ΣτΕ 2054/2018 [Λόγω επιγενόμενης ταυτοποίησης αυθαίρετων κτισμάτων καταργείται η δίκη της αιτήσεως ακυρώσεως κατά πράξης εξαίρεσης από την κατεδάφιση] Περίληψη -Ο έλεγχος που ασκεί ο Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας είναι μόνο έλεγχος νομιμότητας, η απόφαση με την οποία απορρίπτεται η προσφυγή δεν ενσωματώνει την απόφαση που είχε προσβληθεί. Συνεπώς, εκτελεστές και παραδεκτώς συμπροβαλλόμενες λόγω συνάφειας είναι τόσο η απόφαση εξαίρεσης από την κατεδάφιση όσο και η σιωπηρή απόρριψη της κατ'αυτής πρσφυγής από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας. Μετά την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως τα κτίρια και οι εγκαταστάσεις που είχαν περιληφθεί στις αποφάσεις του Νομάρχη Ευβοίας περί εξαιρέσεως από την κατεδάφιση, ήτοι τόσο εκείνα που ανεγέρθηκαν προ τις ισχύος του νόμου 1337/1983 όσο και εκείνα που ανεγέρθηκαν μετά από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, έχουν ήδη υπαχθεί στις ρυθμίσεις του ως άνω νόμου. Με τα δεδομένα αυτά, οι ως προαναφερθείσες απόφασης του Νομάρχη Ευβοίας, αλλά και οι ήδη προσβαλλόμενες πράξεις, έχουν παύσει να ισχύουν και η δίκη πρέπει να καταργηθεί. Πρόεδρος: Αθ. Ράντος Εισηγητής: Μ. Γκορτζολίδου Βασικές σκέψεις 2. Επειδή, με την αίτηση αυτή, η οποία παραπέμφθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας με την 13/2011 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς, που ελήφθη εν Συμβουλίω σύμφωνα με το άρθρο 34Α του π.δ/τος 18/1989, ζητείται η ακύρωση της υπ αριθμ. 11323/30.12.2009 απόφασης του Νομάρχη Ευβοίας με θέμα «Εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαιρέτων κτισμάτων ιδιοκτησίας Δ.. Α.Η.Σ. Αλιβερίου με το ν. 1337/83» και της σιωπηρής απόρριψης της υπ αριθμ. 1496/26.2.2010 προσφυγής των αιτούντων ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας κατά της πρώτης προσβαλλόμενης πράξης. 3. Επειδή, στην παράγραφο 1 του άρθρου 1 του ν. 702/1977 (ΦΕΚ Α 268), όπως αυτή ισχύει μετά την αντικατάσταση της περίπτωσης η με την παράγραφο 3 του άρθρου 49 του ν. 3659/2008 (ΦΕΚ Α 77), ορίζεται ότι: «Στην αρμοδιότητα του τριμελούς διοικητικού εφετείου υπάγεται η εκδίκαση αιτήσεων ακυρώσεως ατομικών πράξεων 1 / 6
διοικητικών αρχών που αφορούν: α) η) το χαρακτηρισμό κτισμάτων ή κατασκευών ως αυθαιρέτων, ανεξαρτήτως της νομοθεσίας κατ εφαρμογή της οποίας έγινε ο χαρακτηρισμός, και την εξαίρεσή τους από την κατεδάφιση». Με τη διάταξη αυτή τα Διοικητικά Εφετεία κατέστησαν αρμόδια για την εκδίκαση αιτήσεων ακυρώσεως κατά πράξεων με τις οποίες χαρακτηρίζονται κτίσματα ή κατασκευές ως αυθαίρετες «ανεξαρτήτως της νομοθεσίας κατ εφαρμογή της οποίας έγινε ο χαρακτηρισμός» (βλ. ΣτΕ 2465/2009 κ.α.). Με τα δεδομένα αυτά, η κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως, που κατατέθηκε στις 10.6.2000, ανήκει στην αρμοδιότητα του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς. Ωστόσο, με την 13/2011 απόφαση του Δικαστηρίου αυτού εν συμβουλίω η υπόθεση παραπέμφθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας «λόγω συνάφειας» των προσβαλλομένων πράξεων με την 462/23.7.2009 οικοδομική άδεια «Προσθήκη Νέας Μονάδας Συνδυασμένου Κύκλου (Μονάδα V), ισχύος 416,95 MW με καύσιμο φυσικό αέριο στον ΑΗΣ Αλιβερίου», η κατά της οποίας αίτηση ακυρώσεως έχει επίσης παραπεμφθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Με το δεδομένο αυτό, η κρινόμενη αίτηση, κατ εκτίμηση των συνθηκών της υποθέσεως, κρατείται και δικάζεται από το Συμβούλιο της Επικρατείας για το ενιαίο της κρίσεως. 4. Επειδή, η κρινόμενη αίτηση απαραδέκτως στρέφεται κατά του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, δεδομένου ότι προϊστάμενος του Γενικού Γραμματέας Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας για τα επίδικα ζητήματα είναι μόνο ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. 5. Επειδή, με το άρθρο 94 του ν. 3852/2010 (Α 87) μεταβιβάσθηκαν στους δήμους που συνεστήθησαν με τον ίδιο νόμο, αρμοδιότητες πρόσθετες έναντι εκείνων που ανέθετε ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α 114) στους υφισταμένους κατά την έκδοσή του οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α βαθμού. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων αυτών συμπεριλαμβάνονται πλέον (άρθρο 75 παρ. Ι του ΚΔΔ - τομέας β «Περιβάλλον» στ. 11, όπως οι διατάξεις αυτές τροποποιήθηκαν με το ως άνω άρθρο 94 του ν. 3852/2010) αυτές της έκδοσης οικοδομικών αδειών, του προελέγχου για την έκδοσή τους, του ελέγχου μελετών για οικοδομικές άδειες και συναφείς πολεοδομικές αρμοδιότητες, καθώς και οι αρμοδιότητες ελέγχου και επιβολής προστίμων για την κατασκευή αυθαιρέτων κτισμάτων, όχι όμως και αυτές της εκτέλεσης αποφάσεων κατεδάφισης αυθαιρέτων (ΣτΕ 1161/2013). 6. Επειδή, εξάλλου, στο άρθρο 283 του ν. 3852/2010 ορίζονται τα εξής: «1. 2. Από την έναρξη λειτουργίας των περιφερειών καταργούνται οι ενιαίες νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και τα νομαρχιακά διαμερίσματα. Οι περιφέρειες υπεισέρχονται, αυτοδικαίως, μετά την έναρξη ασκήσεως των αρμοδιοτήτων τους, σε όλα τα δικαιώματα, περιλαμβανομένων και των εμπραγμάτων, καθώς και στις υποχρεώσεις, των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. [Όπως το επόμενο εδάφιο αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 παρ. 13 του ν. 4071/2012 (Α 85)]. Οι εκκρεμείς δίκες των πρώην Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, εκτός από αυτές που 2 / 6
αφορούν πράξεις ή παραλείψεις των πολεοδομικών γραφείων που συνεχίζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες για τα θέματα αυτά, συνεχίζονται, αυτοδικαίως, από τις ιδρυόμενες περιφέρειες, χωρίς να διακόπτονται και χωρίς να απαιτείται ειδική διαδικαστική πράξη συνέχισης για την καθεμία από αυτές. [Όπως τα επόμενα εδάφια προστέθηκαν με το άρθρο 49 παρ. 4 του ν. 3943/2011 (Α 66)]. Οι δήμοι και οι περιφέρειες υπεισέρχονται αυτοδικαίως σε πάσης φύσεως υποχρεώσεις και δικαιώματα, εξαιρουμένων των εμπραγμάτων, που βάσει διατάξεων νόμων και κανονιστικών πράξεων συνδέονται με αρμοδιότητες που μεταφέρονται σε αυτούς. 3. Λοιπές αρμοδιότητες Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, όπως είχαν ορισθεί και ασκούνταν με διατάξεις τυπικών νόμων και κανονιστικών πράξεων και οι οποίες δεν έχουν απονεμηθεί στις περιφέρειες με το άρθρο 186 του παρόντος, ούτε έχουν μεταβιβασθεί στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και στους δήμους ασκούνται, μετά την εγκατάσταση των οικείων αιρετών οργάνων από την περιφέρεια, με εξαίρεση θέματα διαχείρισης και προστασίας των δασών, καθώς και θέματα χωροταξίας και περιβάλλοντος, η άσκηση των οποίων περιέρχεται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση. 4. Από την έναρξη λειτουργίας των αποκεντρωμένων διοικήσεων καταργούνται οι περιφέρειες που έχουν ιδρυθεί με το ν. 2503/1997 και υπεισέρχονται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των καταργουμένων περιφερειών συμπεριλαμβανομένων και των διεθνών τους συνεργασιών κατά το λόγο της συμμετοχής τους σε αυτές. Οι εκκρεμείς δίκες, συνεχίζονται αυτοδικαίως από τις νέες αποκεντρωμένες διοικήσεις, χωρίς να απαιτείται ειδική διαδικαστική πράξη συνέχισης για καθεμία από αυτές». 7. Επειδή, η εξαίρεση ή μη από την κατεδάφιση αυθαιρέτων κτισμάτων, εκδιδόμενη κατ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 9 παρ. 8 του ν. 1512/1985 από τον νομάρχη πριν από την κατάργηση των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων με το άρθρο 283 παρ. 2 του ν. 3852/2010, δεν συνιστά αρμοδιότητα έκδοσης οικοδομικών αδειών, προελέγχου για την έκδοσή τους, ελέγχου μελετών για οικοδομικές άδειες ούτε συναφή με αυτές πολεοδομική αρμοδιότητα, δεν εμπίπτει δε ούτε στις αρμοδιότητες ελέγχου και επιβολής προστίμων για την κατασκευή αυθαιρέτων κτισμάτων. Ως εκ τούτου, δεν συγκαταλέγεται στις αρμοδιότητες που μεταβιβάσθηκαν στους δήμους με το άρθρο 94 του ν. 3852/2010. Τούτο δε διότι η εξαίρεση αυθαιρέτων κτισμάτων από την κατεδάφιση συνιστά μεν αρμοδιότητα που συνδέεται με τη δόμηση και έχει πολεοδομικό χαρακτήρα, όπως και οι ως άνω αρμοδιότητες που πράγματι μεταβιβάσθηκαν στους δήμους, εισάγει, όμως, απόκλιση από τον πάγιο συνταγματικό (άρθρο 24 παρ. 1 και 2 Συντ.) κανόνα που επιβάλλει την κατεδάφιση των αυθαιρέτων κατασκευών (ΣτΕ 2880/2015 επταμ. κ.ά.), προϋποθέτει την ειδική κρίση εκ μέρους του αρμοδίου διοικητικού οργάνου ότι συντρέχουν οι ειδικές προϋποθέσεις, υπό τις οποίες και μόνο είναι συνταγματικώς ανεκτή η εξαίρεση αυτή, η σχετική δε κρίση πρέπει, κατά το νόμο, να είναι προϊόν ειδικής αιτιολογίας και να διαμορφώνεται αφού τηρηθεί ειδική διοικητική διαδικασία με γνωμοδότηση του Σ.Χ.Ο.Π., το οποίο είναι κατ εξοχήν αρμόδιο για την επεξεργασία και εξειδίκευση κριτηρίων χωροταξίας και 3 / 6
περιβάλλοντος και δεν αποτελεί, άλλωστε, όργανο του Δήμου ούτε γνωμοδοτεί προς αυτόν. Κατά συνέπεια, η παρούσα δίκη, καταλαμβανόμενη από τις διατάξεις του άρθρου 283 ν. 3852/2010 περί των δικών των καταργουμένων με το νόμο αυτό νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων που είναι εκκρεμείς κατά τον οριζόμενο στις διατάξεις του άρθρου αυτού χρόνο, δεν συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών που γεννήθηκαν από πράξεις ή παραλείψεις των πολεοδομικών γραφείων, κατά την έννοια του άρθρου 283 παρ. 2 εδ. τρίτο, όπως το εδάφιο αυτό αντικαταστάθηκε με το 6 παρ. 13 του ν. 4071/2012, δηλαδή οικοδομικές άδειες, εκθέσεις αυτοψίας αυθαιρέτων και λοιπές συναφείς αρμοδιότητες που περιήλθαν στους δήμους με βάση το άρθρο 94 του ν. 3852/2010 (πρβλ. ΣτΕ 1161/2013). Επομένως, η δίκη αυτή, αφορώσα σε πράξη του νομάρχη περί εξαίρεσης από την κατεδάφιση αυθαίρετης κατασκευής, δεν συνεχίζεται από το Δήμο Ταμυνέων, στην εδαφική περιφέρεια του οποίου έχει η κατασκευή αυτή ανεγερθεί, αλλά από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Στερεάς Ελλάδος. 8. Επειδή, στο άρθρο 69 του π.δ. 30/1996 («Κώδικας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης», Α 21) στο οποίο κωδικοποιήθηκαν οι διατάξεις των παραγράφων 12 και 13, αντιστοίχως, του άρθρου 18 του ν. 2218/1994 (Α 90) ορίζονταν τα εξής: «Κατά των αποφάσεων του Νομάρχη επιτρέπεται, σε οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον, προσφυγή για παράβαση νόμου στο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας. Η προσφυγή ασκείται μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από τη δημοσίευση ή αν η απόφαση δεν δημοσιεύεται από την κοινοποίηση ή διαφορετικά αφότου έλαβε γνώση. Η προσφυγή κατατίθεται στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ή στο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας με απόδειξη. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 32001955 περί διοικητικής αποκεντρώσεως, όπως ισχύει κάθε φορά». Εν προκειμένω, η προσβαλλόμενη πράξη του Νομάρχη Ευβοίας εκδόθηκε στις 30.12.2009. Κατά της πράξης αυτής οι αιτούντες άσκησαν την υπ αριθμ. 1496/26.2.2010 προσφυγή του ν. 3200/1955 ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Η προσφυγή αυτή ήταν εμπρόθεσμη, δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει γνώση της προσβαλλόμενης πράξης εκ μέρους των αιτούντων σε χρόνο προγενέστερο των τριάντα ημερών από την άσκηση της προσφυγής. Η προσφυγή αυτή απορρίφθηκε σιωπηρώς 60 ημέρες μετά την άσκησή της, ήτοι στις 27.4.2010. Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση που ασκήθηκε στις 10.6.2010 είναι εμπρόθεσμη. 9. Επειδή, εξάλλου, δεδομένου ότι ο έλεγχος που ασκεί ο Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας είναι μόνο έλεγχος νομιμότητας, η απόφαση με την οποία απορρίπτεται η προσφυγή δεν ενσωματώνει την απόφαση που είχε προσβληθεί (βλ. ΣτΕ 2411/2008, 1382/2016 κ.α.). Συνεπώς, εκτελεστές και παραδεκτώς συμπροσβαλλόμενες λόγω συνάφειας είναι τόσο η απόφαση εξαίρεσης από την κατεδάφιση όσο και η σιωπηρή απόρριψη της προσφυγής από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας. 10. Επειδή, οι αιτούντες με έννομο συμφέρον ασκούν την κρινόμενη αίτηση, 4 / 6
ισχυριζόμενοι ότι διατηρούν κατοικία πλησίον του ΑΗΣ Αλιβερίου και ότι από την έκδοση της πρώτης προσβαλλόμενης πράξης βλάπτεται το φυσικό περιβάλλον της περιοχής, οι περί του αντιθέτου δε ισχυρισμοί της παρεμβαίνουσας πρέπει να απορριφθούν. Εξάλλου, η Δ. Α.Ε. με πρόδηλο έννομο συμφέρον παρεμβαίνει στη δίκη με το υπέρ του κύρους των προσβαλλόμενων πράξεων. 11. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου της υποθέσεως προκύπτουν τα εξής: Με τις υπ αριθμ. 2980/5.11.1997 και 6139/31.7.2008 αποφάσεις του Νομάρχη Ευβοίας εξαιρέθηκαν από την κατεδάφιση αυθαίρετα κτίσματα που είχαν ανεγερθεί εντός της ιδιοκτησίας της Δ. στον ΑΗΣ Αλιβερίου στην περιοχή «Καράβου», εκτός σχεδίου πόλεως. Μετά δε από καταγγελίες και αναφορές των αιτούντων σχετικά με την ύπαρξη και άλλων αυθαιρέτων κτισμάτων εντός του ίδιου χώρου, αλλά και κατόπιν αιτήσεως εκ μέρους της παρεμβαινούσης Δ. Α.Ε. που υποβλήθηκε το 2009 για την προσθήκη στο χώρο του ΑΗΣ Αλιβερίου νέας μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με χρήση φυσικού αερίου, διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν αποκλίσεις στις διαστάσεις και τα εμβαδά των εμφανιζόμενων στις νέες αιτήσεις κτισμάτων από εκείνα που είχαν ήδη δηλωθεί, σύμφωνα και με το υπ αριθμ. 2229/30.3.2010 έγγραφο της Διεύθυνσης Πολεοδομίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ευβοίας. Ακολούθως, η Δ. Α.Ε. υπέβαλε προς τη Διεύθυνση Πολεοδομίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ευβοίας αίτηση, με την οποία ζητούσε την «ορθή επανάληψη» των ανωτέρω υπ αριθμ. 2980/5.11.1997 και 6139/31.7.2008 αποφάσεων του Νομάρχη Ευβοίας σχετικά με την εξαίρεση από την κατεδάφιση των προ της 31.1.1983 εγκαταστάσεών της στον ΑΗΣ Αλιβερίου, διότι «από νεότερη ακριβή καταμέτρηση-αποτύπωση των προϋφιστάμενων του 1983 εγκαταστάσεων του ΑΗΣ Αλιβερίου προέκυψαν διαφοροποιήσεις σε σχέση με τα συνημμένα σχέδια των ανωτέρω αποφάσεων του Νομάρχη». Επί της αιτήσεως αυτής εκδόθηκε η υπ αριθμ. 11323/30.12.2009 απόφαση του Νομάρχη Ευβοίας, με την οποία αποφασίστηκε «η εξαίρεση από την κατεδάφιση των αυθαιρέτων κτισμάτων του Α.Η.Σ. Αλιβερίου, ιδιοκτησίας της Δ. Α.Ε., που βρίσκονται στην περιοχή «Κάραβος», εκτός σχεδίου πόλεως του Δήμου Ταμυνέων, όπως εμφανίζονται και περιγράφονται στον συνημμένο στην απόφαση αυτή πίνακα». Κατά της απόφασης αυτής οι αιτούντες υπέβαλαν την υπ αριθμ. 1496/26.2.2010 προσφυγή τους ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, η οποία απορρίφθηκε σιωπηρώς. Με την ήδη κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της ανωτέρω υπ αριθμ. 11323/30.12.2009 απόφασης του Νομάρχη Ευβοίας και της σιωπηρής απόρριψης της προσφυγής των αιτούντων κατ αυτής. Τέλος, μετά την άσκηση της κρινόμενης αίτησης ακύρωσης, εκδόθηκε η υπ αριθμ. 113/2013 αναθεώρηση της 462/2009 οικοδομικής άδειας, με την οποία αφενός τακτοποιήθηκαν, βάσει του άρθρου 24 του ν. 4014/2011, κτίρια και εγκαταστάσεις στον ΑΗΣ Αλιβερίου και νομιμοποιήθηκαν, βάσει του άρθρου 26 του ν. 4014/2011 και του άρθρου 22 του ΓΟΚ/1985, τόσο τα ως άνω κτίρια και οι εγκαταστάσεις όσο και η κατασκευή εξωτερικής περίφραξης και εσωτερικής περίφραξης προστασίας και αφετέρου υπήχθησαν σε νέα δήλωση, η οποία συμπληρώθηκε με τα απαιτούμενα από τις 5 / 6
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) διατάξεις του ν. 4178/2013 δικαιολογητικά και στοιχεία. 12. Επειδή, κατά τα διαλαμβανόμενα στη σκέψη 11 και τις οικείες βεβαιώσεις περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής στον ν. 4178/2013, μετά την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως τα κτίρια και οι εγκαταστάσεις που είχαν περιληφθεί στις υπ αριθμ. 2980/5.11.1997 και 6139/31.7.2008 αποφάσεις του Νομάρχη Ευβοίας περί εξαιρέσεως από την κατεδάφιση, ήτοι τόσο εκείνα που ανεγέρθηκαν προ της ισχύος του νόμου 1337/1983 όσο και εκείνα που ανεγέρθηκαν μετά από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, έχουν ήδη υπαχθεί στις ρυθμίσεις του ως άνω νόμου. Με τα δεδομένα αυτά, οι ως προαναφερθείσες αποφάσεις του Νομάρχη Ευβοίας, αλλά και οι ήδη προσβαλλόμενες πράξεις, έχουν παύσει να ισχύουν και η δίκη πρέπει να καταργηθεί, δεδομένου ότι οι αιτούντες δεν προβάλλουν ιδιαίτερο έννομο συμφέρον για τη συνέχιση της δίκης. 13. Επειδή, επί καταργήσεως της δίκης για οποιονδήποτε λόγο αποδίδεται το παράβολο και δεν επιδικάζεται δικαστική δαπάνη (άρθρα 36 παρ. 4 και 39 παρ. 2 π. δ/τος 18/1989). 6 / 6