ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΑμεΑ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

1 ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΑμεΑ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Γιάννης Πολυχρονίου, Aρχιτέκτων Ε.Μ.Π. τ. προϊστάμενος Γραφείου Προσβασιμότητας ΑμεΑ στο Υπουργείο Πολιτισμού ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Στους νόμους Ν.4030/2011- Νέος τρόπος έκδοσης αδειών δόμησης, ελέγχου κατασκευών και λοιπές διατάξεις (άρθρο 3 παρ. 2β και άρθρο 9 παρ.6) και Ν. 4067/2012 - ΝΟΚ - Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (παρ. 8 του άρθρου 26 «Ειδικές ρυθµίσεις για την εξυπηρέτηση ΑµεΑ»), προβλέπεται έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για την σύνταξη «Μελέτης Προσβασιμότητας», στα πρότυπα της μελέτης παθητικής πυροπροστασίας. Επειδή η έκδοση του Π.Δ. καθυστερούσε το Γραφείο Μελετών για ΑμεΑ προχώρησε στην έκδοση σειράς εγκυκλίων με διευκρινήσεις και οδηγίες για τον τρόπο σύνταξης της µελέτης προσβασιμότητας των κτιριακών - οικοδομικών έργων και των έργων διαμόρφωσης ή ανακατασκευής των κοινόχρηστων χώρων των οικισµών, που προορίζονται για την κυκλοφορία των πεζών. Σύμφωνα με αυτές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη: Οι προδιαγραφές του ΝΟΚ και του Κτιριοδοµικού Κανονισµού (Υπ. Αποφ. 3046/89 ΦΕΚ 59 /89). Η Υπ. Απόφαση οικ. 52907/2009 «Ειδικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία σε κοινόχρηστους χώρους των οικισμών που προορίζονται για την κυκλοφορία πεζών» (ΦΕΚ 2621/Β/31-12-2009). Η Υπ. Απόφαση οικ.52487 «Ειδικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση των ΑμΕΑ σε υφιστάμενα κτίρια» (ΦΕΚ 18Β / 15.01.2002). Οι Οδηγίες Σχεδιασμού «Σχεδιάζοντας για Όλους» του Γραφείου Mελετών για ΑµεΑ του ΥΠΕΧΩ Ε (http://ypeka.gr/default.aspx?tabid=380 ) Οι ισχύοντες κανονισµοί ειδικών κτιριακών έργων (θεάτρων, κινηματογράφων, σταθµών αυτοκινήτων κλπ) Ο ελληνικός κανονισµός φορτίσεως δοµικών έργων Οι Κανονισµοί κατασκευής ανελκυστήρων Οι Κανονισµοί Η/Μ εγκαταστάσεων Ο Κανονισµός πυροπροστασίας Το Π 16/96 Για θέµατα που δε ρυθµίζονται από τους ελληνικούς κανονισµούς θα χρησιµοποιείται το ISO 21542-2011 Building construction - Accessibility and usability of the built environment, ο "ADA «Standards for accessible design" ή/και άλλοι σχετικοί και αναγνωρισμένοι ευρωπαϊκοί και διεθνείς κανονισµοί και πρότυπα. Η µελέτη προσβασιμότητας περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία: Τεχνική έκθεση που θα αναφέρει: α) Τους κανονισμούς, οδηγίες, πρότυπα κ.λπ. που έχουν χρησιμοποιεί κατά τη σύνταξη της µελέτης.

2 β) Τη φιλοσοφία αντιμετώπισης της ανεμπόδιστης, αυτόνοµης και ασφαλούς διακίνησης των ατόµων σε αναπηρικό αμαξίδιο και γενικά των ατόµων µε αναπηρία ή/και εµποδιζόµενων ατόµων στο έργο, µε συνοπτική αναφορά στα απαιτούμενα µέτρα για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας. γ) Τις προβλεπόμενες από τη µελέτη εξυπηρετήσεις για τη διασφάλιση της πρόσβασης των ατόµων σε αναπηρικό αμαξίδιο και γενικά των ατόµων µε αναπηρία ή/και των εµποδιζόµενων ατόµων στο έργο και τις προδιαγραφές που χαρακτηρίζουν την κατασκευή τους. Πίνακα των εξοπλισµών (ανελκυστήρα, αναβατόριο, ράµπα κ.λπ.) που χρησιμοποιούνται, στον οποίο αναγράφονται τα τεχνικά χαρακτηριστικά και τυχόν πιστοποιητικά που διαθέτουν αυτοί. Τις προσβάσιμες διαδροµές (οριζόντιες και κατακόρυφες). Τον απαιτούµενο αριθµό (πλήθος) προσβάσιµων διαδροµών ανά όροφο. Το απαιτούµενο πλάτος προσβάσιµων διαδροµών. Τον τρόπο διασφάλισης της διαφυγής ατόµων µε αναπηρία ή/και εµποδιζόµενων ατόµων, συμπεριλαμβανομένων χρηστών αναπηρικών αμαξιδίων, από το κτίριο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης (προστατευμένοι προσβάσιμοι χώροι αναµονής 1, διαδροµές διαφυγής, υλικά κ.λπ.). Γενικά σχέδια που θα περιλαμβάνουν: α) Σχέδιο περιβάλλοντος χώρου σε κλίµακα 1:200. β) Αρχιτεκτονική µελέτη µε σχέδια κατόψεων και τοµών ανά στάθµη σε κλίµακα 1:100 ή 1:50 όπου σημειώνονται τα εξής: Οι προσβάσιμες είσοδοι του κτιρίου, οι προσβάσιμες οδεύσεις (οριζόντιες και κατακόρυφες) ανά στάθµη, συμπεριλαμβανομένης της διαδροµής από/προς τυχόν υπόγειους χώρους στάθμευσης και τον περιβάλλοντα χώρο. γ) Οι προβλεπόμενες εξυπηρετήσεις και εξοπλισμοί για άτοµα µε αναπηρία ή/και εμποδιζόμενα άτοµα (προσβάσιμοι χώροι υγιεινής, προσβάσιμοι ανελκυστήρες και λοιπά μηχανικά µέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών, ράµπες, ειδικές θέσεις στάθμευσης οχημάτων ατόµων µε αναπηρία κλπ). Σχέδια λεπτοµερειών σε κλίµακα 1:20 ή 1:50, όπου αναφέρονται κατασκευαστικές λεπτοµέρειες όλων των στοιχείων που χρησιμοποιούνται για τη διασφάλιση της ανεµπόδιστης και αυτόνοµης διακίνησης, εξυπηρέτησης αλλά και της ασφάλειας των ατόµων µε αναπηρία ή/και εµποδιζόµενων ατόµων (στηθαία, ράµπες, μηχανικά µέσα 1 Ως προστατευµένος, προσβάσιμος χώρος σε περίπτωση εκτάκτων αναγκών, νοείται ο ανοικτός χώρος αναµονής ενός ή δύο αναπηρικών αμαξιδίων (0.80µ. Χ 1.30µ. ανά αμαξίδιο) ανάλογα µε το κτίριο, ο οποίος - δεν προσµετράται στον Σ.Δ. - βρίσκεται εντός του πυροδιαµερίσµατος του κοινόχρηστου κλιμακοστασίου και δεν παρεμποδίζει την όδευση διαφυγής, όπως αυτή προβλέπεται από τον ισχύοντα κανονισµό πυροπροστασίας.

3 ανύψωσης, ειδικά τµήµατα πάγκων, ειδικοί χώροι στάσης αμαξιδίων, ανάγλυφες πινακίδες σήµανσης, επιδαπέδια σήµανση, οδηγοί τυφλών κ.λπ.). Στα νέα κτίρια κατοικίας (μονοκατοικίες ισόγειες ή πολυώροφες), που δεν έχουν υποχρέωση εγκατάστασης ανελκυστήρα θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για πιθανή μελλοντική εύκολη μετατρεψιμότητα των κατοικιών, σε κατοικίες μελλοντικών χρηστών ΑµεΑ/ εµποδιζόµενων ατόµων, ώστε να µπορεί να εξασφαλίζεται εφόσον απαιτηθεί αυτόνοµη και ασφαλής, οριζόντια και κατακόρυφη προσπέλαση, χωρίς να θίγεται ο φέρων οργανισµός των κατοικιών αυτών, µε επιπρόσθετα στοιχεία κατάλληλων προδιαγραφών, όπως ράµπες, αναβατόρια, ανελκυστήρες, κλπ. Η πρόβλεψη αυτή θα περιγράφεται στην Τεχνική Έκθεση της µελέτης προσβασιμότητας. Στα νέα κτίρια µε χρήση κατοικίας και παραπάνω από µια οριζόντιες ιδιοκτησίες, που δεν έχουν υποχρέωση εγκατάστασης ανελκυστήρα, επιβάλλεται να εξασφαλίζεται η αυτόνοµη και ασφαλής, οριζόντια και κατακόρυφη προσπέλαση ΑµεΑ/ εµποδιζόµενων ατόµων, µε στοιχεία κατάλληλων προδιαγραφών, όπως ράµπες, αναβατόρια, ανελκυστήρες, κ.λπ., σε όλους τους εξωτερικούς και εσωτερικούς κοινόχρηστους χώρους των κτιρίων κατοικίας. Προβλέπεται ακόμη χρήση ειδικά διαμορφωμένου αυτοκινήτου που να δέχεται και αμαξίδια για την πρόσβαση σε κτίρια μου είναι εντός μεγάλων οικοπέδων και με έντονη κλίση (μεγαλύτερη από 10%). Γενικότερα υπάρχει υποχρέωση αυτόνοµης και ασφαλούς, οριζόντιας και κατακόρυφης προσπέλασης ΑµεΑ/ εµποδιζόµενων ατόµων, σε όλους τους εξωτερικούς και εσωτερικούς κοινόχρηστους χώρους των κτιρίων όπου υπάρχουν υποδοµές, υπηρεσίες και αγαθά ( πχ. πέργκολες, υπαίθρια καθιστικά, υπαίθριες ψησταριές, πισίνα, κλπ), που µπορούν να χρησιμοποιηθούν από το κοινό. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Από τα παραπάνω συνάγεται ότι απαιτείται μελέτη προσβασιμότητας σχεδόν για όλα τα κτίρια, προσαρμοσμένη ανάλογα με τη χρήση και το μέγεθός τους. Ιδιαίτερα για κατοικίες χωρίς υποχρέωση εγκατάστασης ανελκυστήρα, πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη προσαρμογών ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες των κατοίκων. Επειδή ίσως φαίνεται με πρώτη ανάγνωση των απαιτήσεων - προδιαγραφών, ότι ο συντάκτης της μελέτης προσβασιμότητας μπορεί να αντιμετωπίσει διάφορα επί μέρους προβλήματα, καλό είναι προηγούμενα να γνωρίζει βασικές διαστάσεις και ανθρωπομετρικά στοιχεία, τα περισσότερα των οποίων δίνονται στις Οδηγίες Σχεδιασμού «Σχεδιάζοντας για Όλους». Επίσης, ιδιαίτερα για μεγάλα και σύνθετα κτίρια ή συγκροτήματα κτιρίων καλό είναι παράλληλα και μαζί με την μελέτη προσβασιμότητας να γίνεται και μελέτης σήμανσης η οποία και την κίνηση των μελλοντικών χρηστών του κτιρίου θα διευκολύνει, αλλά και τον μελετητή θα βοηθήσει να οργανώσει καλύτερα την μελέτη του.

4 ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΠΛΑΤΗ ΟΔΕΥΣΕΩΝ

5 ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ ΑΜΑΞΙΔΙΟΥ

6 Παρακάτω δίνονται οι βασικές αρχές σχεδιασμού για την επίτευξη ικανοποιητικής πρόσβασης: ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΤΙΡΙΑ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΑ 1. ΕΙΣΟΔΟΙ - ΥΠΟΔΟΧΗ 1.1. Η είσοδος κάθε κτιρίου είναι το καθοριστικότερο στοιχείο της προσβασιμότητάς του, καθορίζοντας ταυτόχρονα τον βαθμό αυτονομίας της διακίνησης των χρηστών του. Κάθε κτίριο που χρησιμοποιείται από το κοινό θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε προσβάσιμο από τα άτομα με αναπηρία, και γενικότερα από τα εμποδιζόμενα άτομα, από δύο τουλάχιστον εισόδους: α) Την κεντρική είσοδο του κτιρίου (ή και από δευτερεύουσα σε περίπτωση υφιστάμενου). β) Τους υπόγειους χώρους στάθμευσης, από τους οποίους, μέσω προσβάσιμου ανελκυστήρα πρέπει να φτάνει στη στάθμη της εισόδου. 1.2. Στα νέα κτίρια ή πρόσβαση στην κύρια είσοδο γίνεται ισόπεδα ή με κεκλιμένο επίπεδο κλίσης 5% και σε ειδικές περιπτώσεις μέσω προσβάσιμου ανελκυστήρα. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται άλλος τρόπος πρόσβασης 1.2. Σε περίπτωση που πριν από την (προσβάσιμη) κύρια είσοδο υφιστάμενου κτιρίου υπάρχουν εκτός της ράμπας και σκαλοπάτια, αυτά πρέπει να είναι σύμφωνα με τις οδηγίες κατασκευής των κλιμάκων και να είναι οπωσδήποτε εφοδιασμένα με χειρολισθήρες. Επισημαίνεται ότι πολλές κατηγορίες εμποδιζομένων ατόμων που δεν είναι χρήστες αμαξιδίων, εξυπηρετούνται καλύτερα από μία (μικρού ύψους) κλίμακα, αντί από μία (μεγάλη σε μήκος) ράμπα. 1.3. Αν η κύρια είσοδος δεν είναι προσβάσιμη σε χρήστες αμαξιδίων και υπάρχει δευτερεύουσα προσβάσιμη, η ύπαρξή της και η θέση της πρέπει ναι υποδηλώνεται με κατάλληλη σήμανση στην κύρια είσοδο του κτιρίου. 1.4. Εφόσον η προσφερόμενη εξυπηρέτηση δεν είναι άμεσα διαθέσιμη (π.χ. η θύρα είναι κλειδωμένη, ή απασφαλίζει από απομακρυσμένο χώρο έλεγχου, πρέπει να προβλέπεται σύστημα ειδοποίησης, όπως κουδούνι ή θυροτηλέφωνο ή θυροτηλεόραση, τα χειριστήρια του οποίου πρέπει να ευρίσκονται σε ύψος 0.90~1.20 μ. από το δάπεδο. 2. ΘΥΡΑ ΕΙΣΟΔΟΥ 2.1. Η πλέον προσβάσιμη είσοδος στο κτίριο γίνεται μέσω θύρας που διαθέτει επάλληλα συρόμενα φύλλα ανοιγόμενα αυτόματα, πλάτους τουλάχιστον 1,20μ. (με φωτοκύτταρα - radar και ταχύτητα ανοιγοκλεισίματος 0,50μ./δευτερόλεπτο), άλλως γίνεται με απλές ανοιγόμενες χειροκίνητα θύρες μονόφυλλες καθαρού πλάτους τουλάχιστον 0,90μ, ή

7 δίφυλλες, ένα φύλλο των οποίων πρέπει να έχει διάσταση τέτοια που να αφήνει πέρασμα καθαρού πλάτους τουλάχιστον 0,90μ. Για το άνοιγμά τους θα πρέπει να υπολογίζεται ως μέγιστη απαιτούμενη δύναμη τα 15 Newtons). Απαγορεύονται οι θύρες alle retour. 2.2. Πρέπει να αποφεύγονται οι περιστροφικές θύρες. Εμποδίζουν την είσοδο των χρηστών αμαξιδίων ενώ είναι δύσκολη ή και επικίνδυνη η χρήση τους από άλλες κατηγορίες εμποδιζομένων ατόμων. Επίσης αποτελούν εμπόδιο στην άμεση εκκένωση του κτιρίου σε περίπτωση κινδύνου και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν (όπως θα έπρεπε) ως έξοδοι διαφυγής. Σε περίπτωση όμως που σε υφιστάμενα κτίρια υπάρχουν περιστροφικές θύρες, πρέπει οπωσδήποτε παραπλεύρως αυτών να υπάρχουν κανονικές θύρες, καθαρού πλάτους τουλάχιστον 0,90μ.(ή το ένα τουλάχιστον φύλλο αν πρόκειται για δίφυλλες) για την εξυπηρέτηση των εμποδιζομένων ατόμων. 2.3. Οι κοινοί ανεμοφράκτες δεν εμποδίζουν την είσοδο και έξοδο των εμποδιζομένων γενικά ατόμων, εφόσον τα θυρόφυλλά τους διαθέτουν το απαραίτητο πλάτος και απαιτούν για το άνοιγμά τους μέγιστη δύναμη μέχρι 15 Νewtons. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να εξασφαλίζεται, στο εσωτερικό του ανεμοφράκτη ο απαραίτητος ελεύθερος χώρος

8 διαμέτρου 1,50μ για πιθανή στροφή του αμαξιδίου. Ο πλέον κατάλληλος πάντως τύπος ανεμοφράκτη για κτίρια με χρήση κοινού είναι αυτός που διαθέτει πόρτες με αυτόματα επάλληλα συρόμενα ή ανοιγόμενα φύλλα. Απαγορεύονται οι θύρες alle retour. 2.4. Οι θύρες εισόδου, εφόσον είναι αδιαφανείς, θα πρέπει να φέρουν κατακόρυφο φεγγίτη που θα επιτρέπει τον έλεγχο της κίνησης από την πίσω πλευρά της θύρας και χειρολαβή σχήματος D ή L. 2.5. Πρέπει να αποφεύγεται η ύπαρξη κατωφλιών, αλλά και οποιουδήποτε άλλου στοιχείου (σχάρα κλπ.), που να προεξέχει ή να βυθίζεται στο δάπεδο περισσότερο από 2εκ. 2.6. Σε στρατηγικά σημεία και κοντά στην κυρία είσοδο, στο ίδιο με αυτήν επίπεδο, θα κατασκευάζονται ράμπες, ανελκυστήρες ή οποιοδήποτε άλλο μηχανικό μέσο για την κάλυψη των υψομετρικών διαφορών - εφόσον υπάρχουν τέτοιες- σύμφωνα με τις Οδηγίες Σχεδιασμού «Σχεδιάζοντας για Όλους»: «Ράμπες ατόμων και αμαξιδίων» και «Μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών». 2.7. Όπου προβλέπονται πάγκοι υποδοχής (reception) ή γκισέ συναλλαγής με το κοινό, τμήμα αυτών μήκους τουλάχιστον 1,00μ. θα κατασκευάζεται σε ύψος 0,80μ. από το δάπεδο, ενώ όπου προβλέπονται τηλεφωνικοί θάλαμοι θα κατασκευάζονται με την συσκευή και τα χειριστήρια σε ύψος 0,90-1,20μ. από το δάπεδο.

9 ΦΩΤ. 1. Πολύ υψηλός πάγκος εξυπηρέτησης επιβατών 2.8. Όλος ο εξοπλισμός της εισόδου (χειρολαβή θύρας, κλειδαριά, κουδούνια κλήσεως, διακόπτες φωτισμού, αυτόματου ανοίγματος θύρας κλπ.) να τοποθετείται σε ύψος 0,90-1,20μ. από το δάπεδο και προς την ίδια πάντα πλευρά. 2.9. Οι θύρες και τα κασώματά τους να είναι σε έντονη χρωματική αντίθεση με την παράπλευρη τοιχοποιία. Εξίσου έντονη χρωματική αντίθεση θα πρέπει να υπάρχει μεταξύ θυρόφυλλου και χειρολαβής. 2.10. Σε περίπτωση υαλοθυρών να τοποθετούνται επί των φύλλων της θύρας ειδικές ενδείξεις (αυτοκόλλητες ταινίες ή άλλο υλικό), σε ύψος 1,40-1,60μ. από το δάπεδο και σε έντονα χρώματα καθώς επίσης και επί των ακμών αυτών μεταλλικά προφίλ με έντονο χρώμα, για την διευκόλυνση των ατόμων με προβλήματα στην όραση. 2.11. Οι πληροφοριακές πινακίδες (αριθμός, χαρακτηρισμός χώρων κλπ.) να τοποθετούνται σε ύψος 1,50μ. από το δάπεδο, προς την ίδια πάντα πλευρά του θυρόφυλλου και όλες οι επ αυτών πληροφορίες να αναγράφονται και στην γραφή Braille.

10 3. ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ 3.1. Όπου προβλέπονται υπόγειοι χώροι στάθμευσης θα πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνουν ειδικές θέσεις για τα αυτοκίνητα των ατόμων με αναπηρία - κατάλληλα διαμορφωμένες και σημασμένες - σε ποσοστό τουλάχιστον 5% του συνόλου των θέσεων στάθμευσης και όσο το δυνατόν πλησιέστερα στην στάθμη εδάφους. 3.2. Τα συστήματα ελέγχου των εισόδων των χώρων στάθμευσης δεν πρέπει να εμποδίζουν την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στους χώρους αυτούς και αν υπάρχουν χειριστήρια και / ή αυτόματα μηχανήματα πληρωμής και έκδοσης κάρτας εισόδου εξόδου, αυτά πρέπει να βρίσκονται σε ύψος 0.90μ. έως 1.20μ. και να είναι εργονομικά σχεδιασμένα ώστε να εξυπηρετούν όλα τα άτομα. 3.3. Τα άτομα με αναπηρία θα φθάνουν από το εσωτερικό του κτιρίου στους χώρους στάθμευσης - και αντίστροφα - με προσβάσιμο ανελκυστήρα, που θα κατασκευάζεται σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στην παρ. 11 του παρόντος και στις Οδηγίες Σχεδιασμού «Σχεδιάζοντας για Όλους»: «Μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών». Πρέπει να υπάρχει άμεση σύνδεση των χώρων στάθμευσης με τον χώρο της κυρίας (προσβάσιμης) εισόδου του κτιρίου.

11 3.4. Οι θέσεις στάθμευσης που προορίζονται για άτομα με ειδικές ανάγκες θα φέρουν το Διεθνές Σύμβολο Πρόσβασης (Δ.Σ.Π.) αποτυπωμένο αφενός στο έδαφος και αφετέρου σε πινακίδα στον τοίχο πάνω από την αντίστοιχη θέση ή ανηρτημένη από την οροφή ή επί στύλου, με απόσταση της κάτω ακμής της τουλάχιστον 2,20μ. από το δάπεδο. 3.5. Οι διαδρομές που θα ακολουθούν τα άτομα με αναπηρία από τις θέσεις στάθμευσης μέχρι τον ανελκυστήρα, θα επισημαίνονται με πινακίδες που θα έχουν το διεθνές σύμβολο πρόσβασης (Δ.Σ.Π.) και το εικονόγραμμα του ανελκυστήρα, ακολουθούμενα από ένα βέλος κατεύθυνσης, τοποθετημένες στους τοίχους ή τα υποστυλώματα ή ανηρτημένες από την οροφή, με απόσταση της κάτω ακμής τους τουλάχιστον 2,20μ. από το δάπεδο. Ομοίως, βέλη κατεύθυνσης χρώματος κίτρινου πρέπει να είναι αποτυπωμένα στο δάπεδο, ώστε να γίνονται εύκολα αντιληπτά και από τα άτομα με προβλήματα στην όραση. 3.6. Οι διαδρομές αυτές, αλλά και οι θέσεις στάθμευσης των ατόμων με αναπηρίες, θα φωτίζονται με άπλετο φωτισμό και θα είναι εξοπλισμένες με φωτισμό ασφαλείας σε όλο το μήκος τους. 3.7. Χώροι στάθμευσης κοντά στο κτίριο ή στον περιβάλλοντα χώρο του. Δεν πρέπει να απέχουν περισσότερο από 50 μέτρα από την προσβάσιμη είσοδο, η διαδρομή από τη θέση στάθμευσης ως την είσοδο πρέπει να είναι ισόπεδη ή με μικρή κλίση, ελεύθερη εμποδίων, χωρίς αναβαθμούς. Η θέση στάθμευσης και η διαδρομή πρέπει να σημαίνονται.

12

13 4. ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ 4.1 Όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι πρέπει να είναι προσβάσιμοι από όλους τους χρήστες, και τα εμποδιζόμενα άτομα ειδικότερα. 4.2. Όπου προβλέπονται πάγκοι υποδοχής (reception) ή γκισέ συναλλαγής με το κοινό, τμήμα αυτών μήκους τουλάχιστον 1,00μ. θα κατασκευάζεται σε ύψος 0,80μ. από το δάπεδο, που επιτρέπει την προσέγγιση χρήστη αμαξιδίου. Επίσης να υπάρχει προς διάθεση αριθμός αναπηρικών και παιδικών αμαξιδίων, ανάλογος του αριθμού των επισκεπτών και της χρήσης του χώρου. 4.3. Όπου προβλέπονται καθιστικά αναμονής του κοινού απαιτείται η πρόβλεψη ελεύθερων χώρων, διαστάσεων εκάστου 0,80x1,30μ., για την στάθμευση αμαξιδίων - αλλά και ειδικών θέσεων με σκληρά καθίσματα βάθους 0,40μ. και ύψους 0,55-0,60μ. με στηρίγματα χεριών για τα άτομα με προβλήματα στην κίνηση. 4.3. Όπου προβλέπονται τηλεφωνικοί θάλαμοι θα κατασκευάζονται με την συσκευή και τα χειριστήρια σε ύψος 0,90-1,20μ. από το δάπεδο. Επίσης θα υπάρχει και ένα τουλάχιστον κειμενοτηλέφωνο για την εξυπηρέτηση των κωφών ατόμων. Στους χώρους υποδοχής, η κοντά σε αυτούς μπορούν να εγκαθίστανται και ψύκτες νερού ειδικού τύπου, για την εξυπηρέτηση και ατόμων σε αμαξίδια. 4.4. Οι διάδρομοι κυκλοφορίας πρέπει να έχουν καθαρό πλάτος τουλάχιστον 1,30μ. Σε κτίρια όπου υπάρχουν αυξημένες απαιτήσεις κυκλοφορίας ΑμεΑ το ελάχιστο πλάτος είναι προτιμότερο να γίνεται 1.70μ. και να διαθέτουν χειρολισθήρες οριζόντιους σε αμφότερες τις πλευρές σε ύψος 0.90 μ. Απαιτείται η ύπαρξη ελεύθερων από κάθε εμπόδιο χώρων, διαμέτρου 1,50μ., για την περιστροφή και τους ελιγμούς των αμαξιδίων.

14 4.5. Κατά τον σχεδιασμό των εκθεσιακών χώρων και την μελέτη χωροθέτησης και παρουσίασης των εκθεμάτων, τόσο των μονίμων όσο και των περιοδικών εκθέσεων, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι πρέπει να είναι προσβάσιμοι από επισκέπτες που είναι ΑμεΑ. Η διευθέτηση των διαδρομών και τα σημεία θέασης των εκθεμάτων δεν πρέπει να δημιουργούν εμπόδια στην κίνηση και εξυπηρέτηση αυτών των ατόμων. Το πλάτος των διαδρομών των ελεύθερων εμποδίων πρέπει να είναι κατ ελάχιστο 1.30μ. και κατά προτίμηση 1.70μ. και τα εκθέματα πρέπει να είναι μπορούν να ειδωθούν και από άτομα - χρήστες αμαξιδίων.

15 4.6. Τα συστήματα οπτικοακουστικής πληροφόρησης πρέπει να σχεδιάζονται έτσι ώστε να είναι κατανοητά από άτομα κωφά και βαρήκοα και από άτομα τυφλά και άτομα με μειωμένη όραση. Επίσης να υπάρχει άπλετος γενικός φωτισμός ο οποίος επιτρέπει την ασφαλή διακίνηση των ατόμων με μειωμένη όραση και την επικοινωνία στην νοηματική γλώσσα των κωφών ατόμων. Οι επεξηγηματικές πινακίδες να τοποθετούνται σε τέτοιο ύψος, ώστε να είναι αναγνώσιμες και από χρήστες αμαξιδίων να έχουν κείμενο απλό και κατανοητό, μεγάλου μεγέθους γράμματα σε έντονη αντίθεση (κοντράστ) με το υπόβαθρο, η δε επιφάνειά τους να μην δημιουργεί ανακλάσεις. Όπου χρειάζεται να είναι και ανάγλυφες και να συνοδεύονται από αντίστοιχο κείμενο στη γραφή Braille. Τέλος πρέπει να προβλέπονται εκθέματα πρωτότυπα ή αντίγραφα πού να μπορούν να τα αγγίξουν τα τυφλά άτομα. 5. ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΑ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ - ΘΕΑΤΡΑ Σε περιπτώσεις αμφιθεατρικών αιθουσών θα πρέπει να προβλέπονται θέσεις για τους χρήστες αμαξιδίων στην πρώτη σειρά των επίπεδων τμημάτων ή στην τελευταία σειρά των διαχωριστικών διαδρόμων των διαζωμάτων που καταλήγουν σε πόρτες εξόδου, με την κατασκευή αναδιπλούμενων ή αφαιρούμενων καθισμάτων ώστε στην θέση τους να τοποθετείται το αμαξίδιο. Κάθε θέση να έχει διαστάσεις 0,90μ. πλάτος Χ 1,30μ. βάθος. Οι θέσεις αυτές είναι καλύτερα να βρίσκονται κοντά στις εξόδους διαφυγής, όπου η πρόσβαση είναι ευκολότερη και δεν δημιουργείται πρόβλημα σε περίπτωση εκκένωσης της αίθουσας. Η συνιστώμενη αναλογία είναι μία θέση χρήστη αμαξιδίου ανά 250 καθίσματα και πάντως όχι λιγότερες από δύο θέσεις ανά αίθουσα.. Για τα περιπατητικά άτομα οι συνηθισμένες θέσεις είναι κατάλληλες, πρέπει όμως και εδώ να μη προκαλούν εμπόδιο στην εκκένωση της αίθουσας. Επίσης στους πλευρικούς κλιμακωτούς διαδρόμους να τοποθετούνται συνεχείς χειρολισθήρες. Για τα βαρήκοα άτομα να προβλέπεται σύστημα ενίσχυσης της ομιλίας. Ο χώρος του βήματος ή της σκηνής, πρέπει επίσης να είναι προσβάσιμος σε χρήστες αμαξιδίων. 6. ΚΥΛΙΚΕΙΑ - ΑΝΨΥΚΤΗΡΙΑ- ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ Στον χώρο του κυλικείου και του εστιατορίου πρέπει να προβλέπεται και τμήμα πάγκου χαμηλότερο, στο 0.80μ από το δάπεδο, για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία. Όλοι οι εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι σερβιρίσματος πρέπει να είναι προσβάσιμοι. Πρέπει να υπάρχει ελεύθερος χώρος κάτω από τα τραπέζια που να επιτρέπει την προσέγγιση σε αυτά και την χρήση τους από χρήστες αμαξιδίων. Επίσης η χωροθέτηση των τραπεζιών και των καθισμάτων να είναι τέτοια ώστε να υπάρχουν ανάμεσά τους ελεύθεροι διάδρομοι κυκλοφορίας πλάτους τουλάχιστον 1,50μ. Απαγορεύεται η τοποθέτηση σταθερών καθισμάτων. Κοντά στο χώρο των τραπεζοκαθισμάτων πρέπει να υπάρχουν χώροι υγιεινής για άτομα με αναπηρία.

16 7. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Πρέπει να υπάρχει ελεύθερος χώρος κάτω από τους πάγκους ύψους 0,70μ. τα άτομα δε σε αμαξίδια πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούν άνετα τον εξοπλισμό και τα όργανα. Η πρόσβαση στο σύστημα καταιονισμού (αν υπάρχει) πρέπει να είναι άμεση. 8. ΓΡΑΦΕΙΑΚΟΙ κ.λπ. ΧΩΡΟΙ Όλοι οι χώροι πρέπει να είναι προσβάσιμοι από άτομα με αναπηρία, δηλαδή να υπάρχει χώρος ελεύθερος για υποπόδια κάτω από τα γραφεία, να υπάρχει πρόβλεψη ελεύθερου χώρου για την παραμονή επισκέπτη σε αμαξίδιο, όπως επίσης χώρος για ελιγμούς και αναστροφή του αμαξιδίου. Η σήμανση κάθε γραφείου πρέπει να είναι επιτοίχια δίπλα και όχι επάνω στην θύρα. 7. ΘΥΡΕΣ Οι θύρες, ανοιγόμενες ή συρόμενες, να έχουν καθαρό πλάτος διέλευσης όταν είναι ανοιγμένες 0.90 μ., με μέγιστη απαιτούμενη για το άνοιγμά τους δύναμη τα 15 Νewtons. Θα φέρουν κατακόρυφο φεγγίτη, όπου επιτρέπεται από την χρήση τους, για τον έλεγχο της κίνησης από την πίσω πλευρά της θύρας και πόμολων σχήματος. Η χρήση σφαιρικών πόμολων απαγορεύεται. Επίσης πρέπει να υπάρχει οριζόντιος χειρολισθήρας ~ 0.60μ και από τις δύο όψεις της. Η σήμανση του χώρου (αν υπάρχει) πρέπει να μη ευρίσκεται πάνω στην πόρτα, αλλά κοντά σε αυτή. 8. ΔΑΠΕΔΑ Η κατασκευή αντιολισθητικών, ομοιογενών, σταθερών δαπέδων εύκολων στον καθαρισμό και την συντήρηση, με μικρή αντανακλαστικότητα, χωρίς σημεία εκτροπής των αμαξιδίων και των άλλων βοηθημάτων, χωρίς αρμούς διαμόρφωσης των δαπέδων σε τέτοιο μέγεθος που να δημιουργούν κραδασμούς στην κίνηση των αμαξιδίων ή ανατροπές κατά το βάδισμα των περιπατητικών αναπήρων και των εμποδιζόμενων ατόμων και χωρίς

17 κατώφλια αλλά και οποιοδήποτε άλλο στοιχείο που να προεξέχει ή να βυθίζεται στο δάπεδο. 9. ΡΑΜΠΕΣ-ΚΛΙΜΑΚΕΣ Ράμπες. Όπου κατασκευάζονται ράμπες, αυτές θα έχουν πλάτος 1,50μ. Ανά 10,00μ μήκους (για 5% κλίση) ή 8.00μ. μήκους (για 6% κλίση), θα παρεμβάλλονται πλατύσκαλα διαστάσεων 1,50Χ1,50μ., όπως και σε κάθε αλλαγή διεύθυνσης. Η οριοθέτηση των πλάγιων πλευρών της ράμπας θα γίνεται με περίζωμα (σοβατεπί) ύψους 5 ως 10εκ ή με στηθαίο. Η επίστρωσή τους πρέπει να ακολουθεί τις αρχές κατασκευής των δαπέδων. Κλίμακες. Η κατασκευή κλιμάκων θα γίνεται με δύο κατ ελάχιστον βαθμίδες. Θα κατασκευάζονται σύμφωνα με την Οδηγίες Σχεδιασμού «Σχεδιάζοντας για όλους» : «Κλίμακες ή σκάλες», Οι σκάλες πρέπει να κατασκευάζονται με ευθύγραμμα σκέλη χωρίς σφηνοειδείς βαθμίδες με πατήματα και ύψη πλήρη, χωρίς προεξοχή του πατήματος. Το ύψος και το υποκείμενο πάτημα θα πρέπει να σχηματίζουν γωνία 15ο.Η αλλαγή διεύθυνσης θα γίνεται οπωσδήποτε με πλατύσκαλο. Γενικά συνιστάται η κατασκευή πλατύσκαλου κάθε 10 με 12 το πολύ ύψη κλίμακας, ανεξάρτητα από το αν αλλάζει η διεύθυνση της κλίμακας ή όχι. Μεμονωμένες βαθμίδες δεν πρέπει να κατασκευάζονται σε καμιά περίπτωση. Στις κλίμακες θα τοποθετείται ειδική αντιολισθητική ταινία κοντά στην ακμή του πατήματος. Για λόγους ασφαλείας και στις δύο πλευρές των κλιμακοστασίων και των ραμπών θα κατασκευάζονται διπλοί συνεχείς χειρολισθήρες, σε ύψη 0.90 και 0,70μ από την ακμή της βαθμίδας ή την τελική στάθμη της ράμπας, οι οποίοι θα συνεχίζονται και στα πλατύσκαλα και θα εξέχουν από την αρχή και το τέλος της κλίμακας και της ράμπας τουλάχιστον 0,30μ. Οι χειρολισθήρες θα πρέπει να επιτρέπουν την ασφαλή και άνετη λαβή από την παλάμη του χρήστη και θα τοποθετούνται σε απόσταση 4,50-5,00εκ από την παρακείμενη επιφάνεια τοίχου. Κλίμακες ή ράμπες πλάτους μεγαλύτερου του 1,80μ θα φέρουν και ενδιάμεσο χειρολισθήρα. Οι ράμπες και οι κλίμακες θα επιστρώνονται με αντιολισθητικό υλικό. Η αρχή και το τέλος της ράμπας ή κλίμακας. θα επισημαίνεται, χρωματικά και με υλικό διαφορετικής υφής από το υπόλοιπο δάπεδο.

18 10. ΥΨΟΜΕΤΡΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ Σε περιπτώσεις εκσυγχρονισμού υφιστάμενων κτιρίων, μικρές υψομετρικές διαφορές καλύπτονται με ράμπες μέγιστης κλίσης 5% ή με αναβατόρια κατακόρυφης κίνησης ή

19 κλίμακας, με ελάχιστες διαστάσεις πλατφόρμας 0.90μ.Χ1.20μ. και ανυψωτική ικανότητα 250 kg ή με ανελκυστήρες. Μεγάλες υψομετρικές διαφορές καλύπτονται με αναβατόρια κατακόρυφης κίνησης ή με ανελκυστήρες. (βλ. Οδηγίες του ΥΠΕ.ΧΩ.ΔΕ.: «Ράμπες ατόμων και αμαξιδίων» και «Μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών»). 11. ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ Σε κτίρια με περισσότερους του ενός ορόφου η δυνατότητα κατακόρυφης διακίνησης εξασφαλίζεται από ανελκυστήρες με ελάχιστες εσωτερικές διαστάσεις πλάτους 1,10 μ. και μήκους 1,40 μ. και ελεύθερο άνοιγμα πόρτας στη μικρότερη από τις παραπάνω διαστάσεις 0,85 μ. (στη πράξη, για λόγους τυποποίησης έχει καθιερωθεί από τους κατασκευαστές ως μικρότερη διάσταση το 0.90μ). Η απόσταση μεταξύ της πόρτας του ανελκυστήρα και του απέναντι τοίχου ή σκάλας ή άλλου εμποδίου πρέπει να είναι τουλάχιστον 1,50 μ. Στους ανελκυστήρες αυτούς επιβάλλεται η τοποθέτηση οπτικοακουστικών και οπτικών μέσων για την εξυπηρέτηση των τυφλών ή κωφών ατόμων. Τόσο οι ανελκυστήρες όσο και το μηχανοστάσιό τους, αλλά και τα πλατύσκαλα και η διαδρομή από τους ανελκυστήρες στην πλησιέστερη έξοδο, θα πρέπει να συνιστούν πυροδιαμέρισμα, για να είναι δυνατή η χρήση τους σαν έξοδοι διαφυγής σε περίπτωση πυρκαγιάς. Επισημαίνεται ότι σε κτίρια με πληθυσμό άνω των 200 ατόμων (υπολογισμός πληθυσμού: κτιριοδομικός άρθρο 4) πρέπει να εγκαθίστανται ανελκυστήρες, ο αριθμός και η θέση των οποίων θα προκύπτει ύστερα από κυκλοφοριακή μελέτη (κτιριοδομικός, άρθρο 29, παρ.3: «Σε κτίρια στα οποία απαιτείται η κατασκευή ανελκυστήρα πρέπει να συντάσσεται κυκλοφοριακή μελέτη του κτιρίου όταν ο πληθυσμός του κτιρίου είναι μεγαλύτερος από 200 άτομα». Το άρθρο 29 τίθεται ως τροποποιήθηκε με την απόφ. 49977/3068/89). Στην περίπτωση αυτή οι (προσβάσιμοι) ανελκυστήρες πρέπει να εγκαθίστανται ανά ζεύγη, ώστε να μη διαταράσσεται η κυκλοφορία σε περίπτωση βλάβης ή συντήρησης.

20

21 Η κατασκευή των ανελκυστήρων πρέπει να είναι σύμφωνη με τη κοινή Υπουργική Απόφαση 9.2/ΟΙΚ 32803/12308 (Φ.Ε.Κ. 815/Β/1997, σύμφωνα με την Οδηγία 95/16/ΕΚ). Στο παράρτημα I αναφέρεται: 1.2 «Ο θαλαμίσκος πρέπει έχει χαρακτηριστικά που να μην παρακωλύουν ή εμποδίζουν την πρόσβαση και την χρήση του από άτομα με ειδικές ανάγκες και να επιτρέπει όλες τις κατάλληλες μετατροπές που αποσκοπούν στην διευκόλυνση της χρήσης του από τα άτομα αυτά». 1.6.1 «Τα όργανα ελέγχου των ανελκυστήρων τα οποία προορίζονται να χρησιμοποιούνται από μη συνοδευόμενα άτομα με ειδικές ανάγκες, πρέπει να είναι σχεδιασμένα και διατεταγμένα κατά κατάλληλο τρόπο». Επίσης πρέπει να ακολουθείται το εναρμονισμένο πρότυπο ΕΝ 81.70 (πρόσβαση σε ανελκυστήρες ατόμων περιλαμβανομένων των ατόμων με ειδικές ανάγκες) και οι Οδηγίες Σχεδιασμού «Σχεδιάζοντας για Όλους»: «ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΛΥΨΗΣ ΥΨΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ».

22 Παρατήρηση: Σε υφιστάμενο κτίριο και σε περίπτωση κατά την οποία λόγω πολεοδομικών και άλλων διατάξεων ή λόγω χώρου είναι δυσχερής η εγκατάσταση ανελκυστήρα, είναι δυνατόν να εγκατασταθεί αναβατόριο κατακόρυφης κίνησης πού έχει όλα τα άλλα χαρακτηριστικά του προσβάσιμου ανελκυστήρα (διαστάσεις -χειριστήρια - θάλαμος κ.λπ.) με εξαίρεση την ταχύτητα που στην περίπτωση αυτή είναι μικρότερη του συμβατικού ανελκυστήρα. 11. ΟΔΗΓΟΣ ΟΔΕΥΣΗΣ ΤΥΦΛΩΝ Σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους των κτιρίων με χρήση κοινού, πρέπει να προβλέπεται η κατασκευή οδηγού τυφλών, λωρίδας δηλαδή, πλάτους 0,30-0,40μ με διαφορετική υφή και χρώμα από το υπόλοιπο δάπεδο της, που αποβλέπει στην καθοδήγηση και ασφαλή διακίνηση των ατόμων με προβλήματα όρασης. Ο οδηγός τυφλών κατασκευάζεται εντός των διαδρομών των ελεύθερων εμποδίων που έχουν προβλεφθεί για τη διακίνηση των ατόμων με αναπηρία και σε απόσταση τουλάχιστον 0,50μ από το πλησιέστερο εμπόδιο. 12. ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΓΙΑ ΑμεΑ - ΕΞΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 12.1 Οι παρούσες οδηγίες συμπληρώνουν το κεφάλαιο 8 «Δημόσιοι Χώροι Υγιεινής» των Οδηγών Σχεδιασμού και αναφέρονται στην χωροθέτηση, τα είδη υγιεινής και τον άλλο εξοπλισμό που είναι απαραίτητος για την κατασκευή και λειτουργία ενός συμβατικού κοινόχρηστου χώρου υγιεινής που εξυπηρετεί άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ), διαστάσεων 215Χ215 εκ. ο οποίος μπορεί να γίνει και οικογενειακού τύπου με την τοποθέτηση ανακλινόμενου πάγκου εξυπηρέτησης νηπίων (baby point). Σε κάθε περίπτωση πρέπει να διασφαλίζονται τα ακόλουθα: Ύπαρξη νιπτήρα εντός του WC. Πλάγια και μετωπική προσέγγιση της λεκάνης. Μετωπική προσέγγιση του νιπτήρα. Δυνατότητα περιστροφής αναπηρικού αμαξιδίου (εγγραφή σε κάτοψη κύκλου διαμέτρου 150 εκ.). Ικανός χώρος ελιγμών του αμαξιδίου μπροστά από την είσοδο του WC διαστάσεων 150Χ170 εκ. όταν η πόρτα είναι ανοιγόμενη και 150Χ150 εκ. όταν η πόρτα είναι συρόμενη. Πόρτα καθαρού ανοίγματος τουλάχιστον 90 εκ. ανοιγόμενη προς τα έξω ή συρόμενη. 12. 2. Κατάλογος ειδών υγιεινής και εξοπλισμού: 1. Η λεκάνη WC είναι ευρωπαϊκού (καθήμενου τύπου) από πορσελάνη σύμφωνα με το ελληνικό πρότυπο NSH 3-1970. Είναι συμβατική (όχι ανοιχτή μπροστά) ύψους 39~40 εκ. με δοχείο έκπλυσης (καζανάκι), χαμηλής πίεσης, από πορσελάνη, με μηχανισμό που ενεργοποιείται με αέρα. Το πρόσθιο χείλος πρέπει να απέχει από τον τοίχο όπου είναι τοποθετημένη, τουλάχιστον 70 εκ. Το καζανάκι πρέπει να μορφώνει πλάτη ή να κατασκευάζεται πλάτη. 2. Χειριστήριο (μπουτόν) για καζανάκι με μηχανισμό αέρος τοποθετημένο στον πλαϊνό τοίχο της λεκάνης ή σε χειρολαβή (σταθερή ή ανακλινόμενη).

23 3. Ανατομικό κάθισμα βαρέως τύπου, αντιβακτηριακό, όχι ανοιχτό μπροστά κατά προτίμηση από βακελίτη με ανοξείδωτα στηρίγματα. 4. Χειρολαβές δεξιά και αριστερά της λεκάνης:α) Σε περίπτωση που η λεκάνη είναι μακριά από πλαϊνό τοίχο, τοποθετούνται δύο όμοιες ανακλινόμενες χειρολαβές δεξιά και αριστερά της λεκάνης. Κάθε χειρολαβή διαθέτει μηχανισμό αυτόματης ασφάλισης στην κατακόρυφη θέση (μπορεί να φέρει και χαρτοθήκη). Πρέπει να δέχεται φορτίο στην άκρη της τουλάχιστον 150 κιλά. Προσοχή στον τρόπο στερέωσης. Οι διαστάσεις της βάσης στερέωσης πρέπει να είναι μεγάλες και να εξασφαλίζεται ασφαλής στερέωση στον τοίχο. Σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, πρέπει να προβλέπεται επιπλέον ενίσχυση της στερέωσης με λάμα στον τοίχο ή στήριγμα, για μεταφορά των φορτίων στο έδαφος. Ύψος στερέωσης (πάνω μέρος) 80 εκ. και απόσταση 50 εκ. από τον άξονα της λεκάνης. Στην περίπτωση που είναι και οι δύο όμοιες ανακλινόμενες χειρολαβές, η μία φέρει χαρτοθήκη και η άλλη το χειριστήριο (μπουτόν) για το δοχείο έκπλυσης. Β) Σε περίπτωση που η μία πλευρά της λεκάνης είναι κοντά σε πλαϊνό τοίχο τοποθετείται σταθερή χειρολαβή μήκους 60~80 εκ., Φ35, πάνω στον τοίχο αυτό, η οποία πρέπει να δέχεται φορτίο τουλάχιστον 150 κιλά. Ύψος στερέωσης 80 εκ. και απόσταση 50 εκ. από τον άξονα της λεκάνης. Στην άλλη πλευρά τοποθετείται ανακλινόμενη χειρολαβή όπως περιγράφεται παραπάνω. Η χαρτοθήκη τοποθετείται στην αναλινόμενη χειρολαβή και το χειριστήριο (μπουτόν) στον τοίχο πάνω από τη σταθερή χειρολαβή. 5. Εργονομικός ανατομικός νιπτήρας ειδικού τύπου διαστάσεων περίπου 60 x 70 εκ. πάνω σε ειδική βάση με ρύθμιση της κλίσης. Ύψος τοποθέτησης (πάνω μέρος νιπτήρα): 80 εκ. To σιφόνι είναι πλαστικό σπιράλ. 6. Μπαταρία αναμεικτική ειδικού τύπου με μακρύ ρουξούνι και μακρύ μοχλό ή με μακρύ μοχλό και φωτοκύτταρο (σε οριζόντια προβολή μήκος μοχλού 235 χιλ. και ρουξούνι 220 χιλ.). 7. Καθρέπτης. Ύψος από δάπεδο (κάτω μέρος): 85εκ., ύψος (πάνω μέρος): περίπου 210 εκ., πλάτους 60 εκ. 8. Σαπωνοθήκη (dispenser) με φωτοκύτταρο ή με μεγάλο μοχλό. 9. Αερόθερμο για στέγνωμα χεριών με φωτοκύτταρο. 10. Χαρτοπετσετοθήκη. 11. Ράφι σε ύψος (από δάπεδο) 80 εκ., πλάτους 25 εκ. και μήκους περίπου 80 εκ. 12. Ανακλινόμενος πάγκος εξυπηρέτησης νηπίων (baby point). 13. Οριζόντια βοηθητική χειρολαβή πόρτας μήκους 60~70 εκ., ύψος τοποθέτησης 70~80εκ. 14. Κατακόρυφη βοηθητική χειρολαβή πόρτας 30 εκ., Φ30mm (μόνο για συρόμενες πόρτες), ύψος τοποθέτησης 90~120 εκ. (Σημείωση: Στις συρόμενες πόρτες στην ελεύθερη πλευρά τοποθετείται οριζόντια μπάρα και από την άλλη πλευρά κατακόρυφη). 15. Σύστημα κλήσεως κινδύνου. Διακόπτης on/on και κορδόνι τοποθετημένο περιμετρικά των τοίχων, οριζόντια, σε απόσταση περίπου 30 εκ. από το δάπεδο. 16. Οπτική - ακουστική ένδειξη συστήματος κλήσεως κινδύνου. 17. Καλάθι αχρήστων χωρίς καπάκι. 18. Βουρτσάκι καθαρισμού λεκάνης (πιγκάλ) επίτοιχο. Παρατηρήσεις: Όλοι οι διακόπτες, χειριστήρια κ.λ.π. τοποθετούνται σε ζώνη 90 ~ 120 εκ. από δάπεδο. Όλος ο εξοπλισμός να έχει πιστοποίηση κατά DIN ή ISO ή TÜV ή ΕΛΟΤ (κ.λ.π.)

24 Προσοχή αν η πόρτα είναι συρόμενη, η κάσα θα έχει πλάτος 1,00 μ. για να αφήνει καθαρό άνοιγμα 0,90 μ., επειδή πρέπει να τοποθετηθεί και κατακόρυφος χειρολισθήρας στην έξω πλευρά. Προσοχή στο οδηγό ολίσθησης. Πρέπει να είναι με ρουλεμάν. Μέγιστη δύναμη για άνοιγμα πόρτας 15 Newtons. To χρώμα της κάσας της πόρτας θα έχει αντίθεση με το χρώμα του αντίστοιχου τοίχου. Τα χερούλια της πόρτας πρέπει να είναι τύπου μοχλού απαγορεύονται τα σφαιρικά. Η κλειδαριά πρέπει να έχει ένδειξη κατειλημμένου και δυνατότητα απασφάλισης εξωτερικά. Η σήμανση πρέπει να είναι επιτοίχια (δίπλα στην πόρτα) ή κάθετη στον τοίχο ή αναρτημένη από το ταβάνι. Ο φωτισμός πρέπει να είναι ομοιόμορφος με 200 ~ 300 Lux. Τα είδη υγιεινής πρέπει να έχουν αντίθεση με την τοιχοποιία και το δάπεδο, ή οποία διευκολύνει τα άτομα με προβλήματα όρασης να αντιληφθούν καλύτερα τον χώρο. Το δάπεδο πρέπει να είναι αντιολισθητικό με συντελεστή ολισθηρότητας R12. Ο εξοπλισμός μπορεί να έχει είτε πλαστικό φινίρισμα (nylon coated) είτε ανοξείδωτο, αρκεί στο σύνολό του να παρουσιάζει αισθητική ομοιογένεια. Η στερέωση των ειδών υγιεινής και του εξοπλισμού πρέπει να γίνεται με τα κατάλληλα ανοξείδωτα εξαρτήματα, σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τις οδηγίες του κατασκευαστή (αν υπάρχουν), με τρόπο που να εξασφαλίζει τη μέγιστη αντοχή, δεδομένου ότι τα ΑμεΑ στηρίζονται σε αυτόν. Σε περίπτωση που η υπόβαση στο σημείο στήριξης δεν είναι επαρκής ή ικανοποιητική απαιτείται επιπλέον ενίσχυση της στήριξης. Σημείωση: Όταν πρόκειται για την κατασκευή κοινόχρηστου χώρου υγιεινής που εξυπηρετεί άτομα με αναπηρίες (ΑμεΑ) σε υφιστάμενο κτίριο και εφόσον είναι αδύνατον να εξασφαλισθούν οι διαστάσεις 215Χ215 εκ., τότε είναι δυνατόν να κατασκευασθεί χώρος υγιεινής με πλάτος 160 εκ. και μήκος 280 εκ. με είσοδο από την μεγάλη πλευρά και την τήρηση των παραπάνω οδηγιών. ΦΩΤ. 2. Χώρος υγιεινής ΑμεΑ και επισκεπτών στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας

25 13. ΣΗΜΑΝΣΗ Προκειμένου για κτίρια όπου στεγάζονται πολλές υπηρεσίες αμέσως μετά την είσοδο, σε κατάλληλο χώρο και ύψος από το δάπεδο, θα τοποθετείται απλοποιημένο διάγραμμα των στεγαζόμενων στο κτίριο υπηρεσιών, καθώς και πίνακας για τις ανακοινώσεις που αφορούν το κοινό. Ειδική μέριμνα θα λαμβάνεται ώστε το διάγραμμα των υπηρεσιών να υπάρχει και ανάγλυφο ή σε γραφή BRAILLE τοποθετημένο σε θέση και ύψος προσιτό από τα άτομα με προβλήματα στην όραση. ΦΩΤ. 3, Παράδειγμα σήμανσης στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας

26 Όλα τα κτίρια που χρησιμοποιούνται από κοινό θα φέρουν σήμανση σύμφωνα με την Οδηγίες Σχεδιασμού «Σχεδιάζοντας για Όλους - Σήμανση». ΣΗΜΑΝΣΗ - ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΣΥΜΒΟΛΑ ΣΗΜΑΝΣΗΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΑμεΑ.

27 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΣΗΜΑΝΣΗΣ 1. WC ΑΜΕΑ 2. WC ΑΝΔΡΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΜΕΑ 3. ΡΑΜΠΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ ΑΜΕΑ (ΚΛΙΣΗ 5%~6%) 4. ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΟ 5. ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΑΣ 6. ΒΕΛΟΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 7. WC ΓΥΝΑΙΚΩΝ 8. WC ΑΝΔΡΩΝ 9. WC ΑΝΔΡΩΝ / ΓΥΝΑΙΚΩΝ 10. WC 11. ΘΕΣΗ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ 12. ΒΕΛΟΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 13. ΑΝΑΒΑΤΟΡΙΟ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ 14. ΑΝΑΒΑΤΟΡΙΟ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ 15. ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ 16. ΤΗΛΕΦΩΝΟ 17. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 18. ΒΕΛΟΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 19. ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΚΩΦΩΝ 20. ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΤΥΦΛΩΝ 21. ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ 22. ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ (ΔΣΠ) 23. ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ 24. ΒΕΛΟΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 25. ΚΕΙΜΕΝΟΤΗΛΕΦΩΝΟ ΓΙΑ ΚΩΦΑ ΑΤΟΜΑ 26. ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΜΕ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΗΧΟΥ ΓΙΑ ΒΑΡΗΚΟΑ ΑΤΟΜΑ 27. ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΕ ΓΡΑΦΗ BRAILLE 28. CLOSED CAPTIONING (ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΠΟΤΙΤΛΙΣΜΟΥ κ.α.) 29. ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΗΧΟΥ ΓΙΑ ΒΑΡΗΚΟΑ ΑΤΟΜΑ 30. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΣΕ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 31. ΘΕΣΗ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ ΑΜΕΑ 32. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΟ 33. ΠΑΓΚΟΣ ΕΞΥΠΗΡΈΤΗΣΗΣ ΝΗΠΙΩΝ 14. ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ, ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΑΥΤΟ ΑΠΟ ΔΡΟΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΑ Εφαρμόζονται οι προδιαγραφές και πρόνοιες της Υπ. Απόφαση οικ. 52907/2009 «Ειδικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία σε κοινόχρηστους χώρους των οικισμών που προορίζονται για την κυκλοφορία πεζών» (ΦΕΚ 2621/Β/31-12-2009). Αν πρόκειται για κτίριο σημαντικό από άποψη λειτουργίας και αριθμού χρηστώνεπισκεπτών πρέπει να προβλέπεται κοντά στην προσβάσιμη είσοδο θέση ή θέσεις στάσης αυτοκινήτων για την αποβίβαση - επιβίβαση των εμποδιζομένων χρηστών - επισκεπτών.

28 Ομοίως πρέπει να προβλέπονται κοντά στάσεις της αστικής συγκοινωνίας και διαδρομές ελεύθερες εμποδίων, ισόπεδες ή με μικρές κλίσεις, κατάλληλα σημασμένες. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Επισημαίνεται ότι ενδέχεται να υφίστανται ή να εκδίδονται διατάξεις οι οποίες να έχουν επιπτώσεις στην πρόσβαση σε κτίρια όπως τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα, καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος κ.λπ., επειδή συμβαίνει και άλλα Υπουργεία να νομοθετούν σχετικά, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση ή συνεννόηση με το καθ ύλην αρμόδιο Υπουργείο που είναι το ΥΠΕΝ. Πρέπει επομένως να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση, ώστε στις περιπτώσεις αυτές να εκδίδονται ΚΥΑ. ΦΩΤ. 4, Θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτων ΑμεΑ στην είσοδο του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών

29 ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ (ΔΣΠ) Στο σχέδιο φαίνεται ο ακριβής τρόπος σχεδιασμού του Διεθνούς Συμβόλου Πρόσβασης (ΔΣΠ). Το ΔΣΠ έχει καθορισθεί από τον Ερυθρό Σταυρό και το Διεθνές Συμβούλιο Αναπήρων (Rehabilitation International) και έχει γίνει αποδεκτό από το Συμβούλιο Ευρώπης. Στην χώρα μας εγκρίθηκε με την Υπ. Απόφαση Γ4Α' / Φ/ 3012/ 1984 (ΦΕΚ 60/Β/85) του Υπ. Πρόνοιας. Πρόκειται για εικονόγραμμα που παριστά άτομο σε αμαξίδιο και είναι στραμμένο δεξιά. Είναι το μοναδικό εγκεκριμένο εικονόγραμμα, επομένως κάθε άλλη μορφή του δεν είναι αποδεκτή. Όταν υπάρχει σήμανση αναφερόμενη σε προσφερόμενες υπηρεσίες σε ΑμεΑ πρέπει απαραίτητα να συνοδεύεται από το ΔΣΠ. Αν αυτές εξειδικεύονται σε συγκεκριμένη αναπηρία π.χ. σε τυφλά άτομα, τότε πρέπει να χρησιμοποιείται το αντίστοιχο εικονόγραμμα (βλ. σελ. 26 αριθμ. 20)