Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ερευνητική εργασία Α' Λυκείου διάρκειας 1 ώρας Υπεύθυνη έρευνας: Τσεβά Ιωάννα 6o ΛΥΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ Αφεντούλη 5, Βρυώνη 18536 ΠΕΙΡΑΙΑΣ http://6lyk-peiraia.att.sch.gr
Για πρώτη φορά φέτος (2011-2012) εισάγεται το μάθημα των ερευνητικών εργασιών (project) στην Α Λυκείου και, μέσω αυτών, οι αλλαγές στη διδακτική μεθοδολογία με κυρίαρχα στοιχεία την ενεργό εμπλοκή των μαθητών και τη συνεργασία τους στο πλαίσιο μικρών ομάδων, την πρωτοβουλία, την ευθύνη, ατομική και ομαδική, τη δημιουργική σκέψη, τη βιωματική προσέγγιση της γνώσης και τη σύνδεση των προσωπικών βιωμάτων με πραγματικές καταστάσεις της ζωής. Ένα από τα project που υλοποιήθηκαν κατά το πρώτο 4μηνο στο 6ο Γενικό Λύκειο Πειραιά, αφορά τα τεχνολογικά μέσα επικοινωνίας που εμφανίστηκαν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, και, κυρίως, τις συνέπειες της χρήσης wifi στην υγεία μας. Ένα μικρό δείγμα του project αυτού το οποίο (δείγμα) αφορά την ιστορική εξέλιξη των τεχνολογικών μέσων επικοινωνίας, παρουσιάζεται σ αυτό το ημερολόγιο. Πηγές και μέθοδοι αυτής της ερευνητικής εργασίας ήταν ο Τύπος, τα βιβλία, οι μαρτυρίες, το διαδίκτυο, οι φωτογραφίες και γενικότερα η αξιοποίηση της τεχνολογίας. Τα ερευνητικά εργαλεία ήταν η σύνταξη και διανομή ερωτηματολογίου σε εφήβους, η στατιστική επεξεργασία των απαντήσεων που δόθηκαν σ αυτό, αλλά και η πρωτογενής έρευνα πεδίου. Οι καθηγήτριες που συντόνιζαν το ανωτέρω project ήταν η κ. Ξένια Χαραλαμποπούλου και η κ. Ιωάννα Τσεβά, αλλά το υλικό που φιλοξενείται σ αυτό το ημερολόγιο προέρχεται από τη διδασκαλία της φιλολόγου κ. Ιωάννας Τσεβά και στοιχειοθετήθηκε χάρη στην ποιότητα και την ένταση της εργασίας όλων των μαθητών/-τριών που συμμετείχαν στο ανωτέρω project και στη φιλοδοξία τους να διακριθούν ως ομάδα μέσα από το έργο τους. Ευχαριστούμε θερμά όλους τους μαθητές του project και τους υποσχόμαστε πως θα είμαστε αρωγοί τους, σε οτιδήποτε μας χρειαστούν αναφορικά με την εκπαίδευσή τους. Ο Δ/ντής του 6ου ΓΕΛ Πειραιά Δρ Γεώργιος Δ. Μπίκος
Το project με θέμα «Η ιστορική εξέλιξη της τεχνολογίας των επικοινωνιών» το οποίο συντόνισε η καθηγήτρια Ιωάννα Τσεβά, παρουσιάζεται με τη μορφή ημερολογίου συνεπικουρούμενο από τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποίησαν οι συμμετέχοντες στο εν λόγω project μαθητές, με βάση τις απαντήσεις σε ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν από τη σχολική κοινότητα (μαθητές 1 ου και 6 ου Λυκείου).
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Ο πρώτος τρόπος επικοινωνίας ήταν με πεζούς ή εφίππους δρομείς. Ο Φιλιππίδης έγινε ο γνωστότερος δρομέας, που μετέφερε από τον Μαραθώνα στην Αθήνα το μήνυμα της νίκης των Ελλήνων κατά των Περσών. Η ανάγκη για κάτι γρηγορότερο από ταχυδρόμους, οδήγησε στην απόφαση να δημιουργηθεί σύστημα μηνυμάτων με φωτιά. Όταν η Τροία έπεσε στα χέρια των Ελλήνων η υπόλοιπη Ελλάδα το έμαθε μέσα σε μια μέρα χρησιμοποιώντας αυτό το σύστημα επικοινωνίας, δηλαδή τη φωτιά. Ιανουάριος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ Γύρω στα 330 π.χ. ο στρατηγός Αινείας ο Τακτικός επινόησε ένα έξυπνο σύστημα επικοινωνίας. Στους σημαντικούς σταθμούς υπήρχαν δύο πανομοιότυποι κάδοι κυλινδρικοί γεμάτοι με νερό μέχρι το ίδιο σημείο που είχαν στην βάση τους από μια βρύση ίδιας διαμέτρου. Πάνω στο νερό κάθε κάδου επέπλεε ένα ξύλινο ραβδί που ήταν κάθετα στηριγμένο σε έναν κυλινδρικό φελλό. Το ραβδί ήταν χωρισμένο σε παράλληλους κύκλους που είχαν απόσταση μεταξύ τους έξι μέτρα. Στα κενά αυτών των κύκλων ήταν σημειωμένες διάφορες κωδικοποιημένες πληροφορίες. Φεβρουάριος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ Κάποιες αναφορές λένε για ειδικές μεταλλικές συσκευές που χρησιμοποιήθηκαν για τις ακουστικές επικοινωνίες από τον στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η εμβέλειά τους λέγεται ότι ήταν περίπου 2.500 μέτρα. Κάποιοι λένε ότι εδώ έχουμε την πρώτη μορφή ραντάρ που έδινε τη δυνατότητα ακρόασης μακρινών κινήσεων των εχθρών. Μάρτιος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
ΒΥΖΑΝΤΙΟ Οι Βυζαντινοί είχαν τους καμινοβιγλάτορες, δηλαδή τα παρατηρητήρια και τα καμίνια που διατηρούσαν άσβηστη τη φλόγα των πυρσών. Το σύστημα αυτό της επικοινωνίας έφτανε μέχρι την Ταρσό της Μικράς Ασίας με απόσταση 700 μέτρα. Απρίλιος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ Καμία σημαντική αλλαγή δεν έγινε από την αρχαιότητα μέχρι την γαλλική επανάσταση στις τηλεπικοινωνίες. Μόνο το τηλεσκόπιο (17 ος αιώνας) βοήθησε ώστε να γίνονται κατανοητά από μεγάλες αποστάσεις. Επίσης ο Contel (1792) χρησιμοποίησε αερόστατα για να μεταδώσει μηνύματα. Το κάθε αερόστατο είχε οχτώ κυλίνδρους που ανεβοκατέβαιναν με χειρισμούς από το έδαφος και έτσι μπορούσε να μεταδώσει 256 διαφορετικά σήματα. Μάϊος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 15 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
19 ος αιώνας Ο ταχυγράφος ή τηλέγραφος του Γάλλου Κλωντ Σαπέ ήταν η αρχή μιας νέας εποχής. Η συσκευή λειτουργούσε με τρεις περιστρεφόμενες ράβδους και μπορούσαν να μεταδώσουν 196 σήματα και ήταν τοποθετημένα πάνω σε υψηλό στύλο. Ο χειρισμός γινόταν από το έδαφος με τροχαλίες και οι χειριστές χρησιμοποιούσαν τηλεσκόπιο για να διαβάζουν πιο εύκολα τα μηνύματα, τα οποία έφταναν πολύ γρήγορα στον προορισμό τους. Βασικό μειονέκτημα ήταν ότι λειτουργούσε μόνο τη μέρα και όταν το επέτρεπαν οι καιρικές συνθήκες. Ιούνιος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Τηλέφωνο (1876) Οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν μια μορφή τηλεφώνου ήταν οι Κινέζοι πριν από 2000 χρόνια με το σύστημα των σωλήνων στο Σινικό τείχος. Το ηλεκτρικό τηλέφωνο εφευρέθηκε το 1876 από τον Γκράχαμ Μπελ. Ιούλιος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ασύρματος Ο Μαρκόνι σε ηλικία μόλις 21 ετών κατασκεύασε το 1895 τον ασύρματο. Ο Γουλιέλμο Μαρκόνι (Guglielmo Marconi, 25 Απριλίου 1874 20 Ιουλίου 1937) ήταν Ιταλός εφευρέτης, γνωστός ως ο πατέρας της εκπομπής ραδιοκυμάτων σε μεγάλη απόσταση και για την ανάπτυξη του Νόμου του Μαρκόνι και ενός ραδιοτηλεγραφικού συστήματος. Το 1909 μοιράστηκε το Βραβείο Νόμπελ με τον Καρλ Φέρντιναντ Μπράουν για τη συμβολή τους στην ανάπτυξη της ασύρματης τηλεγραφίας. Αύγουστος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ραδιόφωνο To ραδιόφωνο είναι η συσκευή που λειτουργεί ως "ραδιοδέκτης - μετατροπέας" όπου λαμβάνοντας τις ραδιοφωνικές εκπομπές των ραδιοφωνικών σταθμών τις μετατρέπει σε ήχο. Τα ραδιοφωνικά κύματα εκπέμπονται από τον πομπό και φτάνουν στον δέκτη (δηλαδή το ραδιόφωνο). Τα κύματα αυτά αποκωδικοποιούνται από τη συσκευή και μετατρέπονται σε ηλεκτρικό ρεύμα και στην συνέχεια σε ήχο, που είναι και το τελικό αποτέλεσμα του ραδιοφώνου. Ραδιοφωνία, επίσης, θεωρείται και όλη η διαδικασία εκπομπής και λήψης ραδιοκυμάτων. Είδη ραδιοφώνων: αναλογικό ή συμβατικό, ψηφιακό, δορυφορικό, διαδικτυακό. Σεπτέμβριος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Τηλεόραση Η τηλεόραση είναι ένα σύστημα τηλεπικοινωνίας που χρησιμεύει στη μετάδοση και λήψη κινούμενων εικόνων και ήχου εξ αποστάσεως. Αποτελεί το κυριότερο και δημοφιλέστερο Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας και η χρήση της είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο. Ο όρος καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των τεχνικών χαρακτηριστικών και των δραστηριοτήτων που αφορούν τα τηλεοπτικά προγράμματα, καθώς και τη μετάδοσή τους. Συνήθως, λέγοντας "τηλεόραση" εννοούμε τη συσκευή, δηλαδή τον δέκτη, ο οποίος λαμβάνει το (τηλεοπτικό) σήμα που εκπέμπουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί σε συγκεκριμένες συχνότητες (ή αλλιώς κανάλια) με την οθόνη που απεικονίζει το αποτέλεσμα της εκπομπής (μετατροπή του σήματος σε εικόνα και ήχο). Οκτώβριος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Κινητό τηλέφωνο Το 1972 ο Rudy Krolopp και ο Martin Cooper ξεκίνησαν να δουλεύουν πάνω στα τα κινητά για την εταιρεία Motorola. Κινητό τηλέφωνο ή απλά κινητό, ονομάζεται κατά κύριο λόγο το τηλέφωνο που δεν εξαρτάται από φυσική καλωδιακή σύνδεση με δίκτυο παροχής τηλεφωνίας και δεν εξαρτάται από κάποια τοπική ασύρματη συσκευή εκπομπής ραδιοφωνικού σήματος χαμηλής συχνότητας. Τα κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιούν τεχνολογία κυψελών (cells) και εκπέμπουν σε υψηλές συχνότητες. Για την εκπομπή και λήψη των σημάτων χρησιμοποιείται πλέον, αποκλειστικά ψηφιακή τεχνολογία με κωδικοποίηση. Νοέμβριος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Διαδίκτυο Το γρηγορότερο μέσο επικοινωνίας στη σημερινή εποχή. Προσφέρει αφθονία πληροφοριών δωρεάν κάθε λεπτό, καθώς έχουμε τη δυνατότητα να βρούμε χρήσιμο οπτικοακουστικό υλικό (βίντεο, φωτογραφίες, ηχητικά ντοκουμέντα). Παρ όλα αυτά υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι. Ο πιο γνωστός είναι το hacking, όπου οι εισβολείς στον υπολογιστή μας προσπαθούν να κλέψουν τα προσωπικά μας δεδομένα. Τέλος δεν πρέπει να ασχολούμαστε πολλές ώρες με το διαδίκτυο, διότι η πολύωρη χρήση του διαδικτύου θα μας προκαλέσει εθισμό. Δεκέμβριος 2012 Δ Τ Τ Π Π Σ Κ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ερώτηση 1: Τι είδους εκπομπές ακούτε;
Ερώτηση 2: Πόσες ώρες την ημέρα ακούτε ραδιόφωνο;
Ερώτηση 3: Τι είδους μουσική ακούτε;
Ερώτηση 4: Ποια από τα παλαιότερα μέσα επικοινωνίας γνωρίζετε;
Ερώτηση 5: Ποιο μέσο επικοινωνίας χρησιμοποιείτε περισσότερο;
Ερώτηση 6: Τι είδους έργα προτιμάτε;
Ερώτηση 7: Πόσες ώρες την ημέρα βλέπετε τηλεόραση;
Ερώτηση 8: Για ποιο λόγο βλέπετε τηλεόραση;
Ερώτηση 9: Πόσο συχνά πηγαίνετε στον κινηματογράφο;
Ερώτηση 10: Τι είδους ταινίες παρακολουθείτε;
Ερώτηση 11: Με ποιο κριτήριο παρακολουθείτε την ταινία;
Ερώτηση 12: Πόσες ώρες την ημέρα ασχολείσθε με το διαδίκτυο;
Ερώτηση 13: Πόσο συχνά στέλνετε ή λαμβάνετε e-mail;
Ερώτηση 14: Γνωρίζετε τους κινδύνους του διαδικτύου;
Οι μαθητές που μετείχαν στο project Λευτέρης Τσαβλής Αργυράκης Ηλίας Εύα Γιανναρά Ονέντα Χοντάι Φωτεινή Χριστοδούλου Κατερίνα Δρυτσάκη Βασίλης Μπιμπέριας Βαγγέλης Κατσάβης Παναγιώτης Τατάς Νίκη Κουτρούμπα Βασίλης Αναστασόπουλος Ρετζίνα Τσέλα Γιώργος Μπουάλλι Ίλντα Λέση Σπανός Μιχάλης Ιωάννης Καραμπίνης Το ημερολόγιο επιμελήθηκε η μαθήτρια Φωτεινή Χριστοδούλου