1
Καλυπτόμενοι Κίνδυνοι ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ α. ΑΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑ για την πληρωμή (πτώχευση) β. ΥΠΕΡΗΜΕΡΙΑ για την πληρωμή (Σε περίπτωση που ο οφειλέτης είναι Δημόσιος Φορέας, έχουμε «sovereign risk»). γ. ΑΘΕΤΗΣΗ / ΜΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΟΡΩΝ ΣΥΜΒΑΣΗΣ, εκ μέρους του χρεώστη, και εφόσον υπάρχει, του εγγυητή του. δ. ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ Ή ΑΡΝΗΣΗ Απόφαση του αγοραστή, στο πλαίσιο «Πίστωσης του Προμηθευτή», να ακυρώσει την Εμπορική Σύμβαση, ή να αρνηθεί να αποδεχθεί τα εμπορεύματα ή τις υπηρεσίες.
Καλυπτόμενοι Κίνδυνοι ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ε.αποφαση ΤΡΙΤΗΣ ΧΩΡΑΣ : Κυβερνητικά μέτρα που εμποδίζουν την εκτέλεση της Εμπορικής ή Δανειακής Σύμβασης ή την κανονική λειτουργία της επένδυσης, όπως εθνικοποιήσεις, απαλλοτριώσεις, κλπ. στ. ΧΡΕΟΣΤΑΣΙΟ : Moratorium. ζ. ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΗ Η ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ: Non- Convertibility και Transfer Risk. η. ΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΧΡΕΩΣΤΗ :Υποτίμηση ξένου νομίσματος σε σχέση με το νόμισμα της συναλλαγής. θ. ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΤΗ Η ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥ : Απαγόρευση εξαγωγών, ακύρωση άδειας εισαγωγής ή εξαγωγής, κλπ., από Τρίτη χώρα ή χώρα της Ε.Ε., εφόσον οι συνέπειες δεν καλύπτονται με άλλον τρόπο από την ενδιαφερόμενη κυβέρνηση. ι. AΝΩΤΕΡΑ ΒΙΑ : Πόλεμος εμφύλιος ή μη, επανάσταση, πολιτικές αναταραχές, θεομηνίες (σεισμοί, πλημμύρες, εκρήξεις ηφαιστείων), πυρηνικά ατυχήματα.
Διαδικασία Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΕΓΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΥ
ΠΛΟΙΩΝ ΠΡΟΣ ΕΞΑΓΩΓΗ ΣΕ ΧΩΡΑ ΕΚΤΟΣ ΤΗΣ Ε.Ε (I) Όροι Ασφάλισης: α. Η χρηματοδότηση της ναυπήγησης του πλοίου μπορεί να έχει τη μορφή «Supplier s Credit», ή «Buyer s Credit», ενώ αντίστοιχα διαφοροποιείται και ο τρόπος ασφάλισης της εξαγωγικής πίστωσης. Στην πρώτη περίπτωση, ο ΟΑΕΠ ασφαλίζει τον προμηθευτήεξαγωγέα (δηλ. το ναυπηγείο), ενώ στη δεύτερη περίπτωση ασφαλίζει τη χρηματοδοτούσα τράπεζα, δηλ. την τράπεζα που δανείζει τον αγοραστή-πλοιοκτήτη, προκειμένου αυτός να πληρώσει το ναυπηγείο. β. Παρέχεται κάλυψη Πολιτικών ή Εμπορικών Κινδύνων ή συνδυασμός των δύο (εξαρτάται από τη χώρα προορισμού). γ. Το ανώτατο ποσοστό κάλυψης είναι 95%, ενώ διαφοροποιείται για τους καλυπτόμενους εμπορικούς και πολιτικούς κινδύνους, καθώς και για τη χώρα υποδοχής του τεχνικού έργου. δ. Το ασφάλιστρο καταβάλλεται εφάπαξ κατά την έναρξη της ναυπήγησης, ή σε δόσεις, αλλά εξοφλείται ολοσχερώς με την παράδοση του πλοίου, δηλ. με την έναρξη της περιόδου αποπληρωμής της πίστωσης.
ΠΛΟΙΩΝ ΠΡΟΣ ΕΞΑΓΩΓΗ ΣΕ ΧΩΡΑ ΕΚΤΟΣ ΤΗΣ Ε.Ε. (II) ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥ Ο.Α.Ε.Π. ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΙ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε. ΚΑΙ ΤΟΥ Ο.Ο.Σ.Α. Οι όροι και προϋποθέσεις ασφαλιστικής κάλυψης για μακροπρόθεσμες εξαγωγικές πιστώσεις που αφορούν σε ναυπήγηση πλοίων προς εξαγωγή, δίδονται από την Τομεακή Συμφωνία Πλοίων (Sector Understanding on Export Credits for Ships) η οποία αποτελεί ένα από τα Παραρτήματα της Συμφωνίας του Ο.Ο.Σ.Α. «Arrangement on Officially Supported Export Credits», η οποία έχει τη νομική μορφή «Συμφωνίας Κυρίων» αλλά η ίδια συμφωνία έχει ενσωματωθεί στο Κοινοτικό Δίκαιο με τη μορφή Απόφασης του Συμβουλίου της Ε.Ε. Το κείμενο, όπως αναθεωρήθηκε πρόσφατα και ισχύει από 1.12.2005, βρίσκεται στο website : www.oecd.org/trade/export credits. Οι βασικότερες Διατάξεις της Τομεακής Συμφωνίας Πλοίων προβλέπουν, μεταξύ άλλων, τα εξής: Ελάχιστη Προκαταβολή 20% επί του ποσού της Σύμβασης. Μέγιστη Περίοδος Αποπληρωμής 12 χρόνια. Ελάχιστα Επίπεδα Ασφαλίστρων: (i) Για το πακέτο πολιτικών κινδύνων πολιτικών κινδύνων στην οποία εντάσσεται η χώρα του οφειλέτη (Κατηγορίες 0,1,2,...,7), στα πλαίσια σχετικού στατιστικού μοντέλου του Ο.Ο.Σ.Α. Τα ελάχιστα επίπεδα ασφαλίστρων που δίδονται σε σχετικό πίνακα αναπαριστούν τα συνολικά προς καταβολή ασφάλιστρα, σαν ποσοστό της ασφαλιζόμενης αξίας. (ii) Για τους εμπορικούς κινδύνους, κάθε χώρα του Ο.Ο.Σ.Α. εφαρμόζει δικό της μοντέλο υπολογισμού των ασφαλίστρων, ενώ τώρα προετοιμάζεται Συμφωνία για εναρμονισμένα ελάχιστα επίπεδα ασφαλίστρων εμπορικών κινδύνων
ΠΛΟΙΩΝ ΠΡΟΣ ΕΞΑΓΩΓΗ ΣΕ ΧΩΡΑ ΕΚΤΟΣ ΤΗΣ Ε.Ε. (II) ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥ Ο.Α.Ε.Π. ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΙ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε. ΚΑΙ ΤΟΥ Ο.Ο.Σ.Α. Οι όροι και προϋποθέσεις ασφαλιστικής κάλυψης για μακροπρόθεσμες εξαγωγικές πιστώσεις που αφορούν σε ναυπήγηση πλοίων προς εξαγωγή, δίδονται από την Τομεακή Συμφωνία Πλοίων (Sector Understanding on Export Credits for Ships) η οποία αποτελεί ένα από τα Παραρτήματα της Συμφωνίας του Ο.Ο.Σ.Α. «Arrangement on Officially Supported Export Credits», η οποία έχει τη νομική μορφή «Συμφωνίας Κυρίων» αλλά η ίδια συμφωνία έχει ενσωματωθεί στο Κοινοτικό Δίκαιο με τη μορφή Απόφασης του Συμβουλίου της Ε.Ε. Το κείμενο, όπως αναθεωρήθηκε πρόσφατα και ισχύει από 1.12.2005, βρίσκεται στο website : www.oecd.org/trade/export credits. Οι βασικότερες Διατάξεις της Τομεακής Συμφωνίας Πλοίων προβλέπουν, μεταξύ άλλων, τα εξής: Ελάχιστη Προκαταβολή 20% επί του ποσού της Σύμβασης. Μέγιστη Περίοδος Αποπληρωμής 12 χρόνια. Ελάχιστα Επίπεδα Ασφαλίστρων: (i) Για το πακέτο πολιτικών κινδύνων πολιτικών κινδύνων στην οποία εντάσσεται η χώρα του οφειλέτη (Κατηγορίες 0,1,2,...,7), στο πλαίσιο σχετικού στατιστικού μοντέλου του Ο.Ο.Σ.Α. Τα ελάχιστα επίπεδα ασφαλίστρων που δίδονται σε σχετικό πίνακα αναπαριστούν τα συνολικά προς καταβολή ασφάλιστρα, ως ποσοστό της ασφαλιζόμενης αξίας. (ii) Για τους εμπορικούς κινδύνους, κάθε χώρα του Ο.Ο.Σ.Α. εφαρμόζει δικό της μοντέλο υπολογισμού των ασφαλίστρων, ενώ τώρα προετοιμάζεται Συμφωνία για εναρμονισμένα ελάχιστα επίπεδα ασφαλίστρων εμπορικών κινδύνων.
ΠΛΟΙΩΝ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ ΣΕ ΧΩΡΑ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ Ε.Ε. (I) Σε περίπτωση που ο αγοραστής-πλοιοκτήτης και το ναυπηγείο που εκτελεί την παραγγελία ναυπήγησης πλοίου βρίσκονται σε χώρα-μέλος της Ε.Ε., τότε δεν πρόκειται περί «εξαγωγής» και δεν ασφαλίζει ο ΟΑΕΠ την εξαγωγική πίστωση με βάση τα όσα αναφέραμε παραπάνω, αλλά υπάρχει διαφορετικό καθεστώς που βασίζεται στην «Ανακοίνωση της Επιτροπής για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης ΕΚ στις Κρατικές Ενισχύσεις με τη μορφή Εγγυήσεων» (2000/C 71/07, O.J. C 71/14). Στην προκειμένη περίπτωση, και προκειμένου να παράσχει Εγγύηση το Κράτος προς τη χρηματοδοτούσα τράπεζα, αρμόδιες Υπηρεσίες των Υπουργείων Οικονομικών των χωρών-μελών που βρίσκονται τα ναυπηγεία, υποχρεούνται να υποβάλουν προς έγκριση στη Γενική Δ/ση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Competition), μία έκθεση συνοδευόμενη από σχετικό μοντέλο αξιολόγησης κινδύνων και καθορισμού σχετικού ασφαλίστρου (scoring model). Συγκεκριμένα, το σχετικό μοντέλο αξιολογεί τους κινδύνους που συνδέονται με τη φερεγγυότητα του δανειζόμενου πλοιοκτήτη, την οικονομική κατάσταση του ναυπηγείου, καθώς και της χρηματοδοτούσας τράπεζας, και βάσει της αξιολόγησης αυτής, προκύπτει το ασφάλιστρο που θα πρέπει να καταβληθεί στην Κρατική Υπηρεσία (π.χ. 25η Δ/ση του Γ.Λ.Κ.). Η DG Competition εξετάζει αν το ασφάλιστρο είναι επαρκές, με βάση τους εκτιμηθέντες κινδύνους, ώστε να μη θεωρηθεί ως Κρατική Βοήθεια (State Aid).
ΠΛΟΙΩΝ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ ΣΕ ΧΩΡΑ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ Ε.Ε. (II) Με βάση κείμενη νομοθεσία, ο ΟΑΕΠ αναλαμβάνει τη διαχείριση καθεστώτων εγγυήσεων που παρέχονται από το Ελληνικό Δημόσιο για την κάλυψη δανείων, εγγυητικών επιστολών και πιστώσεων στον τομέα της ναυπηγικής βιομηχανίας, στο πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, και ειδικότερα εγγυήσεων που παρέχονται τόσο προς ημεδαπές επιχειρήσεις ναυπήγησης όσο ημεδαπές ή αλλοδαπές επιχειρήσεις, τελικούς αγοραστές, εφόσον το σύνολο των εργασιών ναυπήγησης θα πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα.
ΠΛΟΙΩΝ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ ΣΕ ΧΩΡΑ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ Ε.Ε. (III) Η διαχείριση των καθεστώτων εγγυήσεων περιλαμβάνει τα εξής: Τη λήψη αιτημάτων για την παροχή εγγυήσεων από το Ελληνικό Δημόσιο στον τομέα της ναυπηγικής βιομηχανίας. Την εγκατάσταση κατάλληλου μοντέλου αξιολόγησης κινδύνου, εξειδικευμένου και προσαρμοσμένου στα ελληνικά δεδομένα. Την αξιολόγηση με βάση το μοντέλο που θα αφορά τόσο τον πλοιοκτήτη-τελικό αγοραστή, όσο και την κατασκευάστρια επιχείρηση-ναυπηγείο και συγγενείς οντότητες. Την απόκτηση της κατάλληλης υποδομής υποστήριξης αυτής της δραστηριότητας. Τη χρήση αντίστοιχης ή κατάλληλης αξιόπιστης μεθόδου αξιολόγησης του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. Τη σύνταξη σχετικής εισήγησης προς την Υποεπιτροπή του άρθρου 6 του Ν. 2322 /1995, με βάση την ανωτέρω αξιολόγηση. Την παρακολούθηση εφαρμογής των καθεστώτων εγγυήσεων. Τη σύνταξη ετήσιων εκθέσεων αξιολόγησης της πορείας των καθεστώτων που θα υποβάλει στο Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης για την τήρηση των διαδικασιών που προβλέπονται από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία.
ΠΛΟΙΩΝ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ ΣΕ ΧΩΡΑ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ Ε.Ε. (IV) Από το έτος 2000 μέχρι και σήμερα, η αρμόδια Διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει εγκρίνει αντίστοιχα Καθεστώτα Κρατικών Εγγυήσεων για την ενίσχυση της ναυπηγικής Βιομηχανίας της Γαλλίας, Γερμανίας και Ολλανδίας, ενώ απέρριψε σχετικό αίτημα της Ιταλίας λόγω πολύ χαμηλού ασφαλίστρου. Με βάση τις παραπάνω εγκριτικές Αποφάσεις, προκύπτει ότι το αποδεκτό ελάχιστο ασφάλιστρο για την παροχή Κρατικών Εγγυήσεων είναι 0,8% ετησίως.