Εγχειρίδιο χρήσης του FLIRE DSS

Action D1: On-line Dissemination Εγχειρίδιο χρήσης του FLIRE DSS 31/07/2015 Project location Greece Attiki region Project starting date: 01/10/2012 Project ending date: 30/09/2015 Coordinating Beneficiary National Technical University of Athens Associated Beneficiary responsible for Action D1 Contact person Postal address National Technical University of Athens Chrysoula Papathanasiou 5, Heroon Polytechneiou str., 157 80, Zografou, Greece Telephone 0030 210 7723325 Fax : 0030 210 7722879 E-mail Other Associated Beneficiaries involved in Action D1 papathanasiou@chi.civil.ntua.gr ICL, IRPI-CNR, NOA, ALGOSYSTEMS S.A., FORTH Authors of the report Chrysoula Papathanasiou, Vassiliki Pagana, Konstantinos Lagouvardos, Vassiliki Kotroni, Dimitrios Poursanidis and Ioannis Mitsopoulos

Table of Contents 1. Εισαγωγή... 4 1.1 Στόχος του Προγράμματος FLIRE... 4 1.2 Σκοπός του Προγράμματος FLIRE... 4 1.3 Περιοχή Μελέτης... 5 2. Χάρτες... 6 2.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας... 6 2.2 Διαθέσιμα δεδομένα... 7 2.3 Παραδείγματα... 9 3. Δεδομένα πρόγνωσης καιρού... 11 3.1 Διαθέσιμα δεδομένα... 11 3.2 Παραδείγματα... 12 4. Μετεωρολογικοί Σταθμοί... 14 4.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας... 14 4.2 Διαθέσιμα δεδομένα... 15 4.3 Παραδείγματα... 15 5. Σύστημα Διαχείρισης Πυρκαγιάς... 17 5.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας... 17 5.2 Διαθέσιμα δεδομένα... 18 5.3 Παραδείγματα... 20 5.3.1 Βασική επιλογή... 21 5.3.2 Προχωρημένη επιλογή... 23 6. Δείκτης Κινδύνου Πυρκαγιάς... 28 6.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας... 28 6.2 Διαθέσιμα δεδομένα... 30 6.3 Παραδείγματα... 31 6.3.1 Υπολογισμός του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για σήμερα... 31 6.3.2. Υπολογισμός του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για αύριο... 32 6.3.3 Υπολογισμός του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για μια ημερομηνία του παρελθόντος... 33 7. Δεδομένα πλημμυρικού πεδίου... 34 2

7.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας... 34 7.2 Διαθέσιμα δεδομένα... 35 7.3 Παραδείγματα... 36 7.3.1 Πιθανό πλημμυρικό πεδίο για σήμερα... 36 7.3.2 Πιθανό πλημμυρικό πεδίο για μια συγκεκριμένη μέρα... 38 8. Έξυπνες Ειδοποιήσεις... 40 8.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας... 40 8.2 1 ο επίπεδο ειδοποιήσεων... 41 8.3 2 ο επίπεδο ειδοποιήσεων... 41 8.4 3 ο επίπεδο ειδοποιήσεων... 41 8.5 Παραδείγματα... 42 8.5.1 1 ο Επίπεδο Έξυπνων Ειδοποιήσεων (βάσει παρατηρήσεων)... 42 8.5.2 2 ο Επίπεδο Έξυπνων Ειδοποίησεων (βάσει κεραυνικής δραστηριότητας)... 44 8.5.3 3 ο Επίπεδο Έξυπνων Ειδοποιήσεων (βάσει πρόγνωσης)... 45 9. Εργαλείο Σχεδιασμού... 47 9.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας... 47 9.2 Διαθέσιμα δεδομένα και σενάρια... 48 9.3 Παράδειγμα... 49 3

1. Εισαγωγή 1.1 Στόχος του Προγράμματος FLIRE Το FLIRE στοχεύει στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου Συστήματος Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS), για τη συνδυασμένη Εκτίμηση και Διαχείριση Πλημμυρών και Πυρκαγιών. Το σύστημα FLIRE αποτελείται από 3 βασικές συνιστώσες, τη συνιστώσα του καιρού, τη συνιστώσα των πλημμυρών και τη συνιστώσα των πυρκαγιών και είναι διαδικτυακό διαθέσιμο στις τοπικές αρχές, με σκοπό τη συνδυαστική, αποτελεσματική και επαρκή διαχείριση και των δύο φαινομένων. Οι συνιστώσες του συστήματος παρουσιάζονται στο ακόλουθο Σχήμα 1.1. Σχήμα 1.1. Οι συνιστώσες του FLIRE και η διασύνδεσή τους. 1.2 Σκοπός του Προγράμματος FLIRE Το πρόγραμμα FLIRE στοχεύει: 4

Στη μείωση των επιπτώσεων των περιστατικών πλημμύρας και πυρκαγιάς στην ανθρώπινη ζωή, τα οικοσυστήματα και τη δημόσια και ιδιωτική περιουσία Στη μείωση των πλημμυρικών φαινομένων Στη βελτίωση του βαθμού πρόληψης πλημμυρικών φαινομένων Στη βελτίωση του βαθμού πρόληψης δασικών πυρκαγιών και προστασίας των δασών Στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού και των αρχών και για τις δύο φυσικές καταστροφές και τις συνδυαστικές τους συνέπειες στο περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία της Ανατολικής Αττικής και της πόλης της Αθήνας. 1.3 Περιοχή Μελέτης Η περιοχή υλοποίησης του Προγράμματος FLIRE είναι το περι-αστικό περιβάλλον της Ανατολικής Αττικής, στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης απορροής του ρέματος Ραφήνας (Σχήμα 1.2). Η περιοχή έχει έκταση περίπου 123km 2 και εκτείνεται ανατολικά του Υμμητού μέχρι τον Ευβοϊκό κόλπο. Το κλίμα της χαρακτηρίζεται ως τροπικό μεσογειακό, με παρατεταμένα ζεστά και ξηρά καλοκαίρια διαδεχόμενα από σχετικά ήπιους και υγρούς χειμώνες. Η περιοχή μελέτης περιλαμβάνει πολλούς δήμους και κοινότητες της Ανατολικής Αττικής. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης (ελληνικός νόμος 2852/2010), με ο οποίο μεταρρυθμίστηκε η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας το 2011, η λεκάνη απορροής της Ραφήνας περιλαμβάνει το δήμο Ραφήνας-Πικερμίου και μέρος των δήμων Πεντέλης, Παλλήνης, Παιανίας, Σπάτων Αρτέμιδος και Μαραθώνα. Εκτεταμένα και ακριβή δεδομένα συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν για την περιοχή μελέτης, υποστηρίζοντας μια ολοκληρωμένη έρευνα για τη λεκάνη απορροής του ρέματος Ραφήνας. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν επαληθεύτηκαν και με επιτόπιες επισκέψεις στην περιοχή. Τα δεδομένα αυτά περιλαμβάνουν υδρομετεωρολογικά και τοπογραφικά στοιχεία, χάρτη καύσιμης ύλης, χάρτη 5

χρήσεων γης, γεωλογικά δεδομένα, στοιχεία αστικού σχεδιασμού, δημογραφικά δεδομένα και πληροφορίες σχετικές με την αστική ανάπτυξη, δορυφορικές εικόνες της περιοχής όπως και δεδομένα ιστορικών πλημμυρών και δασικών πυρκαγιών. Σχήμα1.2. Περιοχή Μελέτης του Προγράμματος FLIRE 2. Χάρτες 2.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας Όλα τα διαθέσιμα χωρικά δεδομένα από την πλατφόρμα του FLIRE φορτώνονται και παρουσιάζονται στους χρήστες στην καρτέλα Χάρτες. Στην 6

καρτέλα αυτή ο χρήστης μπορεί να δει και εξερευνήσει τα αποτελέσματα των μοντέλων πλημμύρας και πυρκαγιάς, καθώς αυτά τα αποτελέσματα παρουσιάζονται αυτόματα στην οθόνη μόλις δημιουργηθούν. Επίσης, ο χρήστης μπορεί να επιλέξει και να δει στην οθόνη το πολύγωνο της περιοχής μελέτης, τον κάνναβο με την πρόγνωση καιρού για συγκεκριμένες ημερομηνίες, τους μετεωρολογικούς σταθμούς καθώς και το στατικό χάρτη κινδύνου πλημμύρας που δημιουργήθηκε για τις ανάγκες του Προγράμματος. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα μεγέθυνσης σε όλους του χάρτες, βοηθώντας έτσι το χρήστη να εστιάσει σε συγκεκριμένη περιοχή του χάρτη. Στην αριστερή πλευρά του προγράμματος περιήγησης, ο χρήστης μπορεί να δει όλα τα διαθέσιμα δεδομένα για κάθε εργαλείο. Πατώντας δεξί κλικ πάνω στο χάρτη ένα μικρό μενού με τις διαθέσιμες επιλογές εμφανίζεται. Για τη βελτίωση της απόδοσης του συστήματος, ένα μικρό υπομενού στη δεξιά πλευρά του περιηγητή είναι διαθέσιμο και περιλαμβάνει διάφορα στατιστικά σχετικά την απόδοση των συστημάτων που υπάρχουν στη διαδικτυακή πλατφόρμα. Επιτυχημένες αιτήσεις, Μέσος χρόνος απόκρισης (σε λεπτά), Τελευταίος χρόνος απόκρισης (σε λεπτά) και αποτυχημένες αιτήσεις είναι οι τέσσερις παράγοντες που υπολογίζονται αυτόματα κάθε φορά που ο χρήστης στέλνει εντολή για να πάρει δεδομένα από τους μετεωρολογικούς σταθμούς, δεδομένα πρόγνωσης καιρού, δεδομένα απόκρισης του συστήματος G-FMIS, δεδομένα του δείκτη κινδύνου πυρκαγιάς, έξυπνες ειδοποιήσεις και δεδομένα από τον κατάλογο των διαθέσιμων πλημμυρικών πεδίων. 2.2 Διαθέσιμα δεδομένα Τα δεδομένα που είναι εξ ορισμού διαθέσιμα στο χρήστη είναι τα ακόλουθα: Περιοχή ενδιαφέροντος: Ένα πολύγωνο που δείχνει την περιοχή μελέτης. Κάνναβος πρόγνωσης καιρού: Επίπεδο πληροφορίας (σημεία) το οποίο υποδεικνύει την περιοχή για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα πρόγνωσης καιρού (βλέπε επίσης Ενότητα 3). 7

Σύστημα διαχείρισης πυρκαγιάς Περιοχή μοντελοποίησης της πυρκαγιάς: Ένα πολύγωνο το οποίο υποδεικνύει την περιοχή στην οποία υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα για τη μοντελοποίηση της πυρκαγιάς. Επιλεγμένη περιοχή για τους σταθμούς του συστήματος διαχείρισης πυρκαγιών: Ένας γκρι κύκλος εμφανίζεται όταν η επιλογή ενεργοποιείται από το χρήστη. Τέσσερα λευκά σημεία στην περίμετρο του κύκλου δίνουν τη δυνατότητα αλλαγής του μεγέθους του κύκλου, ενώ ένα λευκό σημείο στο κέντρο του κύκλου δίνει τη δυνατότητα μετακίνησης του κύκλου. Οι μετεωρολογικοί σταθμοί που περιλαμβάνονται στα όρια της επιλεγμένης περιοχής χρησιμοποιούνται για την υπηρεσία μοντελοποίησης της πυρκαγιάς. Περιοχή ανίχνευσης καταιγίδων: Το επίπεδο πληροφορίας ενεργοποιείται όταν κεραυνική δραστηριότητα εντοπίζεται γύρω από την πόλη της Ραφήνας. Πιο συγκεκριμένα, η ανίχνευση για κεραυνική δραστηριότητα πραγματοποιείται μέσα σε 2 κύκλους γύρω από την περιοχή της Ραφήνας, ένας με ακτίνα 10χιλ. (κόκκινος κύκλος) και ένας ακόμα με ακτίνα 20χιλ. (μπλε κύκλος). Εκτός από τον κύκλο, σε περίπτωση ανίχνευσης κεραυνικής δραστηριότητας, ένα ηχητικό μήνυμα κοινοποιείται στο χρήστη (βλέπε επίσης Ενότητα 8.5.2). Στατικός χάρτης κινδύνου πλημμύρας: Ένας χάρτης κινδύνου πλημμύρας που δημιουργήθηκε από το ΕΜΠ είναι διαθέσιμος σε αυτό το επίπεδο πληροφορίας. Παράχθηκε με βάση κοινωνικοοικονομικά και περιβαλλοντικά κριτήρια (λαμβάνοντας υπόψη πυκνότητα πληθυσμού, αντικειμενικές αξίες, βασικές ευαίσθητες κατηγορίες, το οδικό δίκτυο καθώς και τις πηγές ρύπανσης στη λεκάνη απορροής της Ραφήνας). Η μπάρα χρωμάτων υποδεικνύει το επίπεδο κινδύνου για περιοχές εντός της περιοχής μελέτης. Low risk areas are indicated with green colour, while high risk areas are indicated with red colour. Οι περιοχές με μικρό κίνδυνο απεικονίζονται με πράσινο χρώμα, ενώ το κόκκινο χρώμα δείχνει τις περιοχές με υψηλό κίνδυνο. 8

Πρόσθετες πληροφορίες για τα εργαλεία της πλατφόρμας περιγράφονται με λεπτομέρεια στις επόμενες ενότητες. 2.3 Παραδείγματα Πατώντας στην καρτέλα «Χάρτες» Σχήμα 2.1 ο χρήστης έχει πρόσβαση σε όλα τα προαναφερθέντα επίπεδα πληροφορίας. Ο θεματικός χάρτης της περιοχής ενδιαφέροντος παρουσιάζεται στο Σχήμα 2.2. Ο χρήστης έχει πρόσβαση σε αυτή την πληροφορία επιλέγοντας το πεδίο Εμφάνιση του επιπέδου κάτω από το πεδίο Περιοχή Μελέτης στο αριστερό μενού. Ο χρήστης έχει επιπλέον την επιλογή να δει τον Κάνναβο πρόγνωσης καιρού, τον κάνναβο στον οποίο παρέχεται πρόγνωση σε καθημερινή βάση για τις επόμενες 24 και 48 ώρες από ΕΕΑ. Ομοίως για την εμφάνιση του επιπέδου πρέπει να ενεργοποιηθεί η επιλογή κάτω απο πεδίο Δεδομένα πρόγνωσης καιρού. Αυτός ο θεματικός χάρτης παρουσιάζεται στο Σχήμα 2.3. Σχήμα 2.1. Καρτέλα που δίνει πρόσβαση σε όλα τα διαθέσιμα επίπεδα πληροφορίας. 9

Σχήμα 2.2. Θεματικός χάρτης της περιοχής ενδιαφέροντος. 10

Σχήμα 2.3. Θεματικός χάρτης με τον κάνναβο πρόγνωσης καιρού. Όταν το πεδίο εμφάνιση επιπέδου κάτω από χάρτη πλημμυρικού κινδύνου ενεργοποιείται, ο θεματικός χάρτης με τη αντίστοιχη πληροφορία εμφανίζεται σε χάρτη Google και συνοδεύεται από λεζάντα με κατάλληλη προσαρμοσμένη χρωματική διαβάθμιση που εμφανίζεται στο αριστερό μενού. Ο θεματικός χάρτης παρουσιάζεται στο Σχήμα 2.4. Σχήμα 2.4. Στατικός χάρτης πλημμυρικού κινδύνου της περιοχής μελέτης. 3. Δεδομένα πρόγνωσης καιρού 3.1 Διαθέσιμα δεδομένα Η πλατφόρμα του FLIRE παρέχει πρόσβαση στα δεδομένα πρόγνωσης καιρού μέσω της αντίστοιχης καρτέλας. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει δεδομένα 11

πρόγνωσης όχι μόνο για την τρέχουσα μέρα αλλά επίσης και για κάποια ημερομηνία του παρελθόντος(από το Μάρτιο 2014). Όλα τα δεδομένα πρόγνωσης παρέχονται από το μοντέλο πρόγνωσης καιρού ΜΜ5, το οποίο τρέχει το ΕΕΑ και το οποίο καλύπτει την Αττική με All weather forecast data are provided by MM5 weather prediction model, running operational by NOA over an area covering Attica, με ανάλυση 2km. Επιλέγοντας μια συγκεκριμένη μέρα, το σύστημα εμφανίζει έναν πίνακα όπου ο χρήστης μπορεί να επιλέξει την παράμετρο που επιθυμεί, όπως ταχύτητα και κατεύθυνση ανέμου, 2-μ θερμοκρασία, σχετική υγρασία καθώς επίσης και ωριαία βροχόπτωση. Επιλέγοντας τη συγκεκριμένη παράμετρο, το σύστημα εμφανίζει έναν διαδραστικό χάρτη (θεματικό χάρτη) ο οποίος απεικονίζει την οριζόντια κατανομή της παραμέτρου (βλέπε Ενότητα 3.2 για παραδείγματα). Εκτός από το χάρτη, ο χρήστης μπορεί να κατεβάσει τα δεδομένα σε αρχεία.kml ή.xml για να τα χρησιμοποιήσει σε άλλες εφαρμογές. 3.2 Παραδείγματα Επιλέγοντας την καρτέλα «Πρόγνωση Καιρού» Σχήμα 3.1 ο χρήστης έχει πρόσβαση στα δεδομένα πρόγνωσης καιρού. Ένα παράδειγμα χάρτη για μια συγκεκριμένη μέρα και ώρα και για πρόγνωση θερμοκρασίας 2-μ δίνεται στο Σχήμα 3.2. Μετά την επιλογή της ημέρας και της παραμέτρου (θερμοκρασία στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο χρήστης μπορεί να δει την κατανομή της θερμοκρασίας καθώς ένα υπόμνημα παρέχεται στο αριστερό μενού. Επιπλέον, ο χρήστης πατώντας ή σέρνοντας το ποντίκι πάνω στο διαδραστικό χάρτη μπορεί να δει την πρόγνωση για όλες τις διαθέσιμες παραμέτρους για κάθε συγκεκριμένο σημείου του καννάβου ( γκρι κουτί όπως εμφανίζεται στο Σχήμα 3.2). Ένα παράδειγμα πρόγνωσης ανέμου φαίνεται στο Σχήμα 3.3. Σχήμα 3.1: Καρτέλα που δίνει πρόσβαση στα δεδομένα πρόγνωσης καιρού. 12

Σχήμα 3.2. Χάρτης πρόγνωσης θερμοκρασίας 2-μ. Σχήμα 3.3. Χάρτης πρόγνωσης διεύθυνσης αέρα. 13

4. Μετεωρολογικοί Σταθμοί 4.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας Το δίκτυο του FLIRE αποτελείται από υδρομετεωρολογικούς σταθμούς που βρίσκονται εντός και γύρω από την περιοχή μελέτης και λειτουργούν από ΕΕΑ και το Υδρολογικό Παρατηρητήριο Αθηνών (ΗΟΑ). Το ΕΕΑ διαχειρίζεται στην περιοχή σταθμούς που μετρούν θερμοκρασία, υγρασία, ταχύτητα και κατεύθυνση ανέμου, βροχόπτωση και ατμοσφαιρική πίεση με 10λεπτο χρονικό βήμα. Λεπτομέρειες σχετικές με το δίκτυο, τα όργανα κτλ. παρέχονται στην ιστοσελίδα http://www.meteo.gr/meteosearch. Το Υδρολογικό Παρατηρητήριο Αθηνών, το οποίο ανήκει στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, λειτουργεί στην περιοχή σταθμούς που παρέχουν μετρήσεις βροχόπτωσης, απορροών, θερμοκρασίας, σχετικής υγρασίας, εξάτμισης, πίεσης αέρα, ταχύτητας και κατεύθυνσης ανέμου, ηλιακής ακτινοβολίας, διάρκειας της ηλιοφάνειας και υγρασίας του εδάφους σε χρονικό βήμα 10 λεπτών. Περισσότερες πληροφορίες για το δίκτυο παρέχονται στην αντίστοιχη ιστοσελίδα www.hoa.ntua.gr. Τα δεδομένα και των δύο δικτύων αποθηκεύονται στην ίδια βάση δεδομένων. Επιπλέον, τα δίκτυα είναι αυτόματα και παρέχουν απευθείας τις παρατηρήσεις στην πλατφόρμα Τα μετεωρολογικά δεδομένα από ΕΕΑ μεταφέρονται και αποθηκεύονται στη βάση δεδομένων του συστήματος του ΗΟΑ. Έτσι μετεωρολογικά δεδομένα πραγματικού χρόνου παρέχονται σε κάθε συνιστώσα της πλατφόρμας, Αυτή η προσέγγιση έχει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα: Όλες οι μετεωρολογικές πληροφορίες παρέχονται από ένα σύστημα σε προκαθορισμένη μορφή Οι υπάρχουσες διαδικτυακές υπηρεσίες του ΗΟΑ, όπως κατέβασμα χρονοσειρών, διαγράμματα και διαδικτυακή υπηρεσία API μπορούν να και Ρουτίνες για την ποιότητα των δεδομένων μπορούν να εφαρμοστούν στο σύνολο των δεδομένων. 14

Η πλατφόρμα του FLIRE παρέχει πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα μέσω της καρτέλας «Σταθμοί Μέτρησης Δεδομένων». Πατώντας πάνω στην καρτέλα ο χρήστης μπορεί αρχικά να επιλέξει το μέγιστο χρόνο αναμονής για το κατέβασμα των δεδομένων και επίσης έχει την επιλογή να αλλάξει τον αριθμό των ωρών για τα δεδομένα που θεωρούνται ως «παλιά». Πατώντας το κουμπί «Ανανέωση των δεδομένων από τους σταθμούς μέτρησης» το σύστημα κατεβάζει παρατηρήσεις καιρού και από τα δύο δίκτυα. Τα δεδομένα τότε παρουσιάζονται σε μια λίστα (βλέπε Ενότητα 4.3 για παραδείγματα), δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στο χρήστη να έχει μια συνολική εικόνα για τις τρέχουσες μετεωρολογικές συνθήκες της περιοχής. Η λίστα μπορεί να κατανεμηθεί σύμφωνα με το όνομα, το ύψος των σταθμών καθώς και το μέγεθος της κάθε παραμέτρου μέτρησης. Επιπλέον, πατώντας πάνω σε οποιοδήποτε όνομα σταθμού, το σύστημα εμφανίζει διαδραστικό χάρτη με όλα τα σημεία σταθμών να απεικονίζονται πάνω σε αυτόν (βλέπε Ενότητα 4.3). 4.2 Διαθέσιμα δεδομένα Κάθε σταθμός παρέχει τα ακόλουθα δεδομένα: Όνομα σταθμού Χρονοσφραγίδα (π.χ. 2015-06-08 14:00) Κωδικό σταθμού Πάροχο (http://hoa.ntua.gr/) Υψόμετρο [m] Ταχύτητα ανέμου [m/s] Κατεύθυνση ανέμου [deg] Θερμοκρασία [ C] Βροχόπτωση [mm] Διαδικτυακή διεύθυνση (π.χ. http://hoa.ntua.gr/stations/d/358/) 4.3 Παραδείγματα 15

Ένα παράδειγμα από τη λίστα των μετεωρολογικών παρατηρήσεων δίνεται στο Σχήμα 4.2. Η λίστα εμφανίζεται όταν ο χρήστης επιλέγει την καρτέλα «Σταθμοί Μέτρησης Δεδομένων» Σχήμα 4.1. Σχήμα 4.1. Καρτέλα που δίνει πρόσβαση στους διαθέσιμους μετεωρολογικούς σταθμούς. Σχήμα 4.2. Λίστα με τους διαθέσιμους μετεωρολογικούς σταθμούς. Επιλέγοντας το όνομα κάποιου σταθμού, το σύστημα παρέχει ένα διαδραστικό χάρτη με όλα τα στοιχεία των σταθμών να παρουσιάζονται (Σχήμα 4.3). Εάν τα τελευταία δεδομένα είναι μεταξύ των ορίων που έχει θέσει ο χρήστης, τότε απεικονίζονται με πράσινο κουτάκι, ενώ σταθμοί με «παλιά» (μη ανανεωμένα) δεδομένα απεικονίζονται με κόκκινο κουτάκι. Πατώντας πάνω στο σταθμό, εμφανίζεται ένα κουτάκι με όλες τις πρόσφατες πληροφορίες του σταθμού. 16

Σχήμα 4.3. Διαδραστικός χάρτης με όλους τους διαθέσιμους μετεωρολογικούς σταθμούς. 5. Σύστημα Διαχείρισης Πυρκαγιάς 5.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας Η υπηρεσία διαχείρισης πυρκαγιάς είναι ένας διαδικτυακός προσομοιωτής που συμβάλει στην εφαρμογή ενός συστήματος αξιολόγησης της διάδοσης της πυρκαγιάς και ο οποίος χρησιμοποιεί μοντέλο (2 διαστάσεων) μεταφοράς της θερμότητας. Για την εφαρμογή των αποτελεσμάτων στον τρισδιάστατο χώρο, ο αλγόριθμος τροποποιείται και συνδυάζεται με ένα κυψελοειδή αυτόματο αλγόριθμο διάδοσης. Ο προσομοιωτής που χρησιμοποιήθηκε για την περιοχή της Ραφήνας είναι ο G-FMIS (Fire Growth Simulator) (Σχήμα 6), ο οποίος λειτουργεί σε περιβάλλον ARC GIS και προσφέρει τη δυνατότητα συνδυασμού των αποτελεσμάτων με γεωχωρικές αναλύσεις των παραμέτρων της πυρκαγιάς στην περιοχή ενδιαφέροντος. Η ανάλυση και η προσομοίωση διάδοσης της δασικής πυρκαγιάς στην περιοχή της Ραφήνας βασίζεται σε 17

τεχνικές GIS και στη χρήση του προσομοιωτή G-FMIS, που έχει αναπτυχθεί από την εταιρεία ALGOSYSTEMS. 5.2 Διαθέσιμα δεδομένα Τα επίπεδα πληροφορίας της πλατφόρμας σχετικά με την υπηρεσία της πυρκαγιάς είναι τα ακόλουθα: Περιοχή ενδιαφέροντος Σημεία πρόγνωσης καιρού Περιοχή προσομοίωσης πυρκαγιάς Επιλεγμένη περιοχή για τους σταθμούς του συστήματος διαχείρισης πυρκαγιών Οι πληροφορίες που παρέχονται περιλαμβάνουν: εξάπλωση της πυρκαγιάς για συγκεκριμένα χρονικά β, ένταση της πυρκαγιάς, ρυθμός εξάπλωσης και μήκος φλόγας Για την εφαρμογή αυτής της υπηρεσίας, η πλατφόρμα προσφέρει 2 επιλογές στο χρήστη του διαδικτυακού συστήματος, τη βασική για κοινούς χρήστες και την προχωρημένη έκδοση. Η διάταξη της πλατφόρμας για τη βασική επιλογή παρουσιάζεται στο Σχήμα 5.1. Χρησιμοποιώντας αυτή την επιλογή ο χρήστης μπορεί: να επιλέξει πάνω στο χάρτη της περιοχής σημείο(α) έναρξης της πυρκαγιάς, να εστιάσει το χάρτη στη συγκεκριμένη περιοχή ενδιαφέροντος για την υπηρεσία, να επιλέξει μετεωρολογικούς σταθμούς που βρίσκονται εντός της επιλεγμένης περιοχής, να ανανεώσει τα μετεωρολογικά δεδομένα των σταθμών, 18

να πάρει την εξάπλωση της πυρκαγιάς για τις επόμενες 3 ώρες, να πάρει πρόσθετες πληροφορίες σχετικές με την ένταση της πυρκαγιάς, το ρυθμό εξάπλωσης και το μήκος της φλόγας. Σχήμα 5.1. Η διάταξη της πλατφόρμας για τη βασική επιλογή. Όσον αφορά την προχωρημένη επιλογή, η διάταξη της πλατφόρμας παρουσιάζεται στο Σχήμα 5.2 και ο χρήστης μπορεί: να επιλέξει το χρόνο αναμονής για την επεξεργασία των αποτελεσμάτων του Συστήματος Διαχείρισης Πυρκαγιών (δευτερόλεπτα), να επιλέξει το μέγιστο χρόνο αναμονής (δευτερόλεπτα), να διαγράψει υπάρχοντα σημεία έναρξης της πυρκαγιάς, να επιλέξει πάνω στο χάρτη της περιοχής σημείο(α) έναρξης της πυρκαγιάς, να επιλέξει μετεωρολογικούς σταθμούς που βρίσκονται εντός της επιλεγμένης περιοχής, να ανανεώσει τα μετεωρολογικά δεδομένα των σταθμών, να ορίσει τη διάρκεια της προσομοίωσης, να ορίσει το βήμα της προσομοίωσης, 19

να πάρει την εξάπλωση της πυρκαγιάς για τις επόμενες ώρες (όπως έχει οριστεί από το χρήστη), να πάρει πρόσθετες πληροφορίες σχετικές με την ένταση της πυρκαγιάς, το ρυθμό εξάπλωσης και το μήκος της φλόγας Επιπλέον, στην προχωρημένη επιλογή, τη χρονική περίοδο προσομοίωσης με διαθέσιμα μετεωρολογικά δεδομένα και να πάρει τα αποτελέσματα επιλέγοντας ένα σημείο έναρξης της πυρκαγιάς. Σχήμα 5.2. Η διάταξη της πλατφόρμας για την προχωρημένη επιλογή. Περιγραφή και επεξηγηματικά παραδείγματα και για τις δύο επιλογές παρουσιάζονται ακολούθως. 5.3 Παραδείγματα Επιλέγοντας την καρτέλα «Διαχείριση Πυρκαγιών» (Σχήμα 5.3), ο χρήστης μπορεί να επιλέξει τη βασική επιλογή (βλέπε Ενότητα 5.3.1) ή την προχωρημένη επιλογή (βλέπε Ενότητα 5.3.2) ώστε να πάρει δεδομένα από το σύστημα διαχείρισης πυρκαγιάς. 20

Σχήμα 5.3. Καρτέλα που δίνει πρόσβαση στο σύστημα διαχείρισης πυρκαγιάς. 5.3.1 Βασική επιλογή Στη βασική επιλογή, ο χρήστης μπορεί να εισάγει στο χάρτη, το σημείο έναρξης της πυρκαγιάς, στο οποίο ο χρήστης μεταφέρεται αυτόματα επιλέγοντας τον αντίστοιχο σύνδεσμο. Στη συνέχεια επιστρέφει στην καρτέλα «Διαχείρισης Πυρκαγιάς» και επιλέγει το σύνδεσμο ανανέωση των στοιχείων από τους σταθμούς μέτρησης μετεωρολογικών δεδομένων, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει μέχρι 2 λεπτά και ενημερώνει το χρήστη με τον αριθμό των σταθμών που βρέθηκαν με δεδομένα παλιότερα των 4 ωρών, και τελικά επιλέγει το κουμπί «Λήψη δεδομένων από το σύστημα διαχείρισης πυρκαγιών». Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας ο χρήστης μεταφέρεται αυτόματα στην καρτέλα Χάρτες, όπου απεικονίζεται η επέκταση της πυρκαγιάς για το επιλεγμένο σημείο έναρξης. Η εξάπλωση της πυρκαγιάς παρουσιάζεται από ένα σύνολο σημείων που σχηματίζουν ένα πολύγωνο. Εξ ορισμού 3 πολύγωνα σχηματίζονται, ένα για την κάθε μία από τις 3 επόμενες ώρες. Εκτός από την πληροφορία εξάπλωσης της πυρκαγιάς για το συγκεκριμένο χρονικό βήμα, κάθε σημείο περιλαμβάνει πληροφορίες για την ένταση της πυρκαγιάς, το ρυθμό εξάπλωσης και το ύψος φλόγας. Τα βήματα συνοψίζονται παρακάτω: 1. Επιλογή σημείου έναρξης πυρκαγιάς. 2. Ανανέωση των στοιχείων από τους σταθμούς μέτρησης δεδομένων. 3. Επιλογή «Λήψη δεδομένων από το σύστημα διαχείρισης πυρκαγιών». Όπως έχει προαναφερθεί τα αποτελέσματα της προσομοίωσης περιλαμβάνουν εξάπλωση πυρκαγιάς για συγκεκριμένα χρονικά βήματα, ένταση πυρκαγιάς, ρυθμό εξάπλωσης και ύψος φλόγας. Η περίμετρος της 21

πυρκαγιάς για κάθε χρονικό βήμα καθώς και για όλα τα βήματα παρουσιάζονται στα Σχήματα 5.4-5.7. Σχήμα 5.4. Αποτελέσματα προσομοίωσης για χρονικό βήμα 60 λεπτά. Σχήμα 5.5. Αποτελέσματα προσομοίωσης για χρονικό βήμα 120 λεπτά. 22

Σχήμα 5.6. Αποτελέσματα προσομοίωσης για χρονικό βήμα 180 λεπτά. Σχήμα 5.7. Αποτελέσματα προσομοίωσης για όλα τα χρονικά βήματα. 5.3.2 Προχωρημένη επιλογή Στην προχωρημένη επιλογή ο χρήστης πρέπει να επιλέξει το χρόνο αναμονής για την επεξεργασία των αποτελεσμάτων του Συστήματος Διαχείρισης Πυρκαγιών (δευτερόλεπτα), το μέγιστο χρόνο αναμονής (δευτερόλεπτα) και 23

επίσης να σβήσει υπάρχοντα σημεία έναρξης της πυρκαγιάς αν κρίνεται απαραίτητο. Στη συνέχεια, πρέπει να οριστεί στο χάρτη το σημείο έναρξης στο οποίο ο χρήστης μεταφέρεται αυτόματα επιλέγοντας τον αντίστοιχο σύνδεσμο. Στη συνέχεια επιστρέφει στην καρτέλα «Διαχείρισης Πυρκαγιάς» και επιλέγει το σύνδεσμο ανανέωση των στοιχείων από τους σταθμούς μέτρησης μετεωρολογικών δεδομένων, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει μέχρι 2 λεπτά και ενημερώνει το χρήστη με τον αριθμό των σταθμών που βρέθηκαν με δεδομένα παλιότερα των 4 ωρών. Πρόσθετες επιλογές περιλαμβάνουν εστίαση στο χάρτη στην επιλεγμένη περιοχή ενδιαφέροντος, επιλογή μετεωρολογικών σταθμών εντός της επιλεγμένης περιοχής καθώς και επιλογή της χρονικής διάρκειας της προσομοίωσης και του χρονικού βήματος. Τελικά, ο χρήστης πρέπει να πατήσει το κουμπί «Λήψη δεδομένων από το σύστημα διαχείρισης πυρκαγιών». Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας ο χρήστης μεταφέρεται αυτόματα στην καρτέλα Χάρτες, όπου απεικονίζεται η επέκταση της πυρκαγιάς για το επιλεγμένο σημείο έναρξης και για τις τρέχουσες μετεωρολογικές συνθήκες. Η εξάπλωση της πυρκαγιάς παρουσιάζεται από ένα σύνολο σημείων που σχηματίζουν ένα πολύγωνο. Ο αριθμός των επιλεγμένων χρονικών βημάτων συμπίπτει και με τον αριθμό των παραγόμενων πολυγώνων (ένα πολύγωνο για κάθε χρονικό βήμα). Εκτός από την πληροφορία εξάπλωσης της πυρκαγιάς για το συγκεκριμένο χρονικό βήμα, κάθε σημείο περιλαμβάνει πληροφορίες για την ένταση της πυρκαγιάς, το ρυθμό εξάπλωσης και το ύψος φλόγας. Τα βήματα συνοψίζονται παρακάτω: 1. Επιλογή σημείου έναρξης πυρκαγιάς 2. Ανανέωση των στοιχείων από τους σταθμούς μέτρησης δεδομένων 3. Εστίαση του χάρτη στην επιλεγμένη περιοχή ενδιαφέροντος, 4. Επιλογή μετεωρολογικών σταθμών εντός της επιλεγμένης περιοχής, 5. Επιλογή διάρκειας προσομοίωσης, 6. Επιλογή χρονικού βήματος προσομοίωσης, 7. Επιλογή «Λήψη δεδομένων από το σύστημα διαχείρισης πυρκαγιών». 24

Στο ακόλουθο παράδειγμα, η διαδικασία πραγματοποιήθηκε για διάρκεια προσομοίωσης 90 λεπτών και χρονικό βήμα 30 λεπτά. Τα αποτελέσματα της προσομοίωσης όσον αφορά την περίμετρο της πυρκαγιάς παρουσιάζονται στα Σχήματα 5.8-5.10. Σχήμα 5.8. Αποτελέσματα προσομοίωσης για χρονικό βήμα 30 λεπτά. Σχήμα 5.9. Αποτελέσματα προσομοίωσης για χρονικό βήμα 60 λεπτά. 25

Σχήμα 5.10. Αποτελέσματα προσομοίωσης για χρονικό βήμα 90 λεπτά. Η προχωρημένη επιλογή δίνει στο χρήστη να εκτελεί προσομοιώσεις πυρκαγιάς για ιστορικές ημερομηνίες, π.χ. ημερομηνίες για τις οποίες ιστορικά δεδομένα πρόγνωσης είναι διαθέσιμα. Τα βήματα αυτής της υπηρεσίας είναι: 1. Επιλογή ώρας και ημερομηνίας με διαθέσιμα μετεωρολογικά δεδομένα πρόγνωσης, 2. Επιλογή δεδομένων για τη συγκεκριμένη ημερομηνία, 3. Εισαγωγή σημείου έναρξης πυρκαγιάς. Ένα παράδειγμα για την Τρίτη 16 Ιουνίου 2015 παρουσιάζεται παρακάτω: 26

Σχήμα 5.11. Αποτελέσματα προσομοίωσης για χρονικό βήμα 30 λεπτά. Σχήμα 5.12. Αποτελέσματα προσομοίωσης για χρονικό βήμα 60 λεπτά. 27

Σχήμα 5.13. Αποτελέσματα προσομοίωσης για χρονικό βήμα 90 λεπτά (συνολική διάρκεια). 6. Δείκτης Κινδύνου Πυρκαγιάς 6.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας Ο Δείκτης Κινδύνου Πυρκαγιάς χρησιμοποιείται για την υπηρεσία KBDI, ένας εδαφικός δείκτης ξηρασίας που κυμαίνεται ανάμεσα στις τιμές 0 (όχι ξηρασία) έως 800 (υπερβολική ξηρασία) και βασίζεται στην ικανότητα του εδάφους στα 200 mm νερού. Το απαιτούμενο βάθος του εδάφους για να συγκρατήσει 300 mm υγρασίας ποικίλει. Μια παρατεταμένη ξηρασία (υψηλό KBDI) επηρεάζει πολύ την ένταση της πυρκαγιάς γιατί το περιεχόμενο των καυσίμων έχει χαμηλότερη υγρασία. Το KBDI είναι ένα μέτρο μετεωρολογικής υγρασίας; Αντανακλά το νερού που κερδίζεται ή χάνεται μέσα στο έδαφος. Δεν μετρά τα επίπεδα υγρασίας των καυσίμων στις κατηγορίες των καυσίμων καθώς απαιτείται μετρήσεις από άλλα μέσα για μια ακριβή αξιολόγηση της υγρασίας των καυσίμων ανεξαρτήτως των τιμών του δείκτη ξηρασίας. Η βροχόπτωση των τελευταίων 24 ωρών λαμβάνεται υπόψη για τη βαθμονόμηση της παραπάνω υπολογιζόμενης τιμής KBDI και τον τελικό 28

υπολογισμό του KBDI για την ημέρα ενδιαφέροντος. Ο δείκτης είναι αθροιστικός, βασίζεται στην τιμή της προηγούμενης μέρας και υπολογίζεται μια φορά τη μέρα, κάθε πρωί για κάθε σταθμό που βρίσκεται εντός της περιοχής ενδιαφέροντος (για το Πρόγραμμα FLIRE υπολογίζεται για όλους τους σταθμούς που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης απορροής του ρέματος Ραφήνας), χρησιμοποιώντας μετεωρολογικά δεδομένα των προηγούμενων 24 ωρών. Υπάρχουν 4 κλάσεις ταξινόμησης του κινδύνου πυρκαγιάς, που σχετίζονται με το αντίστοιχο εύρος τιμών KBDI και παρουσιάζονται παρακάτω: KBDI = 0-25: Η υγρασία του εδάφους και των καυσίμων μεγάλης τάξης είναι υψηλή και δε συμβάλλει πολύ στην ένταση της φωτιάς. Τυπικό της ανοιξιάτικης περιόδου μετά από τις χειμερινές βροχοπτώσεις. ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ KBDI = 25 80: Τυπικό του τέλους της ανοιξιάτικης περιόδου, αρχή της καλλιεργήσιμης περιόδου. Τα μικρά απορρίμματα καθώς και τα στρώματα από σάπια φύλλα και κλαδιά αρχίζουν να ξηραίνονται με αποτέλεσμα να συνεισφέρουν στην ένταση της πυρκαγιάς. ΧΑΜΗΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ KBDI = 80-120: Τυπικό του τέλους της καλοκαιρινής περιόδου, αρχή της φθινοπωρινής. Τα μικρά απορρίμματα καθώς και τα στρώματα από σάπια φύλλα και κλαδιά συνεισφέρουν στην ένταση της πυρκαγιάς. ΜΕΤΡΙΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ KBDI= 120-150: Τυπικό για ξηρές καλοκαιρινές συνθήκες με υψηλό κίνδυνος εμφάνισης πυρκαγιάς. Ανεξέλεγκτες πυρκαγιές αναμένονται σε δασικές εκτάσεις. ΥΨΗΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ KBDI > 150: Often associated with more severe drought with increased wildfire occurrence. Intense, deep burning fires with significant downwind spotting can be expected. Live fuels can also be expected to burn actively at these levels. EXTREME FIRE RISK Σχετίζεται συχνά με έντονη ξηρασία και αυξημένη 29

εμφάνιση δασικών πυρκαγιών. Έντονες και καταστροφικές πυρκαγιές αναμένονται. Επίσης είναι πιθανή εκπομπή καυσίμων σε αυτά τα επίπεδα. ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ Το διαδικτυακό σύστημα FLIRE υπολογίζει το KBDI για την τρέχουσα μέρα, την επόμενη μέρα και για οποιαδήποτε μέρα στο παρελθόν για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα μετεωρολογικά δεδομένα. 6.2 Διαθέσιμα δεδομένα Για τον υπολογισμό του KBDI, του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς της πλατφόρμας, χρησιμοποιούνται μετεωρολογικοί σταθμοί που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή μελέτης (μέσα και γύρω από τα όρια), όπως επίσης και μετεωρολογικά δεδομένα πρόγνωσης για την επόμενη μέρα (αύριο). Τα πολύγωνα Voronoi υπολογίστηκαν γύρω από κάθε σταθμό και οι τιμές του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς, που υπολογίζονται για κάθε σταθμό, θεωρούνται αντιπροσωπευτικοί των πολυγώνων που περιλαμβάνουν τους αντίστοιχους σταθμούς. Ο χρήστης έχει 3 επιλογές: 1. Υπολογισμός του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για σήμερα 2. Υπολογισμός του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για αύριο 3. Υπολογισμός του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για ημερομηνία του παρελθόντος. Η επιφάνεια της πλατφόρμας για τον υπολογισμό του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς παρουσιάζεται στο Σχήμα 6.1. 30

Σχήμα 6.1. Επιφάνεια υπολογισμού του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς. Παράδειγμα για κάθε επιλογή παρουσιάζεται στην ακόλουθη ενότητα. 6.3 Παραδείγματα Ο χρήστης έχει πρόσβαση στο Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς πατώντας στην καρτέλα «Κίνδυνος Πυρκαγιάς» (Σχήμα 6.2) και επιλέγει μια από τις διαθέσιμες επιλογές. Σχήμα 6.2. Καρτέλα που δίνει πρόσβαση στο Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς. 6.3.1 Υπολογισμός του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για σήμερα Σε αυτό το παράδειγμα ο Δείκτης Κινδύνου Πυρκαγιάς υπολογίζεται για την ημερομηνία 24 Ιουλίου 2015. Για την υπηρεσία αυτή ο χρήστης πρέπει να επιλέξει το κουμπί «Κίνδυνος Πυρκαγιάς για σήμερα». Έπειτα, ο χρήστης μεταφέρεται αυτόματα στο χάρτη της ευρύτερης περιοχής όπου οι τιμές του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς απεικονίζονται με διαφορετικά χρώματα που αντιστοιχούν σε διαφορετικές κλάσεις κινδύνου πυρκαγιάς, όπως παρουσιάζονται στο Σχήμα 6.3. 31

Σχήμα 6.3. Αποτέλεσμα υπολογισμού του δείκτη κινδύνου πυρκαγιάς για 24 Ιουλίου 2015 (σήμερα). 6.3.2. Υπολογισμός του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για αύριο Σε αυτό το παράδειγμα υπολογίζεται ο Δείκτης Κινδύνου Πυρκαγιάς για την ημερομηνία 25 Ιουλίου 2015 (αύριο). Για την υπηρεσία αυτή ο χρήστης πρέπει να επιλέξει το κουμπί «Κίνδυνος Πυρκαγιάς για αύριο». Έπειτα, ο χρήστης μεταφέρεται αυτόματα στο χάρτη της ευρύτερης περιοχής όπου οι τιμές του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς απεικονίζονται με διαφορετικά χρώματα που αντιστοιχούν σε διαφορετικές κλάσεις κινδύνου πυρκαγιάς, όπως παρουσιάζονται στο Σχήμα 6.4. Τα μετεωρολογικά δεδομένα για την επόμενη μέρα (αύριο) είναι προγνώσεις που παρέχει το ΕΕΑ, διαθέσιμες από την υπηρεσία Πρόγνωση Καιρού, όπως παρουσιάζεται στην Ενότητα 3. 32

Σχήμα 6.4. Αποτέλεσμα υπολογισμού του δείκτη κινδύνου πυρκαγιάς για 24 Ιουλίου 2015 (αύριο). 6.3.3 Υπολογισμός του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για μια ημερομηνία του παρελθόντος Σε αυτό το παράδειγμα υπολογίζεται ο Δείκτης Κινδύνου Πυρκαγιάς για προηγούμενη ημερομηνία 29 Ιουνίου 2015. Για την υπηρεσία αυτή ο χρήστης πρέπει να επιλέξει το κουμπί «Επιλογή κάποιος ημερομηνίας και λήψη δεδομένων Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για εκείνη την ημερομηνία» και στη συνέχεια επιλέγει την ημερομηνία από το εμφανιζόμενο αυτόματα ημερολόγιο Σχήμα 6.5. 33

Σχήμα 6.5. Επιλογή μιας ημερομηνίας (29 Ιουνίου 2015) για τον υπολογισμό του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς. Έπειτα, ο χρήστης μεταφέρεται αυτόματα στο χάρτη της ευρύτερης περιοχής όπου οι τιμές του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς απεικονίζονται με διαφορετικά χρώματα που αντιστοιχούν σε διαφορετικές κλάσεις κινδύνου πυρκαγιάς (Σχήμα 6.6). Για την υπηρεσία αυτή, οι τιμές του δείκτη υπολογίζονται με βάση με ιστορικών μετεωρολογικών πληροφοριών που παρέχονται από τα 2 εγκατεστημένα στην περιοχή δίκτυα (ΗΟΑ και ΕΕΑ). Σχήμα 6.6. Αποτέλεσμα υπολογισμού του Δείκτη Κινδύνου Πυρκαγιάς για 29 Ιουνίου 2015 (ημερομηνία παρελθόντος). 7. Δεδομένα πλημμυρικού πεδίου 7.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας Τα δεδομένα πλημμυρικού πεδίου περιλαμβάνουν χάρτες πλημμυρικής επικινδυνότητας, οι οποίοι παράχθηκαν μετά από εφαρμογή υδρολογικής και υδραυλικής ανάλυσης. Οι χάρτες πλημμυρικής επικινδυνότητας είναι τα κύρια στοιχεία της Ευρωπαϊκής οδηγίας για τις πλημμύρες 2007/60/ΕΕ για την αξιολόγηση και την εκτίμηση των κινδύνων πλημμύρας. Για την υδρολογική προσομοίωση χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό HEC-HMS και συγκεκριμένα η 34

έκδοση HEC-HMS 3.5. Το λογισμικό είναι προϊόν του Υδρολογικού Κέντρου του Σώματος Μηχανικών του Αμερικάνικου Στρατού (USACE) παρέχεται δωρεάν μέσω της ιστοσελίδας του USACE. Το λογισμικό HEC RAS, έκδοση 4.1 χρησιμοποιήθηκε για την υδραυλική προσομοίωση. Είναι επίσης ελεύθερο λογισμικό και προϊόν του Αμερικάνικου Στρατού (USACE). Τα απαραίτητα γεωχωρικά δεδομένα που απαιτούνται και για τα 2 μοντέλα παράχθηκαν σε περιβάλλον ArcGIS 9.3 χρησιμοποιώντας τις αντίστοιχες εργαλειοθήκες HEC- GeoHMS και HEC-GeoRAS (USACE). Το μοντέλο SWMM, που αναπτύχθηκε από την Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας τον Ηνωμένων Πολιτειών, χρησιμοποιήθηκε για την υδραυλική προσομοίωση του αστικού κομματιού της περιοχής. Το υδρολογικό μοντέλο συνδέθηκε με τα υδραυλικά και το «τρέξιμό» τους αυτοματοποιήθηκε χρησιμοποιώντας έναν κώδικα σε Python γλώσσα προγραμματισμού. Το τελικό προϊόν τους τρεξίματος της αλυσίδας μοντέλων, είναι ο χάρτης πλημμυρικής επικινδυνότητας, ο οποίος απεικονίζει τα όρια της κατακλυζόμενης έκτασης στην περι-αστική και αστική περιοχή. Συγκεκριμένα, στο αστικό κομμάτι, το επίπεδο επικινδυνότητας για πλημμύρα απεικονίζεται χρησιμοποιώντας χρωματική διαβάθμιση σε συγκεκριμένα πολύγωνα στις επιρρεπείς περιοχές. Κάθε χρώμα αντιπροσωπεύει διαφορετικό βάθος νερού. Το κίτρινο χρώμα αντιστοιχεί σε χαμηλά βάθη νερού ενώ το κόκκινο στα πιο υψηλά. Επιπλέον, η αλυσίδα μοντέλων τρέχει για διαφορετικές αρχικές συνθήκες εδαφικής υγρασίας, δηλαδή κανονικές, υγρές και ξηρές συνθήκες. 7.2 Διαθέσιμα δεδομένα Η πλατφόρμα FLIRE δίνει πρόσβαση στους χάρτες πλημμυρικής διακινδύνευσης επιλέγοντας την καρτέλα «Πλημμυρικά Πεδία». Ο χρήστης έχει πρόσβαση: Πλημμυρικό πεδίο τρέχουσας μέρας, πατώντας το κουμπί Πιθανά πλημμυρικά πεδία για σήμερα και Πλημμυρικό πεδίο επόμενης μέρας, πατώντας το κουμπί Πιθανά πλημμυρικά πεδία για αύριο. 35

Μια βάση δεδομένων με ιστορικούς χάρτες πλημμυρικής επικινδυνότητας, πατώντας το κουμπί Επιλογή κάποιας ημερομηνίας και λήψη Πιθανών Πλημμυρικών πεδίων για εκείνη την ημερομηνία και επιλέγοντας την επιθυμητή ημερομηνία από το ημερολόγιο που αναδύει. Για κάθε επιλογή, η πλατφόρμα FLIRE παρουσιάζει έναν πίνακα με 3 επιλογές: πιθανό πλημμυρικό πεδίο βάσει πρόγνωσης για κανονικές συνθήκες υγρασίας πιθανό πλημμυρικό πεδίο βάσει πρόγνωσης για υγρές συνθήκες υγρασίας και πιθανό πλημμυρικό πεδίο βάσει πρόγνωσης για ξηρές συνθήκες υγρασίας. Στην περίπτωση μηδενικής πρόγνωσης βροχόπτωσης ο χάρτης πλημμυρικής επικινδυνότητας περιορίζεται στα όρια του ποταμιού (Βλέπε Παράδειγμα 1 στην επόμενη ενότητα), ενώ στην περίπτωση μη μηδενικής πρόγνωσης βροχόπτωσης, ο χάρτης απεικονίζει τα όρια κατάκλυσης γύρω από το ποτάμι και το βάθος νερού στην κυρίως αστική περιοχή (Βλέπε Παράδειγμα 2 στην επόμενη ενότητα). 7.3 Παραδείγματα Πατώντας στην καρτέλα «Πλημμυρικά Πεδία» (Σχήμα 7.1). ο χρήστης έχει 3 επιλογές: Πιθανά πλημμυρικά πεδία για σήμερα, Πιθανά πλημμυρικά πεδία για αύριο, Επιλογή κάποιας ημερομηνίας και λήψη Πιθανών Πλημμυρικών πεδίων για εκείνη την ημερομηνία (βλέπε ενότητα 7.3.2). Σχήμα 7.1. Καρτέλα που δίνει πρόσβαση στα πλημμυρικά πεδία 7.3.1 Πιθανό πλημμυρικό πεδίο για σήμερα 36

Το παράδειγμα αυτό αφορά την 1 η Ιουλίου 2015. Πατώντας το κουμπί Πιθανά πλημμυρικά πεδία για σήμερα, (Σχήμα 7.2), εμφανίζεται ένας πίνακας με 3 επιλογές που αντιστοιχούν σε 3 διαφορετικές συνθήκες υγρασίας (Σχήμα 7.3). Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει μία από αυτές τις επιλογές και ο αντίστοιχος χάρτης πλημμυρικής διακινδύνευσης εμφανίζεται στην πλατφόρμα (Σχήμα 7.4) όταν επιλέγεις την ένδειξη φόρτωσε το επίπεδο στο χάρτη. Σχήμα 7.2. Κουμπί για να πάρεις το πιθανό πλημμυρικό πεδίο για σήμερα Σχήμα 7.3. Πίνακας με τις 3 διαφορετικές αρχικές συνθήκες υγρασίας. Σχήμα 7.4. Χάρτης πλημμυρικής επικινδυνότητας βάσει πρόγνωσης βροχόπτωσης για 1 η Ιουλίου 2015. 37

Στο μενού που βρίσκεται στα αριστερά, ο χρήστης μπορεί να ενεργοποιήσει ή να απενεργοποιήσει το επίπεδο πληροφορίας του πλημμυρικού πεδίου. Την ίδια στιγμή, μπορεί να ενεργοποιήσει το στατικό χάρτη κινδύνου και να προβάλει το χάρτη επικινδυνότητας πάνω σε αυτόν. Με τον τρόπο αυτό, μπορεί να εκτιμηθεί ο πλημμυρικός κίνδυνος για το συγκεκριμένο πλημμυρικό πεδίο (Σχήμα 7.5) Σχήμα 7.5. Το πλημμυρικό πεδίο πάνω στο στατικό χάρτη κινδύνου πλημμύρας. 7.3.2 Πιθανό πλημμυρικό πεδίο για μια συγκεκριμένη μέρα Το παράδειγμα στήθηκε για 14 Νοεμβρίου 2014. Για την υπηρεσία αυτή ο χρήστης πρέπει να επιλέξει το κουμπί Επιλογή κάποιας ημερομηνίας και λήψη Πιθανών Πλημμυρικών πεδίων για εκείνη την ημερομηνία (Σχήμα 7.6) και έπειτα να διαλέξει την ημερομηνία από το αναδυόμενο ημερολόγιο (Σχήμα 7.7). Έπειτα, ο χρήστης μπορεί να επιλέξει τις συνθήκες υγρασίας για το χάρτη πλημμυρικής επικινδυνότητας. Στο παράδειγμα αυτό, ο χρήστης παίρνει 38

πιθανό πλημμυρικό πεδίο βάσει πρόγνωσης και κανονικές συνθήκες υγρασίας (Σχήμα 7.8). Το αντίστοιχο πλημμυρικό πεδίο παρουσιάζεται στο Σχήμα 7.9. Σχήμα 7.6 Κουμπί για την επιλογή πιθανού πλημμυρικού πεδίου για μια συγκεκριμένη ημερομηνία Σχήμα 7.7. Αναδυόμενο ημερολόγιο για την επιλογή της ημερομηνίας Σχήμα 7.8. Πίνακας με τις 3 διαφορετικές αρχικές συνθήκες υγρασίας. 39

Σχήμα 7.9. Χάρτης πλημμυρικής επικινδυνότητας για 14 Νοεμβρίου 2014. 8. Έξυπνες Ειδοποιήσεις 8.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας Το σύστημα παρέχει 3 διαφορετικά επίπεδα έξυπνων ειδοποιήσεων, οι οποίες είναι διαθέσιμες στην καρτέλα Ειδοποιήσεις. Το 1 ο επίπεδο ειδοποιήσεων βασίζεται σε παρατηρημένες στάθμες νερού σε συγκεκριμένες θέσεις στην περιοχή, όπου υπάρχουν τοποθετημένοι σταθμηγράφοι. Το 1 ο επίπεδο είναι χρήσιμο λίγα πριν την πιθανή εμφάνιση πλημμύρας. Το 2 ο επίπεδο ειδοποιήσεων βασίζεται στην εμφάνιση κεραυνικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή και είναι χρήσιμη για μία-δύο ώρες πριν την πιθανή εμφάνιση πλημμύρας και το 3 ο επίπεδο ειδοποιήσεων βασίζεται σε δεδομένα πρόγνωσης και στις προσομοιώσεις που έγιναν από το υδρολογικό μοντέλο που χρησιμοποιείται στο σύστημα FLIRE. Το επίπεδο αυτό είναι χρήσιμο για 48 ώρες πριν την πιθανή εμφάνιση πλημμύρας. Κάθε επίπεδο ειδοποίησης περιγράφεται με λεπτομέρεια στην επόμενη ενότητα. 40

8.2 1 ο επίπεδο ειδοποιήσεων Το 1 ο επίπεδο ειδοποιήσεων παρέχεται από το ΕΜΠ και βασίζεται στην καταγραφή σε πραγματικό χρόνο στάθμεων νερού, από τους εγκατεστημένους σταθμηγράφους στην περιοχή. Συγκεκριμένα, 4 σταθμηγράφοι (Ντράφι, Σπάτα, Ραφήνα και Ραφήνα2) είναι εγκατεστημένοι και στέλνουν μετρήσεις στάθμεων νερού στην πλατφόρμα. Αυτές οι μετρήσεις συγκρίνονται με προεπιλεγμένες τιμές για 3 διαφορετικά επίπεδα έξυπνων ειδοποιήσεων: κίτρινο (χαμηλό επίπεδο), πορτοκαλί (μεσαίο επίπεδο) και κόκκινο (υψηλό επίπεδο). Το πράσινο χρώμα σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποια ειδοποίηση. Όταν σημειώνεται υπέρβαση των προεπιλεγμένων τιμών-κατωφλίων, τότε το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Πλημμύρες ενεργοποιείται και στέλνει κατάλληλες προειδοποιήσεις. 8.3 2 ο επίπεδο ειδοποιήσεων Το 2 ο επίπεδο ειδοποιήσεων παρέχεται από το ΕΕΑ και βασίζεται στην παραγωγή έξυπνων ειδοποιήσεων για καταιγίδες με συχνό ρυθμό ανανέωσης κάθε 15 λεπτά περίπου. Συγκεκριμένα, κάθε 15 λεπτά διεξάγεται από το ΕΕΑ μια διαδικασία σάρωσης για κεραυνική δραστηριότητα ZEUS σε ακτίνα 10km και 20km γύρω από την περιοχή της Ραφήνας. Ειδοποίηση στέλνεται στην διαδικτυακή πλατφόρμα του FLIRE όταν παρατηρείται κεραυνική δραστηριότητα εντός της ακτίνας των 10km από τη Ραφήνα (κόκκινο επίπεδο ειδοποίησης) ή εντός της ακτίνας των 20km από τη Ραφήνα (πορτοκαλί επίπεδο ειδοποίησης). 8.4 3 ο επίπεδο ειδοποιήσεων Το 3 ο επίπεδο ειδοποιήσεων παρέχεται από το ΕΜΠ βάσει πρόγνωσης καιρού που παρέχεται από ΕΕΑ. Το υδρολογικό μοντέλο (HEC-HMS) του συστήματος FLIRE λαμβάνει αυτόματα την πρόγνωση και τρέχει για κανονικές συνθήκες υγρασίας. Όπως έχει προαναφερθεί στην Ενότητα 3, η πρόγνωση καιρού είναι διαθέσιμη κάθε μέρα για την τρέχουσα και την επόμενη μέρα. Επομένως και οι προσομοιώσεις διεξάγονται καθημερινά για την τρέχουσα και την επόμενη 41

μέρα. Παροχές στις συγκεκριμένες θέσεις (Ντράφι, Σπάτα, Ραφήνα και Ραφήνα2), που προέκυψαν από την προσομοίωση, συγκρίνονται με προεπιλεγμένες τιμές-κατώφλια για 3 διαφορετικά επίπεδα έξυπνων ειδοποιήσεων: κίτρινο (χαμηλό επίπεδο), πορτοκαλί (μεσαίο επίπεδο) και κόκκινο (υψηλό επίπεδο). Το πράσινο χρώμα σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποια ειδοποίηση. Όταν σημειώνεται υπέρβαση των προεπιλεγμένων τιμώνκατωφλίων, τότε το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Πλημμύρες ενεργοποιείται και στέλνει κατάλληλες προειδοποιήσεις. 8.5 Παραδείγματα Πατώντας την καρτέλα Ειδοποιήσεις (Σχήμα 8.1) ο χρήστης έχει πρόσβαση στις έξυπνες ειδοποιήσεις. Σχήμα 8.1. Καρτέλα που δίνει πρόσβαση στις έξυπνες ειδοποιήσεις 8.5.1 1 ο Επίπεδο Έξυπνων Ειδοποιήσεων (βάσει παρατηρήσεων) Το παράδειγμα αυτό δεν έχει στηθεί με πραγματικά δεδομένα. Είναι μια δοκιμαστική έκδοση για τις ανάγκες του εγχειριδίου. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει το 1 ο Επίπεδο Έξυπνων Ειδοποιήσεων τσεκάροντας το πρώτο δεξιά κουτάκι (Σχήμα 8.2). Το σύστημα επιστρέφει αυτόματα στο χάρτη, στον οποίο εμφανίζονται τα επίπεδα ειδοποίησης στις θέσεις Σπάτα, Ντράφι, Ραφήνα και Ραφήνα κατάντη (Σχήμα 8.3). Το δεύτερο κουτάκι, όταν επιλεχθεί, εμφανίζει μια ενημερωτική μπάρα, η οποία δίνει πληροφορίες για την ημερομηνία και την ώρα ειδοποίησης και την τελευταία ανανέωση των δεδομένων (Σχήμα 8.4). 42

Σχήμα 8.2. Ενεργοποίηση 1 ου Επιπέδου Έξυπνων Ειδοποιήσεων. Σχήμα 8.3. Χάρτης με το επίπεδο ειδοποίησης σε κάθε σταθμό. 43

Σχήμα 8.4. Η ενημερωτική μπάρα με τις σχετικές πληροφορίες. 8.5.2 2 ο Επίπεδο Έξυπνων Ειδοποιήσεων (βάσει κεραυνικής δραστηριότητας) Το παράδειγμα αυτό δεν έχει στηθεί με πραγματικά δεδομένα. Είναι μια δοκιμαστική έκδοση για τις ανάγκες του εγχειριδίου. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει το 2 ο Επίπεδο Έξυπνων Ειδοποιήσεων (Σχήμα 8.5) και έπειτα να πατήσει στην καρτέλα χάρτες και να το επίπεδο πληροφορίας για κεραυνική δραστηριότητα ενεργοποιείται. Ο χάρτης με το μπλε κύκλο (ακτίνα 20km) και με τον κόκκινο κύκλο (ακτίνα 10km) (Σχήμα 8.6) εμφανίζεται και ένα αναδυόμενο μήνυμα δίνει πληροφορίες αν η ειδοποίηση είναι μέσα στον κόκκινο κύκλο ή στον ευρύτερο μπλε κύκλο. Το Σχήμα 8.7 παρουσιάζει το μήνυμα Ειδοποίησης για αυτό το παράδειγμα (όχι αληθινά δεδομένα). 44

Σχήμα 8.5. Ενεργοποίηση του 2 ου επιπέδου ειδοποίησης. Σχήμα 8.6. Χάρτης με την περιοχή ανίχνευσης κεραυνικής δραστηριότητας. Σχήμα 8.7. Το μήνυμα που εμφανίζεται για την ειδοποίηση για κεραυνό. 8.5.3 3 ο Επίπεδο Έξυπνων Ειδοποιήσεων (βάσει πρόγνωσης) Το παράδειγμα για το 3 ο επίπεδο έξυπνων ειδοποιήσεων έχει στηθεί με πραγματικά δεδομένα. Ο χρήστης τσεκάρει το κουτάκι (Σχήμα 8.8) και ο 45

αντίστοιχος χάρτης εμφανίζεται. Σε όλους του σταθμούς εμφανίζεται ειδοποίηση πράσινου χρώματος που σημαίνει Καμιά Ειδοποίηση (Σχήμα 8.9). Σχήμα 8.8. Ενεργοποίηση του 3 ου επιπέδου ειδοποίησης 46

Σχήμα 8.9. Χάρτης με το επίπεδο ειδοποίησης σε κάθε σταθμό 9. Εργαλείο Σχεδιασμού 9.1 Συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας Ένα άλλο εργαλείο που ενσωματώθηκε στην πλατφόρμα του FLIRE και είναι χρήσιμο για τις υπηρεσίες των πλημμυρών είναι το Εργαλείο Σχεδιασμού για διαχείριση της πλημμύρας. Συγκεκριμένα, διεξάγει λεπτομερή ανάλυση κόστους οφέλους καθώς και περιβαλλοντική ανάλυση και τελικά προτείνει μια σειρά μέτρων παρεμβάσεων για τη διαχείριση των πλημμυρών στην περιοχή της Ραφήνας. Δημιουργήθηκε μια λίστα από κατασκευαστικά και μη κατασκευαστικά μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν στην περιοχή. Όλα τα μέτρα ενσωματώθηκαν στην υδρολογική (HEC-HMS) και υδραυλική (HEC- RAS) ανάλυση και η «αλυσίδα μοντέλων» έτρεξε για διαφορετικές αρχικές συνθήκες (σενάρια) όσον αφορά την εμφάνιση πυρκαγιάς, την αστική ανάπτυξη και την περίοδο επαναφοράς της βροχόπτωσης. 47

Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι για τα σενάρια που αφορούν την εμφάνιση πυρκαγιάς, μια μεθοδολογία που λαμβάνει υπόψη την αλληλεπίδραση των πυρκαγιών και πλημμυρών, αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια υλοποίησης του Προγράμματος και έχει ενσωματωθεί στο υδρολογικό μοντέλο. Σύμφωνα με τη μεθοδολογία αυτή, όταν μια πρόσφατη πυρκαγιά έχει πλήξει την περιοχή, οι τιμές των υδρολογικών παραμέτρων (π.χ. Curve Number (CN), Initial Abstraction (IA), Standard Lag (TP), Peaking Coefficient (CP) and Muskingum K coefficient) θα πρέπει να αλλάξουν ώστε να είναι αποτελεσματική η προσομοίωση πλημμύρας. Ολοκληρώνοντας το τρέξιμο όλων των σεναρίων και υπολογίζοντας τα πλημμυρικά πεδία, γίνεται έλεγχος των κατασκευαστικών και μη κατασκευαστικών μέτρων καθώς και συνδυασμός αυτών τρέχοντας εκ νέου την αλυσίδα μοντέλων και υπολογίζοντας τα πλημμυρικά πεδία. Η βέλτιστη λύση (προτεινόμενο(α) μέτρο(α) για κάθε σενάριο) υπολογίζεται σύμφωνα με κοινωνικοοικονομικά κριτήρια ( κόστος κατασκευής και διατήρησης και μείωση της επιφάνειας της κατακλυζόμενης περιοχής για κάθε μέτρο ή/και συνδυασμό μέτρων) και περιβαλλοντικά κριτήρια (επίδραση του κάθε μέτρου ή/και συνδυασμού μέτρων στο περιβάλλον), στα οποία έχουν αποδοθεί κατάλληλα βάρη. 9.2 Διαθέσιμα δεδομένα και σενάρια Η πλατφόρμα FLIRE δίνει πρόσβαση στο Εργαλείο Σχεδιασμού για διαχείριση πλημμύρας, επιλέγοντας την καρτέλα Εργαλείο Σχεδιασμού. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει ένα από τα 8 τελικά σενάρια που αντιστοιχούν σε διαφορετικές αρχικές συνθήκες για τις οποίες η αλυσίδα μοντέλων τρέχει. Τα σενάρια περιλαμβάνουν την τρέχουσα κατάσταση όσον αφορά την αστική ανάπτυξη και την εμφάνιση πυρκαγιάς, σενάρια αστικής ανάπτυξης για τα επόμενα 20 και 50 χρόνια, σενάρια πυρκαγιάς που σχετίζονται με την έκταση της πυρκαγιάς, βροχόπτωση με περιόδους επαναφοράς που αντιστοιχούν σε 48

βροχόπτωση μεσαίας(τ=50 χρόνια) και υψηλής (Τ=200 χρόνια) πιθανότητας να συμβούν αλλά και διάφορους συνδυασμούς αυτών των κριτηρίων. Όταν επιλέγεται το επιθυμητό σενάριο, η πλατφόρμα παρουσιάζει: ένα χάρτη της περιοχής μελέτης και τρία διαφορετικά πλαίσια κειμένου. Ο χάρτης απεικονίζει το πλημμυρικό πεδίο (μπλε χρώμα) για τις επιλεγμένες αρχικές συνθήκες και ένα ή περισσότερα ορθογώνια που υποδεικνύου τις περιοχές, όπου τα προτεινόμενα μέτρα μπορούν να εφαρμοστούν. Το πλαίσιο κειμένου στα δεξιά του χάρτη, παρουσιάζει τη βέλτιστη επιλεγμένη λύση και το δείκτη που έχει υπολογιστεί χρησιμοποιώντας τα προαναφερθέντα κοινωνικοοικονομικά και περιβαλλοντικά κριτήρια και αντιπροσωπεύει την επίδραση της προτεινόμενης συγκεκριμένης λύσης (απεικονίζεται από τον αριθμό των αστεριών από το 1 έως το 5, με τον αυξανόμενο αριθμό αστεριών να αναπαρίσταται η καλύτερη λύση). Ακριβώς κάτω από αυτό το πλαίσιο κειμένου, προτείνονται άλλες λύσεις και άλλα κατασκευαστικά μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν. Τέλος, ένα επεξηγηματικό κείμενο για τη λειτουργικότητα του Εργαλείου Σχεδιασμού παρουσιάζεται κάτω από το χάρτη. 9.3 Παράδειγμα Πατώντας στην καρτέλα Εργαλείο Σχεδιασμού (Σχήμα 9.1), εμφανίζεται η λίστα με τα 8 σενάρια για διαφορετικές αρχικές συνθήκες (Σχήμα 9.2) Σχήμα 9.1. Καρτέλα που δίνει πρόσβαση στο εργαλείο σχεδιασμού. 49

Σχήμα 9.2. Τα 8 σενάρια για τις διαφορετικές αρχικές συνθήκες. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει το επιθυμητό σενάριο τσεκάροντας το κόκκινο κουτάκι στα αριστερά. Σε αυτό το παράδειγμα, επιλέγεται το σενάριο #4 που αντιστοιχεί σε αρχικές συνθήκες, μετά από πρόσφατη πυρκαγιά, συνθήκες αστικής ανάπτυξης για τα επόμενα 50 χρόνια και βροχόπτωση περιόδου επαναφοράς Τ=50 χρόνια (Σχήμα 9.3). Σχήμα 9.3. Επιλογή του σεναρίου #4. Μετά την επιλογή, εμφανίζεται ο αντίστοιχος χάρτης και τα πλαίσια κειμένου με την βέλτιστη λύση, άλλες προτεινόμενες λύσεις καθώς και μια συνοπτική περιγραφή της υπηρεσίας (Σχήμα 9.4). 50

Σχήμα 9.4. Η βέλτιστη λύση και ο αντίστοιχος χάρτης για το 4 ο σενάριο. Στο παράδειγμα αυτό, η βέλτιστη προτεινόμενη λύση περιλαμβάνει την κατασκευή κορμοδεμάτων στις περιοχές των Σπάτων και του Ντραφίου (υποδεικνύονται με κόκκινα ορθογώνια) και αλλαγή χρήσης γης από καλλιέργειες σε γρασίδι στην ευρύτερη περιοχή μελέτης. Επίσης ο χρήστης έχει την επιλογή να αλλάξει το μέγεθος του χάρτη όπως φαίνεται στο Σχήμα 9.5. Σχήμα 9.5. Αναδυόμενο μήνυμα για την αλλαγή μεγέθους του χάρτη. 51