ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΕ Ν. 4541/2018 εκτεταμένες τροποποιήσεις Ν. 3190/1955 Εκσυγχρονίζεται ο τρόπος σύγκλησης της συνέλευσης των εταίρων Απλοποιείται η διαδικασία ανάκλησης διαχειριστή Προβλέπεται η δυνατότητα εξόδου εταίρου Μειώνεται το ποσοστό αυξημένης πλειοψηφίας από τα ¾ στο 50%+1 των εταίρων που ταυτόχρονα εκπροσωπούν τουλάχιστον το 65% των μεριδίων Στη μείωση κεφαλαίου, ο χρόνος που έχουν στη διαθεσή τους οι πιστωτές να προβάλλουν τις αντιρρήσεις τους μειώνεται στον ένα μήνα (από δυο) Η λύση της εταιρείας μπορεί να επέλθει με απόφαση των εταίρων, η οποία λαμβάνεται με ποσοστό 2/3 εταίρων και μεριδίων (δεν απαιτείται συμβολαιογραφικό) 1
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΕ Σύγκληση συνέλευσης Οι αποφάσεις των εταίρων λαμβάνονται στη συνέλευση, η οποία είναι το ανώτατο όργανο διοικήσεως της εταιρίας. Η συνέλευση των εταίρων της ΕΠΕ συγκαλείται από τον διαχειριστή ή τους διαχειριστές της εταιρίας. Η πρόσκληση πρέπει να είναι έγγραφη και να επιδοθεί αποδεδειγμένα στη διεύθυνση των εταίρων που σημειώνεται στο προβλεπόμενο από το άρθρο 25 του Ν. 3190/55 βιβλίο εταίρων, οκτώ τουλάχιστον ημέρες πριν από τη συνέλευση. Στην πρόσκληση πρέπει να αναγράφεται η ημέρα, η ώρα και ο τόπος της συνελεύσεως, καθώς και τα θέματα που θα συζητηθούν (άρθρο 10 Ν.3190/55). 2
Ευθύνη εταίρου Ο εταίρος της ΕΠΕ έχει ευθύνη και ενδεχομένως θα κληθεί να καταβάλει αποζημίωση σε κάθε βλαπτόμενο από πράξεις ή παραλήψεις αυτού κατά τη σύσταση ή τη λειτουργία της εταιρίας. Αυτό προκύπτει από τη διατύπωση της διατάξεως της περιπτώσεως δ της παραγράφου 2 του άρθρου 14 του Ν. 3190/55. Απόφαση για έγερση αγωγής κατά εταίρου για το λόγο αυτό ή για απαλλαγή του από την παραπάνω ευθύνη θα λάβει η συνέλευση των εταίρων της εταιρίας. Αλλά στη συνέλευση που θα συζητηθεί τέτοιο θέμα δεν μπορεί να ψηφίσει (για το συγκεκριμένο θέμα) ο εταίρος για τον οποίο ζητείται η λήψη σχετικής αποφάσεως. Kατά τον νόμο, για τα εταιρικά χρέη ευθύνεται η ΕΠΕ και όχι οι εταίροι. Η ευθύνη του εταίρου την οποία σημειώνει η παραπάνω διάταξη του άρθρου 14 του Ν. 3190/55, αφορά εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως: Ευθύνη του υπαίτιου για την ακυρότητα της εταιρίας, εταίρου απέναντι στους τρίτους και σε ολόκληρο για τη ζημιά που υπέστησαν αυτοί από την ακυρότητα. 3
ΑΥΞΗΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΕ 1. Αύξηση του αριθμού των εταιρικών μεριδίων. 2. Αύξηση της ονομαστικής αξίας των εταιρικών μεριδίων. Η νέα αξία της κάθε εταιρικής μερίδας θα πρέπει πάντα να είναι ακέραιο πολλαπλάσιο των 30. 3. Απορρόφηση άλλης εταιρίας. 4. Κεφαλαιοποίηση αποθεματικού. 5. Κεφαλαιοποίηση της πιστωτικής διαφοράς που προκύπτει από αναπροσαρμογή της αξίας περιουσιακών στοιχείων. 4
Διαδικασία αύξησης κεφαλαίου Απόφαση συνέλευσης των εταίρων Με τη γνωστή πλειοψηφία των τριών τετάρτων του όλου αριθμού των εταίρων που εκπροσωπούν τα τρία τέταρτα του εταιρικού κεφαλαίου, η συνέλευση λαμβάνει την απόφαση για αύξηση του κεφαλαίου της εταιρίας. Η απόφαση αυτή καταχωρείται στο βιβλίο πρακτικών συνελεύσεων. Αντίγραφο του πρακτικού της συνέλευσης αυτής, θεωρημένο από το διαχειριστή της εταιρίας, προσκομίζεται στο συμβολαιογράφο, ο οποίος συντάσσει τη σχετική συμβολαιογραφική πράξη. 5
Διαδικασία αύξησης κεφαλαίου Δήλωση αναλήψεως των εταιρικών μεριδίων Αναφέρεται στην ανάληψη των μεριδίων που αντιστοιχούν στην αύξηση του κεφαλαίου. Αυτό υφίσταται, εφόσον η αύξηση του κεφαλαίου αντιστοιχεί στην πρώτη περίπτωση, δηλαδή, στην αύξηση του αριθμού των εταιρικών μεριδίων. Η δήλωση πρέπει να υποβληθεί στην εταιρία εντός είκοσι ημερών από την ημερομηνία που συνήλθε η συνέλευση των εταίρων. 6
Διαδικασία αύξησης κεφαλαίου Σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης Με βάση το πρακτικό της συνέλευσης των εταίρων, κατά την οποία λήφθηκε η απόφαση αύξησης του κεφαλαίου, ο συμβολαιογράφος θα πρέπει να συντάξει τη σχετική συμβολαιογραφική πράξη μέσα σε δέκα ημέρες από τη λήξη της παραπάνω εικοσαήμερης προθεσμίας (άρθρο 40 παρ. 4 Ν.3190/55). Η πράξη αυτή αποτελεί σύμβαση μεταξύ της εταιρίας, που εκπροσωπείται από τον διαχειριστή της, και των προσώπων που λαμβάνουν τα εταιρικά μερίδια που αντιστοιχούν στην αύξηση του κεφαλαίου. Δημοσίευση εκθέσεως επιτροπής άρθρου 9 Κ.Ν. 2190/20. Εάν η αύξηση του εταιρικού κεφαλαίου της ΕΠΕ γίνεται με εισφορές σε είδος (μηχ/τα, αυτοκίνητα, εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων, όπως είναι η κυριότητα ή το δικαίωμα χρήσεως αυτών, αλλά και χρεόγραφα κ.λ.π.) αυτές επιβάλλεται να εκτιμηθούν από την επιτροπή του άρθρου 9 του Κ.Ν. 2190/20 (η επιταγή από τη διάταξη του άρθρου 5 του Ν. 3190/55). Η έκθεση της επιτροπής δημοσιεύεται ολόκληρη στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, πριν από τη σύνταξη του συμβολαιογραφικού εγγράφου. η δημοσίευση γίνεται μέσω της Υπηρεσίας Εμπορίου και της οικείας Νομαρχίας, στην οποία μαζί με την έκθεση προσκομίζεται παράβολο δημόσιου ταμείου. 7
Διαδικασία αύξησης κεφαλαίου Καταβολή φόρου συγκεντρώσεως κεφαλαίου. Μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από τη σύνταξη του συμβολαιογραφικού εγγράφου, πρέπει να καταβληθεί στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου, που αντιστοιχεί στο 1% του ποσού της αύξησης του κεφαλαίου. Σε περίπτωση εισφορών σε είδος, η αξία αυτών, όπως την καθόρισε η επιτροπή του άρθρου 9 του Κ.Ν. 2190/20, είναι υποχρεωτική για την Δ.Ο.Υ. και δεν έχει δικαίωμα η τελευταία να προβεί σε αναπροσαρμογή της (όπως μπορεί να κάνει σε ανάλογες περιπτώσεις των προσωπικών εταιριών). Θεωρήσεις και Δημοσιότητα της πράξεως αυξήσεως. Το θεωρημένο από τη Δ.Ο.Υ αντίγραφο, προσκομίζεται στο Ταμείο Νομικών όπου καταβάλλουμε το 0.5% του ποσού της αύξησης και στο Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων που εκεί καταβάλλεται το 1% του ποσού της αύξησης του κεφαλαίου. Έπειτα το προσκομίζεται στο οικείο Επιμελητήριο για θεώρηση και τέλος το αντίγραφο πρέπει να κατατεθεί στο Πρωτοδικείο της έδρας της εταιρίας για να καταχωρηθεί στο βιβλίο εταιριών. Περίληψη της συμβολαιογραφικής πράξης δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (για την δημοσίευση απαιτείται παράβολο Δ.Ο.Υ. και εισφορά υπέρ ΤΑΠΕΤ). Ακολουθείται δηλαδή η ίδια διαδικασία θεωρήσεων και δημοσίευσης με την αρχική συμβολαιογραφική σύμβαση της εταιρίας (καταστατικό). Η διαδικασία αυτή πρέπει να γίνεται σε κάθε τροποποίηση του καταστατικού. 8
Λογιστικές εγγραφές αύξησης κεφαλαίου Για τις τρεις πρώτες περιπτώσεις που αποτελούν και πραγματική αύξηση του κεφαλαίου, αντίθετα με τις δύο τελευταίες που αποτελούν λογιστική αύξηση του, οι λογιστικές εγγραφές είναι ίδιες με αυτές της συστάσεως. Δηλαδή: Εταίροι, λογ. καλύψεως αυξήσεως κεφαλαίου Κεφάλαιο ΧΧ.ΧΧ Λογ. εισφερόμενων στοιχείων Εταίροι, λογ. καλύψεως αυξήσεως κεφαλαίου 9
Λογιστικές εγγραφές αύξησης κεφαλαίου Για την κεφαλαιοποίηση αποθεματικού: Εταίροι, λογ. καλύψεως αυξήσεως κεφαλαίου Κεφάλαιο Έκτακτα αποθεματικά Εταίροι, λογ. καλύψεως αυξήσεως κεφαλαίου Η κεφαλαιοποίηση των διαφορών αναπροσαρμογής αντιμετωπίζεται όπως και η κεφαλαιοποίηση του αποθεματικού. 10
Σύνοψη Οι προϋποθέσεις για την διαδικασία αύξησης του εταιρικού κεφαλαίου είναι : Πλειοψηφία 75% των εταίρων και του κεφαλαίου. Έγγραφη δήλωση για την κάλυψη του νέου τμήματος του εταιρικού κεφαλαίου από τους εταίρους και τρίτους εντός είκοσι ημερών από την απόφαση αύξησης της Γ.Σ. Δικαίωμα προτίμησης των εταίρων έναντι των τρίτων Συμβολαιογραφική πράξη για την κάλυψη της αύξησης, η οποία υπόκειται σε διατυπώσεις δημοσιότητας. 11
ΜΕΙΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΕ Ι. Προαιρετική, λόγω: κάλυψη ζημιάς απόσυρση πλεοναζόντων κεφαλαίων Προαιρετική, γενικά, είναι η μείωση του κεφαλαίου της ΕΠΕ σε κάθε περίπτωση που αυτή γίνεται με απόφαση των εταίρων, χωρίς να το επιβάλλει ο νόμος. ΙΙ. Υποχρεωτική, λόγω: Απώλειας του 50% του εταιρικού κεφαλαίου Εξόδου ή αποκλεισμού εταίρου 12
Σε κάθε περίπτωση μειώσεως του κεφαλαίου της ΕΠΕ, είτε προαιρετικής είτε υποχρεωτικής: α) Η μείωση του εταιρικού κεφαλαίου συνιστά πάντοτε την τροποποίηση του καταστατικού και συνεπώς πρέπει να ακολουθηθεί η σχετική διαδικασία που προβλέπει ο νόμος γενικά με τις ιδιαιτερότητες κάθε ξεχωριστής περίπτωσης. β) Απαγορεύεται η μείωση του εταιρικού κεφαλαίου κάτω από το ελάχιστο ποσό που ορίζει ο νόμος για τις ΕΠΕ (2.400 )*. Επίσης, δεν επιτρέπεται το εταιρικό μερίδιο να μειωθεί κάτω των 30 (άρθρο 4 παρ. 1 και 2 Ν. 3190/55, όπως τροποποιήθηκαν με άρθρο 13 παρ. 1 και 2 Ν. 2842/2000). 13
Διαδικασία μείωσης εταιρικού κεφαλαίου Απόφαση της συνελεύσεως των εταίρων Λαμβάνεται με πλειοψηφία τουλάχιστον των τριών τετάρτων του όλου αριθμού των εταίρων που εκπροσωπούν τα τρία τέταρτα του εταιρικού κεφαλαίου. Στην απόφαση της συνελεύσεως θα πρέπει να αναφέρεται ο λόγος μείωσης, το ποσό αυτής και ο τρόπος που θα πραγματοποιηθεί. 14
Διαδικασία μείωσης εταιρικού κεφαλαίου Δημοσίευση περιλήψεως της απόφασης μειώσεως του κεφαλαίου. Η δημοσίευση αυτή γίνεται με τη φροντίδα του διαχειριστή της εταιρίας μία φορά στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και δύο φορές σε μία τουλάχιστον ημερήσια εφημερίδα που εκδίδεται στην έδρα της εταιρίας. Μετά τη δημοσίευση θα πρέπει η εταιρία να περιμένει να περάσει διάστημα δύο μηνών για να υπογραφεί η συμβολαιογραφική πράξη. Ο νόμος επίσης, απαιτεί στο διάστημα αυτό της δίμηνης προθεσμίας, κανένας από τους πριν τη δημοσίευση δανειστές της εταιρίας, να μην έχει διατυπώσει εγγράφως προς την εταιρία τις τυχόν αντιρρήσεις του για τη μείωση του εταιρικού κεφαλαίου (άρθρο 42 παρ. 1 Ν.3190/55). Το δικαστήριο,μετά από αίτηση της εταιρίας, μπορεί να επιτρέψει τη μείωση του κεφαλαίου της, παρά τις τυχόν αντιρρήσεις δανειστών της, εφόσον κρίνει ότι το κεφάλαιο της είναι αρκετό για την ικανοποίηση των αντιλεγόντων δανειστών ή η εταιρία γενικώς παρέχει επαρκεί ασφάλεια (άρθρο 42 παρ. 2 Ν.3190/55). 15
Διαδικασία μείωσης εταιρικού κεφαλαίου Σύνταξη της σχετικής συμβολαιογραφικής πράξης. Μετά την πάροδο δύο μηνών από τη δημοσίευση της απόφασης για την μείωση του κεφαλαίου. Θεώρηση και δημοσίευση της συμβολαιογραφικής πράξης. Μετά την υπογραφή της πράξεως μειώσεως του κεφαλαίου ακολουθεί η κατάθεση και θεώρηση αντιγράφου αυτής στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και η καταχώρηση της στα βιβλία εταιριών του Πρωτοδικείου της έδρας της εταιρίας. Τέλος η πράξη αυτή δημοσιεύεται σε μορφή περίληψης στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (παρόμοια με διαδικασία αύξησης κεφαλαίου). 16
Λογιστικές εγγραφές μείωσης εταιρικού κεφαλαίου Οι λογιστικές εγγραφές μειώσεως του εταιρικού κεφαλαίου στις περιπτώσεις συμψηφισμού ζημιάς ή επιστροφής στους εταίρους, θα είναι: Κεφάλαιο Δοσοληπτικοί λογαριασμοί εταίρων Η δεύτερη εγγραφή σε περίπτωση συμψηφισμού ζημιάς θα μπορούσε να είναι: Δοσοληπτικοί λογαριασμοί εταίρων Υπόλοιπο ζημιών χρήσεως εις νέο Ή Ζημιές εις νέο Ενώ η δεύτερη εγγραφή σε περίπτωση επιστροφής στους εταίρους θα είναι: Δοσοληπτικοί λογαριασμοί εταίρων Ταμείο 17
Λογιστικές εγγραφές μείωσης εταιρικού κεφαλαίου Αν η μείωση του κεφαλαίου γίνεται λόγω αποχωρήσεως εταίρου και ο Πρόεδρος Πρωτοδικών καθόρισε αξία μεριδίου διαφορετική από την ονομαστική, θα προκύψει μία διαφορά, χρεωστική ή πιστωτική. Αν η διαφορά είναι χρεωστική, μπορεί να θεωρηθεί ως τμήμα της αξίας υπερπροσόδου της επιχείρησης και να εμφανιστεί σε χρέωση του λογαριασμού «Υπεραξία επιχειρήσεως». Π.χ. Έστω ο εταίρος Α με εταιρικά μερίδια 200 ονομαστικής αξίας 30 το καθένα, δηλαδή αξία της εταιρικής του μερίδας ανέρχεται στα 6.000. εξερχόμενος από την εταιρία, ο Πρόεδρος Πρωτοδικών καθόρισε αξία μεριδίου 50. 18
Λογιστικές εγγραφές μείωσης εταιρικού κεφαλαίου Εταιρικό κεφάλαιο Υπεραξία επιχειρήσεως Δοσοληπτικοί λογαριασμοί εταίρων Δοσοληπτικός λογαριασμός εταίρου Ο λογαριασμός ΥΠΕΡΑΞΙΑ θα αποσβεστεί όπως ορίζεται για την αξία υπερπροσόδου. Αν η διαφορά είναι πιστωτική, τότε θα μπορούσε να εμφανισθεί σε κατάλληλο δημιουργούμενο υπολογαριασμό του «Εσοδα». 19
Σύνοψη Η μείωση του εταιρικού κεφαλαίου διακρίνεται σε: Προαιρετική και αποβλέπει στην κάλυψη ζημίας και επιστροφής του πλεονάζοντος κεφαλαίου στους εταίρους. Υποχρεωτική, λόγω εξόδου ή αποκλεισμού εταίρου και λόγω απώλειας του 50% του εταιρικού κεφαλαίου. Μείωση του εταιρικού κεφαλαίου μπορεί να γίνει μόνο μετά από τροποποίηση του καταστατικού, αφού πρώτα η Καταστατική Γενική Συνέλευση της εταιρίας, με πλειοψηφία τριών τετάρτων (75%), έχει λάβει σχετική απόφαση. Το εταιρικό κεφάλαιο που απομένει δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 4.500*, ούτε και τα εταιρικά μερίδια που θα προκύψουν να έχουν αξία μικρότερη από 30. 20
Ερωτήσεις Λειτουργία της ΕΠΕ Ευθύνη εταίρου Αύξηση εταιρικού κεφαλαίου της ΕΠΕ. Λογιστικές εγγραφές. Μείωση εταιρικού κεφαλαίου της Ε.Π.Ε. Λογιστικές εγγραφές. 21