Ολοκληρωμένη διαχείριςη υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων, τυροκομείων, οινοποιείων κ.ά ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΤΠΟΛΕΙΜΜΑΣΩΝ ΣΗ ΒΙΟΣΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ ΕΛΑΙΟΣΡΙΒΕΙΩΝ ΓΙΑ ΑΝΑΚΣΗΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Μιχάλησ Κορνάροσ Επίκ. Καθηγητήσ Σμ. Χημικών Μηχανικών Πανεπιςτήμιο Πατρών (Τηλ. : 2610 997418, Fax : 2610 969556, email : kornaros@chemeng.upatras.gr) Πύργοσ, 29/1/2010
Ειςαγψγή Σα ελαιοτριβεύα εύναι μικρϋσ αγροτοβιομηχανικϋσ μονϊδεσ που βρύςκονται κυρύωσ γύρω από την περιοχό τησ Μεςογεύου. Η ετόςια παραγωγό ελαιολϊδου ςε αυτϋσ τισ χώρεσ υπολογύζεται ςε περιςςότερο από 20 εκατομμύρια m 3. Η εποχιακό λειτουργύα και το υψηλό οργανικό φορτύο των αποβλότων των ελαιοτριβεύων καθιςτούν αναγκαύα την επεξεργαςύα τουσ μϋςω διεργαςιών που παρϋχουν ανταποδοτικϊ οφϋλη, όπωσ η βιοτεχνολογικό αξιοπούηςη για ανϊκτηςη φαινολών και η αναερόβια χώνευςη. 29/01/2010 2
Ειςαγψγή Η Ελλϊδα εύναι μύα από τισ ςημαντικότερεσ ελαιοπαραγωγϋσ χώρεσ μαζύ με την Ιςπανύα, Ιταλύα και την Σουρκύα 29/01/2010 3
Διαδικαςία παπαγψγήρ ελαιολάδοτ Ειηέο Ειηέο Ειηέο Πιύζηκν Νεξό Πιύζηκν Πιύζηκν Ειαηόκπινο Σπάζηκν/Άιεζε Σπάζηκν/Άιεζε Πίεζε Οξηδόληηα δηάηαμε θπγνθέληξηζεο Οξηδόληηα δηάηαμε θπγνθέληξηζεο Λάδη/ Νεξό Ειαηνππξήλαο Φπηηθό λεξό& λεξό επεμ/ζίαο Λάδη Ειαηνππξήλαο Λάδη Υγξόο Ειαηνππξήλαο Φπγνθέληξηζε Κάζεηε δηάηαμε θπγνθέληξηζεο Πεξαηηέξω επεμεξγαζία Πεξαηηέξω επεμεξγαζία Λάδη Φπηηθό λεξό Εθρπιηζκέλε Ειαηνππξήλα Ππξελέιαην Λάδη Φπηηθό 29/01/2010 λεξό 4 Ππξελέιαην Εθρπιηζκέλε Ειαηνππξήλα
Ποσοστό (%) Ποσοστό (%) Κασανομή ελαιοσπιβείψν 3500 ελαιοηριβεία Διαζκορπιζμέμα ζε: Κρήηη, Πελοπόμμηζο, Ιόμια μηζιά, Λέζβος Περιοδική λειηοσργία (Νοέμβριος Μάρηιος) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 υσγ/κό 2 υσγ/κό 3 πιεστικό άλλο ύνολο Σύπος ελαιοτριβείοσ Αιτωλοακαρνανία Αταία Κέρκσρα Κευαλονιά Πρέβεδα Πλήθος 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Αιτωλοακαρνανία Αταία Κέρκσρα Κευαλονιά Πρέβεζα έως 10 10-20 20-30 >30 Δεν απάντησαν Ελαιοκαρπός (τόνοι ανά ημέρα) 29/01/2010 5
Χαπακσηπιςσικά Αποβλήσψν ΠΑΡΑΜΕΣΡΟ ΑΠΟΒΛΗΣΟ ΕΛΑΙΟΣΡΙΒΕΙΟΤ (g/l) ΑΠΟΒΛΗΣΟ ΣΤΡΟΚΟΜΕΙΟΤ (g/l) ΑΠΟΒΛΗΣΟ ΒΟΤΣΑΙΟΤ (g/l) ph 5.00 6.33 7.07 TSS 37.00 9 69.04 VSS 34.54 7.96 46.8 ΔΙΑΛΤΣΟ C.O.D 67.03 53.51 31.67 ΟΛΙΚΟ C.O.D 131.01 72.12 60.9 B.O.D 41.00 36 19.2 ΟΛΙΚΟΙ ΤΔΑΣΑΝΘΡΑΚΕ 26.15 40.94 13.72 ΔΙΑΛΤΣΟΙ ΤΔΑΣΑΝΘΡΑΚΕ 21.65 35.68 0.96 ΟΛΙΚΟ ΑΖΩΣΟ 0.73 0.92 3.36 ΑΜΜΩΝΙΑΚΟ ΑΖΩΣΟ 0.10 0.12 1.54 ΟΛΙΚΟ ΥΩΥΟΡΟ 0.35 0.30 0.66 ΔΙΑΛΤΣΟ ΥΩΥΟΡΟ 0.21 0.22 δ.α ΛΙΠΗ-ΕΛΑΙΑ 9.85 0.09 3.24 ΥΑΙΝΟΛΙΚΑ 6.84 0.09 1.54 29/01/2010 6
Αναεπόβια φώνετςη Μια από τισ ςημαντικότερεσ διεργαςύεσ βιοχημικόσ μετατροπόσ βιομϊζασ Διεργαςύα κατϊ την οπούα παρϊγεται CH4 και CO2 από οργανικό ύλη με τη ςυνδυαςμϋνη δρϊςη μικτού μικροβιακού πληθυςμού, απουςύα οξυγόνου τνολική ανσίδπαςη (McCarty, 1972) : Οπγανική ύλη + Η 2 Ο CH 4 + CO 2 + NH 3 + νέα κύσσαπα Παπαγψγή ενέπγειαρ Πλεονεκσήμασα: Επεξεπγάζεσαι απόβλησα τχηλού οπγανικού υοπσίοτ Μικπέρ ενεπγειακέρ απαισήςειρ Οι αποπποέρ σψν Αναεπόβιψν Χψνετσήπψν κασάλληλερ για εδαυοβελσιψσικό 29/01/2010 7
Χαπακσηπιςσικά αγποσοκσηνοσπουικών αποβλήσψν (ελαιοσπιβείοτ, στποκομείοτ, φοιποςσαςίοτ, κ.λ.π.) Τχηλό οπγανικό υοπσίο, μέπορ σοτ οποίοτ είναι δύςκολα βιοαποδομήςιμο Εποφιακή υύςη Μικπέρ ποςόσησερ αποβλήσοτ από πολλέρ διαςκοππιςμένερ μονάδερ Έλλειχη θπεπσικών απαπαίσησψν για ση βιοδιεπγαςία 29/01/2010 8
ημαύνει... Σαυτόχρονη επεξεργαςύα δύο η περιςςότερων τύπων αποβλότων Διεργαςύα που εξυπηρετεύ πολλούσ ςκοπούσ ταυτόχρονα: Αναβάθμιςη αποβλήσψν (βελσίψςη ςύςσαςηρ) Παπαγψγή πεπιςςόσεπηρ ενέπγειαρ Βελσίψςη σηρ ποιόσησαρ σοτ εδαυοβελσιψσικού Οικονομική βιψςιμόσησα σηρ μονάδαρ επεξεπγαςίαρ 29/01/2010 9
Οπγανικά απόβλησα Φοιροςτάςια - Βουςτάςια Αγροτοβιομηχανικά (ελαιοτριβεία, τυροκομεία, ςφαγεία κλπ) Βιοτεχνολικά επεξεργαςμένο απόβλητο ελαιοτριβείου Λάςπη από αςτικά απόβλητα Οργανικό κλάςμα ςτερεών απορριμμάτων Παραπροΰόντα παραγωγήσ Βιοντίζελ (γλυκερίνη) Ενεργειακέσ καλλιέργειεσ (αραβόςιτοσ, γλυκό ςόργο κλπ) 29/01/2010 10
Απόβληηα ελαιοηπιβείων Μεθάνιο, ςδπογόνο Απόβληηα ηςποκομείος Απόβληηα σοιποζηαζίος Άλλα απόβληηα Κενηπική Μονάδα Επεξεπγαζίαρ Εδαθοβεληιωηικό ςλικό Νεπό για άπδεςζη Αναεπόβια σώνεςζη. Βέληιζηη διαθέζιμη με ελάσιζηο ηεσνολογικό πίζκο ηεσνολογία για απόβληηα με ςτηλό οπγανικό θοπηίο (96/61/ΕΚ Οδηγία ΙPPC). Παπάγονηαι ενδιάμεζα και ηελικά πποϊόνηα ςτηλήρ ενεπγειακήρ αξίαρ (ςδπογόνο και μεθάνιο). 29/01/2010 11
Διεπγαςία 2 ςσαδίψν CH 4 + CΟ 2 *CH 4 /Η 2 + CΟ 2 CSTR ΤΔΡΟΛΤΗ ΟΞΕΟΓΕΝΕΗ CSTR ΜΕΘΑΝΟΓΕΝΕΗ *Εξαρτϊται από την ςύςταςη των αποβλότων και τον υδραυλικό χρόνο παραμονόσ 29/01/2010 12
Στπικόρ Αναεπόβιορ Χψνετσήπαρ 29/01/2010 13
29/01/2010 14
Λεισοτπγία μιαρ στπικήρ μονάδαρ διαφείπιςηρ αποβλήσψν Α: 55% ΕΛΑΙΟΣΡΙΒΕΙΑ - 40% ΣΤΡΟΚΟΜΕΙΑ - 5% ΒΟΤΣΑΙΟ Β: 90% ΣΤΡΟΚΟΜΕΙΑ - 10% ΒΟΤΣΑΙΟ Γ: 100% ΒΟΤΣΑΙΟ 29/01/2010 15
COD (g/l) ενάπιο Α 80 60 ΣΡΟΦΟΔΟΙΑ ΑΠΟΡΡΟΗ 40 20 0 0 20 40 60 80 80% μεύωςη ςτο διαλυτό COD Time (d) Ολικό COD που αφαιρϋθηκε: 64% 29/01/2010 16
BIOGAS L/d ενάπιο Α 10 8 6 29.3 L Βιοαερύου / L Σροφοδοςύασ 4 2 0 0 20 40 60 80 Time (d) Σο παραγόμενο βιοαϋριο εύχε ςύςταςη 63% ςε μεθϊνιο. 29/01/2010 17
COD (g/l) ενάπιο B 80 60 ΣΡΟΦΟΓΟΙΑ ΑΠΟΡΡΟΗ 40 20 0 0 30 60 90 120 150 Time (d) 90% μεύωςη ςτο διαλυτό COD Ολικό COD που αφαιρϋθηκε: 79% 29/01/2010 18
BIOGAS L/d ενάπιο B 10 8 6 34.4 L Βιοαερύου / L Σροφοδοςύασ 4 2 0 0 30 60 90 120 150 Time (d) Σο παραγόμενο βιοαϋριο εύχε ςύςταςη 64% ςε μεθϊνιο. 29/01/2010 19
COD (g/l) ενάπιο Γ 40 ΣΡΟΦΟΓΟΙΑ ΑΠΟΡΡΟΗ 30 20 10 0 0 40 80 120 160 200 Time (d) 52% μεύωςη ςτο διαλυτό COD Ολικό COD που αφαιρϋθηκε: 41% 29/01/2010 20
ΒΙΟΑΔΡΙΟ L/d ενάπιο Γ 10 8 6 18.5 L Βιοαερύου / L Σροφοδοςύασ 4 2 0 0 40 80 120 160 200 Time (d) Σο παραγόμενο βιοαϋριο εύχε ςύςταςη 69% ςε μεθϊνιο 29/01/2010 21
Χαπακσηπιςσικά λεισοτπγίαρ μιαρ κενσπικήρ μονάδαρ διαφείπιςηρ αποβλήσψν (55 t/d ή 20.000 t/y) Ετόςια παπαγψγή 360648 κ.μ. μεθανίοτ Δτνασόσησα παπαγψγήρ 2050 KWh/d ηλεκσπικήρ ενέπγειαρ (70000 ετπώ εσηςίψρ αν πψληθεί ςση ΔΕΗ 225000 ετπώ ςσην Ισαλία) και 3800 KWh/d θεπμικήρ ενέπγειαρ Πεπαισέπψ έςοδα από σο εδαυοβελσιψσικό Βελσιςσοποίηςη σηρ ςτγκεκπιμένηρ διεπγαςίαρ για ανάκσηςη οτςιών (π.φ. Οξικού οξέορ, υψςυόποτ, αζώσοτ κλπ) Δτνασόσησα φπηςιμοποίηςηρ και άλλψν αποβλήσψν για ενίςφτςη σηρ παπαγψγήρ σο διάςσημα Ιοτνίοτ-Οκσψβπίοτ 29/01/2010 22
Χαπακσηπιςσικά λεισοτπγίαρ μιαρ κενσπικήρ μονάδαρ διαφείπιςηρ αποβλήσψν Η απόυαςη για μία κενσπική μονάδα μποπεί να αλλάξει ανάλογα με σιρ φιλιομεσπικέρ αποςσάςειρ ποτ απέφοτν οι μονάδερ (έξοδα μεσαυοπάρ) Μείψςη σψν εκπομπών σψν αεπίψν σοτ θεπμοκηπίοτ ΒΙΩΙΜΗ ΛΤΗ ςσο ππόβλημα σηρ διαφείπιςηρ σψν οπγανικών αποβλήσψν 29/01/2010 23
Πιλοσική εγκασάςσαςη ςση ΒΙ.ΠΕ. ΠΑΣΡΩΝ (INTERREG ΙΙΙΑ Ελλάδα Ισαλία 2000-06) 29/01/2010 24
Πιλοσική εγκασάςσαςη ςση ΒΙ.ΠΕ. ΠΑΣΡΩΝ (INTERREG ΙΙΙΑ Ελλάδα Ισαλία 2000-06) Οξεογόνοσ Μεθανογόνοσ Αερόβιοσ Αντιδραςτήρασ αντιδραςτήρασ αντιδραςτήρασ SBR 29/01/2010 25
Εγκασεςσημένερ μονάδερ ςση Δανία 20 θεληξηθέο κνλάδεο επεμεξγαζίαο Χωξεηηθόηεηα: 50-600 m 3 απνβιήηωλ από βνπζηάζηα ηελ εκέξα 29/09/2008 26
Εγκασεςσημένερ μονάδερ ςσην Ισαλία 29/01/2010 27
Σι γίνεσαι με σην εκποή σηρ ςτγκεκπιμένηρ διεπγαςίαρ?? Διαχωριςμόσ υγρού και ςτερεού κλϊςματοσ και Λιπαςματοπούηςη του ςτερεού κλϊςματοσ ςε ανϊμιξη με ϊλλα οργανικϊ ςτερεϊ υπολεύμματα Εύτε αερόβια επεξεργαςύα του υγρού και υπεδϊφια διϊθεςη τησ επεξεργαςμϋνησ απορροόσ Εύτε επεξεργαςύα με μεμβρϊνεσ και ανϊκτηςη καθαρού νερού για ϊρδευςη Εύτε διϊθεςη ςε υγροβιότοπουσ 29/01/2010 28
Διάθεςη ςε τγποβιόσοποτρ Απλή τεχνολογία Αποδοτική διεργαςία Ελάχιςτη επίδραςη ςτο περιβάλλον Ευρέωσ αποδεκτή Βαςίζεται ςτην αποδόμηςη με τη βοήθεια των ριζών από ςυγκεκριμένα φυτά - δέντρα (rhizosphere degradation) 29/01/2010 29
Αναεπόβια φώνετςη σοτ οπγανικού κλάςμασορ σψν αςσικών ςσεπεών αποππιμμάσψν (ΑΑ) 29/01/2010 30
αρ ετφαπιςσώ 29/01/2010 31