KΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ. Eιδικό Ευρωβαρόμετρο Άνοιξη 2008 Πρώτα ανεπεξέργαστα αποτελέσματα: Ευρωπαϊκός μέσος όρος και κύριες εθνικές τάσεις

Transcript

1 Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας ΜΟΝΑΔΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ Βρυξέλλες, 30 Ιουνίου 2008 KΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Eιδικό Ευρωβαρόμετρο Άνοιξη 2008 Πρώτα ανεπεξέργαστα αποτελέσματα: Ευρωπαϊκός μέσος όρος και κύριες εθνικές τάσεις Πληθυσμός: 15+ Κάλυψη: Περίοδος διεξαγωγής της έρευνας: από 25 Μαρτίου έως 4 Μαΐου 2008 ΣΗΜ: Για τη γενική ανάλυση συμβουλευθείτε τη «Συνοπτική ανάλυση». I. ΖΗΤΗΜΑ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ Η τεχνική του split ballot 1 κατέδειξε ότι οι όροι «κλιματική αλλαγή» και «υπερθέρμανση του πλανήτη» είναι συνώνυμοι για τους ερωτηθέντες και ότι μπορούν να χρησιμοποιούνται αδιακρίτως. II. ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ 1. Χαρακτηρισμός της κλιματικής αλλαγής ως σοβαρού προβλήματος Κατά τη γνώμη σας, μεταξύ των ακόλουθων προβλημάτων, ποιο θεωρείτε σήμερα ότι είναι το σοβαρότερο για όλον τον κόσμο; [Κατά σειρά σοβαρότητας] (Ε1) Προβλήματα για τον κόσμο Η φτώχεια, η έλλειψη τροφής και πόσιμου νερού 68% Η κλιματική αλλαγή 62% Η διεθνής τρομοκρατία 53% Οι ένοπλες συγκρούσεις 38% Η σημαντική υποχώρηση της παγκόσμιας οικονομίας 24% Η εξάπλωση μολυσματικής νόσου 23% Η διάδοση των πυρηνικών όπλων 23% Η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού 19% Δεν Έχω Γνώμη. 3% 1 Δύο ερωτήματα τέθηκαν στο πρώτο ήμισυ του δείγματος χρησιμοποιώντας τον όρο «υπερθέρμανση του πλανήτη» και τα ίδια ερωτήματα τέθηκαν στο άλλο ήμισυ, χρησιμοποιώντας αυτή τη φορά τον όρο «κλιματική αλλαγή». Καμία αξιόλογη διαφορά δεν παρατηρήθηκε ανάμεσα στα αποτελέσματα των δύο αυτών ερωτημάτων. DV\738063EL.doc

2 Εθνικές διακυμάνσεις: Η κλιματική αλλαγή θεωρείται σοβαρό πρόβλημα από τη μεγάλη πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ. Τα υψηλότερα ποσοστά παρατηρούνται στην Κύπρο (92%), στην Ελλάδα (90%) και στη Σλοβενία (80%). Χώρες στις οποίες η κλιματική αλλαγή θεωρείται ολιγότερο ως σοβαρό πρόβλημα: η Ιταλία (47%), η Πορτογαλία (47%) και η Τσεχική Δημοκρατία (45%). Κοινωνικο-δημογραφικά κριτήρια: Οι νέοι ηλικίας μεταξύ 15 και 24 ετών (67%), οι φοιτητές (69%) και όσοι από τους ερωτώμενους έχουν φοιτήσει ώς την ηλικία των 20 ετών και πλέον (67%) είναι εκείνοι που θεωρούν σε μεγαλύτερο βαθμό ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για τον κόσμο. Το 64% των ανδρών και το 60% των γυναικών συμμερίζονται την άποψη αυτή. 2. Αντίληψη του βαθμού σοβαρότητας Και κατά πόσον θεωρείτε ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί σήμερα σοβαρό πρόβλημα; Χρησιμοποιήστε την κλίμακα από το 1 μέχρι το 10, όπου το 1 σημαίνει ότι δεν είναι καθόλου σοβαρό πρόβλημα ενώ το 10 ότι είναι εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα (Ε2). Βαθμός σοβαρότητας Πολύ σοβαρό πρόβλημα (7-10) 75% Μέτρια σοβαρό πρόβλημα (5-6) 15% Όχι σοβαρό πρόβλημα (1-4) 7% Δεν Έχω Γνώμη 3% Εθνικές διακυμάνσεις: Η κλιματική αλλαγή θεωρείται πολύ σοβαρό πρόβλημα στα περισσότερα κράτη μέλη: - σε μεγαλύτερο βαθμό: στην Κύπρο (96%), στην Ελλάδα (95%) και στη Σλοβενία (89%). - σε μικρότερο βαθμό : στο Ηνωμένο Βασίλειο (59%), στην Εσθονία (63%) και στις Κάτω Χώρες (62%). Εξαιρουμένης της Ιταλίας (74%), οι μεσογειακές χώρες βρίσκονται όλες πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο: Κύπρος (96%), Ελλάδα (95%), Μάλτα (88%), Γαλλία (84%) και Ισπανία (83%). DV\738063EL.doc 2/9

3 Οι περισσότεροι ερωτηθέντες που δεν εξέφεραν άποψη βρίσκονται στη Ρουμανία (12%) και στη Βουλγαρία (11%). III. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Προσωπικά θεωρείτε ότι είστε καλά ενημερωμένος/η ή όχι καλά ενημερωμένος/η για...; (Ε3) Τις διάφορες αιτίες της κλιματικής αλλαγής Τις διάφορες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής Τα μέτρα με τα οποία μπορούμε να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή Πολύ καλά Μάλλον καλά Όχι και πολύ καλά Καθόλου καλά 9% 47% 32% 9% 9% 47% 32% 9% 8% 44% 35% 10% Εθνικές διακυμάνσεις: Οι πολίτες που δηλώνουν καλύτερα ενημερωμένοι για το καθένα από τα τρία θέματα είναι από τις χώρες της βόρειας Ευρώπης (Σουηδία, Φινλανδία, Δανία και Κάτω Χώρες) 2. Οι πολίτες που δηλώνουν λιγότερο ενημερωμένοι είναι από την Πορτογαλία, τη Τσεχική Δημοκρατία, τη Λιθουανία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία 3. Γενικά, οι ερωτώμενοι δηλώνουν λιγότερο καλά ενημερωμένοι για τους τρόπους καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής παρά για τις αιτίες και τις συνέπειές της. Κοινωνικο-δημογραφικά κριτήρια: 2 Από 71 έως 88% ανάλογα με τις τρεις συνιστώσες. 3 Από 58% έως 69% «καθόλου καλά ενημερωμένοι» για τις τρεις συνιστώσες. DV\738063EL.doc 3/9

4 Εκείνοι που δηλώνουν καλύτερα ενημερωμένοι για τις αιτίες, τις συνέπειες, και τους τρόπους αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής είναι κυρίως οι άνδρες, οι φοιτητές και οι ερωτηθέντες που έχουν σπουδάσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (13% κατά μέσο όρο). IV. ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ 1. Μέτρα καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής Για καθεμιά από τις ακόλουθες προτάσεις, πείτε αν συμφωνείτε απόλυτα, μάλλον συμφωνείτε, μάλλον δεν συμφωνείτε ή δεν συμφωνείτε καθόλου ; (Ε5) Τα εναλλακτικά καύσιμα όπως π.χ. τα «βιοκαύσιμα» θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου Σημ.; Η έρευνα έγινε από 27 Μαρτίου έως 4 Μα^ιου 2008, δηλαδή προτού σημειωθούν ελλείψεις τροφίμων σε ορισμένες χώρες του Νότου. Έχετε προσωπικά προβεί σε ενέργειες για να συμβάλετε στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μπορεί να έχει ευεργετικές επιπτώσεις για την ευρωπαϊκή οικονομία Η κλιματική αλλαγή είναι διαδικασία που είναι αδύνατο να ανακοπεί, εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Οι εκπομπές CO2 (διοξείδιο του άνθρακα/ ανθρακικό) έχουν αμελητέα επίπτωση στην Συμφωνώ Δεν συμφωνώ Δ.Γ. 70% 18% 12% 61% 31% 8% 56% 24% 20% 31% 60% 9% 30% 55% 15% DV\738063EL.doc 4/9

5 κλιματική αλλαγή Υπερβάλλουμε ως προς τη σοβαρότητα της κλιματικής αλλαγής 26% 65% 9% Εθνικές διακυμάνσεις: Οι ερωτώμενοι που δηλώνουν ότι έχουν λάβει περισσότερα μέτρα σε προσωπική βάση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ανέρχονται σε 87% στην Σουηδία, σε 79% στη Σλοβενία και σε 78% στο Λουξεμβούργο. Οι λιγότεροι είναι στη Βουλγαρία (17%), στη Λιθουανία (26%) και στη Λετονία (29%). Κοινωνικο-δημογραφικά κριτήρια: Ανεξάρτητα από την ηλικιακή κατηγορία, η απόλυτη πλειοψηφία των ερωτηθέντων δηλώνει ότι έχει λάβει σε προσωπική βάση μέτρα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ετών 52% ετών 62% ετών 65% - 55 και άνω 59% Αντίθετα, όσο υψηλότερο είναι το μορφωτικό επίπεδο των ερωτηθέντων, τόσο υψηλότερο είναι και το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι έχουν λάβει τέτοια μέτρα (το υψηλότερο ποσοστό (71%) των ερωτηθέντων είναι μεταξύ εκείνων που έχουν συνεχίσει σπουδές μετά την ηλικία των 19 ετών). Παρατηρούμε ισορροπία ανάμεσα σε άνδρες (60%) και σε γυναίκες (61%). 2. Ευθύνες των διαφόρων φορέων Κατά την άποψή σας, για καθεμιά από τις ακόλουθες περιπτώσεις, μπορείτε να πείτε αν οι κατωτέρω παράγοντες κάνουν πολλά, αρκετά ή όχι αρκετά για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής; (Ε4) Κάνει πολλά Κάνει Δεν κάνει αρκετά αρκετά Δ.Γ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση 3% 25% 58% 14% Η εθνική κυβέρνηση 4% 24% 64% 8% Οι ίδιοι οι πολίτες 2% 23% 67% 8% Οι μεγάλες επιχειρήσεις και η βιομηχανία 2% 14% 76% 8% Εθνικές συνιστώσες : DV\738063EL.doc 5/9

6 Σχετικά με τη δράση της ΕΕ, το ποσοστό των "ΔΕΝ ΈΧΩ ΓΝΏΜΗ" είναι πολύ υψηλό στη Βουλγαρία (38%) και στην Ιρλανδία (25%), αλλά και στη Ρουμανία (23%), στο Ηνωμένο Βασίλειο (22%) και στην Ισπανία (19%). Ο αριθμός των ερωτηθέντων που δηλώνουν ότι η ΕΕ «κάνει αρκετά» είναι ιδιαίτερα υψηλός στα κράτη που προσχώρησαν το 2004: Κύπρος (43%), Μάλτα και Σλοβακία (39%), Εσθονία (37%), και Τσεχική Δημοκρατία (36%). Το αυτό ισχύει και για τη Γερμανία (37%). Στη Μάλτα μόνο, οι απαντήσεις «η ΕΕ κάνει αρκετά» (39%) ανέρχονται περίπου στο ίδιο ποσοστό με το αντίστοιχο 41% των απαντήσεων για το «δεν κάνει αρκετά». Κοινωνικο-δημογραφικά κριτήρια: Κυρίως οι άνδρες (29%), οι νέοι ηλικίας ετών (30%) και οι φοιτητές (32%) είναι εκείνοι που θεωρούν ότι η ΕΕ κάνει αρκετά. Το ποσοστό των "ΔΕΝ ΈΧΩ ΓΝΏΜΗ" είναι υψηλό στις γυναίκες (18%), στους ερωτηθέντες ηλικίας άνω των 55 ετών (19%) και σε όσους σταμάτησαν τις σπουδές τους στην ηλικία των 15 ετών ή νωρίτερα (22%). 3. Συνεισφορά των πολιτών Από το 61% των ερωτώμενων που δηλώνουν ότι έχουν λάβει προσωπικά μέτρα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, οι ενέργειες που έχουν αναληφθεί είναι οι ακόλουθες. a)σε τί ενέργειες έχουν προβεί: Από τις ακόλουθες ενέργειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, σε ποιες έχετε προβεί εσείς προσωπικά; Δυνατότητα πολλών απαντήσεων (Ε6) Ενέργειες Κάνετε διαλογή των περισσότερων απορριμμάτων σας για ανακύκλωση 76% Μειώνετε την οικιακή ενεργειακή σας κατανάλωση 64% Μειώνετε την οικιακή σας κατανάλωση νερού 55% Μειώνετε την προσωπική σας κατανάλωση προϊόντων μιας χρήσης 40% Έχετε επιλέξει έναν τρόπο μετακίνησης φιλικό προς το περιβάλλον 28% Αγοράζετε εποχιακά και τοπικά προϊόντα για να αποφεύγετε προϊόντα που έρχονται από μακριά 27% Χρησιμοποιείτε λιγότερο συχνά το αυτοκίνητό σας 25% Έχετε αγοράσει αυτοκίνητο που καταναλώνει λιγότερα καύσιμα ή που σέβεται περισσότερο το περιβάλλον 18% Στο μέτρο του δυνατού, αποφεύγετε να παίρνετε το αεροπλάνο για 12% DV\738063EL.doc 6/9

7 πτήσεις μικρών αποστάσεων Έχετε αλλάξει προμηθευτή ή τιμολόγιο ενέργειας για να λαμβάνετε μεγαλύτερο μερίδιο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε σχέση με το παρελθόν 8% Έχετε εγκαταστήσει στο σπίτι σας συσκευές που παράγουν ανανεώσιμη ενέργεια 5% Δεν Έχω Γνώμη 1% Βάση: 61% του συνολικού δείγματος Παρατηρούμε ότι τα τέσσερα πιο δημοφιλή μέτρα έχουν ουσιαστικά οικονομικό χαρακτήρα: είναι απλά στην εφαρμογή, δεν κοστίζουν τίποτα και επιτρέπουν την εξοικονόμηση χρημάτων. β) Προϋπολογισμός των εν λόγω ενεργειών: Προσωπικά, πόσο διατεθειμένος θα ήσαστε να πληρώσετε παραπάνω για την ενέργεια που παράγεται από πηγές που εκπέμπουν λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου, έτσι ώστε να καταπολεμήσετε την κλιματική αλλαγή; Κατά μέσο όρο, πόσο παραπάνω, σε ποσοστά, θα ήσασταν διατεθειμένος να δαπανήσετε; (Ε9) Προϋπολογισμός 1-5% 18% 6-10% 14% 11-30% 10% περισσότερο από 31% 2% Όχι 30% Δ.Γ. 26% DV\738063EL.doc 7/9

8 Εθνικές διακυμάνσεις εντός του 61%: Το ποσοστό ΔΕΝ ΈΧΩ ΓΝΏΜΗείναι υψηλό στην Ιταλία (43%), στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία (42%) και στη Βουλγαρία (40%). Περισσότεροι από επτά στους δέκα πολίτες στη Δανία και στην Ελλάδα δηλώνουν διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερο για την πράσινη ενέργεια. Μόνο τρεις στους δέκα στην Πορτογαλία, στη Μάλτα, στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία θα έκαναν το ίδιο. Μόνο το 30% των ερωτηθέντων δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερο, παρά την άνοδο της τιμής της ενέργειας. γ) Λόγοι των συγκεκριμένων ενεργειών: Υπάρχουν πολλοί λόγοι που ωθούν τα άτομα να προβούν σε ενέργειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Μεταξύ των ακόλουθων προτάσεων, θα μπορούσατε να μου πείτε αυτές που ισχύουν για εσάς; Δυνατότητα πολλών απαντήσεων (Ε8) Λόγοι Θωρείτε ότι αν όλος ο κόσμος άλλαζε τη συμπεριφορά του, αυτό θα είχε πραγματικό αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή 63% Θεωρείτε ότι έχετε καθήκον ως πολίτης να προστατεύσετε το περιβάλλον 61% Ανησυχείτε πολύ για τον κόσμο που θα κληροδοτήσετε στις νέες και στις μελλοντικές γενιές 52% Θεωρείτε ότι οι συγκεκριμένες ενέργειες επιτρέπουν την εξοικονόμηση χρημάτων 25% Έχετε επηρεαστεί άμεσα από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής 8% Δ.Γ. 1% Βάση: 61% του συνολικού δείγματος Εθνικές διακυμάνσεις εντός του 61%: Το 47% των Σλοβάκων, το 45% των Βέλγων, το 37% των Ρουμάνων και το 34% των Δανών πιστεύουν ότι οι ενέργειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μπορούν να επιτρέψουν την εξοικονόμηση χρημάτων. Έναντι 14% στη Λετονία και 15% στην Ελλάδα και τη Λιθουανία. DV\738063EL.doc 8/9

9 γ) Λόγοι για τους οποίους δεν γίνεται κάποια ενέργεια: Ερώτημα που τέθηκε στο 31% των ερωτηθέντων που δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει κάποιο μέτρο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που αποτρέπουν τους ανθρώπους από τη λήψη μέτρων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Μεταξύ των ακόλουθων προτάσεων, θα μπορούσατε να μου πείτε ποιες από αυτές ισχύουν για εσάς; Δυνατότητα πολλών απαντήσεων (Ε9) Λόγοι Θεωρείτε ότι εκείνοι που οφείλουν να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους είναι οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και η 42% βιομηχανία και όχι οι πολίτες Θα επιθυμούσατε να προβείτε σε ενέργειες αλλά δεν ξέρετε τι μπορείτε να κάνετε για την καταπολέμηση της κλιματικής 34% αλλαγής Θεωρείτε ότι η αλλαγή της συμπεριφοράς σας δεν θα έχει 26% πραγματικό αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή Θεωρείτε ότι τα μέτρα για την καταπολέμηση της κλιματικής 15% αλλαγής στοιχίζουν πάρα πολύ ακριβά Δεν σας απασχολεί η κλιματική αλλαγή 9% Δεν Έχω Γνώμη 7% Βάση: 31% του συνολικού δείγματος Εθνικές διακυμάνσεις εντός του 31%: Το 54% των Ελλήνων, το 50% των Ρουμάνων και το 48% των Σλοβάκων θα επιθυμούσε να προβεί σε ενέργειες αλλά δεν ξέρει τι να κάνει για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Μόνο το 21% στην Ουγγαρία, το 22% στο Βέλγιο και το 23% στις Κάτω Χώρες απαντά το ίδιο. DV\738063EL.doc 9/9