ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 15.7.2010 COM(2010)381 τελικό 2010/0205 (CNS) Πρόταση Ο ΗΓIΑΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛIΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2008/9/ΕΚ για τον καθορισµό λεπτοµερών κανόνων σχετικά µε την επιστροφή του φόρου προστιθέµενης αξίας, που προβλέπεται στην οδηγία 2006/112/ΕΚ, σε υποκείµενους στο φόρο µη εγκατεστηµένους στο κράτος µέλος επιστροφής αλλά εγκατεστηµένους σε άλλο κράτος µέλος
1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Αιτιολογία και στόχοι της πρότασης ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η οδηγία 2008/9/EΚ του Συµβουλίου (οδηγία περί επιστροφής) επιτρέπει στους υποκείµενους σε φόρο να αξιώνουν την επιστροφή του φόρου προστιθέµενης αξίας (ΦΠΑ) στον οποίο υπόκεινται οι επιχειρηµατικές τους δαπάνες σε κράτος µέλος στο οποίο δεν είναι εγκατεστηµένοι (το κράτος µέλος επιστροφής) µέσω ηλεκτρονικής δικτυακής πύλης που έχει δηµιουργηθεί στο κράτος µέλος όπου είναι εγκατεστηµένοι (το κράτος µέλος εγκατάστασης). Το ηλεκτρονικό αυτό σύστηµα αντικατέστησε το παλαιό σύστηµα των εγγράφων σε έντυπη µορφή, απλουστεύει τη διαδικασία για τις επιχειρήσεις και παρέχει µεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου µέσω της επιβολής αυστηρών προθεσµιών σε συνδυασµό µε τόκους υπερηµερίας από το κράτος µέλος επιστροφής. Οι αιτήσεις επιστροφής πρέπει να υποβάλλονται στο κράτος µέλος εγκατάστασης, το αργότερο, στις 30 Σεπτεµβρίου του επόµενου ηµερολογιακού έτους από την περίοδο που αφορά η επιστροφή. Μετά από την εµφάνιση ορισµένων προβληµάτων στην πρακτική εφαρµογή της διαδικασίας σε αρκετά κράτη µέλη, προτείνεται να τροποποιηθεί η οδηγία περί επιστροφής, ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος στους υποκείµενους στον φόρο για να υποβάλουν αιτήσεις που αφορούν περιόδους επιστροφής του έτους 2009. Εποµένως, η προθεσµία της 30 ής Σεπτεµβρίου 2010 για την υποβολή αιτήσεων που αφορούν περιόδους επιστροφής του έτους 2009 θα πρέπει να παραταθεί κατ εξαίρεση µέχρι τις 31 Μαρτίου 2011, χωρίς να θίγεται το δικαίωµα της Επιτροπής να λάβει άλλα µέτρα για να διασφαλίσει την ορθή εφαρµογή της νοµοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Πέραν των προαναφερόµενων προβληµάτων, προτείνεται επίσης να προβλεφθεί η θέσπιση ορισµένων εκτελεστικών µέτρων µε τη διαδικασία που προβλέπεται στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1798/2003 του Συµβουλίου για τη διοικητική συνεργασία στον τοµέα του φόρου προστιθεµένης αξίας. Με τον τρόπο αυτό, τα κράτη µέλη και η Επιτροπή θα έχουν τη δυνατότητα να συµφωνούν σχετικά µε τις απαραίτητες τεχνικές πτυχές της εφαρµογής της οδηγίας, µε αποτέλεσµα τη βελτίωση της λειτουργίας του συστήµατος. Γενικό πλαίσιο Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 15 της οδηγίας περί επιστροφής, οι αιτήσεις επιστροφής πρέπει να υποβάλλονται στο κράτος µέλος εγκατάστασης έως τις 30 Σεπτεµβρίου του ηµερολογιακού έτους που ακολουθεί την περίοδο επιστροφής. εδοµένου ότι η οδηγία άρχισε να ισχύει την 1 η Ιανουαρίου 2010, κάθε αίτηση που αφορά το 2009 πρέπει να υποβληθεί στο κράτος µέλος εγκατάστασης, το αργότερο, στις 30 Σεπτεµβρίου 2010. Μολονότι τα συστήµατα της ΕΕ για την ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ των κρατών µελών ήταν έτοιµα εγκαίρως, παρουσιάστηκαν προβλήµατα στις δικτυακές πύλες µεµονωµένων κρατών µελών. Ορισµένα κράτη µέλη άνοιξαν τις δικτυακές τους πύλες µε µεγάλη καθυστέρηση (έως και στα µέσα Μαΐου 2010), ενώ υπήρξαν διάφορα τεχνικά προβλήµατα λειτουργικότητας και πρόσβασης σε ορισµένες πύλες. Η ανωτέρω έλλειψη έγκαιρης διαθεσιµότητας των δικτυακών πυλών περιορίζει σηµαντικά το θεµελιώδες δικαίωµα έκπτωσης που έχουν οι υποκείµενοι στον φόρο και, για τον λόγο αυτό, 2
η Επιτροπή προτείνει την παράταση της προθεσµίας υποβολής των αιτήσεων που αφορούν το 2009, ώστε οι υποκείµενοι στον φόρο να µπορούν να ασκήσουν δεόντως το δικαίωµα αυτό. Επίσης, οι απόψεις των κρατών µελών διίστανται όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας του συστήµατος από τεχνικής πλευράς, διάσταση που εκδηλώθηκε µόνον αφού άρχισε να λειτουργεί το σύστηµα. Ενώ τα κοινά στοιχεία τεχνολογίας πληροφοριών καθορίζονται σε επίπεδο ΕΕ, οι τεχνικές απαιτήσεις για την ηλεκτρονική επικοινωνία µε τους υποκείµενους στον φόρο καθορίζονται από κάθε κράτος µέλος. Αυτό συντελεί επίσης σε ορισµένες καθυστερήσεις και προβλήµατα κατά την υποβολή και τη διεκπεραίωση των αιτήσεων. Είναι συνεπώς αναγκαίο να προβλεφθεί ότι η Επιτροπή µπορεί να θεσπίζει τα απαραίτητα εκτελεστικά µέτρα έπειτα από γνωµοδότηση της µόνιµης επιτροπής για τη διοικητική συνεργασία. Τα σχετικά πεδία είναι, ειδικότερα, η ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων στη δικτυακή πύλη, τα έγγραφα που επισυνάπτονται στις αιτήσεις, τα µέσα µε τα οποία το κράτος µέλος εγκατάστασης επιβεβαιώνει την παραλαβή και τη διαβίβαση των αιτήσεων και τα µέσα µε τα οποία το κράτος µέλος επιστροφής γνωστοποιεί στον αιτούντα ότι έλαβε την αίτηση ή ζητεί περισσότερες πληροφορίες. Ισχύουσες διατάξεις στο πεδίο που καλύπτει η πρόταση Οδηγία 2008/9/ΕΚ του Συµβουλίου, της 12 ης Φεβρουαρίου 2008, για τον καθορισµό λεπτοµερών κανόνων σχετικά µε την επιστροφή του φόρου προστιθέµενης αξίας, που προβλέπεται στην οδηγία 2006/112/ΕΚ, σε υποκείµενους στο φόρο µη εγκατεστηµένους στο κράτος µέλος επιστροφής αλλά εγκατεστηµένους σε άλλο κράτος µέλος Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1798/2003 του Συµβουλίου, της 7 ης Οκτωβρίου 2003, για τη διοικητική συνεργασία στον τοµέα του φόρου προστιθεµένης αξίας και την κατάργηση του κανονισµού (ΕΟΚ) αριθ. 218/92 Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1174/2009 της Επιτροπής, της 30 ής Νοεµβρίου 2009, για τη θέσπιση κανόνων εφαρµογής των άρθρων 34α και 37 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1798/2003 του Συµβουλίου όσον αφορά την επιστροφή του φόρου προστιθέµενης αξίας δυνάµει της οδηγίας 2008/9/ΕΚ του Συµβουλίου 2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ιαβουλεύσεις µε τα ενδιαφερόµενα µέρη Οργανώθηκαν άτυπες διαβουλεύσεις µε επιχειρήσεις (συναντήσεις και συνεδριάσεις µε οργανώσεις επιχειρήσεων), χάρη στις οποίες συγκεντρώθηκαν οι απόψεις τους. Οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων εξέφρασαν κυρίως έντονες ανησυχίες σχετικά µε την προθεσµία της 30 ής Σεπτεµβρίου 2010 για τις αιτήσεις που αφορούν το 2009. εν υπάρχει δυνατότητα οργάνωσης επίσηµων διαβουλεύσεων µε αντικείµενο το προτεινόµενο µέτρο, λόγω του επείγοντος χαρακτήρα του. Εκτίµηση επιπτώσεων εδοµένου ότι το παρόν µέτρο δεν τροποποιεί σηµαντικά το υφιστάµενο, δεν χρειάζεται εκτίµηση επιπτώσεων. 3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 3
Σύνοψη της προτεινόµενης δράσης Με την πρόταση παρατείνεται κατ εξαίρεση, µέχρι τις 31 Μαρτίου 2011, η προθεσµία υποβολής αιτήσεων επιστροφής βάσει της οδηγίας 2008/9/EΚ οι οποίες αφορούν περιόδους επιστροφής του έτους 2009 και προβλέπεται η θέσπιση ορισµένων εκτελεστικών µέτρων µε τη διαδικασία που καθορίζεται στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1798/2003 του Συµβουλίου. 4. ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η πρόταση δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στον προϋπολογισµό της ΕΕ. 4
2010/0205 (CNS) Πρόταση Ο ΗΓIΑΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛIΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2008/9/ΕΚ για τον καθορισµό λεπτοµερών κανόνων σχετικά µε την επιστροφή του φόρου προστιθέµενης αξίας, που προβλέπεται στην οδηγία 2006/112/ΕΚ, σε υποκείµενους στο φόρο µη εγκατεστηµένους στο κράτος µέλος επιστροφής αλλά εγκατεστηµένους σε άλλο κράτος µέλος ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 113, την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Έπειτα από διαβίβαση του σχεδίου νοµοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια, Έχοντας υπόψη: τη γνώµη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 1, τη γνώµη της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής 2, Αποφασίζοντας σύµφωνα µε ειδική νοµοθετική διαδικασία, Εκτιµώντας τα ακόλουθα: (1) Η οδηγία 2008/9/ΕΚ του Συµβουλίου, της 12 ης Φεβρουαρίου 2008, για τον καθορισµό λεπτοµερών κανόνων σχετικά µε την επιστροφή του φόρου προστιθέµενης αξίας, που προβλέπεται στην οδηγία 2006/112/ΕΚ, σε υποκείµενους στο φόρο µη εγκατεστηµένους στο κράτος µέλος επιστροφής αλλά εγκατεστηµένους σε άλλο κράτος µέλος 3 («οδηγία περί επιστροφής»), άρχισε να ισχύει την 1 η Ιανουαρίου 2010. (2) Σύµφωνα µε την οδηγία περί επιστροφής, τα κράτη µέλη υποχρεούνται να αναπτύξουν διαδικτυακή πύλη, µέσω της οποίας οι υποκείµενοι στον φόρο που είναι εγκατεστηµένοι σε κράτος µέλος υποβάλλουν αιτήσεις επιστροφής του φόρου προστιθέµενης αξίας που κατέστη απαιτητός σε κράτος µέλος στο οποίο δεν είναι εγκατεστηµένοι. Η δικτυακή αυτή πύλη έπρεπε να έχει τεθεί σε λειτουργία κατά την ηµεροµηνία έναρξης ισχύος της οδηγίας περί επιστροφής. 1 2 3 ΕΕ C της, σ. ΕΕ C της, σ. ΕΕ L 44 της 20.2.2008, σ. 23 5
(3) Σε ορισµένα κράτη µέλη, παρουσιάστηκαν σηµαντικές καθυστερήσεις και ορισµένα τεχνικά προβλήµατα στην ανάπτυξη και τη λειτουργία των δικτυακών πυλών, τα οποία εµποδίζουν την εµπρόθεσµη υποβολή ορισµένων αιτήσεων. Οι αιτήσεις πρέπει να υποβάλλονται στο κράτος µέλος εγκατάστασης έως τις 30 Σεπτεµβρίου του επόµενου ηµερολογιακού έτους από εκείνο της περιόδου επιστροφής. Με δεδοµένη την προθεσµία αυτή και την αδυναµία λειτουργίας ορισµένων δικτυακών πυλών, ορισµένοι υποκείµενοι στον φόρο διατρέχουν τον κίνδυνο να µην µπορέσουν να ασκήσουν το δικαίωµα έκπτωσης των δαπανών στις οποίες υποβλήθηκαν το 2009. Για τον λόγο αυτό, η προθεσµία θα πρέπει να παραταθεί, κατ εξαίρεση, µέχρι τις 31 Μαρτίου 2011 για τις αιτήσεις που αφορούν περιόδους επιστροφής του 2009. (4) Οι υποκείµενοι στον φόρο αντιµετωπίζουν επίσης δυσκολίες οφειλόµενες σε ορισµένες διαφωνίες τεχνικού χαρακτήρα σχετικά µε την εφαρµογή της οδηγίας περί επιστροφής από τα κράτη µέλη. Για να αποφευχθούν οι διαφωνίες αυτές, είναι αναγκαίο να καθοριστούν κάποιες λεπτοµέρειες της τεχνικής εφαρµογής του συστήµατος, µε τη διαδικασία του άρθρου 44 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1798/2003 του Συµβουλίου, της 7 ης Οκτωβρίου 2003, για τη διοικητική συνεργασία στον τοµέα του φόρου προστιθεµένης αξίας και την κατάργηση του κανονισµού (ΕΟΚ) αριθ. 218/92 4. (5) Οι τεχνικές λεπτοµέρειες που πρέπει να καθοριστούν αφορούν τις ηλεκτρονικές αιτήσεις, τα έγγραφα που επισυνάπτονται στις αιτήσεις, τα µέσα µε τα οποία το κράτος µέλος εγκατάστασης επιβεβαιώνει την παραλαβή και τη διαβίβαση των αιτήσεων και τα µέσα µε τα οποία το κράτος µέλος επιστροφής γνωστοποιεί στον αιτούντα την παραλαβή της αίτησης και ζητεί περισσότερες πληροφορίες. Για να λειτουργήσει σωστά το σύστηµα, χρειάζονται πράγµατι τυποποιηµένες παραποµπές και κοινές τεχνικές απαιτήσεις. (6) Τα αναγκαία µέτρα για την εφαρµογή των λεπτοµερών κανόνων σχετικά µε τις ηλεκτρονικές αιτήσεις και κοινοποιήσεις που αναφέρονται στην οδηγία 2008/9/EΚ, συµπεριλαµβανοµένων κοινών εντύπων, εάν είναι απαραίτητο, θα πρέπει να θεσπιστούν σύµφωνα µε την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συµβουλίου, της 28 ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισµό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρµοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή 5. (7) Για να εξασφαλιστεί ότι οι υποκείµενοι στον φόρο δεν θα υποχρεωθούν να τηρήσουν την προθεσµία της 30 ής Σεπτεµβρίου 2010 για τις αιτήσεις που αφορούν περιόδους επιστροφής του 2009, η παρούσα οδηγία θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει την εποµένη της δηµοσίευσής της στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (8) Συνεπώς, η οδηγία 2008/9/ΕΚ πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως, ΕΞΕ ΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ Ο ΗΓΙΑ: Η οδηγία 2008/9/ΕΚ τροποποιείται ως εξής: Άρθρο 1 4 5 ΕΕ L 264 της 15.10.2003, σ. 1 ΕΕ L 184 της 17.7.1999, σ. 23 6
(1) Στο άρθρο 15 παράγραφος 1, προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο: «Οι αιτήσεις επιστροφής που αφορούν περιόδους επιστροφής του έτους 2009 υποβάλλονται στο κράτος µέλος εγκατάστασης, το αργότερο, στις 31 Μαρτίου 2011.» (2) Παρεµβάλλεται το ακόλουθο άρθρο 27α: «Άρθρο 27a Η Επιτροπή θεσπίζει µέτρα, µε τη διαδικασία του άρθρου 44 παράγραφος 2 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1798/2003 του Συµβουλίου, στα οποία καθορίζονται λεπτοµερείς κανόνες, συµπεριλαµβανοµένων, εφόσον είναι απαραίτητο, κοινών εντύπων για τις υποβολές και κοινοποιήσεις µε ηλεκτρονικά µέσα οι οποίες αναφέρονται στα άρθρα 7 και 10, στο άρθρο 15 παράγραφος 2, στο άρθρο 18 παράγραφος 2, στο άρθρο 19 παράγραφος 1 και στο άρθρο 20 της παρούσας οδηγίας.» Άρθρο 2 1. Τα κράτη µέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νοµοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συµµορφωθούν µε την παρούσα οδηγία, το αργότερο την 1 η Οκτωβρίου 2010. Ανακοινώνουν αµέσως στην Επιτροπή το κείµενο των εν λόγω διατάξεων, καθώς και πίνακα αντιστοιχίας µεταξύ αυτών και των διατάξεων της παρούσας οδηγίας. Όταν τα κράτη µέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, αυτές περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσηµη δηµοσίευσή τους. Ο τρόπος της αναφοράς αποφασίζεται από τα κράτη µέλη. 2. Τα κράτη µέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείµενο των κύριων διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τοµέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία. Άρθρο 3 Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εποµένη της δηµοσίευσής της στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρθρο 4 Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη µέλη. Βρυξέλλες, Για το Συµβούλιο Ο Πρόεδρος 7