VΙΙΙ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ 3. Τυποποιηµένη µέθοδος Τυποποιηµένη µέθοδος. 48. (1) Βάσει της τυποποιηµένης µεθόδου, οι τράπεζες κατανέµουν τις δραστηριότητές τους σε διάφορες κατηγορίες επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων σύµφωνα µε το Παράρτηµα Χ, Μέρος 2. (2) Για κάθε κατηγορία επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων οι τράπεζες υπολογίζουν την κεφαλαιακή απαίτηση για λειτουργικό κίνδυνο ως ένα ορισµένο ποσοστό ενός συναφούς δείκτη, σύµφωνα µε τις παραµέτρους που αναφέρονται στο, Μέρος 2. (3) Για ορισµένες κατηγορίες επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου παρέχει εκ των προτέρων έγκριση στις τράπεζες, υπό ορισµένες προϋποθέσεις κατά τα προβλεπόµενα στο Παράρτηµα X, Μέρος 2, παράγραφοι 5 έως 11, να χρησιµοποιήσουν διαφορετικό συναφή δείκτη για τον υπολογισµό των κεφαλαιακών απαιτήσεων για το λειτουργικό κίνδυνο. (4) Οι κεφαλαιακές απαιτήσεις για λειτουργικό κίνδυνο βάσει της τυποποιηµένης µεθόδου ισοδυναµούν µε το άθροισµα των κεφαλαιακών απαιτήσεων για λειτουργικό κίνδυνο που αντιστοιχούν σε όλες τις επιµέρους κατηγορίες επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων. (5) Οι παράµετροι που ισχύουν για την τυποποιηµένη µέθοδο καθορίζονται στο, Μέρος 2. (6) Προκειµένου να έχουν δικαίωµα εφαρµογής της τυποποιηµένης µεθόδου, οι τράπεζες θα πρέπει να πληρούν τα κριτήρια που καθορίζονται στο, Μέρος 2.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ X: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ ΜΕΡΟΣ 2: ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΕΘΟ ΟΣ 1. Κεφαλαιακή απαίτηση 1. Στην τυποποιηµένη µέθοδο, η κεφαλαιακή απαίτηση για λειτουργικό κίνδυνο ισούται µε τον µέσο όρο σε τριετή βάση των σταθµισµένων έναντι κινδύνου κατάλληλων δεικτών που υπολογίζονται κατ έτος για όλους τους επιχειρηµατικούς τοµείς του Πίνακα 2. Κατ έτος, µια αρνητική κεφαλαιακή απαίτηση σε έναν επιχειρηµατικό τοµέα που προκύπτει από αρνητικό κατάλληλο δείκτη µπορεί να καταλογισθεί στο σύνολο. Σε περίπτωση που η αθροισµένη κεφαλαιακή απαίτηση όλων των επιχειρηµατικών τοµέων εντός ενός δεδοµένου έτους είναι αρνητική, τότε ο µέσος όρος για το εν λόγω έτος θα είναι µηδέν. 2. Ο τριετής µέσος όρος υπολογίζεται µε βάση τις τελευταίες τρεις δωδεκάµηνες παρατηρήσεις στο τέλος της διαχειριστικής χρήσης. Εάν δεν είναι διαθέσιµα ελεγµένα στοιχεία, µπορούν να χρησιµοποιούνται εκτιµήσεις. 3. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου µπορεί να επιτρέψει σε µια τράπεζα να υπολογίσει τα κεφαλαιακές της απαιτήσεις για λειτουργικό κίνδυνο µε την εναλλακτική τυποποιηµένη µέθοδο των παραγράφων 5 έως 11.
Πίνακας 2 Επιχειρηµατικός τοµέας Κατάλογος δραστηριοτήτων Ποσοστό Χρηµατοδότηση επιχειρήσεων Αναδοχή και/ή τοποθέτηση χρηµατοπιστωτικών µέσων µε δέσµευση ανάληψης Υπηρεσίες συνδεόµενες µε την αναδοχή Επενδυτικές συµβουλές Συµβουλές σε επιχειρήσεις σε θέµατα κεφαλαιακής διάρθρωσης, βιοµηχανικής στρατηγικής και συναφή θέµατα συµβουλές και υπηρεσίες σχετικά µε συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων Επενδυτική έρευνα και χρηµατοοικονοµική ανάλυση, καθώς και κάθε άλλη µορφή γενικών συστάσεων σχετικά µε συναλλαγές σε χρηµατοπιστωτικά µέσα 18% ιαπραγµάτευση και πώληση ιαπραγµάτευση για ίδιο λογαριασµό ιαµεσολάβηση στις διατραπεζικές χρηµαταγορές Λήψη και διαβίβαση εντολών σχετικών µε ένα ή περισσότερα χρηµατοπιστωτικά µέσα Εκτέλεση εντολών για λογαριασµό πελατών Τοποθέτηση χρηµατοπιστωτικών µέσων χωρίς δέσµευση ανάληψης Εκµετάλλευση Πολυµερών Μηχανισµών ιαπραγµάτευσης 18% Υπηρεσίες χρηµατιστηριακής διαµεσολάβησης σε πελάτες λιανικής ( ραστηριότητες µε φυσικά πρόσωπα ή µε µικροµεσαίες επιχειρήσεις που Λήψη και διαβίβαση εντολών σχετικών µε ένα ή περισσότερα χρηµατοπιστωτικά µέσα Εκτέλεση εντολών για λογαριασµό πελατών Τοποθέτηση χρηµατοπιστωτικών µέσων χωρίς δέσµευση ανάληψης 12%
ικανοποιούν τα κριτήρια του άρθρου 79 για την υπαγωγή στην κλάση των ανοιγµάτων λιανικής τραπεζικής) Εµπορική τραπεζική Αποδοχή καταθέσεων ή άλλων επιστρεπτέων κεφαλαίων ανειοδοτήσεις Χρηµατοδοτική µίσθωση Εγγυήσεις και αναλήψεις υποχρεώσεων 15% Λιανική τραπεζική ( ραστηριότητες µε φυσικά πρόσωπα ή µε µικροµεσαίες επιχειρήσεις που ικανοποιούν τα κριτήρια του άρθρου 79 για την υπαγωγή στην κλάση των ανοιγµάτων λιανικής τραπεζικής) Αποδοχή καταθέσεων ή άλλων επιστρεπτέων κεφαλαίων ανειοδοτήσεις Χρηµατοδοτική µίσθωση Εγγυήσεις και αναλήψεις υποχρεώσεων 12% Πληρωµές και διακανονισµός Πράξεις πληρωµής Έκδοση και διαχείριση µέσων πληρωµής 18% Υπηρεσίες φύλαξης και διαχείρισης Φύλαξη και διαχείριση χρηµατοπιστωτικών µέσων για λογαριασµό πελατών, περιλαµβανοµένης της θεµατοφυλακής και συναφών υπηρεσιών όπως η διαχείριση διαθεσίµων/εξασφαλίσεων 15% ιαχείριση περιουσιακών στοιχείων ιαχείριση χαρτοφυλακίων ιαχείριση ΟΣΕΚΑ. Άλλες µορφές διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων 12%
2. Αρχές αντιστοίχισης των δραστηριοτήτων µε τους επιχειρηµατικούς τοµείς 4. Οι τράπεζες υποχρεούνται να αναπτύξουν και να τεκµηριώσουν γραπτώς ειδικές πολιτικές και κριτήρια για την αντιστοίχιση του κατάλληλου δείκτη δραστηριοτήτων τους µε τους επιχειρηµατικούς τοµείς στο πρότυπο πλαίσιο. Τα κριτήρια αντιστοίχισης πρέπει να αναθεωρούνται και να προσαρµόζονται σε συνάρτηση µε την εξέλιξη και τις µεταβολές των δραστηριοτήτων και των κινδύνων. Οι αρχές αντιστοίχισης µε τους επιχειρηµατικούς τοµείς είναι οι ακόλουθες: (α) όλες οι δραστηριότητες πρέπει να αντιστοιχίζονται µε τους επιχειρηµατικούς τοµείς χωρίς επικαλύψεις και εξαντλητικά (in a mutually exclusive and jointly exhaustive manner); (β) κάθε δραστηριότητα που δεν µπορεί να αντιστοιχιστεί εύκολα µε επιχειρηµατικό τοµέα στο πρότυπο πλαίσιο αλλά έχει παρεπόµενο χαρακτήρα σε σχέση µε δραστηριότητα που περιλαµβάνεται στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να αντιστοιχίζεται µε τον επιχειρηµατικό τοµέα που υποστηρίζεται από τη δραστηριότητα αυτή. Εάν η παρεπόµενη δραστηριότητα υποστηρίζει περισσότερους του ενός επιχειρηµατικούς τοµείς, πρέπει να χρησιµοποιείται αντικειµενικό κριτήριο αντιστοίχισης (γ) εάν µια δραστηριότητα δεν µπορεί να αντιστοιχιστεί µε συγκεκριµένο επιχειρηµατικό τοµέα, πρέπει να αντιστοιχίζεται µε τον επιχειρηµατικό τοµέα που έχει το υψηλότερο ποσοστό. Με τον ίδιο επιχειρηµατικό τοµέα αντιστοιχίζεται επίσης κάθε παρεπόµενη δραστηριότητα που συνδέεται µε αυτή τη δραστηριότητα (δ) οι τράπεζες µπορούν να χρησιµοποιούν εσωτερικά υποδείγµατα τιµολόγησης για τον επιµερισµό του κατάλληλου δείκτη σε επιχειρηµατικούς τοµείς. Τα κόστη που συνδέονται µε έναν επιχειρηµατικό τοµέα αλλά καταλογίζονται σε άλλο τοµέα µπορούν να αντιστοιχίζονται εκ νέου µε τον επιχειρηµατικό τοµέα µε τον οποίο συνδέονται, για παράδειγµα µε µια αντιµετώπιση που βασίζεται στις τιµές εσωτερικής µεταφοράς µεταξύ των δύο επιχειρηµατικών τοµέων (ε) η αντιστοίχιση των δραστηριοτήτων µε τους επιχειρηµατικούς τοµείς για τον υπολογισµό της κεφαλαιακής απαίτησης για λειτουργικό κίνδυνο πρέπει να είναι
συνεπής µε τις κατηγορίες που χρησιµοποιούνται για τον πιστωτικό κίνδυνο και τον κίνδυνο αγοράς (στ) η διοίκηση είναι υπεύθυνη για την πολιτική αντιστοίχισης, υπό τον έλεγχο των οργάνων διακυβέρνησης της τράπεζας και (ζ) η διαδικασία αντιστοίχισης υπόκειται σε ανεξάρτητη επανεξέταση. 3. Εναλλακτικοί δείκτες για ορισµένους επιχειρηµατικούς τοµείς 3.1. Τρόπος εφαρµογής 5. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου µετά από σχετικό αίτηµα της τράπεζας, µπορεί να επιτρέπει σε µια τράπεζα να χρησιµοποιήσει εναλλακτικό δείκτη για τους επιχειρηµατικούς τοµείς της λιανικής τραπεζικής και της εµπορικής τραπεζικής. 6. Για αυτούς τους επιχειρηµατικούς τοµείς, ο κατάλληλος δείκτης είναι ένας κανονικοποιηµένος δείκτης εσόδων που ισούται µε το µέσο όρο σε τριετή βάση του συνολικού ονοµαστικού ποσού των δανείων και προκαταβολών, πολλαπλασιασµένο επί 0,035. 7. Για τη δραστηριότητα λιανικής και/ή εµπορικής τραπεζικής, ως «δάνεια και προκαταβολές» νοείται το σύνολο των αναληφθέντων ποσών στα αντίστοιχα χαρτοφυλάκια πιστώσεων. Όσον αφορά τις δραστηριότητες εµπορικής τραπεζικής, συµπεριλαµβάνονται και οι κινητές αξίες που κατέχονται εκτός του χαρτοφυλακίου συναλλαγών. 3.2. Προϋποθέσεις 8. Η άδεια για τη χρήση εναλλακτικών δεικτών χορηγείται υπό τις προϋποθέσεις των παραγράφων 9 έως 11. 3.2.1. Γενική προϋπόθεση 9. Η τράπεζα πληροί τα κριτήρια επιλεξιµότητας της παραγράφου 12. 3.2.2 Ειδικές προϋποθέσεις για τη λιανική τραπεζική και την εµπορική τραπεζική
10. Η τράπεζα ασκεί κατά κύριο λόγο δραστηριότητες λιανικής τραπεζικής ή/και εµπορικής τραπεζικής, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 90% των εισοδηµάτων της. 11. Η τράπεζα είναι σε θέση να αποδείξει στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ότι σηµαντικό τµήµα των δραστηριοτήτων λιανικής και/ή εµπορικής τραπεζικής περιλαµβάνει δάνεια µε υψηλή πιθανότητα αθέτησης και ότι η εναλλακτική τυποποιηµένη µέθοδο αποτελεί µια βελτιωµένη βάση για την εκτίµηση του λειτουργικού κινδύνου. 4. Κριτήρια επιλεξιµότητας 12. Οι τράπεζες πρέπει να πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια επιλεξιµότητας, επιπλέον των γενικών προτύπων διαχείρισης κινδύνων της παραγράφου 66 της Ενότητας Α και του Παραρτήµατος V. Το κατά πόσον πληρούνται αυτά τα κριτήρια κρίνεται µε γνώµονα το µέγεθος και την κλίµακα των δραστηριοτήτων της τράπεζας και την αρχή της αναλογικότητας. (α) Οι τράπεζες πρέπει να διαθέτουν πλήρως και γραπτώς τεκµηριωµένο σύστηµα εκτίµησης και διαχείρισης του λειτουργικού κινδύνου, µε σαφή κατανοµή των σχετικών ευθυνών. Πρέπει επίσης να προσδιορίζουν τα ανοίγµατά τους που υπόκεινται σε λειτουργικό κίνδυνο και να παρακολουθούν τα κατάλληλα δεδοµένα που σχετίζονται µε τον κίνδυνο αυτό, ιδίως εκείνα που αφορούν τις σηµαντικές ζηµίες. Το σύστηµα πρέπει να υπόκειται σε τακτική ανεξάρτητη επανεξέταση. Για σκοπούς του σηµείου αυτού σηµαντικές ζηµιές καθορίζονται οι ζηµιές που ξεπερνούν το ισόποσο των 1.000 ευρώ. Οι τράπεζες προτού προχωρήσουν στην εφαρµογή της τυποποιηµένης µεθόδου θα πρέπει να διαθέτουν ιστορικά στοιχεία για τις λειτουργικές τους ζηµιές, τουλάχιστον ενός έτους. (β) Το σύστηµα αξιολόγησης του λειτουργικού κινδύνου πρέπει να είναι στενά ενταγµένο στη διαδικασία διαχείρισης κινδύνων της τράπεζας. Τα αποτελέσµατά του πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο µέρος της διαδικασίας παρακολούθησης και ελέγχου του προφίλ λειτουργικού κινδύνου της τράπεζας. (γ) Οι τράπεζες πρέπει να διαθέτουν σύστηµα διοικητικών εκθέσεων που παρέχει στα αρµόδια τµήµατα της τράπεζας πληροφορίες σχετικά µε το λειτουργικό κίνδυνο. Πρέπει επίσης να διαθέτουν διαδικασίες για τη λήψη των κατάλληλων µέτρων µε βάση τις πληροφορίες που περιέχονται στις διοικητικές εκθέσεις.