Γ. Χατζηµάρκος: «Στην πιο δύσκολη χρονιά της µεταπολιτευτικής περιόδου, απαντήσαµε µε σχέδιο και δηµιουργικότητα» Συνέντευξη του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου στην εφηµερίδα «ηµοκρατική» Στο τέλος µιας επεισοδιακής χρονιάς που ξεπέρασε και την πιο τολµηρή φαντασία, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζηµάρκος µιλά στην δ σε µια εκ βαθέων συνέντευξη για όλες τις προκλήσεις και τα πρωτοφανή προβλήµατα που στην διάρκειά της κλήθηκε να διαχειριστεί και να επιλύσει. Για τον τρόπο που ο ίδιος αντιλαµβάνεται την πολιτική ως έννοια και ως πρακτική. Για τις αρχές, τις αξίες και τις σταθερές, πάνω στις οποίες σχεδιάζει, µε στρατηγικές κινήσεις, το µέλλον του Νοτίου Αιγαίου για τα επόµενα χρόνια, δίνοντας µε πολύ σαφή τρόπο απάντηση όχι µόνο στην κρίση, αλλά κυρίως στον λαϊκισµό. Τον λαϊκισµό που κατά τον ίδιο, αποτελεί διαχρονικά τη µάστιγα της χώρας, οι επιπτώσεις του οποίου, τώρα, πληρώνονται µε τρόπο τραγικό... Με µια σχεδόν εµµονική προσήλωση στην αλήθεια και τον ρεαλισµό, παίρνει οριστικά διαζύγιο από τις πρακτικές του παρελθόντος και βάζει νέους στόχους που εφόσον επιτευχθούν θα έχουν αλλάξει την πορεία του τόπου. Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κύριε Περιφερειάρχα, ακριβώς πριν ένα χρόνο, είχατε δώσει την υπόσχεση το 2015 να είναι µια χρονιά πράξεων, αλήθειας και καθαρών λύσεων. Πόσο συνεπής υπήρξατε σ' αυτήν σας την δέσµευση, δεδοµένων των εξαιρετικά δύσκολων αν όχι εχθρικών συνθηκών; Εκτός αυτών, είχα πει και κάτι ακόµη. Ότι σε µια περίοδο µεγάλων κινδύνων, το δικό µας στοίχηµα είναι να την µετατρέψουµε σε περίοδο µεγάλων ευκαιριών, µε συγκεκριµένο σχέδιο δράσης. Σήµερα, µετά από µια απίστευτη χρονιά Αρµαγεδδώνα είµαι εξαιρετικά υπερήφανος που κατάφερα να τηρήσω την υπόσχεση της σκληρής δουλειάς και της αναζήτησης της αλήθειας. Ανοίξαµε όλα τα µέτωπα, βάλαµε όλα τα θέµατα πάνω στο τραπέζι. Σπάσαµε τα στεγανά των αρµοδιοτήτων, όπως ακριβώς είχαµε υποσχεθεί. Χαράξαµε συγκεκριµένο σχέδιο και το εφαρµόσαµε µε προσήλωση, ώστε σήµερα να µπορούµε να µιλάµε για θετικό πρόσηµο σε µια σειρά από τοµείς της ζωής των νησιών µας. Όλα αυτά σε µια χρονιά σεισµό, που ανέτρεψε σχεδόν όλα όσα γνωρίζαµε. Θα σας θυµίσω και κάτι ακόµη που είχατε χαρακτηρίσει ως στοίχηµα για την θητεία σας και µάλιστα το δυσκολότερο όλων: Το να εκπαιδεύσουµε την κοινωνία στην αλήθεια. Καµία ανοχή στο ψέµα, επίµονη αναζήτηση της αλήθειας. Τι εισπράττετε σήµερα από την κοινωνία; Έχει ξεκινήσει η... εκπαίδευσή της; Αν το βασικό κριτήριο της ορθότητας των επιλογών που κάναµε, εγώ προσωπικά και η παράταξή µου, ήταν η αποδοχή τους από τους πολίτες, τότε πιστεύω ότι θα αδικούσαµε τις επιλογές µας στην ουσία τους. Κριτήριό µου δεν ήταν ποτέ το
πολιτικό κόστος. Ίσως ορισµένοι να το έλεγαν άγνοια κινδύνου, όµως σας διαβεβαιώ ότι λειτουργώ πάντα απολύτως συνειδητά, µε πλήρη γνώση και επίγνωση, υπερασπίζοµαι µε όλη µου την δύναµη αυτά που υπαγορεύει η συνείδηση και οι αρχές µου. Νοοτροπίες και πρακτικές του παρελθόντος, όσο λαοφιλείς κι αν ήταν, τελείωσαν οριστικά και αµετάκλητα για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, είναι αλήθεια ότι µας βοήθησε η συγκυρία. Ήταν τόσο αρνητική, που µας έδωσε την δυνατότητα να σπάσουµε τα δεσµά και να πάµε σε µια νέα προσέγγιση του όρου πολιτική, που ουδεµία σχέση ή οµοιότητα έχει µε το παρελθόν. Αν αντέξουµε και κρατήσουµε την πορεία µας αυτή, νοµίζω ότι θα έχουµε πετύχει κάτι ιστορικό. Πως καταφέρατε να αντεπεξέλθετε σε όλα εκείνα που είχατε σχεδιάσει, σε µια περίοδο σαρωτικών ανατροπών; Με άλλα λόγια, πως κάνατε πολιτική χωρίς λεφτά; Capital controls, µεγάλο χρηµατοδοτικό κενό στο λήξαν ΕΣΠΑ της Περιφέρειας, πολιτική και οικονοµική αβεβαιότητα, δεν συνθέτουν το καλύτερο περιβάλλον για να διοικήσει κανείς αποτελεσµατικά. Είναι αλήθεια ότι είχαµε εκατοντάδες λόγους για να δικαιολογήσουµε αδράνεια, ακινησία, στασιµότητα. Θα µπορούσαµε να επικαλεστούµε πρόβληµα πολιτικό, οικονοµικό, διοικητικό, δηµοσιονοµικό, εθνικό, διεθνές Αν όµως αναζητούσα άλλοθι για την στασιµότητα, ποιο είναι το παράδειγµα που θα έδινα στους συνεργάτες µου και την κοινωνία; Η αδράνεια δεν υπήρξε ποτέ µεταξύ των επιλογών µου. Αντιθέτως. Η έλλειψη χρηµάτων αναδεικνύει την ουσία της πολιτικής. Σε αναγκάζει να σκεφτείς δηµιουργικά, να κάνεις την σωστή διάγνωση, να συνθέσεις, να σχεδιάσεις την σωστή πορεία που θα σε οδηγήσει στον επιθυµητό στόχο και να την ακολουθήσεις. Μέχρι πρότινος, η αφθονία των πόρων είχε υποκαταστήσει την πολιτική µε την διαχείριση. Αλλά ούτε καν αυτή δεν έγινε σωστά. Αν γινόταν σωστά, δεν θα είχαµε τόσα µέτωπα ανοιχτά και τόσα προβλήµατα να αναζητούν ακόµη λύσεις. Με όλα τα µέτωπα ανοιχτά, ποιο είναι το µεγαλύτερο στοίχηµα που έχετε θέσει για το 2016; Είναι η µεγάλη πολιτική µάχη που έχουµε να δώσουµε στις Βρυξέλλες για να αλλάξουµε το χρηµατοδοτικό status της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, που εδώ και πολλά χρόνια είναι θύµα της στατιστικής, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται σε πόρους και ευκαιρίες. Η επαναφορά µας στον Στόχο 1. εν είναι ένα θέµα εσωτερικό. Οι αποφάσεις θα ληφθούν από τα ευρωπαϊκά όργανα. Έχουµε πλήρη επίγνωση ότι είναι ένας εξαιρετικά δύσκολος στόχος, αλλά τολµούµε να τον διεκδικήσουµε ανοιχτά. Αν το καταφέρουµε, θα έχουµε αλλάξει την πορεία του τόπου. ουλεύουµε πολύ µεθοδικά γι αυτό και σε πολιτικό αλλά και σε επιστηµονικό επίπεδο, κερδίζοντας συµµάχους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη και παράλληλα χτίζουµε την επιχειρηµατολογία µας. Παρά τις προφανείς δυσκολίες αυτής της µάχης, είναι εξαιρετικά ευχάριστο και αισιόδοξο ότι έχουµε στο πλευρό µας την ελληνική κυβέρνηση.
Ωστόσο η κυβέρνηση δεν έδειξε την ίδια καλή διάθεση στην περίπτωση του ΦΠΑ. Το 2015 «σηµάδεψε» τα νησιά µας µε την κατάργηση των µειωµένων συντελεστών. Πιστεύετε ότι υπάρχει τρόπος ανατροπής αυτής της απόφασης, που εκ των υστέρων και η ίδια η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι έχει µηδαµινό δηµοσιονοµικό όφελος; εν θα κουραστώ να λέω ότι τον ΦΠΑ τον χάσαµε στην Ελλάδα. Από Έλληνες που δεν δέχονταν ότι οι περιοχές τους υστερούσαν σε ανταγωνιστικότητα έναντι της δικής µας περιοχής. Ήταν ένα λάθος εγκληµατικό. Τα χρονικά περιθώρια αποκατάστασης του λάθους τελειώνουν οριστικά στις 31/12/2016. Μέχρι τότε, θα κινηθούµε παράλληλα µε το ζήτηµα του Στόχου 2, µε την ίδια σοβαρότητα και µεθοδικότητα. Όχι µε πρόταση, αλλά µε προτάσεις. Αυτό που εµείς ζητάµε είναι τρόπους και εργαλεία ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των νησιών µας. Οι προτάσεις που θα καταθέσουµε έχουν ένα κεντρικό τίτλο: νησιωτικότητα. Ανεβάζουµε ψηλά την νησιωτικότητα και διεκδικούµε. Αποτελεί την απάντηση σε όλα τα ανοιχτά µέτωπα των νησιών µας. Αρκεί να αναγνωριστεί. Αυτό είναι το παράλληλο µεγάλο µας στοίχηµα. Το γραφείο της Περιφέρειας στις Βρυξέλλες, γι αυτούς τους λόγους συστάθηκε. Για να δοθούν οι µάχες στην καρδιά της Ευρώπης, στο κέντρο λήψεως των αποφάσεων. Οι σχέσεις σας µε την κυβέρνηση ποιες είναι, δεδοµένου ότι ανήκετε σε διαφορετικό πολιτικό χώρο; Έχουµε δει, την ίδια ώρα που διαφοροποιείστε ανοιχτά σε ορισµένα ζητήµατα, παράλληλα να προτείνετε και λύσεις επί διαφόρων θεµάτων που εν πολλοίς γίνονται δεκτές και θεσµοθετούνται. Παράδειγµα η παρέµβασή σας στην υγεία, στο µεταναστευτικό, ακόµα και η προθυµία του πρωθυπουργού να καλύψει το δηµοσιονοµικό κενό του ΕΣΠΑ µε πόρους από το Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων. Για τα πολιτικά ήθη αυτής της χώρας, αντιπολίτευση και συνεργασία δεν είναι έννοιες συµβατές. Ας ξεκαθαρίσουµε κάτι. εν έχω κάνει ποτέ αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση. Είναι δόγµα για µένα αυτό. Αν ήθελα να κάνω αντιπολίτευση, είχα εκατοντάδες λόγους να επικαλεστώ. Θα φώναζα, θα έριχνα τις ευθύνες στους άλλους, θα έχτιζα δήθεν αγωνιστικό προφίλ, αλλά δεν θα έδινα καµία διέξοδο. Όπως ακριβώς γινόταν όλα αυτά τα χρόνια. Από πολιτικούς που χάιδευαν τα αφτιά της εκλογικής τους πελατείας και συντηρούσαν το τέλµα. Όλα αυτά τα χρόνια κάναµε πολιτική σε βάρος της διοίκησης και αφήσαµε την χώρα να καταρρεύσει διοικητικά. Εµείς έχουµε άλλη νοοτροπία. Είναι άλλο πράγµα η πολιτική και άλλο η διοίκηση. Ο τόπος όµως πρέπει να διοικηθεί. Είµαι εδώ για να διοικήσω την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Να δώσω διέξοδο, να γίνω µέρος της λύσης και όχι του προβλήµατος. Καταθέτω λοιπόν τις αντιθέσεις µου, πάντα παράλληλα µε τις αντίστοιχες προτάσεις. Θα χαρακτηρίζατε αυτήν την στάση σας αποτελεσµατική και επιτυχηµένη; Απολύτως! Τα αποτελέσµατα αυτής της νοοτροπίας, της σοβαρής τεκµηρίωσης και ουσιαστικής διεκδίκησης βάσει συγκεκριµένων προτάσεων, ήταν άµεσα. Σε όλους
τους τοµείς που προαναφέρατε. Οι γιατροί στα νησιά µε κίνητρα από την Περιφέρεια, η χρηµατοδότηση των ΟΤΑ για την συντήρηση των σχολικών µονάδων, η κάλυψη του χρηµατοδοτικού κενού από το Π Ε που σε διαφορετική περίπτωση θα γέµιζε τα νησιά µας µε εργοτάξια φαντάσµατα, η δυνατότητα τέλεσης δαπανών για την διαχείριση του µεταναστευτικού, οι έκτακτες ενισχύσεις του Προγράµµατος ηµοσίων Επενδύσεων της Περιφέρειάς µας. Για µένα αυτή είναι η µοναδική υπεύθυνη στάση απέναντι στον τόπο και τους κατοίκους του. Αν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς την στρατηγική µας επιλογή να επενδύσουµε στον τουρισµό και στον πολιτισµό, µε εξωστρέφεια και πολυετές πλάνο δράσης, τότε εύκολα αντιλαµβάνεται ότι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έχει αλλάξει προσανατολισµό και έχει πάρει οριστικά διαζύγιο από το παρελθόν και τα τοξικά του προϊόντα. Μεταναστευτικό. Έχετε πει πολλές φορές ότι ήρθε για να µείνει. Πόσο πιθανό είναι να κλείσουν τα σύνορα της Ευρώπης και να εγκλωβιστούν εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και µετανάστες στην χώρα µας και στα νησιά µας; Κατά την εκτίµησή µου, πρόκειται για το µεγαλύτερο, σοβαρότερο και πιο απρόβλεπτο ζήτηµα που θα κυριαρχήσει την ευρωπαϊκή ατζέντα και το 2016. Ως Περιφέρεια πύλη εισόδου, προσπαθήσαµε να το διαχειριστούµε µε απόλυτη υπευθυνότητα, µε ένα τρόπο σχεδόν χειρουργικό, για να αποφύγουµε τα χειρότερα και να αποκρούσουµε κατά το δυνατόν την καταστροφή της εικόνας των νησιών µας στο εξωτερικό. Από εκεί και πέρα, είναι πρόβληµα ευρωπαϊκό και όχι δοµικό της Περιφέρειάς µας. Πολύ φοβάµαι όµως ότι η Ευρώπη αδυνατεί να πάρει πολιτικές αποφάσεις. Προκειµένου λοιπόν να αποφύγει να πάρει σαφή θέση, θα προτιµήσει να πληρώσει. Θα µας δώσει πρόθυµα κονδύλια για να αντιµετωπίσουµε µόνοι µας το πρόβληµα, αγοράζοντας την δυνατότητα η ίδια να παραµείνει πολιτικά ατελής και ευνουχισµένη. Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγµή, η πιο δύσκολη απόφαση που κληθήκατε να λάβετε µέσα στο 2015; Είχε πολλές δύσκολες στιγµές το 2015. Πολλές µέρες και νύχτες αγωνίας. Πολύ δύσκολη στιγµή για µένα ήταν όταν έπρεπε να διαχωρίσω την θέση µου από έναν συνεργάτη µου. Όχι απλά να την διαχωρίσω σε πολιτικό επίπεδο, αλλά και να πάρω ακόµη πιο δύσκολες αποφάσεις. Όπως σας είπα, από την πρώτη στιγµή είχα δώσει όρκο να υπηρετήσουµε την αλήθεια, να εκπαιδεύσουµε τον κόσµο στην αλήθεια, να αποκαταστήσουµε το χάσµα µεταξύ πολιτών και πολιτικής. Να πάψει η πολιτική να µοιάζει µε κακόφηµη γειτονιά που όλοι αποφεύγουν, να πάψουν οι γενικοί αφορισµοί «όλοι είναι ίδιοι». Πήρα την απόφαση ότι δεν θα γίνω επίορκος, ότι δεν πρόκειται να υπηρετήσω όλα εκείνα στα οποία ανέκαθεν ήµουν απέναντι. εν ξέρω αν θα πληρώσω πολιτικό κόστος για αυτό, αλλά σας διαβεβαιώνω, µου είναι απολύτως αδιάφορο. Λειτούργησα µε γνώµονα µόνο τις αρχές και την συνείδησή µου. εν είµαι διατεθειµένος να κάνω την παραµικρή έκπτωση σ αυτά. Η πρόβλεψή σας ποια είναι για το 2016;
Σε ένα τόσο απρόβλεπτο διεθνές περιβάλλον, κάθε πρόβλεψη είναι προφανώς παρακινδυνευµένη. Θέλω πάντως να πιστεύω ότι το 2015 δεν θα επαναληφθεί. Αν και προβλήµατα όπως το µεταναστευτικό προσφυγικό θα είναι διαρκές και ίσως µε ακόµη µεγαλύτερη ένταση και απρόβλεπτες προεκτάσεις. Όσον αφορά την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, εγώ και οι συνεργάτες µου έχουµε αποφασίσει ότι η νέα χρονιά θα έχει ακόµη περισσότερη και σκληρότερη δουλειά, ακόµη µεγαλύτερη ευθύνη απέναντι στους νησιώτες που µας εµπιστεύθηκαν. Αν καταφέραµε κάτι το 2015 και είµαι πολύ υπερήφανος γι αυτό είναι να ανεβάσουµε κατά πολύ τον πήχυ από εκεί που τον παραλάβαµε. Συνεπώς, το άλµα που πρέπει να κάνουµε αυτή τη φορά, είναι ακόµη µεγαλύτερο! Και ποια είναι η ευχή σας; Να αφήσουµε, επιτέλους, οριστικά στο παρελθόν τον λαϊκισµό. εν θα κουραστώ να το επαναλαµβάνω, όσο κι αν γίνοµαι ενοχλητικός. Παρά τα όσα έχουµε περάσει τα τελευταία 6 χρόνια, δεν ξεφύγαµε ακόµη από τα νύχια του. Η χώρα µας και ολόκληρος ο ελληνικός λαός πληρώνει το πολύ βαρύ τίµηµα του λαϊκισµού. Σύσσωµο το πολιτικό σύστηµα αλλά και το εκλογικό σώµα υπέκυψαν στον πειρασµό και τα αποτελέσµατα είναι τραγικά. Τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει και τίποτα δεν θα πετύχουµε αν δεν ωριµάσουµε. Όλοι µαζί. Πολιτικό σύστηµα και πολίτες. Εµείς στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, απέναντι στον λαϊκισµό αντιτάξαµε την αλήθεια. Όσο σκληρή κι αν ήταν. Την διαχωριστική γραµµή µε το παλιό πολιτικό προσωπικό αυτού του τόπου και όσα αυτό αντιπροσωπεύει, την τραβήξαµε οριστικά και αµετάκλητα.