ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ / ΤΜΗΜΑ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΜΑΪΟΥ 2019 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 7 Θέμα 1 (Θ.κ. κεφ. 1,2,4,5,6,7,8,9) Για τις ημιτελείς προτάσεις 1 έως και 5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Ένα γραμμικό μόριο DNA μπορεί να προέρχεται από α. χλωροπλάστη. β. μιτοχόνδριο. γ. βακτήριο. δ. φάγο. 2. Ένα ανθρώπινο εμβρυικό κύτταρο που βρίσκεται στη μετάφαση έχει α. 4 γονίδια για την α αλυσίδα της αιμοσφαιρίνης και 2 για τις β, γ, δ. β. 8 γονίδια για την α αλυσίδα της αιμοσφαιρίνης και 4 για τις β, γ, δ. γ. 4 γονίδια για την α αλυσίδα της αιμοσφαιρίνης. 4 για τις β και δ και 2 για τη γ. δ. 8 γονίδια για την α αλυσίδα της αιμοσφαιρίνης, 4 για τη γ και 2 για τις β και δ. 3. Μια μετάλλαξη σε ένα βακτηριακό κύτταρο είχε σαν αποτέλεσμα να παράγονται πρωτεΐνες χωρίς το αμινοξύ τρυπτοφάνη. Η μετάλλαξη αυτή αφορά α. όλα τα γονίδια του βακτηρίου. β. το γονίδιο της R.N.A. πολυμεράσης. γ. ένα από τα γονίδια των r-r.n.a. ή των πρωτεϊνών συμμετέχουν στη δομή των ριβοσωμάτων. ΤΕΛΟΣ 1ης ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
δ. ένα γονίδιο του t-r.n.a. ΑΡΧΗ 2ης ΣΕΛΙΔΑΣ 4. Στο παρακάτω σχήμα τα Δ, Ε, Ζ και Η είναι τέσσερα θυγατρικά κύτταρα που προκύπτουν από το διπλοειδικό κύτταρο Α ενός αρσενικού θηλαστικού ζώου μετά από μείωση. Με δεδομένο ότι δεν συμβαίνει χρωμοσωμική ανωμαλία, ποια κύτταρα μπορεί είναι γενετικά όμοια; α. όλα β. τα Β και Γ Α γ. τα Δ και Ε δ. τα Ε και Η Β Γ Δ Ε Ζ Η 5. Βακτηριακός κλώνος, που καλλιεργείται σε βιοαντιδραστήρα, παράγει ένα ένζυμο Ε1 το οποίο μετατρέπει την ουσία Α στην ουσία Β. Ο ίδιος βακτηριακός κλώνος παράγει και άλλο ένζυμο Ε2 το οποίο, αντίστροφα, μετατρέπει την ουσία Β στην ουσία Α. Για κάθε μόριο της ουσίας Α παράγεται ένα μόριο της ουσίας Β και το αντίστροφο. Οι σχετικές ενεργότητες των ενζύμων Ε1 και Ε2 δίνονται στο παρακάτω διάγραμμα: Ενεργότητα ενζύμου Ένζυμο 1 Ένζυμο 2 10 ο C 20 ο C 30 ο C 40 ο C Θερμοκρασία Σε ποια θερμοκρασία πρέπει να γίνει η αύξηση του πληθυσμού των ΤΕΛΟΣ 2ης ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 3ης ΣΕΛΙΔΑΣ βακτηρίων στον βιοαντιδραστήρα προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη παραγωγή της ουσίας Β; α. 10 ο C β. 20 ο C γ. 30 ο C δ. 40 ο C Μονάδες 25 Θέμα 2 Α. Να διερευνήσετε τον τρόπο κληρονιμικότητας του χαρακτηριστικού που απεικονίζεται στο γενεαλογικό δέντρο που ακολουθεί: Μονάδες 8 Β. Σε προγεννητικό έλεγχο ελήφθησαν εμβρυικά κύτταρα που χρησιμοποιήθηκαν για να κατασκευαστεί καρυότυπος. Σε κάποια από τα κύτταρα αυτά διαπιστώθηκε η παρουσία ενός επιπλέον χρωμοσώματος 21, ενώ τα περισσότερα είχαν φυσιολογικό αριθμό χρωμοσωμάτων. Με ποιο μηχανισμό μπορεί να προκλήθηκε η μετάλλαξη αυτή; Ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις της για τον οργανισμό που τη φέρει; Μονάδες 8 ΤΕΛΟΣ 3ης ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 4ης ΣΕΛΙΔΑΣ Γ. Να αναφέρετε τρεις περιπτώσεις όπου μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ιχνηθέτηση για την ανίχνευση μορίων. Μονάδες 9 Θέμα 3ο Α. Ένα βακτήριο E.coli υφίσταται την επίδραση ενός μεταλλαξιογόνου παράγοντα με αποτέλεσμα την παρακάτω αλλαγή στην αλληλουχία του κωδικού κλώνου του ρυθμιστικού γονιδίου: Φυσιολογική αλληλουχία Μεταλλαγμένη αλληλουχία 5 ΤΤΤ.ΑGC.GGC.CAC.TGG 3 5 ΤΤΤ.ΑGC.GΑC.CAC.TGG 3 Η αλλαγή αυτή επηρεάζει την ικανότητα του καταστολέα να συνδέεται με τη λακτόζη, χωρίς να επηρεάζει την ικανότητά του να προσδένεται στο χειριστή. Να εξηγήσετε το λόγο για τον οποίο παρατηρήθηκε αυτή η αλλαγή στη συμπεριφορά του καταστολέα. Μονάδες 6 Ποιες θα είναι οι συνέπειες της µετάλλαξης αυτής όταν το βακτήριο αναπτύσσεται σε θρεπτικό υλικό στο οποίο υπάρχει µόνο λακτόζη ως πηγή άνθρακα; ΤΕΛΟΣ 4ης ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 5ης ΣΕΛΙΔΑΣ Β. Η σπάνια νόσος του Wolman οφείλεται σε έλλειψη ενός ενζύμου που είναι απαραίτητο για το μεταβολισμό των λιπιδίων στα λυσοσώματα των κυττάρων του ήπατος. Οι ασθενείς παρουσιάζουν υποθρεψία και καχεξία. Κληρονομείται με αυτοσωμικό υπολειπόμενο γονίδιο που εδράζεται στο χρωμόσωμα 10. Το σύνδρομο Cat Eye οφείλεται στην τρισωμία του χρωμοσώματος 22 και οι ασθενείς παρουσιάζουν προβλήματα που σχετίζονται με τη λειτουργία της καρδιάς και των νεφρών, έχουν οριακή νοημοσύνη και χαρακτηριστικό κάθετο κολόβωμα της ίριδας που κάνει τα μάτια τους να μοιάζουν με τα μάτια της γάτας. Γονείς φαινοτυπικά υγιείς αποκτούν ένα αγόρι που πάσχει από τη νόσο του Wolman και σύνδρομο Cat Eye. Να εξηγήσετε στους γονείς το λόγο για τον οποίο απέκτησαν το παιδί αυτό. Μονάδες 8 Να προτείνετε ένα τρόπο θεραπείας της μεταβολικής νόσου του παιδιού με μία από τις μεθόδους της βιοτεχνολογίας. Μονάδες 6 Θέμα 4 Ένα πλασμίδιο αποτελείται από 1.200.000 ζεύγη βάσεων. Στη θέση έναρξης της αντιγραφής σχηματίζεται ένα πρωταρχικό τμήμα που έχει την αλληλουχία 5 ΑUCUGAGUC 3. Η μέση ταχύτητα της αντιγραφής είναι 150 νουκλεοτίδια/sec και κάθε τμήμα DNA που δημιουργείται κατά την ασυνεχή αντιγραφή έχει μήκος 500 νουκλεοτίδια. Α. Πόσος χρόνος χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η αντιγραφή του πλασμιδίου; Β. Πόσα πρωταρχικά τμήματα απαιτούνται για την αντιγραφή αυτού του μορίου; Γ. Πόσους φωσφοδιεστερικούς δεσμούς θα σχηματίσει συνολικά η DNA δεσμάση; ΤΕΛΟΣ 5ης ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 6ης ΣΕΛΙΔΑΣ Δ. Το πλασμίδιο αυτό χρησιμοποιείται σα φορέας κλωνοποίησης και κόβεται από την περιοριστική ενδονουκλεάση Ddel, η οποία αναγνωρίζει την αλληλουχία 5 CTGAG 3 και κόβει μεταξύ των βάσεων C και Τ. Το πλασμίδιο αυτό χρησιμοποιείται για το σχηματισμό μιας cdna βιβλιοθήκης με σκοπό την παραγωγή μιας ανθρώπινης φαρμακευτικής πρωτεΐνης. Μετά τον ανασυνδυασμό του το πλασμίδιο μεταφέρεται σε βακτήριο ξενιστή. Θα είναι επιτυχημένη η κλωνοποίηση του βακτηρίου για την παραγωγή της φαρμακευτικής πρωτεΐνης; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 10 ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!! ΤΕΛΟΣ 6ης ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 7ης ΣΕΛΙΔΑΣ Δίνονται ο γενετικός κώδικας και η δομή των αμινοξέων γλυκίνη και ασπαρτικό οξύ. Ασπαρτικό οξύ Γλυκίνη ΤΕΛΟΣ 7ης ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ