Γεωγραφία 2 <-Στράβω Γεωγραφία III.[1] ἐπεληλυθόσι δ' ἡμῖ τ ὰ περ ὶ τὴ ἀρχαία Ἰταλία μέχρι Μεταποτίου τ ὰ συεχ ῆ λεκτέο. συεχὴ δ' ἐστὶ ἡ Ἰαπυγία: ταύτη δ ὲ κα ὶ Μεσσαπία καλοῦσι ο ἱ Ἕλληε, ο ἱ δ' ἐπιχώριοι κατὰ μέρη τ ὸ μέ τι Σαλετίου καλοῦσι τ ὸ περ ὶ τὴ ἄκρα τὴ Ἰαπυγία, τ ὸ δ ὲ Καλαβρού. ὑπὲ ρ τούτου πρόσβορροι Πευκέτιοί τέ εἰσι κα ὶ Δαύιοι κατ ὰ τὴ Ἑ λλάδα διάλεκτο προσαγορευόμεοι, ο ἱ δ' ἐπιχώριοι πᾶσα τὴ μετ ὰ τοὺ Καλαβροὺ Ἀπουλία καλοῦσι: τιὲ δ' αὐτῶ κα ὶ Ποίδικλοι λέγοται, κα ὶ μάλιστα ο ἱ Πευκέτιοι. ἔστι δέ τι ἐπιχερροησιάζουσα ἡ Μεσσαπία τ ῷ ἀπὸ Βρετεσίου μέχρι Τάρατο ἰσθμ ῷ κλειομέη σταδίω δέκα κα ὶ τριακοσίω. ὅ τε περίπλου ἐστὶ περ ὶ τὴ ἄκρα Ἰαπυγία σταδίω ὁμο ῦ τι τετρακοσίω. το ῦ δ ὲ Μεταποτίου μὲ διέχει σταδίου περ ὶ διακοσίου κα ὶ [εἴκοσι ὁ Τάρα], ὁ δ ὲ πλοῦ ἐπ' αὐτὸ πρὸ τὰ ἀατολά. το ῦ δ ὲ κόλπου πατὸ το ῦ Ταρατίου τ ὸ πλέο ἀλιμέου ὄτο, ἐταῦθα [δ ὴ λιμή] ἐστι μέγιστο κα ὶ κάλλιστο γεφύρ ᾳ κλειόμεο μεγάλ ῃ, σταδίω δ' ἐστὶ ἑκατὸ τὴ περίμετρο. ἐκ δ ὲ το ῦ πρὸ τὸ μυχὸ μέρου ἰσθμὸ ποιε ῖ πρὸ τὴ ἔξω θάλαττα, ὥστ' ἐπ ὶ χερροήσ ῳ κεῖσθαι τὴ πόλι κα ὶ τ ὰ πλοῖ α ὑπερεωλκεῖσθαι ῥᾳδίω ἑκατέρωθε ταπειο ῦ ὄτο το ῦ αὐχέο. ταπειὸ δ ὲ κα ὶ τ ὸ τῆ πόλεω ἔδαφο, μικρὸ δ' ὅμω ἐπῆρται κατ ὰ τὴ ἀκρόπολι. τ ὸ μὲ οὖ παλαιὸ τεῖχο κύκλο ἔ χει μέγα, υ ὶ δ' ἐκλέλειπται τ ὸ πλέο τ ὸ πρὸ τ ῷ ἰσθμ ῷ, τ ὸ δ ὲ πρὸ τ ῷ στόματι το ῦ λιμέο, καθ' ὃ κα ὶ ἡ ἀκρόπολι, συμμέει μέγεθο ἀξιολόγου πόλεω ἐκπληροῦ. ἔχει δ ὲ γυμάσιό τε κάλλιστο κα ὶ ἀγορὰ εὐμεγέθη, ἐ ᾗ κα ὶ ὁ το ῦ Διὸ ἵδρυται κολοσσὸ χαλκοῦ, μέγιστο μετ ὰ τὸ Ῥ οδίω. μεταξ ὺ δ ὲ τῆ ἀγορᾶ κα ὶ το ῦ στόματο ἡ ἀκρόπολι μικρ ὰ λείψαα ἔχουσα το ῦ παλαιο ῦ κόσμου τῶ ἀαθημάτω: τ ὰ γὰρ πολλ ὰ τ ὰ μὲ κατέφθειρα Καρχηδόιοι λαβότε τὴ πόλι, τ ὰ δ' ἐλαφυραγώγησα Ῥωμαῖοι κρατήσατε βιαίω: ὧ ἐστι κα ὶ ὁ Ἡρακλῆ ἐ τ ῷ Καπετωλί ῳ χαλκοῦ κολοσσικό, Λυσίππου ἔργο, ἀάθημα Μαξίμου Φαβίου το ῦ ἑλότο τὴ πόλι. [2] περ ὶ δ ὲ τῆ κτίσεω Ἀτίοχο λέγω φησὶ ὅτι το ῦ Μεσσηιακο ῦ πολέμου γεηθέτο ο ἱ μὴ μετασχότε Λακεδαιμοίω τῆ στρατεία ἐκρίθησα δοῦλοι κα ὶ ὠομάσθησα Εἵλωτε, ὅσοι δὲ κατ ὰ τὴ στρατεία παῖδε ἐγέοτο, Παρθεία ἐκάλου κα ὶ ἀτίμου ἔκρια: ο ἱ δ' οὐ κ ἀασχόμεοι (πολλο ὶ δ' ἦσα ) ἐπεβούλευσα τοῖ το ῦ δήμου. αἰσθόμεοι δ' ὑπέπεμψά τια, οἳ προσποιήσει φιλία ἔμελλο ἐξαγγέλλει τὸ τρόπο τῆ ἐπιβουλῆ. τούτω δ' ἦ κα ὶ Φάλαθο, ὅσπερ ἐδόκει προστάτη ὑπάρχει αὐτῶ, οὐκ ἠρέσκετο δ' ἁπλῶ τοῖ περ ὶ τῆ βουλῆ ὀομασθεῖσι. συέκειτο μὲ δ ὴ τοῖ Ὑακιθίοι ἐ τ ῷ Ἀμυκλαί ῳ συτελουμέου το ῦ ἀγῶο, ἡ ίκ' ἂ τὴ [κυῆ] περίθηται ὁ Φάλαθο, ποιεῖσθαι τὴ ἐπίθεσι: γώριμοι δ' ἦσα ἀπ ὸ τῆ κόμη οἱ το ῦ δήμου. ἐξαγγειλάτω δ ὲ λάθρ ᾳ τ ὰ συγκείμεα τῶ περ ὶ Φάλαθο κα ὶ το ῦ ἀγῶ ο ἐεστῶτο, προελθὼ ὁ κῆρυξ εἶπε μ ὴ περιθέσθαι κυῆ Φάλαθο. ο ἱ δ' αἰσθόμεοι ὡ μεμηύκασι τὴ ἐπιβουλὴ ο ἱ μὲ διεδίδρασκο ο ἱ δ ὲ ἱκέτευο. κελεύσατε δ' αὐτοὺ θαρρεῖ φυλακ ῇ παρέδοσα, τὸ δ ὲ Φάλαθο ἔπεμψα εἰ θεο ῦ περ ὶ ἀποικία: ὁ δ' ἔχρησε Σατύριό τοι δῶκα Τάρατά τε πίοα δῆμο οἰκῆσαι, κα ὶ πῆμα Ἰαπύγεσσι γεέσθαι. ἧκο οὖ σὺ Φαλάθ ῳ ο ἱ Παρθείαι, κα ὶ ἐδέξατο αὐτοὺ ο ἵ τε βάρβαροι κα ὶ ο ἱ Κρῆτε ο ἱ προκατασχότε τὸ τόπο. τούτου δ' εἶαί φασι τοὺ μετ ὰ Μίω πλεύσατα εἰ Σικελία, κα ὶ μετ ὰ τὴ ἐ κείου τελευτὴ τὴ ἐ Καμικοῖ παρ ὰ Κωκάλ ῳ συμβᾶσα ἀπάρατα ἐκ Σικελία κατ ὰ δ ὲ τὸ ἀ άπλου δεῦρο παρωσθέτα, ὧ τιὰ ὕστερο πεζ ῇ περιελθότα τὸ Ἀ δρία μέχρι Μακεδοία Βοττιαίου προσαγορευθῆαι. Ἰάπυγα δ ὲ λεχθῆαι πάτα φασ ὶ μέχρι τῆ Δαυία ἀπ ὸ Ἰάπυγο, ὃ ἐκ Κρήσση γυαικὸ Δαιδάλ ῳ γεέσθαι φασ ὶ κα ὶ ἡγήσασθαι τῶ Κρητῶ: Τάρατα δ' ὠ όμασα ἀπ ὸ ἥρωό τιο τὴ πόλι.
[3] ἔφορο δ' οὕτω λέγει περ ὶ τῆ κτίσεω: ἐπολέμου Λακεδαιμόιοι Μεσσηίοι ἀποκτείασι τὸ βασιλέα Τήλεκλο εἰ Μεσσήη ἀφικόμεο ἐπ ὶ θυσία, ὀμόσατε μ ὴ πρότερο ἐπαήξει οἴ καδε πρὶ ἢ Μεσσήη ἀελεῖ ἢ πάτα ἀποθαεῖ: φύλακα δ ὲ τῆ πόλεω κατέλιπο στρατεύοτε τού τε εωτάτου κα ὶ πρεσβυτάτου τῶ πολιτῶ. δεκάτ ῳ δ' ὕστερο [ ἔτει] το ῦ πολέμου τὰ γυαῖκα τῶ Λακεδαιμοίω συελθούσα ἐξ ἑαυτῶ πέμψαι τιὰ παρ ὰ τοὺ ἄδρα τὰ μεμψομέα, ὡ οὐκ ἐπ' ἴσοι πολεμοῖε πρὸ τοὺ Μεσσηίου (ο ἱ μὲ γὰ ρ μέοτε τεκοποιοῦται, ο ἱ δ ὲ χήρα ἀφέτε τὰ γυαῖκα ἐ τ ῇ πολεμί ᾳ ἐστρατοπέδευο ), κα ὶ κίδυο εἴη λιπαδρῆσαι τὴ πατρίδα. ο ἱ δ' ἅμα κα ὶ τὸ ὅρκο φυλάττοτε κα ὶ τὸ τῶ γυαικῶ λόγο ἐ ῷ θέμεοι πέμπουσι τῆ στρατιᾶ τοὺ εὐρωστοτάτου ἅμα κα ὶ εωτάτου, οὓ ᾔδεσα οὐ μετασχότα τῶ ὅρκω δι ὰ τ ὸ παῖδα ἔτι ὄτα συεξελθεῖ τοῖ ἐ ἡλικί ᾳ: προσέταξα δὲ συγγίεσθαι ταῖ παρθέοι ἁπάσαι ἅπατα, ἡγούμεοι πολυτεκήσει μᾶλλο: γεομέω δὲ τούτω ο ἱ μὲ παῖδε ὠομάσθησα Παρθείαι. Μεσσήη δ ὲ ἑάλω πολεμηθεῖσα ἐεακαίδεκα ἔ τη, καθάπερ κα ὶ Τυρταῖό φησι ἀμφ' αὐτὴ δ' ἐμάχοτ' ἐεακαίδεκ' ἔτη, ωλεμέω αἰε ὶ ταλασίφροα θυμὸ ἔχοτε, αἰχμητα ὶ πατέρω ἡμετέρω πατέρε. εἰκοστ ῷ δ' ο ἱ μὲ κατ ὰ πίοα ἔργα λιπότε φεῦγο Ἰθωμαίω ἐκ μεγάλω ὀρέω. 1 τὴ μὲ οὖ Μεσσηία κατεείματο, ἐπαελθότε δ' οἴκαδε τοὺ Παρθεία οὐχ ὁμοίω τοῖ ἄλλοι ἐτίμω ὡ οὐκ ἐκ γάμου γεγοότα: ο ἳ συιστάμεοι μετ ὰ τῶ Εἱλώτω ἐπεβούλευσα τοῖ Λακεδαιμοίοι κα ὶ συέθετο ἆραι σύσσημο ἐ τ ῇ ἀγορ ᾷ πῖλο Λακωικό, ἐπειδὰ ἐγχειρῶ σι. τῶ δ ὲ Εἱλώτω τιὲ ἐξαγγείλατε, τ ὸ μὲ ἀτεπιτίθεσθαι χαλεπὸ ἔγωσα: κα ὶ γὰρ πολλοὺ εἶαι κα ὶ πάτα ὁμόφροα, ὡ ἂ ἀλλήλω ἀδελφοὺ ομιζομέου: τοὺ μέλλοτα δ' αἴρει τὸ σύσσημο ἐκ τῆ ἀγορᾶ ἀπιέαι προσέταξα. ο ἱ μὲ δ ὴ μεμηυμέη αἰσθόμεοι τὴ πρᾶ ξι ἐπέσχο, ο ἱ δ ὲ δι ὰ τῶ πατέρω ἔπεισα αὐτοὺ εἰ ἀποικία ἐξελθεῖ: κἂ μὲ κατάσχωσι ἀρκοῦτα τὸ τόπο, μέει, ε ἰ δ ὲ μή, τῆ Μεσσηία τ ὸ πέμπτο καταείμασθαι μέρο ἐ παιότα. ο ἱ δ ὲ σταλέτε κατελάβοτο τοὺ Ἀχαιοὺ πολεμοῦτα τοῖ βαρβάροι, μετασχότε δ ὲ τῶ κιδύω κτίζουσι τὴ Τάρατα. [4] ἴσχυσα δέ ποτε ο ἱ Ταρατῖοι καθ' ὑπερβολὴ πολιτευόμεοι δημοκρατικῶ: κα ὶ γὰρ αυτικὸ ἐκέκτητο μέγιστο τῶ ταύτ ῃ κα ὶ πεζοὺ ἔ στελλο τρισμυρίου, ἱππέα δ ὲ τρισχιλίου, ἱππάρχου δ ὲ χιλίου. ἀπεδέξατο δ ὲ κα ὶ τὴ Πυθαγόρειο φιλοσοφία, διαφερότω δ' Ἀρχύτα, ὃ κα ὶ προέστη τῆ πόλεω πολὺ χρόο. ἐξίσχυσε δ' ἡ ὕστερο τρυφὴ δι ὰ τὴ εὐδαιμοία, ὥστε τὰ παδήμου ἑορτὰ πλείου ἄγεσθαι κατ' ἔτο παρ' αὐτοῖ ἢ τὰ ἡμέρα: ἐκ δ ὲ τούτου κα ὶ χεῖρο ἐπολιτεύοτο. ἓ δ ὲ τῶ φαύλω πολιτευμάτω τεκμήριό ἐστι τὸ ξεικοῖ στρατηγοῖ χρῆσθαι: κα ὶ γὰρ τὸ Μολοττὸ Ἀλέξαδρο μετεπέμψατο ἐπ ὶ Μεσσαπίου κα ὶ Λευκαού, κα ὶ ἔτι πρότερο Ἀρχίδαμο τὸ Ἀγησιλάου κα ὶ ὕστερο Κλεώυμο καὶ Ἀγαθοκλέα, εἶτα Πύρρο, ἡίκα συέστησα πρὸ Ῥωμαίου. οὐδ' ἐκείοι δ' εὐπειθεῖ ἠ δύατο οὓ ἐπεκαλοῦτο, ἀλλ' εἰ ἔχθρα αὐτοὺ καθίστασα. ὁ γοῦ Ἀλέξαδρο τὴ κοιὴ Ἑ λλήω τῶ ταύτ ῃ παήγυρι, ἣ ἔθο ἦ ἐ Ἡρακλεί ᾳ συτελεῖ τῆ Ταρατίη, μετάγει ἐπειρᾶτο εἰ τὴ Θουρία κατ ὰ ἔχθο, ἐκέλευέ τε κατ ὰ τὸ Ἀκάλαδρο ποταμὸ τειχίζει τόπο, ὅπου ἔ σοιτο α ἱ σύοδοι: κα ὶ δ ὴ κα ὶ ἡ συμβᾶσα αὐτ ῷ κακοπραγία δι ὰ τὴ ἐκείω ἀγωμοσύη ἀπατῆ σαι λέγεται. πρὸ δ ὲ Μεσσαπίου ἐπολέμησα περ ὶ Ἡρακλεία, ἔχοτε συεργοὺ τό τε τῶ Δαυίω κα ὶ τὸ τῶ Πευκετίω βασιλέα. περί τε τ ὰ Ἀίβεια κα ὶ τὴ ἐλευθερία ἀφῃρέθησα, ὕ στερο δ' ἀποικία Ῥωμαίω δεξάμεοι καθ' ἡσυχία ζῶσι κα ὶ βέλτιο ἢ πρότερο. [5] ἡ δ' ἑξῆ τῶ Ἰαπύγω χώρα παραδόξω ἐστὶ ἀστεία: ἐπιπολῆ γὰρ φαιομέη τραχεῖ α εὑρίσκεται βαθύγειο σχιζομέη, ἀυδροτέρα δ' οὖσα εὔβοτο οὐδὲ ἧττο κα ὶ εὔδεδρο ὁρᾶ ται. εὐάδρησε δέ ποτε κα ὶ τοῦτο σφόδρα τ ὸ χωρίο σύμπα κα ὶ ἔσχε πόλει τρισκαίδεκα, ἀλλ ὰ ῦ πλὴ Τάρατο κα ὶ Βρετεσίου τἆλλα πολισμάτιά ἐστι: οὕτω ἐκπεπόηται. τοὺ δ ὲ Σαλετίου Κρητῶ ἀποίκου φασί: ἐταῦθα δ' ἐστ ὶ κα ὶ τ ὸ τῆ Ἀθηᾶ ἱερὸ πλούσιό ποτε ὑπάρξα, κα ὶ ὁ σκόπελο, ὃ καλοῦσι ἄκρα Ἰαπυγία, πολὺ ἐκκείμεο εἰ τ ὸ πέλαγο κα ὶ τὰ χειμεριὰ ἀατολά, ἐπιστρέφω δέ πω ἐπ ὶ τ ὸ Λακίιο ἀταῖρο ἀπ ὸ τῆ ἑσπέρα αὐτ ῷ κα ὶ κλεῖο τὸ στόμα το ῦ Ταρατίου κόλπου πρὸ αὐτό. κα ὶ τ ὰ Κεραύια δ' ὁμοίω ὄρη κλείει πρὸ αὐτὸ τὸ
στόμα το ῦ Ἰοίου κόλπου, κα ὶ ἔστι τ ὸ δίαρμα ὅσο ἑπτακοσίω σταδίω ἀπ' αὐτο ῦ πρό τε τὰ Κεραύια κα ὶ πρὸ τ ὸ Λακίιο. περίπλου δ' ἐκ Τάρατό ἐστι εἰ Βρετέσιο μέχρι μὲ Βάριδο πολίχη ἑξακόσιοι στάδιοι: καλοῦσι δ ὲ Βᾶρι ο ἱ ῦ Ὀυερητό, κεῖται δ' ἐπ ὶ τοῖ ἄκροι τῆ Σαλετίη, κα ὶ τ ὸ πολ ὺ πεζ ῇ μᾶλλο ἢ κατ ὰ πλοῦ εἰ αὐτὴ ἐκ το ῦ Τάρατο εὐμαρὴ ἡ ἄ φιξί ἐστι. ἔθε εἰ τ ὰ Λευκ ὰ στάδιοι ὀγδοήκοτα, πολίχιο κα ὶ τοῦτο, ἐ ᾧ δείκυται πηγ ὴ δυσώδου ὕδατο: μυθεύουσι δ' ὅτι τοὺ περιλειφθέτα τῶ γιγάτω ἐ τ ῇ κατ ὰ Καμπαία Φλέγρᾳ Λευτερίου καλουμέου Ἡρακλῆ ἐξελάσειε, καταφυγότε [δ ὲ] δεῦρο ὑπ ὸ γῆ περισταλεῖε, ἐ κ δ ὲ ἰχώρω τοιοῦτο ἴσχοι ῥεῦμα ἡ πηγή: δι ὰ τοῦτο δ ὲ κα ὶ τὴ παραλία ταύτη Λευτερία προσαγορεύουσι. ἐκ δ ὲ τῶ Λευκῶ εἰ Ὑδροῦτα πολίχη ἑκατὸ πετήκοτα: ἐτεῦθε δ' εἰ Βρετέσιο τετρακόσιοι: ο ἱ δ' ἴσοι κα ὶ εἰ Σάσωα τὴ ῆσο, ἥτι μέση πω ἵδρυται το ῦ διάρματο το ῦ ἐκ τῆ Ἠπείρου πρὸ τ ὸ Βρετέσιο: διόπερ ο ἱ μ ὴ δυάμεοι κρατεῖ τῆ εὐ θυπλοία καταίρουσι ἐ ἀριστερ ᾷ ἐκ το ῦ Σάσωο πρὸ τὸ Ὑδροῦτα, ἐτεῦθε δ ὲ τηρήσατε φορὸ πεῦμα προσέχουσι τοῖ μὲ Βρετεσίω λιμέσι, ἐκβάτε δ ὲ πεζεύουσι συτομώτερο ἐπὶ Ῥοδιῶ πόλεω Ἑλληίδο, ἐξ ἧ ἦ ὁ ποιητὴ Ἔιο. ἔοικε οὖ χερροήσ ῳ τ ὸ περιπλεόμεο χωρίο ἐκ Τάρατο εἰ Βρετέσιο: ἡ δ' ἐκ Βρετεσίου πεζευομέη ὁδὸ εἰ τὸ Τάρατα, εὐζώῳ μιᾶ οὖσα ἡμέρα, τὸ ἰσθμὸ ποιε ῖ τῆ εἰρημέη χερροήσου, ἣ Μεσσαπία τε κα ὶ Ἰαπυγία καὶ Καλαβρία κα ὶ Σαλετίη κοιῶ ο ἱ πολλο ὶ προσαγορεύουσι: τιὲ δ ὲ διαιροῦσι, ὡ ἐ λέγομε πρότερο. [6] τ ὰ μὲ οὖ ἐ τ ῷ παράπλ ῳ πολίχια εἴρηται. ἐ δ ὲ τ ῇ μεσογαί ᾳ Ῥοδίαι τέ εἰσι κα ὶ Λουπίαι καὶ μικρὸ ὑπὲρ τῆ θαλάττη Ἀλητία: ἐπ ὶ δ ὲ τ ῷ ἰσθμ ῷ μέσ ῳ Οὐρία, ἐ ᾗ βασίλειο ἔτι δείκυται τῶ δυαστῶ τιο. εἰρηκότο δ' Ἡροδότου Ὑρία εἶαι ἐ τ ῇ Ἰαπυγί ᾳ κτίσμα Κρητῶ τῶ πλαηθέτω ἐκ το ῦ Μίω στόλου το ῦ εἰ Σικελία, ἤτοι ταύτη δε ῖ δέχεσθαι ἢ τ ὸ Ὀ υερητό. Βρετέσιο δ' ἐποικῆσαι μὲ λέγοται Κρῆτε ο ἱ μετ ὰ Θησέω ἐπελθότε ἐκ Κωσσο ῦ, εἴθ' ο ἱ ἐ κ τῆ Σικελία ἀπηρκότε μετ ὰ το ῦ Ἰάπυγο (λέγεται γὰρ ἀμφοτέρω ): ο ὐ συμμεῖ αι δέ φασι αὐτού, ἀλλ' ἀπελθεῖ εἰ τὴ Βοττιαία. ὕστερο δ ὲ ἡ πόλι βασιλευομέη πολλὴ ἀπέβαλε τῆ χώρα ὑπ ὸ τῶ μετ ὰ Φαλάθου Λακεδαιμοίω, ὅμω δ' ἐκπεσότα αὐτὸ ἐκ το ῦ Τάρατο ἐδέξατο ο ἱ Βρετεσῖοι, κα ὶ τελευτήσατα ἠξίωσα λαμπρᾶ ταφῆ. χώρα δ' ἔχουσι βελτίω τῆ Ταρατίω: λεπτόγεω γὰρ ἐκείη, χρηστόκαρπο δέ, μέλι δ ὲ κα ὶ ἔρια τῶ σφόδρα ἐ παιουμέω ἐστί. κα ὶ εὐλίμεο δ ὲ μᾶλλο τ ὸ Βρετέσιο: ἑ ὶ γὰρ στόματι πολλο ὶ κλείοται λιμέε ἄ κλυστοι, κόλπω ἀπολαμβαομέω ἐτό, ὥστ' ἐοικέαι κέρασι ἐλάφου τ ὸ σχῆμα, ἀφ' ο ὗ κα ὶ τοὔ ομα: σὺ γὰρ τ ῇ πόλει κεφαλ ῇ μάλιστα ἐλάφου προσέοικε ὁ τόπο, τ ῇ δ ὲ Μεσσαπί ᾳ γλώττ ῃ βρέτιο ἡ κεφαλ ὴ το ῦ ἐλάφου καλεῖται. ὁ δ ὲ Ταρατῖο ο ὐ πατελῶ ἐστι ἄκλυστο δι ὰ τ ὸ ἀ απεπτάσθαι, καί τια κα ὶ προσβραχ ῆ ἔχει τ ὰ περ ὶ τὸ μυχό. [7] ἔτι δ ὲ τοῖ ἀπ ὸ τῆ Ἑλλάδο κα ὶ τῆ Ἀσία διαίρουσι εὐθύπλοια μᾶλλό ἐστι ἐπ ὶ τὸ Βρετέσιο, κα ὶ δ ὴ κα ὶ δεῦρο πάτε καταίρουσι οἷ εἰ τὴ Ῥώμη πρόκειται ὁδό. δύο δέ εἰ σι, μία μὲ ἡμιοικ ὴ δι ὰ Πευκετίω, οὓ Ποιδίκλου καλοῦσι, κα ὶ Δαυίω κα ὶ Σαυιτῶ μέχρι Βεεουετο ῦ, ἐφ' ᾗ ὁδ ῷ Ἐγατία πόλι, εἶτα Καιλία κα ὶ Νήτιο κα ὶ Καύσιο κα ὶ Ἑρδωία: ἡ δὲ δι ὰ Τάρατο μικρὸ ἐ ἀριστερ ᾷ ὅσο δ ὴ μιᾶ ἡμέρα περίοδο κυκλεύσατι, ἡ Ἀ ππία λεγομέη, ἁμαξήλατο μᾶλλο: ἐ ταύτ ῃ δ ὲ πόλι Οὐρία τε κα ὶ Ὀυεουσία, ἡ μὲ μεταξ ὺ Τάρατο καὶ Βρετεσίου, ἡ δ' ἐ μεθορίοι Σαυιτῶ κα ὶ Λευκαῶ. συμβάλλουσι δ ὲ ἄμφω κατ ὰ Βεεουετὸ κα ὶ τὴ Καμπαία ἐκ το ῦ Βρετεσίου. τοὐτεῦθε δ' ἤδη μέχρι τῆ Ῥώμη Ἀππία καλεῖται, διὰ Καυδίου κα ὶ Καλατία κα ὶ Καπύη κα ὶ Κασιλίου μέχρι Σιοέσση: τ ὰ δ' ἐθέδε εἴρηται. ἡ δὲ πᾶσά ἐστι ἐκ Ῥώμη εἰ Βρετέσιο μίλια τριακόσια ἑξήκοτα. τρίτη δ' ἐστὶ ἐκ Ῥηγίου διὰ Βρεττίω κα ὶ Λευκαῶ κα ὶ τῆ Σαυίτιδο εἰ τὴ Καμπαία, συάπτουσα εἰ τὴ Ἀ ππία, μακροτέρα τῆ ἐκ Βρετεσίου τρισὶ ἢ τέτταρσι ἡμέραι δι ὰ τῶ Ἀπείω ὀρῶ. [8] ὁ δ' εἰ τὴ περαία ἐκ το ῦ Βρετεσίου πλοῦ ἐστὶ ὁ μὲ ἐπ ὶ τ ὰ Κεραύια κα ὶ τὴ ἑξῆ παραλία τῆ τε Ἠπείρου κα ὶ τῆ Ἑλλάδο, ὁ δ' εἰ Ἐπίδαμο μείζω το ῦ προτέρου: χιλίω γάρ ἐστι κα ὶ ὀκτακοσίω σταδίω: τέτριπται δ ὲ κα ὶ οὗτο δι ὰ τ ὸ τὴ πόλι εὐφυῶ κεῖσθαι πρό τε τὰ τῶ Ἰλλυριῶ ἔθη κα ὶ τ ὰ τῶ Μακεδόω. παραπλέοτι δ' ἐκ το ῦ Βρετεσίου τὴ Ἀδριατικὴ παραλία πόλι ἐστὶ ἡ Ἐγατία, οὖσα κοι ὴ καταγωγ ὴ πλέοτί τε κα ὶ πεζεύοτι εἰ Βάριο: ὁ δὲ πλοῦ ότ ῳ. μέχρι δεῦρο μὲ Πευκέτιοι κατ ὰ θάλαττα, [ ἐ] τ ῇ μεσογαί ᾳ δ ὲ μέχρι Σιλουίου: πᾶ σα
δ ὲ τραχεῖα κα ὶ ὀρειή, πολ ὺ τῶ Ἀπείω ὀρῶ κοιωοῦσα: ἀποίκου δ' Ἀ ρκάδα δέξασθαι δοκε ῖ. εἰσ ὶ δ' ἐκ Βρετεσίου εἰ Βάριο ἑπτακόσιοί που στάδιοι: σχεδὸ δ' ἴσο ἑ κατέρα [Τάρα] διέχει: τὴ δ ὲ συεχ ῆ Δαύιοι έμοται, εἶτα Ἄπουλοι μέχρι Φρεταῶ. ἀάγκη δέ, Πευκετίω καὶ Δαυίω μηδ' ὅλω λεγομέω ὑπ ὸ τῶ ἐπιχωρίω πλὴ ε ἰ τ ὸ παλαιό, ἁπάση δ ὲ ταύτη τῆ χώρα Ἀπουλία λεγομέη υί, μηδ ὲ τοὺ ὅρου ἐπ' ἀκριβὲ λέγεσθαι τῶ ἐθῶ τούτω: διόπερ οὐδ' ἡμῖ διισχυριστέο περ ὶ αὐτῶ. [9] ἐκ δ ὲ Βαρίου πρὸ τὸ ποταμὸ Αὔφιδο, ἐφ' ᾧ τ ὸ ἐμπόριο τῶ Καυσιτῶ, τετρακόσιοι: ὁ δ' ἀάπλου ἐπ ὶ τ ὸ ἐμπόριο ἐεήκοτα. πλησίο δ ὲ κα ὶ Σαλαπία τ ὸ τῶ Ἀργυριππίω ἐπίειο. οὐ πολ ὺ γὰρ δ ὴ τῆ θαλάττη ὑπέρκειται δύο πόλει ἔ γε τ ῷ πεδί ῳ, μέγισται τῶ Ἰ ταλιωτίδω γεγουῖαι πρότερο, ὡ ἐκ τῶ περιβόλω δῆλο, τό τε Καύσιο κα ὶ ἡ Ἀργυρίππα, ἀλλ ὰ ῦ ἐλάττω ἐστί. ἐκαλεῖτο δ' ἐξ ἀρχῆ Ἄργο ἵππιο, εἶτ' Ἀργυρίππα, εἶτα ῦ Ἄ ρποι. λέγοται δ' ἀμφότεραι Διομήδου κτίσματα: κα ὶ τ ὸ πεδίο κα ὶ ἄλλα πολλ ὰ δείκυται τῆ Διομήδου ἐ τούτοι τοῖ τόποι δυαστεία σημεῖα, ἐ μὲ τ ῷ τῆ Ἀθηᾶ ἱερ ῷ τῆ ἐ Λουκερί ᾳ παλαι ὰ ἀ αθήματα (κα ὶ αὕτη δ' ὑπῆρξε πόλι ἀρχαία Δαυίω, ῦ δ ὲ τεταπείωται ), ἐ δ ὲ τ ῇ πλησίο θαλάττ ῃ δύο ῆσοι Διομήδειαι προσαγορευόμεαι, ὧ ἡ μὲ οἰκεῖται, τὴ δ' ἐρήμη φασὶ εἶαι: ἐ ᾗ κα ὶ τὸ Διομήδη μυθεύουσι ἀφαισθῆαί τιε κα ὶ τοὺ ἑταίρου ἀποριθωθῆαι, κα ὶ δ ὴ κα ὶ ῦ διαμέει ἡμέρου κα ὶ βίο τι ὰ ζῆ ἀθρώπιο τάξει τε διαίτη κα ὶ τ ῇ πρὸ ἀ θρώπου ἡμερότητι τοὺ ἐπιεικεῖ, ἀπ ὸ δ ὲ τῶ κακούργω κα ὶ μιαρῶ φυγ ῇ. εἴρηται δ ὲ κα ὶ τ ὰ παρ ὰ τοῖ Ἑετοῖ διατεθρυλημέα περ ὶ το ῦ ἥρωο τούτου κα ὶ α ἱ ομισθεῖσαι τιμαί. δοκε ῖ δ ὲ κα ὶ ὁ Σιποῦ Διομήδου εἶαι κτίσμα διέχω τῆ Σαλαπία ὅσο τετταράκοτα κα ὶ ἑκατὸ σταδίου, καὶ ὠομάζετό γε Σηπιοῦ Ἑλληικῶ ἀπ ὸ τῶ ἐκκυματιζομέω σηπιῶ. μεταξ ὺ δ ὲ τῆ Σαλαπία καὶ το ῦ Σιποῦτο ποταμό τε πλωτὸ κα ὶ στομαλίμη μεγάλη: δι' ἀμφοῖ δ ὲ τ ὰ ἐκ Σιποῦ το κατάγεται κα ὶ μάλιστα ὁ σῖτο. δείκυται δ ὲ τῆ Δαυία περ ὶ λόφο ᾧ ὄομα Δρίο ἡρῷα, τ ὸ μὲ Κάλχατο ἐπ' ἄκρ ᾳ τ ῇ κορυφ ῇ ( ἐαγίζουσι δ' αὐτ ῷ μέλαα κριὸ ο ἱ ματευόμεοι, ἐ γκοιμώμεοι ἐ τ ῷ δέρματι ), τ ὸ δ ὲ Ποδαλειρίου κάτω πρὸ τ ῇ ῥίζ ῃ διέχο τῆ θαλάττη ὅσο σταδίου ἑ κατό: ῥε ῖ δ' ἐξ αὐτο ῦ ποτάμιο πάακε πρὸ τὰ τῶ θρεμμάτω όσου. πρόκειται δ ὲ το ῦ κόλπου τούτου πελάγιο ἀκρωτήριο ἐπ ὶ τριακοσίου ἀατεῖο σταδίου πρὸ τὰ ἀατολὰ τ ὸ Γάργαο, κάμπτοτι δ ὲ τὴ ἄκρα πολισμάτιο Οὔριο κα ὶ πρ ὸ τῆ ἄκρα α ἱ Διομήδειαι ῆσοι. ἔστι δ ὲ πᾶ σα ἡ χώρα αὕτη πάμφορό τε κα ὶ πολυφόρο, ἵπποι δ ὲ κα ὶ προβάτοι ἀρίστη: ἡ δ' ἐ ρέα μαλακωτέρα μὲ τῆ Ταρατίη ἐστί, λαμπρ ὰ δ ὲ ἧττο. ἡ δ ὲ χώρα εὐδι ὴ δι ὰ τὴ κοιλότητα τῶ πεδίω. ο ἱ δὲ κα ὶ διώρυγα τεμεῖ ἐπιχειρῆσαί φασι τὸ Διομήδη μέχρι τῆ θαλάττη, καταλιπεῖ δ' ἡμιτελ ῆ καὶ ταύτη κα ὶ τὰ ἄλλα πράξει μετάπεμπτο οἴκαδε γεόμεο, κἀκε ῖ καταστρέψαι τὸ βίο. εἷ μὲ οὗτο ὁ λόγο περ ὶ αὐτο ῦ, δεύτερο δ' ὡ αὐτόθι μείειε μέχρι καταστροφῆ το ῦ βίου, τρίτο δ' ὁ μυθώδη ὃ προεῖπο τὸ ἐ τ ῇ ήσ ῳ λέγω ἀφαισμό, τέταρτο δ ὲ θείη τι ἂ τὸ τῶ Ἑετῶ : κα ὶ γὰρ ἐκεῖοι παρ ὰ σφίσι πω τὴ καταστροφὴ αὐτο ῦ μυθεύουσι, ἣ ἀποθέωσι καλοῦσι. [10] ταῦτα μὲ οὖ κατ' Ἀρτεμίδωρο κεῖται τ ὰ διαστήματα. φησ ὶ δ' ὁ χωρογράφο τ ὰ ἀπ ὸ τοῦ Βρετεσίου μέχρι Γαργάου μιλίω ἑκατὸ ἑξήκοτα πέτε, πλεοάζει δ ὲ αὐτ ὰ Ἀ ρτεμίδωρο: ἐτεῦθε δ' εἰ Ἀγκῶα διακόσια πετήκοτα τέτταρα μίλιά φησι ἐκεῖο, ὁ δ' Ἀρτεμίδωρο εἰ Αἶσι πλησίο [ ὄ]τα το ῦ Ἀγκῶο σταδίου εἴρηκε χιλίου διακοσίου πετήκοτα, πολὺ ἐδεέστερο ἐκείου: Πολύβιο δ' ἀπ ὸ τῆ Ἰαπυγία μεμιλιᾶσθαί φησι κα ὶ εἶ αι μίλια πετακόσια ἑξήκοτα δύο εἰ Σήα πόλι, ἐτεῦθε δ' εἰ Ἀκυληία ἑκατὸ ἑβδομήκοτα ὀκτώ. οὐ χ ὁμολογοῦτε τ ῷ φερομέ ῳ διαστήματι τῆ Ἰλλυρικῆ παραλία ἀπ ὸ τῶ Κεραυίω ὀρῶ ἐπὶ τὸ το ῦ Ἀδρίου μυχό, ὑπὲρ ἑξακισχιλίω τοῦτο τὸ παράπλου ἀποφαίοτε κα ὶ μείζω καθιστάτε ἐκείου πολ ὺ ἐλάττοα ὄτα. κα ὶ πάτε δ ὲ πρὸ ἅπατα μάλιστα περ ὶ τῶ διαστημάτω οὐχ ὁμολογοῦσι πρὸ ἀλλήλου, ὡ πολλάκι ἐλέγομε. ἡμεῖ δ' ὅπου μὲ ἐ πικρίει δυατό, ἐκφέρομε τ ὸ δοκοῦ ἡμῖ, ὅπου δ ὲ μή, τ ὰ ἐκείω εἰ μέσο οἰόμεθα δεῖ τιθέαι. ἐὰ δὲ μηδὲ παρ' ἐκείω ἔχωμε, οὐδὲ θαυμαστὸ οὐδ' ε ἰ παρελείψαμέ τι κα ὶ ἡμεῖ, ἐ τοιαύτ ῃ καὶ ταῦθ' ὑποθέσει: τῶ μὲ γὰρ μεγάλω οὐδὲ ἂ παραλίποιμε, τ ὰ δ ὲ μικρ ὰ κα ὶ γωρισθέτα μικρὸ ὤησε κα ὶ παραπεμφθέτα ἔλαθε κα ὶ οὐδὲ ἢ [ο ὐ] πολ ὺ το ῦ πατελοῦ ἔργου παρέλυσε. [11] μεταξ ὺ δ' εὐθὺ ἀπ ὸ το ῦ Γαργάου κόλπο ὑποδέχεται βαθύ: ο ἱ δ ὲ περιοικοῦτε ἰ δίω Ἄπουλοι προσαγορεύοται, εἰσ ὶ δ ὲ ὁμόγλωττοι μὲ τοῖ Δαυίοι κα ὶ Πευκετίοι: οὐδ ὲ τἆλλα δὲ
διαφέρουσι ἐκείω τό γε ῦ, τ ὸ δ ὲ πάλαι διαφέρει εἰκό, ὅθεπερ κα ὶ τ ὰ ὀόματα ἐ ατία πάτω ἐπικρατεῖ. πρότερο μὲ οὖ ηὐτύχει αὕτη πᾶσα ἡ γ ῆ, Ἀίβα δ ὲ κα ὶ ο ἱ ὕ στερο πόλεμοι ἠρήμωσα αὐτή: ἐταῦθα δ ὲ κα ὶ τ ὰ περ ὶ Κάα συέβη, ὅπου πλεῖστο ὄ λεθρο σωμάτω Ῥωμαίοι κα ὶ τοῖ συμμάχοι ἐγέετο. ἐ δ ὲ τ ῷ κόλπ ῳ λίμη ἐστί, ὑπὲρ δ ὲ τῆ λίμη ἐ μεσογαίᾳ τ ὸ Ἄπουλο Τέαο, ὁμώυμο τ ῷ Σιδικί ῳ: καθ' ὃ δοκε ῖ συάγεσθαι τ ὸ τῆ Ἰταλία πλάτο ἐ φ' ἱκαὸ πρὸ τοὺ περ ὶ Δικαιάρχεια τόπου, ἐλαττόω ἢ χιλίω σταδίω ἀπ ὸ θαλάττη ἐπὶ θάλαττα ἰσθμὸ καταλεῖπο. μετ ὰ δ ὲ τὴ λίμη ἐπ ὶ τοὺ Φρεταοὺ κα ὶ τὴ Βοῦ κα παράπλου ἐστί: διακόσιοι δ' εἰσὶ ἐφ' ἑκάτερα στάδιοι τῆ λίμη ἐπί τε τὴ Βοῦκα κα ὶ τ ὸ Γάργαο. τ ὰ δ' ἑξῆ τοῖ περ ὶ Βοῦκα εἴρηται πρότερο. IV.[1] τοσαύτη μὲ δ ὴ κα ὶ τοιαύτη τι ἡ Ἰταλία. πολλ ὰ δ' εἰρηκότω, τ ὰ μέγιστα ῦ ἐπισημαούμεθα, ὑφ' ὧ εἰ τοσοῦτο ὕψο ἐξήρθησα Ῥωμαῖοι. ἓ μὲ ὅτι ήσου δίκη ἀσφαλῶ φρουρεῖται τοῖ πελάγεσι κύκλ ῳ πλὴ ὀλίγω μερῶ, ἃ κα ὶ αὐτ ὰ τετείχισται τοῖ ὄ ρεσι δυσβάτοι οὖσι. δεύτερο δ ὲ τ ὸ ἀλίμεο κατ ὰ τ ὸ πλεῖστο κα ὶ τ ὸ τοὺ ὄτα λιμέα μεγάλου εἶαι καὶ θαυμαστού, ὧ τ ὸ μὲ πρὸ τὰ ἔξωθε ἐπιχειρήσει χρήσιμο, τ ὸ δ ὲ πρὸ τὰ ἀ τεπιχειρήσει κα ὶ τὴ τῶ ἐμποριῶ ἀφθοία συεργό. τρίτο δ ὲ τ ὸ πολλαῖ ὑποπεπτωκέαι διαφοραῖ ἀ έρω τε κα ὶ κράσεω, παρ' ἃ κα ὶ ζῷα κα ὶ φυτ ὰ κα ὶ πάθ' ἁπλῶ τ ὰ πρὸ τὸ βίο χρήσιμα πλείστη ἐξάλλαξι ἔχει πρό τε τ ὸ βέλτιο κα ὶ τ ὸ χεῖρο. ἐκτέταται δ ὲ τ ὸ μῆκο αὐτῆ ἐπ ὶ μεσημβρία ἀπὸ τῶ ἄρκτω τ ὸ πλέο, προσθήκη δ' ἐστὶ ἡ Σικελία τ ῷ μήκει τοσαύτη οὖσα κα ὶ τοσούτ ῳ καθάπερ μέρο. εὐκρασία δ' ἀέρω κα ὶ δυσκρασία κρίεται παρ ὰ τ ὰ ψύχη κα ὶ τ ὰ θάλπη κα ὶ τ ὰ μεταξὺ τούτω, ὥστ' ἐκ τούτω ἀάγκη τὴ ῦ Ἰταλία ἐ μέσ ῳ τῶ ὑπερβολῶ ἀ μφοτέρω κειμέη τοσαύτη τ ῷ μήκει πλεῖστο τῆ εὐκράτου μετέχει κα ὶ κατ ὰ πλείστα ἰδέα. τοῦτο δ ὲ κα ὶ ἄ λλω συμβέβηκε αὐτ ῇ: τῶ γὰρ Ἀπείω ὀρῶ δι' ὅλου το ῦ μήκου διατεταμέω, ἐφ' ἑκάτερο δὲ τ ὸ πλευρὸ πεδία κα ὶ γεωλοφία καλλικάρπου ἀπολειπότω, οὐδὲ μέρο αὐτῆ ἐστι ὃ μ ὴ καὶ τῶ ὀρείω ἀγαθῶ κα ὶ τῶ πεδιῶ ἀπολαῦο τυγχάει. κα ὶ προστίθει τ ὸ μέγεθο κα ὶ πλῆ θο ποταμῶ τε κα ὶ λιμῶ, πρὸ δ ὲ τούτοι θερμῶ τε κα ὶ ψυχρῶ ὑδάτω ἀαβολὰ πολλαχο ῦ πρὸ ὑγίεια φύσει παρεσκευασμέα, κα ὶ μὴ κα ὶ μετάλλω εὐπορία πατοδαπῶ. ὕλη δ ὲ κα ὶ τροφῆ ἀθρώποι τε κα ὶ βοσκήμασι οὐδ' ἀξίω ἐστὶ εἰπεῖ τὴ ἀφθοία ὅση παρέχεται κα ὶ τὴ χρηστοκαρπία. ἐ μέσ ῳ δ ὲ κα ὶ τῶ ἐθῶ τῶ μεγίστω οὖσα κα ὶ τῆ Ἑλλάδο κα ὶ τῶ ἀ ρίστω τῆ Λιβύη μερῶ τ ῷ μὲ κρατιστεύει ἐ ἀρετ ῇ τε κα ὶ μεγέθει τ ὰ περιεστῶτα αὐτὴ πρὸ ἡγεμοία εὐφυῶ ἔχει, τ ῷ δ' ἐγγὺ εἶαι τ ὸ μετ ὰ ῥᾳστώη ὑπουργεῖσθαι πεπόρισται. [2] ε ἰ δ ὲ δε ῖ τ ῷ περ ὶ τῆ Ἰταλία λόγ ῳ προσθεῖαί τια λόγο κεφαλαιώδη κα ὶ περ ὶ τῶ Ῥ ωμαίω τῶ κατασχότω αὐτὴ κα ὶ κατεσκευασμέω ὁρμητήριο πρὸ τὴ σύμπασα ἡ γεμοία, προσειλήφθω κα ὶ ταῦτα, ὅτι Ῥωμαῖοι μετ ὰ τὴ κτίσι τῆ Ῥ ώμη βασιλευόμεοι διετέλεσα σωφρόω ἐπ ὶ πολλὰ γεεά: ἔπειτα το ῦ ἐσχάτου Ταρκυίου μοχθηρῶ ἄρχοτο, τὸ μὲ ἐξέβαλο πολιτεία δ ὲ συεστήσατο μικτὴ ἔκ τε μοαρχία κα ὶ ἀριστοκρατία, κοιωοῖ δ' ἐχρήσατο Σαβίοι τε κα ὶ Λατίοι: οὐκ εὐγωμόω δ' οὔτε ἐκείω ἀε ὶ τυγχάοτε οὔτε τῶ ἄλλω τῶ πλησιοχώρω ἠαγκάζοτο τρόπο τι ὰ τ ῇ ἐκείω καταλύσει τὴ σφετέρα ἐ παύξει. οὕτω δ' αὐτοῖ κατ' ὀλίγο προϊοῦσι εἰ ἐπίδοσι συέβη τὴ πόλι αἰφιδίω ἀποβαλεῖ παρ ὰ τὴ ἁπάτω δόξα, παρ ὰ δόξα δ ὲ κα ὶ ἀπολαβεῖ: ἐγέετο δ ὲ τοῦτο, ὥ φησι Πολύβιο, ἔ τει ἐεακαιδεκάτ ῳ μετ ὰ τὴ ἐ Αἰγὸ ποταμοῖ αυμαχία, κατ ὰ τὴ ἐπ' Ἀ ταλκίδου γεομέη εἰρήη. διακρουσάμεοι δ ὲ τούτου Ῥωμαῖοι πρῶτο μὲ Λατίου ἅπατα ὑ πηκόου ἐποιήσατο, εἶτα Τυρρηοὺ κα ὶ Κελτοὺ τοὺ περ ὶ τὸ Πάδο ἔπαυσα τῆ πολλῆ κα ὶ ἀ έδη ἐλευθερία: εἶτα Σαυίτα, μετ ὰ δ ὲ τούτου Ταρατίου κα ὶ Πύρρο κατεπολέμησα, εἶτ' ἤδη καὶ τὴ λοιπὴ τῆ ῦ Ἰταλία πλὴ τῆ περ ὶ τὸ Πάδο. ταύτη δ' ἔτι καθεστώση ἐ πολέμῳ διέβησα εἰ τὴ Σικελία, ἀφελόμεοι δ ὲ Καρχηδοίω αὐτὴ ἐπαῆλθο ἐπ ὶ τοὺ περ ὶ τὸ Πάδο: συεστῶτο δ' ἔτι τούτου το ῦ πολέμου παρῆ Ἀίβα εἰ τὴ Ἰταλία: κα ὶ δεύτερο οὗ το πόλεμο πρὸ Καρχηδοίου συέπεσε, κα ὶ μετ' ο ὐ πολ ὺ τρίτο, ἐ ᾧ κατεσκάφη Καρχηδώ: ἅ μα δ ὲ τή τε Λιβύη ἔσχο Ῥωμαῖοι κα ὶ τῆ Ἰβηρία ὅσο ἀφείλοτο τῶ Καρχηδοίω. συεεωτέρισα δ ὲ τοῖ Καρχηδοίοι ο ἵ θ' Ἕλληε κα ὶ Μακεδόε κα ὶ τῆ Ἀσία ο ἱ ἐτὸ Ἅ λυο κα ὶ το ῦ Ταύρου: κα ὶ τούτου οὖ ἅμα συγκατακτᾶσθαι προήχθησα, ὧ Ἀτίοχό τε ἦ ὁ βασιλεὺ κα ὶ Φίλιππο κα ὶ Περσεύ. κα ὶ Ἰλλυριῶ δ ὲ κα ὶ Θρᾳκῶ ο ἱ πλησιόχωροι τοῖ τε Ἕλλησι καὶ
Μακεδόσι ἀρχὰ ἔλαβο το ῦ πρὸ Ῥωμαίου πολέμου, κα ὶ διετέλεσα πολεμοῦ τε μέχρι καταλύσεω ἁπάτω τῶ ἐτὸ Ἴστρου κα ὶ τῶ ἐτὸ Ἅλυο. τ ὰ δ' αὐτ ὰ ἔπαθο κα ὶ Ἴβηρε καὶ Κελτο ὶ κα ὶ ἅπατε ο ἱ λοιπο ὶ ὅσοι Ῥωμαίω ὑπακούουσι: τή τε γὰρ Ἰβηρία οὐκ ἐ παύσατο ὑπαγόμεοι τοῖ ὅπλοι ἕω ἅπασα κατεστρέψατο, Νοματίου τε ἐξελότε κα ὶ Οὐρίαθο καὶ Σερτώριο ὕστερο διαφθείρατε, ὑστάτου δ ὲ Κατάβρου, οὓ [κατέλυσε] ὁ Σεβαστὸ Καῖ σαρ: τή [τε] Κελτικὴ ἅπασα τή τε ἐτὸ κα ὶ τὴ ἐκτὸ σὺ τ ῇ Λιγυστικ ῇ πρότερο μὲ κατ ὰ μέρο ἀε ὶ προσήγοτο, ὕστερο δ ὲ Καῖσαρ ὁ θεὸ κα ὶ μετ ὰ ταῦτα ὁ Σεβαστὸ κοι ῷ πολέμ ῳ κα ὶ ἀ θρόω κατεκτήσατο. υ ὶ δ ὲ Γερμαοῖ προσπολεμοῦσι ἀπ ὸ τούτω ὁρμώμεοι τῶ τόπω ὡ οἰκειοτάτω, καί τισι ἤδη θριάμβοι κεκοσμήκασι ἀπ' αὐτῶ τὴ πατρίδα. τῆ δ ὲ Λιβύη ὅση μὴ Καρχηδοίω βασιλεῦσι ἐπετέτραπτο ὑπηκόοι οὖσι, ἀφιστάμεοι δ ὲ κατελύοτο: υ ὶ δ' εἰ Ἰούβα περιέστηκε ἥ τε Μαυρουσία κα ὶ πολλ ὰ μέρη τῆ ἄλλη Λιβύη δι ὰ τὴ πρὸ Ῥ ωμαίου εὔοιά τε κα ὶ φιλία. τ ὰ δ' ὅμοια κα ὶ περ ὶ τὴ Ἀσία συέβη, [ ἣ] κατ' ἀρχὰ μὲ δι ὰ τῶ βασιλέω διῳκεῖτο ὑπηκόω ὄτω, ὕστερο δ' ἐκλιπότω ἐκείω, καθάπερ τῶ Ἀτταλικῶ βασιλέω καὶ Σύρω κα ὶ Παφλαγόω κα ὶ Καππαδόκω κα ὶ Αἰγυπτίω, [ ἢ] ἀφισταμέω κα ὶ ἔ πειτα καταλυομέω, καθάπερ ἐπ ὶ Μιθριδάτου συέβη το ῦ Εὐπάτορο κα ὶ τῆ Αἰ γυπτία Κλεοπάτρα, ἅπατα τ ὰ ἐτὸ Φάσιδο κα ὶ Εὐφράτου πλὴ Ἀράβω τιῶ ὑπ ὸ Ῥωμαίοι ἐστ ὶ κα ὶ τοῖ ὑ π' ἐκείω ἀποδειχθεῖσι δυάσται. Ἀρμέιοι δ ὲ κα ὶ ο ἱ ὑπερκείμεοι τῆ Κολχίδο Ἀλβαοί τε καὶ Ἴβηρε παρουσία δέοται μόο τῶ ἡγησομέω, καλῶ δ ὲ κρατοῦται: εωτερίζουσι δ ὲ δι ὰ τὰ τῶ Ῥωμαίω ἀπασχολία, καθάπερ κα ὶ ο ἱ πέρα το ῦ Ἴστρου τὸ Εὔξειο περιοικοῦτε πλὴ τοῦ Βοσπόρου κα ὶ τῶ ομάδω: τ ὸ μὲ γὰρ ὑπήκοο τ ὸ δ' ἄχρηστο εἰ πᾶ [δι ὰ] τ ὸ ἀ κοιώητο, φυλακῆ δ ὲ μόο δεόμεο: κα ὶ τἆλλα δ ὲ τ ὰ πολλ ὰ σκηιτῶ κα ὶ ομάδω ἐστ ὶ πόρρω σφόδρα ὄτω. Παρθυαῖοι δ ὲ ὅμοροί τε ὄτε κα ὶ μέγιστο δυάμεοι τοσοῦτο ὅμω ἐέδοσα πρὸ τὴ Ῥωμαίω κα ὶ τῶ καθ' ἡμᾶ ἡγεμόω ὑπεροχὴ ὥστ' ο ὐ μόο τ ὰ τρόπαια ἔπεμψα εἰ Ῥώμη ἃ κατ ὰ Ῥωμαίω ἀέστησά ποτε, ἀλλ ὰ κα ὶ παῖδα ἐπίστευσε Φραάτη τ ῷ Σεβαστ ῷ Καίσαρι καὶ παίδω παῖδα ἐξομηρευσάμεο θεραπευτικῶ τὴ φιλία: ο ἱ δ ὲ ῦ μετίασι ἐ θέδε πολλάκι τὸ βασιλεύσοτα, κα ὶ σχεδό τι πλησίο εἰσ ὶ το ῦ ἐπ ὶ Ῥωμαίοι ποιῆσαι τὴ σύμπασα ἐ ξουσία. κα ὶ αὐτὴ [δ ὲ] τὴ Ἰταλία διαστᾶσα πολλάκι, ἀφ' ο ὗ γε ὑπ ὸ Ῥωμαίοι ἐστί, κα ὶ αὐτὴ τὴ Ῥώμη ἡ τῆ πολιτεία ἀρετ ὴ κα ὶ τῶ ἡγεμόω ἐκώλυσε ἐπ ὶ πλέο προελθεῖ πλημμελεία καὶ διαφθορᾶ. χαλεπὸ δ ὲ ἄλλω [δι]οικεῖ τὴ τηλικαύτη ἡγεμοία ἢ ἑ ὶ ἐπιτρέψατα ὡ πατρί. οὐδέποτε γοῦ εὐπορῆσαι τοσαύτη εἰρήη κα ὶ ἀφθοία ἀγαθῶ ὑπῆρξε Ῥωμαίοι κα ὶ τοῖ συμμάχοι αὐτῶ, ὅση Καῖσάρ τε ὁ Σεβαστὸ παρέσχε ἀφ' ο ὗ παρέλαβε τὴ ἐξουσία αὐτοτελ ῆ, κα ὶ ῦ ὁ διαδεξάμεο υἱὸ ἐκεῖο παρέχει Τιβέριο, καόα τῆ διοικήσεω κα ὶ τῶ προσταγμάτω ποιούμεο ἐκεῖο, κα ὶ αὐτὸ ο ἱ παῖδε αὐτο ῦ Γερμαικό τε κα ὶ Δροῦ σο ὑπουργοῦτε τ ῷ πατρί. I.[1] εἰρηκόσι δ' ἡμῖ περ ὶ τῆ Ἰβηρία κα ὶ τῶ Κελτικῶ ἐθῶ κα ὶ τῶ Ἰταλικῶ σὺ ταῖ πλησίο ήσοι ἐφεξῆ ἂ εἴη λέγει τ ὰ λειπόμεα τῆ Εὐρώπη μέρη, διελοῦσι τὸ ἐ δεχόμεο τρόπο. λείπεται δ ὲ τ ὰ πρὸ ἕω μὲ τ ὰ πέρα το ῦ Ῥήου μέχρι το ῦ Ταάιδο κα ὶ το ῦ στόματο τῆ Μαιώτιδο λίμη, κα ὶ ὅσα μεταξ ὺ το ῦ Ἀδρίου κα ὶ τῶ ἀριστερῶ τῆ Ποτικῆ θαλάττη μερῶ ἀπολαμβάει πρὸ ότο μέχρι τῆ Ἑλλάδο κα ὶ τῆ Προποτίδο ὁ Ἴστρο: διαιρε ῖ γὰρ οὗ το ἅπασα ὡ ἐγγυτάτω δίχα τὴ λεχθεῖσα γῆ, μέγιστο τῶ κατ ὰ τὴ Εὐρώπη ποταμῶ, ῥ έω πρὸ ότο κατ' ἀρχά, εἶτ' ἐπιστρέφω εὐθὺ ἀπ ὸ τῆ δύσεω ἐπ ὶ τὴ ἀατολὴ κα ὶ τὸ Πότο. ἄρχεται μὲ οὖ ἀπ ὸ τῶ Γερμαικῶ ἄκρω τῶ ἑσπερίω, πλησίο δ ὲ κα ὶ το ῦ μυχο ῦ τοῦ Ἀδριατικο ῦ, διέχω αὐτο ῦ περ ὶ χιλίου σταδίου: τελευτ ᾷ δ' εἰ τὸ Πότο ο ὐ πολ ὺ ἄπωθε τῶ το ῦ Τύρα κα ὶ το ῦ Βορυσθέου ἐκβολῶ, ἐκκλίω πω πρὸ ἄρκτου. προσάρκτια μὲ οὖ ἐ στι τ ῷ Ἴστρ ῳ τ ὰ πέρα το ῦ Ῥήου κα ὶ τῆ Κελτικῆ: ταῦτα δ' ἐστ ὶ τά τε Γαλατικ ὰ ἔθη κα ὶ τὰ Γερμαικ ὰ μέχρι Βασταρῶ κα ὶ Τυρεγετῶ κα ὶ το ῦ ποταμο ῦ το ῦ Βορυσθέου, κα ὶ ὅσα μεταξὺ τούτου κα ὶ Ταάιδο κα ὶ το ῦ στόματο τῆ Μαιώτιδο εἴ τε τὴ μεσόγαια ἀατείει μέχρι τοῦ ὠκεαο ῦ κα ὶ τ ῇ Ποτικ ῇ κλύζεται θαλάττ ῃ: μεσημβρι ὰ δ ὲ τά τε Ἰλλυρικ ὰ κα ὶ τ ὰ Θρᾴκια κα ὶ ὅ σα τούτοι ἀαμέμικται τῶ Κελτικῶ ἤ τιω ἄλλω, μέχρι τῆ Ἑλλάδο. λέγωμε δ ὲ πρῶτο περὶ τῶ ἐκτὸ το ῦ Ἴστρου: πολ ὺ γὰρ ἁπλούστερα τῶ ἐπ ὶ θάτερα μερῶ ἐστι. [2] εὐθὺ τοίυ τ ὰ πέρα το ῦ Ῥήου μετ ὰ τοὺ Κελτοὺ πρὸ τὴ ἕω κεκλιμέα Γερμαοὶ
έμοται, μικρὸ ἐξαλλάττοτε το ῦ Κελτικο ῦ φύλου τ ῷ τε πλεοασμ ῷ τῆ ἀγριότητο κα ὶ τοῦ μεγέθου κα ὶ τῆ ξαθότητο, τἆλλα δ ὲ παραπλήσιοι κα ὶ μορφαῖ κα ὶ ἤθεσι κα ὶ βίοι ὄτε, οἵ ου εἰρήκαμε τοὺ Κελτού. δι ὸ δ ὴ καί μοι δοκοῦσι Ῥωμαῖοι τοῦτο αὐτοῖ θέσθαι τοὔομα ὡ ἂ γησίου Γαλάτα φράζει βουλόμεοι: γήσιοι γὰρ ο ἱ Γερμαο ὶ κατ ὰ τὴ Ῥωμαίω διάλεκτο. [3] ἔστι δ ὲ τ ὰ μὲ πρῶτα μέρη τῆ χώρα ταύτη τ ὰ πρὸ τ ῷ Ῥή ῳ μέχρι τῶ ἐκβολῶ ἀπ ὸ τῆ πηγῆ ἀρξαμέοι: σχεδὸ δέ τι κα ὶ τοῦτ' ἔστι τ ὸ ἑσπέριο τῆ χώρα πλάτο, ἡ ποταμία πᾶ σα. ταύτη δ ὲ τ ὰ μὲ εἰ τὴ Κελτικὴ μετήγαγο Ῥωμαῖοι, τ ὰ δ' ἔφθη μεταστάτα εἰ τὴ ἐ βάθει χώρα, καθάπερ Μαρσοί: λοιπο ὶ δ' εἰσὶ ὀλίγοι κα ὶ τῶ Σουγάμβρω μέρο. μετ ὰ δ ὲ τοὺ παραποταμίου τἆλλά ἐστι ἔθη τ ὰ μεταξ ὺ το ῦ Ῥήου κα ὶ το ῦ Ἄλβιο ποταμο ῦ, ὃ παράλληλό πω ἐκεί ῳ ῥε ῖ πρὸ τὸ ὠκεαό, οὐκ ἐλάττω χώρα διεξιὼ ἤπερ ἐκεῖο. εἰσ ὶ δ ὲ μεταξ ὺ καὶ ἄλλοι ποταμο ὶ πλωτο ὶ ( ὧ ἐ τ ῷ Ἀμασί ᾳ Δροῦσο Βρουκτέρου κατεαυμάχησε ), ῥ έοτε ὡσαύτω ἀπ ὸ ότου πρὸ βορρᾶ κα ὶ τὸ ὠκεαό. ἐξῆρται γὰρ ἡ χώρα πρὸ ότο κα ὶ συεχῆ ταῖ Ἄλπεσι ποιε ῖ ῥάχι τι ὰ πρὸ ἕω τεταμέη, ὡ ἂ μέρο οὖσα τῶ Ἄλπεω: κα ὶ δ ὴ καὶ ἀπεφήατό τιε οὕτω διά τε τὴ λεχθεῖσα θέσι κα ὶ δι ὰ τ ὸ τὴ αὐτὴ ὕλη ἐκφέρει: ο ὐ μὴ ἐπ ὶ τοσοῦτό γε ὕψο ἀίσχει τ ὰ ταύτ ῃ ὄρη. ἐταῦθα δ' ἐστὶ ὁ Ἑρκύιο δρυμὸ κα ὶ τ ὰ τῶ Σοήβω ἔθη, τ ὰ μὲ οἰκοῦτα ἐτὸ το ῦ δρυμο ῦ, ἐ οἷ ἐστι κα ὶ τ ὸ Βουίαιμο τ ὸ το ῦ Μαροβόδου βασίλειο, εἰ ὃ ἐκεῖο τόπο ἄλλου τε μεταέστησε πλείου κα ὶ δ ὴ κα ὶ τοὺ ὁμοεθεῖ ἑαυτῷ Μαρκομμάου. ἐπέστη γὰρ τοῖ πράγμασι οὗτο ἐξ ἰδιώτου μετ ὰ τὴ ἐκ Ῥώμη ἐ πάοδο: έο γὰρ ἦ ἐθάδε κα ὶ εὐεργετεῖτο ὑπ ὸ το ῦ Σεβαστο ῦ, ἐπαελθὼ δ ὲ ἐδυάστευσε κα ὶ κατεκτήσατο πρὸ οἷ εἶπο Λουγίου τε, μέγα ἔθο, κα ὶ Ζούμου κα ὶ Γούτωα κα ὶ Μουγίλωα κα ὶ Σιβίου κα ὶ τῶ Σοήβω αὐτῶ μέγα ἔθο, Σέμωα. πλὴ τά γε τῶ Σοήβω, ὡ ἔφη, ἔθη τ ὰ μὲ ἐτὸ οἰκε ῖ, τ ὰ δ ὲ ἐκτὸ το ῦ δρυμο ῦ, ὅμορα τοῖ Γέται. μέγιστο μὲ οὖ τ ὸ τῶ Σοήβω ἔ θο: διήκει γὰρ ἀπ ὸ το ῦ Ῥήου μέχρι το ῦ Ἄλβιο: μέρο δέ τι αὐτῶ κα ὶ πέρα το ῦ Ἄ λβιο έμεται, καθάπερ Ἑρμόδοροι κα ὶ Λαγκόβαρδοι: υ ὶ δ ὲ κα ὶ τελέω εἰ τὴ περαία οὗτοί γε ἐ κπεπτώκασι φεύγοτε. κοιὸ δ' ἐστὶ ἅπασι τοῖ ταύτ ῃ τ ὸ περ ὶ τὰ μετααστάσει εὐμαρὲ δι ὰ τὴ λιτότητα το ῦ βίου κα ὶ δι ὰ τ ὸ μ ὴ γεωργεῖ μηδ ὲ θησαυρίζει, ἀλλ' ἐ καλυβίοι οἰκεῖ ἐφήμερο ἔ χουσι παρασκευή: τροφ ὴ δ' ἀπ ὸ τῶ θρεμμάτω ἡ πλείστη καθάπερ τοῖ ομάσι, ὥστ' ἐ κείου μιμούμεοι τ ὰ οἰκεῖα ταῖ ἁρμαμάξαι ἐπάρατε ὅπ ῃ ἂ δόξ ῃ τρέποται μετ ὰ τῶ βοσκημάτω. ἄλλα δ' ἐδεέστερά ἐστι ἔθη Γερμαικ ὰ Χηροῦσκοί τε κα ὶ Χάττοι κα ὶ Γαμαβρίουιοι καὶ Χαττουάριοι: πρὸ δ ὲ τ ῷ ὠκεα ῷ Σούγαμβροί τε κα ὶ Χαῦβοι κα ὶ Βρούκτεροι κα ὶ Κίμβροι Καῦ κοί τε κα ὶ Καοῦλκοι κα ὶ Καμψιαο ὶ κα ὶ ἄλλοι πλείου. ἐπ ὶ ταὐτ ὰ δ ὲ τ ῷ Ἀμασί ᾳ φέροται Βίσουργί τε κα ὶ Λουπία ποταμό, διέχω Ῥήου περ ὶ ἑξακοσίου σταδίου, ῥέω δι ὰ Βρουκτέρω τῶ ἐλαττόω. ἔστι δ ὲ κα ὶ Σάλα ποταμό, ο ὗ μεταξ ὺ κα ὶ το ῦ Ῥήου πολεμῶ κα ὶ κατορθῶ Δροῦ σο ἐτελεύτησε ὁ Γερμαικό. ἐχειρώσατο δ' ο ὐ μόο τῶ ἐθῶ τ ὰ πλεῖστα, ἀλλ ὰ κα ὶ τὰ ἐ τῷ παράπλ ῳ ήσου, ὧ ἐστι κα ὶ ἡ Βυρχαί, ἣ ἐκ πολιορκία εἷλε. [4] γώριμα δ ὲ ταῦτα κατέστη τ ὰ ἔθη πολεμοῦτα πρὸ Ῥωμαίου, εἶτ' ἐδιδότα κα ὶ πάλι ἀφιστάμεα ἢ κα ὶ καταλείποτα τὰ κατοικία: κἂ πλείω δ ὲ γώριμα ὑπῆρξε, ε ἰ ἐπέτρεπε τοῖ στρατηγοῖ ὁ Σεβαστὸ διαβαίει τὸ Ἄλβι μετιοῦσι τοὺ ἐκεῖσε ἀπαισταμέου. υ ὶ δ' εὐπορώτερο ὑπέλαβε στρατηγεῖ τὸ ἐ χερσ ὶ πόλεμο, ε ἰ τῶ ἔξω το ῦ Ἄλβιο καθ' ἡ συχία ὄτω ἀπέχοιτο κα ὶ μ ὴ παροξύοι πρὸ τὴ κοιωία τῆ ἔχθρα. ἤρξατο δ ὲ το ῦ πολέμου Σούγαμβροι πλησίο οἰκοῦτε το ῦ Ῥήου, Μέλωα ἔχοτε ἡγεμόα: κἀκεῖθε ἤ δη διεδέχοτο ἄλλοτ' ἄλλοι δυαστεύοτε κα ὶ καταλυόμεοι, πάλι δ' ἀφιστάμεοι, προδιδότε κα ὶ τ ὰ ὅ μηρα κα ὶ τὰ πίστει. πρὸ οὓ ἡ μὲ ἀπιστία μέγα ὄφελο, ο ἱ δ ὲ πιστευθέτε τ ὰ μέγιστα κατέβλαψα, καθάπερ ο ἱ Χηροῦσκοι κα ὶ ο ἱ τούτοι ὑπήκοοι, παρ' οἷ τρία τάγματα Ῥωμαίω μετ ὰ τοῦ στρατηγο ῦ Ὀυάρου Κουιτιλλίου παρασποδηθέτα ἀπώλετο ἐξ ἐέδρα. ἔτισα δ ὲ δίκα ἅ πατε κα ὶ παρέσχο τ ῷ εωτέρ ῳ Γερμαικ ῷ λαμπρότατο θρίαμβο, ἐ ᾧ ἐθριαμβεύθη τῶ ἐπιφαεστάτω ἀδρῶ σώματα κα ὶ γυαικῶ, Σεγιμοῦτό τε Σεγέστου υἱ ό, Χηρούσκω ἡγεμώ, κα ὶ ἀδελφ ὴ αὐτο ῦ, γυ ὴ δ' Ἀρμείου το ῦ πολεμαρχήσατο ἐ τοῖ Χηρούσκοι ἐ τῇ πρὸ Ὀυᾶρο Κουιτίλλιο παρασποδήσει κα ὶ ῦ ἔτι συέχοτο τὸ πόλεμο, ὄ ομα Θουσέλδα, κα ὶ υἱὸ τριετὴ Θουμέλικο: ἔτι δ ὲ Σεσίθακο, Σεγιμήρου υἱὸ τῶ Χηρούσκω ἡγεμόο, κα ὶ γυ ὴ τούτου Ῥαμί, Οὐκρομήρου θυγάτηρ ἡγεμόο Χάττω, κα ὶ Δευδόριξ,
Βαιτόριγο το ῦ Μέλωο ἀδελφο ῦ υἱό, Σούγαμβρο. Σεγέστη δ ὲ ὁ πεθερὸ το ῦ Ἀρμείου κα ὶ ἐ ξ ἀρχῆ διέστη πρὸ τὴ γώμη αὐτο ῦ κα ὶ λαβὼ καιρὸ ηὐτομόλησε κα ὶ τ ῷ θριάμβ ῳ παρῆ τῶ φιλτάτω, ἐ τιμ ῇ ἀγόμεο. ἐπόμπευσε δ ὲ κα ὶ Λίβη τῶ Χάττω ἱερεύ, κα ὶ ἄλλα δ ὲ σώματα ἐπομπεύθη ἐκ τῶ πεπορθημέω ἐθῶ, Καούλκω Καμψαῶ Βρουκτέρω Οὐ σίπω Χηρούσκω Χάττω Χαττουαρίω Λαδῶ Τουβαττίω. διέχει δ ὲ το ῦ Ἄλβιο ὁ Ῥῆο περὶ τρισχιλίου σταδίου, ε ἴ τι εὐθυπορούσα ἔχοι τὰ ὁδού: υ ὶ δ ὲ δι ὰ σκολιᾶ κα ὶ ἑλώδου καὶ δρυμῶ κυκλοπορεῖ ἀάγκη. [5] ὁ δ ὲ Ἑρκύιο δρυμὸ πυκότερό τέ ἐστι κα ὶ μεγαλόδεδρο ἐ χωρίοι ἐρυμοῖ κύκλο περιλαμβάω μέγα, ἐ μέσ ῳ δ ὲ ἵδρυται χώρα καλῶ οἰκεῖσθαι δυαμέη, περ ὶ ἧ εἰρήκαμε. ἔ στι δ ὲ πλησίο αὐτῆ ἥ τε το ῦ Ἴστρου πηγ ὴ κα ὶ ἡ το ῦ Ῥήου κα ὶ ἡ μεταξ ὺ ἀμφοῖ λίμη κα ὶ τ ὰ ἕλη τὰ ἐκ το ῦ Ῥήου διαχεόμεα. ἔστι δ' ἡ λίμη τὴ μὲ περίμετρο σταδίω πλειόω ἢ πετακοσίω, δίαρμα δ ὲ ἐγγὺ διακοσίω. ἔχει δ ὲ κα ὶ ῆσο, ᾗ ἐχρήσατο ὁρμητηρί ῳ Τιβέριο αυμαχῶ πρὸ Ὀυιδολικού. οτιωτέρα δ' ἐστ ὶ τῶ το ῦ Ἴστρου πηγῶ κα ὶ αὕτη, ὥστ' ἀάγκη τ ῷ ἐκ τῆ Κελτικῆ ἐπ ὶ τὸ Ἑρκύιο δρυμὸ ἰότι πρῶτο μὲ διαπερᾶσαι τὴ λίμη, ἔπειτα τὸ Ἴ στρο, εἶτ' ἤδη δι' εὐπετεστέρω χωρίω ἐπ ὶ τὸ δρυμὸ τὰ προβάσει ποιεῖσθαι δι' ὀ ροπεδίω. ἡμερήσιο δ' ἀπ ὸ τῆ λίμη προελθὼ ὁδὸ Τιβέριο εἶδε τὰ το ῦ Ἴστρου πηγά. προσάπτοται δὲ τῆ λίμη ἐπ' ὀλίγο μὲ ο ἱ Ῥαιτοί, τ ὸ δ ὲ πλέο Ἑλουήττιοι κα ὶ Ὀυιδολικοί... κα ὶ ἡ Βοίω ἐρημία. μέχρι Παοίω πάτε, τ ὸ πλέο δ' Ἑλουήττιοι κα ὶ Ὀυιδολικοί, οἰκοῦσι ὀ ροπέδια. Ῥαιτο ὶ δ ὲ κα ὶ Νωρικο ὶ μέχρι τῶ Ἀλπείω ὑπερβολῶ ἀίσχουσι κα ὶ πρὸ τὴ Ἰ ταλία περιεύουσι, ο ἱ μὲ Ἰσούβροι συάπτοτε ο ἱ δ ὲ Κάροι κα ὶ τοῖ περ ὶ τὴ Ἀ κυληία χωρίοι. ἔστι δ ὲ κα ὶ ἄλλη ὕλη μεγάλη Γαβρῆτα ἐπ ὶ τάδε τῶ Σοήβω, ἐπέκεια δ' ὁ Ἑ ρκύιο δρυμό: ἔχεται δ ὲ κἀκεῖο ὑπ' αὐτῶ. II.[1] περ ὶ δ ὲ Κίμβρω τ ὰ μὲ οὐκ ε ὖ λέγεται, τ ὰ δ' ἔχει πιθαότητα ο ὐ μετρία. οὔτε γὰρ τὴ τοιαύτη αἰτία το ῦ πλάητα γεέσθαι κα ὶ λῃστρικοὺ ἀποδέξαιτ' ἄ τι, ὅ τι χερρόησο οἰκοῦτε μεγάλ ῃ πλημμυρίδι ἐξελαθεῖε ἐκ τῶ τόπω: κα ὶ γὰρ ῦ ἔχουσι τὴ χώρα ἣ εἶ χο πρότερο, κα ὶ ἔπεμψα τ ῷ Σεβαστ ῷ δῶρο τὸ ἱερώτατο παρ' αὐτοῖ λέβητα, αἰ τούμεοι φιλία κα ὶ ἀμηστία τῶ ὑπηργμέω, τυχότε δ ὲ ὧ ἠξίου ἀπῆρα: γελοῖο δ ὲ τ ῷ φυσικ ῷ κα ὶ αἰωίῳ πάθει δὶ ἑκάστη ἡμέρα συμβαίοτι προσοργισθέτα ἀπελθεῖ ἐκ το ῦ τόπου. ἔοικε δ ὲ πλάσματι τ ὸ συμβῆαί ποτε ὑπερβάλλουσα πλημμυρίδα: ἐπιτάσει μὲ γὰρ κα ὶ ἀ έσει δέχεται, τεταγμέα δ ὲ κα ὶ περιοδιζούσα, ὁ ὠκεαὸ ἐ τοῖ τοιούτοι πάθεσι. οὐκ ε ὖ δ' οὐδ ὲ ὁ φήσα ὅπλα αἴ ρεσθαι πρὸ τὰ πλημμυρίδα τοὺ Κίμβρου, οὐδ' ὅτι ἀφοβία ο ἱ Κελτο ὶ ἀσκοῦτε κατακλύζεσθαι τὰ οἰκία ὑπομέουσι, εἶτ' ἀοικοδομοῦσι, κα ὶ ὅτι πλείω αὐτοῖ συμβαίει φθόρο ἐξ ὕδατο ἢ πολέμου, ὅπερ Ἔφορό φησι. ἡ γὰρ τάξι ἡ τῶ πλημμυρίδω κα ὶ τ ὸ τὴ ἐ πικλυζομέη χώρα εἶαι γώριμο οὐκ ἔμελλε τοιαύτα τὰ ἀτοπία παρέξει. δὶ γὰρ ἑκάστη ἡ μέρα τούτου συμβαίοτο τ ὸ μηδ' ἅπαξ αἰσθάεσθαι φυσικὴ οὖσα τὴ παλίρροια κα ὶ ἀβλαβ ῆ, κα ὶ ο ὐ μόοι τούτοι συμβαίουσα ἀλλ ὰ τοῖ παρωκεαίται πᾶσι, πῶ οὐκ ἀπίθαο; οὐδ ὲ Κλείταρχο ε ὖ : φησ ὶ γὰρ τοὺ ἱππέα ἰδότα τὴ ἔφοδο το ῦ πελάγου ἀφιππάσασθαι κα ὶ φεύγοτα ἐγγὺ γεέσθαι το ῦ περικαταληφθῆαι. οὔτε δ ὲ τοσούτ ῳ τάχει τὴ ἐπίβασι ὁρμωμέη ἱστοροῦ με, ἀλλ ὰ λεληθότω προσιοῦσα τὴ θάλαττα: οὔτε τ ὸ καθ' ἡμέρα γιόμεο κα ὶ πᾶσι ἔαυλο ἤ δη ὂ τοῖ πλησιάζει μέλλουσι πρὶ ἢ θεάσασθαι, τοσοῦτο ἔμελλε παρέξεσθαι φόβο ὥ στε φεύγει, ὡ ἂ ε ἰ ἐξ ἀδοκήτου προσέπεσε. [2] ταῦτά τε δ ὴ δικαίω ἐπιτιμ ᾷ τοῖ συγγραφεῦσι Ποσειδώιο κα ὶ ο ὐ κακῶ εἰ κάζει, διότι λῃστρικο ὶ ὄτε κα ὶ πλάητε ο ἱ Κίμβροι κα ὶ μέχρι τῶ περ ὶ τὴ Μαιῶ τι ποιήσαιτο στρατεία, ἀπ' ἐκείω δ ὲ κα ὶ ὁ Κιμμέριο κληθείη Βόσπορο, οἷο Κιμβρικό, Κιμμερίου τοὺ Κίμβρου ὀομασάτω τῶ Ἑλλήω. φησ ὶ δ ὲ κα ὶ Βοίου τὸ Ἑρκύιο δρυμὸ οἰκεῖ πρότερο, τοὺ δὲ Κίμβρου ὁρμήσατα ἐπ ὶ τὸ τόπο τοῦτο, ἀποκρουσθέτα ὑπ ὸ τῶ Βοίω ἐπ ὶ τὸ Ἴστρο καὶ τοὺ Σκορδίσκου Γαλάτα καταβῆαι, εἶτ' ἐπ ὶ Τευρίστα κα ὶ Ταυρίσκου, κα ὶ τούτου Γαλάτα, εἶ τ' ἐπ ὶ Ἑλουηττίου, πολυχρύσου μὲ ἄδρα εἰρηαίου δέ: ὁρῶτα δ ὲ τὸ ἐκ τῶ λῃ στηρίω πλοῦτο ὑπερβάλλοτα το ῦ παρ' ἑαυτοῖ τοὺ Ἑλουηττίου ἐπαρθῆαι, μάλιστα δ' αὐτῶ Τιγυρίου τε κα ὶ Τωυγέου, ὥστε κα ὶ συεξορμῆσαι. πάτε μέτοι κατελύθησα ὑπ ὸ τῶ Ῥωμαίω αὐτοί τε ο ἱ Κίμβροι κα ὶ ο ἱ συαράμεοι τούτοι, ο ἱ μὲ ὑπερβαλότε τὰ Ἄλπει εἰ τὴ
Ἰταλία ο ἱ δ' ἔξω τῶ Ἄλπεω. [3] ἔθο δέ τι τῶ Κίμβρω διηγοῦται τοιοῦτο, ὅτι ταῖ γυαιξὶ αὐτῶ συστρατευούσαι παρηκολούθου προμάτει ἱέρειαι πολιότριχε, λευχείμοε, καρπασία ἐ φαπτίδα ἐπιπεπορπημέαι, ζῶσμα χαλκοῦ ἔχουσαι, γυμόποδε: τοῖ οὖ αἰχμαλώτοι δι ὰ τοῦ στρατοπέδου συήτω ξιφήρει, καταστέψασαι δ' αὐτοὺ ἦγο ἐπ ὶ κρατῆρα χαλκοῦ ὅ σο ἀμφορέω εἴκοσι: εἶχο δ ὲ ἀαβάθρα, ἣ ἀαβᾶσα... ὑπερπετὴ το ῦ λέβητο ἐ λαιμοτόμει ἕκαστο μετεωρισθέτα: ἐκ δ ὲ το ῦ προχεομέου αἵματο εἰ τὸ κρατῆρα ματεία τι ὰ ἐποιοῦ το, ἄλλαι δ ὲ διασχίσασαι ἐσπλάγχευο ἀαφθεγγόμεαι ίκη τοῖ οἰκείοι. ἐ δ ὲ τοῖ ἀγῶσι ἔ τυπτο τὰ βύρσα τὰ περιτεταμέα τοῖ γέρροι τῶ ἁρμαμαξῶ, ὥστ' ἀποτελεῖσθαι ψόφο ἐξαίσιο. [4] τῶ δ ὲ Γερμαῶ, ὡ εἶπο, ο ἱ μὲ προσάρκτιοι παροικοῦσι τ ῷ ὠκεα ῷ, γωρίζοται δ' ἀπὸ τῶ ἐκβολῶ το ῦ Ῥήου λαβότε τὴ ἀρχὴ μέχρι το ῦ Ἄλβιο. τούτω δ' εἰσ ὶ γωριμώτατοι Σούγαμβροί τε κα ὶ Κίμβροι. τ ὰ δ ὲ πέρα το ῦ Ἄλβιο τ ὰ πρὸ τ ῷ ὠκεα ῷ πατάπασι ἄ γωστα ἡμῖ ἐστι. οὔτε γὰρ τῶ προτέρω οὐδέα ἴσμε τὸ παράπλου τοῦτο πεποιημέου πρὸ τὰ ἑωθι ὰ μέρη τ ὰ μέχρι το ῦ στόματο τῆ Κασπία θαλάττη, οὔθ' ο ἱ Ῥωμαῖοί πω προῆλθο εἰ τὰ περαιτέρω το ῦ Ἄλβιο: ὡ δ' αὕτω οὐδ ὲ πεζ ῇ παρωδεύκασι οὐδέε. ἀλλ' ὅτι μὲ κατ ὰ μῆ κο ἰοῦσι ἐπ ὶ τὴ ἕω τ ὰ κατ ὰ τὸ Βορυσθέη κα ὶ τ ὰ πρὸ βορρᾶ το ῦ Πότου χωρία ἀπατ ᾷ, δῆ λο ἐκ τῶ κλιμάτω κα ὶ τῶ παραλλήλω διαστημάτω. τί δ' ἐστ ὶ πέρα τῆ Γερμαία κα ὶ τί τῶ ἄλλω τῶ ἑξῆ, εἴτε Βαστάρα χρ ὴ λέγει, ὡ ο ἱ πλείου ὑποοοῦσι, εἴτ' ἄλλου μεταξ ὺ ἢ Ἰάζυγα ἢ Ῥωξολαοὺ ἤ τια ἄλλου τῶ ἁμαξοίκω ο ὐ ῥᾴδιο εἰπεῖ, οὐδ' ε ἰ μέχρι τοῦ ὠκεαο ῦ παρήκουσι παρ ὰ πᾶ τ ὸ μῆκο, ἢ ἔστι τι ἀοίκητο ὑπ ὸ ψύχου ἢ ἄλλη αἰτία, ἢ ε ἰ καὶ γέο ἀθρώπω ἄλλο διαδέχεται μεταξ ὺ τῆ θαλάττη κα ὶ τῶ ἑῴω Γερμαῶ ἱδρυμέο. τοῦ το δ ὲ τ ὸ αὐτ ὸ ἀγόημα κα ὶ περ ὶ τῶ ἄλλω τῶ ἐφεξῆ προσαρκτίω ἐπέχει. οὔτε γὰρ τοὺ Βαστάρα οὔτε τοὺ Σαυρομάτα κα ὶ ἁπλῶ τοὺ ὑπὲρ το ῦ Πότου οἰκοῦτα ἴσμε, οὔθ' ὁ πόσο ἀπέχουσι τῆ Ἀτλατικῆ θαλάττη, οὔτ' ε ἰ συάπτουσι αὐτ ῇ. Από τη Βικιπαίδεια, τη ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια