tkoronides@desmie.gr 1
Περιεχόμενα Παρουσίασης Διασυνδεμένο Σύστημα της Χώρας Παράγοντες που οδηγούν στην ανάπτυξη του Συστήματος Συμβάντα παρελθόντος Μέτρα Ανάπτυξη Συστήματος στο Νότο Συμπεράσματα 2
ΓενικάγιατοΔιασυνδεμένοΣύστηματηςΧώρας Το Εθνικό Διασυνδεμένο Σύστημα Μεταφοράς (ΕΔΣΜ) περιλαμβάνει την Ηπειρωτική χώρα, τα νησιά του Ιονίου και τα πλησιέστερα νησιά του Αιγαίου. Τα επίπεδα τάσεως είναι τα 400kV και τα 150 kv. Υπάρχουν ελάχιστα κυκλώματα 66kV. Το ΕΔΣΜ περιλαμβάνει εναέριες γραμμές, υπόγεια και υποβρύχια καλώδια. Τα κυκλώματα των 400kV χρησιμεύουν για τη μαζική μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα ενώ τα κυκλώματα των 150kV εξυπηρετούν τις περιφερειακές ανάγκες. Η σύνδεση του Συστήματος των 400kV με αυτό των 150kV γίνεται στα Κέντρα Υπερυψηλής Τάσεως (ΚΥΤ) μέσω Αυτό-Μετασχηματιστών (ΑΜΣ) ενώ η τροφοδότηση των φορτίων της Διανομής γίνεται μέσω των Υποσταθμών (Υ/Σ) 150kV / ΜΤ. 3
Διεθνείς Διασυνδέσεις Με το Σύστημα της UCTE (Union for the Coordination of Transmission of Electricity) 400kV 150kV 2 με ΠΓΔΜ 1 με Βουλγαρία 1 με Αλβανία 1 με Αλβανία 400kV (HVDC) 1 με Ιταλία μέσω εναέριας γραμμής και υποβρυχίου καλωδίου Νέες Διασυνδέσεις 400kV με Τουρκία κατασκευάσθηκε το 2008, μπορεί να λειτουργήσει ακτινικά και θα λειτουργήσει σύγχρονα και παράλληλα όταν η Τουρκία γίνει δεκτή στη UCTE 400kV με Βουλγαρία (νέα μελλοντική γραμμή) οριστικοποιήθηκε η χάραξη, κατασκευή σε 3-4 χρόνια. 400kV (HVDC) επαύξηση με Ιταλία, στο στάδιο συνεννοήσεων 4
Παράγοντες που οδηγούν την ανάπτυξη του Συστήματος Αύξηση της Ζήτησης Γεωγραφική Ισορροπία Παραγωγής - Φορτίου Νέα Παραγωγή Συμβατική - Αιολική 5
Αύξηση της ζήτησης (ενέργεια) τη τελευταία δεκαετία και σύγκριση με 1970 1970 9 600000 2008 6
Αύξησητηςαιχμήςτη τελευταία δεκαετία και σύγκριση με 1970 2008 10400 7
Αύξηση φορτίου και ενέργειας 1997-2008 και σύγκριση με 1970 60.000.000 50.000.000 40.000.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000 0 1970 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 12000 2008 10000 8000 6000 4000 2000 0 1970 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 8
Το Εθνικό Διασυνδεμένο Σύστημα το 1975 9
Σύστημα στη ΜΑΣΜ 2008-12 10
Εξέλιξη αιχμών - ΕΔΣΜ (GW) 11,5 11,0 10,5 10,0 9,5 9,0 8,5 8,0 7,5 7,0 6,5 6,0 5,5 Μηνιαίες αιχμές ΕΔΣΜ Ιαν Φεβ Μαρ Απ ρ Μάϊος Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ τ Οκτ Νοε Δεκ 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 μήνας 11
Εξέλιξη αιχμών - Πελοπόννησος Μηνιαίες αιχμές Πελοπονήσσου (ΜW) 1100 1000 900 800 700 600 500 400 Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μάϊος Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπτ Οκτ Νοε Δεκ 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 μήνας 12
12000 Εποχικές Αιχμές 10000 8000 (M W ) 6000 4000 2000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 ΕΔΣ Θερινή ΕΔΣ Χειμερινή Αττ + Πελ Θερινή Αττ + Πελ Χειμερινή 13
Ισοζύγιο Παραγωγής Φορτίου στο Νότο Το Σύστημα 150kV που συνδέεται στα ΚΥΤ του Λεκανοπεδίου της Αττικής επεκτείνεται με ΓΜ 150kV προς τη Πελοπόννησο Έχει μέγιστο φορτίο ~4800MW καισυνολικήεγκαταστημένηπαραγωγήσε Μεγαλόπολη, ΑΓ. Γεώργιο και Λαύριο 1700 MW, με μειωμένη διαθεσιμότητα λόγω παλαιότητας των μονάδων. Η γενικότερη ανισορροπία παραγωγής φορτίου μεταξύ βορρά και νότου και ειδικότερα το έλλειμμα παραγωγής σε Πελοπόννησο και Λεκανοπέδιο έχουν οδηγήσει στο παρελθόν σε σοβαρές διαταραχές με πλέον κρίσιμη αυτή του καλοκαιριού του 2004. Το πρόβλημα επιδεινώνεται σε περιόδους υψηλών φορτίων το θέρος ιδίως όταν υπάρχει βλάβη σε μονάδες του Νότου. 14
Διαταραχή Ιουλίου 2004 Κατάρρευση τάσεων 15
Το Σύστημα της Πελοποννήσου Ειδικότερα η Πελοπόννησος είναι το μόνο γεωγραφικό διαμέρισμα της (ηπειρωτικής ) χώρας που δεν συνδέεται με τον βασικό κορμό διακίνησης ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή το κορμό 400 kv. Η εγκαταστημένη παραγωγή είναι 756MW στη Μεγαλόπολη καθώς και μικρή υδραυλική παραγωγή στο Λάδωνα (70ΜW). Οι μονάδες της Μεγαλόπολης είναι παλαιές και παρουσιάζουν μεγάλο συντελεστή βλαβών (~18%). Τα φορτία τις Πελοποννήσου ξεπερνούν συχνά τα 1000MW το καλοκαίρι, με ακραία τιμή το 2007 1100MW. Δηλαδή ακόμη και με το σύνολο της παραγωγής σε λειτουργία οι ανάγκες εισαγωγής είναι πάνω από τα 300MW και αν υπάρξει βλάβη σε μία μεγάλη μονάδα οι ανάγκες αυτές ξεπερνούν τα 550MW. Βλάβη σε δύο μονάδες οδηγεί αντίστοιχα σε ανάγκη εισαγωγής στη Πελοπόννησο 800MW. Η διακίνηση της ισχύος αυτού του μεγέθους μέσω των ΑΜΣ του ΚΥΤ Κουμουνδούρου και των κυκλωμάτων των 150kV οδηγεί σε υπερφορτίσεις και σε κατάρρευση τάσεων αν δεν γίνουν σημαντικές περικοπές. 16
Μέτρα Αντιμετώπισης του Προβλήματος Βελτιώσεις και αναβαθμίσεις Συστήματος και Διαδικασιών Αντιστάθμιση Αέργων στα 150kV και 20kV Μείωση της Ηλεκτρικής Αντίδρασης μεταξύ 400kV 150 kv με νέους ΑΜΣ Νέο Λογισμικό στα Κέντρα Ελέγχου Αυτοματισμοί για μείωση φορτίου σε Έκτακτες Ανάγκες Εγκατάσταση Αιχμιακών μονάδων Υλοποίησητοταχύτεροδυνατόννέωνέργων Ανάπτυξη Συστήματος (ιδίως 400kV) στη Πελοπόννησο Νέα ΚΥΤ στο Νότο 17
Η Ανάπτυξη του Συστήματος στο Νότο αποβλέπει Στην ελαχιστοποίηση του ενδεχομένου κατάρρευσης τάσεων Μείωση των Απωλειών Εξυπηρέτηση του Ηλεκτρικού Φορτίου Εξυπηρέτηση Αναγκών Νέας Παραγωγής Αιολικής (στη Πελοπόννησο) Συμβατικής (με μονάδες Φυσικού 18
Σημαντικό Αιολικό Δυναμικό στη Πελοπόννησο 200 MW Α/Π ήδησε λειτουργία 19
Σημαντικό Αιολικό Δυναμικό στη Πελοπόννησο, σε 1100 MW Α/Π έχουν δοθεί προσφορές σύνδεσης από τον ΔΕΣΜΗΕ 20
Προοπτικές για ανάπτυξη νέας παραγωγής από ΦΑ καταρχήν σε Μεγαλόπολη και Αγ. Θεοδώρους 21
Ενισχύσεις τη τελευταία περίοδο Οι ενισχύσεις - βελτιώσεις μετά τη διαταραχή του 2004 ήταν Πυκνωτές, ~ 660 MVAR 20kV, 400 MVAR 150 kv Αυτό Μετασχηματιστές ~ 10 Χ 280 MVAR Μικρή αιχμιακή (diesel) στη Μεγαλόπολη Ενισχύσεις γραμμών στον άξονα Ελευσίνας Κορίνθου, Κορίνθου μέχρι Αίγιο, Μολάοι - Άστρος Μέτρα Διαχείριση Φορτίου Το Σύστημα ανταπεξήλθε επιτυχώς και με άριστο επίπεδο τάσεων τα μέγιστα ηλεκτρικά φορτία του Θέρους του 2007. 22
loss factor 3,5 3 2,5 2 loss factor 1,5 1 0,5 0 2003 1 2004 2 2005 3 2006 4 2007 5 2008 6 Επίσης μειωθηκε σημαντικά ο Συντελεστής Απωλειών (ολοκλήρου του Συστήματος) τα τελευταία 6 χρόνια για το ίδιο εύρος φορτίου (8800 9000 MW) 23
Νέα Έργα Ανάπτυξης του Νοτίου Συστήματος (ΜΑΣΜ 2008-12) Είναι απαραίτητα για την ασφαλή λειτουργία Στη Πελοπόννησο ΚΥΤ GIS στη Πάτρα και σύνδεση στα 400kV στο κύκλωμα Αχελώου Διστόμου ΚΥΤ στην Μεγαλόπολη και σύνδεση με το ΚΥΤ Πάτρας ΚΥΤ GIS στη Κόρινθο και σύνδεση με νέο ΚΥΤ Μεγαλόπολης και υφιστάμενο ΚΥΤ Κουμουνδούρου Στο Λεκανοπέδιο ανάπτυξη νέου ΚΥΤ (GIS) στο Ρούφ, με σύνδεση στο κορμό 400kV του λεκανοπεδίου Αττικής, με σκοπό την αποφόρτιση του ΚΥΤ Κουμουνδούρου και την αποφόρτιση του διαδρόμου διακίνησης ισχύος από και προς τη Πελοπόννησο. Επίσης ενισχύσεις του Συστήματος στο Λεκανοπέδιο Αττικής 24
25
26
Συμπεράσματα Το Νότιο Σύστημα, δηλαδή αυτό που βρίσκεται ηλεκτρικά κάτω από τα 400kV του πετάλου Αττικής μέχρι και τη Πελοπόννησο στερείται 400kV, παρουσιάζει μεγάλη ανισορροπία ισοζυγίου παραγωγής - φορτίου ενώ οι υφιστάμενες μονάδες παραγωγής είναι παλαιές με συχνές βλάβες. Η Πελοπόννησος είναι παντελώς αποκομμένη από το κορμό 400kV του ΕΔΣΜ. Το γεγονός αυτό οδήγησε στο παρελθόν σε φαινόμενα αστάθειας τάσεων και σε ένα συμβάν σβέσης του Νοτίου Συστήματος. Μια σειρά από βελτιώσεις και ενισχύσεις στο υφιστάμενο Σύστημα όπως ισχυρή αντιστάθμιση αέργων προσθήκη αυτό μετασχηματιστών ενισχύσεις υφισταμένων γραμμών 150kV εκμίσθωση μονάδων diesel Οδήγησαν ήδη σε βελτίωση της κατάστασης και το σύστημα μπορεί να ανταπεξήλθε σε φορτία της τάξεως των 11 000 MW. Επίσης τα μέτρα οδήγησαν σε βελτίωση του συντελεστή απωλειών 27
Συμπεράσματα Όμως οι αυξημένες ανάγκες κάλυψης των φορτίων της ανάπτυξης παραγωγής από ΑΠΕ και Συμβατικής της βελτίωση του συντελεστή απωλειών Επιβάλλουν επιτακτικά και όσο γίνεται ταχύτερα την ανάπτυξη Νέων ΚΥΤ στο Νότιο Σύστημα και ιδίως την επέκταση του συστήματος 400kV στη Πελοπόννησο ώστε η περιοχή αυτή να συνδεθεί με στιβαρότητα στο κεντρικό κορμό μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. 28
Συμπεράσματα Ο τρέχων προγραμματισμός περιλαμβάνει Νέο ΚΥΤ κλειστού τύπου στη Πάτρα Νέο ΚΥΤ κλειστού τύπου στη Κόρινθο Νέο ΚΥΤ στη Μεγαλόπολη Νέο ΚΥΤ κλειστού τύπου στο Ρούφ Ανάπτυξη 400 kv στη Πελοπόννησο με κυκλώματα ΚΥΤ Πάτρας Σύστημα Στερεάς Ελλάδας ΚΥΤ Πάτρας Μεγαλόπολης Μεγαλόπολης Κορίνθου Κουμουνδούρου Οi συνδέσεις εντός αστικών περιοχών γίνονται με υπόγεια καλώδια 400kV και ΚΥΤ GIS 29
Συμπεράσματα Ο σχεδιασμός αυτός επιλύει άμεσα προβλήματα ευστάθειας του ηλεκτρικού συστήματος της περιοχής και καλύπτει τις μακροχρόνιες ανάγκες εξυπηρέτησης του ηλεκτρικού φορτίου. Επιτρέπει την ανάπτυξη νέου παραγωγικού δυναμικού τόσο συμβατικού όσο και από ΑΠΕ Βελτιώνει το συντελεστή απωλειών (Ενδεικτικά και για ένα φορτίο της τάξεως τν 11 500 MW η ύπαρξη του ΚΥΤ Πάτρας μειώνει τις απώλειες από 414ΜW σε 393MW και σε συνδυασμό με το ΚΥΤ Ρούφ περαιτέρω στα 375MW) 30