Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ασφάλεια στους χώρους εργασίας, είναι ένα θέμα που μας απασχολεί και θα μας απασχολεί όσο υπάρχουν ατυχήματα, παραλίγο ατυχήματα, ανασφαλείς συνθήκες και ότι άλλο μπορεί να συμβάλλει στην δημιουργία κινδύνων μέσα στον εργασιακό χώρο. Όπως είναι φυσικό, ένα τόσο μεγάλο θέμα όπως η ασφάλεια στους χώρους εργασίας, δεν μπορεί να εξαντληθεί στο τεύχος αυτό. Σκοπός του είναι να δώσει τις κατάλληλες οδηγίες, οι οποίες θα συμβάλλουν στην εξασφάλιση ενός ασφαλούς και υγιούς περιβάλλοντος σε όλους τους εργασιακούς χώρους εντός των εργοταξίων. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1
ΙΙ. ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 1. ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ Σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 1568/85, η κύρια ευθύνη για την διαμόρφωση των Συνθηκών Εργασίας είναι του εργοδότη, ο οποίος πρέπει να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα μεμονωμένα ή συλλογικά, για να εξασφαλίζει στους εργαζόμενους και στους τρίτους που παρευρίσκονται στους χώρους εργασίας προστασία από τους επαγγελματικούς κινδύνους. Επίσης θα πρέπει να εφαρμόζει και να σέβεται τις επισημάνσεις και τις προτάσεις των Τεχνικών και Υγειονομικών Επιθεωρητών. Οι βασικότερες υποχρεώσεις των εργοδοτών είναι οι κάτωθι: Οι εργασίες πρέπει να γίνονται κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ώστε να μειώνονται οι κίνδυνοι για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων. Καταπολέμηση των κινδύνων στην πηγή τους. Προσαρμογή στις τεχνικές εξελίξεις στην υγιεινή και ιατρική. Παροχή των κατάλληλων οδηγιών και γνωστοποίηση των επαγγελματικών κινδύνων στους εργαζομένους. Να δίδεται προτεραιότητα στη λήψη μέτρων ομαδικής προστασίας σε σχέση με τα μέτρα ατομικής προστασίας. Στις ζώνες σοβαρού και ειδικού κινδύνου να έχουν πρόσβαση μόνο οι εργαζόμενοι που έχουν λάβει τις κατάλληλες οδηγίες. Κατά την ανάθεση ειδικών εργασιών ή καθηκόντων σε έναν εργαζόμενο, να λαμβάνονται υπόψη η εκπαίδευση του και οι ικανότητες του. Τέλος θα πρέπει να καταγράφονται τα ατυχήματα σε ειδικό βιβλίο, στο οποίο θα αναφέρονται ενυπόγραφα τα αίτια και η περιγραφή του ατυχήματος. 2. ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ 2.1 Γενικές οδηγίες Κάθε εργαζόμενος πρέπει: Να εφαρμόζει τους κανόνες ασφάλειας και υγιεινής. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2
Να χρησιμοποιεί σωστά τον ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό που τίθεται στην διάθεση του. Να παρακολουθεί τα σχετικά σεμινάρια ή άλλα επιμορφωτικά προγράμματα σε θέματα Ασφάλειας, Υγείας & Υγιεινής. Να αναφέρει αμέσως στον εργοδότη του ή τεχνικό ασφαλείας ή στον γιατρό εργασίας όλες τις καταστάσεις που είναι δυνατό να παρουσιάσουν άμεσο ή σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία. Μαζί με τον γιατρό εργασίας και τον τεχνικό ασφαλείας να συντρέχει τον εργοδότη, ώστε να καταστεί δυνατή η εκπλήρωση όλων των καθηκόντων ή απαιτήσεων που επιβάλλονται από την επιθεώρηση εργασίας. Να διαλέγει τα σωστά εργαλεία για την εργασία που θα εκτελέσει. Να οργανώνει την εργασία που πρόκειται να κάνει. Πριν αρχίσει οποιαδήποτε εργασία, να σκέπτεται τους πιθανούς κινδύνους στους οποίους μπορεί να εκτεθεί, αυτός και οι συνάδελφοί του. Να ακολουθεί πιστά τα σήματα των πινακίδων ασφαλείας. Να αποφεύγει ρητά την μεταφορά και κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών κατά την διάρκεια της εργασίας του. Να μην παρενοχλεί, μετατοπίζει, βλάπτει ή καταστρέφει εγκαταστάσεις χωρίς την άδεια του Προϊσταμένου του. Να μην έχει την πλάτη του γυρισμένη προς το κενό όταν τραβά κάποιο υλικό που είναι βαρύ ή κάτι που έχει σκαλώσει. Να συγκρατεί σταθερό το υλικό που πρόκειται να μετακινήσει, έτσι ώστε να μην μπορεί να του φύγει ή να του γλιστρήσει. Να μην στέκεται κάτω από κρεμασμένα φορτία ή φορτία που ανυψώνονται ή κοντά σε τεντωμένα σχοινιά και συρματόσχοινα. Να μην μπαίνει σε κλειστούς χώρους αν δεν βεβαιωθεί ότι αερίζονται κανονικά, ότι δεν είναι επικίνδυνοι, εκτός αν έχει λάβει τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας. Να μην χρησιμοποιεί εξοπλισμό, υλικά και συσκευές των οποίων η χρήση δεν του έχει εξουσιοδοτηθεί. 2.2 Κυκλοφορία στους χώρους εργασίας Κάθε εργαζόμενος πρέπει: Να χρησιμοποιεί τα προβλεπόμενα ασφαλή μέσα πρόσβασης ή εξόδου κατά την προσέλευση του ή την αποχώρησή του από την εργασία Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3
Να ην κυκλοφορεί άσκοπα εντός του εργοταξίου. Να κυκλοφορεί μόνο στους προβλεπόμενους ασφαλείς διαδρόμους. Να μην επιβιβάζεται σε οποιοδήποτε μηχάνημα, το οποίο δεν έχει κατασκευαστεί για την μεταφορά ανθρώπων. Να φροντίζει ώστε να παραμένουν ελεύθεροι οι διάδρομοι κυκλοφορίας, τα κλιμακοστάσια και οι σκαλωσιές από εμπόδια και διάφορα υλικά. Nα μην παραμένει μεταξύ δύο οχημάτων ή πίσω από όχημα που έχει σταματήσει προσωρινά. Να χρησιμοποιεί διαδρόμους με ελάχιστο πλάτος 60 εκατοστά. Όλες οι υπερυψωμένες θέσεις εργασίας που χρησιμοποιεί, να έχουν πλευρική προστασία κατά της πτώσης(κουπαστή σε ύψος ενός μέτρου, ενδιάμεση ράβδο και σοβατεπί). Να κατασκευάζει και να χρησιμοποιεί κεκλιμένες διαβάσεις με μικρή κλίση και αντιολισθητική προστασία. 2.3 Χρήση κλιμάκων Κάθε εργαζόμενος πρέπει: Να εξετάζει προσεκτικά την σκάλα πριν την χρησιμοποιήσει. Να μην χρησιμοποιεί προχειροφτιαγμένες, ελαττωματικές σκάλες ή σκάλες με κακοκαρφωμένα εξωτερικά σκαλοπάτια. Να στερεώνει τις σκάλες προς αποφυγή των γλιστρημάτων και των ανατροπών. Να βεβαιώνεται ότι η σκάλα προεξέχει περισσότερο από 1 μέτρο από το επίπεδο που θέλει να φτάσει. Να θυμάται ότι η σωστή κλίση μιας σκάλας είναι 1:4. Να μην γέρνει προς τα πλάγια όταν είναι πάνω σε σκάλα. Να βλέπει πάντα προς την σκάλα όταν ανεβαίνει και κατεβαίνει. Να μην κρατά στα χέρια του εργαλεία ή άλλα βαριά αντικείμενα όταν κινείται σε φορητή σκάλα. Τα αντικείμενα αυτά μπορούν να δεθούν στο σώμα του ή να ανέβουν με σχοινιά. Να μην χρησιμοποιεί μεταλλικές σκάλες κοντά σε ηλεκτροφόρα στοιχεία και γραμμές. Να μην ενώνει με προσωρινά μέσα δύο κλίμακες μικρότερες για να φτιάξει μία μεγάλη. Να μην εργάζεται σε σκάλα υψηλότερη από 6 μέτρα χωρίς ζώνη ασφαλείας. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4
2.4 Χρήση σκαλωσιών Κάθε εργαζόμενος πρέπει: Να μην αποσυναρμολογεί τις σκαλωσιές ή μέρη αυτών αν δεν έχει λάβει εντολή από τον προϊστάμενο του. Να προσέχει πάντα που θα στηρίξει τη σκαλωσιά και πώς, γιατί υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης. Να κατασκευάζει και να χρησιμοποιεί δάπεδα με πλάτος από 60 έως 150 εκατοστά, ανάλογα με την χρήση τους. Όλες οι σκαλωσιές που χρησιμοποιεί, να έχουν πλευρική προστασία κατά της πτώσης(κουπαστή σε ύψος ενός μέτρου, ενδιάμεση ράβδο και σοβατεπί). Να μην αφήνει κενά μεταξύ των μαδεριών που χρησιμοποιεί για δάπεδο. Τα μαδέρια πρέπει να έχουν πάχος τουλάχιστον 5 εκατοστά. Να χρησιμοποιεί σκαλωσιές πιστοποιημένες που φέρουν σφραγίδα του κατασκευαστή τους. Να μην χρησιμοποιεί σκουριασμένες ή εμφανώς κακομεταχειρισμένες σκαλωσιές. 2.5 Χρήση εργαλείων Κάθε εργαζόμενος πρέπει: Να φυλάγει τα εργαλεία σε ασφαλείς θέσεις. Να μην εγκαταλείπει στο έδαφος ή στο δάπεδο εργασίας κοφτερά ή αιχμηρά αντικείμενα. Να μην χρησιμοποιεί εργαλεία που δεν είναι σε καλή κατάσταση. Να μην χρησιμοποιεί πεπιεσμένο αέρα για καθάρισμα της στολής εργασίας του. Να γνωρίζει ότι για τα ατυχήματα δεν ευθύνονται τα εργαλεία, αλλά αυτοί που τα χρησιμοποιούν. 2.6 Ηλεκτρομηχανολογικά Κάθε εργαζόμενος πρέπει: Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5
Να μην χρησιμοποιεί μηχανές, εργαλεία και συσκευές για άλλο σκοπό από εκείνον που έχουν μελετηθεί ή κατασκευαστεί. Να μην αφήνει στην μέση εργασίες που σχετίζονται με ηλεκτρολογικά, δημιουργώντας έτσι ανασφαλείς καταστάσεις. Να μην έρχεται σε επαφή με στοιχεία ή ηλεκτροφόρα καλώδια, οποιαδήποτε τάση και αν έχουν. Να διακόπτει την παροχή του ρεύματος όταν εκτελεί ηλεκτρολογικές εργασίες. Να μην χρησιμοποιεί συσκευές με φθαρμένη μόνωση. Να θέτει εκτός λειτουργίας τις συσκευές για αλλαγές ή τροποποιήσεις. Να χρησιμοποιεί μη αγώγιμο εξοπλισμό. Να καλύπτει και να σκεπάζει όλα τα καλώδια. Να χρησιμοποιεί ειδικές διατάξεις ασφαλείας, όταν χρησιμοποιεί ρεύμα υψηλής τάσης. Να κλειδώνει πάντα τον υποσταθμό και τους σταθμούς ελέγχου. 2.7 Ηλεκτροσυγκολλήσεις Κάθε εργαζόμενος πρέπει: Να ελέγχει τον εξοπλισμό και τα εργαλεία του σύμφωνα με τις οδηγίες και να τον διατηρεί σε καλή κατάσταση. Να ελέγχει ότι όλος ο εξοπλισμός είναι εφοδιασμένος με μετρητές οι οποίοι έχουν πιστοποιητικό βαθμονόμησης σε ισχύ, αν απαιτείται, ή έχουν βαθμονομηθεί σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή τους. Να ελέγχει τα καλώδια, τους μετρητές και την ένταση του ρεύματος. Να φορά κατάλληλη μάσκα με σκούρο γυαλί και να χρησιμοποιεί κατάλληλα γάντια. Να μην επεμβαίνει στην εσωτερική καλωδίωση και συνδεσμολογία της μηχανής εκτός αν έχει οριστεί. Να μην φέρνει ποτέ σε επαφή τσιμπίδα ή ηλεκτρόδιο με φιάλη αερίου. Να γειώνει πάντα την μηχανή. Να μην αλλάζει ηλεκτρόδια ή καλώδια αν δεν φορά γάντια. Να μην χρησιμοποιεί φθαρμένα καλώδια. Να μην συγκολλεί σε υγρή βάση ή δάπεδο όταν βρέχει. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6
2.8 Χειρισμός μηχανημάτων οχημάτων Κάθε εργαζόμενος πρέπει: Να χρησιμοποιεί το μηχάνημα σύμφωνα με το εγχειρίδιο λειτουργίας του κατασκευαστή που το συνοδεύει. Να κατεβάζει όλα τα εξαρτήματα (π.χ. λεπίδα, αναμοχλευτής, κάδος) κατά την στάση ή στάθμευση μηχανήματος. Να αποφεύγει ευρεσιτεχνίες, προσαρμογές, υπερφορτώσεις γιατί δημιουργούν κινδύνους οι οποίοι οδηγούν ακόμη και σε θανατηφόρα ατυχήματα. Να μην εγκαταλείπει το μηχάνημα ενώ ακόμη λειτουργεί. Να μην υπερφορτώνει τα φορτηγά. Να σκεπάζει την καρότσα όταν μεταφέρει ψιλόκοκκα αδρανή. Να βεβαιώνεται ότι δεν βρίσκονται άτομα ή αντικείμενα δίπλα στο φορτηγό, πρίν ξεκινήσει. Να διατηρεί τα ελαστικά πάντα σε καλή κατάσταση. 2.9 Ατομική προστασία Κάθε εργαζόμενος πρέπει: Να χρησιμοποιεί πάντοτε τα Μέσα Ατομικής Προστασίας που του έχουν χορηγηθεί. Η χρήση τους δεν αποτελεί επιλογή αλλά υποχρέωση. Να μην φορά ποτέ σαγιονάρες, τακούνια, πέδιλα και άλλα ακατάλληλα παπούτσια. Να μην φορά μαντήλια λαιμού, αλυσίδες, δαχτυλίδια, ταυτότητες, γιατί υπάρχει κίνδυνος σοβαρού τραυματισμού από πιάσιμο. Να μην κυκλοφορεί γυμνός από την μέση και πάνω και να μη φορά κοντά παντελόνια ή σορτς. Υπάρχει κίνδυνος από ηλίαση, ψύξη, τσιμπήματα και γδάρσιμο. Να φορά πάντοτε το προστατευτικό του κράνος. Να φορά πάντοτε τα προστατευτικά του παπούτσια. Να φορά ζώνη ασφαλείας όταν δεν υπάρχει άλλος αποτελεσματικός τρόπος προφύλαξης από πτώση. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 7
2.10 Ασφάλεια έναντι πυρκαγιών εκρήξεων Κάθε εργαζόμενος οφείλει : Να μην καπνίζει σε χώρους ή εγκαταστάσεις επικίνδυνες για έκρηξη ή πυρκαγιά. Να μην πετά τα τσιγάρα στα σκουπίδια. Να μην χρησιμοποιεί φωτιά για προσωπική εξυπηρέτηση και θέρμανση. Να μην τοποθετεί καύσιμα ή εκρηκτικά κοντά σε ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Να τοποθετεί σε ασφαλή θέση τα εύφλεκτα υλικά. Να μάθει που βρίσκονται οι πυροσβεστήρες, πώς λειτουργούν και τι είδους φωτιές σβήνουν. 2.11 Νοικοκυριό, καθαριότητα και υγιεινή. Κάθε εργαζόμενος πρέπει να: Φροντίζει για την καθαριότητα του εργοταξίου και ειδικότερα για τη θέση εργασίας του και για τα εργαλεία του. Να επιστρέφει στη κανονική τους θέση όλα τα εργαλεία και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιεί και να αναφέρει κάθε τυχόν βλάβη ή ανάγκη συντήρησης και επισκευής που διαπιστώνει. Να αποφεύγει να ρυπαίνει τους χώρους του εργοταξίου, να μην πετά ανεξέλεγκτα διάφορα υλικά, σκουπίδια και μπάζα. Να διατηρεί τους χώρους των αποδυτηρίων, των χώρων σίτισης και τους χώρους των αποχωρητηρίων καθαρούς και σε καλή κατάσταση, έτσι ώστε να επικρατούν υγιεινές συνθήκες. 2.12 Ασθένειες τραυματισμοί Κάθε εργαζόμενος πρέπει: Να αναφέρει αμέσως στους προϊσταμένους του οτιδήποτε σχετίζεται με την υγεία του (ασθένεια, αιφνίδια αδιαθεσία, ελαφρύ ή βαρύ τραυματισμό). Να μην περιποιείται το τραύμα του μόνος του αλλά να πηγαίνει αμέσως για παροχή Πρώτων Βοηθειών. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 8
Να μην επιστρέφει στη δουλειά του μετά τον τραυματισμό ή ασθένειά του πριν διαπιστώσει ο ιατρός ότι είναι ικανός για εργασία. Σε περίπτωση ατυχήματος: Να εκτιμήσει την κατάσταση ( κίνδυνοι για τον ίδιο, το θύμα, τους γύρω). Να διασφαλίσει τον χώρο. Να δώσει επείγουσα βοήθεια, αν γνωρίζει, ανάλογα με την περίπτωση. Να ζητήσει επιπλέον βοήθεια ( ΕΚΑΒ, κουτί Α Βοηθειών). Σε περίπτωση που καλέσει το ΕΚΑΒ πρέπει πάντα να δίνει τις ακόλουθες πληροφορίες: Τον αριθμό του τηλεφώνου του Την ακριβή τοποθεσία του περιστατικού (αριθμό, οδό, περιοχή ). Το είδος και την σοβαρότητα του ατυχήματος. Τον αριθμό, το φύλο και περίπου την ηλικία των θυμάτων και ότι άλλο γνωρίζει για την κατάσταση τους Λεπτομέρειες για τους κινδύνους που προκάλεσαν το ατύχημα ( αέρια, επικίνδυνα υλικά, ηλεκτρική γραμμή, ομίχλη κ.α.). Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 9
ΙΙΙ. ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 1. Γενικός Κανόνας Τα Μέσα Ατομικής Προστασίας ( Μ.Α.Π.) πρέπει να θεωρούνται ως η τελευταία λύση για την προστασία των εργαζομένων και να χρησιμοποιούνται μόνο εφόσον οι κίνδυνοι δεν είναι δυνατόν να αποφευχθούν ή να περιορισθούν επαρκώς με τεχνικά μέτρα ή με μέσα συλλογικής προστασίας ή με μέτρα, μεθόδους και διαδικασίες οργάνωσης της εργασίας. 2. Βασικές Απαιτήσεις για τα Μ.Α.Π. Πρέπει να φέρουν την σήμανση CE και να έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί σύμφωνα με την σχετική Νομοθεσία. Να συνοδεύονται από σαφείς οδηγίες χρήσης στην Ελληνική γλώσσα. Οι κατασκευαστικές προδιαγραφές τους να ανταποκρίνονται στους συγκεκριμένους κινδύνους, στη φύση και τις συνθήκες εργασίας. Να υπάρχει δυνατότητα ασφαλούς και αποτελεσματικής προσαρμογής στα ατομικά σωματικά χαρακτηριστικά των εργαζομένων. Να υπάρχει συμβατότητα μεταξύ των, ώστε να μπορούν, όποτε χρειάζεται να χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα και αποτελεσματικά από έναν εργαζόμενο εκτεθειμένο σε πολλούς κινδύνους. Να συντηρούνται και να είναι πάντα σε καλή κατάσταση, έτοιμα για χρήση. 3. Υποχρεώσεις Εργοδοτών Πριν την απόφαση για χορήγηση των Μ.Α.Π. προηγούνται οι παρακάτω ενέργειες: - Καταγραφή, ανάλυση και εκτίμηση των κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 10
- Λήψη όλων των προληπτικών, τεχνικών και οργανωτικών μέτρων που είναι αναγκαία ώστε οι κίνδυνοι να αντιμετωπίζονται, κατά το δυνατόν, στην πηγή τους και να περιορίζεται στο ελάχιστο ο κίνδυνος αλλά και ο αριθμός των εργαζομένων που εκτίθεται σε κίνδυνο καθώς και ο χρόνος έκθεσής τους. - Έλεγχος της αποτελεσματικότητας των μέτρων και επανεκτίμηση των κινδύνων. Επιλογή των κατάλληλων Μ.Α.Π. Η αξιολόγηση των προτεινόμενων ΜΑΠ που υλοποιείται από τον Υπεύθυνο Διαχείρισης Ασφάλειας και η τελική επιλογή τους από την Κοινοπραξία βασίζεται στις παρακάτω παραμέτρους: - Καταγραφή των εργασιών και των θέσεων εργασίας όπου οι κίνδυνοι παραμένουν και απαιτείται η χρήση των ΜΑΠ. - Αναλυτική εκτίμηση των συγκεκριμένων κινδύνων ( σοβαρότητα, συχνότητα, επίπεδο και διάρκεια έκθεσης του εργαζόμενου, συνθήκες εργασίας και περιβάλλοντος). - Καθορισμός των χαρακτηριστικών που πρέπει να διαθέτουν τα ΜΑΠ για να ανταποκρίνονται στους παραπάνω κινδύνους. - Αξιολόγηση των χαρακτηριστικών των διαθέσιμων ΜΑΠ σε σχέση με αυτά που απαιτούνται. Επιλογή των κατάλληλων ΜΑΠ, λαμβάνοντας υπόψη, όχι μόνο το επίπεδο ασφαλείας αλλά και την άνεση του εργαζόμενου. Κατά την χορήγηση των Μ.Α.Π. - Οι εργαζόμενοι ενημερώνονται για τους κινδύνους που απειλούν την υγεία τους, τα μέτρα που έχουν ληφθεί και τις υποχρεώσεις τους. - Τους παρέχονται οδηγίες για τη σωστή χρήση των Μ.Α.Π. - Γίνεται περιοδικός έλεγχος για τη σωστή χρήση των Μ.Α.Π. - Παρέχονται στους εργαζομένους οι διευκολύνσεις και τα μέσα για τη σωστή συντήρηση των Μ.Α.Π. - Τα Μ.Α.Π. αντικαθίστανται άμεσα σε περίπτωση φθοράς ή λήξης του επιτρεπόμενου χρόνου χρήσης τους. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 11
4. Υποχρεώσεις Εργαζομένων Οι εργαζόμενοι είναι υποχρεωμένοι να : Χρησιμοποιούν τα Μέσα Ατομικής Προστασίας. Ακολουθούν πιστά τις οδηγίες που τους έχουν δοθεί για τη σωστή χρήση των Μέσων Ατομικής Προστασίας. Συντηρούν τα Μέσα Ατομικής Προστασίας σε άριστη κατάσταση. Συμμετέχουν με προθυμία σε εκπαιδεύσεις που αφορούν στην ασφάλεια της εργασίας την οποία εκτελούν και να εργάζονται με ασφάλεια σύμφωνα με τις οδηγίες που τους έχουν δοθεί από τους υπεύθυνους. Αναφέρουν στους υπεύθυνους κάθε ανωμαλία που παρατηρούν κατά την χρήση των Μέσων Ατομικής Προστασίας. Σε περίπτωση που δεν μπορούν να αποκαταστήσουν μόνοι τους τυχόν ζημιές να τα παραδίδουν στους υπεύθυνους για επισκευή. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 12
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΧΡ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΑΠ Κράνος Γάντια Γυαλιά Παπούτσια Μάσκα Μάσκα Ηλ/σης Ανακλ. Ρούχα Ωτοασπίδες Ζώνη Ασφαλείας Άλλα ΕΡΓΑΣΙΑ Ανύψωση + + + + Χειρωνακτική διακίνηση + + + Εκσκαφή + + + (Ξε)καλούπωμα + + + Σκυροδέτηση + + + + Εργασία σε ύψη + + + Συγκόλληση + + + + Χρήση τροχού + + + + + Χρήση Χημικών + + + + + Επιχρίσματα Βαφές + + + + + Εργαλεία χειρός με περιστρεφόμενα μέρη + + Εργαλεία χειρός χωρίς περιστρεφόμενα μέρη + + + Γεννήτριες + + + Καθαριότητα + + + + Ηλεκτρολογικές εργασίες + + + Σημείωση : Ο πίνακας αποτελεί βοηθητικό εργαλείο, είναι ενδεικτικός και πρέπει να λαμβάνεται Υπόψη πριν την έναρξη της εργασίας. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 13
ΙV. ΣΗΜΑΝΣΗ Η σήμανση για την ασφάλεια παίζει μεγάλο ρόλο στην πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων αφού με την σωστή χρήση τους προσελκύουν την προσοχή των εργαζομένων προειδοποιώντας τους έτσι για τους υπάρχοντες κινδύνους ή υπενθυμίζοντας τους, συγκεκριμένες οδηγίες. 1. Σήμανση χώρων Η σήμανση χώρων επιτυγχάνεται με: Μόνιμη σήμανση Περιστασιακή σήμανση Η μόνιμη σήμανση επιτυγχάνεται με πινακίδες ή χρώμα ασφάλειας και σχετίζεται με : Την απαγόρευση Την προειδοποίηση Την υποχρέωση Τον εντοπισμό και την αναγνώριση των μέσων διάσωσης βοήθειας και των εξοπλισμών καταπολέμησης πυρκαγιάς. Ενώ η περιστασιακή σήμανση αφορά την: Επισήμανση επικίνδυνων συμβάντων Κλήση ατόμων για μία συγκεκριμένη ενέργεια Επείγουσα απομάκρυνση ατόμων Καθοδήγηση ατόμων που συντελούν χειρισμούς και επιτυγχάνεται μέσω: ηχητικών σημάτων, φωτεινών σημάτων επικοινωνίας μέσω συστημάτων (ασύρματοι) και σημάτων με χειρονομίες. Παρακάτω εμφανίζονται τα μόνιμα σήματα με πινακίδες ασφάλειας: Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 14
Α/ α ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΩΔ. Νο 1 ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ Ρ1 2 ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ Ρ2 3 ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ Ρ3 4 ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ Ρ4 ΧΡΩΜΑ 35/65 35/65 35/65 35/65 ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΠΑΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ Απαγορεύεται το κάπνισμα Απαγορεύεται η χρήση γυμνής φλόγας και το κάπνισμα Απαγορεύεται η διέλευση πεζών Απαγορεύεται η πυρόσβεση με νερό ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΣ Σε γραφεία, στον τοίχο της εισόδου με πρόσωπο προς τους επισκέπτες Σε περιφραγμένους χώρους, στην είσοδο και στην περίφραξη αν υπάρχει διάβαση πεζών εκεί. Σε ανοικτούς χώρους στην περίμετρο ασφαλείας. Σε μεγάλους στεγασμένους χώρους, στους τοίχους και στις κολώνες. // Σε σημεία όπου οι πεζοί πιθανόν να επιχειρήσουν να διασχίσουν κυκλοφοριακή ροή οχημάτων σε αφύλακτα σημεία. Σε πύλες χώρων όπου παρατηρείται συχνή κυκλοφορία οχημάτων και μηχανημάτων. Επάνω σε ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, δίκτυα ή ηλεκτροκίνητα μηχανήματα. Επάνω από μεγάλες μεταλλικές επιφάνειες σε ερυθροπυρωμένη κατάσταση ή επιφάνειες που ενδεχομένως να ερυθροπυρωθούν. Σε δομικά στοιχεία που ενδεχομένως καταρρεύσουν λόγω φορτίου ύδατος. Πέριξ χώρων με υλικά για τα οποία απαγορεύεται η πυρόσβεση με νερό. 5 ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ Ρ5 35/65 Μη πόσιμο νερό Επάνω από κρουνούς μη πόσιμου ύδατος. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 15
Α/ α ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΩΔ. Νο 6 ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ Ρ6 ΧΡΩΜΑ 35/65 ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΠΑΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ Απαγορεύεται η είσοδος στους μη έχοντες ειδική άδεια ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΣ Στις εισόδους ή εξόδους χώρων που προστατεύονται για κάποιο λόγο. 7 ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ Ρ7 35/65 Απαγορεύεται η διέλευση στα οχήματα διακίνησης φορτίων Σε προστατευόμενους χώρους, στις εισόδους. 8 ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ Ρ8 35/65 Μην αγγίζετε Επάνω από, επί και εμπρός από επικίνδυνα μηχανήματα και υλικά. 9 W1 Εύφλεκτες ύλες ή/και υψηλή θερμοκρασία Σε αποθηκευτικούς χώρους τέτοιων υλικών ή σε χώρους γεμάτους τέτοια υλικά, στις εισόδους και στην περίφραξη δίπλα σε διαβάσεις πεζών. 10 W2 Εκρηκτικές ύλες // 11 W3 Τοξικές ύλες // Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 16
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ Α/ α ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΩΔ. Νο ΧΡΩΜΑ ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΠΑΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΣ 12 W4 Διαβρωτικές ύλες Σε αποθηκευτικούς χώρους τέτοιων υλικών ή σε χώρους γεμάτους τέτοια υλικά, στις εισόδους και στην περίφραξη δίπλα σε διαβάσεις πεζών. 13 W5 Ραδιενεργά υλικά Σε αποθηκευτικούς χώρους ραδιενεργών υλικών ή σε χώρους με ραδιενέργεια πέραν των νομίμων ορίων, στις εισόδους και στην περίφραξη δίπλα σε διαβάσεις πεζών. 14 W6 Αιωρούμενα φορτία Σε ανοικτούς χώρους: στα σημεία προσπέλασης / διάβασης της περιμέτρου του επιχειρησιακού χώρου του γερανού καθώς και εντός αυτού του χώρου. Σε κλειστούς χώρους: στις εισόδους και σε εξαιρετικά ευδιάκριτα σημεία των τοίχων. 15 W7 Οχήματα διακίνησης φορτίων Στις εισόδους αποθηκευτικών χώρων, διαδρόμους και τοίχους αποθηκών. 16 W8 Κίνδυνος ηλεκτροπληξίας Στις εισόδους χώρων με ηλεκτρικές εγκαταστάσεις υψηλού κινδύνου. Στις πύλες πινάκων ελέγχου. Σε συσκευές που δυνατόν να βρεθούν υπό τάση λόγω ατυχήματος ή βλάβης. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 17
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ Α/ α ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΩΔ. Νο ΧΡΩΜΑ ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΠΑΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΣ 17 W9 Γενικός κίνδυνος! Σε χώρους μη ταυτοποιημένων κινδύνων στις εισόδους ανοικτών χώρων, καθώς και στις εισόδους και σε αρκετά σημεία κλειστών χώρων. 18 W10 Ακτινοβολία λέιζερ Σε εξοπλισμό laser. Σε χώρους όπου χρησιμοποιούνται μηχανήματα laser (εργαστήρια, συνεργεία, σήραγγες, τοπογραφικές εργασίες), στις εισόδους και στους τοίχους. 19 W11 Αναφλέξιμες ύλες Σε αποθηκευτικούς χώρους τέτοιων υλικών ή σε χώρους γεμάτους τέτοια υλικά, στις εισόδους και στην περίφραξη δίπλα σε διαβάσεις πεζών. 20 W12 Μη ιονίζουσες ακτινοβολίες // 21 W13 Ισχυρό μαγνητικό πεδίο Σε αποθηκευτικούς χώρους τέτοιων υλικών ή σε χώρους γεμάτους τέτοια υλικά στις εισόδους και στην περίφραξη δίπλα σε διαβάσεις πεζών. 22 W14 Κίνδυνος παραπατήματος Σε ανισόπεδους χώρους με χαμηλές βαθμίδες ή αναβαθμούς ή ολισθηρές επιφάνειες, στα σημεία πρόσβασης και στους τοίχους ή την περίφραξή τους. Στον πυθμένα και στην κορυφή κλιμακοστάσιων. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 18
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ Α/ α ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΩΔ. Νο ΧΡΩΜΑ ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΠΑΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΣ 23 W15 Κίνδυνος πτώσης Σε υπερυψωμένα σημεία χωρίς προστασία κατά των πτώσεων, στις εισόδους και στην περίμετρο. Στον πυθμένα και στην κορυφή κλιμακοστάσιων. 24 W16 Βιολογικός κίνδυνος Σε αποθηκευτικούς χώρους τέτοιων υλικών ή σε χώρους γεμάτους τέτοια υλικά στις εισόδους και στην περίφραξη δίπλα σε διαβάσεις πεζών. 25 W17 Χαμηλή θερμοκρασία Σε επιφάνειες ή αντικείμενα με χαμηλές θερμοκρασίες. Σε χώρους με χαμηλές θερμοκρασίες σε εισόδους και πάνω σε τοίχους. 26 W18 Βλαβερές ή ερεθιστικές ύλες Σε αποθηκευτικούς χώρους τέτοιων υλικών ή σε χώρους γεμάτους τέτοια υλικά στις εισόδους και στην περίφραξη δίπλα σε διαβάσεις πεζών. 27 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο1 Μπλε και Υποχρεωτική προστασία ματιών Επάνω από μηχανήματα που απαιτούν την χρήση προστατευτικών γυαλιών, στον τοίχο επάνω από τον πάγκο εργασίας. Στις εισόδους χώρων που απαιτούν τέτοια προστασία ματιών. 28 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο2 Μπλε και Υποχρεωτική προστασία κεφαλιού Στις εισόδους εργοταξίων. Στις εσωτερικές πύλες εισόδου προς αυτόνομους χώρους εργασίας. Στα δάπεδα διαδρόμων πλησίον εισόδων. Σε τοίχους χώρων. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 19
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ Α/ α ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΩΔ. Νο ΧΡΩΜΑ ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΠΑΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΣ 29 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο3 Μπλε και Υποχρεωτική προστασία αυτιών Στις εισόδους χώρων με θορυβώδεις δραστηριότητες Στους τοίχους επάνω από πάγκους με θορυβογόνα μηχανήματα. Σε όλα τα θορυβογόνα μηχανήματα. 30 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο4 Μπλε και Υποχρεωτική προστασία των αναπνευστικών οδών Στις εισόδους και τοίχους χώρων με αναθυμιάσεις. Σε εμφανή σημεία τοίχων ορατά από εργαζόμενους που απασχολούνται σε βαριές εργασίες. Σε όλα τα ογκώδη και ρυπογόνα μηχανήματα. 31 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο5 Μπλε και Υποχρεωτική προστασία των ποδιών Στις εισόδους εργοταξίων. Στις εσωτερικές πύλες εισόδους προς αυτόνομους χώρους εργασίας. 32 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο6 Μπλε και Υποχρεωτική προστασία των χεριών Σε μηχανήματα που απαιτούν προστασία των χεριών. Πέριξ χώρων όπου γίνεται χειρονακτική διακίνηση υλικών. Στις εισόδους και τους τοίχους των ανωτέρω χώρων. 33 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο7 Μπλε και Υποχρεωτική προστασία του σώματος Στις εισόδους εργοταξίων. Στις εσωτερικές πύλες εισόδου προς αυτόνομους χώρους εργασίας. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 20
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ Α/ α ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΩΔ. Νο ΧΡΩΜΑ ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΠΑΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΣ 34 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο8 Μπλε και Υποχρεωτική προστασία του προσώπου Στους τοίχους και εμπρός από τους πάγκους εργασίας. 35 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο9 Μπλε και Υποχρεωτική ατομική προστασία έναντι πτώσεων Σε σημεία πρόσβασης και στους τοίχους χώρων που δεν παρέχουν προστασία κατά των πτώσεων. 36 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο10 Μπλε και Υποχρεωτική διάβαση για πεζούς Όπου υπάρχουν τέτοιες διαβάσεις πεζών. 37 ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Ο11 Μπλε και Γενική υποχρέωση (συνοδευόμενη ενδεχομένως από πρόσθετη πινακίδα) Στις εισόδους και στους τοίχους χώρων που απαιτούν τέτοια υποχρέωση. 38 ΔΙΑΣΩΣΗ R1 Πράσινο και Πρώτες Βοήθειες Επάνω από κυτία Πρώτων Βοηθειών. Στην είσοδο του αναρρωτηρίου. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 21
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ Α/ α ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΩΔ. Νο ΧΡΩΜΑ ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΠΑΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΣ 39 ΔΙΑΣΩΣΗ R2 Πράσινο και Προς Σταθμό Πρώτων Βοηθειών Στους τοίχους, κατά σταθερά διαστήματα και στις γωνίες κατά μήκος της βέλτιστης διαδρομής προς το κυτίο Πρώτων Βοηθειών ή προς το αναρρωτήριο. 40 ΔΙΑΣΩΣΗ R3 Πράσινο και Έξοδος Κινδύνου αριστερά (ή δεξιά) Στους τοίχους κατά σταθερά διαστήματα και στις γωνίες κατά μήκος οδών διαφυγής σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. 41 ΔΙΑΣΩΣΗ R4 Πράσινο και Έξοδος Κινδύνου αριστερά (ή δεξιά) // 42 ΔΙΑΣΩΣΗ R5 Πράσινο και Έξοδος Κινδύνου (επάνω από θύρες εξόδων Επάνω από θύρες κατά μήκος της οδού διαφυγής κινδύνου 43 ΔΙΑΣΩΣΗ R6 Πράσινο και Έξοδος Κινδύνου (επάνω από θύρες εξόδων // 44 ΔΙΑΣΩΣΗ R7 Πράσινο και Έξοδος Κινδύνου (επάνω από θύρες εξόδων // Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 22
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ Α/ α ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΩΔ. Νο ΧΡΩΜΑ ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΠΑΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΣ 45 ΔΙΑΣΩΣΗ R8 Πράσινο και Φορείο Σε σημεία όπου φυλάσσονται φορεία μεταφοράς τραυματιών, σε τοίχους με απρόσκοπτη θέα. 46 ΔΙΑΣΩΣΗ R9 Πράσινο και Θάλαμος καταιονισμού ασφαλείας Στις εισόδους τέτοιων θαλάμων. 47 ΔΙΑΣΩΣΗ R10 Πράσινο και Πλύση ματιών Επάνω από τέτοιου είδους συσκευές σε εμφανή σημεία 48 ΔΙΑΣΩΣΗ R11 Πράσινο και Τηλέφωνο για διάσωση και πρώτες βοήθειες Επάνω από τέτοιου είδους συσκευές σε εμφανή σημεία. 49 ΠΥΡΟΣΒΕΣΗ F1 Πυροσβεστική μάνικα Επάνω από τέτοιου είδους εξοπλισμό σε εμφανή σημεία. 50 ΠΥΡΟΣΒΕΣΗ F2 Σκάλα // Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 23
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ Α/ α ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΩΔ. Νο ΧΡΩΜΑ ΠΙΝΑΚΙΔΑ ΠΑΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΣ 51 ΠΥΡΟΣΒΕΣΗ F3 Πράσινο και Πυροσβεστήρ ας Επάνω από τέτοιου είδους εξοπλισμό σε εμφανή σημεία. 52 ΠΥΡΟΣΒΕΣΗ G4 Τηλέφωνο για την καταπολέμησ η πυρκαγιών // 53 F5 Κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί Σε σταθερά διαστήματα και στις γωνίες κατά μήκος της οδού διαφυγής σε περίπτωση πυρκαγιάς. 54 ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ F6 Χώρος ύπαρξης μόνιμων κινδύνων Σε όλα τα σημεία όπου μπορεί να προσκρούον οχήματα. Εμπόδια που πιθανόν δημιουργήσουν πρόσκομμα σε πεζούς. Προεξέχοντα μέρη. Δάπεδα χώρων μη ταυτοποιήσιμου υψηλού κινδύνου. Σ.Α.Υ. Φ.Α.Υ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 24