Επικοινωνώντας για τον ΕΕΜ στην Κύπρο Αλίκη Στυλιανού Εκπρόσωπος Τύπου
Πλαίσιο Επικοινωνίας για Εποπτεία Η απόφαση για τη σύσταση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού αποτελεί ορόσημο στην τραπεζική εποπτεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις 4 Νοεμβρίου 2014. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, πρόκειται για ένα νέο μηχανισμό χρηματοπιστωτικής εποπτείας που περιλαμβάνει την ΕΚΤ και τις εθνικές αρμόδιες αρχές των χωρών που έχουν υιοθετήσει το ευρώ με στόχο την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταθετών και της κοινωνίας ευρύτερα - στον τραπεζικό τομέα.
Πλαίσιο Επικοινωνίας για Εποπτεία Ο ενιαίος αυτός μηχανισμός θα ανοίξει, παράλληλα, το δρόμο για το διαχωρισμό του τραπεζικού τομέα από τα δημοσιονομικά των κρατών μελών, ώστε το δημόσιο χρέος να μην συμπαρασύρει τις τράπεζες και, αντιστρόφως, μια αποδυνάμωση των οικονομικών των τραπεζών να μην συμπαρασύρει τα δημοσιονομικά των κρατών μελών.
Η Αποστολή του ΕΕΜ Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι υπεύθυνη για την αποτελεσματική και συνεπή λειτουργία του ΕΕΜ, με σκοπό την άσκηση παρεμβατικής και αποτελεσματικής τραπεζικής εποπτείας, συμβάλλοντας στην ασφάλεια και την ευρωστία του τραπεζικού συστήματος και στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Η Αποστολή του ΕΕΜ (2) Κατά την επιδίωξη των σκοπών μας, εμείς στον ΕΕΜ αποδίδουμε ύψιστη σημασία στην αξιοπιστία και τη λογοδοσία. Εκτελούμε τα καθήκοντα μας με διαφάνεια ενώ παράλληλα τηρούμε πλήρως τις ισχύουσες απαιτήσεις εμπιστευτικότητας. Στοχεύουμε στην αποτελεσματική επικοινωνία με τους πολίτες της Ευρώπης. Στις σχέσεις μας με τις ευρωπαϊκές και τις εθνικές Αρχές, έχουμε αναλάβει τη δέσμευση να ενεργούμε απολύτως σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την αρχή της ανεξαρτησίας.
Λειτουργία του ΕΕΜ ΕΕΜ MEO (προσωπικό ΕΚΤ/ ΕΑΑ) Σημαντικές τράπεζες Άμεση εποπτεία ΕΚΤ επιβλέπει το σύστημα ΕΑΑ Άμεση εποπτεία Χορηγεί / ανακαλεί άδειες, αξιολογεί ειδικές συμμετοχές Μπορεί να «καλέσει» την άμεση εποπτεία Λιγότερο σημαντικές τράπεζες 6
Λειτουργία του ΕΕΜ (1) Εξ ορισμού, η επικοινωνία για την εποπτεία (supervision) απαιτεί ξεχωριστή προσέγγιση από την επικοινωνία για τη νομισματική πολιτική (monetary policy). Πριν από την πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση, τα θέματα εποπτείας σπάνια δημοσιοποιούνταν. Όμως, λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης που παρουσιάστηκε τα τελευταία χρόνια και επειδή οι επενδυτές ζητούσαν περισσότερες πληροφορίες, οι εποπτικές Αρχές προσπάθησαν να ενισχύσουν την διαφάνεια στον τομέα της επικοινωνίας.
Λειτουργία του ΕΕΜ (2) Οι εποπτικές Αρχές της Ευρωζώνης και οι Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες, η FED (Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ), καθώς και η Τράπεζα της Αγγλίας υποδεικνύουν ότι ο έγκαιρος προγραμματισμός στην επικοινωνία είναι καθοριστικός. Καταρχάς, είναι απαραίτητο να γίνει σαφής διάκριση μεταξύ ζητημάτων πολιτικής και μεμονωμένων τραπεζών. Διαχρονικά, οι πρακτικές εποπτικής επικοινωνίας δείχνουν ότι οι εποπτικές Αρχές δεν δημοσιεύουν λεπτομέρειες σχετικά με μεμονωμένες τράπεζες, με εξαίρεση τις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, τις κυρώσεις, καθώς και νομικές υποθέσεις.
Λειτουργία του ΕΕΜ (3) Η πρόσβαση στην πληροφόρηση χρειάζεται να αξιολογείται με αυστηρό τρόπο και να υπάρχει συμμόρφωση με το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ειδικότερα τον Κανονισμό του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSMR) και την Οδηγία Κεφαλαιακών Απαιτήσεων IV (Capital Requirements Directive IV, CRD IV), που διασφαλίζουν την προστασία των ιδιωτικών / εμπορικών συμφερόντων των εποπτευόμενων φορέων, καθώς και το κοινό.
Λειτουργία του ΕΕΜ (4) Οι εποπτικές Αρχές σε ολόκληρη τη ζώνη του Ευρώ, υποδεικνύουν ότι η λήψη αποφάσεων σχετικά με θέματα εποπτείας δεν δημοσιεύονται, αλλά οι εποπτικές Αρχές επικοινωνούν «ανάλογα με τις ανάγκες, συνθήκες» - ανάλογα με το ζήτημα και τον αντίκτυπο που ενδεχομένως να έχει. Δημοσιεύσεις με αναφορές σε συγκεκριμένες, μεμονωμένες τράπεζες, περιορίζονται στο ελάχιστο από τους επόπτες, καθώς εξ ορισμού δεν είναι δυνατή η δημοσιοποίηση εμπιστευτικών πληροφοριών, σύμφωνα με την Οδηγία Κεφαλαιακών Απαιτήσεων IV (CRD IV).
Λειτουργία του ΕΕΜ (5) Ωστόσο, τακτικά, χρησιμοποιούνται τεχνικές επεξήγησης/καθοδήγησης όταν τα ΜΜΕ απαιτήσουν ενημέρωση σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα, για παράδειγμα να δοθούν εξηγήσεις για έναν συγκεκριμένο Κανονισμό. Σύντομες δηλώσεις για ζητήματα που σχετίζονται με τράπεζες, γίνονται μόνο όταν οι εποπτικές Αρχές κρίνουν ότι είναι προς το δημόσιο συμφέρον και αυτό κρίνεται ανάλογα με την κάθε περίπτωση.
Λειτουργία του ΕΕΜ (6) To βασικότερο κριτήριο για όλες τις αποφάσεις στον τομέα της επικοινωνίας είναι η «φήμη». Ποιος είναι ο ορισμός της σε ότι αφορά τον τραπεζικό τομέα; Η απάντηση έχει ως εξής: Η φήμη είναι το άθροισμα των όσων σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε για άτομα/οργανισμούς/θεσμούς. Καθώς, επίσης, το τι λέμε και κάνουμε ως αποτέλεσμα των όσων σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε για αυτά τα άτομα/οργανισμούς/θεσμούς.
Διαχείριση για φήμες/διαρροές (1) 1) Φήμες Οι δημοσιογράφοι ζητούν επαλήθευση για τις φήμες από τα τμήματα επικοινωνίας Η καθοδήγηση των ΜΜΕ είναι καθοριστική Άμεση αντίδραση για την αποφυγή διάχυσης ανακριβών πληροφοριών (να ανακοπεί η λανθασμένη διάχυση πληροφοριών) Ο Εκπρόσωπος Τύπου ταξινομεί τις φήμες σε μια από τις τέσσερεις κατηγορίες: (α) αξιόπιστη πηγή και σοβαρό αντίκτυπο στην αγορά (β) αξιόπιστη πηγή, χωρίς σοβαρό αντίκτυπο στην αγορά (μικρή τράπεζα του ΕΕΜ) (γ) μη αξιόπιστη πηγή, αλλά πιθανό σοβαρό αντίκτυπο στην αγορά (δ) μη αξιόπιστη πηγή, χωρίς σοβαρό αντίκτυπο στην αγορά (μικρή τράπεζα του ΕΕΜ)
Διαχείριση για φήμες/διαρροές (2) Αντίδραση με βάση την κατηγοριοποίηση της φήμης: (α) αξιόπιστη πηγή με σοβαρό αντίκτυπο στην αγορά Ο Εκπρόσωπος Τύπου ειδοποιεί τον Διοικητή, τον Διευθυντή του τμήματος εποπτείας και το Γραφείο Τύπου της ΕΚΤ/ΕΕΜ: 30 λεπτά μέγιστος χρόνος Επιλογή κατάλληλης αντίδρασης Χρόνος ανταπόκρισης στο κοινό: 1 ώρα και 30 λεπτά μέγιστος χρόνος (β) αξιόπιστη πηγή, χωρίς σοβαρό αντίκτυπο στην αγορά Ο Εκπρόσωπος Τύπου ειδοποιεί τον Διοικητή, τον Διευθυντή του τμήματος εποπτείας και το Γραφείο Τύπου της ΕΚΤ/ΕΕΜ: 1 ώρα μέγιστος χρόνος Επιλογή κατάλληλης αντίδρασης Χρόνος ανταπόκρισης στο κοινό: 3 ώρες μέγιστος χρόνος
Διαχείριση για φήμες/διαρροές (3) (γ) μη αξιόπιστη πηγή, αλλά πιθανό σοβαρό αντίκτυπο στην αγορά Ο Εκπρόσωπος Τύπου ειδοποιεί τον Διοικητή, τον Διευθυντή του τμήματος εποπτείας και το Γραφείο Τύπου της ΕΚΤ/ΕΕΜ: 30 λεπτά μέγιστος χρόνος Επιλογή κατάλληλης αντίδρασης Χρόνος ανταπόκρισης στο κοινό: 1 ώρα και 30 λεπτά μέγιστος χρόνος (δ) μη αξιόπιστη πηγή, χωρίς σοβαρό αντίκτυπο στην αγορά Ο Εκπρόσωπος Τύπου ειδοποιεί τον Διοικητή, τον Διευθυντή του τμήματος εποπτείας και το Γραφείο Τύπου της ΕΚΤ/ΕΕΜ: 2 ώρες μέγιστος χρόνος Επιλογή κατάλληλης αντίδρασης Χρόνος ανταπόκριση στο κοινό: 3 ώρες μέγιστος χρόνος
Διαχείριση για φήμες/διαρροές (4) 2) Διαρροές στα ΜΜΕ Πιο γρήγορη ανταπόκριση από τις φήμες Διαφορετική αντιμετώπιση από ότι στις φήμες διότι, συνήθως, οι πληροφορίες αυτές είναι αληθείς Η κοινή γλώσσα για τα μέλη της ECCO είναι απαραίτητη
Κύρια σημεία για διαχείριση Σημασία της κοινής γλώσσας Τεχνικός χαρακτήρας αντιμετώπισης, κάτι που πρέπει να τονίζεται στις επεξηγήσεις Οι Αρχές να στέλνουν όλες το ΙΔΙΟ μήνυμα (one voice principle) Πρέπει να αποφεύγονται απαντήσεις τύπου «ουδέν σχόλιο»: η εξήγηση ή / και παροχή πληροφοριών είναι πολύ πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση
Πηγές/αιτίες δημιουργίας φήμης/διαρροής
Πότε ένα θέμα μετατρέπεται σε «κρίση»;
Ευχαριστώ για την προσοχή σας alikistylianou@centralbank.cy www.centralbank.cy