ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΕΠΟ

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΕΠΟ ΟΜΑΔΑΣ 6 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Α ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ 2 CAMPING ΟΛΙΖΟΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΔΗΜΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ & ΣΙΑ Ο.Ε., ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΜΗΛΙΝΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΝΟΤΙΟΥ ΠΗΛΙΟΥ, ΝΟΜΟΥ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΒΛΕΙΩΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ Αρ. Μητρώου Μελετητών: 17718 ΒΟΛΟΣ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛ. 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΟΥ Ή ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 4 2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ 5 3. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ 6 4. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΟΥΣ 7 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 5. ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣ 14 ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΟΥ 5.1 Γενικά 14 5.2 Επιβαρύνσεις 15 5.3 Προτεινόμενες τροποποιήσεις 17 5.4 Τεχνικά χαρακτηριστικά συστήματος επεξεργασίας 18 5.5 Περιφερειακά κυκλώματα θέσεις εγκαταστάσεων 20 5.6 Επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων 21 5.7 Συμπέρασμα 27 6. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 28 7. ΧΑΡΤΕΣ ΣΧΕΔΙΑ - ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ 30 8. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ 31 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 33 2

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Η παρούσα μελέτη καταρτίστηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4014/2011 «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος», της Υ.Α. 1958/2012 «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/21.09.2011», όπως αυτή τροποποιήθηκε με την Υ.Α. 20741/2012 και της ΚΥΑ 14511/2011 «Καθορισμός μέτρων, όρων και διαδικασιών για την επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων (Β 354) και συναφείς διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ 191002/2013. 3

1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΟΥ Ή ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Ονομασία και είδος δραστηριότητας ΕΠΩΝΥΜΙΑ: Κυριακού Δήμος & ΣΙΑ Ο.Ε. ΕΙΔΟΣ: Τουριστική κατασκήνωση ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ: εκτός σχεδίου Μηλίνα, δήμος Νοτίου Πηλίου, Νομός Μαγνησίας ΑΡΧΙΚΗ ΑΕΠΟ: 2889/148904/09.08.2012 απόφαση του ΓΓ Α.Δ. Θεσσαλίας Στερεάς Ελλάδας (ΑΔΑ: Β4Γ9ΟΡ10-ΘΚΗ) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Μηλίνα Μαγνησίας Τ.Κ. 37013 ΟΝΟΜΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ: Κυριακού Δήμος τηλ. 2423065236, 6973507488 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΑΓΩΓΗ : ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ: Δήμος Νοτίου Πηλίου, Π.Ε. Μαγνησίας, Περιφέρεια Θεσσαλίας Βλειώρας Δημήτριος, Μηχανικός Περιβάλλοντος, Αρ. Μητρώου Μελετητή 17718 Κασσαβέτη 214, Βόλος τηλ. 6974479542 Η παρούσα Μελέτη αφορά την τροποποίηση της ΑΕΠΟ για τη λειτουργία της τουριστικής κατασκήνωσης με την επωνυμία «camping olizon», σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 11 του Ν4014/2011, σε ότι σχετίζεται με τη διαχείριση και επαναχρησιμοποίηση των υγρών αποβλήτων. 2. Το έργο ανήκει στην 6 η ομάδα με α/α 5 (οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις, χώροι στάθμευσης τροχοσπίτων και λοιπές κατασκηνώσεις), στην 2 η υποκατηγορία της πρώτης κατηγορίας, σε εκτός περιοχής NATURA 2000. 4

2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η μελέτη αυτή αφορά την τροποποίηση της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων της τουριστικής κατασκήνωσης camping olizon στη Μηλίνα, εκτός οικισμού, του δήμου Νοτίου Πηλίου του νομού Μαγνησίας. Η αρχική έγκριση έγινε με την με αρ. πρωτ. 2889/148904/09.08.2012 απόφαση της ΓΓ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας Στερεάς Ελλάδας. Το οικόπεδο εντός του οποίου βρίσκεται η τουριστική κατασκήνωση είναι ιδιοκτησίας Κυριακού Δήμου και βρίσκεται στη θέση Αγ. Μαρίνα Μηλίνας του Δήμου Νοτίου Πηλίου, εκτός σχεδίου πόλης. Το εμβαδόν του οικοπέδου είναι 22403,56m 2. Η μονάδα αποτελείται από έναν χώρο στάθμευσης αυτοκινούμενων και ανάπτυξης σκηνών για κάμπινγκ. Επίσης στο οικόπεδο λειτουργεί εστιατόριο για την εξυπηρέτηση των πελατών και σε διάφορα σημεία έχουν εγκατασταθεί τουαλέτες και χώροι πλύσεως σκευών. Η δυναμικότητα της μονάδας είναι 165 άτομα και 55 θέσεις camping. Η τροποποίηση της ΑΕΠΟ αφορά στην αλλαγή του τρόπου διαχείρισης των υγρών αποβλήτων. Πιο συγκεκριμένα το υπάρχον σύστημα, το οποίο αποτελείται από σύστημα πέντε σηπτικών και τεσσάρων απορροφητικών βόθρων θα αντικατασταθεί από σύστημα τύπου ΒΙΟ ΒΟΧ, που αποτελείται από πρωτοβάθμια καθίζηση, δευτεροβάθμια επεξεργασία και στη συνέχεια χλωρίωση του υγρού αποβλήτου. Το προς τοποθέτηση σύστημα βιολογικής επεξεργασίας υπερκαλύπτει τις προδιαγραφές της νομοθεσίας (ΚΥΑ 14511/2011, όπως αυτή τροποποιήθηκε). Το επεξεργασμένο υγρό απόβλητο θα χρησιμοποιηθεί για άρδευση του υφιστάμενου ελαιώνα, σύμφωνα με το άρθρο 4 της ΚΥΑ 14511/2011. 5

3. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ Το οικόπεδο, στο οποίο λειτουργεί το camping είναι ιδιοκτησίας Κυριακού Δήμου και βρίσκεται στη θέση Αγ. Μαρίνα Μηλίνας του Δήμου Νοτίου Πηλίου, εκτός σχεδίου πόλης. Έχει συνολικό εμβαδό 22.403,56m 2 και εφάπτεται της επαρχιακής οδού Μηλίνας-Τρικερίου, η οποία με τη σειρά της εφάπτεται στη θάλασσα. Campg olizon Εικόνα 3.1.1: δορυφορική φωτογραφία ευρύτερης περιοχής Η περιοχή της Μηλίνας ανήκει στον πρώην Δήμο Σηπιάδας και βρίσκεται στο νότιο τμήμα της χερσονήσου του Πηλίου. Μετά τον «Καλλικράτη» η περιοχή ανήκει στη δήμο Νοτίου Πηλίου, ο οποίος βρέχεται από νότια, ανατολικά και δυτικά από τη θάλασσα και βόρεια συνορεύει με τους Δήμους Ζαγοράς Μουρεσίου και Βόλου. Πρόκειται για ημιορεινή περιοχή μεταξύ του όρους Πήλιο στα βόρεια και των απολήξεων του στα δυτικά και του Τισαίου όρους στα νότια. Η έκταση του δήμου νοτίου Πηλίου είναι 369,36km 2, ενώ ο πληθυσμός του είναι 11.563 κάτοικοι. Η πληθυσμιακή πυκνότητα είναι μικρότερη από το μέσο όρο του νομού. 6

4. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Όσον αφορά την γεωλογία, η περιοχή του νομού Μαγνησίας ανήκει στην Πελαγονική ζώνη και αποτελείται από αλούβια ολοκαίνου στα παράλια, τεταρτογενείς θαλάσσιους και λιμναίους σχηματισμούς μη διαχωριζόμενους στην περιοχή της πρώην λίμνης Κάρλας, νεογενείς λιμναίες αποθέσεις κροκαλοπαγών μαργών και αργίλου με στρώματα λιγνίτη στην περιοχή του Αλμυρού, φλύσχη σε Βελεστίνο, Σκιάθο και Σκόπελο, κρυσταλλικούς ασβεστόλιθους, βιοσπαρουδίτες (Τριαδικού και Κατ. Ιουρασικού) και δολομίτες με τοπική εμφάνιση της φάσης Hallstatt στο Μαυροβούνι, Πήλιο και Χλωμό Όρος, κρυσταλλικούς ασβεστόλιθους, βιοσπαρουδίτες Α. Κρητιδικού στο Βελεστίνο, στο ακρωτήρι Τρίκερι, Α. Πήλιο (μεταμορφωμένοι), Γιούρα, Κυρα-Παναγιά, Αλόνησο, Περιστέρα, Παλούκι Σκοπέλου. Στο Νότιο Πήλιο, Σκιάθο, Αγκίστρι, περιοχή Βελανιδιά ΒΑ Ν. Αγχιάλου εμφανίζεται σχιστοκερατολιθική διάπλαση (κερατόλιθοι, ψαμμίτες, πηλίτες, φακοί ασβεστολίθων και εγλωβισμένα στρώματα οφιολίθων. (ΥΠΕΧΩΔΕ, 1984). Σύμφωνα με τον γεωλογικό χάρτη (επεξεργασία GIS) που επισυνάπτεται στο παράρτημα στην περιοχή μελέτη το επιφανειακό στρώμα είναι αλλουβιακές αποθέσεις. Σε ότι αφορά τις κλιματικές συνθήκες παρατηρούμε τα εξής: ΒΟΡΕΙΕΣ & ΑΝΑΤΟΛΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ Παρατηρούνται σημαντικές και απότομες μεταβολές του κλίματος που οφείλονται κατά κύριο στις απότομες μεταβολές του υψόμετρου αλλά και στο μικροκλίμα που δημιουργείται λόγο της έντονης τοπογραφίας της περιοχής αλλά και των ανέμων που πνέουν από το Αιγαίο. Το κλίμα κυμαίνεται από παραθαλάσσιο ως ορεινό. ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ψυχρότεροι μήνες : Δεκέμβριος, μέση θερμοκρασία 8,4ο C Θερμότεροι : Ιούλιος, Αύγουστος, μέση θερμοκρασία 25,4 & 25ο C αντίστοιχα Σχετική υγρασία : από 65,1% μήνα Ιούνιο έως 79,3% μήνα Νοέμβριο 7

Μέσο ύψος Βροχής : 1090,5mm που αυξάνουν με την αύξηση του υψομέτρου Άνεμοι : Βόρειοι ΝΟΤΙΕΣ & ΔΥΤΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΚ. ΤΡΙΚΕΡΙΟΥ Ψυχρότεροι μήνες : Θερμότεροι : Σχετική υγρασία : Μέσο ύψος Βροχής : Ιανουάριος, μέση θερμοκρασία 7,8ο C Ιούλιος, μέση θερμοκρασία 27ο C αντίστοιχα από 60,1% μήνα Αύγουστο έως 74,3% μήνα Νοέμβριο 420,5mm που αυξάνουν με την αύξηση του υψομέτρου Άνεμοι : Βόρειοι από τον Οκτώβριο ως τον Απρίλιο και Νότιοι κατά τους θερινούς Μήνες ΒΙΟΚΛΙΜΑ Ύφυγρος δριμύς : Επικρατεί στα μεγάλα υψόμετρα της Χερσονήσου της Μαγνησία (Δ. Ζαγοράς ) Υγρός ψυχρός : επικρατεί στα χαμηλότερα του προηγούμενου ορόφου υψόμετρα με θερμοκρασίες ψυχρότερου μήνα από 0 3ο C Ύφυγρος ψυχρός : περιοχές με μέσες ελάχιστες τιμές μεταξύ 0 & 3ο C Ύφυγρος ύπιος : επικρατεί στις ανατολικές ακτές και τον Νησιωτικό χώρο Ημίξηρος ψυχρός : επικρατεί στις πεδινές περιοχές του Θεσσαλικού κάμπου Ημίξηρος ήπιος : επικρατεί στα παράλια του Παγασητικού κόλπου Το επιφανειακό δίκτυο της ευρύτερης περιοχής της χερσονήσου της Μαγνησίας αποστραγγίζει λεκάνες απορροής έκτασης περίπου 1.506 km² με μέγιστο υψόμετρο τα 1529m, παρουσιάζοντας υψηλή πυκνότητα, ιδιαίτερα στα τμήματα των λεκανών που επικρατούν οι στεγανοί σχιστόλιθοι. Η πυκνότητα του δικτύου μειώνεται σταδιακά στις λεκάνες που αναπτύσσονται στο βόρειο και βορειοδυτικό τμήμα, οι οποίες αποτελούνται από διαπερατά μάρμαρα και προσχωματικά υλικά. Οι κύριες κατευθύνσεις αποστράγγισης των νερών καθορίζονται από την γραμμή του υδροκρίτη, που οριοθετείται από τις κορυφογραμμές της κύριας μάζας του 8

Πηλίου και έχει διεύθυνση ΒΔ - ΝΑ. Αποδέκτες των απορροών, μετά από σύντομη διαδρομή και ταχεία εκφόρτιση, είναι το Αιγαίο Πέλαγος και ο Παγασητικός Κόλπος. Η ταχεία εκφόρτιση των υδατορεμάτων στις χαμηλές παράκτιες προσχωματικές περιοχές προκαλεί συχνά πλημμυρικά φαινόμενα. Είναι καταγεγραμμένα 19 υδατορέματα, τα περισσότερα με εκβολές στην περιοχή του Αιγαίου, από τα οποία τα τελευταία χρόνια κανένα δεν είναι συνεχούς ροής. Ο αριθμός των πηγών με ικανοποιητική παροχή (> 35 m3/h) είναι σημαντικός και η δίαιτά τους είναι σχετικά σταθερή καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Υδρολογικά η περιοχή ανήκει στη λεκάνη απορροής GR17 (Ρεμάτων Αλμυρού Πηλίου), σύμφωνα με τον καθορισμό των λεκανών απορροής της χώρας από το ΥΠΕΚΑ (ΦΕΚ Β 1383/2010). 9

10

Φυσικό περιβάλλον Η χερσόνησος της Μαγνησίας, με βάση την Υπουργική Απόφαση 54512 / 1858 / 3-5-76 χαρακτηρίζεται ως περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Το ανάγλυφο εμφανίζεται κυρίως ορεινό και ημιορεινό. Υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία στο τοπίο, από αγροτικό τοπίο με αροτραίες καλλιέργειες, έως ορεινό τοπίο με δασική βλάστηση. Το αμιγώς αγροτικό τοπίο αφορά τις πεδινές περιοχές, καταλαμβάνει σχετικά μικρή έκταση και περιορίζεται στην ΒΑ πλευρά της χερσονήσου και την ευρύτερη ζώνη της Κάρλας έως τη Ν. Αγχίαλο. Οι παράκτιες εκτάσεις παρουσιάζουν έντονα τα σημάδια των ανθρωπογενών παρεμβάσεων. Υφιστάμενη υποδομή της περιοχής Οδικό δίκτυο: Τα στοιχεία του Εθνικού και Επαρχιακού Οδικού Δικτύου είναι εν μέρει ικανοποιητικά (οδικοί άξονες του νομού με μεγάλο κυκλοφοριακό φόρτο) εξυπηρετώντας όλους τους οικισμούς και τουριστικούς προορισμούς. Στους κλάδους του Πηλίου, που αποτελεί πολύ σημαντικό τουριστικό προορισμό, τα βασικά προβλήματα εντοπίζονται στις σοβαρές ελλείψεις χώρων στάθμευσης, μέτρια βατότητα, αυξημένη επικινδυνότητα, μη ικανοποιητικά γεωμετρικά χαρακτηριστικά (κυρίως μικρές ακτίνες καμπυλών και πλάτος οδών), μέτρια ποιότητα του οδοστρώματος και κατά συνέπεια οδηγούν σε σημαντικές αυξήσεις των χρονοαποστάσεων. Το μεγαλύτερο μέρος του δικτύου διαθέτει επίστρωση Α 265, καθώς και εμποτισμένο τάπητα, ενώ αρκετά τμήματα του δικτύου είναι ασφαλτοστρωμένα. Το Αγροτικό Οδικό Δίκτυο αποτελείται κυρίως από χωματόδρομους και επί το πλείστον η κατάσταση του χαρακτηρίζεται άσχημη. Σιδηροδρομικό δίκτυο: δεν υπάρχει στην περιοχή ς σιδηροδρομικό δίκτυο. Σιδηροδρομικά, ο νομός συνδέεται με την υπόλοιπη χώρα με τη γραμμή Βόλου- Λάρισας. Θαλάσσιες συγκοινωνιακές μεταφορές: στο δήμο Νοτίου Πηλίου υπάρχουν αλιευτικά καταφύγια, τόσο στο Χόρτο, όσο και στη Μηλίνα και φυσικά στο Τρίκερι, από τα οποία όμως δεν μεταφέρονται συστηματικά εμπορεύματα και άνθρωποι. Ο 11

δήμος Νοτίου Πηλίου, όπως και όλος ο ηπειρωτικός νομός Μαγνησίας καλύπτεται από το λιμάνι του Βόλου, το οποίο απέχει από την έδρα του δήμου περίπου 50km. Εναέριες συγκοινωνίες: ο νομός Μαγνησίας καλύπτεται αεροπορικά από το πολιτικό αεροδρόμιο Νέας Αγχιάλου και από το αεροδρόμιο της Σκιάθου. Και τα 2 λειτουργούν κατά κύριο λόγο με πτήσεις charter, μεταφέροντας τουρίστες. Ο δήμος Νοτίου Πηλίου καλύπτεται έμμεσα από τα 2 αυτά αεροδρόμια. Δίκτυα υποδομών Απορρίμματα: τα αστικού τύπου απόβλητα απορρίπτονται σε πλαστικούς κάδους των 1100 ή 580lt κατά κύριο λόγο, συλλέγονται καθημερινά από τα απορριμματοφόρα του δήμου Νοτίου Πηλίου και μεταφέρονται στον ΧΥΤΑ του Βόλου. Οι ΧΑΔΑ που λειτουργούσαν στον δήμο Νοτίου Πηλίου έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας. Στο δήμο δεν λειτουργεί πρόγραμμα ανακύκλωσης. Αποχέτευση: στο δήμο Νοτίου Πηλίου δεν υπάρχει δίκτυο αποχέτευσης. Η απόρριψη των υγρών αποβλήτων γίνεται σε βόθρους, σηπτικούς ή απορροφητικούς ή συνδυασμούς αυτών. Το δίκτυο αποχέτευσης είναι σε στάδιο σχεδιασμού. Ύδρευση άρδευση: η ύδρευση στο δήμο Νοτίου Πηλίου γίνεται από πηγές, αλλά και γεωτρήσεις, μέσω δικτύου, η κατάσταση του οποίου θεωρείται μέτρια Συμπέρασμα Με βάση τα ανωτέρω στην περιοχή του camping το βιοκλίμα είναι ημίξηρο ήπιο, με χαμηλό ύψος βροχής (της τάξης των 300-350mm / έτος), σχετικά υψηλές υγρασίες και σχετικά υψηλές θερμοκρασίες. Τους μήνες λειτουργίας του camping το ύψος βροχόπτωσης είναι ιδιαίτερα χαμηλό, και σίγουρα όχι υψηλότερο από 100mm. Στο υδατικό ισοζύγιο οι παράμετροι της εξάτμισης και διαπνοής είναι μικροί, της τάξης του 20% της συνολικής ποσότητας κατακρημνισμάτων. Σε ότι αφορά το έδαφος, το επιφανειακό στρώμα είναι αλλουβιακές αποθέσεις σχετικά μεγάλης διαπερατότητας. Γενικά, τα υδρολιθολογικά χαρακτηριστικά είναι ανθρακικοί σχηματισμοί ψηλής έως μέτριας υδροπερατότητας (πηγή «Σχέδιο διαχείρισης υδάτων υδατικού δυναμικού διαμερίσματος Θεσσαλίας»). 12

Η περιοχή της Μηλίνας δεν ανήκει στην περιοχή NATURA 2000 του Πηλίου, ούτε και σε άλλη χαρακτηρισμένη ως σημαντική για τα πουλιά ή για τη χλωρίδα περιοχή. Το υδρογραφικό δίκτυο δεν είναι σημαντικό, καθώς υπάρχουν μόνο μικρά ρέματα, ταχείας εκφόρτισης. Εντός του γηπέδου βρίσκεται ρέμα, για το οποίο δεν απαιτούνται εργασίες διευθέτησης. Στην περιοχή δεν υπάρχουν καταγεγραμμένες πηγές μεγάλων παροχών νερού. Η χλωρίδα της περιοχής αποτελείται κατά κύριο λόγο από ελαιώνες μεγάλης ηλικίας οι οποίοι καλλιεργούνται με ήπιες μεθόδους. Σε ότι αφορά την υπόλοιπη χλωρίδα αυτή αποτελείται από χαμηλή βλάστηση, θαμνώδη ή ποώδη, λόγω και του χαμηλού υετού. Όλη η αδόμητη επιφάνεια του γηπέδου του camping είναι ελαιώνας. Επίσης στην περιοχή του camping, αλλά και σε ολόκληρο τον οικισμό δεν υπάρχει αποχετευτικό δίκτυο. 13

5. ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΟΥ 5.1 ΓΕΝΙΚΑ Η παρούσα μελέτη συντάσσεται για την τροποποίηση της υφιστάμενης ΑΕΠΟ σε ότι αφορά τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων του camping OLIZON. Η θέση και το αντικείμενο του έργου δεν αλλάζουν και το ίδιο συμβαίνει με το εμβαδό των κτιριακών εγκαταστάσεων. Η μονάδα αποτελείται από έναν χώρο στάθμευσης αυτοκινούμενων και ανάπτυξης σκηνών για κάμπινγκ. Η συνολική δυναμικότητα είναι 165 άτομα και 55 θέσεις. Επίσης στο οικόπεδο λειτουργεί εστιατόριο για την εξυπηρέτηση των πελατών και σε διάφορα σημεία έχουν εγκατασταθεί τουαλέτες και χώροι πλύσεως σκευών. Για όλες τις εγκαταστάσεις έχουν εκδοθεί οικοδομικές άδειες. Δεν υπάρχουν χώροι άθλησης. Η τουριστική κατασκήνωση λειτουργεί από το έτος 1970 έχοντας αποκλειστικά τουριστική χρήση (Camping). Το οικόπεδο συνολικού εμβαδού 22.403,56m 2 προέκυψε από μικρότερα τμήματα που αγοράστηκαν από το 1959 και έπειτα. Από την έκταση αυτή ως χώρος σκηνών και τροχόσπιτων χρησιμοποιούνται περίπου τα 7 στρέμματα, ενώ τα υπόλοιπα είναι ελαιώνας μεγάλης σχετικά κλίσης. Στο οικόπεδο υπάρχουν συνολικά 7 κτίρια: Κτίριο Α, συνολικού εμβαδού 131m2, με χρήση Reception, Γραφείο Διαχείρισης, Δωμάτιο Διευθυντή, Κυλικείο-Εστιατόριο, Μαγειρείο. Κτίριο Β, συνολικού εμβαδού 79,26m2, με χρήση αποθήκες. Κτίριο Γ, συνολικού εμβαδού 79,51m2, με χρήση Δωμάτια Προσωπικού, Αποδυτήρια Προσωπικού, Ντούς, W.C., Αποθήκες. Κτίριο Δ, συνολικού εμβαδού 93,40m2, με χρήση κατοικίας και αποθήκες. Κτίριο Ε, συνολικού εμβαδού 28m2, με χρήση αποδυτήρια. Κτίριο Ζ, συνολικού εμβαδού 6,36m2, με χρήση τουαλέτες. Κτίρια Η και Θ, συνολικού εμβαδού 52,68m2, με χρήση αποθήκες. Η προσπέλαση στο οικόπεδο γίνεται δια μέσου της επαρχιακής οδού πλάτους 10.00 μέτρων και η οποία εφάπτεται στη βορειοδυτική πλευρά του οικοπέδου. Ο 14

δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος και βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση από πλευράς βατότητας. Η πρόσβαση στη μονάδα γίνεται μέσω διαμορφωμένης εγκεκριμένης κυκλοφοριακής σύνδεσης (κόμβου). Για τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων υπάρχει σύστημα σηπτικών και απορροφητικών βόθρων, το οποίο θα αντικατασταθεί με σύστημα βιολογικού καθαρισμού προσκολλημένης βιομάζας, το οποίο θα περιλαμβάνει δευτεροβάθμια επεξεργασία και χλωρίωση. 5.2. ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ Κατά την φάση λειτουργίας παρατηρούνται οι εξής επιβαρύνσεις του περιβάλλοντος: i. Αέρια απόβλητα. Σύμφωνα με τα στάδια της παραγωγής, όπως αυτά περιγράφηκαν παραπάνω αέρια απόβλητα παράγονται από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης των οχημάτων που μεταφέρουν τους επισκέπτες από και προς την τουριστική κατασκήνωση. Πρόκειται δηλαδή για CO, CO 2, NOx, και τους λοιπούς ρύπους κινητήρων εσωτερικής καύσης. Η αέρια ρύπανση είναι μικρή, λόγω του ότι η κίνηση των επισκεπτών κατά τη διαμονή τους γίνεται κατά κύριο λόγο με τα πόδια, ενώ χρήση αυτοκινήτων γίνεται κατά την άφιξη και την αναχώρηση τους. ii. Υγρά απόβλητα. Υγρά απόβλητα παράγονται από τους διαμένοντες τουρίστες και τους εργαζόμενους, τα οποία ανήκουν στην κατηγορία των αστικών υγρών αποβλήτων. Για το υπολογισμό της συνολικής ετήσιας ποσότητας υγρών αποβλήτων έχουμε τα εξής δεδομένα: α) η δυναμικότητα της μονάδας είναι 165 άτομα, β) ο μέσος όρος κατανάλωσης νερού ανά άτομο και ημέρα με βάση τη νομοθεσία είναι 150lt/d, γ) η πληρότητα του camping, κυμαίνεται ως εξής: Μήνες Μάιος, Σεπτέμβριος πληρότητα της τάξης του 20-30%, Ιούνιος 50%, Ιούλιος 80% Αύγουστος 90%, επομένως η μέση πληρότητα είναι 50-55%. Με βάση την εγκεκριμένη ΜΠΕ η συνολική απαιτούμενη ποσότητα νερού για τη λειτουργία της μονάδας είναι 24,70 m 3 / ημέρα, θεωρώντας 100% πληρότητα. 15

Επιπλέον θεωρούμε ότι ένα ποσοστό του απαιτούμενου για τη λειτουργία του camping νερού, της τάξης του 25-30% δεν καταλήγει στα υγρά απόβλητα, αλλά χρησιμοποιείται για πόση, για ατομική καθαριότητα των τουριστών και για πλύσιμο ρούχων ή πιάτων στο χέρι (τμήμα του νερού που χρησιμοποιείται για πλύσιμο μένει στα ρούχα ή τα πιάτα και σκουπίζεται μετά ή εξατμίζεται, λόγω εποχής). Τέλος, ποσοστό της τάξης του 5% απομακρύνεται μέσω της παραγόμενης ιλύος μετά την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια επεξεργασία. Σύμφωνα λοιπόν με όλα τα ανωτέρω (απαιτήσεις της νομοθεσίας, αλλά και εκτιμήσεις, βάσει της πληρότητας) οι ετήσιες ποσότητες παραγόμενων υγρών αποβλήτων είναι της τάξης των 1400 m 3 / έτος. Με βάση την εγκεκριμένη ΜΠΕ χρησιμοποιείται σύστημα 4 σηπτικών και 5 απορροφητικών βόθρων, οι οποίοι καλύπτουν τις εγκαταστάσεις του camping, σύμφωνα με τον κατωτέρω πίνακα. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 1 ΒΟΘΡΟΙ ΣΗΠΤΙΚΟΙ ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΙ. ΚΤΙΡΙΟ Α ΣΗΠΤΙΚΟΣ 1 (Σ.1) ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΣ 2 (A.2) * ΚΤΙΡΙΟ Β ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΥΜΑΤΩΝ (ΑΠΟΘΗΚΗ) ΚΤΙΡΙΟ F ΣΗΠΤΙΚΟΣ 2 (Σ.2) & ΣΗΠΤΙΚΟΣ 3 (Σ.3) ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΙ 1,2 ( Α.1, Α.2) & ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΣ 3 (Α.3) ΚΤΙΡΙΟ Δ; ΣΗΠΤΙΚΟΣ 3 (Σ.3) ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΣ 3 (Α.3) ΚΤΙΡΙΟ Ε ΣΗΠΤΙΚΟΣ 4 (Σ.4) ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΣ 5 (Α.5) ΚΤΙΡΙΟ Ζ ΣΗΠΤΙΚΟΣ 4 (Σ.4) ΑΠΟΡΡΟΦΙΙΤΙΚΟΣ 4 (Α.4) * ΑΠΟΘΗΚΗ 1 ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΛΥΜΑΤΩΝ (ΑΠΟΘΗΚΗ) ; ΑΠΟΘΗΚΗ 2 ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΛΥΜΑΤΩΝ (ΑΠΟΘΗΚΗ) iii. Στερεά απόβλητα. Τα στερεά απόβλητα (απορρίμματα) προέρχονται από τους επισκέπτες του camping, αλλά και από τη λειτουργία της κουζίνας και χαρακτηρίζονται ως αστικού τύπου. 16

iv. Θόρυβος. Ο θόρυβος παράγεται από τη λειτουργία της κουζίνας, από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης των οχημάτων των επισκεπτών. v. Ενέργεια. Λόγω του είδους της εγκατάστασης, οι μέσες ετήσιες απαιτήσεις σε ηλεκτρική ενέργεια είναι μικρές. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον πρόκειται για αδειοδοτημένο έργο ισχύουν τα προβλεπόμενα στις παραγράφους β) και γ) της ΑΕΠΟ. 5.3 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Με βάση την απαίτηση (4) της παραγράφου δ) της ΑΕΠΟ και την τροποποίηση της ΚΥΑ 14511/2011 με την παρούσα μελέτη προτείνεται η τροποποίηση του συστήματος διαχείρισης υγρών αποβλήτων, αλλά και του τρόπου διαχείρισης του επεξεργασμένου υγρού αποβλήτου. Έτσι, το υπάρχον σύστημα σηπτικών απορροφητικών βόθρων θα αντικατασταθεί από σύστημα προσκολλημένης βιομάζας της εταιρίας «Υδροηλεκτρική», το οποίο περιλαμβάνει πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια επεξεργασία και χλωρίωση. Πρόκειται για compact σύστημα επεξεργασίας, διαστασιολογημένο για 150 Μ.Ι.Π. Με βάση τις προδιαγραφές του συστήματος η επεξεργασία των υγρών αποβλήτων θα ακολουθεί τα εξής στάδια: 1. Εσχαρισμός 2. Συγκέντρωση Εξισορρόπηση 3. Άντληση προς το σύστημα επεξεργασίας 4. Βιολογική επεξεργασία με το compact σύστημα Bio-BOX 5. Καθίζηση - Συγκέντρωση λάσπης 6. Συγκέντρωση των επεξεργασμένων 7. Απολύμανση 8. Διάθεση των επεξεργασμένων αποβλήτων. 17

Το επεξεργασμένο υγρό απόβλητο θα χρησιμοποιείται για άρδευση του ελαιώνα που βρίσκεται στο γήπεδο της τουριστικής κατασκήνωσης και δεν χρησιμοποιείται για το σκοπό αυτό. 5.4 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ H μονάδα Bio-BOX των 150 ΜΙΠ είναι διαστάσεων 4 * 1,5 * 2m (μήκος*πλάτος*ύψος) και είναι COMPACT εξ ολοκλήρου κατασκευασμένη από ανοξείδωτο χάλυβα AISI 304. Εναλλακτικά μπορεί να κατασκευαστεί από οπλισμένο σκυρόδεμα στις ίδιες διαστάσεις αυξημένες μόνο κατά το πάχος των τοιχωμάτων. Πριν την είσοδο των λυμάτων στην δεξαμενή συγκέντρωσης θα προηγηθεί ένα φρεάτιο εσχαρισμού διαστάσεων 0,5*0,5*0,5m, ώστε να αποφευχθεί η είσοδος διαφόρων ευμεγεθών στερεών στις δεξαμενές. Στη συνέχεια, θα οδηγούνται σε δεξαμενή συγκέντρωσης χωρητικότητας 15m 3, και από εκεί θα υπερχειλίζουν σε μία δεξαμενή εξισορρόπησης χωρητικότητας 7m 3, ώστε να αντιμετωπίζεται η ημερήσια αιχμή. Ως δεξαμενές συγκέντρωσης θα χρησιμοποιηθούν οι υφιστάμενες σηπτικές δεξαμενές, σύμφωνα και με τον ΠΙΝΑΚΑ 1 ανωτέρω, εφόσον αυτό καταστεί δυνατόν και μετά από επιτόπιο έλεγχο. Στην δεξαμενή εξισορρόπησης θα υπάρχει και διάταξη προαερισμού μέσω συστήματος αντλίας-αεριστήρα λυμάτων. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται μείωση του οργανικού φορτίου, αποφυγή δημιουργίας ανοξικών συνθηκών και συγχρόνως αναμόχλευση των λυμάτων, ώστε να αποτρέπεται η συσσώρευση λάσπης στον πυθμένα της δεξαμενής. Τα λύματα στη συνέχεια μέσω άντλησης θα οδηγούνται προς το σύστημα βιολογικής επεξεργασίας Bio-BOX όπου λαμβάνουν χώρα τα εξής στάδια επεξεργασίας: Απονιτροποίηση Αερισμός Νιτροποίηση Καθίζηση. Στο τελευταίο αυτό στάδιο της καθίζησης θα κατακρατείται η λάσπη, η οποία θα οδηγείται στη δεξαμενή λάσπης μέσω αντλίας, ενώ μια ποσότητα της θα ανακυκλοφορείται στο σύστημα. Τα επεξεργασμένα πλέον λύματα, αφού απολυμανθούν με δοσομετρική αντλία χλωρίου θα οδηγούνται προς μια από τις υφιστάμενες σηπτικές δεξαμενές, ώστε να 18

εξομαλύνεται η εκροή και να γίνεται προσωρινή αποθήκευση τους, ώστε να αρδεύουν τον ελαιώνα τις νυχτερινές κυρίως ώρες. Πριν να διοχετευτούν στην αντλία, τα λύματα θα περνούν από χαλικόφιλτρο κατάλληλου μεγέθους και κοκκομετρικής σύστασης, το οποίο θα απομακρύνει τα ολικά στερεά, ώστε να μην δημιουργείται πρόβλημα στην αντλία και στο σύστημα σωληνώσεων. Η διαστασιολόγηση του χαλικόφιλτρου θα γίνει μετά την αρχική λειτουργία του συστήματος δευτεροβάθμιας καθίζησης. Το φίλτρο αυτό θα παρέχει τη δυνατότητα ανάστροφης ροής, ώστε να καθαρίζεται περιοδικά και να μην απαιτείται αλλαγή του. Συνοπτικά, το διάγραμμα ροής του υγρού αποβλήτου παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα: Σύμφωνα με τις προδιαγραφές του συστήματος, με την παραδοχή ότι πρόκειται για αστικού τύπου υγρά απόβλητα, οι συγκεντρώσεις εκροής παρουσιάζονται στον ΠΙΝΑΚΑ 2. Τα ποσοστά κατακράτησης είναι κατά μέσο όρο τα εξής: Πρωτοβάθμια καθίζηση: BOD5: 35%, SS: 50% Βιολογική επεξεργασία δευτεροβάθμια καθίζηση: BOD5: 90%, SS: 85% 19

ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΕΓΙΣΤΗ ΤΙΜΗ BOD 5 mg/l 25,0 SS mg/l 35,0 Ολικό N mg/l 15,0 Ολικός P mg/l 2,0 Ολικά κολοβακτηρίδια ml 100 COD mg/l 125 Λόγω της μικρής απαίτησης ωφέλιμου όγκου στα συστήματα αυτά, ο χρόνος παραμονής κυμαίνεται μεταξύ 150-180 λεπτών της ώρας, εξαρτώμενος πάντα από το οργανικό και λοιπό ρυπαντικό φορτίο των εισερχομένων υγρών αποβλήτων. Η τιμή της οργανικής φόρτισης για το σχεδιασμό του συστήματος είναι 7-10 g BOD 5/m 2 /d. Θα χρησιμοποιηθεί αεριστήρας παροχής 40 m 3 /h (1,1 KW) συνδεδεμένος με διαχύτες χοντρής φυσαλίδας, ο οποίος επαρκεί για τον αερισμό και την αποδόμηση του οργανικού φορτίου των 150 ισοδύναμων ατόμων και δίνει και την απαιτούμενη πίεση για την ανάδευση του πληρωτικού υλικού. Η απολύμανση θα γίνεται με δοσομετρική αντλία-χλωριωτήρα, παροχής Q = 2 lt/h, διαλύματος υποχλωριώδους νατρίου, το οποίο θα είναι σε δοχείο διαλύματος 200lt και θα υπερκαλύπτει τις ανάγκες τελικής χλωρίωσης. 5.5 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Για τη λειτουργία του συστήματος θα εγκατασταθεί κεντρικός ηλεκτρικός πίνακας, κατάλληλα στεγασμένος ώστε να επιτυγχάνεται πλήρης προστασία από τις καιρικές συνθήκες. Ο πίνακας θα ελέγχει την λειτουργία όλων των επιμέρους μονάδων της εγκατάστασης. Το σύστημα θα είναι πλήρως αυτοματοποιημένο, η λειτουργία του θα ελέγχεται μέσω PLC, θα περιλαμβάνει μιμικό διάγραμμα με οθόνη αφής για τον άμεσο έλεγχο 20

όλης της εγκατάστασης, όπως και επίσης και σύστημα απομακρυσμένης ειδοποίησης βλαβών μέσω μηνυμάτων SMS. Το σύστημα επεξεργασίας θα εγκατασταθεί σε επιλεγμένο υπόγειο χώρο, κοντά στα υφιστάμενα κτίρια Α, Γ, Ζ. Θα εγκατασταθούν όλες οι απαραίτητες σωληνώσεις για σύνδεση με τα κτίρια και τις υπάρχουσες δεξαμενές. Το επεξεργασμένο υγρό απόβλητο θα οδηγείται σε μια από τις υφιστάμενες σηπτικές δεξαμενές, ώστε να αποθηκεύεται προσωρινά και να διατίθεται για άρδευση τις νυχτερινές κατά το δυνατόν ώρες. Στη συνέχεια, μέσω σωληνώσεων και με τη βοήθεια κατάλληλης αντλίας θα οδηγείται στα 2 υψηλότερα σημεία του γηπέδου, το ένα στο νότιο τμήμα, κοντά στο σημείο Ψ1 του τοπογραφικού και το άλλο στο ανατολικό τμήμα του γηπέδου κοντά στο σημείο Θ1, από όπου θα πραγματοποιείται άρδευση του ελαιώνα. Η άρδευση θα είναι στάγδην. Όλα τα σημεία που περιγράφονται παρουσιάζονται και στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα. 5.6 ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Το επεξεργασμένο υγρό απόβλητο θα χρησιμοποιηθεί για άρδευση του υφιστάμενου ελαιώνα, σύμφωνα με το άρθρο 4 της ΚΥΑ 14511/2011. Οι προδιαγραφές του συστήματος σε τιμές εκροής BOD 5 και SS όπως παρουσιάζονται στον ΠΙΝΑΚΑ 2 της παρούσας, καλύπτουν τις απαιτήσεις του Πίνακα 1 του Παραρτήματος Ι της ΚΥΑ 14511/2011 για χρήση της εκροής για περιορισμένη άρδευση σε δενδρώδη καλλιέργεια (ελαιώνας). Το ίδιο συμβαίνει και με τις τιμές του Αζώτου (Ν). Επιπλέον ισχύουν και τα προβλεπόμενα στη σημείωση β του Πίνακα 1 του Παραρτήματος Ι της ΚΥΑ: «Στην περίπτωση κοινοτικών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων οικισμών με πληθυσμό μικρότερο από 2000 ισοδύναμους κατοίκους και οικιακών ιδιωτικών συστημάτων επεξεργασίας επιτρέπονται οι τύποι επαναχρησιμοποίησης του Πίνακα 1 μετά από εφαρμογή μεθόδων επεξεργασίας, που δεν επιτυγχάνουν για τα BOD5/SS τα όρια της ΚΥΑ 5673/400/5.3.97 (ΦΕΚ 192/Β/14.3.97,με την προϋπόθεση ότι τεκμηριωμένα εξασφαλίζεται η μη επαφή κοινού και γεωργών με τα επεξεργασμένα υγρά απόβλητα. Στις περιπτώσεις των κοινοτικών 21

εγκαταστάσεων επεξεργασίας ως μέγιστη διάμεση τιμή Escherichia coli τίθενται τα 1000 EC/ 100ml». Πρέπει να τονιστεί ότι η προσθήκη χαλικόφιλτρου θα μειώσει περαιτέρω τις τιμές BOD 5 και SS, με βάση και τη βιβλιογραφία (Αϊβαζίδης, 2000). Από τα δυο αυτά σημεία του γηπέδου (Ψ1 και Θ1 σημεία του τοπογραφικού διαγράμματος), στα οποία θα καταλήγει το επεξεργασμένο υγρό απόβλητο θα ξεκινά σύστημα σωληνώσεων για στάγδην άρδευση με βαρύτητα δυο τμημάτων του γηπέδου. Τα τμήματα αυτά είναι έκτασης περίπου 14,5 στρεμμάτων και λόγω των μεγάλων κλίσεων του εδάφους δε μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τοποθέτηση σκηνών ή τροχόσπιτων. Στο τοπογραφικό διάγραμμα τα τμήματα αυτά περιγράφονται από τα σημεία Ξ2-Ν2- -Λ2-Κ2- -Β2-Α2-Ω1-Ψ1-Χ1-Φ1- -Ρ1-Π1-Κ14-Κ13- -Κ10 το ένα, εμβαδού περίπου 12 στρεμμάτων και από τα σημεία Ω1-Α1- -Θ1-Ι1 μέχρι πριν το σημείο Κ4 στο ύψος του σημείου Ω, εμβαδού περίπου 2,5 στρεμμάτων. Η μέγιστη απόσταση μεταξύ υψηλότερου και χαμηλότερου σημείου σε μέτρα είναι της τάξης των 160m, ενώ η υψομετρική διαφορά είναι περίπου 60m. Χαρακτηριστικά του ελαιόδεντρου Το ελαιόδεντρο έχει ένα κύκλο βλάστησης την άνοιξη και ένα πολύ μικρότερο το φθινόπωρο. Η νέα ανοιξιάτικη βλάστηση θα είναι η καρποφόρα ζώνη τον επόμενο χρόνο, καθώς θα δημιουργηθούν οι ανθικές καταβολές τον Ιούνιο για την άνθιση της επόμενης άνοιξης, ενώ περιλαμβάνει τα πιο παραγωγικά σε σάκχαρα φύλλα το καλοκαίρι του τρέχοντος έτους. Οι ανθικές καταβολές, ενώ διαφοροποιήθηκαν πέρυσι το καλοκαίρι, δεν αναπτύσσονται ουσιαστικά έως τα τέλη χειμώνα - αρχές άνοιξης. Αυτή η ανάπτυξη είναι δυνατή μόνο όταν οι ανθοφόροι οφθαλμοί δεχθούν αρκετό ψύχος κύρια το χειμώνα (100άδες ώρες κάτω από 10 C για κάποιες ποικιλίες όπως η Κονσερβολιά, ενώ η Κορωνέικη μπορεί να καρπίσει και με πολύ λιγότερες ώρες ψύχους και σε υψηλότερες θερμοκρασίες). Την άνοιξη λοιπόν διαμορφώνονται οι ανθοταξίες και τα άνθη, έχουμε την άνθιση και την αρχική έντονη ανάπτυξη του καρπού έως και τον Ιούνιο. Κάπου στον Ιούλιο με Αύγουστο ο καρπός της ελιάς δεν αναπτύσσεται σημαντικά καθώς είναι η φάση που ουσιαστικά σκληραίνει ο πυρήνας του (διαφέρει σε κάθε περιοχή και ποικιλία). Από τα μέσα 22

Αυγούστου και μετά ξεκινά η δεύτερη φάση ανάπτυξης μόνο της σάρκας του ελαιόκαρπου αλλά και η συσσώρευση ελαιολάδου, καθώς μέχρι τις αρχές Αυγούστου ο καρπός δεν περιείχε ελαιόλαδο. Η ανάπτυξη σάρκας και συσσώρευση ελαιολάδου συνεχίζεται έως το μεταχρωματισμό του καρπού (γίνεται μελανός) οπότε και έχουμε την ωρίμανσή του (Νάνος 2009). Η ελιά διαθέτει πολύ καλό μηχανισμό άμυνας στην ξηρασία και γι αυτό είναι δυνατή η καλλιέργειά της ακόμη και σε συνθήκες μεγάλης ξηρασίας, στις οποίες κανένα άλλο καρποφόρο δένδρο δεν μπορεί να καλλιεργηθεί. Όμως, η άμυνα αυτή είναι σε βάρος της ανάπτυξης και της απόδοσης των δένδρων. Έτσι, με κάθε βελτίωση των συνθηκών υγρασίας του εδάφους βελτιώνεται θεαματικά και η παραγωγικότητα, γιατί η ελιά έχει την ικανότητα να αξιοποιεί τέλεια κάθε ποσότητα εδαφικού νερού που της προσφέρεται. Όμως, η συχνή άρδευση, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες προκαλεί σάπισμα του ριζικού συστήματος και καταστροφή του δέντρου. Το πλείστο του προσλαμβανόμενου νερού χάνεται με διαπνοή υπό μορφή υδρατμών. Η διαπνοή λαμβάνει χώρα με τα στομάτια, που συνήθως βρίσκονται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων. Εκτός από τη διαπνοή, για τον υπολογισμό των αναγκών σε νερό λαμβάνονται υπόψη και οι απώλειες από την επιφάνεια του εδάφους με εξάτμιση. Απαίτηση σε νερό Με βάση την ηλικία των ελαιόδεντρων και τη βιβλιογραφία η πυκνότητα των δέντρων είναι της τάξης των 20-25 / στρέμμα. Επομένως, η περιοχή, η οποία δεν χρησιμοποιείται από το camping έχει περίπου 360 370 ελαιόδεντρα. Τα ελαιόδεντρα στα οποία θα εφαρμοστεί η άρδευση είναι μεγάλης ηλικίας, με μεγάλη κόμη και σχετικά πυκνά φυτεμένα. Η ποικιλία τους είναι Πηλίου, ή σωστότερα ΠΟΠ κονσερβοελιά Αμφίσσης. Η απαίτηση σε άρδευση με βάση την ποικιλία και την ηλικία των ελαιόδεντρων του γηπέδου του camping OLIZON είναι της τάξης των 3-3,5tn/έτος/δέντρο, ή 3-3,5m3/έτος/δέντρο (Νάνος 2009, Χαρτζουλάκης 2002). Σύμφωνα με άλλες πηγές (Χρηστάκης 2009) οι ανάγκες του δέντρου ικανοποιούνται με πρόσθετη χορήγηση 23

200-250m 3 νερό/στρ. το χρόνο, ή μπορούν να φτάσουν σε ώριμα δέντρα τα 400m 3 /στρ. για ξηρές χρονιές. Επομένως, για σύνολο 360 δέντρων (ή 14,5 στρεμμάτων) η ετήσια απαίτηση σε νερό κυμαίνεται μεταξύ 1100m 3 και 3000m 3. Χαρακτηριστικά στάγδην άρδευσης Η άρδευση θα γίνεται με σύστημα σταγόνας. Η άρδευση με σταγόνα, ή μικροάρδευση (drip irrigation) διακρίνεται στην επιφανειακή άρδευση και την υπόγεια άρδευση. Πλεονεκτήματα: εφαρμογή στα σημεία που απαιτείται, οικονομία στις χρησιμοποιούμενες ποσότητες νερού, μικρή ανάπτυξη ζιζανίων, σταθερή υγρασία του εδάφους, χαμηλός βαθμός εξάτμισης, μικρή απαίτηση σε συντήρηση, μικρή απαίτηση σε εργασία για άρδευση. Μειονεκτήματα: μεγάλη απαίτηση σε σωληνώσεις, σχετικά μεγάλο αρχικό κόστος, πιθανή αλλαγή ριζικού συστήματος δέντρων όταν δεν εφαρμόζεται σωστά. ΠΙΝΑΚΑΣ 3: σύγκριση επιφανειακής υπόγειας στάγδην άρδευσης για ίδια παροχή και διάρκεια άρδευσης (Χρηστάκης 2009) Οι αρδεύσεις αυτού του τύπου πέραν των άλλων πλεονεκτημάτων τους είναι αποτελεσματικές για άρδευση σε επιφάνειες με ανώμαλο ανάγλυφο χωρίς απαίτηση διαμορφώσεων ισοπεδώσεων (Χρηστάκης 2009). Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία η επιφανειακή στάγδην άρδευση θεωρείται από τους βέλτιστους τρόπους άρδευσης. Ειδικότερα, εδάφη με κλίση μεγαλύτερη από 6% πρέπει να αρδεύονται με στάγδην 24

άρδευση ώστε να αποφεύγεται η επιφανειακή απορροή αρδευτικού νερού και να μειώνεται ο κίνδυνος διάβρωσης σε συνδυασμό με τη μη καλλιέργεια του εδάφους και την ύπαρξη φυτικών υπολειμμάτων ή βλάστησης σε κατάλληλες λωρίδες (Νάνος 2009). Προτείνεται λοιπόν να χρησιμοποιηθεί σύστημα επιφανειακής στάγδην άρδευσης, ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία τοπικών πλημμυρικών φαινομένων και να μειώνεται η στάθμη θορύβου. Όπως προαναφέρθηκε, το σύστημα στάγδην άρδευσης μειώνει το ποσοστό νερού που εξατμίζεται, αφού εφαρμόζεται σε επαφή με το έδαφος. Σχήμα 2: τυπικό σχέδιο στάγδην άρδευσης (Χρηστάκης 2009) Το σύνολο των αγωγών εφαρμογής αποτελεί το δίκτυο εφαρμογής του συστήματος. Απαρτίζεται συνήθως από εύκαμπτους σωλήνες πολυαιθυλενίου ή PVC με συνήθη διάμετρο 12 έως 16 mm, που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει και τα 25 mm, στους οποίους, σε προκαθορισμένες θέσεις, τοποθετούνται ή ενσωματώνονται οι σταλακτήρες μέσω των οποίων το νερό φτάνει στο έδαφος με τη μορφή σταγόνων. Πρέπει να είναι συμβατοί με τη διαθέσιμη πίεση και τη διαθέσιμη παροχή του δικτύου. Χαρακτηριστικά εδάφους Όπως προαναφέρθηκε (κεφάλαιο 4) το επιφανειακό στρώμα εδάφους είναι αλλουβιακές αποθέσεις σχετικά μεγάλης διαπερατότητας. Γενικά, τα υδρολιθολογικά 25

χαρακτηριστικά είναι ανθρακικοί σχηματισμοί ψηλής έως μέτριας υδροπερατότητας, όπως συμβαίνει σε όλη τη νότια χερσόνησο της Μαγνησίας (περιοχή Μηλίνας, Τρικερίου), σύμφωνα με το «Σχέδιο διαχείρισης υδάτων υδατικού δυναμικού διαμερίσματος Θεσσαλίας». Οι κλίσεις του εδάφους είναι μεγάλες στο τμήμα του γηπέδου που θα γίνει άρδευση. Λόγω της φύτευσης με μεγάλης ηλικίας ελαιόδεντρα ο συντελεστής επιφανειακής απορροής είναι της τάξης του 25%, ενώ το ριζικό σύστημα των δέντρων είναι τέτοιο που συγκρατεί την επιφανειακή στοιβάδα του εδάφους. Στην περιοχή έχουν κατασκευαστεί από δεκαετίες οι παραδοσιακές πεζούλες με ξερολιθιά, οι οποίες δημιουργούν βαθμίδες. Γενικά πολύ μικρό ποσοστό του επεξεργασμένου λύματος αναμένεται να κατεισδύει σε μεγάλα βάθη εδάφους, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επαφή του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα με το διηθημένο επεξεργασμένο υγρό απόβλητο. 5.7 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Συμπερασματικά, με την αλλαγή του τρόπου διαχείρισης και διάθεσης των υγρών αποβλήτων αναμένεται η βελτίωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία της τουριστικής κατασκήνωσης. Η διαχείριση των υγρών αποβλήτων θα γίνεται με σύστημα βιολογικού καθαρισμού ΒΙΟ-ΒΟΧ και το επεξεργασμένο λύμα θα διατίθεται προς άρδευση 14 περίπου στρεμμάτων ελαιώνα σε τμήμα της τουριστικής κατασκήνωσης που δεν χρησιμοποιείται. Με βάση τα συμπεράσματα του Κεφαλαίου 4 και το Κεφάλαιο 5.6 ανωτέρω θα γίνεται άρδευση τμηματικά στα 2 τμήματα του γηπέδου, καθώς η καθημερινή άρδευση των ελαιόδεντρων εγκυμονεί τον κίνδυνο καταστροφής του δέντρου. Το επεξεργασμένο λύμα θα διοχετεύεται μέσω αντλίας στα ανώτερα υψομετρικά σημεία του γηπέδου και στη συνέχεια, μέσω βαρύτητας και δικτύου σωληνώσεων στάγδην άρδευσης και αρδεύει τον ελαιώνα. Με βάση τα χαρακτηριστικά του εδάφους, τις βροχοπτώσεις της περιοχής και το είδος των δέντρων η προς άρδευση έκταση επαρκεί για να καλύψει την επεξεργασμένη εκροή λύματος, χωρίς παράλληλα να δημιουργηθεί βλάβη στα δέντρα. 26

Η ποιότητα εκροής του υγρού αποβλήτου είναι τέτοια που υπερκαλύπτει τις προδιαγραφές της νομοθεσίας, τόσο σε BOD 5, όσο και σε SS. Σημαντική επίσης είναι η απομάκρυνση αζώτου και φωσφόρου, ενώ με τη χλωρίωση απομακρύνονται και τα κολοβακτηρίδια. Τέλος, δεν αναμένεται καμία ρύπανση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, είτε διότι το επεξεργασμένο λύμα δεν θα φτάνει έως αυτόν, είτε διότι λόγω της επεξεργασίας που αυτό θα έχει υποστεί σε συνδυασμό με τη διήθηση εντός του εδάφους, θα έχει χάσει όλα τα ρυπογόνα οργανικά ή ανόργανα συστατικά του. 27

6. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στο κεφάλαιο 5 οι σημαντικότερες επιπτώσεις από τη λειτουργία του camping αφορούν τα παραγόμενα υγρά απόβλητα. Τροποποιώντας τον τρόπο επεξεργασίας τους και χρησιμοποιώντας σύστημα βιολογικού καθαρισμού οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις μειώνονται σημαντικά. Επιπλέον μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων αναμένεται με τη χρήση του επεξεργασμένου υγρού αποβλήτου για άρδευση, αντί την υπεδάφιας διάθεσης. Αυτό που μένει να γίνει είναι να παρακολουθείται η εκροή ως προς την τήρηση των οργανικών κι ανόργανων χαρακτηριστικών της και να διατίθεται κατάλληλα η παραγόμενη ιλύς. Με βάση τις απαιτήσεις της ΚΥΑ 14511/2011 θα γίνεται παρακολούθηση των χαρακτηριστικών εκροής. Πιο συγκεκριμένα, θα γίνεται παρακολούθηση των χαρακτηριστικών του Πίνακα 1 του Παραρτήματος Ι της ΚΥΑ, σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα στην ΚΥΑ 5673/400/1997. Σε ότι αφορά τα χαρακτηριστικά που περιγράφονται στον Πίνακα 4 του Παραρτήματος ΙΙ της ΚΥΑ 14511/2011, με βάση την τελική σημείωση, δεν απαιτείται έλεγχος τήρησης τους. Σε ότι αφορά τα χαρακτηριστικά που περιγράφονται στον Πίνακα 5 του Παραρτήματος ΙΙΙ της ΚΥΑ 14511/2011, θα γίνεται έλεγχος μια φορά το έτος. Σε ότι αφορά τα χαρακτηριστικά που περιγράφονται στον Πίνακα 6 του Παραρτήματος ΙV της ΚΥΑ 14511/2011, με βάση την τελική σημείωση, δεν απαιτείται έλεγχος τήρησης τους. Ο έλεγχος των απαιτούμενων παραμέτρων θα γίνεται από διαπιστευμένο εργαστήριο και θα τηρείται αρχείο. 28

Σε ότι αφορά την παραγόμενη ιλύ, αυτή θα απομακρύνεται με βυτιοφόρο από διαπιστευμένο για το λόγο αυτό φορέα, ο οποίος θα τη διαχειρίζεται κατάλληλα. Σε κάθε περίπτωση κάθε έτος θα αποστέλλεται στην αρμόδια υπηρεσία «έκθεση παραγωγού αποβλήτων», σύμφωνα με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας. Ο συντάξας μελετητής Βλειώρας Δημήτριος Μηχανικός Περιβάλλοντος Αρ. Μητρώου Μελετητή 17718 29

7. ΧΑΡΤΕΣ ΣΧΕΔΙΑ - ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ i. Τοπογραφικό Διάγραμμα ii. Τοπογραφικό Διάγραμμα με θέσεις βιολογικού καθαρισμού και άρδευσης iii. Τεχνική περιγραφή συστήματος βιολογικού καθαρισμού iv. Κάτοψη, όψεις, τομές συστήματος βιολογικού καθαρισμού v. Χάρτης περιοχών NATURA 2000 Μαγνησίας vi. Γεωλογικός χάρτης χερσονήσου Πηλίου (GIS) 30

8. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ Εικόνα 8.1 Όψη από το κατώτερο σημείο (νότος) Εικόνα 8.2 Όψη από το ανώτερο σημείο (Β-ΒΑ) 31

Εικόνα 8.3 γενική άποψη χώρου άρδευσης Εικόνα 8.4 γενική άποψη χώρου camping 32

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Αϊβαζίδης Αλ., Καθηγητής τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνική Σχολή ΔΠΘ, «Τεχνολογία και διαχείριση αποβλήτων», Ξάνθη 2000 2. Κούγκολος Αθ., Αν. Καθηγητής Τμήματος ΜΧΠΠΑ, ΠΘ, «Εισαγωγή στην περιβαλλοντική μηχανική», Εκδόσεις Τζιόλα 2005 3. Νάνος Γ, Αν. Καθηγητής τμήματος Γεωπονίας, Γεωπονικής σχολής Π.Θ., «ορθές γεωργικές πρακτικές στην άρδευση της ελιάς», Γεωργία Κτηνοτροφία τεύχος 6/2009 4. Τσιχριντζής Βασ., Αν. Καθηγητής τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνική Σχολή ΔΠΘ, «Οικολογική Μηχανική και τεχνολογία», τόμος 1: Διαχείριση απορροής, ρύπων και φερτών, τόμος 2: Φυσικές μέθοδοι επεξεργασίας και αποφυγής ρύπανσης, Ξάνθη 1998, 1999 5. Χρηστάκης Σωτήρης: «Διερεύνηση σχεδιασμού υπόγειας στάγδην άρδευσης και προγραμματισμού άρδευσης της ελιάς Χαλκιδικής», Μεταπτυχιακή Διατριβή, ΑΠΘ, 2009 6. Metcalf & Eddy, «Μηχανική Υγρών αποβλήτων, Επεξεργασία και Επαναχρησιμοποίηση», τέταρτη έκδοση, εκδόσεις Τζιόλα, 2007 7. www.basilakakis.gr «άρδευση της ελιάς» 8. www.ypeka.gr, επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου ΠΕΚΑ. 33