ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ Ακαδηµαϊκό έτος 2018-2019, Χειµερινό Εξάµηνο Διδάσκουσα: Επικ. Καθηγήτρια Ειρήνη Αβραµοπούλου avrarini@gmail.com Αίθουσα: Γ3 (Νέο Κτήριο) Ώρες Μαθήµατος: Πέµπτη 11:00 14:00 Ώρες Γραφείου: Δευτέρα 15:00-17:00 (Δ4) και κατόπιν ραντεβού Εισαγωγή στην Κοινωνική Θεωρία (520089) Περιγραφή µαθήµατος: Το µάθηµα διαρθρώνεται σε τρεις ενότητες: 1. Θεωρία και µεθοδολογία της επιστήµης. Οι έννοιες της παρατήρησης και της θεωρίας, επαγωγισµός, ορθολογισµός και σχετικισµός, το πρόβληµα της αλήθειας. 2. Επικέντρωση στους κλασικούς στοχαστές της κοινωνικής θεωρίας: Ντυρκέµ, Μαρξ, Βέµπερ 3. Θεµελιώδεις έννοιες της κοινωνικής θεωρίας και του πολιτισµού: Θεωρίες δράσης, λόγου, εξουσίας, ταυτότητας. Σύγγραµµα του µαθήµατος: Ντυρκέµ και Ζίµµελ. Αθήνα: Παπαζήσης. [Κεφ. 1 (σελ. 1-18) / Κεφ. 3 (σελ. 43-60) / Κεφ. 4 (σελ. 61-74) / Κεφ. 5 (σελ. 75-94) / Κεφ. 7 (σελ. 111-152) / Κεφ. 8 (σελ. 153-210) / Κεφ. 9 (σελ. 211-260) / Κεφ. 11 (σελ. 333-362) / Κεφ. 12 (σελ. 363-412) / Κεφ. 13 (σελ. 413-464)] Κεφάλαια από βιβλία που συµπεριλαµβάνονται στην ύλη του µαθήµατος: Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 1 (σελ. 11-42) / Κεφ. 5 (σελ. 127-150) / Κεφ. 8 (σελ. 203-222) Τρόπος εξέτασης: Εξετάσεις µε κλειστά βιβλία. Ενθαρρύνονται οι προφορικές και γραπτές εργασίες που συνυπολογίζονται στον τελικό βαθµό.
Α ΜΕΡΟΣ : Εισαγωγή στην κοινωνική θεωρία: Επιστηµολογικά ζητήµατα 1 η Διάλεξη Τι είναι κοινωνική θεωρία και επιστηµονική γνώση. Βασικές ιδέες, κατευθύνσεις, προβλήµατα και προβληµατισµοί Ντυρκέµ και Ζίµµελ. Αθήνα: Παπαζήσης. Κεφ. 1, σελ. 1-18 και Κεφ. 2, 19-38. Εκδόσεις Τόπος. Κεφ. 1, σελ. 1-16 και Κεφ. 2, σελ. 17-39. Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 1, σελ. 11-42. 2 η Διάλεξη Θεωρία και µεθοδολογία της κοινωνικής επιστήµης. Θετικισµός, επαγωγισµός και σχέση παρατήρησης και θεωρίας. Αρόν, Ραϋµόν. 2008. Η Εξέλιξη της Κοινωνιολογικής Σκέψης. Αθήνα: Γνώση. Κεφ. 2, σελ. 19-31 και Κεφ. 3, σελ. 33-56. Giddens, Anthony. 2000. "Ο Θετικισµός και οι επικριτές του" στο Σύγχρονη Κοινωνιολογική Θεωρία. Δοµολειτουργισµός, Κριτική στον Θετικισµό, Συµβολικές Διαντιδράσεις, Νόηµα και Ερµηνεία. Κρήτη: Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης. Σελ. 161-234. Νεότερη Κοινωνία. Αθήνα: Σαββάλας. Κεφ. 1, σελ. 39-76 [301.01 ΑΝΤ]
3 η Διάλεξη Τα όρια της διαψευσιοκρατίας, τα "παραδείγµατα" για τον Κουν, ορθολογισµός εναντίον σχετικισµού και το πρόβληµα της αλήθειας. Αρόν, Ραϋµόν. 2008. Η Εξέλιξη της Κοινωνιολογικής Σκέψης. Αθήνα: Γνώση. Κεφ. 6, σελ. 93-118, Κεφ. 8, σελ. 33-56, Κεφ. 9, σελ. 159-176 και Κεφ. 13, σελ. 231-253. Β ΜΕΡΟΣ : Ντυρκέµ, Μαρξ, Βέµπερ: ζητήµατα µεθοδολογίας, κοινωνική δοµή και κοινωνική µεταβολή 4 η Διάλεξη Μαρξ και Μαρξισµός Ι Ντυρκέµ και Ζίµµελ. Αθήνα: Παπαζήσης. σελ. 61-73, σελ. 153-210, σελ. 363-412. Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 2, σελ. 43-74. Αρόν, Ραϋµόν. 2008. Η Εξέλιξη της Κοινωνιολογικής Σκέψης. Αθήνα: Γνώση. Κεφ. Γ' σελ. 199-312. Εκδόσεις Τόπος. Κεφ. 9, σελ. 211-253. Νεότερη Κοινωνία. Αθήνα: Σαββάλας. Κεφ. 2, σελ. 77-189. [301.01 ΑΝΤ] 5 η Διάλεξη Μαρξ και Μαρξισµός ΙΙ
Ντυρκέµ και Ζίµµελ. Αθήνα: Παπαζήσης. σελ. 61-73, 153-210, 363-412. Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 2, σελ. 43-74. Αρόν, Ραϋµόν. 2008. Η Εξέλιξη της Κοινωνιολογικής Σκέψης. Αθήνα: Γνώση. Κεφ. Γ' σελ. 199-312. Εκδόσεις Τόπος. Κεφ. 9, σελ. 211-253. Νεότερη Κοινωνία. Αθήνα: Σαββάλας. Κεφ. 2, σελ. 77-189. [301.01 ΑΝΤ] 6 η Διάλεξη Έµιλ Ντυρκέµ Ι Ντυρκέµ και Ζίµµελ. Αθήνα: Παπαζήσης. σελ. 43-60, 111-152, 333-362. Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 3, σελ. 75-101. Αρόν, Ραϋµόν. 2008. Η Εξέλιξη της Κοινωνιολογικής Σκέψης. Αθήνα: Γνώση. σελ. 441-560. Νεότερη Κοινωνία. Αθήνα: Σαββάλας. Κεφ. 3, σελ. 190-278. [Κωδικός Βιβλιοθήκης: 301.01 ΑΝΤ] 7 η Διάλεξη Έµιλ Ντιρκέµ ΙΙ
Ντυρκέµ και Ζίµµελ. Αθήνα: Παπαζήσης. σελ. 43-60, 111-152, 333-362. Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 3, σελ. 75-101. Αρόν, Ραϋµόν. 2008. Η Εξέλιξη της Κοινωνιολογικής Σκέψης. Αθήνα: Γνώση. σελ. 441-560. Νεότερη Κοινωνία. Αθήνα: Σαββάλας. Κεφ. 3, σελ. 190-278. [301.01 ΑΝΤ] 8 η Διάλεξη Μαξ Βέµπερ Ι Ντυρκέµ και Ζίµµελ. Αθήνα: Παπαζήσης. σελ.75-94, 211-260, 413-464. Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 4, σελ. 103-126. Αρόν, Ραϋµόν. 2008. Η Εξέλιξη της Κοινωνιολογικής Σκέψης. Αθήνα: Γνώση. σελ. 685-828. Νεότερη Κοινωνία. Αθήνα: Σαββάλας. Κεφ. 5, σελ. 323-454. [301.01 ΑΝΤ] 9 η Διάλεξη Μαξ Βέµπερ ΙΙ Ντυρκέµ και Ζίµµελ. Αθήνα: Παπαζήσης. σελ.75-94, 211-260, 413-464.
Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 4, σελ. 103-126. Αρόν, Ραϋµόν. 2008. Η Εξέλιξη της Κοινωνιολογικής Σκέψης. Αθήνα: Γνώση. σελ. 685-828. Νεότερη Κοινωνία. Αθήνα: Σαββάλας. Κεφ. 5, σελ. 323-454. [301.01 ΑΝΤ] Γ ΜΕΡΟΣ : 10 η Διάλεξη Θεωρίες δράσης και λόγου - εξουσία και υποκειµενοποίηση. Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 5, σελ. 127-150, και Κεφ. 6, σελ. 151-174. Εκδόσεις Τόπος. Κεφ. 5, σελ. 111-130, Κεφ. 6, σελ. 131-152 και Κεφ. 7, σελ. 153-172. 11 η Διάλεξη Νεωτερικότητα και Μετανεωτερικότητα: Οι έννοιες της κατασκευής, διαφοράς και ταυτότητας. Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 7, σελ. 175-202 και Κεφ. 8, σελ. 203-22. Εκδόσεις Τόπος. Κεφ. 10, σελ. 255-286.
Ψυχοπαίδης, Κοσµάς. 1996. "Το πρόβληµα της ορθολογικής κατασκευή εννοιών για µια θεωρία του σύγχρονου κόσµου" στο Τοπικά β' Περί Κατασκευής. Αθήνα: Εταιρεία Μελέτης των επιστηµών του Ανθρώπου, Νήσος. Σελ.187-196 Παπαταξιάρχης, Ευθύµιος. 1996. "Περί της πολιτισµικής κατασκευής της ταυτότητας" στο Τοπικά β' Περί Κατασκευής. Αθήνα: Εταιρεία Μελέτης των επιστηµών του Ανθρώπου, Νήσος. Σελ.197-216 12 η Διάλεξη Πολιτική της ταυτότητας και κριτική/ Διαθεµατικότητα. Αθήνα: Πλέθρον. Κεφ. 9, σελ. 223-241 και Κεφ. 10, σελ. 243-274. Scott, Joan W. 2006. "Αποδοµώντας το δίληµµα 'ισότητα ή διαφορά', ή, αλλιώς, η χρησιµότητα της µεταδοµιστικής θεωρίας για το φεµινισµό" στο Αθηνά Αθανασίου, Φεµινιστική Θεωρία και Πολιτισµική Κριτική. Αθήνα: Νήσος. Σελ. 141-166. [305.42 ΦΕΜ] Fuss, Diana. 2006. "Λεσβιακές και γκέι θεωρίες: Το πρόβληµα της πολιτικής της ταυτότητας" στο Αθηνά Αθανασίου, Φεµινιστική Θεωρία και Πολιτισµική Κριτική. Αθήνα: Νήσος. Σελ. 543-570. [305.42 ΦΕΜ] 13 η Διάλεξη Ανακεφαλαίωση: Θεωρία και µέθοδος. Αναστοχασµός.