«Δημιουργικά Εργαστήρια Νέων» Θέμα: Καταγραφή/Αφομοίωση βιωμάτων

«Δημιουργικά Εργαστήρια Νέων» Θέμα: Καταγραφή/Αφομοίωση βιωμάτων Δράση:«Ακολουθώντας τη ροή» Διάστημα:24/7/2011 έως 6/8/2011 1 / 8

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Στα πλαίσια του προγράμματος «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων της Δυτικής Θράκης» και ειδικότερα των «Δημιουργικών Εργαστηρίων Νέων», στην θερινή δράση «ακολουθώντας τη ροή», δημιουργήθηκε μια ομάδα νέων ενηλίκων. Αυτή η ομάδα αποτελείται από παλαιότερα και καινούρια μέλη ( Μπετούλ, Οζγέ, Σεριφέ, Τουλαϊ, Φεϊμέ, και Δημήτρης). Επίσης, υπήρξαν και πολλοί επισκέπτες που μας βοήθησε ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Έχοντας ως έναυσμα κάποιες ερωτήσεις που μας δόθηκαν, καταγράψαμε και αφομοιώσαμε τα βιώματα μας, τα δέσαμε σε μια κοινή ματιά και δημιουργήσαμε μια ιστορία. Η ιστορία αυτή έχει πρωταγωνιστή μια Λιβελούλα, η οποία ταξιδεύει στον Νέστο και εκεί συναντάει την ομάδα των ΔΕΝηλίκων και έτσι ξεκινάει μια όμορφη συζήτηση μεταξύ τους. Στην ιστορία αυτή απαντιούνται κάποια από τα ερωτήματα, τα παραπάνω ερωτήματα παρατίθενται στο τέλος μαζί με τις απαντήσεις τους. Τέλος, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά το Πρόγραμμα και την υπεύθυνη των Δημιουργικών Εργαστηριών Νέων, την Κ. Άννη Βασιλείου για την υποστήριξη και την ευκαιρία που μας έδωσε να συμμετέχουμε σε μια τόσο όμορφη δράση. «Η ΠΥΛΗ» Ο Κόσμος των Διαπολιτισμικών,Ευεργετικών, Νεραϊδοπαρμενών ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΤΗΤΑ 1 η : «Το ταξίδι της Λιβελούλας στο Νέστο» ΚΕΦΑΛΑΙΑ Επανασύνδεση παλιών μελών Κάλεσμα νέων μελών Δημιουργία ομάδας Η μυστική αποστολή της ομάδας Νεραϊδοδουλειές ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΤΗΤΑ 2 η : To be continued Σε ένα από τα ταξίδια της στο Νέστο η Λιβελούλα συνάντησε μια ομάδα νέων. Όταν τούς ρώτησε: - Ποιοι είστε εσείς; Τότε της απάντησαν: - Είμαστε οι ομάδα ΔΕΝηλίκων!!! Η Λιβελούλα γνώρισε αυτή την ομάδα το διάστημα που κάνανε κάμπινγκ στο Νέστο. Ήταν όμως πολύ περίεργη να μάθει τι κάνουν αυτοί οι νέοι εκεί; Από πού είναι; Πώς έφτασαν ως εκεί; Ποσό θα έμεναν εκεί; 2 / 8

Όλα αυτά τα ερωτήματα τριγυρνούσαν στο μυαλό της Λιβελούλας. Τα οποία όμως ντρεπόταν να κάνει. Δεν ήξερε αν ήταν ευπρόσδεκτη. Τότε δειλά-δειλά πλησίασε Οι ΔΕΝήλικες δεν είχαν πρόβλημα με τους επισκέπτες, συχνά δέχονταν κόσμο. Ήταν κάτι που τους ευχαριστούσε και τους ανανέωνε. Έτσι με μεγάλη χαρά την άφησαν να κάτσει δίπλα τους. Ήταν το τελευταίο τους βραδύ και η Λιβελούλα θα ήταν ο τελευταίος τους επισκέπτης. Η Λιβελούλα παρακολουθούσε με μεγάλο ενδιαφέρον τη συζήτηση των νέων. Οι οποίοι συζητούσαν για την αυριανή μέρα, έλεγαν συνέχεια για έναν (κοινό τόπο) σε έναν τοίχο, τον οποίο θα έπρεπε να τελειώσουν. Δεν είχε ξανακούσει κάτι τέτοιο, χωρίς όμως να διακόψει συνέχισε να ακούει... - Πρέπει να το τελειώσουμε είπε ο ένας. - Ναι. αναφώνησαν όλοι. - Εμένα με δυσκόλεψαν κάποια παιδιά. Δεν μπορούσα να τους εξηγήσω κάποιες έννοιες πετάχτηκε κάποιος άλλος. - Ναι δίκιο έχεις, εγώ βεβαία νοιώθω ορισμένες φορές πως δεν βρίσκω κατανόηση και συνεργασία είπε ένας άλλος. Όλοι απόμειναν σιωπηλή και σκεπτική. Τώρα ήταν η στιγμή για τη Λιβελούλα να ρωτήσει. - ΕΕΕ, μπορείτε να μου πείτε για αυτό το κοινό τόπο ; Φαίνεται ενδιαφέρον αλλά δεν έχω ακούσει ξανά για κάτι τέτοιο το οποίο να είναι και πάνω σε τοίχο. Τότε άρχισαν να εξηγούν στην Λιβελούλα πως ξεκίνησαν. Ένας από αυτούς της είπε ότι ξεκίνησαν με σκοπό την επανασύνδεση παλαιότερων μελών μιας ομάδας εφήβων. Στην παρέα αγκάλιασαν και όσους νέους ήθελαν να είναι μαζί. Αποφάσισαν να κάνουν κάμπινγκ στο Νέστο. Ένας στόχος ήταν να βοηθήσουν έτσι ώστε να ζωγραφιστεί ένας τοίχος στο παλιό σχολειό της Γαλάνης. Η ομάδα μας σκέφτηκε να χωρίσουμε τον τοίχο σε θεματικές, έτσι ώστε να διευκολυνθούμε. Ο τοίχος θα βαφόταν από παιδιά για αυτό ζητήσαμε και την γνώμη ενός εκπροσώπου του χωριού. Επίσης ζητήσαμε βοήθεια από έναν καλλιτέχνη ο οποίος είναι και μαζί μας το Οδυσσέα. - Οδυσσέας: Ναι, μου ζήτησαν να φτιάξω σε μορφή γκράφιτι ένα μεγάλο τρένο. Το κάθε βαγόνι είχε ένα θέμα. Τον μύθο, την ιστορία του χωρίου, το χωριό, το μονοπάτι, το ποτάμι, το Νέστο και το μέλλον. - Ωραίο! αναφώνησε η Λιβελούλα. Τότε συνέχισε κάποιος άλλος λέγοντας: Οζγκέ. - Ξέρεις στόχος μας είναι να φτιάξουμε όλοι μαζί κάτι κοινό δίνοντας όλοι ένα κομμάτι μας. - Μέσα σε όλα αυτά που κάναμε υπήρχαν και πράγματα που κάναμε για πρώτη φορά. Είπε η - Ναι, ναι!! Πρώτη φορά ήταν που έκανα κάμπινγκ, κανό καγιάκ, έφαγα marsh mellows, μαγείρεψα τουρλού στα ξύλα, έγινα νεράιδα και έκανα μπάνιο στο ποτάμι. Πετάχτηκε και είπα η Τουλαϊ. - Και εμείς!!! φώναξαν κάποιοι. - Εγώ στην αρχή είχα αγωνία, ενθουσιασμό και χαρά. Είπε η Μπετούλ. - Και εγώ ένοιωσα τα ίδια αλλά είχα και λίγο φόβο με δισταγμό μαζί. Είπε η Οζγκέ. - Πάντως παιδιά εγώ τις προσδοκίες μου να κάνω φιλίες, να ταξιδέψω με άτομα που είχαμε κοινούς στόχους, να αποδράσω στη φύση, να δημιουργήσω, να ανακαλύψω νέα πράγματα αλλά να ανακαλύψω και τα όρια μου, κατάφερα και τις εκπλήρωσα. Είπε η Σεριφέ. 3 / 8

Στην συνέχεια συμφώνησαν όλοι πως είχαν και αυτοί ολοκληρώσει τις δικές τους προσδοκίες. Άλλοι τις ίδιες και άλλοι κάποιες από αυτές. Η Λιβελούλα με ένα χαμόγελο είπε - Πόσες μέρες θα διαρκέσει το κάμπινγκ; - Τρεις μέρες, αυτή είναι η τελευταία μας νύχτα εδώ. Είπε η Φεϊμέ. - Και πώς περάσατε αυτές τις μέρες; Πώς σας φάνηκε; Μπορείτε να μου περιγράψετε με μια λέξη την κάθε μέρα όπως την νιώσατε; Πώς θα την ονομάζατε; - Την πρώτη μέρα θα την χαρακτήριζα με την λέξη ΤΡΙΚΥΜΙΑ. Γιατί όλο αυτό ήταν κάτι άγνωστο αλλά και οι καιρικές συνθήκες δεν βοηθούσαν και ο αέρας παρά λίγο να μου πάρει την σκηνή. Η δεύτερη μέρα μου θυμίζει ΓΑΛΗΝΗ. Διότι, έφτιαξε ο καιρός και γνωριστήκαμε καλά ο ένας με τον άλλον και ήρθαμε πιο κοντά. Σήμερα όμως νοιώθω ΑΣΦΑΛΕΙΑ. Γιατί είμαι πιο σίγουρη ότι όλα θα πάνε καλά. Είπε η Μπετούλ. - Αχ τι ωραία!!! Θα ήθελα να ήμουν και εγώ μαζί σας. Είπε η Λιβελούλα. - Και τότε ο Δημήτρης της είπε : Μπορείς να έρθεις να μας επισκεφτείς όποτε θες γιατί σκεφτόμαστε να συνεχίσουμε να ταξίδια μας στο δημιουργικό κόσμο του ΔΕΝ και να μεγαλώσουμε αυτήν την ομάδα. Αλλά δεν ξέρουμε αν αυτός ο χώρος θα είναι φυσικός ή και διαδικτυακός. Σκεφτόμαστε όμως ότι ένας διαδικτυακός χώρος θα ήταν πιο βολικός γιατί θα μπορούμε να επικοινωνήσουμε από όπου και αν ήμαστε. - Τώρα παιδιά θέλω να πάω για ύπνο γιατί είμαι πολύ κουρασμένη και αύριο έχω μεγάλο ταξίδι να κάνω. Χάρηκα πολύ που σας γνώρισα είσαστε φανταστική ομάδα σας εύχομαι καλή συνέχεια με ότι και αν κάνετε. Όλη η ομάδα την αποχαιρέτησε και πήγε για ύπνο. TO BE CONTINUED 4 / 8

ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Θα ήθελες να είσαι μέλος της ομάδας νέων ΔΕΝηλίκων; Με ποιον τρόπο; Γιατί (πώς θα έμπαινε στη ζωή σου καθώς κυλάει σήμερα τι ρόλο θα έπαιζε;) Θα με χαροποιούσε η ιδέα του να είμαι μέλος της ομάδας νέων ΔΕΝηλίκων. Γιατί το γεγονός ότι υπάρχει δυνατότητα αλληλεπίδρασης με διαφορετικά άτομα υπό διαφορετικά πλαίσια θεωρώ πως είναι μια πρόκληση. Όταν λέω διαφορετικά πλαίσια εννοώ πιο ευέλικτα, πιο ελεύθερα, για να δημιουργηθούν αληθινές ανθρώπινες σχέσεις βασισμένες στο διάλογο και την διαφορετικότητα. Επίσης, είναι ένας εποικοδομητικός τρόπος να γεμίσει το ελεύθερό του χρόνο κανείς. Τέλος, θεωρώ ότι είναι ένα μέσω που βοηθάει κάποιες στιγμές την ημέρα είτε της εβδομάδας να αποδράσει κανείς από την καθημερινότητα του, να ξεφύγει από αυτά που τον ενοχλούν, φτιάχνοντας έναν δικό του χώρο που υπερισχύουν τα δικά του θέλω. Αν σκεφτείς τις 3 μέρες στο ποτάμι στην κατασκήνωση βρες μια λέξη για κάθε μέρα. Άσε να γίνει αφετηρία αυτή η λέξη κι ακολούθησε τις σκέψεις σου σαν να ήταν ποτάμι. Απεικόνισε αυτό το ποτάμι (με λόγο, ή/και με εικόνα). Έχοντας ζήσει αυτές τις αξέχαστες μέρες στο ποτάμι αν θα μπορούσα να χωρέσω όλα αυτά που έζησα σε μια λέξη για την κάθε μέρα. Νομίζω πως θα ήταν δύσκολο αλλά θα μπορούσε να γίνει μια προσέγγιση. Η πρώτη μέρα μου θυμίζει ΤΡΙΚΥΜΙΑ... Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί πως μπορεί να υπάρξει τρικυμία σε ποτάμι. Και όμως το να κρατήσει κανείς ισορροπίες σε κάτι το οποίο του είναι άγνωστο, έχοντας και τις καιρικές συνθήκες αντίπαλες, (όπως η βροχή και ο αέρας που παραλίγο να πάρει την σκηνή)τον κάνει να βρίσκεται σε εγρήγορση και να παλεύει με κάτι είτε αυτό είναι μέσα του είτε έχει να κάνει με εξωτερικούς. Τελευταία μέρα και είναι περίεργο αλλά νιώθεις ότι κάτι έχει αλλάξει. Δεν θέλεις να φύγεις αλλά δεν φοβάσαι να φύγεις. Γιατί αυτή η μέρα ονομάζεται ΑΣΦΑΛΕΙΑ... Νιώθεις αρκετά ασφαλείς με τον χώρο, τους γύρο σου, δεν θες να τελειώσει. Όμως, νιώθεις και αρκετά ασφαλείς γιατί ξέρεις ότι δεν θες να το αφήσεις πίσω σου, το κουβαλάς μέσα σου, το διατηρείς. Η δεύτερη μέρα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί με την λέξη ΓΑΛΗΝΗ... Γιατί μετά από μια τρικυμία συναισθημάτων και αφού πλέον το άγνωστο ως ενός σημείου έχει κερδηθεί και μπορεί να αποτελέσει μέρος των εμπειριών σου νιώθεις να έχεις ηρεμήσει ακολουθώντας τη φύση. Ακολουθείς πλέων την ροή του ποταμού και αφού είσαι στο ποτάμι αυτό σε πάει απαλά στο μέλλον. Έχεις κερδίσει κάτι δύσκολο, τώρα είσαι μέσα, τώρα νιώθεις το περιβάλλον αρκετά οικείο, ώστε να το εμπιστευτείς. 5 / 8

Θυμήσου μερικά από τα κύρια συναισθήματα & σκέψεις που είχες όταν πρωτοάκουσες για τη θερινή δράση των ΔΕΝ. Τι προσδοκίες είχες; Κάποια από τα κύρια συναισθήματα στην αρχή ήταν : Η αγονία, ο ενθουσιασμός, η χαρά, ο δισταγμός, ο φόβος... Οι προσδοκίες ήταν η αυτογνωσία, οι φιλίες και η ανάπτυξη οικειότητας, η απόδραση, το ταξίδι, να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας, να ανακαλύψουμε τα όρια μας και το περιβάλλον, να δημιουργήσουμε. Τι σκέψεις, ιδέες έχεις για έναν χώρο στο ΔΕΝ αφιερωμένο στην ηλικιακή ομάδα των νέων ενηλίκων; Πώς θα ήταν αυτός ο χώρος; Τι θα γινόταν σ' αυτόν τον χώρο; (ο 'χώρος' μπορεί να είναι φυσικός χώρος ή και διαδικτυακός χώρος). Κάνοντας μια πρόχειρη περιήγηση στους δρόμους της Ξάνθης, καταλαβαίνει κανείς την έλλειψη Δημιουργικών Χώρων Νέων. Δεν υπάρχει ένα κοινό σημείο αναφοράς, το οποίο να αποτελέσει το προπύργιο Δημιουργίας Ομάδων Νέων που θα ασχολούνται με θέματα Πολιτιστικά, Περιβαλλοντικά και λοιπά Κοινωνικά. Η πρόταση μου για τον Φυσικό Χώρο έχει ως εξής: Ένας αρκετά μεγάλο ειδικά διαμορφωμένος χώρος(από εμάς), παραχωρημένος από το ΚΕΣΠΕΜ στον οποίο θα κάνουμε τόσο τις συναντήσεις μας, τακτικές ή «άτακτες» αλλά κυρίως θα αποτελεί έναν χώρο στον οποίο θα μπορούν οι νέοι της πόλης να κάνουν δραστηριότητες που λόγω οικονομικών ή άλλων δυσκολιών δεν μπορούν να τις κάνουν αλλού. Θα έχει ίντερνετ, καφέ, αναγνωστήριο, βιβλιοθήκη, κονσόλα ήχου (γιατί όχι;) και ότι άλλο έχουμε διάθεση να κάνουμε. Μέρος του φυσικού χώρου θα μπορούσε να αποτελέσει ένα παλιό βαν (τύπου της δεκαετίας του 70) το οποίο θα διαμορφώναμε αναλόγως και θα αποτελούσε το μεταφορικό μας μέσο για εξορμήσεις στο ποτάμι, στο βουνό, στον αγρό, τη θάλασσα και το φεγγάρι. Η πρόταση μου για τον Διαδικτυακό Χώρο είναι η εξής: Μια ιστοσελίδα στην οποία θα εξηγούμε ποιοι είμαστε, τι δραστηριότητες έχουμε, ποιοι είναι οι σκοποί μας (οι καλύτεροι), και με φωτογραφικό υλικό. Η διαμόρφωση θα μπορούσε να είναι πέρα από τα συνηθισμένα, κλασικά μοντέλα ιστοσελίδων αλλά με διαφορετική παρουσίαση και δομή. Από εκεί και πέρα θα ήταν συναρπαστική και η οικοδόμηση ενός φόρουμ ιδεών και απόψεων στο οποίο θα εκθέτουμε προβληματισμούς, θα κάνουμε όνειρα αλλά κυρίως θα αποτελέσει μια μεγάλη βάση δεδομένων από προτάσεις και ιδέες τις οποίος θα συζητάμε, με σκοπό την μελλοντική τους υλοποίηση. Αν ο τίτλος είναι βιβλίου τότε ποια τα κεφάλαιά του; Αν είναι ταινία, τότε ποια τα μέρη του; αν είναι ζωγραφικός πίνακας τότε ποια θέματα διαπραγματεύεται; αν είναι τραγούδι ή ποίημα, τότε για ποια πράγματα μιλάει; Τα κεφάλαια του πιθανού βιβλίου θα ήταν τα εξής: Επανασύνδεση παλιών μελών Κάλεσμα νέων μελών Δημιουργία ομάδας Η μυστική αποστολή της ομάδας Νεραϊδοδουλειές Αν σε ρωτούσαν οι φίλοι σου που χάθηκες για μια εβδομάδα τι θα τους έλεγες ; Θα τους έλεγα ότι πήγα με το μαγικό τρένο ένα ταξίδι στην φανταστική νεραϊδοχώρα και ότι είμαστε κάποιο νέοι που βρεθήκαμε σε ένα πρόγραμμα του ΚΕΣΠΕΜ (ΔΕΝ). Έτσι κανονίσαμε μια μυστική αποστολή, η οποία ήταν να κατασκηνώσουμε για κάποιες μέρες όπου εκεί γνωρίσαμε ο ένας τον άλλον, εξερευνήσαμε πράγματα, μάθαμε διάφορα, μαγειρέψαμε το φαγητό μας το τουρλού, μαζέψαμε ξύλα, ήρθαμε πιο κοντά με τη φύση, κάθε βραδύ ανάβαμε φωτιά και μαζευόμασταν γύρο, γύρο από την φωτιά σαν μια μεγάλη οικογένεια. Εκεί συζητάγαμε, λέγαμε αστεία, γελούσαμε και φυσικά είχαμε και τα ευχάριστα δώρα που μας έφερνε το ποτάμι, οι επισκέπτες μας βεβαία. Δεν παραβλέψαμε και τις δροσερές βουτιές μας στο μαγικό ποτάμι και ούτε την παρακολούθηση των αστεριών που φώτιζαν τον ουρανό. Άλλα εξίσου ευχάριστες ήτα και οι μέρες που περνάγαμε με τα παιδιά που είχαν όλα από ένα υπέροχο χαμόγελο και ζωγραφίζαμε όλοι μαζί με τόσα υπέροχα χρώματα, τα βαγόνια που είχαν θέματα τον μύθος, την ιστορία, το χωριό, το μονοπάτι, το Νέστος και το μέλλον. Με άλλα λόγια ήτα μέρες 6 / 8

χαλάρωσης αυτογνωσίας και ηρεμίας. Για όλους αυτούς τους λογούς ο Νέστος θα μου μείνει ως μια πολύ ευχάριστη ανάμνηση και θα τη θυμάμαι πάντα. Τι ρόλο έπαιξε στο πώς βίωσες τη βδομάδα το γεγονός ότι εντάξαμε επισκέπτες στην παρέα μας (μας τους έφερνε το ποτάμι) κι άλλαζε σύνθεση η ομάδα συνεχώς (σκέψου τον Οδυσσέα, την Δήμητρα, τον Βασίλη, τον Σελμάν, την Ίριδα και τον Γρηγόρη, (τη Στεφανία & τον Δημήτρη - 'καλλιτέχνες'), τον Σταύρο και την κοπελιά του Κατερίνα, τους φίλους του Χρήστου από Βουλγαρία, τους γονείς της Φεϊμέ, την μητέρα (Κωνσταντίνα) και τον θείο (Χρήστο) του Οδυσσέα, τις Φατμά, Σερρά, Σεϊλέν, Ελένη (μαζί με τη Δήμητρα οι 5 τους ξεκίνησαν μια ομάδα νέων ΔΕΝηλίκων την άνοιξη)... Με τους επισκέπτες νιώσαμε ανανέωση και σαν οικοδεσπότες, δεν αποστυντόνιζε την ομάδα, δεν μας ενοχλούσε και ήταν μια ευκαιρία για ανατροφοδότηση (για να πάρουμε και εμείς κάτι απ' αυτά). Τι σου άρεσε στο πρότζεκτ του τοίχου; τι σε δυσκόλεψε; τι σε διευκόλυνε; Στο πρότζεκτ του τοίχου μας άρεσε ιδιαίτερα η συνεργασία με τα παιδιά,η χαρά των παιδιών,η αρμονία των χρωμάτων,η ιδέα ενός τρένου με θεματικές (ιστορία, μύθος, χωριό, διαδρομή προς το ποτάμι, το ποτάμι, το μέλλον) και ο προορισμός του τρένου, δηλαδή το τελευταίο κομμάτι που δημιουργήθηκε από τους καλλιτέχνες. Εκτός από τους καλλιτέχνες μας διευκόλυναν πολύ Ο Οδυσσέας, οι εμψυχωτές, ο χωρισμός σε θεματικές καθώς και τα παιδιά. Ενώ αυτά που μας δυσκόλεψαν έστω και λίγο ήταν η μεταξύ μας επικοινωνία, η μεταφορά κάποιων εννοιών στους μαθητές(όπως οι πρόσφυγες), η δυσκολία στο να περιορίσουμε τα παιδιά για να μείνει χώρος και για αυτούς που θα έρθουν την επόμενη μέρα, επίσης η ζέστη και ο ήλιος. Αν έδινες τη δική σου επιστημονική ματιά (αυτή που σπουδάζεις) στη δράση που βίωσες, ποια θα' ταν αυτή; Ως παιδαγωγός και μάλιστα της προσχολικής ηλικίας γνωρίζω πόσο σημαντικά είναι τα βιώματα που έχει ένα παιδί στην πρώιμη ηλικία για την μετέπειτα πορεία του. Είναι γνωστό πλέον από τους περισσότερους πως τα βιώματα αυτής της ηλικίας επηρεάζουν την ψυχολογία του και το βοηθούν να διαμορφώσει τον δικό του χαρακτήρα που είναι μοναδικός. Επομένως, αυτό το πρόγραμμα που βοηθάει τα παιδιά από μικρή ηλικία να γίνονται δημιουργικά, να μαθαίνουν να στηρίζονται στις δυνάμεις τους και να πιστεύουν στους εαυτούς τους μόνο χρήσιμο θα μπορούσε να είναι. Επιπλέον, τα παιδιά από μικρή ηλικία μαθαίνουν να δημιουργούν ομάδες να συνεργάζονται και να δέχονται την διαφορετικότητα. Όλα αυτά θεωρώ πως είναι πολύ χρήσιμα για την δημιουργία ενός υγιή ενήλικα και πως προγράμματα μόνο σαν το (ΚΕΣΠΕΜ) και τα εργαστήρια σαν αυτό του ΔΕΝ, τα οποία βοηθούν τα παιδιά να διασκεδάζουν δημιουργικά, θα μπορούσαν να το προσφέρουν. (ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ) Κατά την γνώμη μου η δράση στην οποία αναφερόμαστε πέτυχε τον στόχο της ως Διαπολιτισμικής. Το τουρλού των Δ.Ε.Ν είναι μια απόδειξη. Παρόλο που μια έννοια,όπως αυτή της Διαπολιτισμικότητας, τουλάχιστον ως σήμερα, έχει χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά στην εκπαίδευση. Γιατί στόχος του εκπαιδευτικού μας συστήματος ήταν η αφομοίωση και η ενσωμάτωση, κυριαρχούσε δηλαδή ένας πολιτισμός. Αυτό βέβαια είχε αρνητικές συνέπειες τόσο στα παιδιά της κυρίαρχης ομάδας, όσο και σε αυτά της μειονότητας. Στην πρώτη περίπτωση τα παιδιά στερούνται φαντασία και κριτική ικανότητα. Στην Δεύτερη είτε αφομοιώνονται είτε περιθωριοποιούνται. Τα παιδιά μειονότητας έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες αποτυχίας, έχοντας μειωθεί η αυτοεκτίμηση τους, τους δημιουργείτε αρνητική αυτοεικόνα, αφού δεν βλέπουν τον εαυτό τους σε ότι έχει να κάνει με πρόοδο, τέχνες κ.τ.λ. Υπάρχουν ελάχιστα παραδείγματα, που ας είμαστε ειλικρινής ανήκουν στα έργα της αφομοίωσης-ενσωμάτωσης. Στην πράξη, όλες αυτές τις μέρες, δεν ήταν ελάχιστες η φόρες που έβλεπα στα παιδιά,τα οποία ανήκουν στην μειονότητα, να εκφράζουν αυτό που κυρίαρχη ως φράση στην κοινωνία «Δεν είναι αυτά για εμάς», «Εγώ δεν μπορώ να το κάνω». Ήταν φανερό ότι τα παιδιά αυτά δεν έχουν αυτοπεποίθηση, δεν πιστεύουν στην επιτυχία τους. Έχουν δεχτεί την ταυτότητα τους,ως αυτή του μειονοτικού, αυτού που μένει πάντα ένα βήμα πίσω. Επίσης όπως ανέφερα παραπάνω αυτό είναι αρνητικό και για τα παιδιά της Κυρίαρχης ομάδας, αφού το εκπαιδευτικό σύστημα τα ωθεί στην έτοιμη γνώση, έτσι δεν ήταν λίγες η φορές που δεν ήταν συνεργάσιμα, λόγω του ότι πίστευαν ότι δεν έχουν ανάγκη να δημιουργήσουν, δεν υπάρχει λόγος για κάτι τέτοιο. Επομένως, η παρέμβαση εκτός σχολείου χαρίζει στα παιδιά αυτά που το σχολικό σύστημα δεν μπόρεσε. Τα παιδιά επηρεάζονται από αυτές της παρεμβάσεις και μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για την μετέπειτα πορεία τους. Αφού τα κάνει δεκτικά στο διαφορετικό, μαθαίνουν να δουλεύουν για κάτι κοινό, μαθαίνουν ότι κάθε πολιτισμός είναι χρήσιμος. Το ζήτημα βέβαια είναι καθαρά πολιτικό και αυτό κάνει το θέμα ιδιαίτερα ευαίσθητο. Όμως εγώ πιστεύω στην δουλεία των Δ.Ε.Ν και εύχομαι την φράση 7 / 8

«δεν είναι αυτά για εμάς» να την μετατρέψουν σε «Δ.Ε.Ν, είναι αυτά για εμάς». (ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΟΣ) Είδα κάποια σύνολα ανθρώπων, που είχαν τις ιδιότητες κάποιων πράξεων, το οποίο συνεπάγεται ότι είναι ομάδες. Μια ομάδα δεν είναι απλά ένα σύνολο, αλλά και μια, τουλάχιστον πράξη. Στα μαθηματικά η αφαίρεση δεν είναι τίποτα άλλο από την πρόσθεση αρνητικών αριθμών. Στις ομάδες των ΔΕΝ υπάρχει μόνο η πρόσθεση θετικών στοιχείων. Συνεπώς οι ομάδες των ΔΕΝ έχουν πραγματικές Θετικές πράξεις. (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ) Με βάση τις σπουδές μου, σαν ένας βιολόγος μπορώ να συμπεράνω πως ο άνθρωπος είναι συνδεδεμένος με τη φύση, εκεί βρίσκει γαλήνη και ηρεμία. Γιατί ξέρει που ανήκει και από που προέρχεται, επιστρέφει ξανά εκεί με όποιον τρόπο μπορεί. Επομένως, η επιλογή του φυσικού περιβάλλοντος από το πρόγραμμα,νομίζω ήταν η ιδανική. Το μέρος διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ των παιδιών και των εμψυχωτών αλλά και ανοίγει δρόμους για την έκφραση τους. Είναι πιο ελευθέρα απ τα παιδιά που είναι συνέχεια σε πολυκατοικίες και σε σπίτια, τα οποία απομονώνονται. Επίσης, καταλαβαίνουμε ποσό σοφή είναι η φύση, η οποία φροντίζει σχεδόν για τα πάντα και Δ.Ε.Ν αφήνει τίποτα να πάει χαμένο. Επιπλέον, τα έχει δομήσει τόσο καλά σύμφωνα με της ανάγκες όλων των ανθρώπων των ζωών (γαριδούλες, ψαράκια, λιβελούλες, πεταλούδες,) το ποτάμι έχει πολύ νερό το οποίο αρκεί για όλους όσους το χρειάζονται. Τα καταπράσινα δέντρα έχουν πολλά φύλλα, που χαρίζουν άφθονο οξυγόνο και απέραντη ομορφιά. (ΒΙΟΛΟΓΟΣ) Ως παιδαγωγός, στα Δημιουργικά Εργαστήρια Νέων μπορεί να παρατηρήσει κανείς πολλά για τον τρόπο σκέψης των παιδιών, για το πώς αντιλαμβάνονται κάποιες έννοιες, για το πώς μαθαίνουν, τι τους αρέσει να κάνουν και τι δεν τους αρέσει, πώς εκφράζουν τις καλλιτεχνικές τους διαθέσεις και τη δημιουργικότητα τους. Γενικότερα, όλα αυτά ήταν φανερά και θα μπορούσαν να παρατηρηθούν από έναν παιδαγωγό. Σε όλες τις δραστηριότητες που έκαναν είτε όταν ήταν χωρισμένοι σε ομάδες, είτε στο πρότζεκτ του τοίχου ή στις δραστηριότητες στο ποτάμι θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς τον τρόπο σκέψης τους και πράγματα για τις φιλίες (με ποιους θέλουν να κάνουν φιλία, πώς γνωρίζονται με καινούρια άτομα, πώς αναπτύσσουν φιλίες μεταξύ τους και πολλά άλλα). Επίσης, νομίζω ότι τα παιδιά στη δράση αυτή έμαθαν κάποια πράγματα με τις δραστηριότητες ή τις συζητήσεις που έκαναν με τους εμψυχωτές, είτε αυτά ήταν γλωσσικά θέματα (από τους διαλόγους) είτε θέματα συνεργασίας και δημιουργικής έκφρασης και ένας παιδαγωγός θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποια πράγματα για το πώς μαθαίνουν αυτά τα παιδιά. Πιστεύω ότι πολλά παιδιά ίσως να μην είχαν συνεργαστεί παλιά ή να είχαν δημιουργήσει κάτι ομαδικό στη ζωή τους, αυτό για παράδειγμα ήταν μια εμπειρία που ίσως έζησαν για πρώτη φορά οι μαθητές και με αυτόν τον τρόπο έμαθαν κάτι καινούριο και πολύ αξιόλογο. Επιπλέον, έγιναν τόσες πολλές δημιουργικές δραστηριότητες, που ήταν πολύ δύσκολο να μην παρατηρήσει κανείς τις δημιουργικές εκφράσεις των παιδιών, το πώς εκφράζουν κάποιες έννοιες, το πώς δημιουργούν. Όπως αναφέρει και ο Vygotski μέσα από την καλλιτεχνική αγωγή και από τις δημιουργίες των παιδιών εκφράζεται ο εσωτερικός κόσμος των παιδιών. Όλη αυτή η δράση λοιπόν με τόσες δημιουργικές δραστηριότητες ήταν μια ευκαιρία για τα παιδιά να εκφράζουν τον εσωτερικό τους κόσμο και τα συναισθήματα τους, αλλά και για έναν παιδαγωγό να καταλάβει πώς είναι ο εσωτερικός κόσμος των παιδιών και να επέμβει αναλόγως. Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που παρατήρησα είναι ότι τα παιδιά συνεργάζονταν, μάλιστα με άτομα που γνώρισαν για πρώτη φορά. Έμαθαν δηλαδή να δημιουργούν κάτι κοινό με διαφορετικά άτομα. Έμαθαν, ακόμη και να μην μπορούν να το εκφράζουν, τη διαφορετικότητα, ότι όλοι έχουν κάποιες διαφορές μεταξύ τους όμως παρόλα αυτά όλοι έχουμε και κάτι κοινό, και βρίσκοντας αυτό ή αποδέχοντας τη διαφορετικότητα του άλλου, μπορούν να δημιουργηθούν καταπληκτικά πράγματα. Εφάρμοσαν κατά κάποιο τρόπο τις δυο βασικές αρχές της διαπολιτισμικής αγωγής, την αναγνώριση και την αποδοχή, σύμφωνα με τον Auernheimer. Επίσης, θα μπορούσα να παρατηρήσει κανείς πολλά για τα παιχνίδια που παίζουν οι μαθητές, για τα πράγματα που συζητούν μεταξύ τους, για το πώς εκφράζουν τον εαυτό τους και πολλά άλλα. Όμως για να μην είναι κουραστικό το κομμάτι του παιδαγωγού, που θα μπορούσε να αναφέρει τα παραπάνω για τα παιδιά και να τα αναλύει λεπτομερειακά περισσότερο από καθέναν, κλείνω εδώ τα λόγια μου... (ΔΑΣΚΑΛΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ) 8 / 8