ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

2 ΕΙΔΗΣΕΙΣ Εγχώριες εταιρίες στην πγδμ Οι εταιρείες ενέργειας ανάμεσα στις μεγαλύτερες και πιο επιτυχημένες στην πγδμ Σύμφωνα με την ετήσια έκδοση του καταλόγου "Οι 200 μεγαλύτερες εταιρείες στην πγδμ", οι εταιρείες ΟΚΤΑ (πετρελαιοειδή ελληνικών συμφερόντων), EVN (ενέργεια) και Makpetrol (πετρελαιοειδή) είναι οι τρεις μεγαλύτερες της χώρας, ενώ οι εταιρείες τηλεπικοινωνίας Telekom, T-mobile και KameniMost, όπως και η τσιμεντοβιομηχανία USJE ΤΙΤΑΝ (ελληνικών συμφερόντων) και το ορυχείο Sasa επέτυχαν τα μεγαλύτερα κέρδη κατά το 2009. Η δημοσίευση αυτή πραγματοποιείται από το Euro Business Center με βάση τα στοιχεία από το Κεντρικό Μητρώο της χώρας και με την υποστήριξη του Υπουργείου Οικονομίας. Ως κριτήρια της κατάταξης, λαμβάνονται υπόψη το σύνολο των εσόδων, τα καθαρά κέρδη και οι εργαζόμενοι στις εταιρείες. Όπως δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας Fatmir Besimi με αφορμή την εν λόγω έκδοση, ακόμα και σε συνθήκες κρίσης οι επιχειρήσεις κατάφεραν να παρουσιάσουν θετικά οικονομικά αποτελέσματα ενώ η κυβέρνηση αναμένει ότι θα παρουσιάσουν ακόμη καλύτερες επιδόσεις στο μέλλον. Κατά τον ίδιο, στην εν λόγω κατάταξη, πέραν των παραδοσιακά μεγάλων εταιρειών, εισήλθαν επίσης εταιρείες από τον τομέα των υπηρεσιών και τον αγροτικό τομέα. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Ο Υπουργός Μεταφορών της πγδμ παρουσίασε στην Κίνα τα πλεονεκτήματα που παρουσιάζει η χώρα του για επενδύσεις Ο Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών της πγδμ Mile Janakievski ο οποίος πραγματοποιεί αυτό το διάστημα επίσκεψη στην Κίνα, πρότεινε στις κινεζικές εταιρείες οι οποίες θέλουν να δραστηριοποιηθούν στην ευρωπαϊκή αγορά να εισέλθουν σε αυτήν μέσω της πγδμ. Ο κ. Janakievski συναντήθηκε με τον Διευθυντή του Τμήματος Μεταφορών και Επικοινωνιών της επαρχίας Henan Dong Jongan, στον οποίο παρουσίασε τα οφέλη που παρουσιάζουν οι επενδύσεις στην πγδμ. Ο Υπουργός επεσήμανε επίσης ότι η αγορά τηλεπικοινωνιών της χώρας του είναι πλήρως απελευθερωμένη, ενώ παρουσίασε τα σχέδια για την κατασκευή των πανευρωπαϊκών διαδρόμων που διασχίζουν την πγδμ, το πρόγραμμα για την παροχή φυσικού αερίου καθώς και το έργο για τον εκσυγχρονισμό των αεροδρομίων της πγδμ μέσω εκχώρησης στην τουρκική TAV. Ο κ. Janakievski μεταξύ άλλων επισκέφθηκε το εργοστάσιο Zhengzhou Yutong Group co Ltd, το οποίο ανέλαβε με διεθνή διαγωνισμό την κατασκευή 202 λεωφορείων για τις ανάγκες της Εταιρείας Δημόσιων Μεταφορών των Σκοπίων.

3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οικονομική κατάσταση στην πγδμ Γενικά Μόνον 67,5 εκατ. ευρώ οι εισροές επενδυτικών κεφαλαίων στην πγδμ το πρώτο επτάμηνο του έτους Όπως ανακοίνωσε προσφάτως η Κεντρική Τράπεζα της πγδμ, και σε αντίθεση με παλαιότερες πληροφορίες που είχαν δημοσιευθεί από τα ΜΜΕ της χώρας, το πρώτο επτάμηνο του τρέχοντος έτους εισέρευσαν στην πγδμ 67,5 εκατομμύρια ευρώ για άμεσες ξένες επενδύσεις, ενώ κατά την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους το αντίστοιχο ποσό ανερχόταν στα 112 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους δεν υπήρχαν ξένες επενδύσεις, αλλά αντιθέτως οι ξένοι επενδυτές απέσυραν 48,7 εκατομμύρια ευρώ από τα κέρδη που οι εταιρείες τους πραγματοποίησαν στη χώρα. Το ποσό αυτό το επανεπένδυσαν σε άλλες χώρες από τις οποίες προέρχονται οι θυγατρικές τους στην πγδμ, ενώ στην τελευταία επανεπενδύθηκαν μόλις 6,7 εκατομμύρια ευρώ. Οι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν ότι το γεγονός αυτό πρέπει να αποτελέσει προειδοποίηση προς τις αρχές της πγδμ ότι οι συνθήκες για την πραγματοποίηση επενδύσεων στη χώρα δεν έχουν καταστεί ακόμη ελκυστικές. Ο διευθυντής του Οργανισμού για την Προσέλκυση Ξένων Επενδύσεων Victor Mizo δήλωσε ότι πριν από το τέλος του 2010 αναμένονται συγκεκριμένες αποφάσεις ξένων εταιρειών που ενδιαφέρονται για επενδύσεις στην πγδμ, οι οποίες ωστόσο αναμένουν πρώτα τα αποτελέσματα των οικονομικών τους εκθέσεων και τις εξελίξεις όσον αφορά στην παγκόσμια οικονομία. Αγροτική Πολιτική Η παραγωγή καπνού ανατολικού τύπου στην πγδμ Σύμφωνα με τους ειδικούς σε θέματα γεωργίας στην πγδμ, η καναδική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για απαγόρευση της χρήσης προσθέτων στην παραγωγή των λεγόμενων τσιγάρων μίγματος (blend) και των λοιπών προϊόντων καπνού δεν πρόκειται να απειλήσει ούτε την παραγωγή ούτε την πώληση της ετήσιας εσοδείας καπνού στη χώρα. Αντιθέτως, η εν λόγω απαγόρευση ενδέχεται να τονώσει στις διεθνείς αγορές τη ζήτηση καπνού ανατολικού τύπου, ο οποίος παράγεται στην πγδμ στο 90% της συνολικής καλλιεργημένης επιφάνειας του προϊόντος. Σημειώνεται ότι πέρυσι η παραγωγή καπνού στην πγδμ, στην οποία απασχολούνται περίπου 35.000 οικογένειες, ανήλθε στους 23.000 τόνους ενώ φέτος εκτιμάται ότι θα φτάσει στους 25.000 τόνους. Σημειώνεται ότι, η πγδμ συμμετέχει με ποσοστό 3% στην παγκόσμια παραγωγή καπνού ανατολικού τύπου.

4 Ενέργεια Θα υλοποιηθούν με ξένα κονδύλια τα έργα κατασκευής του ταμιευτήρα ύδατος LUKOVO POLE και του υδροηλεκτρικού σταθμού BOSKOV MOST Η Παγκόσμια Τράπεζα πρόκειται να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του ταμιευτήρα ύδατος Lukovo Pole με το ποσό των 53 εκατομμυρίων ευρώ ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕBRD) θα χρηματοδοτήσει την κατασκευή του υδροηλεκτρικού σταθμού Boskov Most με περισσότερα από 65 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με τον διευθυντή της ELEM Vlatko Cingovski, τα δύο αυτά προγράμματα έχουν ιδιαίτερα αυξημένο κόστος και η πγδμ δεν έχει τη δυνατότητα να τα χρηματοδοτήσει εξ ολοκλήρου. Όταν ωστόσο υλοποιηθούν, αναμένεται ότι θα αυξήσουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας κατά 5%. Συγκεκριμένα, ο ταμιευτήρας του Lukovo Pole θα αυξήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο Ενεργειακό Κέντρο του Mavrovo, το οποίο καλύπτει τις ανάγκες του Gostivar, του Tetovo και κάποιων περιοχών των Σκοπίων. όσον αφορά δε στα υφιστάμενα κεντρικά υδροηλεκτρικά συστήματα Vrutok και Shpilje, κατασκευάστηκαν πριν από περισσότερα από 50 χρόνια ωστόσο διαθέτουν ακόμη σημαντικές δυνατότητες αναφορικά με το ενεργειακό σύστημα της πγδμ. Λόγω μάλιστα των ισχυρών βροχοπτώσεων, κατάφεραν να αυξήσουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από 50 σε 70%. Μεταφορές Ανακατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής του Διαδρόμου 10 Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών της πγδμ, Ζόραν Στάβρεσκι, και η επικεφαλής του Τομέα Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), υπέγραψαν στις 15 τρέχοντος μηνός συμφωνία για τη χορήγηση στην πγδμ δανείου ύψους 17,6 εκ. ευρώ το οποίο προορίζεται για την ανακατασκευή μέρους του σιδηροδρομικού της δικτύου που εκτείνεται κατά μήκος του Διαδρόμου 10 (Ταμπάνοβτσε-Γευγελή). Η συμφωνία προβλέπει την ανακατασκευή τεσσάρων τμημάτων του συγκεκριμένου σιδηροδρομικού δικτύου (Ταμπάνοβτσε- Κουμάνοβο, Μιράβτσι-Σμόκβιτσα, Ζγκροπόλτσι (Νογκάεβτσι)-Γκράντσκο και Γκράντσκο- Νεγκότινο), μήκους 53 χλμ. Όπως ανέφερε ο κ. Στάβρεσκι, στα τέσσερα αυτά τμήματα του δικτύου οι αμαξοστοιχίες κινούνται σήμερα με μέγιστη ταχύτητα 50-60 χλμ. την ώρα, ενώ μετά την ανακατασκευή η ταχύτητα των τρένων μπορεί να φθάσει και τα 100 χλμ. την ώρα. Συμπλήρωσε δε ότι το δίκτυο του Διαδρόμου 10 έχει μεγάλη σημασία για την οικονομία της πγδμ, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των εμπορευμάτων στη χώρα διακινείται μέσω αυτού. Οι εργασίες για την εκτέλεση του έργου προβλέπεται να ξεκινήσουν στα μέσα του 2011 και να ολοκληρωθούν το 2013. Θα εξετασθεί ξανά η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Βουλγαρία Μολονότι ανακοινώθηκε εδώ και χρόνια και μάλιστα είχε αρχίσει εν μέρει να υλοποιείται, η μελέτη κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Βουλγαρία πρόκειται να καταρτισθεί τώρα, προκειμένου να καθοριστεί εάν θα υπάρξει οικονομικό όφελος και κατά πόσον το έργο θα πρέπει όντως να πραγματοποιηθεί. Η μελέτη αυτή θα καταδείξει ακόμη σε ποια κατάσταση είναι οι διάφορες σιδηροδρομικές γέφυρες που κατασκευάστηκαν πριν

5 από 10 χρόνια και στη συνέχεια ξεχάστηκαν από τους αρμόδιους. Επίσης, θα εκτιμηθεί το τελικό συνολικό ποσό των απαιτούμενων πόρων για τα 89 χιλιόμετρα της εν λόγω σιδηροδρομικής γραμμής. Σύμφωνα πάντως με τις εκτιμήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, το ποσό αυτό θα ανέλθει περίπου στα 150 εκατ. ευρώ. Κατόπιν δε συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το ήμισυ των απαιτούμενων κεφαλαίων θα προέλθουν από το συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Οικονομική κατάσταση Άλλο Μεταρρυθμίσεις στην Υπηρεσία Δημοσίων Εσόδων της πγδμ Όπως δήλωσε ο ειδικός σε θέματα φορολογίας Henrik Thomas Jensen, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του προγράμματος για την ενίσχυση των φορολογικών μεταρρυθμίσεων στην πγδμ, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο ποσό των 1.300.000, η συλλογή των φόρων στη χώρα, η οποία ανέρχεται στο 90%, σημειώνει ένα πολύ καλό ποσοστό, ωστόσο πρέπει να αντιμετωπιστεί η πολύ υψηλή φορολογική απόκλιση που παρουσιάζεται. Σύμφωνα με τον κ. Jensen, υπάρχει διαφορά ανάμεσα στις φορολογικές δηλώσεις των πολιτών και σε ό,τι θα πρέπει πραγματικά να δηλώνεται. Συνεπώς, στην πγδμ είναι δύσκολο να βρεθούν ακριβή στατιστικά στοιχεία ως προς τη φορολογική απόκλιση. Ο κ. Jensen εκτιμά ότι το ποσό των φόρων που δεν δηλώνονται ανέρχεται στο ένα τρίτο του συνόλου των φόρων, φαινόμενο ωστόσο το οποίο θεωρεί φυσιολογικό για μια οικονομία σε μετάβαση, όπως της πγδμ. Πάντως, το πρόγραμμα για την ενίσχυση των φορολογικών μεταρρυθμίσεων αναμένεται να βελτιώσει τις επιδόσεις της Υπηρεσίας Δημοσίων Εσόδων και του Υπουργείου Οικονομικών με την περαιτέρω εναρμόνιση του νομικού πλαισίου με τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του «καλαθιού του καταναλωτή» από τη Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ Από το επόμενο έτος η Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ δεν θα υπολογίζει πλέον το μηνιαίο «καλάθι του καταναλωτή», διότι το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού θα παρακολουθείται με διαφορετικό τρόπο. Σύμφωνα με την διευθύντρια της εν λόγω Υπηρεσίας κα Blagica Novkovska, από το 2011 θα εισαχθεί λογισμικό το οποίο θα προσφέρει τη δυνατότητα στους πολίτες να κάνουν τις δικές τους αναλύσεις όσον αφορά στο πώς αλλάζει το βιοτικό τους επίπεδο. Οικονομική πολιτική στην πγδμ Γενικά Διαφορετική η στάση της κυβέρνησης της πγδμ και της Κεντρικής Τράπεζας αναφορικά με το εξωτερικό χρέος της χώρας Διαφορετική παρουσιάζεται η στάση της κυβέρνησης της πγδμ σε σύγκριση με αυτήν της Κεντρικής Τράπεζας αναφορικά με το εξωτερικό χρέος της χώρας. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση θεωρεί ότι η πγδμ κατατάσσεται στις μεσαία χρεωμένες χώρες και θεωρεί ότι η οικονομική σταθερότητα δεν θα τεθεί σε κίνδυνο εάν κατά τα επόμενα τρία χρόνια λάβει δάνεια από το εξωτερικό ύψους 200 εκατ. ευρώ ετησίως για την υλοποίηση προβλεπόμενων έργων. Μάλιστα, ανακοίνωσε ότι υπάρχει πιθανότητα να λάβει τα εξής δάνεια, συνολικού ύψους έως 1 δισ. ευρώ,

6 έως το 2013: 400 εκατ. ευρώ από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (για την κάλυψη του ελλείμματος του προϋπολογισμού), 200 εκατ. ευρώ από την Παγκόσμια Τράπεζα (για ενεργειακά έργα), 240 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (για το δίκτυο φυσικού αερίου), 100 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (για χορήγηση δανείων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις) και 17,6 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (για τον εκσυγχρονισμό της σιδηροδρομικής γραμμής κατά μήκος του Διαδρόμου 10). Από αυτά τα δάνεια μόνο το χορηγούμενο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα έχει επιτόκιο 1,3%, ενώ τα υπόλοιπα θα έχουν μεγαλύτερα επιτόκια. Σε αντίθεση με την κυβέρνηση, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Petar Gosev θεωρεί ότι η πγδμ ήδη με το σημερινό χρέος εντάσσεται στις υπερχρεωμένες χώρες και γι αυτό θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική όσον αφορά στον εξωτερικό δανεισμό. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κεντρικής Τράπεζας, το κράτος, οι τράπεζες και οι εταιρείες οφείλουν στο εξωτερικό 4,6 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο ανέρχεται περίπου στο 60% του ΑΕΠ. Εντούτοις η κυβέρνηση θεωρεί ότι, όταν υπολογίζεται το χρέος μιας χώρας, λαμβάνεται υπ όψιν μόνο το χρέος του κράτους και όχι των εταιριών και των ιδιωτικών τραπεζών. Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης λοιπόν εκτιμούν ότι, σύμφωνα με αυτή τη μεθοδολογία υπολογισμού του εξωτερικού χρέους, αυτό ανέρχεται για την πγδμ στα 1,4 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 25% του ΑΕΠ. Οι οικονομικοί αναλυτές με τη σειρά τους θεωρούν ότι θα ήταν θετικό να λάβει η χώρα φτηνά δάνεια για να καλύψει προηγούμενα δάνεια που έχουν υψηλά επιτόκια. Πιστεύουν επίσης ότι είναι καλύτερα η κυβέρνηση να είναι χρεωμένη στο εξωτερικό αντί στις εγχώριες τράπεζες, ωστόσο υποστηρίζουν ότι αν όντως ληφθούν όλα τα δάνεια που έχουν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση, τότε η χώρα θα εισέλθει βαθιά στην κατηγορία των υπερχρεωμένων χωρών. Κεφάλαια από την EIB για διάφορα προγράμματα στην πγδμ Όπως ανακοίνωσε προσφάτως ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) κ. Dario Scannapieco, ο εν λόγω φορέας πρόκειται να παράσχει πρόσθετα κεφάλαια για τη χορήγηση πιστώσεων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της πγδμ ενισχύοντας την πιστωτική γραμμή ύψους 100 εκατ. ευρώ που είναι ήδη ενεργή στη χώρα μέσω των εμπορικών τραπεζών. Ο κ. Scannapieco επίσης αξιολογεί ως καλή τη μέχρι τώρα χρήση της εν λόγω πιστωτικής γραμμής. Επιπλέον, η EIB πρόκειται να εγκρίνει τη χρηματοδότηση του Διαδρόμου 8 για το οδικό τμήμα Demir Kapija-Smokvica καθώς και το φράγμα και το αρδευτικό σύστημα της Zletovica. Ο Υπουργός Οικονομικών της πγδμ κ. Stavreski τέλος δήλωσε ότι η χρηματοδότηση του συστήματος φυσικού αερίου της πγδμ θα πραγματοποιηθεί κατά το ήμισυ από την EIB και κατά το άλλο ήμισυ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD). Το κόστος του προγράμματος θα γίνει γνωστό αφού πρώτα η EIB εγκρίνει τη μελέτη σκοπιμότητας του έργου. Δάνειο ύψους 6 εκατ. ευρώ από την EBRD στην πγδμ για ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και για περιφερειακές ενεργειακές δράσεις Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) επιχειρεί να στηρίξει την πραγματική οικονομία της πγδμ παρέχοντας δάνειο ύψους 6 εκ. ευρώ, το οποίο, μέσω της εγχώριας Εξαγωγικής και Πιστωτικής Τράπεζας, θα διοχετευθεί με τη μορφή πιστώσεων σε εγχώριες επιχειρήσεις για επενδύσεις στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους στις ευρωπαϊκές αγορές, καθώς και για επενδύσεις στον τομέα

7 της ενέργειας. Συγκεκριμένα, το ήμισυ του ποσού του δανείου παρέχεται στο πλαίσιο δανειοδοτικού μηχανισμού της EBRD στον οποίο συμμετέχει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σκοπό τη διοχέτευση δανείων (συνολικού ύψους 60 εκ. ευρώ) για την υποστήριξη περιφερειακών δράσεων στον τομέα της ενέργεια στη Σερβία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και την πγδμ. Ασυμφωνία στην κυβέρνηση για το δάνειο που προσφέρεται από το ΔΝΤ Όπως σχολιάζουν τοπικά δημοσιεύματα, ασαφές παραμένει προς το παρόν εάν και με ποιο τρόπο η κυβέρνηση της πγδμ θα χρησιμοποιήσει το δάνειο, ύψους 400 εκατ. ευρώ, που προσφέρεται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς ο πρωθυπουργός της χώρας Nikola Gruevski, ο υπουργός Οικονομικών Zoran Stavreski και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αρμόδιος για οικονομικές υποθέσεις Vladimir Pesevski προέβησαν προσφάτως σε διαφορετικές δηλώσεις σε σχέση με το εν λόγω δάνειο. Συγκεκριμένα, αμέσως μετά τη συνάντησή του με τους εκπροσώπους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ουάσιγκτον, ο κ. Stavreski δήλωσε ότι η πγδμ θα κάνει χρήση του δανείου εάν παραστεί ανάγκη. Κατά την δε επίσκεψή του στο Βελιγράδι, προκειμένου να συμμετάσχει σε διεθνή διάσκεψη, ο ίδιος δήλωσε ότι η επιλογή του δανείου από το ΔΝΤ θα πρέπει να εξετασθεί σε σχέση με τις εναλλακτικές επιλογές, όπως η έκδοση των κρατικών ομολόγων. Επίσης, ο κ. υπουργός ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση θα διαβουλευθεί με τους επιχειρηματίες και με τους οικονομικούς αναλυτές και στις επόμενες δύο εβδομάδες θα αποφασίσει κατά πόσον θα λάβει δάνειο από το ΔΝΤ. Τέλος, ο κ. Stavreski δήλωσε για το πρακτορείο «Reuters» ότι η κυβέρνηση εξετάζει την έκδοση των κρατικών ομολόγων σε δηνάρια, αλλά η προτεραιότητα δίνεται στο προσφερόμενο δάνειο από το ΔΝΤ. Ο πρωθυπουργός της πγδμ από την άλλη πλευρά, ανακοίνωσε πριν από αρκετές μέρες ότι αυτή τη στιγμή η χώρα του δεν έχει καμία ανάγκη δανείου από το ΔΝΤ, αλλά αν στο μέλλον προκύψει σχετική ανάγκη, το δάνειο μπορεί να γίνει δεκτό. Προέβη ακόμη στη δήλωση ότι η κυβέρνηση σκέφτεται να αντικαταστήσει με αυτό το δάνειο τον εσωτερικό δανεισμό μέσω των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου. Τέλος, σύμφωνα με τον κ. Gruevski, η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να αποπληρώσει μέσω του συγκεκριμένου δανείου, το οποίο έχει χαμηλό επιτόκιο, προηγούμενες οφειλές που έχουν υψηλότερα επιτόκια. Όσον αφορά στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Vladimir Pesevski, ανέφερε ότι τα προγράμματα για τα οποία θα δαπανηθούν τα χρήματα από το ΔΝΤ είναι γνωστά και αφορούν σε δύο κατευθύνσεις: στην κάλυψη του ελλείμματος του προϋπολογισμού το οποίο προβλέπεται στο 2,5% του ΑΕΠ και στην αποπληρωμή ενός μέρους των δανείων τα οποία η πγδμ συνήψε κατά τα προηγούμενα έτη και τα οποία, κατά τον ίδιο, ανέρχονται περίπου στα 300-320 εκατομμύρια ευρώ. Συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των χρηματιστηρίων των Σκοπίων και της Βιέννης Συμφωνία συνεργασίας με το Χρηματιστήριο της Βιέννης υπέγραψε το Χρηματιστήριο της πγδμ στον τομέα της ανταλλαγής δεδομένων που αφορούν στις συναλλαγές. Με βάση τη συμφωνία, τα δεδομένα από τις συναλλαγές στο Χρηματιστήριο της πγδμ θα διανέμονται μέσω ειδικής εφαρμογής η οποία θα ενοποιεί και θα διανέμει στοιχεία από τα εξής οκτώ χρηματιστήρια: της Βιέννης, της Βουδαπέστης, της Λουμπλιάνας, της Πράγας (ανήκουν ήδη στο Central & East Europe Stock Exchange Group), καθώς και του Βουκουρεστίου, του Σαράγεβο, της Μπάνια Λούκα και των Σκοπίων.

8 Ο επιχειρηματικός κόσμος της πγδμ ζητά ριζικά μέτρα για την οικονομία Σύμφωνα με επιχειρηματικούς και οικονομικούς παράγοντες της πγδμ, μόνο με ριζικά και επώδυνα μέτρα μπορεί η οικονομία της χώρας να αναδιαρθρωθεί και να ανυψωθεί από τον πυθμένα όπου έχει βυθιστεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών. Σύμφωνα με τους ίδιους, οι αλλαγές που έγιναν μέχρι τώρα είναι απλώς «διακοσμητικές» ενώ η χώρα δεν διαθέτει καταρτισμένο εργατικό δυναμικό, η τεχνολογία της είναι απαρχαιωμένη και η παραγωγή της είναι ως επί το πλείστον εντάσεως εργασίας. Κατά τον πρόεδρο του Οικονομικού Επιμελητηρίου της πγδμ Branko Azeski εξ άλλου, η πτώση της παραγωγής, η αύξηση των εισαγωγών καθώς και το υπερβολικό μέγεθος του δημοσίου τομέα είναι μερικά από τα προβλήματα που αναδύθηκαν στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, τα οποία όμως στην πραγματικότητα ήσαν παρόντα εδώ και χρόνια. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να γίνει η κινητήριος δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης, όπως ακόμη μέτρα για την αύξηση των εξαγωγών και της ενεργειακής απόδοσης καθώς και για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών. Τραπεζικά Νομισματικά Σουηδικά κεφάλαια εισήλθαν στην Komercijalna Banka Η σουηδική εταιρεία επένδυσης κεφαλαίων East Capital Explorer Investments AB εισήλθε στην Komercijalna Banka της πδγμ με την αγορά μετοχών της ύψους περίπου 12 εκατ. ευρώ ενώ επίσης η σλοβενική εταιρεία επένδυσης κεφαλαίων Publicum αγόρασε μετοχές της ίδιας τράπεζας ύψους 100.000 ευρώ. Τα δύο ταμεία κατέβαλαν 3.500 ανά μετοχή. Το διοικητικό συμβούλιο της Komercijalna Βanka δήλωσε ότι οι εν λόγω εξαγορές πρόκειται να εξασφαλίσουν τη μελλοντική ανάπτυξη της τράπεζας. Τέλος, η Komercijalna Βanka επένδυσε 105 εκατ. ευρώ σε κρατικά ομόλογα στην πρόσφατη δημοπρασία που διενήργησε η Κεντρική Τράπεζα της χώρας. Συναλλαγματικά αποθέματα Συναλλαγματική ισοτιμία Απαγορευμένη η συμμετοχή των πολιτών της πγδμ στα ξένα χρηματιστήρια προκειμένου να αποτραπεί εκροή συναλλάγματος Τοπικά δημοσιεύματα σχολιάζουν ότι οι κάτοικοι της πγδμ δεν έχουν τη νομική δυνατότητα να επενδύουν σε χρυσό ούτε επίσης να συμμετέχουν σε ξένα χρηματιστήρια δεδομένου ότι οι Αρχές της χώρας ανησυχούν ότι με τον τρόπο αυτό θα σημειωθεί μεγάλη εκροή συναλλάγματος. Διεθνείς Διαγωνισμοί Ακύρωση ενός στους τέσσερις διαγωνισμούς που προκηρύσσονται στην πγδμ Σύμφωνα με το Κέντρο Πολιτικής Επικοινωνίας της πγδμ, οι δημόσιες προμήθειες στη χώρα παραμένουν ένα πεδίο ανοιχτό στη διαφθορά ενώ οι καταχρήσεις σε σχέση με αυτές συνεχώς αυξάνονται. Ως εκ τούτου, ακυρώνεται περίπου ένας

9 στους τέσσερις διαγωνισμούς που προκηρύσσονται στη χώρα. Σημειώνεται ότι μέσω των δημοσίων συμβάσεων πραγματοποιείται το 75% των δαπανών του προϋπολογισμού της πγδμ. Σύμφωνα επίσης με τους ειδικούς, οι κρατικοί φορείς ευνοούν ορισμένες εταιρείες, ενώ γίνεται χρήση αμφισβητήσιμων κριτηρίων για την επιλογή της καλύτερης προσφοράς και παρατηρείται απόκρυψη κρίσιμων πληροφοριών προκειμένου να παρεμποδίζονται οι διαμαρτυρίες από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες. Ως εκ τούτου, το ενδιαφέρον των εταιρειών για συμμετοχή στους διαγωνισμούς μειώνεται συνεχώς. Η ομάδα των χωρών για την καταπολέμηση της διαφθοράς στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης (GRECO) πιστεύει ότι ειδικοί σε θέματα δημοσίων συμβάσεων θα πρέπει να αναλύσουν την ισχύουσα νομοθεσία της πγδμ και στη συνέχεια να προσπαθήσουν να τη βελτιώσουν ώστε να καταστεί πιο αποτελεσματική η καταπολέμηση της διαφθοράς. Παράταση του διαγωνισμού για την εκχώρηση οδικών τμημάτων κατά μήκος του Διαδρόμου 8 Παρατάθηκε κατά ένα μήνα η προθεσμία για την εκχώρηση ορισμένων οδικών τμημάτων κατά μήκος του Διαδρόμου 8. Στα μέσα Νοεμβρίου θα γίνει γνωστό ποιες εταιρείες προκρίθηκαν στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού. Διεθνείς εκθέσεις Έναρξη της διεθνούς έκθεσης TEHNOMA Την Τρίτη 19 Οκτωβρίου άνοιξε τις πύλες της στον εκθεσιακό χώρο των Σκοπίων η 36 η διεθνής έκθεση TEHNOMA. Στην εν λόγω έκθεση μεταλλουργίας, ηλεκτρονικών, μηχανημάτων και ενέργειας, η οποία πρόκειται να διαρκέσει από τις 19 έως τις 23 Οκτωβρίου, συμμετέχουν άνω των εκατό ξένων εταιρειών από δώδεκα χώρες, μεταξύ των οποίων και 13 ελληνικές επιχειρήσεις και φορείς.