Μελέηη ηοσ πληθσζμού ηοσ απειλούμενοσ είδοσς Onosma stridii ζηο Όρος Καλλίδρομο

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΠΡΟΣΑΙΑ ΣΗ ΦΤΗ Μελέηη ηοσ πληθσζμού ηοσ απειλούμενοσ είδοσς Onosma stridii ζηο Όρος Καλλίδρομο Ε. Καλογερόπουλοσ Δεληπέηροσ Π., Καλογερόποσλος Ε. Αθήνα Νοζμβριοσ 2011

ΕΙΑΓΩΓΗ Θ Onosma stridii Teppner είναι ζνα φυτικό είδοσ τθσ οικογζνειασ Boraginaceae που περιγράφθκε ςχετικά πρόςφατα (Teppner 1988) και είναι τοπικό ενδθμικό τθσ Στερεάσ Ελλάδασ. Ανακαλφφκθκε ςτο όροσ Καλλίδρομο, ςτισ νοτιοανατολικζσ απολιξεισ, περίπου 2 km από το χωριό Μόδιο (locus classicus) to 1987 (Εικόνα 1). Ζκτοτε, βρζκθκε και ςε ακόμα μία τοποκεςία ςτο όροσ Καλλίδρομο (Β-ΒΔ τθσ προθγοφμενθσ) κακϊσ και ςτο όροσ Χλωμό (Κωνςταντινίδθσ 2009). Είναι ζνα ςπάνιο είδοσ, που διακρίνεται από τα ςυγγενικά του είδθ είδθ για τα λευκά-λευκωπά άνκθ του. Ζχει πολφ περιοριςμζνθ εξάπλωςθ και εξειδικευμζνο ενδιαίτθμα και ζχει χαρακτθριςτεί ωσ κινδυνεφον (Κωνςταντινίδθσ 2009). Ωςτόςο, θ Onosma stridii δεν προςτατεφεται από νομικι άποψθ, κακϊσ δεν εντάςςονται ςε κανζνα κακεςτϊσ προςταςίασ οφτε το είδοσ οφτε ο βιότοπόσ του, και δεν ζχει λθφκεί, οφτε ςχεδιάηεται, κανζνα μζτρο επί τόπου προςταςίασ. Επιπλζον, λίγα είναι γνωςτά για τθ βιολογία και ειδικά για τθν οικολογία τθσ και δεν ζχει μελετθκεί ο πλθκυςμόσ τθσ. Σκοπόσ τθσ παροφςασ εργαςίασ είναι θ εκτίμθςθ τθσ κατάςταςθσ διατιρθςθσ του πλθκυςμοφ τθσ Onosma stridii ςτο όροσ Καλλίδρομο, δθλαδι θ χαρτογράφθςθ και εκτίμθςθ του μεγζκουσ του πλθκυςμοφ τθσ και θ προκαταρκτικι μελζτθ τθσ αναπαραγωγικισ βιολογίασ και τθσ οικολογίασ τθσ. Τα ςτοιχεία αυτά κα χρθςιμοποιθκοφν ωσ βάςθ για τθν μελλοντικι παρακολοφκθςθ του πλθκυςμοφ, ζτςι ϊςτε να μπορεί να γίνει εκτίμθςθ τθσ βιωςιμότθτάσ του και επίςθσ κα κακοδθγιςουν τθ λιψθ μζτρων προςταςίασ του είδουσ. Επίςθσ, απϊτεροσ ςκοπόσ τθσ μελζτθσ είναι να γίνει γνωςτι θ Onosma stridii ςτο κοινό, ειδικά ςτισ τοπικζσ κοινότθτεσ, ζτςι ϊςτε να ευαιςκθτοποιθκοφν και να ςυμμετζχουν ςτισ δράςεισ προςταςίασ τθσ γιατί μόνον ζτςι κα επιτευχκεί θ διατιρθςθ του είδουσ. 1

ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ 1. ΧΑΡΣΟΓΡΑΦΗΗ ΚΑΙ ΕΚΣΙΜΗΗ ΣΟΤ ΜΕΓΕΘΟΤ ΣΟΤ ΠΛΗΘΤΜΟΤ Θ εργαςία πραγματοποιικθκε με 3 επιςκζψεισ, τον Απρίλιο, Μάιο και Ιοφνιο 2011, δθλαδι τθν περίοδο ανκοφορίασ και ζναρξθσ τθσ καρποφορίασ του είδουσ. Θ χαρτογράφθςθ ζγινε με τθ βοικεια GPS και αποτυπϊκθκε με Γεωγραφικά Συςτιματα Πλθροφοριϊν (GIS). Ελζγκθκαν οι γνωςτζσ τοποκεςίεσ εξάπλωςθσ του είδουσ κακϊσ και θ ευρφτερθ περιοχι ςτισ κζςεισ με κατάλλθλο ενδιαίτθμα (Χάρτθσ 1). Θ εκτίμθςθ του μεγζκουσ του πλθκυςμοφ ζγινε με καταμζτρθςθ όλων των ατόμων που εντοπίςτθκαν. Θ μζκοδοσ αυτι επιλζχκθκε διότι βάςει τθσ βιβλιογραφίασ (Κωνςταντινίδθσ 2009) ο ςυνολικόσ πλθκυςμόσ του ατόμου δεν αναμενόταν να είναι μεγαλφτεροσ από 250 άτομα. Λόγω του ότι θ Onosma stridii αναπαράγεται βλαςτθτικά δθμιουργϊντασ ςυςτάδεσ με ρόδακεσ που προζρχονται από το ίδιο φυτό (βλ. Ενότθτα 2 των Αποτελεςμάτων), θ ακριβισ διάκριςθ των ατόμων ιταν αδφνατθ ςτο πεδίο και ωσ «άτομα» κεωρικθκαν οι κοντινζσ αλλθλοεπικαλυπτόμενεσ ςυςτάδεσ. Θ ςυνολικι εξάπλωςθ και κατανομι των ατόμων του πλθκυςμοφ τθσ Onosma stridii ςτθν περιοχι των νοτιοανατολικϊν παρυφϊν του όροσ Καλλιδρόμου παρουςιάηονται ςτον Χάρτθ 2. Θ ςυνολικι περιοχι εξάπλωςθσ (extent of occurrence, EOO) κατά IUCN (IUCN Standards and Petitions Subcommittee 2010 ) ςτθν περιοχι του Καλλιδρόμου είναι 2 km 2. Στθν περιοχι αυτι καταμετρικθκαν ςυνολικά 2605 άτομα τα οποία αποτελοφν 1 υποπλθκυςμό (κατά IUCN) ςε 5 κζςεισ (κατά IUCN) (Χάρτθσ 3, Παράρτθμα Ι). Θ Onosma stridii απαντά με μεμονωμζνα άτομα ι με ολιγομελείσ ςυςτάδεσ (Χάρτθσ 4) ςποραδικά ςε αραιοφσ ι ςχεδόν γυμνοφσ καμνϊνεσ και ςε ανοίγματα του πευκοδάςουσ ι των γυμνϊν καμνϊνων. Το δφςβατο τθσ περιοχισ, λόγω των μεγάλων κλίςεων και τθσ παρουςίασ λικϊνων, θ κατά κζςεισ πυκνι βλάςτθςθ και θ ζλλειψθ μονοπατιϊν δεν επζτρεψαν τθν εξονυχιςτικι μελζτθσ τθσ ευρφτερθσ περιοχισ. Το γεγονόσ αυτό κακϊσ και θ ςποραδικι παρουςία τθσ Onosma stridii υποδεικνφουν ότι ο υποπλθκυςμόσ του 2

είδουσ ςτο Καλλίδρομο είναι μεγαλφτεροσ από 2600 άτομα και ό,τι ενδζχεται να απαντά ςε επιπλζον ςθμεία που δεν χαρτογραφικθκαν. Στον Χάρτθ 2 παρουςιάηεται θ δυνθτικι περιοχι εξάπλωςθσ τθσ Onosma stridii ςτθν περιοχι μελζτθσ λαμβάνοντασ υπόψθ τθν παρουςία κατάλλθλου ενδιαιτιματοσ. Επιπλζον, θ εξάπλωςθ του είδουσ ενδζχεται να επεκτείνεται ςε οφιολικικά υποςτρϊματα βορειοδυτικά τθσ περιοχισ που ερευνικθκε. Είναι εμφανζσ από τα παραπάνω ότι θ ακριβισ εκτίμθςθ του μεγζκουσ του πλθκυςμοφ τθσ Onosma stridii απαιτεί διαφορετικό ςχεδιαςμό και εκτίμθςθ τόςο τθσ πυκνότθτασ του πλθκυςμοφ όςο και του τφπου κατανομισ του. Προκειμζνου να επιτφχουμε μία πρϊτθ προςζγγιςθ των μεγεκϊν αυτϊν χρθςιμοποιιςαμε κάνναβο 100x100 m και υπολογίςαμε τθν πυκνότθτα του είδουσ ςτα 138 πολφγωνα που ερευνικθκαν (Πίνακασ 1). Πίνακασ 1. Περιγραφικά ςτατιςτικά τθσ πυκνότθτασ τθσ του πλθκυςμοφ τθσ Onosma stridii ανά 10000 m 2, υπολογιςμόσ του δείκτθ διαςποράσ και εκτίμθςι του ςφμφωνα με τθν κατανομι πικανοτιτων x 2 (ςφμφωνα με Brower et al. 1997). Μζςθ Πυκνότθτα (x m ) 18.9 Τυπικό ςφάλμα (se) 5.50 Μζςθ απόκλιςθ τετραγϊνου (s) 64.725299 Διακφμανςθ (s 2 ) 4189.3643 Ελάχιςτθ τιμι 0 Μζγιςτθ τιμι 533 Πλικοσ (n) 138 Βακμόσ εμπιςτοςφνθσ (95,0%) 10.9 Δείκτθσ διαςποράσ (s 2 /x m ) 221.93 x 2 ((s 2 /x m )(n-1)) 30405 x 2 0,025 172 Θ πυκνότθτα του πλθκυςμοφ τθσ Onosma stridii είναι μικρι, 19 άτομα/10000 m 2, αλλά θ διακφμανςθ των τιμϊν είναι πολφ μεγάλθ. Ο τφποσ τθσ κατανομισ (εφόςον x 2 > x 2 0,025) είναι ςυγκεντρωτικόσ (aggregated). Δθλαδι, όπωσ απεικονίηεται και από τα χαρτογραφικά δεδομζνα (Χάρτεσ 3 και 4), θ κατανομι του είδουσ δεν είναι 3

ομοιόμορφθ ςε όλθ τθν περιοχι εξάπλωςθσ και οφτε καν τυχαία. Αντίκετα, το είδοσ εντοπίηεται ςε οριςμζνεσ από τισ κζςεισ με κατάλλθλο ενδιαίτθμα, ενδεχομζνωσ όπου κατάφερε να εγκαταςτακεί (για παράδειγμα ςε πετρϊδεισ ανοιχτζσ πλαγιζσ και κζςεισ που απογυμνϊκθκαν από τθν καταςκευι του δρόμου ι ανοίγματα βλάςτθςθσ) ι όπου παραμζνει παρά τθν μεταβολι των ςυνκθκϊν (για παράδειγμα ςτισ παρυφζσ πυκνϊν δαςϊν και καμνϊνων ι ακόμα και ςτο εςωτερικό τουσ). Εικόνα 1. Βιότοποσ τθσ Onosma stridii ςτον locus classicus ςτο όροσ Καλλίδρομο. 4

Χάρτησ 1. Περιοχι ζρευνασ ςτο όροσ Καλλίδρομο. x: κζςεισ επιςκζψεων. Συντεταγμζνεσ ΕΓΣΑ. 5

Χάρτησ 2. Εξάπλωςθ τθσ Onosma stridii ςτο όροσ Καλλίδρομο. Μπλε γραμμι: περιοχι εξάπλωςθσ (EOO), κόκκινθ γραμμι: δυνθτικι περιοχι εξάπλωςθσ, ςθμεία: κζςεισ παρουςίασ τθσ Onosma stridii. 6

Χάρτησ 3. Θζςεισ (Α, Β, Γ, Δ, Ε) τθσ Onosma stridii ςτο όροσ Καλλίδρομο. Σθμειϊνεται ο αρικμόσ ατόμων ανά κζςθ μζτρθςθσ. 7

Θζςη Β Θζςη Γ2 Θζςη Γ1 Χάρτησ 4. Πρότυπο κατανομισ του πλθκυςμοφ τθσ Onosma stridii ςτισ κζςεισ: Β - πυκνόσ καμνϊνασ και δάςοσ κλειςτό (αριςτερό τμιμα) και με ανοίγματα (δεξί τμιμα) Γ1, Γ2 - αραιοί καμνϊνεσ ςε πετρϊδεσ ζδαφοσ 8

2. ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Θ μελζτθ τθσ οικολογίασ και τθσ αναπαραγωγικισ βιολογίασ του είδουσ βαςίςτθκε ςε παρατθριςεισ ςτο πεδίο. Θ αναπαραγωγικι βιολογία μελετικθκε επιπλζον ςε 10 ατόμα τα οποία ςθμειϊκθκαν (Εικόνα 2) και ςτα οποία ζγιναν μετριςεισ των ανκοφόρων ςτελεχϊν και των ανκζων κατά τθν περίοδο τθσ ανκοφορίασ (5/8/2011) και των καρπϊν ςτο τζλοσ τθσ καρποφορίασ (23/7/2011). Εικόνα 2. Άτομο τθσ Onosma stridii ςε ανκοφορία με ετικζττα. Θ Onosma stridii είναι φυτό πολυετζσ, προςκεφαλόμορφο (Κωνςταντινίδθσ 2009) που ςχθματίηει ςυςτάδεσ με ρόδακεσ που φζρουν υπολείμματα των παλαιότερων φφλλων ςτθ βάςθ τουσ (Εικόνα 3). Εικόνα 3. Άτομο τθσ Onosma stridii με ρόδακεσ νζουσ και παλαιοφσ. 9

Αναπαράγεται βλαςτθτικά με ριηϊματα που ςχθματίηουν επιγενείσ ρίηεσ και παράγουν νζα φυτά τα οποία μπορεί αργότερα να αποχωριςτοφν από τον γονζα (Εικόνα 4). Με τον τρόπο αυτό ςχθματίηονται μεγαλφτερεσ ι μικρότερεσ ςυςτάδεσ («προςκεφάλια») ζκταςθσ ζωσ και 2 m 2 οι οποίεσ δίνουν τθ δυνατότθτα ςτο είδοσ να μονιμοποιθκεί και να εξαπλωκεί ςε όςεσ κζςεισ καταφζρει να εγκαταςτακεί. Εικόνα 4. Υπόγειο τμιμα τθσ Onosma stridii. 10

Θ ανκοφορία διαρκεί ζνα μινα, τον Απρίλιο, αλλά ενίοτε επεκτείνεται από τα τζλθ Μαρτίου ζωσ τισ αρχζσ Μαΐου. Θ καρποί ωριμάηουν από τα μζςα Ιουνίου ζωσ το τζλοσ του Ιουλίου. Κάκε ϊριμο ανκοφόρο ςτζλεχοσ ζχει το πολφ 10-12 άνκθ. Τα ανκοφόρα ςτελζχθ κάκε ςυςτάδασ δεν εμφανίηονται τθν ίδια χρονικι ςτιγμι, αλλά ανκίηουν ςυγχρονιςμζνα (με μικρι χρονικι διαφορά) τα άνκθ ςε κάκε ανκοφόρο ςτζλεχοσ και τθν ίδια ςυμπεριφορά ακολουκεί και θ ωρίμανςθ των καρπϊν. Κάκε άνκοσ ζχει 4 ςπερμοβλάςτεσ αλλά κάκε καρπόσ αποτελείται ςυνικωσ από λιγότερα από 4 μονόςπερμα καρπίδια (Εικόνα 5) λόγω αποβολισ (Teppner 1991). Τα καρπίδια περικλείονται ςτον αποξθραμζνο κάλυκα. Όλοι οι κλειςτοί κάλυκεσ που ελζγξαμε είχαν 3 καρπίδια. Θ διαςπορά αρχίηει αμζςωσ μετά τθν ωρίμανςθ των καρπϊν. Θ μονάδα διαςποράσ είναι είτε τα καρπίδια που πζφτουν από τον ανοιχτό κάλυκα, είτε ολόκλθροσ ο κάλυκασ (Εικόνα 6) είτε ακόμα και ολόκλθρθ θ ταξικαρπία που αποκόπτεται. Οι δφο τελευταίεσ περιπτϊςεισ εντάςςονται ςτο φαινόμενο τθσ ςυναπτοςπερμίασ (προςαρμογι για τθ διαπορά πολλϊν ςπερμάτων μαηί). Δεν φαίνεται να υπάρχει άλλθ ςυγκεκριμζνθ προςαρμογι για τθ διαπορά και τα ςπζρματα καταλιγουν ςυχνά κοντά ςτο μθτρικό φυτό ι παραςφρονται τυχαία μακρφτερα. Εικόνα 5. Μονόςπερμο καρπίδιο τθσ Onosma stridii (αριςτερά) και κάλυκασ όπου φαίνεται ζνα καρπίδιο (δεξιά). 11

Εικόνα 6. Κάλυκεσ τθσ Onosma stridii κατά τθν καρποφορία, ανϊριμοι (επάνω), ανοιχτοί (κάτω δεξιά) και κλειςτοί (κάτω αριςτερά). 12

Οι μετριςεισ των ανκζων και των καρπϊν παρουςιάηονται ςτον Πίνακα 2. Είναι εμφανζσ ότι ο αρικμόσ των ανκοφόρων και των καρποφόρων ςτελεχϊν δεν ιταν πάντα ανάλογοσ με το μζγεκοσ τθσ ςυςτάδασ. Πρζπει να ςθμειωκεί ότι ςφμφωνα με τθν εμπειρία που αποκτικθκε θ ιδανικι μζκοδοσ κα ιταν θ ςθμείωςθ των φυτϊν ςτο τζλοσ Απριλίου και ο ζλεγχόσ τουσ κάκε 15 20 θμζρεσ ϊςτε να είναι δυνατι θ πλιρθσ παρακολοφκθςθ τθσ ανκοφορίασ ακόμα και ςτισ μεγαλφτερεσ ςυςτάδεσ και θ μζτρθςθ και των καρπϊν και των καρπιδίων ανά κάλυκα πριν τθν ζναρξθ τθσ διαςποράσ. Πίνακασ 2. Μετριςεισ αναπαραγωγικισ βιολογίασ ςτθν Onosma stridii. Αρ. Φυτοφ Επιφάνεια Φυτοφ cm 2 Αρ. Ανθ. τελεχϊν Αρ. Ανθζων Αρ. Καρπϊν (ταξικαρπία) Αρ. Καρπϊν (ζδαφοσ) υνολικόσ Αρ. Καρπϊν 1 360 20 180 58 98 156 2 190 17 170 36 122 158 3 755 50 500 120 131 251 4 133 11 118 21 72 93 5 1344 52 315 136 4 140 6 79 3 8 0 1 1 7 201 22 230 16 81 97 8 133 3 20 1 17 18 9 551 25 250 29 86 115 10 540 7 23 4 0 4 Βάςει των μετριςεων υπολογίςτθκε θ Σχετικι Αναπαραγωγικι Επιτυχία (Σ.Α.Ε.) τθσ Onosma stridii, δθλαδι θ πραγματικι παραγωγι ςπερμάτων ωσ ποςοςτό τθσ υπολογιηόμενθσ μζγιςτθσ δυνατισ παραγωγισ (Πίνακασ 3). Θ Σ.Α.Ε. του είδουσ βρζκθκε ότι είναι χαμθλι, αφοφ μόλισ το 24 % των ςπερμοβλαςτϊν μετατρζπονται ςε ςπζρματα. Μζροσ τθσ μείωςθσ τθσ Σ.Α.Ε. (25 %) οφείλεται ςτθν παραγωγι αποβλθτικϊν ςπερμάτων ςτθν πλειοψθφία των ανκζων. Θ τιμι τθσ Σ.Α.Ε. μειϊνεται ακόμα περιςςότερο (15 %) όταν ςτον υπολογιςμό τθσ λθφκεί υπόψθ θ παρατθρθκείςα προςβολι των καρπιδίων από ζντομα (Εικόνα 7) θ οποία ςφμφωνα με τον Κωνςταντινίδθ (2009) φτάνει ςε ποςοςτό μεγαλφτερο του 60 %. 13

Συμπεραςματικά, θ εγγενισ αναπαραγωγι τθσ Onosma stridii φαίνεται ότι παίηει ελάςςονα ρόλο ςε ςχζςθ με τθ βλαςτθτικι αναπαραγωγι για τθν εξάπλωςθ του είδουσ. Δεν είναι δυνατό προσ το παρόν να αξιολογιςουμε περαιτζρω τα αίτια τθσ χαμθλισ αναπαραγωγικισ επιτυχίασ μζχρι το ςτάδιο τθσ παραγωγισ των καρπιδίων, αν δθλαδι οφείλονται ςε ζλλειψθ επικονιαςτι ι ςε άλλουσ παράγοντεσ. Επιπλζον, θ προςβολι από καταναλωτζσ υποβακμίηει τθν ιδθ χαμθλι εγγενι αναπαραγωγι και αποτελεί απειλι για το είδοσ. Πίνακασ 3. Παραγωγι ανκζων και καρπϊν και Σχετικι Αναπαραγωγικι Επιτυχία (Σ.Α.Ε.) ςτθν Onosma stridii. Μζςοσ όροσ Συπικό φάλμα Αρ. δειγμάτων Ανκοφόρα ςτελζχθ/άτομο 21 5.6 10 Άνκθ ανά άτομο Α 181 47.2 10 Σπερμοβλάςτεσ/άνκοσ (ΣΒ)* 4 Σπερμοβλάςτεσ/άτομο Μ (ΣΒ x Α) 726 188.7 10 Καρποφόρα ςτελζχθ/άτομο 21 5.6 10 Καρποί/άτομο K 103 25.1 10 Σπζρματα /καρπό (ΣΠ)* 3 Σπζρματα/άτομο (ΣΠ x K) 310 75.4 10.Α.Ε = Κ/Α x Σ/ΣΜ 0.24 Φγιι ςπζρματα/άτομο + (60% x ΣΠ x K) 186.Α.Ε + = Κ/Α x Σ/ΣΜ 0.15 *Θεωρθτικζσ τιμζσ (βιβλιογραφία, ζλεγχοσ μικροφ αρικμοφ δειγμάτων ςτο πεδίο). +Υπολογιςμόσ αρικμοφ λαμβάνοντασ προςβολι εντόμων ςτο 60 % των ςπερμάτων (καρπιδίων) 14

Εικόνα 7. Ζντομα ςτουσ κάλυκεσ τθσ Onosma stridii (αριςτερά, επάνω δεξιά)και καρπίδιο με καταναλωμζνο ενδοςπζρμιο (κάτω δεξιά). 15

3. ΕΝΔΙΑΙΣΗΜΑ Το γεωλογικό υπόςτρωμα ςτθν περιοχι εξάπλωςθσ τθσ Onosma stridii είναι θφαιςτειοϊηθματογενζσ, οφιολικικό και κεωρείται ότι αποτελείται από ςχιςτοκερατόλικουσ με ζώμαηα περιδοηιηών, γάββρων και διαβαζών ηοσ οθιολιθικού ζσμπλέγμαηος (Μπεηζσ Κ.Α. 2011). Το βιοκλίμα φαίνεται ότι ανικει ςτον Μζςο-Μεςογειακό όροφο και θ κυρίαρχθ βλάςτθςθ ςτθν περιοχι είναι οι ψθλοί και πυκνοί καμνϊνεσ με Quercus coccifera, Juniperus oxycedrus, Arbutus andrachne, Arbutus unedo και τα πευκοδάςθ με Pinus halepensis και υπόροφο τουσ ίδιουσ κάμνουσ. Στθ ηϊνθ αυτι, θ Onosma stridii αναπτφςςεται ςε πετρϊδεισ ι χαλικϊδεισ πλαγιζσ με ιπια ι ζντονθ κλίςθ ςε φωτεινζσ κζςεισ κυρίωσ ςτα μεγάλα διάκενα τθσ παραπάνω βλάςτθςθσ, όπωσ αναφζρεται και ςτθ βιβλιογραφία (Κωνςταντινίδθσ 2009). Στο Καλλίδρομο εντοπίςτθκε ςε υψόμετρα 520 720 m, αλλά ςτο όροσ Χλωμό ζχει βρεκεί και ςτα 250 300 m. Απαντά ςε κζςεισ με αραιοφσ χαμθλοφσ κάμνουσ και θμίκαμνουσ (Juniperus oxycedrus, Quercus coccifera, Cistus creticus, Cistus salviifolius, Alyssum spp., Aethionema sp., Thymus teucrioides, Asperula lutea, Linum elegantissimum) που βρίςκονται ςε πετρϊδεισ πλαγιζσ (ενίοτε ςε κράςπεδα δρόμων ι ςε θμι-ςτακεροποιθμζνουσ λικϊνεσ ι ςε αποκζςεισ αδρανϊν υλικϊν) ι ςε μικρότερα ανοίγματα ι ςτισ παρυφζσ τθσ πυκνισ βλάςτθςθσ των καμνϊνων ι πευκοδαςϊν. Σπανιότερα απαντά ςτον υπόροφο των πευκοδαςϊν ι των ψθλϊν καμνϊνων τθσ περιοχισ, αλλά ςε αυτζσ τισ κζςεισ παρατθρικθκαν κυρίωσ μεμονωμζνα άτομα και ποτζ μεγάλεσ ομάδεσ. Αντίκετα, οι μεγαλφτερεσ πυκνότθτεσ ατόμων παρατθρικθκαν ςε πλαγιζσ με πολφ αραιι βλάςτθςθ. Είναι ενδιαφζρον το γεγονόσ ότι ςτθ κζςθ του locus classicus όπου τμιμα του πλθκυςμοφ καταςτράφθκε από τθν επζκταςθ του δρόμου ζχει ιδθ αρχίςει θ επανεγκατάςταςθ μεμονωμζνων ατόμων τθσ Onosma stridii και άλλων πρωτοπόρων ειδϊν. Τα δεδομζνα τθσ εξάπλωςθσ και τθσ αναπαραγωγισ και οι παρατθριςεισ για το ενδιαίτθμα υποδεικνφουν ότι θ Onosma stridii είναι ζνα είδοσ ανοιγμάτων τθσ βλάςτθςθσ και ενδεχομζνωσ παρουςιάηει δομι μεταπλθκυςμοφ. Στο πρότυπο αυτό θ εγκατάςταςθ ςε νζεσ κζςεισ (νζα ανοίγματα τθσ βλάςτθςθσ) γίνεται τυχαία από 16

γειτονικζσ ςυςτάδεσ με εγγενι αναπαραγωγι ενϊ θ παραμονι και θ επζκταςθ τθσ εξάπλωςθσ ςε κάκε κζςθ (ακόμα και μετά από κλείςιμο τθσ βλάςτθςθσ ι κατολιςκιςεισ ι άλλα καταςτροφικά ςυμβάντα) εξαρτάται κυρίωσ από τθ βλαςτθτικι αναπαραγωγι (ίςωσ και από ενδεχόμενθ τράπεηα ςπερμάτων). Τα καταςκευαςτικά ζργα αποτελοφν άμεςθ απειλι για τον πλθκυςμό κακϊσ ζχουν ιδθ προκαλζςει και μπορεί να προκαλζςουν μελλοντικά μείωςθ του μεγζκουσ του και μείωςθ του διακζςιμου ενδιαιτιματοσ. Ωςτόςο, θ ςθμαντικότερθ απειλι προζρχεται από το κλείςιμο τθσ βλάςτθςθσ λόγω τθσ διακοπισ τθσ βόςκθςθσ και πικανϊσ και τθσ ξφλευςθσ. Από τθν άλλθ μεριά, θ υπερβόςκθςθ ι θ πλιρθσ καταςτροφι τθσ βλάςτθςθσ κα μποροφςαν να προκαλοφςαν μείωςθ των πλθκυςμϊν λόγω τθσ καταςτροφισ των προςτατευτικϊν ξυλωδϊν ειδϊν ι και τθσ καταςτροφισ των φυτϊν από ποδοπάτθμα. Εικόνα 8. Ενδιαίτθμα τθσ Onosma stridii: πετρϊδεισ κζςεισ ςε παρυφζσ πευκοδάςουσ. 17

ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΔΡΑΕΙ 1. Κατάρτιςθ ςχεδίου παρακολοφκθςθσ τθσ Onosma stridii βάςει των αποτελεςμάτων τθσ παροφςασ μελζτθσ και παρακολοφκθςθ του είδουσ. Τα αποτελζςματα τθσ παρακολοφκθςθσ κα υποδείξουν αν απαιτοφνται επί τόπου επεμβάςεισ για τθ διατιρθςθ των ανοιγμάτων τθσ βλάςτθςθσ ςτθν περιοχι εξάπλωςθσ. 2. Ενθμζρωςθ και ευαιςκθτοποίθςθ των τοπικϊν κοινοτιτων και των τοπικϊν περιβαλλοντικϊν οργανϊςεων. 3. Οργάνωςθ ομάδων εκελοντϊν μεταξφ των τοπικϊν κοινοτιτων για τθν παρακολοφκθςθ του είδουσ. 4. Δθμιουργία τράπεηασ ςπερμάτων του είδουσ και τράπεηασ ηωντανϊν φυτϊν ςτθν περιοχι εξάπλωςθσ προκειμζνου να είναι δυνατι θ επανεγκατάςταςι του, αν αυτό κρικεί απαραίτθτο από τα αποτελζςματα τθσ παρακολοφκθςθσ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Brower J.E., Zar J.H. & von Ende C.N. 1997. Field and Laboratory Methods for General Ecology (4 th ed.). McGraw-Hill Publishers. Constantinidis T., Bareka E.-P., Kamari G. 2002. Karyotaxonomy of Greek serpentine angiosperms. Bot. J. Linn. Soc. 139:109-124 IUCN Standards and Petitions Subcommittee. 2010. Guidelines for Using the IUCN Red List Categories and Criteria. Version 8.1. Prepared by the Standards and Petitions Subcommittee in March 2010. Downloadable from http://intranet.iucn.org/webfiles/doc/ssc/redlist/redlistguidelines.pdf. Kit Tan, Iatrou G. 2001. Endemic Plants of Greece. The Peloponnese. Gads Publishers Ltd., Copenhagen Teppner H. 1988. Onosma stridii spec. nova (Boraginaceae) aus Griechenland. Phyton (Horn) 28:271-275 Teppner H. 1991. Onosma L. In: Strid A. & Tan, K. (eds) Mountain Flora of Greece. University Press, Edinburgh, pp. 27, 35. 18

Κωνςταντινίδθσ Θ. 2009. Onosma stridii Teppner. Φοίτοσ Δ., Κωνςταντινίδθσ Θ., Καμάρθ Γ. (Επιμ. Εκδ.). Βιβλίο Ερυκρϊν Δεδομζνων των Σπάνιων και Απειλουμενων Φυτϊν τθσ Ελλάδασ. Τόμοσ Δεφτεροσ (Ε-Η): 226-228 Μπεηζσ Κ.Α. 2011. Νζοσ Γεωτεκτονικόσ Χάρτθσ τθσ Ελλάδασ, Φφλλο 380_4275. http://geolokarta.blogspot.com/search 19

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ I Τοποκεςίεσ μετριςεων τουπλθκυςμοφ τθσ Onosma stridii ςτο όροσ Καλλίδρομο. ημείο Γεωγρ. Γεωγρ. Τψόμετρο Ημερομηνία Αριθμόσ ημείωςη Πλάτοσ Μήκοσ Ατόμων OS2 38.67836667 22.68496667 599 20110416 65 δρόμοσ ζωσ OS2 OS3 38.67838333 22.68476667 605 20110416 35 OS2 ζωσ OS3 OS4 38.67848333 22.68458333 613 20110416 34 OS3 ζωσ OS4=4, OS4=30 OS5 38.67808333 22.68455000 602 20110416 30 OS4 ζωσ OS5 OS6 38.67791667 22.68440000 597 20110416 20 OS7 38.67800000 22.68430000 599 20110416 1 OS8 38.67770000 22.68428333 588 20110416 10 OS8 ζωσ OS9 OS9 38.67761667 22.68446667 585 20110416 10 OS8 ζωσ OS9 OS10 38.67750000 22.68445000 578 20110416 1 OS11 38.67765000 22.68553333 572 20110416 12 OS11 ζωσ OS12 OS12 38.67758333 22.68568333 569 20110416 12 OS11 ζωσ OS12 OS13 38.67766667 22.68575000 570 20110416 30 OS13 ζωσ OS14 OS14 38.67771667 22.68588333 571 20110416 30 OS13 ζωσ OS14 OS15 38.67775000 22.68595000 565 20110416 27 ρζμα ζωσ OS15 OS16 38.67790000 22.68596667 567 20110416 2 OS16 ζωσ OS17 OS17 38.67795000 22.68585000 572 20110416 10 OS16 ζωσ OS17 OS18 38.67731667 22.68553333 571 20110416 7 OS19 38.67555000 22.68045000 528 20110416 1 OS20 38.67641667 22.68040000 560 20110416 4 OS21 38.67636667 22.68028333 563 20110416 10 OS21 ζωσ OS22 ζωσ OS23 OS22 38.67626667 22.68035000 557 20110416 10 OS21 ζωσ OS22 ζωσ OS23 OS23 38.67648333 22.68003333 571 20110416 15 OS21 ζωσ OS22 ζωσ OS23 OS24 38.67596667 22.68001667 560 20110416 25 OS24 ζωσ OS25 OS25 38.67643333 22.67996667 570 20110416 25 OS24 ζωσ OS25 OS26 38.67666667 22.67971667 578 20110416 80 OS25 ζωσ OS26 OS27 38.67680000 22.67991667 584 20110416 30 OS26 ζωσ OS27 OS28 38.67646667 22.68031667 561 20110416 10 OS27 ζωσ OS28 EK1.1 38.6782196 22.68507938 591 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.2 38.6781927 22.68503236 590 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.3 38.67821357 22.68502465 591 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.4 38.6782139 22.68499959 592 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.5 38.67822966 22.68497729 592 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.6 38.67826092 22.68500453 593 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.7 38.67828247 22.68500696 593 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.8 38.67829102 22.68498332 593 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.9 38.678302 22.68496648 594 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.10 38.67831356 22.68497075 594 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.11 38.67833175 22.68494401 596 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.12 38.67834038 22.68495064 596 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.13 38.67828121 22.68488995 596 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.14 38.67831566 22.6848327 597 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.15 38.67832848 22.68482608 597 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.16 38.67834877 22.6847835 599 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.17 38.6783864 22.68476523 600 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.18 38.67843284 22.68487193 600 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.19 38.67844935 22.68486447 601 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.20 38.67848321 22.68487319 603 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.21 38.67849562 22.68474452 605 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα 20

EK1.22 38.67851816 22.6847436 605 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.23 38.67847399 22.68461511 607 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.24 38.67850635 22.68458024 610 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.25 38.67850308 22.68456582 611 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.28 38.67824483 22.68451989 608 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.29 38.67819186 22.68453347 605 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.30 38.67790763 22.68435946 596 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.31 38.6778767 22.68426055 597 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.32 38.67786572 22.68427103 596 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.33 38.67770244 22.68432233 589 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.34 38.67769372 22.68434144 588 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.35 38.67763387 22.6843727 586 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.36 38.67764175 22.68441864 586 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.37 38.67749482 22.68445024 580 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.38 38.67766958 22.68554826 572 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.39 38.67765667 22.68556754 570 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.40 38.67765173 22.68557509 569 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.41 38.67764955 22.68565798 568 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.42 38.67766413 22.68569009 568 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.43 38.67769665 22.68577969 564 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.44 38.67774804 22.68577768 564 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.45 38.67774426 22.68579863 564 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.46 38.67775566 22.68581783 564 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.47 38.67782046 22.68586426 564 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.48 38.67783169 22.6858413 564 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.49 38.67783655 22.68580115 564 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.50 38.67795725 22.68582881 567 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.51 38.67777352 22.68592562 564 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.52 38.67775265 22.68591103 563 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.53 38.677842 22.68599862 565 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.54 38.67774108 22.68593065 564 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.55 38.67769515 22.68590994 562 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.56 38.67767126 22.68587977 562 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.57 38.67755961 22.68594976 556 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.58 38.67758543 22.68570073 560 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.59 38.6773333 22.68549613 563 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.60 38.6772421 22.68541575 563 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.61 38.67557528 22.68044612 532 20110416 5 Σθμεία ΕΚ1.1-ΕΚ1.61: 1-2 ζωσ 30 άτομα EK1.62 38.67574619 22.6810295 523 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.63 38.67573923 22.68102455 522 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.64 38.67573453 22.68102447 522 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.65 38.67574728 22.6810559 520 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.66 38.67572414 22.68107266 519 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.67 38.67570461 22.68108004 518 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.68 38.67567544 22.68102505 521 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.69 38.67566949 22.68101567 521 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.70 38.67567511 22.68100066 521 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.71 38.67569338 22.68100192 521 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.72 38.67557109 22.68110016 519 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.73 38.67548987 22.68116671 518 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.74 38.67547503 22.68120879 518 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.75 38.67546648 22.68120703 518 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.76 38.67539465 22.68126302 516 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.77 38.67545852 22.68131591 520 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά 21

EK1.78 38.67553974 22.68138028 525 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.79 38.67560914 22.68131842 526 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.80 38.67562808 22.68129864 526 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.81 38.67565415 22.68127199 527 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.82 38.67566614 22.68131624 527 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.83 38.67565273 22.68138757 528 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.84 38.67564887 22.68139889 527 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.85 38.67564066 22.68142898 527 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.86 38.6756171 22.68143024 526 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.87 38.67560906 22.68140551 525 20110416 3 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.88 38.67556463 22.68139553 524 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.89 38.67552122 22.6818987 523 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.90 38.67551552 22.68192343 523 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.91 38.67548425 22.68187062 523 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.92 38.67546589 22.68185595 522 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.93 38.67530002 22.68190658 521 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.94 38.67529189 22.68195293 522 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.95 38.67530169 22.6819785 522 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.96 38.67530739 22.6820733 524 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.97 38.67535727 22.68211856 528 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.98 38.67536975 22.68210355 528 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.99 38.67536439 22.68214513 528 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.100 38.67526532 22.6822344 528 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.101 38.67518166 22.68216592 525 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.102 38.67514034 22.68217639 525 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.103 38.67515593 22.68213549 524 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.104 38.67515216 22.68198026 518 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.105 38.67513674 22.68198688 518 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.106 38.67511813 22.68196148 517 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.107 38.67504496 22.68226843 525 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.108 38.67516373 22.68228729 529 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.109 38.67520698 22.6823364 530 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.110 38.67519717 22.68236105 529 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.111 38.67518376 22.68240815 529 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.112 38.67521293 22.68240731 529 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.113 38.67529574 22.68252131 531 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.114 38.67531703 22.68255509 532 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.115 38.67535701 22.6824447 532 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.116 38.67537956 22.6824618 532 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.117 38.67544419 22.68263849 531 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.118 38.67547377 22.68263279 531 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.119 38.6754788 22.68265626 531 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.120 38.67549397 22.68268149 531 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.121 38.67551552 22.68264335 532 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.122 38.67554485 22.6826203 532 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.123 38.67556623 22.68289036 528 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.124 38.67563999 22.68292121 527 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.125 38.67566262 22.68284451 529 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.126 38.67574141 22.68296496 528 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.127 38.67552247 22.68247789 531 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά EK1.128 38.67555307 22.68231109 532 20110416 2 Σθμεία ΕΚ1.62-ΕΚ1.128: 160 άτομα ςυνολικά OS38 38.68736667 22.67680000 720 20110508 1 OS39 38.68743333 22.67680000 722 20110508 3 OS40 38.68738333 22.67690000 723 20110508 2 22

OS45 38.68348333 22.68290000 687 20110508 6 OS46 38.68350000 22.68290000 687 20110508 13 OS47 38.68353333 22.68295000 695 20110508 2 OS48 38.68366667 22.68310000 690 20110508 1 OS49 38.68380000 22.68318333 690 20110508 3 OS50 38.68416667 22.68328333 695 20110508 5 OS51 38.68421667 22.68333333 700 20110508 3 OS52 38.68425000 22.68328333 697 20110508 18 OS52 ζωσ OS53 OS53 38.68436667 22.68321667 696 20110508 18 OS52 ζωσ OS53 OS54 38.68438333 22.68318333 696 20110508 12 OS54 ζωσ OS55 OS55 38.68446667 22.68318333 702 20110508 11 OS54 ζωσ OS55 OS56 38.68445000 22.68320000 702 20110508 9 OS56 ζωσ OS57 OS57 38.68446667 22.68325000 706 20110508 9 OS56 ζωσ OS57 OS58 38.68443333 22.68325000 699 20110508 21 OS57 ζωσ OS58 OS59 38.68450000 22.68326667 696 20110508 1 OS60 38.68448333 22.68306667 699 20110508 8 OS61 38.68451667 22.68300000 698 20110508 6 OS61 ζωσ OS62 OS62 38.68451667 22.68291667 697 20110508 6 OS61 ζωσ OS62 OS63 38.68451667 22.68286667 699 20110508 1 OS64 38.68451667 22.68288333 700 20110508 7 OS65 38.68443333 22.68285000 707 20110508 1 OS66 38.68440000 22.68276667 711 20110508 2 OS67 38.68310000 22.68468333 690 20110508 35 OS67 ζωσ OS68 OS68 38.68328333 22.68466667 695 20110508 40 OS67 ζωσ OS68 OS69 38.68315000 22.68463333 691 20110508 24 OS67 ζωσ OS69 OS70 38.68320000 22.68465000 694 20110508 19 OS69 ζωσ OS70 OS71 38.68320000 22.68463333 694 20110508 3 OS71 ζωσ OS72 OS72 38.68323333 22.68461667 696 20110508 3 OS71 ζωσ OS72 OS73 38.68323333 22.68456667 691 20110508 25 OS73 ζωσ OS74 OS74 38.68333333 22.68448333 692 20110508 26 OS73 ζωσ OS74 OS75 38.68338333 22.68451667 694 20110508 8 OS75 ζωσ OS76 OS76 38.68343333 22.68458333 696 20110508 8 OS75 ζωσ OS76 OS77 38.68346667 22.68450000 690 20110508 35 OS78 ζωσ OS79 OS78 38.68358333 22.68435000 695 20110508 36 OS78 ζωσ OS79 OS79 38.68363333 22.68443333 696 20110508 13 OS79 ζωσ OS80 OS80 38.68370000 22.68448333 698 20110508 12 OS79 ζωσ OS80 OS81 38.68370000 22.68443333 692 20110508 7 OS82 38.68371667 22.68430000 690 20110508 6 OS82 ζωσ OS83 OS83 38.68378333 22.68425000 690 20110508 6 OS82 ζωσ OS83 OS84 38.68383333 22.68438333 692 20110508 3 OS85 38.68381667 22.68445000 695 20110508 4 OS85 ζωσ OS86 OS86 38.68376667 22.68445000 699 20110508 4 OS85 ζωσ OS86 OS87 38.68381667 22.68456667 700 20110508 17 OS88 38.68373333 22.68461667 704 20110508 13 OS89 38.68366667 22.68470000 700 20110508 1 OS90 38.68363333 22.68465000 695 20110508 5 OS90 ζωσ OS91 OS91 38.68361667 22.68465000 693 20110508 5 OS90 ζωσ OS91 OS92 38.68353333 22.68463333 692 20110508 6 OS93 38.68340000 22.68466667 691 20110508 50 OS94 38.68331667 22.68473333 689 20110508 6 OS94 ζωσ OS95 OS95 38.68331667 22.68476667 686 20110508 6 OS94 ζωσ OS95 OS96 38.68340000 22.68486667 683 20110508 4 OS97 38.68326667 22.68448333 691 20110508 25 OS98 38.68373333 22.68545000 696 20110508 2 23

OS99 38.68438333 22.68748333 680 20110508 5 EK2.4 38.68734221 22.67675699 713 20110508 5 EK2.5 38.68728103 22.67663503 712 20110508 5 EK2.6 38.68726166 22.67667527 713 20110508 5 EK2.7 38.68723434 22.67664124 713 20110508 5 EK2.8 38.68719033 22.67656546 712 20110508 5 EK2.9 38.68714817 22.67654526 711 20110508 5 EK2.10 38.68711951 22.67650738 709 20110508 5 EK2.11 38.68709059 22.6765285 709 20110508 5 EK2.12 38.68709361 22.67656194 708 20110508 5 EK2.13 38.68708154 22.67657485 708 20110508 5 EK2.14 38.68708472 22.67637989 711 20110508 5 EK2.15 38.68712303 22.67637637 711 20110508 5 EK2.16 38.68713275 22.67637192 711 20110508 5 EK2.17 38.68713325 22.67633898 711 20110508 5 EK2.18 38.68706804 22.67636229 709 20110508 5 EK2.19 38.68707198 22.67634125 708 20110508 5 EK2.20 38.68707793 22.67632976 708 20110508 5 EK2.21 38.68707483 22.67629213 707 20110508 5 EK2.22 38.68710677 22.67622566 705 20110508 5 EK2.23 38.68712303 22.6762073 705 20110508 5 EK2.24 38.68714792 22.67620135 704 20110508 5 EK2.25 38.68705522 22.67617973 704 20110508 5 EK2.26 38.68704885 22.67615098 704 20110508 5 EK2.27 38.68702823 22.67613237 703 20110508 5 EK2.28 38.68698908 22.6760908 702 20110508 5 EK2.29 38.68698389 22.67604185 700 20110508 5 EK2.30 38.68697861 22.67602198 699 20110508 5 EK2.31 38.68698095 22.67601963 699 20110508 5 EK2.32 38.68699596 22.6759996 699 20110508 5 EK2.33 38.68701431 22.67598309 698 20110508 5 EK2.34 38.68702462 22.67598124 698 20110508 5 EK2.35 38.68705103 22.67598267 697 20110508 5 EK2.36 38.68703544 22.6760659 696 20110508 5 EK2.37 38.6870662 22.67599181 695 20110508 5 EK2.38 38.68706067 22.67596892 695 20110508 5 EK2.39 38.68707089 22.67594235 695 20110508 5 EK2.40 38.68707114 22.67591813 694 20110508 5 EK2.41 38.68708824 22.67590304 694 20110508 5 EK2.42 38.68711699 22.67589265 693 20110508 5 EK2.43 38.68711741 22.67588971 693 20110508 5 EK2.44 38.68704851 22.67584487 692 20110508 5 EK2.45 38.6870211 22.67578569 690 20110508 5 EK2.46 38.68700576 22.67578444 690 20110508 5 EK2.47 38.68698364 22.67576424 690 20110508 5 EK2.48 38.68696193 22.67575753 690 20110508 5 EK2.49 38.68693184 22.67575837 690 20110508 5 EK2.50 38.68692136 22.67578058 690 20110508 5 EK2.51 38.68689118 22.67577245 690 20110508 5 EK2.52 38.68691834 22.6757328 688 20110508 5 EK2.53 38.6869279 22.67572501 688 20110508 5 EK2.54 38.68691532 22.67570271 688 20110508 5 EK2.55 38.68688548 22.67568989 687 20110508 5 EK2.56 38.68686444 22.67568603 687 20110508 5 24

EK2.57 38.68684466 22.67569534 687 20110508 5 EK2.58 38.68683813 22.6757199 687 20110508 5 EK2.59 38.68680753 22.67574781 687 20110508 5 EK2.60 38.68678691 22.67575493 686 20110508 5 EK2.61 38.68678239 22.67579232 686 20110508 5 EK2.62 38.68673503 22.67574647 682 20110508 5 EK2.63 38.68671692 22.67575376 682 20110508 5 EK2.64 38.68669873 22.67573423 680 20110508 5 EK2.65 38.68669949 22.67576776 680 20110508 5 EK2.66 38.68670091 22.67577622 679 20110508 5 EK2.67 38.68664341 22.67586029 681 20110508 5 EK2.69 38.68685338 22.67623949 685 20110508 5 EK2.70 38.68685564 22.67625232 685 20110508 5 EK2.71 38.68685506 22.67628106 687 20110508 5 EK2.72 38.68685489 22.67631401 688 20110508 5 EK2.73 38.68684475 22.67634443 688 20110508 5 EK2.74 38.68684123 22.6763881 688 20110508 5 EK2.75 38.68683301 22.67640227 688 20110508 5 EK2.76 38.68684768 22.67645817 689 20110508 5 EK2.77 38.68682622 22.67650302 688 20110508 5 EK2.78 38.68679127 22.67651308 687 20110508 5 EK2.79 38.68677132 22.67651048 686 20110508 5 EK2.80 38.6867927 22.67652238 684 20110508 5 EK2.81 38.68686939 22.6764202 691 20110508 5 EK2.82 38.68692018 22.67635407 694 20110508 5 EK2.83 38.68695447 22.67634007 694 20110508 5 EK2.84 38.68696411 22.67633831 696 20110508 5 EK2.85 38.68696637 22.67632842 696 20110508 5 EK2.86 38.68700124 22.67636555 697 20110508 5 EK2.87 38.6871004 22.67647502 699 20110508 5 EK2.88 38.6870869 22.67652456 699 20110508 5 EK2.89 38.68710308 22.67655272 699 20110508 5 EK2.90 38.68711138 22.67657938 699 20110508 5 EK2.91 38.68713979 22.67681726 705 20110508 5 EK2.92 38.68714926 22.67677476 705 20110508 5 EK2.93 38.68721355 22.67672296 706 20110508 5 EK2.94 38.68722822 22.67671575 706 20110508 5 EK2.95 38.68721816 22.67672288 707 20110508 5 EK2.96 38.68722797 22.67670804 707 20110508 5 EK2.97 38.68725739 22.67664853 708 20110508 5 EK2.101 38.68169834 22.67856916 694 20110508 5 EK2.102 38.68349266 22.68321038 688 20110508 5 EK2.103 38.68348805 22.6832067 687 20110508 5 EK2.104 38.68346919 22.68321784 687 20110508 5 EK2.105 38.6834681 22.68326059 684 20110508 5 EK2.106 38.68429145 22.68341893 681 20110508 5 EK2.107 38.68442699 22.68373534 693 20110508 5 EK2.108 38.68433646 22.68392083 692 20110508 5 EK2.109 38.68434568 22.68392553 692 20110508 5 EK2.110 38.68436027 22.68393953 692 20110508 5 EK2.111 38.6843767 22.68392972 692 20110508 5 EK2.112 38.68438634 22.68391933 692 20110508 5 EK2.113 38.68423135 22.68387876 691 20110508 5 EK2.114 38.68397386 22.6839956 687 20110508 5 25

EK2.115 38.68397302 22.68399543 687 20110508 5 EK2.116 38.68397059 22.68400943 687 20110508 5 EK2.117 38.68415567 22.6833305 696 20110508 5 EK2.120 38.68318454 22.68491635 700 20110508 5 EK2.121 38.68303978 22.68476799 696 20110508 5 EK2.122 38.68300517 22.68477688 695 20110508 5 EK2.123 38.68298002 22.68477369 694 20110508 5 EK2.124 38.68295596 22.68479917 694 20110508 5 EK2.125 38.6829599 22.68482306 693 20110508 5 EK2.126 38.68295353 22.68483161 693 20110508 5 EK2.127 38.68282135 22.68476556 689 20110508 5 EK2.128 38.68279637 22.68475249 688 20110508 5 EK2.129 38.68278028 22.68475978 687 20110508 5 EK2.130 38.68277525 22.68475525 687 20110508 5 EK2.131 38.6827465 22.68477696 685 20110508 5 EK2.132 38.68273015 22.68477235 685 20110508 5 EK2.133 38.68272806 22.68475693 684 20110508 5 EK2.134 38.68273242 22.68474939 684 20110508 5 EK2.135 38.68273393 22.68473237 684 20110508 5 EK2.136 38.68280065 22.6846343 687 20110508 5 EK2.137 38.68281037 22.68464872 687 20110508 5 EK2.138 38.68282009 22.68459952 687 20110508 5 EK2.139 38.68282076 22.68459407 687 20110508 5 EK2.140 38.68283107 22.68453162 687 20110508 5 EK2.141 38.68287122 22.68454193 687 20110508 5 EK2.142 38.68287349 22.68454587 687 20110508 5 EK2.143 38.68288103 22.68455023 687 20110508 5 EK2.144 38.6828931 22.68456708 687 20110508 5 EK2.145 38.68289478 22.68457722 688 20110508 5 EK2.146 38.6828838 22.68460488 688 20110508 5 EK2.147 38.68288547 22.68462081 689 20110508 5 EK2.148 38.68288949 22.68462483 689 20110508 5 EK2.149 38.68290475 22.68462693 689 20110508 5 EK2.150 38.68292579 22.68461653 690 20110508 5 EK2.151 38.68298907 22.68453548 691 20110508 5 EK2.152 38.68300257 22.68452961 691 20110508 5 EK2.153 38.68302511 22.68453112 690 20110508 5 EK2.154 38.68303174 22.68455501 690 20110508 5 EK2.155 38.68340339 22.68437932 693 20110508 5 EK2.156 38.68349366 22.6843401 690 20110508 5 OS110 38.68500000 22.69228333 697 20110604 14 OS111 38.68500000 22.69228333 709 20110604 2 OS112 38.68500000 22.69228333 715 20110604 9 OS119 38.68548333 22.67240000 602 20110604 30 ζωσ 200 άτομα ςτθν πλαγιά OS120 38.68036667 22.67048333 551 20110604 3 OS121 38.68020000 22.67040000 549 20110604 4 EK3.1 38.68391921 22.6950717 694 20110604 2 EK3.2 38.6827237 22.69654172 667 20110604 4 26