάλλων, πορσελάνη, κλπ) που χρησιμοποιείται. Επίσης, στην έννοια της οδοντοθεραπείας θεωρείται ότι περιλαμβάνονται και οι ορθοδοντικές εργασίες, που γίνονται από οδοντιάτρους. Ακόμα στην έννοια των ιατρικών επισκέψεων περιλαμβάνονται και οι υπηρεσίες που παρέχονται από φυσιοθεραπευτή για θεραπεία που είναι αναγκαία για την αποκατάσταση της υγείας του ασθενή, φυσικά ύστερα από γνωμοδότηση του θεράποντος ιατρού του πάσχοντος. Πάγια επί του θέματος αυτού είναι η νομολογία τόσο η δικαστηριακή (βλ. Σ.τ.Ε. 3386/1980, 4030/1981), όσο και η διοικητική (Υπ. Οικ. 1079914/1991, πολ. 1185 και 1018050/1993 πολ. 1042). Επίσης κατά τις οδηγίες της διοίκησης (βλ.υπ. Οικ. 1007259/1993, πολ.1113) μετά από σύμφωνη γνώμη και του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Γνωμ. 4/1993) οι αμοιβές που καταβάλλονται σε ψυχολόγο, περιλαμβάνονται στην έννοια των "ιατρικών επισκέψεων" του άρθρου 8, μόνον όταν γίνονται

κατόπιν γνωματεύσεως και παραπομπής παρ' ιατρού (ή νοσοκομείου), ο οποίος μετά την επιστροφή σ' αυτόν του ασθενούς, θα αξιοποιήσει ο ίδιος τα πορίσματα του ψυχολόγου κατά την περαιτέρω παρ' αυτού θεραπεία του ασθενούς. Κατά την μειοψηφήσασα όμως γνώμη της παραπάνω γνωμοδότησης, προς την οποία συντασσόμαστε και εμείς, για να θεωρηθούν οι αμοιβές που καταβάλλονται σε ψυχολόγο ότι περιλαμβάνονται στην έννοια των "ιατρικών επισκέψεων" της ερμηνευόμενης διατάξεως αρκεί να γίνονται οι επισκέψεις αυτές στον ψυχολόγο κατόπιν γνωματεύσεως και παραπομπής από ιατρό (ή νοσοκομείο), περί του ιατρικώς αναγκαίου της συνδρομής του ψυχολόγου, χωρίς να απαιτείται και η επιστροφή του ασθενούν στον παραπέμψαντα ιατρό (ή νοσοκομείο) για την περαιτέρω παρ' αυτού ιατρική εκτίμηση των πορισμάτων του ψυχολόγου. Έξοδα νοσηλείας και φαρμακευτικής περίθαλψης Ως έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης θεωρούνται και τα έξοδα νοσηλείας που καταβάλλονται σε κρατικά και λοιπά νοσηλευτικά ιδρύματα ή ιδιωτικές κλινικές, στα οποία περιλαμβάνονται και έξοδα για φαρμακευτική περίθαλψη, η οποία η οποία παρέχεται μόνο μέσα στο νοσοκομείο ή στην κλινική. Κατά τις οδηγίες της Διοίκησης (βλ. Υπ. Οικ. 1018050/1993, πολ. 1042) στα έξοδα αυτά δεν περιλαμβάνεται η δαπάνη για τη μετακίνηση του ασθενή και του συνοδού του, από την πόλη ή το χωριό που κατοικεί στην πόλη του εσωτερικού ή του εξωτερικού που βρίσκεται το νοσοκομείο ή η κλινική που νοσηλεύτηκε ο ασθενής και η δαπάνη για τη διαμονή του ασθενή σε ξενοδοχεία, αν η φύση της ασθένειας του το επέτρεπε και δεν ήταν δυνατή η είσοδός του στο νοσοκομείο ή την κλινική από έλλειψη κλινών. Όπως ρητά ορίζεται στο νόμο, προϋπόθεση έκπτωσης των εξόδων φαρμακευτικής περίθαλψης είναι η παροχή αυτής σε νοσοκομείο ή κλινική.

Συνεπώς η δαπάνη για την αγορά φαρμάκων από φαρμακείο δεν εκπίπτεται από το συνολικό εισόδημα. Σύμφωνη στην προκειμένη περίπτωση και η Διοίκηση (βλ. Υπ. Οικ. Μ. 796/1982). Αμοιβές που καταβάλλονται σε νοσοκόμο. Στα έξοδα ιατρικής περιθάλψεως περιλαμβάνονται, με ρητή διάταξη του νόμου, και οι αμοιβές που καταβάλλονται σε νοσοκόμο για την παροχή υπηρεσιών σε άρρωστο κατά τη νοσηλεία του στο σπίτι ή σε νοσοκομείο ή σε κλινική. Η καταβολή των εξόδων νοσοκόμου αποδεικνύεται, σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργού Οικονομικών 1022755/1993, πολ. 1057 ως εξής: α) Με βεβαίωση του θεράποντα ιατρού για το είδος της νόσου του ασθενή, τη διάρκειά της και την ανάγκη απασχολήσεως νοσοκόμου λόγω της σοβαρότητας της νόσου, και β) Με απόδειξη είσπραξης της αμοιβής από το νοσοκόμο, στην οποία πρέπει να αναφέρεται το ονοματεπώνυμο και το όνομα του πατέρα του, ο Α.Φ.Μ ή ταυτότητας, η διεύθυνση της κατοικίας του και η χρονική διάρκεια των υπηρεσιών του, χαρτοσημασμένη και υπογραμμένη. Σύμφωνα με παλαιότερες οδηγίες της Διοικήσεως (βλ. Υπ. Οικ. Λ. 8409/1981), η απόδειξη εισπράξεως που δίνει ο νοσοκόμος για την αμοιβή του δεν χρειάζεται να έχει θεωρηθεί από τη Φορολογική αρχή. Με άλλες οδηγίες της η Διοίκηση έκανε δεκτό ότι στις αμοιβές αυτές δεν περιλαμβάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλει ο φορολογούμενος ως εργοδότης, στο ΙΚΑ, στο οποίο είναι ασφαλισμένος ο νοσοκόμος, λόγω της εργασίας που παρέχει για την περίθαλψη του ασθενή. Επίσης η Διοίκηση έκρινε (βλ. Υπ. Οικ. 1018050/1993, πολ. 1042) ότι εάν συμβαίνει το ίδιο πρόσωπο να παρέχει υπηρεσίες νοσοκόμας και οικιακής βοηθού τότε η αμοιβή που του καταβάλλεται μοιράζεται ανάλογα, και εκπίτπει από το εισόδημα μόνο το μέρος της αμοιβής που αντιστοιχεί στην απασχόληση ως αποκλειστικής νοσοκόμας, εφόσον βέβαια υποβληθούν με τη δήλωση τα σχετικά δικαιολογητικά.

Δαπάνες για την αντικατάσταση οργάνων του ανθρώπινου σώματος. Στα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως περιλαμβάνεται, με ρητή διάταξη του νόμου και η δαπάνη για την αντικατάσταση μελών του σώματος με τεχνητά μέλη, καθώς και η δαπάνη για την αγορά και τοποθέτηση στο σώμα του ασθενή οργάνων που είναι αναγκαία για τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού (π.χ. ακουστικά βαρηκοΐας, γυαλιά όρασης, φακοί επαφής, ξύλινα πόδια η χέρια, οι βάσεις και οι σάκοι μόνιμης κολοστομίας, οι καθετήρες, ο βηματοδότης, οι βαλβίδες καρδιάς, τα ελάσματα από πλατίνα για τη σύνδεση οστών, κλπ). Η Διοίκηση με την υπ' αριθ. 1018050/1993, πολ. 1042 εγκύκλιο διαταγή της επαναλαμβάνοντας παλαιότερες διαταγές της (βλ. Υπ. Οικ. Μ. 1012/1984, 1094037/1989) έκανε δεκτό ότι δεν αναγνωρίζεται η δαπάνη για την αγορά αναπηρικών βοηθητικών οργάνων (πατερίτσες, αναπηρικά καροτσάκια, ειδικά στρώματα κατάκλισης, κλπ) ορθοπεδικών ναρθήκων, υποδημάτων, ζωνών, καλτσών, φορείου, πιεσόμετρου, ηλεκτρικής κουβέρτας, φιάλης οξυγόνου, συριγγών για τη χορήγηση ινσουλίνης κ.λπ. φαρμάκων, η δαπάνη ενεσοθεραπείας από νοσοκόμο, η δαπάνη λουτροθεραπείας και υδροθεραπείας, κλπ. Επίσης, δεν αναγνωρίζεται η δαπάνη για την προσθήκη μαλλιών στο ανθρώπινο σώμα καθώς και η δαπάνη επισκευής οργάνων (π.χ. ακουστικά βαρηκοΐας). Για τα αποδεικτικά στοιχεία που απαιτούνται βλ. πιο κάτω στην... 170 την υπ' αριθμ. 1010563/28.1.98, πολ. 1027 απόφαση του Υπουργού των Οικονομικών. Τέκνα πάσχοντα από ανίατο νόσημα, τυφλά, κωφάλαλα, καθυστερημένα. Στα έξοδα νοσοκομειακής περιθάλψεως περιλαμβάνονται με ρητή διάταξη του νόμου και τα έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης των τέκνων του φορολογούμενου που είναι άγαμα ή διαζευγμένα ή τελούν σε κατάσταση χηρείας, εφόσον το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημά τους, δεν υπερβαίνει το ποσό των 600000 δρχ. και πάσχουν από ανίατο νόσημα.

Επίσης η δαπάνη για την περίθαλψη με οποιοδήποτε τρόπο των τυφλών, κωφάλαλων ή διανοητικά καθυστερημένων τεκνών του φορολογούμενου, καθώς και η δαπάνη για δίδακτρα ή τροφεία που καταβάλλονται για αυτά τα τέκνα σε ειδικές για την πάθησή τους σχολές ή θεραπευτήριο στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, εφόσον το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημα αυτών των τέκνων δεν υπερβαίνει το ποσό των 600000 δρχ. Κατά τις οδηγίες της Διοίκησης (βλ. Υπ. Οικ. 1018050/1993, πολ. 1042) δεν περιλαμβάνεται η δαπάνη που καταβάλλεται σε ειδική λογοθεραπεύτρια για θεραπεία τέκνου που παρουσιάζει διαταραχή φωνής και ομιλίας. Δαπάνη που καταβάλλεται σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων. Από το νόμο ρητώς προβλέπεται η έκπτωση ποσού ίσου προς το 50% της δαπάνης που καταβάλλεται σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων και πασχόντων από βαριές κινητικές αναπηρίες, οι οποίες πρέπει να λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του οικείου νόμου που ισχύει κάθε φορά. Η δαπάνη αυτή μπορεί να αφορά την περίθαλψη του ίδιου του φορολογούμενου, της συζύγου του, τω τέκνων τους και των τυχόν άλλων προσώπων που θεωρείται ότι τους βαρύνουν σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 7. Νοσήλια που καταβάλλονται για νοσηλεία στο εξωτερικό. Ο φορολογικός νόμος δεν κάνει διάκριση της χώρας που παρέχεται η περίθαλψη. Κατά συνέπεια, αφαιρείται και η δαπάνη για νοσηλεία που έγινε στο εξωτερικό. Η έκπτωση αυτή προκύπτει έμμεσα από την απόφαση του Υπουργού Οικονομικών με την οποία καθορίζονται τα δικαιολογητικά για την έκπτωση της δαπάνης νοσηλείας που έγινε στο εξωτερικό. Το επίμαχο θέμα σ' αυτή την περίπτωση ήταν αν πέρα από τα έξοδα νοσηλείας στο εξωτερικό θα αναγνωρίζεται και κάθε άλλη δαπάνη αναγκαία για την πραγματοποίηση της ιατρονοσοκομειακής περιθάλψεως (έξοδα για τη μετάβαση και επιστροφή του αρρώστου, έξοδα διαμονής σε ξενοδοχείο, έξοδα

συνοδού του αρρώστου αν η νόσος εττιβάλλει τούτο λόγω της φύσεώς της, έξοδα αγοράς φαρμάκων, κ.α.) Το θέμα ήταν αμφισβητούμενο και έχουν εκδοθεί αντίθετες αποφάσεις από τα διοικητικά δικαστήρια και το Συμβούλιο της Επικράτειας. Τελικά όμως το θέμα αυτό επιλύθηκε με την υπ' αριθ. 2668/1984 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ή οποία δέχθηκε την αυστηρή άποψη της μη αναγνωρίσεως των δαπανών αυτών. Ως δικαιολογητικά για την αναγνώριση της έκτπωσης δαπανών νοσηλείας στο εξωτερικό, η Διοίκηση απαιτεί (βλ. Α.Υ.Ο. 1022755/1993, πολ. 1057, άρθρο 7 ί>ογ. 9) την προσαγωγή πρωτοτύπων βεβαιώσεων από αλλοδαπούς γιατρούς ή νοσοκομεία, οι οποίες να είναι θεωρημένες από τον αρμόδιο Έλληνα Πρόξενο ή, ελλείψει αυτού, από την αρμόδια τοπική Αρχή, και μεταφρασμένες από οποιαδήποτε Αρχή ή Υπηρεσία ή πρόσωπο που έχει τέτοιο δικαίωμα. Νοσήλια που καταβάλλονται από εργοδότη ή ασφαλιστικό Ταμείο. Για τις περιπτώσεις που τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως καταβάλλονται όχι από τον ίδιο τον φορολογούμενο, αλλά από τον εργοδότη ή το ασφαλιστικό Ταμείο και βαρύνουν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει τον φορολογούμενο, η Διοίκηση αποφάνθηκε (βλ. Υπ. Οικ. Εγκ. 23/1970) ότι η έκπτωση θα γίνεται εφόσον προσκομιστεί, εκτός από τα δικαιολογητικά που απαιτεί ο νόμος και βεβαίωση του εργοδότη ή του ασφαλιστικού Ταμείου για το ακριβές ποσό με το οποίο επιβαρύνθηκε ο φορολογούμενος μισθωτός, καθώς και το ποσό που αυτός κατέβαλε. Υπάρχει όμως και η περίπτωση που τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως καταβάλλονται από τον ίδιο τον φορολογούμενο και όχι από τον εργοδότη ή το ασφαλιστικό Ταμείο, αλλά βαρύνουν εν μέρει τον φορολογούμενο και εν μέρει τον εργοδότη ή το Ταμείο και γγ αυτό τα σχετικά δικαιολογητικά υποβάλλονται στον εργοδότη ή το ασφαλιστικό Ταμείο για να καλύψουν αυτοί μέρος του ποσού των εν λόγω εξόδων. Στο θέμα τούτο η Διοίκηση αποφάνθηκε (βλ. Υπ. Οικ. Ε. 924/1971, πολ. 20 και Κ. 11375/1979,

πολ. 190), ότι η έκτττωση του υπολοίπου ποσού με το οποίο επιβαρύνθηκε ο μισθωτός ή ασφαλισμένος θα γίνεται με την προσαγωγή σχετικής βεβαιώσεως του εργοδότη ή του ασφαλιστικού Ταμείου όπου θα αναφέρονται: α) το μέλος της οικογένειας στο οποίο δόθηκε η ιατρική ή νοσοκομειακή περίθαλψη, β) το συνολικό ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως (χωρίς το ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως (χωρίς το ποσό αγσράς φαρμάκων) έξω από το νοσοκομείο ή την κλινική, για το οποίο υποβλήθηκαν δικαιολογητικά, γ) ο αριθμός και η ημερομηνία του δελτίου παροχής υπηρεσιών που έχουν εκδώσει ο γιατρός και η κλινική ή το Δημόσιο ή Δημοτικό Νοσηλευτικό Ίδρυμα, όπου αναγράφεται η αμοιβή για ιατρική περίθαλψη ή το ποσό των νοσηλίων, κατά περίπτωση, μέρος των οποίων βαρύνει τον φορολογούμενο, και δ) το ποσό που πλήρωσε ο εργοδότης ή το ασφαλιστικό Ταμείο από τα συνολικά αυτά έξοδα ώστε η διαφορά που προκύπτει και με την οποία βαρύνεται ο μισθωτός ή ο ασφαλισμένος να ληφθεί υπόψη και ν' αφαιρεθεί από το εισόδημά του. Για την έκπτωση από το εισόδημα των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως των δημοσίων υπαλλήλων και συνταξιούχων, στην περίπτωση που τα πλήρωσαν όλα ή εν μέρει αυτοί οι ίδιοι, σύμφωνα με τις οδηγίες της Διοικήσεως (βλ. Υπ. Οικ. Εγκ. 23/1970) η έκτπωση θα γίνεται, με την υποβολή των νομίμων δικαιολογητικών, για το ποσό που αυτοί έχουν καταλάλει. Επίσης με την υποβολή των νομίμων δικαιολογητικών θα γίνεται η έκπτωση από το εισόδημα των δημοσίων υπαλλήλων και συνταφιούχων του ποσού των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως με το οποίο αυτοί έχουν επιβαρυνθεί. Υπάρχει όμως και η περίπτωση που δεν μπορούν ν προσκομιστούν αυτά τα δικαιολογητικά επειδή τα έχουν ήδη υποβάλει στην Υπηρεσία Εντελλομένων Εξόδων για να τους πληρώσει το ποσό που δικαιούνται από τα παραπάνω έξοδα. Σ' αυτή την τελευταία περίπτωση, η έκπτωση από το εισόδημα του ποσού με το οποίο βαρύνονται θα γίνεται με βάση μια σχετική βεβαίωση από την Υπηρεσία Εντελλομένων Εξόδων όπου θα αναφέρονται: α) Τα μέλη της οικογένειας στα οποία δόθηκε η ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη, β) το συνολικό ποσό των εξόδων της ιατρικής και

νοσοκομειακής περιθάλψεως (χωρίς το ποσό αγοράς φαρμάκων) για το οποίο υποβλήθηκαν δικαιολογητικά και γ) το ποσό που πλήρωσε το Δημόσιο από τα παραπάνω έξοδα, έτσι που προκύπτει η διαφορά με την οποία επιβαρύνεται ο δημόσιος υπάλληλος για να ληφθεί αυτή υπόψη και ν αφαιρεθεί από το εισόδημά του^. Δικαιολογητικά για την απόδειξη εξόδων ιατρονοσοκομειακής περίθαλψης Με την δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων συνυποβάλλονται κατά περίτπωση και τα εξής δικαιολογητικά, από τα οποία αποδεικνύεται η πραγματοποίηση από το φορολογούμενο των δαπανών της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του Ν. 2238/94 τις οποίες αυτός επικαλείται για έκπτωση από το εισόδημά του (βλ. Α.Υ.Ο. πολ. 1060/21.2.00) 1. Έξοδα για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις. Διπλότυπη απόδειξη, η οποία εκδίδεται από τον ιατρό κατά την είσπραξη της αμοιβής, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. ^ Σε περίπτωση κατά την οποία, επιχείρηση, έχει ασφαλίσει βάσει των διατάξεων του Ν.Δ. 400/1970 "περί ιδιωτικής επιχειρήσεως ασφαλίσεως" σε ασφαλιστική εταιρία το υπαλληλικό προσωπικό της κατά ασθένειας κτλ, το προσωπικό τούτο, για το μέρος του ποσού των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως του με το οποίο βαρύνεται πραγματικά το ίδιο, δεν δύναται να προσκομίσει στην αρμόδια Οικ. Εφορία τα πρωτότυπα των εγγράφων αποδεικτικών στοιχείων των εξόδων της περιθάλψεως που εκδίδονται κατά τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογικών Στοιχείων, για να εκπέσει από το συνολικό εισόδημά του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του Ν.Δ. 3323/55, το μέρος των εξόδων που τον βαρύνουν. Τούτο γιατί τα πρωτότυπα δικαιολογητικά παραδίδονται στην ασφαλιστική εταιρία για την αναγνώριση και καταβολή απ' αυτή του μέρους των εξόδων περιθάλψεως με το οποίο βαρύνεται. Επειδή και στην προκειμένη περίπτωση υπάρχει αδυναμία προσκομίσεως των πρωτοτύπων δικαιολογητικών των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως, η έκπτωση των εξόδων με τα οποία επιβαρύνθηκε τελικά ο φορολογούμενος, θα γίνεται με βεβαίωση της ασφαλιστικής εταιρίας, στην οποία θα περιλαμβάνονται τα στοιχεία, τα οποία αναφέρονται στην αριθ. Ε. 924/ πολ. 20/20.1.1971 διαταγή μας και στην οποία επιπλέον θα επισυνάτττονται τα φωτοαντίγραφα των σχετικών αποδείξεων (Υπ. Οικ. Κ. 11375/1979.πολ.190).

2. Έξοδα νοσηλείας. α) Προκειμένου για νοσήλια σε ιδιωτικές κλινικές: (αα) Διπλότυπη απόδειξη της κλινικής, από την οποία να προκύπτει το ποσό της δαπάνη, για τη νοσηλεία του ασθενή. Για την έκδοση αυτής της απόδειξης εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. (ββ) Βεβαίωση του διευθυντή της κλινικής για το χρόνο νοσηλείας του ασθενή και το ποσό των εξόδων αυτής, αναλυτικά κατά είδος εξόδου. β) Προκειμένου για νοσήλια σε κρατικά και λοιπά νοσηλευτικά ιδρύματα: (αα) Διπλότυπη απόδειξη είσπραξης του νοσηλευτικού ιδρύματος, από την οποία να προκύτπει το ποσό της δαπάνης, για τη νοσηλεία του ασθενή. (ββ) Βεβαίωση του διευθυντή του νοσηλευτικού ιδρύματος για το χρόνο νοσηλείας του ασθενή και το ποσό των εξόδων αυτής, αναλυτικά κατά είδος εξόδου. Στις πιο πάνω υποπεριτττώσεις, όταν στην οικεία απόδειξη είσπραξης αναγράφεται ο χρόνος της νοσηλείας, και αναλυτικά τα έξοδά της κατά είδος εξόδου, δεν απαιτείται η πιο πάνω ιδιαίτερη βεβαίωση του διευθυντή του νοσηλευτικού ιδρύματος, νοσοκομείου ή κλινικής. 2. Έξοδα για απασχόληση νοσοκόμου. α) Βεβαίωση του θεράποντα ιατρού, με την οποία να βεβαιώνεται το είδος της νόσου από την οποία πάσχει ο ασθενής, η διάρκειά της, καθώς και η ανάγκη απασχόλησης νοσοκόμου, λόγω της σοβαρότητας της νόσου. β) Αποδείξεις είσπραξης της αμοιβής από το πρόσωπο που πρόσφερε υπηρεσίες ως νοσοκόμος στην οποία πρέπει να αναφέρεται το ονοματεπώνυμο του, το όνομα του πατέρα του, ο αριθμός φορολογικού μητρώου ή ταυτότητας, η διεύθυνση της κατοικίας του και χρονική διάρκεια παροχής των υπηρεσιών του, νόμιμα χαρτοσημασμένη και υπογραμμένη. 3. Έξοδα σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων και προσώπων που πάσχουν από κινητική αναπηρία, οι οποίες εδρεύουν στην Ελλάδα. α) Διπλότυπη απόδειξη παροχής υπηρεσιών, η οποία εκδίδεται από την επιχείρηση που εισπράττει την αμοιβή σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά.

β) Βεβαίωση του διευθυντή ή του νόμιμου εκπροσώπου της επιχείρησης για τον ακριβή χρόνο της περίθαλψης του προσώπου που κατέβαλε ή για το οποίο καταβλήθηκε η δαπάνη, καθώς και το ποσό αυτής κατά κατηγορία δαπάνης. 4. Έξοδα αγοράς και τοποθέτησης οργάνων στο σώμα του ασθενή και αντικατάστασης μελών του σώματός του με τεχνητά. Σε περίπτωση που η σχετική δαπάνη αποτελεί μέρος των εξόδων νοσοκομειακής περίθαλψης, απαιτούνται τα δικαιολογητικά που προαναφέρθηκαν στην πιο πάνω περίτπωση 2. Σε περίπτωση που ο ίδιος ο ασθενής προμηθεύεται τα όργανα ή τα τεχνητά μέλη από το ελεύθερο εμπόριο, απαιτείται απόδειξη λιανικής πώλησης. Η απόδειξη αυτή, η οποία εκδίδεται σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, πρέπει να περιέχει, εκτός από τα στοιχεία που ορίζουν αυτές οι διατάξεις και το ονοματεπώνυμο του αγοραστή, καθώς και το είδος του πωλούμενου πράγματος. Σε περίτπωση αγοράς γυαλιών όρασης ή φακών επαφής ή ακουστικών βαρηκοΐας, εκτός από την απόδειξη που προβλέπει ο ΚΒΣ, απαιτείται και βεβαίωση γιατρού, η οποία παραμένει στο φάκελο του φορολογούμενου και ισχύει ως δικαιολογητικά αγοράς γυαλιών όρασης, φακών επαφής και ακουστικών βαρηκοΐας (για μια πενταετία). 5. Ειδικές δαπάνες περίθαλψης ανάπηρων παιδιών. α) Διπλότυπη απόδειξη είσπραξης, η οποία εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. β) Βεβαίωση του διευθυντή της Σχολής ή του θεραπευτηρίου από την οποία να προκύπτει ότι το τέκνο του υπόχρεου πάσχει από ανίατο νόσημα ή είναι τυφλό ή κωφάλαλο ή έχει διανοητική καθυστέρηση, ο ακριβής χρόνος της φοίτησης ή της περίθαλψης, γενικά, του ανάπηρου τέκνου, για το οποίο καταβλήθηκε η αμοιβή, καθώς και το ποσό της αναλυτικά κατά κατηγορία δαπάνης. γ) Στοιχεία, από τα οποία να αποδεικνύεται ότι τα τέκνα είναι άγαμα ή διαζευγμένα ή τελούν σε κατάσταση χηρείας και ότι το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 600.000 δρχ.

6. Νοσήλια που καταβάλλονται στην αλλοδαπή. Προκειμένου για έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης που καταβάλλονται στην αλλοδαπή απαιτούνται οι σχετικές βεβαιώσεις των αλλοδαπών ιατρών ή νοσοκομείων, οι οποίες πρέπει να είναι θεωρημένες από τον αρμόδιο Έλληνα πρόξενο και μεταφρασμένες νόμιμα. Αν δεν υπάρχει ελληνικό προξενείο, η θεώρηση αυτών των αποδείξεων πρέπει να γίνεται από την τοπική αρχή του ξένου κράτους, η οποία έχει τη σχετική εξουσιοδότηση. Τα δικαιολογητικά κάποιων εκ των παραπάνω περιπτώσεων έχουν ήδη αναφερθεί και σε προηγούμενες σελίδες συνοδεύοντας τις περιπτώσεις τις οποίες αφορούν. Απώλεια πρωτότυπων δικαιολογητικών. Με την υπ' αριθ. 1005429/1989 Α.Υ.Ο. ρητώς ορίζεται ότι για την απόδειξη του ποσού των δαπανών, τα σχετικά δικαιολογητικά υποβάλλονται πρωτότυπα (βλ. άρθρο 19 Π9ψ, 1 της απόφασης). Και ερωτάται τι θα συμβεί στην περίπτωση που χάθηκε το πρωτότυπο δικαιολογητικό που προβλέπεται για την έκπτωση της δαπάνης; Εδώ θα πρέπει να διακρίνουμε δύο περιτγτώσεις: α) Την περίπτωση που το πρωτότυπο δικαιολογητικό είχε επισυναφθεί στην οικεία δήλωση φορολογίας εισοδήματος η οποία υποβλήθηκε νομίμως, πλην όμως αποδεδειγμένα απωλέσθηκε από την οικεία Δ.Ο.Υ. και β) την περίπτωση που το δικαιολογητικό απωλέσθηκε υπαιτιότητα του φορολογουμένου. Στην πρώτη περίπτωση η Διοίκηση (βλ.υπ. Οικ. 12744/1988, πολ. 268) μετά από σύμφωνη γνώμη της Νομικής Διεύθυνσης του Υπ. Οικ/κών, έκανε δεκτό ότι το υπόψη ποσό θα υπολογίζεται για έκπτωση με βάση αιτιολογημένη απόφαση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. και φωτοτυπία του δικαιολογητικού που έχει απολεσθεί η οποία στην όπισθεν πλευρά της θα φέρι την σφραγίδα και βεβαίωση του προσώπου που είχε εκδώσει το δικαιολογητικό (ιατρού, νοσοκομείου, κ.λπ.), ότι αυτή αποτελεί φωτοτυπία από το στέλεχος των οικείων αποδείξεων που παραμένουν στον ίδιο. Η άποψη αυτή της Διοικήσεως είναι ορθή γιατί αντίθετη λύση στο ζήτημα αυτό θα προσέκρουε, εκτός των άλλων, και στους κανόνες χρηστής Διοίκησης,

καθόσον ο φορολογούμενος αν και είχε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του θα επιβαρυνόταν από λάθη και υπαιτιότητες οργάνων των Υπηρεσιών του Υπουργείου. Στη δεύτερη περίπτωση, η Διοίκηση δέχεται την αυστηρή άποψη ότι για την έκπτωση εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης κατά τη διάταξη του άρθρ. 8 του Ν. 2238/94 απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δια της δηλώσεως φόρου εισοδήματος υποβολή θεωρημένης πρωτότυπης αποδείξεως η οποία δεν μπορεί να αντί κατασταθεί από άλλο στοιχείο μη προβλεπόμενης τοιαύτης αντικαταστάσεως από τις οικείες διατάξεις αλλά και διότι οι διατάξεις περί φορολογικών εκπτώσεων ως εξαιρετικές και επομένως στενώς ερμηνευτές δεν δύναται να τύχουν αναλογικής ερμηνείας και εφαρμογής. Ιατρικές δαπάνες στην περίτττωση εγγάμων και αναπήρων. Με τη διάταξη της 3 του άρθρου 8 του Ν. 2238/94 όπως αντί καταστάθηκε με άρθρ. 1 Ν. 2753/99 ορίζεται ότι αν η σύζυγος έχει εισόδημα, οι δαπάνες των περιτπώσεων β' έως και στ' των παραγράφων 1 και 2, οι δικές της, καθώς και οι ιατρικές δαπάνες και οι δαπάνες της παραγράφου 2 των τέκνων της από προηγούμενο γάμο, των χωρίς γάμο τέκνων της, των γονιών της και των ανήλικων από πατέρα και μητέρα συγγενών της μέχρι το δεύτερο βαθμό (μόνον ορφανά ανήλικα αδέλφια της), αφαιρούνται από το εισόδημά της. Κατά τις οδηγίες της Διοίκησης (βλ. Υπ. Οικ. 1018050/1993, πολ. 1042), δεν προβλέπεται η αφαίρεση από το εισόδημα της συζύγου των δαπανών; α) των ανήλικων από πατέρα και μητέρα συγγενών της τρίτου βαθμού δηλαδή των ορφανών ανήλικων αδελφών της και β) των αδελφών της που είναι άγαμοί ή διαζευγμένοι ή τελούν σε κατάσταση χηρείας, εφόσον παρουσιάζουν αναπηρία 67% και πάνω από διανοητικά καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία, προσώπων τα οποία περιλαμβάνονται στην παράγραφο 1. Εμμέσως προκύπτει ότι οι δαπάνες για τα πρόσωπα αυτά δεν αφαιρούνται ούτε από το εισόδημα του συζύγου. Με τη διάταξη της.λο^,.4 του άρθρου 8 του νόμου προβλέπεται ότι, όταν οι σύζυγοι υποχρεούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5, να

υποβάλλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματα τους και όταν λόγω θανάτου του ενός από τους συζύγους δεν έχει φορολογούμενο εισόδημα (ετήσιο συνολικό καθαρό εισόδημα, πραγματικό ή τεκμαρτό), το οποίο απομένει μετά την αφαίρεση των δαπανών απόκτησής του που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 8 ή αυτό που απομένει είναι κατώτερο από το άθροισμα των ποσών που αφορούν τις δαπάνες της παραγράφου 1 του άρθρου 8, το άθροισμα των δαπανών της παραγράφου 1 αυτού του άρθρου ή η διαφορά που προκύπτει (μετά την αφαίρεση του εισοδήματος) δεν προστίθεται στις δαπάνες του άλλου συζύγου. Εξαίρεση αποτελούν τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης του ενός συζύγου και των προσώπων που συνοικούν με αυτόν και τον βαρύνουν, τα οποία προστίθενται στις δαπάνες του άλλου συζύγου. Με τη διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 8 του Ν. 2238/94 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρ. 1 Ν. 2753/99 ορίζεται ότι όταν ο ένας από τους συζύγους δεν έχει εισόδημα φορολογούμενο ή αυτό που έχει είναι κατώτερο από το άθροισμα των δαπανών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης και της δαπάνης των 650.000 δρχ. χωρίς δικαιολογητικά, που αφορούν τον ίδιο προσωπικά και τα πρόσωπα που τον βαρύνουν, τότε ολόκληρο το ποσό των δαπανών αυτών ή η διαφορά προστίθεται στις δαπάνες του άλλου συζύγου. Επίσης σε περίπτωση κοινής δήλωσης όταν το σύνολο όλων των δαπανών του ενός συζύγου είναι ανώτερο από το φορολογούμενο εισόδημά του, τότε η διαφορά που προκύπτει, μέχρι όμως το άθροισμα των δαπανών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης και του αφορολόγητου ποσού για δαπάνες χωρίς δικαιολογητικά των 650000 δρχ. του ίδιου και των προσώπων που τον βαρύνουν, προστίθεται στις δαπάνες του άλλου συζύγου. Δηλαδή σε κάθε περίπτωση οι δαπάνες ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, επειδή είναι προσωπικές δαπάνες δεν μεταφέρονται για να προστεθούν στις δαπάνες του άλλου συζύγου. Τέλος, με τη διάταξη της παραγράφου 6 του άρθρου 8 ορίζεται ότι σε περίπτωση προσώπων που παρουσιάζουν αναπηρία 67% και πάνω από νοητική καθυστέρηση, φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση, με βάση γνωμάτευση της οικείας πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής που εδρεύει σε κάθε νόμο ή είναι τυφλοί που είναι γραμμένοι στο γενικό μητρώο τυφλών, που

τηρείται στην οικεία νομαρχία και τα οποία πρόσωπα συνοικούν με το φορολογούμενο αλλά δεν αποτελούν προστατευόμενα μέλη του επειδή έχουν αποκτήσει ετήσιο εισόδημα πάνω από το όριο των 600.000 δρχ. όταν αυτά πραγματοποιήσουν δαπάνες για έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης που υπερβαίνουν το πραγματικό φορολογούμενο ή απαλλασσόμενο ετήσιο καθαρό εισόδημά τους, το επιπλέον ποσό αυτών των δαπανών προστίθεται στις δαπάνες του φορολογούμενου, τον οποίο βαρύνουν. Αν ο φορολογούμενος αυτός δεν έχει εισόδημα ή το εισόδημά του είναι κατώτερο από το άθροισμα των δαπανών των παραγράφων 1 και 2, το ποσό αυτό προστίθεται στις δαπάνες του άλλου συζύγου. M.)<j3^6foS Τώτίοί. %,4(l)poocv^ios )(Α '\ψ 6ΤοΓ ΝΟΓιί-ΤΗί

Β.2. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΣΕ ΤΑΜΕΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ (Τ.Ε.Β.Ε. - Τ.Σ.Α. - Τ.Α.Ε. κ.λπ.) Κατά γενική διάταξη του Νόμου (βλ. άρθρο 8 παρ. 1 ττερίτπ. δ Ν. 2238/94 όπως αναριθμήθηκε σε περίτπ. β. με το Ν. 2753/99 άρθρο 1 παρ. 2) από το συνολικό εισόδημα του φορολογούμενου αφαιρείται το συνολικό ποσό των εισφορών που καταβάλλονται απ' αυτόν σε ταμεία ασφάλισής του, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και τα ποσό των καταβαλλόμενων εισφορών στις περιτπώσεις προαιρετικής ασφάλισης του σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο. Κατά συνέπεια, ποσά που καταβάλλονται οικειοθελώς σε διάφορα ασφαλιστικά ταμεία ή ποσά που καταβάλλοντα πέραν από αυτά που καθορίζονται υποχρεωτικά από το νόμο, δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση. Διευκρινίζεται ότι στην έννοια των ποσών που καταβάλλονται ως ασφαλιστικές εισφορές δεν περιλαμβάνονται τα ποσά που καταβλήθηκαν από το φορολογούμενο ως κύρωση, για τυχόν εκπρόθεσμη ή πλημμελή εκπλήρωση των ασφαλιστικών του υποχρεώσεων (βλ. Υπ. Οικ. 1018050/1993, πολ. 1042). Κατά τις οδηγίες της Διοίκησης (βλ. Υπ. Οικ. Ν. 5541/1982, πολ. 144) το υποχρεωτικό του νόμου αναφέρεται στις εισφορές που καταβάλλονται στα ασφαλιστικά ταμεία και όχι την ασφάλιση. Κατά συνέπεια όταν ο φορολογούμενος, ασκώντας το δικαίωμα που του παρέχει ο Νόμος, υπάγεται στην προαιρετική ασφάλιση, δικαιούται να εκπέσει τις ασφαλιστικές εισφορές του προς το ασφαλιστικό ταμείο στο οποίο υπήχθηκε προαιρετικά, εφόσον οι εισφορές αυτές είναι κατά νόμο υποχρεωτικές. Επίσης, η Διοίκηση έκρινε (βλ. Υπ. Οικ. 1018050/1993, πολ. 1042) ότι η δαπάνη για ασφάλιση, υποχρεωτική ή προαιρετική, που κάνει ο φορολογούμενος, αποτελεί προσωπική δαπάνη και συνεπώς αφαιρείται από το εισόδημα του όταν η ασφάλιση αφορά τον ίδιο και όχι τη σύζυγο ή άλλα προστατευόμενα μέλη του.

Διάφορες περιπτώσεις εισφορών και εκπηττόμενο ποσό Στην έννοια των ασφαλιστικών εισφορών, υπάγονται τα ποσά που καταβάλλει ο μισθωτός, ο συνταξιούχος ή αυτοαπασχολούμενους σε Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης αρμοδιότητας του Υπουργείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, για την αναγνώριση του χρόνου υπηρεσίας (πολιτικής, στρατιωτικής κ.λπ.) ως χρόνου ασφάλισης για τη λήψη σύνταξης ή για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης που δικαιούται. Οι εισφορές αυτές εκπίπτουν, ανεξαρτήτως του έτους στο οποίο ανάγονται, από το συνολικό εισόδημα του έτους στο οποίο πραγματοποιείται η καταβολή τους. Το ποσό που εκπίτπει είναι αυτό που πράγματι καταβάλλει ο φορολογούμενος. Αν δηλαδή, σύμφωνα με σχετική διάταξη νόμου ο ασφαλισμένος δικαιούται έκπτωση, η οποία υπολογίζεται στο οφειλόμενο ποσό, λόγω π.χ. εφάπαξ καταβολής των εισφορών, το ποσό που εκπίπτει είναι αυτό που προκύπτει μετά την έκπτωση, δηλαδή αυτό που κατέβαλε πραγματικά ο ασφαλισμένος. Επίσης, υπάγονται οι εισφορές ασφάλισης στο οικείο Ταμείο που καταβάλλουν οι ξεναγοί με βάση τις αμοιβές τους από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον οι εισφορές αυτές έχουν επιβληθεί με νόμο. Ακόμα, περιλαμβάνονται οι εισφορές που παρακρατούν υποχρεωτικά, σύμφωνα με το νόμο, τα Πρακτορεία Εφημερίδων και Περιοδικών από την αμοιβή των εφημεριδοπωλών Αθήνας, Πειραιά και Περιχώρων, για το Ταμείο Συντάξεων Εφημεροδοπωλών και Υπαλλήλων Πρακτορείων και των Ειδικών Λογαριασμών Υγιεινής και Περιθάλψεως και Πρόνοιας που έχουν συσταθεί σ αυτό. Οι εισφορές αυτές εκπίπτουν από το συνολικό καθαρό εισόδημα των εφημεριδοπωλών. Η έκπτωση αυτή γίνεται με την προϋπόθεση ότι τα ποσά των εισφορών αυτών δεν εκπίπτουν σαν δαπάνη από την ακαθάριστη αμοιβή των εφημεριδοπωλών (βλ. Υπ. Οικ. 1018050/1993, πολ. 1042, γνωμοδ. Ν.Σ.Κ. υπ' αριθ. 491/1981 και Ε. 10846/1983, πολ. 110).

Προϋποθέσεις αναγνωρίσεως των ασφαλιστικών εισφορών Κατά τα νομολογηθέντα οι εισφορές στα ταμεία ασφαλίσεως αψαιρούνται από το συνολικό εισόδημα του φορολογούμενου και όχι από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχειρήσεως (βλ. Σ.τ.Ε. 387/1966, Υπ. Οικ. Ε. 7026/1979, πολ. 130). Συνεπώς δεν αποτελεί προϋπόθεση εκπτώσεως των εισφορών από το συνολικό εισόδημα, το ειλικρινές ή μη των τηρουμένων βιβλίων ή η πραγματοποίηση ή μη καθαρού κέρδους του υπόχρεου. Πέραν τούτου, οι εν λόγω εισφορές δεν λαμβάνονται υπόψη ως δαπάνες όταν τα κέρδη πρόκειται να προσδιορισθούν εξωλογιστικά. Ως δικαιολογητικό προς απόδειξη της καταβολής των εισφορών απαιτείται βεβαίωση του οικείου ασφαλιστικού ταμείου, από την οποία προκύπτει το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών, που η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και το ποσό των καταβαλλόμενων εισφορών στις περιπτώσεις προαιρετικής ασφάλισης σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο, χωριστά από τυχόν άλλα ποσά για εκπρόθεσμη κ.λπ. καταβολή των εισφορών. Εισφορές για εξαγορά προϋπηρεσίας Κατά τις οδηγίες της Διοίκησης (βλ. Υπ. Οικ. Ε. 10846/1983, πολ. 110 και Ε. 6514/1970, πολ. 123) από το συνολικό εισόδημα του φορολογούμενου αφαιρούνται όχι μόνο οι τακτικές κρατήσεις και εισφορές που καταβάλλονται υποχρεωτικώς στα οικεία ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και τα ποσά που καταβάλλονται για εξαγορά προϋπηρεσίες ή για αναγνώριση χρόνου ασφαλίσεως, εφόσον, βεβαίως οι εισφορές είναι υποχρεωτικές κατά νόμο για τη λήψη συντάξεως ή μερίσματος. Όπως δε, δέχθηκε η Διοίκηση (βλ. Υπ. Οικ. 1005775/1989) τα ποσά αυτά εκπίπτονται ανεξάρτητα αν καταβάλλονται στο ασφαλιστικό ταμείο απευθείας από τον ίδιο τον φορολογούμενο ή παρακρατούνται από τον εργοδότη του και αποδίδονται στο ασφαλιστικό ταμείο. Το ίδιο ισχύει και για τις περιπτώσεις που τα ποσά των εισφορών, για εξαγορά