Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Σχολή Μηχανικών Τμήμα Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής Εισαγωγή στην Οικονομία Κυριάκος Φιλίνης Διδάσκων (ΠΔ 407/80) kfilinis@uniwa.gr
Κόστος παραγωγής Βιβλιογραφία Parkin, M., Powel, M., Matthews, K., (2013), Αρχές Οικονομικής, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα.
Οι αμοιβές των παραγωγικών συντελεστών που χρησιμοποιεί μια επιχείρηση για την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών συνιστούν το παραγωγής της. Σταθερό : αμοιβές σταθερών παραγωγικών συντελεστών Μεταβλητό : αμοιβές μεταβλητών παραγωγικών συντελεστών Συνολικό : αμοιβές όλων των παραγωγικών συντελεστών Συνολικό =Σταθερό + Μεταβλητό Βραχυχρόνια περίοδος Συνολικό σταθερό Μέσο σταθερό Συνολικό μεταβλητό Μέσο μεταβλητό Συνολικό Μέσο συνολικό Οριακό : η μεταβολή του κόστους εξαιτίας της μεταβολής του παραγόμενου προϊόντος
Συνολικό σταθερό (TFC): Είναι το των σταθερών (πάγιων) παραγωγικών συντελεστών που χρησιμοποιεί μια επιχείρηση. Συνολικό Κτίριο 1 Κεφάλαιο 2 Λοιπά άλλα σταθερά κόστη 3 Αμοιβή 4 σταθερό 0 2.400 2.000 2.000 5.000 11.400 2 2.400 2.000 2.000 5.000 11.400 5 2.400 2.000 2.000 5.000 11.400 10 2.400 2.000 2.000 5.000 11.400 16 2.400 2.000 2.000 5.000 11.400 21 2.400 2.000 2.000 5.000 11.400 25 2.400 2.000 2.000 5.000 11.400 28 2.400 2.000 2.000 5.000 11.400 Το σταθερό της επιχείρησης A προκύπτει από τα παρακάτω στοιχεία: 1. Ενοίκιο 200,00 /μήνα. Το ετήσιο του ενοικίου είναι: 12μήνες*200,00 =2400,00 /χρόνο 2. Το αγοράς των επίπλων, του ΗΥ και του λογισμικού ανέρχεται σε 2.000,00 /χρόνο 3. Οι ασφαλιστικές εισφορές και τα λοιπά τέλη που δεν συνδέονται με τα κέρδη ανέρχονται σε 2.000 /χρόνο 4. Η ελάχιστη αμοιβή για τις υπηρεσίες που προσφέρει ο επιχειρηματίας ανέρχεται σε 5.000,00 /χρόνο 30 2.400 2.000 2.000 5.000 11.400 31 2.400 2.000 2.000 5.000 11.400
Μεταβλητό Συνολικό μεταβλητό (TVC): Είναι το των μεταβλητών παραγωγικών συντελεστών που χρησιμοποιεί μια επιχείρηση. Εργαζόμενοι Μεταβλητό 0 - - 2 1 10.000 5 2 20.000 Κάθε εργαζόμενος κοστίζει στην επιχείρηση «Α» 10.000 /χρόνο. 100.000 90.000 10 3 30.000 16 4 40.000 21 5 50.000 25 6 60.000 28 7 70.000 30 8 80.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 31 9 90.000-0 5 10 15 20 25 30 35
Συνολικό Συνολικό (TC): Είναι το όλων των παραγωγικών συντελεστών που χρησιμοποιεί (σταθερών και μεταβλητών) η επιχείρηση και υπολογίζεται ως εξής: TC= TVC+TFC. Εργαζόμενοι Συνολικό σταθερό Μεταβλητό Συνολικό 0-11.400-11.400 2 1 11.400 10.000 21.400 5 2 11.400 20.000 31.400 10 3 11.400 30.000 41.400 16 4 11.400 40.000 51.400 21 5 11.400 50.000 61.400 25 6 11.400 60.000 71.400 Κάθε εργαζόμενος κοστίζει στην επιχείρηση «Α» 10.000 /χρόνο. 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 28 7 11.400 70.000 81.400 30 8 11.400 80.000 91.400 31 9 11.400 90.000 101.400 0 0 5 10 15 20 25 30 35
Οριακό Οριακό (MC): Είναι η μεταβολή του συνολικού ή του συνολικού μεταβλητού κόστους που προκαλείται από τη μεταβολή του παραγόμενου προϊόντος και υπολογίζεται από τη σχέση: MC= Δ(ΤC) VC) ή MC=Δ(Τ ΔQ ΔQ Μεταβλητό Συνολικό 0-11.400 Οριακό 12.000 2 10.000 21.400 5.000,0 5 20.000 31.400 3.333,3 10 30.000 41.400 2.000,0 16 40.000 51.400 1.666,7 21 50.000 61.400 2.000,0 25 60.000 71.400 2.500,0 28 70.000 81.400 3.333,3 30 80.000 91.400 5.000,0 31 90.000 101.400 10.000,0 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 0 5 10 15 20 25 30 35
Μέσο σταθερό Μέσο σταθερό (AFC): Είναι το σταθερό ανά μονάδα προϊόντος και υπολογίζεται ως εξής: AFC= FC Q Συνολικό σταθερό 0 11.400 Μέσο σταθερό 2 11.400 5700,0 5 11.400 2280,0 10 11.400 1140,0 16 11.400 712,5 21 11.400 542,9 25 11.400 456,0 28 11.400 407,1 30 11.400 380,0 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 31 11.400 367,7 0 0 5 10 15 20 25 30 35
Μέσο μεταβλητό Μέσο μεταβλητό (AVC): Είναι το μεταβλητό ανά μονάδα προϊόντος και υπολογίζεται ως εξής: AVC= VC Μεταβλητό 0 - Μέσο μεταβλητό 2 10.000 5000,0 6.000 5.000 Q 5 20.000 4000,0 10 30.000 3000,0 16 40.000 2500,0 21 50.000 2381,0 25 60.000 2400,0 28 70.000 2500,0 4.000 3.000 2.000 1.000 30 80.000 2666,7 31 90.000 2903,2 0 0 5 10 15 20 25 30 35
Μέσο συνολικό Μέσο συνολικό (ATC): Είναι το συνολικό ανά μονάδα προϊόντος και υπολογίζεται ως εξής: ATC= ΤC Q Συνολικό 0 11.400 Μέσο συνολικό Το μέσο συνολικό αρχικά μειώνεται (λόγω της διάχυσης του σταθερού κόστους σε περισσότερες μονάδες προϊόντος) και εν συνεχεία αυξάνεται (λόγω του Νόμου της Φθίνουσας Απόδοσης) 2 21.400 10700,0 5 31.400 6280,0 10 41.400 4140,0 12.000 10.000 16 51.400 3212,5 21 61.400 2923,8 25 71.400 2856,0 28 81.400 2907,1 30 91.400 3046,7 31 101.400 3271,0 8.000 6.000 4.000 2.000 0 0 5 10 15 20 25 30 35
12.000 Η καμπύλες του μέσου συνολικού κόστους (ATC), του μέσου μεταβλητού κόστους (AVC) και του οριακού κόστους (MC) έχουν σχήμα U. 10.000 8.000 6.000 Η καμπύλη του μέσου σταθερού (AFC) εκτείνεται καθοδικά. 4.000 2.000 0 0 5 10 15 20 25 30 35 Μέσο συνολικό Μέσο μεταβλητό Οριακό Μέσο σταθερό
Το μιας επιχείρησης μπορεί να μεταβληθεί αν: Αν μεταβληθούν οι τιμές των παραγωγικών συντελεστών. Αν μειωθούν (αυξηθούν) οι τιμές των παραγωγικών συντελεστών μειώνεται (αυξάνεται) το παραγωγής. Ειδικότερα, αν μειωθούν οι τιμές (αυξηθούν) οι τιμές των σταθερών παραγωγικών συντελεστών μειώνεται (αυξάνεται) το σταθερό παραγωγής. Αν μειωθούν (αυξηθούν) οι τιμές των μεταβλητών παραγωγικών συντελεστών μειώνεται (αυξάνεται) το μεταβλητό παραγωγής. Αν βελτιωθεί η τεχνολογία παραγωγής. Αν βελτιωθεί η τεχνολογία παραγωγής βελτιώνεται η παραγωγικότητα των συντελεστών παραγωγής και αυξάνεται το προϊόν της επιχείρησης με αποτέλεσμα να μειωθεί το μέσο (μέσο σταθερό, μέσο μεταβλητό και μέσο συνολικό ) και το οριακό.
Η παραγωγή της επιχείρησης τη μακροχρόνια περίοδο Τη μακροχρόνια περίοδο μια επιχείρηση μπορεί να μεταβάλλει το σύνολο των παραγωγικών συντελεστών της. Συνεπώς, όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές είναι μεταβλητοί. Εργασία με μία μηχανή με δύο μηχανές με τρεις μηχανές με τέσσερις μηχανές 1 4 10 13 15 Φθίνον οριακό προϊόν του κεφαλαίου 2 10 15 18 20 3 13 18 22 24 4 15 20 24 26 5 16 21 25 27 Φθίνον οριακό προϊόν της εργασίας
Η παραγωγή της επιχείρησης τη μακροχρόνια περίοδο Θετικές οικονομίες κλίμακας: Οι ποσότητες των παραγωγικών συντελεστών αυξάνονται κατά n φορές ενώ το προϊόν αυξάνεται περισσότερο από n φορές. Για παράδειγμα, με τον διπλασιασμό των ποσοτήτων των παραγωγικών συντελεστών υπερδιπλασιάζεται το προϊόν. Έτσι, το μέσο συνολικό μειώνεται με την αύξηση της παραγωγής. Οι οικονομίες κλίμακας οφείλονται στην εξειδίκευση και στον καταμερισμό της εργασίας. Εργασία Μηχανές 1 1 4 2 2 15 Αρνητικές οικονομίες κλίμακας: Οι ποσότητες των παραγωγικών συντελεστών αυξάνονται κατά n φορές ενώ το προϊόν αυξάνεται λιγότερο από n φορές. Για παράδειγμα, ο διπλασιασμός των ποσοτήτων των παραγωγικών συντελεστών δεν αρκεί για τον διπλασιασμό του προϊόντος. Έτσι, το μέσο συνολικό αυξάνεται με την αύξηση της παραγωγής. Οι αρνητικές οικονομίες κλίμακας οφείλονται στη δυσκολία διαχείρισης των μεγάλων επιχειρήσεων. Εργασία Μηχανές 2 2 15 4 4 26 Σταθερές αποδόσεις κλίμακας: Οι ποσότητες των παραγωγικών συντελεστών αυξάνονται κατά n φορές ενώ το προϊόν αυξάνεται ακριβώς κατά n φορές. Για παράδειγμα, με τον διπλασιασμό των ποσοτήτων των παραγωγικών συντελεστών διπλασιάζεται ακριβώς και το προϊόν. Το μέσο συνολικό δεν μεταβάλλεται με την αύξηση της παραγωγής.
Μέσο Το μακροχρόνιο της επιχείρησης Κάθε ποσότητα προϊόντος μπορεί να παραχθεί με διαφορετικούς συνδυασμούς παραγωγικών συντελεστών. Έτσι, η επιχείρηση θα επιλέξει να παράγει μία ποσότητα προϊόντος με το χαμηλότερο μέσο. Η ελάχιστη αποτελεσματική κλίμακα μιας επιχείρησης είναι η ελάχιστη ποσότητα παραγωγής, στην οποία το μακροχρόνιο μέσο φτάνει στο χαμηλότερο σημείο του. Όταν η ελάχιστη αποτελεσματική κλίμακα είναι χαμηλή σε σχέση με τη συνολική ζήτηση, τότε υπάρχουν περιθώρια να λειτουργήσουν πολλές επιχειρήσεις στον κλάδο.