Ορισμός Λειτουργίες Μέτρηση Χρήματος Δρ. Β. Μπαμπαλός ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Εισαγωγή Ορισμός του Χρήματος Χρήμα θεωρείται οτιδήποτε το οποίο γίνεται γενικά αποδεκτό στις συναλλαγές. Το χρήμα λοιπόν είναι γενικά αποδεκτό ως μέσο αγοράς αγαθών και υπηρεσιών και ως μέσο εξόφλησης δανείων. Εγχρήματη vs. εμπράγματης οικονομίας Σε μια εμπράγματη οικονομία υπάρχουν ανταλλαγές αγαθών.
Λειτουργίες του Χρήματος Οι υπηρεσίες που προσφέρει το χρήμα σε κάθε σύγχρονη οικονομία μπορεί να συνοψισθούν στις παρακάτω 4 βασικές λειτουργίες: α)ως μέτρο υπολογισμού των αξιών και τιμών β)ως μέσο πληρωμών και συναλλαγών γ) Ως μέσο απόθεμα αξίας (ως μέσο αποταμίευσης) δ) Ως μέσο ή μέτρο μελλοντικών πληρωμών και παροχών.
Επιθυμητές ιδιότητες του Χρηματος Το χρήμα πρέπει να έχει,τουλάχιστον τις εξής 5 ιδιότητες: Φορητότητα (να μπορεί να μεταφέρεται) Ανθεκτικότητα (να είναι ανθεκτικό) Διαιρετότητα (να υποδιαιρείται σε μικρότερες μονάδες) Τυποποίηση (ομοιογένεια) έ Αναγνωρισιμότητα (να μπορεί να ανγνωριζεται εύκολα).
Είδη Χρήματος Συνήθως τα διάφορα είδη χρήματος ταξινομούνται στις παρακάτω κατηγορίες: Χρήμα αγαθό Μεταλλικό χρήμα Χαρτονομίσματα μ Καταθέσεις όψεως Οιονεί χρήμα
Καταθέσεις όψεως Προκειμένου να διαπιστώσουμε έαν οι καταθέσεις όψεως είναι χρήμα πρέπει να ανατρέξουμε στον κατάλογο λειτουργιών του χρήματος και να απαντήσουμε τις παρακάτω ερωτήσεις: Είναι οι καταθέσεις όψεως ένα μέσο συναλλαγής; (Σαφώς, είναι δυνατόν να πληρωθούμε με επιταγές και να πληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας με επιταγές μεταφέροντας καταθέσεις όψεως από ένα άτομο σε ένα άλλο)
Καταθέσεις όψεως Είναι οι καταθέσεις ένα μέσο αποθέματος αξίας; Ασφαλώς και είναι. Τα άτομα και οι επιχειρήσεις είναι δυνατόν να διατηρούν ένα τμήμα του πλούτου τους σε καταθέσεις όψεως. Είναι οι καταθέσεις όψεως ένα μέσο μελλοντικών πληρωμών; Ηαπάντησηείναι ναι καθώς τα άτομα μπορούν να εξοφλήσουν τις οφειλές τους από καταναλωτικές δαπάνες κλπ μέσω μηνιαίων επιταγών.
Οιονεί Χρήμα (near money) Κάποιοι εκφράζουν την άποψη ότι στην ποσότητα του χρήματος πρέπει να περιλαμβάνονται εκτός από τα κέρματα και χαρτονομίσματα και τις καταθέσεις όψεως και τα μέσα εκείνα των οποίων οι λειτουργίες πλησιάζουν τις λειτουργίες του χρήματος. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν:οι καταθέσεις ταμιευτηρίου και προθεσμίας, οι καταθέσεις σε συνάλλαγμα, τα τραπεζικά ομόλογα, τα ΕΓΔ, οι διάφορες ομολογίες και μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο.
Οιονεί Χρήμα Ωστόσο, το οιονεί χρήμα δηλαδή οι καταθέσεις προθεσμίας, τα ομόλογα και ομολογίες και οι μετοχές δεν ικανοποιούν βασικές λειτουργίες του χρήματος όπως ορίστηκαν παραπάνω. Δεν αποτελούν μέσο συναλλαγής Δεν αποτελούν ού μέσο μελλοντικών πληρωμών. Χρειάζεται δηλαδή να μετατρέψουμε τα παραπάνω περιουσιακά στοιχεία σε χαρτονομίσματα και κέρματα και καταθέσεις όψεως και έπειτα να τα χρησιμοποιήσουμε ως χρήμα.
Ποσότητα Χρήματος Η στενή έννοια του χρήματος: Μ 1 Η κύρια έννοια του χρήματος:μ 2 Η ευρεία έννοια του χρήματος:μ 3
Η Ποσότητα του Χρήματος M1 Νόμισμα σε κυκλοφορία+ Καταθέσεις µίας ηµέρας (Καταθέσεις όψεως, τρεχούμενοι, απλού ταμιευτηρίου) M2 + M3 Kαταθέσεις µε συµφωνηµένη διάρκεια έως 2 ετών+kαταθέσεις υπό προειδοποίηση έως 3 µηνών. Συµφωνίες επαναγοράς (REPOs)+Μερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήµατος+χρεόγραφα διάρκειας έως 2 ετών.
Πηγές Ξένη Booth, L., Cleary, W.S., (2010), Introduction to Corporate Finance, Wiley Howells, P., Bain, K., (2009), ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΗ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, Τόμος Α, Εκδόσεις Κριτική Howells, P., Bain, K., (2009), ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΗ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, Τόμος Β, Εκδόσεις Κριτική Mishkin, F., (2004), The Economics of Money, Banking & Financial Markets, 7th Edition, The Addison Wesley series in economics Ελληνική Κιόχος, Π., Παπανικολάου, Γ., (2011), ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΗ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, Εκδόσεις Ελένη Κιόχου Κουρέτας, Γ., Τσούμας, Χ.,(2008), Διαλέξεις στο Μάθημα Αγορές Χρήματος και Αξιόγραφα Σταθερού Εισοδήματος, Τµήµα Οργάνωσης και ιοίκησης Επιχειρήσεων, Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σπύρου, Σ., (2003), Αγορές Χρήματος & Κεφαλαίου,Εκδόσεις Γ. Μπένου Διαδίκτυο www.ecb.europa.eu www.bankofgreece.gr www.hba.gr