ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΕΤΡΟΥ ΔΟΥΚΑ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ. Αγαπητοί Φίλοι, Βρισκόµαστε όλοι εδώ επειδή µας ενδιαφέρει και µας ανησυχεί ιδιαίτερα το θέµα της κλιµατικής αλλαγής. Μέχρι τώρα, είχαµε στην αντίληψή µας, ότι αρρωσταίνουν οι άνθρωποι, τα ζώα, τα φυτά. Τώρα αντιληφθήκαµε πως µπορεί να αρρωστήσει και ο πλανήτης και αρρωσταίνοντας ο πλανήτης, οι επιπτώσεις είναι και θα είναι καταλυτικές για όλους : Με το λιώσιµο των πάγων και την άνοδο της στάθµης της θάλασσας εκατοµµύρια σπίτια θα βρεθούν κυριολεκτικά µέσα στη θάλασσα. Η αύξηση της θερµοκρασίας της θάλασσας σηµαίνει πολλά αρνητικά πράγµατα για τους πληθυσµούς τη συµπεριφορά των ψαριών και την καταστροφικότητα των τυφώνων. Μιλούσαµε µε τον Πρόεδρο της Ν. Αφρικής Thabo Beki και µας έλεγε πόσο µεγάλο πρόβληµα ήδη έχουν οι ψαράδες στη Νότιο Αφρική µε τις µετακινήσεις των κοπαδιών από την αλλαγή στη θερµοκρασία. Πάµε ολοταχώς για µια αύξηση στη µέση θερµοκρασία του πλανήτη της τάξης των 2 βαθµών κελσίου µέχρι το 2035 ή το 2050 και αν συνεχίσουν έτσι τα πράγµατα, ίσως φθάσουµε στους 3 και 4 ή και 5 βαθµούς αύξησης. Σας θυµίζω πως η κανονική θερµοκρασία του ανθρώπινου σώµατος είναι 36,5 κελσίου. Στους 37,5 νοιώθουµε άρρωστοι. Στους 38,5 πολύ άρρωστοι. 1
Σκεφθείτε τι σηµαίνει και µια αύξηση 2 βαθµών κελσίου στη µέση θερµοκρασία του πλανήτη. Στην Αλάσκα τα έλατα κατατρώγονται και ξεραίνονται από κάµπιες που αντέχουν και επιβιώνουν στις σηµερινές αυξηµένες θερµοκρασίες. Το έδαφος στις Άλπεις µαλακώνει, λασπώνει και πολλά σπίτια είναι χτισµένα σε θεµέλια που από το ξεπάγωµα της γης παύουν να είναι σταθερά. Όπως πάνε τα πράγµατα µέχρι το 2050 ο όγκος του διοξειδίου του άνθρακα στην ατµόσφαιρα θα φθάσει τα 550µέρη ανά εκατοµµύριο, διπλάσιο από ότι ήταν πριν την Βιοµηχανική Επανάσταση. Με την παγκόσµια, όµως, οικονοµική ανάπτυξη (κατά µέσο όρο της τάξης του 5% ετησίως, αλλά µε κράτη όπως η Ινδία και η Κίνα να αναπτύσσονται µε 8% ετησίως) τα 550 µέρη διοξείδιο του άνθρακα αυτό το διπλάσιο περιεχόµενο- µπορεί να το φθάσουµε το 2035! Σας θυµίζω πως η µόλυνση του περιβάλλοντος προκαλείται κυρίως: (1) από τα εργοστάσια ενέργειας (24%) (2) τη βιοµηχανία (14%) (3) τη συγκοινωνία (14%) (4) τα κτίρια (8%) (5) τη γεωργία κλπ Λέµε λοιπόν, (1) Περίπου 100 εκατοµµύρια µέχρι 1 δισεκατοµµύριο συνάνθρωποί µας θα βρεθούν αντιµέτωποι µε πληµµύρες και χωρίς σπίτι. (2) Θα µειώνεται σταθερά η απόδοση των καλλιεργειών 2
(3) Εκατοµµύρια θα υποφέρουν από ζέστη, από θερµοπληξία, από έλλειψη νερού, από επιδηµίες όπως η ελονοσία, από ιούς και µικρόβια που αναπτύσσονται πολύ εύκολα σε πιο ζεστά κλίµατα. (4) Το 40% των ειδών στο ζωικό βασίλειο µπορεί να εξαφανισθεί. Το πρόβληµα µε τις πολικές αρκούδες είναι ήδη ορατό. (5) Θα αντιµετωπίσουµε αλλαγές και ακρότητες στα καιρικά φαινόµενα. Οι Ινδοί για παράδειγµα έχουν χτίσει µια ολόκληρη κοινωνική και οικονοµική ζωή γύρω από τους µουσώνες. Πώς θα αλλάξει η συµπεριφορά των µουσώνων ; H αύξηση της θερµοκρασίας στην επιφάνεια της θάλασσας θα αυξήσει την ταχύτητα των τυφώνων κατά 5-10% κάνοντάς τους πολύ πιο καταστροφικούς. (6) Οι ευπαθείς οµάδες, γυναίκες, παιδάκια, ηλικιωµένοι, όσοι θα αναγκασθούν να ξεσπιτωθούν λόγω της ανοµβρίας, της ερηµοποίησης της αύξησης της στάθµης της θάλασσας, θα είναι από τους πρώτους που θα ταλαιπωρηθούν. (7) θα δηµιουργηθεί µια νέα κατηγορία ατόµων, οι οποίοι θα λέγονται οικολογικοί µετανάστες. Είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν διότι κάλλιον προλαβµάνειν ή θεραπεύειν: - Μείωση των ρύπων - Μεγαλύτερη ενεργειακή αποτελεσµατικότητα (energy efficiency): στα εργοστάσια, τα κτίρια, τα αεροπλάνα, τα αυτοκίνητα, τα πλοία - Επενδύσεις και κίνητρα για εναλλακτικές µορφές ενέργειας: ηλιακή, αιολική, Βιοµάζα κ.α. - Προστασία των δασών. Να δώσουµε κίνητρα για να σταµατήσει η καταστροφή των δασών του Αµαζονίου, του Κονγκό και της Ινδονησίας. - Και µια Ελληνική πρόταση πέρα από όλες τις άλλες πρωτοβουλίες: µαζική δενδροφύτευση, Massive Reforestation. 3
50 δισεκατοµµύρια δένδρα να φυτευτούν το 2008-2009 µε σχεδιασµό και υλοποίηση από τον ΟΗΕ, τη Διεθνή Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Ένωση! Όσον αφορά τις ευπαθείς οµάδες, η Ελληνική Προεδρία του Δικτύου Ανθρώπινης Ασφάλειας (ΔΑΑ) των Ηνωµένων Εθνών, επικεντρώνει την προσπάθειά της στις επιπτώσεις της Κλιµατικής Αλλαγής στην Ανθρώπινη Ασφάλεια ευπαθών πληθυσµιακών οµάδων. Επεξεργαζόµαστε τρία κείµενα πολιτικής (policy papers), ενός για κάθε µία από τις ευπαθείς οµάδες. Αυτές οι µελέτες θα εκπονηθούν σε συνεργασία µε το ΕΛ.Ι.ΑΜ.Ε.Π και µε διεθνούς εµβέλειας ελληνικά και ξένα ερευνητικά κέντρα και οργανισµούς. Συγκεκριµένα, το κείµενο για τις επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής στα παιδιά συντάσσεται σε συνεργασία µε τη UNICEF, το αντίστοιχο κείµενο για τις γυναίκες σε συνεργασία µε το WEDO (Women s Environment Development Organization) και το κείµενο µε θέµα τα άτοµα που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, σε συνεργασία µε το U.N University. Επεξεργαζόµαστε και ένα συνολικό κείµενο πολιτικής (policy paper) για την αναπτυξιακή συνεργασία και τον αντίκτυπο της κλιµατικής αλλαγής στην ανθρώπινη ασφάλεια. Το κείµενο αυτό συντάσσεται µε τη συνεργασία του διεθνούς ερευνητικού κέντρου International Institute for Environment and Development µε Δ/ντη Ερευνών τον διεθνούς φήµης ειδήµονα στην κλιµατική αλλαγή Δρα Saleemul Huq. Οι Ελληνικές Μόνιµες Αντιπροσωπείες στη Νέα Υόρκη, τη Γενεύη και τη Βιέννη προγραµµατίζουν αντίστοιχες εκδηλώσεις σε θέµατα ανθρώπινης ασφάλειας και κλιµατικής αλλαγής µε την συµµετοχή διεθνούς φήµης εµπειρογνωµόνων (ΝΥ, 11-12 Δεκεµβρίου 2007, Γενεύη & Βιέννη α τρίµηνο του 2008). Οι εκδηλώσεις αυτές θα διευκολύνουν την προετοιµασία των σχετικών κειµένων πολιτικής ( policy paper). 4
Η πρώτη από αυτές τις εκδηλώσεις θα επικεντρωθεί στην κλιµατική αλλαγή και στην ανθρώπινη ασφάλεια καθόσον αφορά στα παιδιά, και θα λάβει χώρα κατά τη διάρκεια της Ειδικής Συνεδρίασης για Παιδιά στα Ηνωµένα Έθνη (11-12 Δεκεµβρίου 2007), ενώ οι δύο άλλες εκδηλώσεις θα επικεντρωθούν στις γυναίκες (Γενεύη, Φεβρουάριος 2008). Αυτές οι εκδηλώσεις θα λάβουν χώρα σε συνεργασία µε τους αντίστοιχους Διεθνείς Οργανισµούς (όπως UNICEF, IOM). Αξιοποιώντας τα παραδείγµατα της Ταϊλανδικής και Σλοβενικής Προεδρίας, η χώρα µας, παράλληλα µε την Υπουργική Συνάντηση, πρόκειται να φιλοξενήσει στην Αθήνα µια µεγάλη Διεθνή Συνδιάσκεψη αφιερωµένη στις επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής στην ανθρώπινη ασφάλεια. Κατά την διάρκεια της διεθνούς συνδιάσκεψης θα παρουσιαστεί προς συζήτηση και η τελική µορφή του κειµένου πολιτικής (policy paper) της ελληνικής προεδρίας. Στη Συνδιάσκεψη θα συµµετάσχουν εµπειρογνώµονες και διεθνείς οργανισµοί, ειδικοί επιστήµονες και προσωπικότητες διεθνούς κύρους µε κοινό στόχο την αφύπνιση και ευαισθητοποίηση των πολιτικών ταγών και της κοινής γνώµης αναφορικά µε τις επιπτώσεις των κλιµατικών αλλαγών στην ανθρώπινη ασφάλεια ευπαθών οµάδων. Ο πλανήτης και οι συνάνθρωποί µας περιµένουν πολλά από αυτούς που µπορούν. Ένα πράγµα δεν µπορούµε: Να αφήσουµε τον καιρό να χάνεται και τον πυρετό του πλανήτη ανεξέλεγκτο. Οι καιροί ου µενετοί. Καλή δύναµη και καλή συνέχεια. 5