ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ στα πλαίσια ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, έχοντας αναγνωρίσει το μεγάλο ρόλο που διαδραματίζει ο σωστός σχεδιασμός εκπαιδευτικής στρατηγικής και εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο ζήτημα ανάπτυξης κατάλληλων ψηφιακών δεξιοτήτων, έχει μελετήσει, σχεδιάσει και αναλάβει σημαντικό αριθμό πρωτοβουλιών με σκοπό τη γεφύρωση του κενού που υπάρχει μεταξύ της εκπαίδευσης και των στόχων ανάπτυξης και απασχόλησης. Οι παρουσιαζόμενες δράσεις εκτείνονται πέρα από το σημαντικό ακαδημαϊκό έργο του ιδρύματος (σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο), ενισχύοντας τόσο το ερευνητικό αποτέλεσμα, αλλά κυρίως το κοινωνικό του έργο. Στα πλαίσια της κοινωνικής και ακαδημαϊκής του δραστηριοποίησης, το Ίδρυμα συμμετέχει ενεργά ως επίσημο μέλος από ιδρύσεως, στο «Digital Skills and Jobs Coalition», μιας σημαντικής πρωτοβουλίας της DG CONNECT και του Digital Single Market, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των κρατών μελών, εταιρείες (όπως η Google και η Microsoft), κοινωνικοί εταίροι, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και φορείς εκπαίδευσης που λαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπιση της έλλειψης ψηφιακών δεξιοτήτων στην Ευρώπη. Το ίδρυμα έχει ήδη εκπονήσει ώριμο σχέδιο χάραξης εκπαιδευτικής στρατηγικής σε σχέση με τις δεξιότητες, το οποίο έχει ήδη παρουσιαστεί με επιτυχία στο Υπουργείο Εργασίας, στο Υπουργείο Παιδείας και Υπ. Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Συμμετέχει ε- νεργά στις ομάδες εργασίας των Υπουργείων, ενώ είναι τεχνικός σύμβουλος του Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης σύμφωνα και με το κείμενο της «Εθνικής Ψηφιακής Στρατηγικής 2016-2021». Είναι επίσης ιδρυτικό μέλος της Εθνικής Συμμαχία για τις ψηφιακές δεξιότητες. Η ψηφιακή οικονομία αναπτύσσεται επτά φορές ταχύτερα από άλλους κλάδους της οικονομίας. Οι εν εξελίξει αλλά και αναμενόμενες επιπτώσεις από την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων καθώς και οι έννοιες της ψηφιακής ενιαίας αγοράς (Digital Single Market) παρέχουν σημαντικές ευκαιρίες, αλλά ταυτόχρονα δημιουργούν προκλήσεις όσον αφορά τις δυναμικές στο χώρο τις απασχόλησης αλλά και αλλαγές στις συνθήκες εργασίας. Έτσι, πολλές μελλοντικές δραστηριότητες θα απαιτήσουν επιχειρηματικές δεξιότητες, δεξιότητες ΤΠΕ, καθιστώντας επιτακτική και την διαδικασία απόκτησης σχετικών ψηφιακών δεξιοτήτων. Οι στόχοι των δράσεων του ΕΑΠ, αφορούν την Ενίσχυση Ψηφιακών Δεξιοτήτων, αξιοποιώντας την σημαντική τεχνογνωσία του ΕΑΠ σε θέματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης αλλά και διάγνωσης αναγκών, προκειμένου να: Αποκτηθούν βασικές ψηφιακές δεξιότητες σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού 1
Αποκτηθούν και να ενισχυθούν οι βασικές ψηφιακές δεξιότητες που απαιτούνται για απασχόληση στον ιδιωτικό αλλά και στο δημόσιο τομέα Ενισχυθούν οι επαγγελματικές δεξιότητες σε θέματα Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) 1. TeleIcce Το έργο TeleICCE - Προώθηση της τηλεργασίας και της μαζικής ανοιχτής ηλεκτρονικής μάθησης (MOOC) για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας συστάδων επιχειρήσεων και της απασχόλησης, χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg VA Greece-Italy (EL-IT) 2014-2020 και συντονίζεται από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) Το TeleICCE προωθεί την υιοθέτηση ενός πλαισίου το οποίο θα επιτρέψει τη χρήση δύο καινοτόμων ψηφιακών μορφών συνεργασίας και ενίσχυσης των δεξιοτήτων. Το σχέδιο προωθεί την υιοθέτηση καινοτόμων μοντέλων επιχειρηματικών σχέσεων τηλεργασίας, καθώς και την υιοθέτηση MOOC για την ανάπτυξη δεξιοτήτων, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα των ΜΜΕ και την απασχόληση των επαγγελματιών. Η δράση είναι ενταγμένη σε ένα ευρύτερο ορίζοντα ψηφιακών δεξιοτήτων για την επιχειρηματικότητα. Στη διασυνοριακή περιοχή Ελλάδας Ιταλίας παρατηρούμε ισχυρό πνεύμα επιχειρηματικότητας και ποικίλες οικονομικές δραστηριότητες. ΜΜΕ και πολύ μικρές επιχειρήσεις ειδικότερα, αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό τμήμα των οικονομιών των δυο περιφερειών τόσο στην Ιταλία όσο και στη Ελλάδα και παρόλο που αποτελούν περισσότερο από το 60% της αγοράς, υποφέρουν από την ύφεση, τα επίπεδα χαμηλής ανάπτυξης, διαρθρωτικές αδυναμίες της αγοράς σε σχέση με την απασχόληση και περιορισμένη 2
πρόσβαση στη χρηματοδότηση. Και ενώ το παρατηρούμενο (ακαδημαϊκό και τεχνικό) επίπεδο εκπαίδευσης του γενικού πληθυσμού είναι υψηλότερο σε σύγκριση με πολλές άλλες χώρες, τα ποσοστά απασχόλησης των επαγγελματιών και ελεύθερων επαγγελματιών μειώνονται συνεχώς λόγω της οικονομικής ύφεσης, αλλά και της έλλειψης σύγχρονων ενημερωμένων δεξιοτήτων που απαιτεί η αγορά, και τελικά και λόγω δομικής ακαμψίας των μορφών απασχόλησης και της αγοράς εργασίας. Το έργο συμβάλλει στην επίτευξη υποστήριξης της καινοτομίας και στην ανάπτυξη διασυνοριακών επαγγελματικών συνεργασιών για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας, αλλά και στη δημιουργία ενισχυμένης διασύνδεσης μεταξύ Πανεπιστημίων, Επιχειρήσεων, παρόχων επαγγελματικής κατάρτισης, και φορέων χάραξης πολιτικής, δεδομένου ότι τις δραστηριότητες ολόκληρου του έργου θα αναπτυχθούν από κοινού από δύο ακαδημαϊκούς συνεργάτες (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο & Ιόνιο Πανεπιστήμιο), δύο εκπροσώπους της αγοράς (Επιμελητήριο Αχαΐας και CNΑ Βrindisi) και ένα φορέα παροχής επαγγελματικής κατάρτισης (IFOA). Επιπλέον, το Υπουργείο Παιδείας Έρευνας & Θρησκευμάτων θα παρακολουθεί την ανάπτυξη του έργου και θα συμβάλει στην χάραξη και ένταξη σχετικής πολιτικής. 3
2. DCDS Στη σύγχρονη κοινωνία όλοι πρέπει να διαθέτουν ένα ευρύ σύνολο δεξιοτήτων, γνώσεων και ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένου ενός επαρκούς επιπέδου ψηφιακών ικανοτήτων, προκειμένου να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία, να έχουν πρόσβαση και να προοδεύσουν στην αγορά εργασίας, και να συμμετάσχουν σε περαιτέρω εκπαίδευση και κατάρτιση, με την προοπτική της δια βίου μάθησης. Δυστυχώς, περίπου το ένα τέταρτο του Ευρωπαϊκού ενήλικου πληθυσμού δυσκολεύεται με την ανάγνωση και τη γραφή, και δεν διαθέτει επαρκείς ψηφιακές και αριθμητικές δεξιότητες. Οι ενήλικοι που δεν διαθέτουν επαρκές επίπεδο τέτοιων δεξιοτήτων αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Στο πλαίσιο αυτό, το έργο DCDS στοχεύει στη δημιουργία ενός πλαισίου που θα προσφέρει στους ενήλικους Ευρωπαίους πολίτες χαμηλών προσόντων, τις βασικές ψηφιακές και εγκάρσιες ικανότητες που απαιτούνται για την απασχόληση, την προσωπική ανάπτυξη, την κοινωνική ένταξη και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά. Ο κύριος στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου αρθρωτού συστήματος, το «Σύστημα Ανάπτυξης Ψηφιακών Ικανοτήτων DCDS» και η αξιοποίησή του για την ανάπτυξη βασικών ψηφιακών και εγκάρσιων ικανοτήτων των ενηλίκων με χαμηλά προσόντα σε πέντε Ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Λετονία, Ιταλία, Ρουμανία και Ισπανία). Οι επιμέρους στόχοι του DCDS είναι: Βελτίωση των βασικών ψηφιακών και εγκάρσιων ικανοτήτων των πολιτών ηλικίας άνω των 25 ετών μέσω ενός ολοκληρωμένου συστήματος που συνδυάζει ένα διαδικτυακό περιβάλλον και την υποστήριξη μέσω της παραδοσιακής κατάρτισης. Υποστήριξη φορέων μη τυπικής εκπαίδευσης στο σχεδιασμό και την προσφορά ευέλικτων και αρθρωτών προγραμμάτων κατάρτισης, με στόχο τη βελτίωση των βασικών ψηφιακών ικανοτήτων των ενηλίκων, τα οποία απεικονίζονται στο DigComp 2.1. Υποστήριξη των υπευθύνων για τη χάραξη πολιτικής και των βασικών ενδιαφερομένων από διαφορετικούς τομείς στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων πολιτικών για την ανάπτυξη και αναγνώριση των βασικών ψηφιακών ικανοτήτων των ενηλίκων. 4
Συλλογή και ανάλυση στοιχείων μέσω έρευνας πεδίου για το DCDS σε πέντε Ευρωπαϊκές χώρες, με στόχο την τεκμηρίωση καινοτόμων πολιτικών και πρακτικών. Το DCDS συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Erasmus + της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο της δράσης KA3 - Υποστήριξη για Μεταρρυθμίσεις Πολιτικής, Μακρόπνοα Συνεργατικά Έργα. Ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2018 και θα διαρκέσει 2 χρόνια. Επιστημονικός Υπεύθυνος: Αχιλλέας Καμέας, Καθηγητής ΣΘΕΤ/ΕΑΠ 5