Αείφορος ανάπτυξη και τουρισμός σε ένα διασυνοριακό περιβάλλον Βασίλειος Τσεκερίδης, NOISIS Σύμβουλοι Ανάπτυξης Α.Ε. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 11/09/2012 Καταφύγιο Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Νιγρίτας
Ανάπτυξη η οποία ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να περιορίζει τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους (Παγκόσμια Επιτροπή Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης, 1987). Ανάπτυξη η οποία ικανοποιεί τις ανάγκες των τουριστών και των περιοχών φιλοξενίας του παρόντος, ενώ προστατεύει και ενισχύει τις ευκαιρίες για το μέλλον. Προβλέπεται ως αποτέλεσμα της διαχείρισης όλων των πόρων με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να εκπληρωθούν οι οικονομικές, κοινωνικές και αισθητικές ανάγκες, διατηρώντας παράλληλα την πολιτιστική ακεραιότητα, τις ουσιαστικές οικολογικές διαδικασίες, τη βιοποικιλότητα και τα συστήματα υποστήριξης της ζωής (Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού 2001).
Οικονομική Δυνατότητα παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών σε συνεχιζόμενη βάση: α. Επάρκεια βασικών αγαθών και παραγωγικών στοιχείων β. Οικονομική ασφάλεια για τους άνεργους, τους ασθενείς, τους οικονομικά ασθενείς κ.λπ. Κοινωνική Ισότητα των φύλων Πολιτική υπευθυνότητα Συμμετοχή
Πολιτική Ελευθερία συμμετοχής στην εθνική και τοπική πολιτική δράση Συμμετοχή στις αποφάσεις αναφορικά με τη διαχείριση και ανάπτυξη της οικίας ή της κοινότητας, με σεβασμό στα αστικά και πολιτικά δικαιώματα και στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας
Περιβαλ λοντική Διατήρηση μίας σταθερής βάσης πόρων αποφεύγοντας την υπερεκμετάλλευσης ανανεώσιμων πηγών και την εξάντληση των μη ανανεώσιμων Πολιτιστική Ένας τρόπος για να επιτευχθεί μια πιο ικανοποιητική πνευματική, συναισθηματική, ηθική και πνευματική ύπαρξη
Οι κατευθυντήριες γραμμές για την τουριστική αειφόρο ανάπτυξη και τις πρακτικές διαχείρισης εφαρμόζονται σε όλες τις μορφές του τουρισμού και σε όλα τα είδη των προορισμών, συμπεριλαμβανομένης της τουριστικής μάζας και των διαφόρων εξειδικευμένων τουριστικών τομέων. Οι αρχές της αειφορίας συνδέονται με τις περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικό-πολιτιστικές διαστάσεις της τουριστικής ανάπτυξης. Και ως εκ τούτου, απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη της αειφορίας είναι ύπαρξη κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ των τριών αυτών διαστάσεων.
1. 2. 3. Άριστη χρήση των περιβαλλοντικών πόρων που αποτελούν βασικό στοιχείο για την τουριστική ανάπτυξη, με τη διατήρηση των αναγκαίων οικολογικών διαδικασιών, την προστασία και διατήρηση της περιβαλλοντικής κληρονομιάς και της βιοποικιλότητας Σεβασμός στην κοινωνικό-πολιτιστική αυθεντικότητα των κοινοτήτων υποδοχής, διατήρηση της δομημένης και έμψυχης πολιτιστικής τους κληρονομιάς και των παραδοσιακών τους αξιών, και συνεισφορά στη διαπολιτισμική κατανόηση Εξασφάλιση βιώσιμων και μακροχρόνιων οικονομικών λειτουργιών, με την παροχή κοινωνικο-οικονομικών ωφελειών σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (σταθερή απασχόληση και ευκαιρίες απόκτησης εισοδήματος, κοινωνικές υπηρεσίες στις κοινότητες υποδοχής και καταπολέμηση της φτώχειας)
Ο αειφόρος τουρισμός απαιτεί την ουσιαστική συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, καθώς και ισχυρή πολιτική ηγεσία για την εξασφάλιση ευρείας συμμετοχής και συναίνεσης. Η επίτευξη τουριστικής αειφορίας είναι μία συνεχής διαδικασία και απαιτεί τη σταθερή παρακολούθηση των επιπτώσεων και τη λήψη των αναγκαίων προληπτικών ή διορθωτικών μέτρων, όποτε κριθεί απαραίτητο. Ο αειφόρος τουρισμός πρέπει επίσης να διατηρεί υψηλά επίπεδα τουριστικής ικανοποίησης και να παρέχει μία ουσιαστική εμπειρία στους τουρίστες, ενισχύοντας την ευαισθησία τους στα θέματα αειφορίας.
Η διασυνοριακή περιοχή έχει ένα σημαντικό συγκρητικό πλεονέκτημα το οποίο συνίσταται στον εξαιρετικό συνδυασμό των φυσικών του πόρων. Το ανάγλυφο των ορεινών όγκων, οι παραλίες, τα ποτάμια και δάση, τα φυσικά αποθέματα, αποτελούν έναν ελκυστικό τουριστικό πόλο έλξης όλες τις εποχές. Η διασυνοριακή περιοχή έχει τη δυνατότητα να καλωσορίσει επισκέπτες ποικίλων ενδιαφερόντων και να τους προσφέρει πολλές εναλλακτικές λύσεις για ψυχαγωγία και αναψυχή.
Αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία (π.χ.melnik, Peperikon, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων) Φυσικές Ιαματικές Πηγές atural mineral Spa (π.χ. Sandanski, Devin, Σέρρες) Εκκλησίες και μοναστήρια Χιονοδρομικά κέντρα (Pamporovo, Λαϊλιάς, Φαλακρό)
Άξονας Παρέμβασης 1.1. Προστασία, διαχείριση και προώθηση περιβαλλοντικών πόρων Δίκτυα συνεργασίας και δράσεις προώθησης εναλλακτικών μορφών τουρισμού περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος Σχεδιασμός διασυνοριακών προγραμμάτων κατάρτισης και πιστοποίησης δεξιοτήτων στον τομέα του τουρισμού, λαμβάνοντας υπόψη τους περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς περιορισμούς Άξονας Παρέμβασης 1.2. Προστασία, διαχείριση και προώθηση των πολιτιστικών πόρων Δίκτυα συνεργασίας και δράσεις προώθησης εναλλακτικών μορφών τουρισμού πολιτιστικού ενδιαφέροντος Δίκτυα και σχέδια δράσης για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ οργανισμών και φορέων αναφορικά με την τουριστική ανάπτυξη με βάση τις αρχές της αειφορίας
Περιοχή Παρέμβασης 3.1. Υποστήριξη και αξιοποίηση των ανθρώπινων πόρων - Ενίσχυση των προπαρασκευαστικών δράσεων για μία ανοιχτή αγορά εργασίας Κοινά έργα για τη στήριξη της απασχόλησης και της νεανικής και της γυναικείας επιχειρηματικότητας σε κυρίαρχους τομείς της οικονομίας (π.χ. τουρισμός, πολιτισμός, περιβάλλον) έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η παραμονή του πληθυσμού στην περιοχή Περιοχή Παρέμβασης 3.2. Ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας & Δράσεις που συνδέονται με την Οικονομική Ανασυγκρότηση Προώθηση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού με στόχο τόσο την προσέλκυση επισκεπτών όσο και νέων επενδύσεων στην περιοχή Περιοχή Παρέμβασης 3.3. Προώθηση της συνεργασίας μεταξύ ερευνητικών, τεχνολογικών και ακαδημαϊκών ινστιτούτων και επιχειρηματικών φορέων Ενίσχυση στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, με έμφαση στην από κοινού κατάρτιση σε τομείς όπως τεχνολογίες περιβάλλοντος, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οικοτουρισμός