ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η πρόσφατη οικονομική κρίση έχει δείξει ότι οι χώρες οι οποίες δεν έχουν προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, επηρεάστηκαν περισσότερο. Παράλληλα, αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι η αγορά εργασίας στην Ελλάδα δεν λειτουργεί τόσο καλά όσο θα έπρεπε. Με αφετηρία τις παραπάνω παραδοχές θα παρουσιαστούν οι Νέοι Κανονισμοί που ετέθησαν πρόσφατα σε ισχύ Θα διατυπωθούν συμβουλές για το πώς θα αποφευχθούν λάθη και πώς θα μεγιστοποιηθούν τα οφέλη 1 1
Οι Βασικές Μεταβολές Πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις δημιούργησαν ανατροπές στο εργασιακό πλαίσιο που είχε καθορισθεί με προγενέστερες διατάξεις και συλλογικές συμφωνίες Οι νέοι νόμοι Ν 3846/2010 και 3863/2010 Μνημόνιο 2 2
Οι Εταιρείες Προσωρινής Απασχόλησης (Ε.Π.Α.) Ον.3846/2010 «Εγγυήσεις για την εργατική ασφάλεια και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 66 Α /11.05.20100) επιφέρει αλλαγές στις Ε.Π.Α. Η παραχώρηση μισθωτού σε έμμεσο εργοδότη επιτρέπεται μόνο για συγκεκριμένους λόγους που δικαιολογούνται μόνο από έκτακτες, πρόσκαιρες και εποχιακές ανάγκες Η διάρκεια της απασχόλησης δεν επιτρέπεται να είναι μεγαλύτερη από 12 μήνες και κατ εξαίρεση τους 18 μήνες Οι όροι εργασίας των εργαζομένων προσωρινής απασχόλησης περιλαμβάνονται και οι αποδοχές είναι τουλάχιστον ίσοι με αυτούς που εφαρμόζονται στους εργαζόμενους του έμμεσου εργοδότη Οι προσωρινά απασχολούμενοι θα πρέπει να απολαμβάνουν τα ίδια εργασιακά δικαιώματα με τους μόνιμα απασχολούμενους Οι προσωρινά απασχολούμενοι θα ασφαλίζονται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εκτός εξαιρέσεων λόγω ιδιότητας 3 3
Οι Εταιρείες Προσωρινής Απασχόλησης (Ε.Π.Α.) Ον.3846/2010 «Εγγυήσεις για την εργατική ασφάλεια και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 66 Α /11.05.20100) επιφέρει αλλαγές στις Ε.Π.Α. Η παραχώρηση μισθωτού σε έμμεσο εργοδότη επιτρέπεται μόνο για συγκεκριμένους λόγους που δικαιολογούνται μόνο από έκτακτες, πρόσκαιρες και εποχιακές ανάγκες Η διάρκεια της απασχόλησης δεν επιτρέπεται να είναι μεγαλύτερη από 12 μήνες και κατ εξαίρεση τους 18 μήνες Οι όροι εργασίας των εργαζομένων προσωρινής απασχόλησης περιλαμβάνονται και οι αποδοχές είναι τουλάχιστον ίσοι με αυτούς που εφαρμόζονται στους εργαζόμενους του έμμεσου εργοδότη Οι προσωρινά απασχολούμενοι θα πρέπει να απολαμβάνουν τα ίδια εργασιακά δικαιώματα με τους μόνιμα απασχολούμενους Οι προσωρινά απασχολούμενοι θα ασφαλίζονται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εκτός εξαιρέσεων λόγω ιδιότητας 4 4
Οι Βασικές Μεταβολές ν.3846/2010 Περαιτέρω αλλαγές Επαναπροσδιορίζεται το τεκμήριο της εξαρτημένης εργασίας στη συμφωνία μεταξύ εργοδότη και απασχολούμενου για παροχή υπηρεσιών ή παροχή έργου ή αορίστου χρόνου-αποκλειστικά στον ίδιο εργοδότη για 9 συνεχείς μήνες Περιορίζονται σε 8 από 15 οι ημέρες γνωστοποίησης στο ΣΕΠΕ για συμφωνία μερικής απασχόλησης Απαγορεύεται η υπέρβαση του 6μήνου στην εκ περιτροπής εργασία, ο εργοδότης οφείλει να προβεί σε ενημέρωση και διαβούλευση με τους εργαζόμενους Στη μερική απασχόληση για απασχόληση πέραν των 4 ωρών οφείλεται 10% προσαύξηση της αμοιβής Σε επιχειρήσεις άνω των 20 ατόμων που εφαρμόζεται η μερική απασχό-ληση μετά από 1 έτος ο μισθωτός δικαιούται να ζητήσει επάνοδο σε πλήρη απασχόληση Διαθεσιμότητα: επανακαθορίζονται οι προϋποθέσεις. απαιτείται διαβούλευση με εκπροσώπους εργαζομένων Κατάτμηση ετήσιας αδείας σε περισσότερες από δύο περιόδους 5 5
Οι Βασικές Μεταβολές Διευθέτηση χρόνου εργασίας, ρυθμίζεται στο εξής κατά πρώτο λόγο με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις ή με συμφωνίες του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων Προσαύξηση του ημερομισθίου κατά 30%, για απασχόληση την 6 η ημέρα σε σύστημα πενθήμερης εργασίας Οι ΣΣΕ θα αναρτώνται στο δικτυακό τόπο του Υπουργείου Εργασίας Βιβλίο Υπερωριών. Δεν απαιτείται θεώρηση. Διατηρείται επί 5ετία Αλλοδαποί. Πρόστιμο στον εργοδότη για παράνομη απασχόληση από 3.000 έως 15.000 Βιβλίο νεοπροσλαμβανόμενων. Διπλασιασμός προστίμου επί υποτροπής. 6 6
Κοινοτική οδηγία 2008/104/ΕΚ συνεχεια Στην παρούσα συγκυρία όπου συνδυάζεται η ανάγκη αναδιοργάνωσης της διαδικασίας στελέχωσης του Δημόσιου Τομέα και η υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας η οποία θα επιτευχθεί μόνο μέσα από το διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους, είναι η καταλληλότερη για να εφαρμοσθεί η Προσωρινή Απασχόληση όπως γίνεται στις ανεπτυγμένες οικονομίες και να λάβει τη θέση που της αρμόζει. Σε μία θέση που θα την κάνει να προσφέρει νέες θέσεις εργασίας αλλά και ευελιξία που αναγκαστικά απαιτεί αυτή τη στιγμή η απασχόληση στο Δημόσιο Τομέα Η συγκεκριμένη οδηγία η οποία ψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο -μετά από επίπονες και μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις των κοινωνικών εταίρων (εργατικών συνδικάτων και εργοδοτών)- το Νοέμβριο του 2008, απαιτεί τη διατύπωση συγκεκριμένων πολιτικών προς εφαρμογή από τις χώρες-μέλη έως το Δεκέμβριο του 2011. Ο κ. Τόλλης, είπε συγκεκριμένα: «Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν ασφυκτικά. Αναρωτιέμαι γιατί στη χώρα μας και αυτή τη φορά προσπαθούμε να ανακαλύψουμε τον τροχό προωθώντας νομοθετικά έργα που για ακόμη μία φορά θα εκθέσουν τη χώρα μας. Στην τωρινή συγκυρία, οι μειοψηφικές συντεχνιακές διεκδικήσεις υπερισχύουν έναντι της κοινής λογικής και οι παραγωγικές ομάδες δεν αφήνονται να αναδείξουν μία καλύτερη Ελλάδα.» 7 7
Ν 3863/2010 Ο νόμος 3863/2010 «νέο Ασφαλιστικό σύστημα και συναφείς διατάξεις, ρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις» επιφέρει τις ακόλουθες αλλαγές Ομαδικές απολύσεις (επιτρεπτά όρια ανά μήνα) Για επιχειρήσεις από 20 έως 150 εργαζόμενους το όριο είναι 6 απολύσεις Για επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 150 εργαζόμενους το όριο είναι το ποσοστό 5% τουπροσωπικούκαιμέχρι30 εργαζόμενοι (ανω των 600) Καταγγελίες συμβάσεων των εργαζομένων, αποζημιώσεις, δόσεις, όρια ηλικίας Νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας ηλικίας κάτω των 25 ετών αμοιβή ίση με το 84% του κατώτατου βασικού μισθού η ημερομισθίου της ΕΓΣΣΕ Για άτομα ηλικίας 15-18 ετών συμβάσεις μαθητείας μέχρι 1 έτος με καταβολή αποδοχών 70% της ΕΓΣΣΕ Χαμηλότερο κόστος για υπερωριακή απασχόληση-- 40% προσαύξηση έως 120 ώρες και πέραν των ωρών αυτών προσαύξηση 60%, κατ εξαίρεση 80% 8 8
Μνημόνιο Με το επικαιροποιημένο μνημόνιο η κυβέρνηση έχει εκδηλώσει τις ακόλουθες προθέσεις-δεσμεύσεις για την ενίσχυση των θεσμών της αγοράς εργασίας Σε συνέχεια του διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους, η Κυβέρνηση θα υιοθετήσει και θα υλοποιήσει νομοθεσία για την αναμόρφωση του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων στον ιδιωτικό τομέα, το οποίο θα προβλέπει μείωση των υπερωριακών αποδοχών και ενισχυμένη ευελιξία στην διαχείριση των ωρών εργασίας. Η Κυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει ότι οι συμβάσεις σε επίπεδο επιχείρησης υπερισχύουν των κλαδικών συμβάσεων που με τη σειρά τους υπερισχύουν έναντι των συμβάσεων σε επίπεδο επαγγελματικών ενώσεων Η Κυβέρνηση θα αποσύρει τη διάταξη που επιτρέπει στο Υπουργείο Εργασίας να επεκτείνει όλες τις κλαδικές συμβάσεις και σε αυτούς που δεν εκπροσωπούνται στις διαπραγματεύσεις. Η Κυβέρνηση θα τροποποιήσει τη νομοθεσία για την προστασία της εργασίας να διευκολύνει τη μεγαλύτερη χρήση συμβάσεων προσωρινής εργασίας και μερικής απασχόλησης. Η Κυβέρνηση θα τροποποιήσει τη νομοθεσία για τη διαιτησία (Νόμος 1876/1990) έτσι ώστε το καθένα από τα δύο μέρη να μπορεί να προσφύγει στη διαιτησία εάν διαφωνεί με τις προτάσεις του διαμεσολαβητή, χωρίς εξαιρέσεις στο αντικείμενο ή την κάλυψη, 9 σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 3863/2010 9
ΜΕΙΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Για την αντιμετώπιση της κρίσης τα ακόλουθα μέτρα μείωσης του κόστους εργασίας είναι σε ισχύ: Να υπογράφουν ατομικές συμβάσεις για την παροχή εκ περιτροπής εργασίας για διάστημα έξι μηνών. ΥΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ (ΥΠ) Να θέτουν σε διαθεσιμότητα το προσωπικό (έως 3 μήνες ετησίως). ΥΠ Να μετατρέπουν θέση πλήρους απασχόλησης σε θέση μερικής απασχόλησης με (ή καιχωρίς) τη συμφωνία του εργαζομένου. ΜΕ ΣΥΜΦΩΝΙΑ Να εφαρμόζουν ελαστικά ωράρια εργασίας με λιγότερες ώρες ή ημέρες απασχόλησης για την περίοδο πτώσης της ζήτησης και με την υποχρέωση να απασχολήσουν περισσότερες ώρες το προσωπικό όταν αυξηθεί ο τζίρος μέσα στο χρόνο. ΕΩΣ 4 ΜΗΝΕΣ ΕΩΣ 10 ΩΡΕΣ Να προσλαμβάνουν νέους καταβάλλοντας χαμηλότερες αμοιβές (με συμβάσεις μαθητείας αμοιβή 80% του κατώτατου μισθού, περί τα 590 ευρώ, και για νεοεισερχόμενους το 70%-85% του κατώτατου μισθού, 518 ευρώ - 626 ευρώ μεικτά, ανάλογη με την ηλικία). ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΕΙΑ Να απολύουν περισσότερους και με μικρότερο κόστος (50% χαμηλότερα ποσά αποζημιώσεων εφόσον προειδοποιείται ο εργαζόμενος). ΜΗ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟ 10 10
Η αγορά εργασιας και γενικοτερα η οικονομια Χριστόφορος Πισσαρίδης, νομπελίστας οικονομολόγος 2010 Άρθρο στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 26-9-2010: Πρόταση 8 «Νομοθετείται χρονοδιάγραμμα απελευθέρωσης μέχρι το 2015 όλων των αγορών εργασίας, αγαθών και υπηρεσιών και όλων των κλειστών επαγγελμάτων. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού αναλαμβάνει την επίβλεψη όλων των αγορών». Πρόταση 9 «Αναδιοργανώνεται το εθνικό πλαίσιο συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Οι συμβάσεις ρυθμίζουν αμοιβές και όρους απασχόλησης και αποζημίωσης. Απεργιακές αποφάσεις σωματείων απαιτούν πλειοψηφία των μελών τους σε μυστικές ψηφοφορίες υπό δικαστική επίβλεψη». 11 11
Η αγορά εργασιας και γενικοτερα η οικονομια Ρόμπερτ Μάντελ, νομπελίστας οικονομολόγος 1999 Συνέντευξη στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 8-8-2010: «Πρώτον, πρέπει να μειωθούν οι κρατικές δαπάνες. Η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο κράτος, λιγότερους δημοσίους υπαλλήλους, λιγότερες παρεμβάσεις στον ιδιωτικό τομέα, λιγότερους περιορισμούς στην αγορά εργασίας. Όσο πιο πολύ περιορίζεις τις απολύσεις, τόσο καθιστάς απαγορευτικές και τις προσλήψεις». «Η Ελλάδα θα πρέπει να σταματήσει να αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως φτωχό συγγενή της Ε.Ε. και να αρχίσει να συμπεριφέρεται επιτέλους ως προκεχωρημένο φυλάκιο της Ευρωπαϊκής Αυτοκρατορίας σε μία περιοχή η οποία προσφέρει πολλές ευκαιρίες». 12 12
Επικοινωνία Θεόδωρος Τόλλης Ελ.Βενιζέλου (Θησέως) 2, Καλλιθέα 176 76 Τηλ. 210 720 0000 210 720 0570 ttollis@icap.gr 13 13