ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. «Ελαιόλαδο το χρυσάφι στο πιάτο μας» Παραγωγή Ελαιολάδου

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. «Ελαιόλαδο το χρυσάφι στο πιάτο μας» Παραγωγή Ελαιολάδου"

Λέανδρος Αλεβιζόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Ελαιόλαδο το χρυσάφι στο πιάτο μας» Παραγωγή Ελαιολάδου Υπεύθυνες Καθηγήτριες κ. Λαγουτάρη Ελένη κ. Σούσου Άρτεμις Ομάδα Μαθητών Κάμτσιος Παναγιώτης Κασπάρης Δημήτριος Κατσαΐτης Νικόλας Σταρατζής Δημήτριος

2 «Ελαιόλαδο, το χρυσάφι στο πιάτο μας» Ενότητα : Καλλιέργεια της Ελιάς Επιμέλεια: Παναγιώτης Κάμτσιος Παναγιώτης Κάμτσιος

3 Καλλιέργεια Ελιάς Είδη Καλλιέργειας Βιολογική Καλλιέργεια Χρήση φυσικών διεργασιών για λίπανση και φυτοπροστασία. Συμβατική Καλλιέργεια Χρήση χημικών και συνθετικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Παναγιώτης Κάμτσιος

Εξασφαλίζει : Βιολογική Καλλιέργεια Ελιάς Αγνά και υγιεινά γεωργικά προϊόντα (Ελιές, Λάδι). Προστασία του ελαιοδέντρου για την επόμενη συγκομιδή.

4 Εξασφαλίζει : Βιολογική Καλλιέργεια Ελιάς Αγνά και υγιεινά γεωργικά προϊόντα (Ελιές, Λάδι). Προστασία του ελαιοδέντρου για την επόμενη συγκομιδή. Βιολογικός Ελαιώνας Στόχοι : Ύψιστο επίπεδο παραγωγής και αντίστοιχα υψηλά εισοδήματα των παραγωγών. Συνεισφορά στην αειφορική διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος. Εξασφάλιση υγιεινών συνθηκών εργασίας για τους ελαιοκαλλιεργητές. Παροχή υγιεινών προϊόντων στους καταναλωτές. Παναγιώτης Κάμτσιος

5 Μέσα προς επίτευξη των τεσσάρων στόχων 1. Τοποθεσία Ελαιώνα 2. Έδαφος Ελαιώνα 3. Ποικιλίες Ελαιοδέντρων 4. Φύτευση Ελαιοδέντρων 5. Λίπανση Ελαιοδέντρων 6. Κλάδεμα Ελαιοδέντρων 7. Φυτοπροστασία. Παναγιώτης Κάμτσιος

6 Μέσα προς επίτευξη των τεσσάρων στόχων Τοποθεσία: Επιλογή βάσει μικροκλίματος ( υγρασία, αερισμός, σκίαση ). Έδαφος: Επιλογή κατόπιν ανάλυσής του ( Προσδιορισμός δομής, ph, επιπέδου οργανικής ουσίας, επιπέδων μακροστοιχείων του κ.τ.λ.). Ποικιλίες Ελαιοδέντρων: Επιλογή βάσει των ακόλουθων κριτηρίων: α) Κλιματικές απαιτήσεις β) Προσαρμογή στο μικροκλίμα της τοποθεσίας γ) Ανθεκτικότητα σε παθογόνα έντομα δ) Απαιτήσεις σε νερό και θρεπτικά στοιχεία. Παναγιώτης Κάμτσιος

7 Μέσα προς επίτευξη των τεσσάρων στόχων Φύτευση: Κατάλληλος τρόπος όσον αφορά: α) τις αποστάσεις των ελαιοδέντρων β) το βάθος φύτευσης γ) την κατεύθυνση της φύτευσης δ) την παραπλήσια βλάστηση. Λίπανση: Με φυσικά υλικά ( ζωικές κοπριές, φυτικές κοπριές, επεξεργασμένα φύκια, στάχτη, φύλλα, υπολείμματα ξύλου κ.τ.λ.). Παναγιώτης Κάμτσιος

8 Μέσα προς επίτευξη των τεσσάρων στόχων Κλάδεμα: Συμβάλλει σε: α) Ανανέωση των δένδρων β) Αποφυγή ασθενειών γ) Καρποφορία και μακροζωία του δένδρου δ) Ευκολία στη συγκομιδή της ελιάς ε) Περιορισμό των απαιτήσεων σε θρεπτικά στοιχεία Φυτοπροστασία: (βλ. ενότητα «Εχθροί και ασθένειες της ελιάς») Παναγιώτης Κάμτσιος

9 Μέσα προς επίτευξη των τεσσάρων στόχων ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Κάθε ένα από τα επτά μέσα ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του μπορεί να επηρεάζει ορισμένα από τα άλλα.. Π.χ. «Έδαφος» επηρεάζει ποικιλίες, φύτευση, λίπανση «Ποικιλία» επηρεάζει φύτευση, λίπανση, κλάδεμα «Τοποθεσία» επηρεάζει φυτοπροστασία «Κλάδεμα» επηρεάζει φυτοπροστασία. Παναγιώτης Κάμτσιος

10 Εχθροί και Ασθένειες της Ελιάς 1) Δάκος 2) Πυρηνοτρήτης 3) Ζευζέρα 4) Βαμβακάδα 5) Μαργαρόνια 6) Κηκιδόμυια 7) Φλοιοτρίβης 8) Φλοιοφάγος Παναγιώτης Κάμτσιος

11 Εχθροί και Ασθένειες της Ελιάς 1) Δάκος ( μεγαλύτερος εχθρός της ελιάς) Επιπτώσεις: Οι προνύμφες του εντόμου τρυπούν τη σάρκα της ελιάς και την καταστρέφουν. Καταπολέμηση: α) Προληπτικός ψεκασμός για θανάτωση εντόμων β) Θεραπευτικός ψεκασμός για θανάτωση των προνυμφών εντός του καρπού γ) Μέθοδος παγίδων 2) Πυρηνοτρήτης Επιπτώσεις: Τρώει τα άνθη τα φύλλα και τους καρπούς. Καταπολέμηση: Ψεκασμοί η σκονίσματα με εντομοκτόνα. Παναγιώτης Κάμτσιος

12 Εχθροί και Ασθένειες της Ελιάς 3) Ζευζέρα Επιπτώσεις: Τρυπάει τους κλάδους και τον κορμό του δέντρου και το ξεραίνει. Καταπολέμηση: α) Κοπή και καύση άρρωστων κλάδων β) Έγχυση εντομοκτόνων στις τρύπες 4) Βαμβακάδα Επιπτώσεις: Απομυζά τους χυμούς των φύλλων και των ανθέων. Καταπολέμηση: Ψεκασμός με οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα. 5) Μαργαρόνια Επιπτώσεις: Τρώει τα φύλλα και τους καρπούς. Καταπολέμηση: Ψεκασμός με οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα. Παναγιώτης Κάμτσιος

13 Εχθροί και Ασθένειες της Ελιάς 6) Κηκιδόμυια Επιπτώσεις: Τρώει το κάμβιο των μικρών κλάδων και τους ξηραίνει. Καταπολέμηση: Ψεκασμός με οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα. 7) Φλοιοτρίβης Επιπτώσεις: Ανοίγει στοές στο εσωτερικό του ξύλου. Καταπολέμηση: α) Κοπή και καύση των προσβεβλημένων κλάδων. β) Τοποθέτηση ξερών κλάδων ως παγίδων γ) Ψεκασμοί με εντομοκτόνα 8) Φλοιοφάγος Επιπτώσεις: Ανοίγει στοές στους κλάδους και τον κορμό της ελιάς κοντά στο φλοιό. Καταπολέμηση: Ψεκασμοί με εντομοκτόνα. Παναγιώτης Κάμτσιος

14 Διαδικασία Παραγωγής Ελαιολάδου Η διαδικασία παραγωγής ελαιολάδου είναι ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας που λέγεται ελαιοκαλλιέργεια. Στην Ελλάδα η διαδικασία αυτή είναι ίδια από αρχαιοτάτων χρόνων και περιλαμβάνει 7 βήματα. Δημήτρης Κασπάρης

15 Πρώτο βήμα : συγκομιδή Α Αρσάκειο Λύκειο Γίνεται με το χέρι κουνώντας ή κτυπώντας τα κλαδιά του δένδρου. Οι ελιές συλλέγονται επάνω σε υπόστρωμα και χτενίζονται για να ξεχωρίσουν τα κλαδιά από τον καρπό. Δημήτρης Κασπάρης

16 Δεύτερο βήμα : παραλαβή του καρπού Οι ελιές αποθηκεύονται σε ειδικά τελάρα και μεταφέρονται σε μεταποιητικές μονάδες (ελαιοτριβεία) για επεξεργασία. Δημήτρης Κασπάρης

17 Τρίτο βήμα : πλύσιμο Οι ελιές τοποθετούνται αρχικά στο αποφυλλωτήριο όπου απομακρύνονται τα φύλλα και ακολουθεί πλύσιμο για την απομάκρυνση ξένων υλών. Δημήτρης Κασπάρης

18 Τέταρτο βήμα : άλεση ελαιόκαρπου Οι ελιές αλέθονται σε μεταλλικούς σφυρόμυλους με οδοντωτούς δίσκους και μετατρέπονται σε ελαιοζύμη. Δημήτρης Κασπάρης

19 Πέμπτο βήμα : μάλαξη Η ελαιοζύμη αναμιγνύεται στο μαλακτήρα με ζεστό νερό και θερμαίνεται στους 30 o C. Δημήτρης Κασπάρης

διαχωρίζεται το ελαιόλαδο και αποβάλλονται τα υγρά

20 Έκτο βήμα : παραγωγή ελαιολάδου Η ελαιοζύμη τοποθετείται σε ένα φυγοκεντρικό διαχωριστήρα όπου διαχωρίζεται το ελαιόλαδο και αποβάλλονται τα υγρά απόβλητα (κατσίγαρος) καθώς και τα στερεά (ελαιοπυρήνας). Δημήτρης Κασπάρης

21 Έβδομο βήμα : συσκευασία Το ελαιόλαδο τοποθετείται σε κατάλληλα δοχεία και προωθείται στο εμπόριο προς πώληση. Δημήτρης Κασπάρης

22 Είδη ελαιολάδου Το ελαιόλαδο είναι ένα πολύ σημαντικό αγαθό. Το ελαιόλαδο καλλιεργείται σε διάφορους τύπους ελαιολάδου. Το ελαιόλαδο που πωλείται στην αγορά χωρίζεται σε κάποιες κατηγορίες. Δηλαδή σε εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, σε παρθένο ελαιόλαδο και σε πυρηνέλαιο. Άλλες κατηγορίες ελαιολάδου είναι το αγουρέλαιο, τα ελαιόλαδα βιολογικής καλλιέργειας, τα αρωματικά ελαιόλαδα και το εξευγενισμένο ελαιόλαδο. Νικόλας Κατσαΐτης

23 Εξαιρετικά Παρθένο Ελαιόλαδο: Αποτελεί την πιο αγνή κατηγορία ελαιολάδου και θεωρείται πως έχει την καλύτερη ποιότητα από κάθε άλλο είδος ελαιολάδου. Παράγεται από την πρώτη έκθλιψη του καρπού και μόνο με μηχανικές μεθόδους. Παρθένο ελαιόλαδο: Είναι το έλαιο που λαμβάνεται με μηχανικές ή άλλες μεθόδους, με συνθήκες που δεν προκαλούν την αλλοίωση του ελαίου, και δεν έχει δεχθεί άλλη επεξεργασία πλην της πλύσης, της μετάγγισης, της φυγοκέντρισης και της διήθησης. Η οξύτητά του κυμαίνεται κοντά στο 1%. Πυρηνέλαιο: Λάδι που δημιουργείται από την ανάμειξη ραφιναρισμένου ελαιολάδου με παρθένο ελαιόλαδο του οποίου ο βαθμός οξύτητας δεν ξεπερνά το 1%. Η εξαγωγή του λαδιού γίνεται κάτω από ειδικές συνθήκες ελέγχου και έτσι σιγουρεύεται η άριστη ποιότητά του. Θεωρείται ιδανικό για τηγάνισμα. Νικόλας Κατσαΐτης

24 Αγουρέλαιο: Αποτελεί το πρώτο λάδι της χρονιάς. Είναι το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο του πρώτου άγουρου καρπού της ελιάς. Διατίθεται στην αγορά σε μικρές ποσότητες καθώς είναι άριστης ποιότητας. Ελαιόλαδα Βιολογικής Καλλιέργειας: Είναι το λάδι που προέρχεται από ελαιώνες που υπάρχουν αυστηροί κανόνες για τις βιολογικές καλλιέργειες. Το συγκεκριμένο λάδι δεν υφίσταται καμία επεξεργασία σε κανένα από τα στάδια παραγωγής και εμφιάλωσης τους. Είναι αναγκαστικό να αναγράφεται πάνω στην ετικέτα των βιολογικών ελαιολάδων Νικόλας Κατσαΐτης

Αρωματικά Ελαιόλαδα: Τα αρωματικά ελαιόλαδα χρησιμοποιούνται πολλές φορές για τη δημιουργία των συνοδευτικών σαλτσών για το φαγητό αλλά και για να αρωματίζουν σαλάτες, ψητά

25 Αρωματικά Ελαιόλαδα: Τα αρωματικά ελαιόλαδα χρησιμοποιούνται πολλές φορές για τη δημιουργία των συνοδευτικών σαλτσών για το φαγητό αλλά και για να αρωματίζουν σαλάτες, ψητά λαχανικά και τυριά. Εξευγενισμένο Ελαιόλαδο: Είναι το ελαιόλαδο που έχει παραχθεί από εξευγενισμένα ελαιόλαδα παρθένα ελαιόλαδα και έχει οξύτητα που δεν ξεπερνά το 0.3 %. Νικόλας Κατσαΐτης

και φθηνότερο με στόχο την εξαπάτηση των καταναλωτών

26 ΝΟΘΕΙΑ ΛΑΔΙΟΥ ΟΡΙΣΜΟΣ Η αντικατάσταση του πιο ακριβού και ποιοτικά ανωτέρου λαδιού με ένα χαμηλής ποιότητας και φθηνότερο με στόχο την εξαπάτηση των καταναλωτών και την αύξηση των κερδών των εμπόρων Δημήτρης Σταρατζής

27 ΠΩΣ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΜΕ; Πολλές φορές έμπειροι δοκιμαστές καταλαβαίνουν αν ένα λάδι είναι νοθευμένο ή όχι. Με το φασματογράφημα το οποίο εμφανίζει αναλυτικά όλα όσα περιέχει το κάθε λάδι και έτσι μπορούμε να πιστοποιήσουμε τη γνησιότητα του. Τα νοθευμένα ελαιόλαδα μετά από μερικές μέρες αποκτούν Μούργα. Δηλαδή στον πάτο της συσκευασίας μπορούμε να διακρίνουμε κάποια άλλα υλικά εκτός του λαδιού. Δημήτρης Σταρατζής

28 ΤΡΟΠΟΙ ΝΟΘΕΙΑΣ Ανάμειξη με: πυρηνέλαιο ορυκτέλαιο σπορέλαιο ιχθυέλαιο Δημήτρης Σταρατζής

ΤΟ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΝΟΘΕΙΑΣ Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο υπερέχει σε σχέση με τα άλλα είδη λαδιών σε όλους τους τομείς. Για αυτό και η τιμή του είναι πολύ υψηλή.

29 ΤΟ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΝΟΘΕΙΑΣ Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο υπερέχει σε σχέση με τα άλλα είδη λαδιών σε όλους τους τομείς. Για αυτό και η τιμή του είναι πολύ υψηλή. Για τους παραπάνω λόγους τρίτοι παραγωγοί νοθεύουν το ελαιόλαδο και το πουλάνε σε χαμηλότερη τιμή χωρίς να αναφέρουν ότι το λάδι πλέον έχει χάσει την αξία του. Δημήτρης Σταρατζής

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Η Ε.Ε έχει αναπτύξει ένα σύστημα με το οποίο γίνονται συνεχώς έλεγχοι για τον εντοπισμό νοθευμένων λαδιών Η Ε.Ε για την προστασία των καταναλωτών αλλάζει την συσκευασία.

30 ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Η Ε.Ε έχει αναπτύξει ένα σύστημα με το οποίο γίνονται συνεχώς έλεγχοι για τον εντοπισμό νοθευμένων λαδιών Η Ε.Ε για την προστασία των καταναλωτών αλλάζει την συσκευασία. Η συσκευασία αυτή θα πρέπει να περιέχει μία ετικέτα με την κατηγορία, την προέλευση αλλά και την ποιότητα του λαδιού. Επίσης, θα πρέπει να έχει χωρητικότητα το πολύ 5 λίτρα και πώμα που θα καταστρέφεται μετά την πρώτη χρήση. Δημήτρης Σταρατζής

Να είμαστε πιο προσεκτικοί όταν αγοράζουμε το λάδι που θέλουμε και πάντα να κοιτάμε τις ετικέτες

31 Ένας νέος κανονισμός απαγορεύει την αντιγραφή της ένδειξης ελαιόλαδο στην ετικέτα, εάν αυτό δεν περιέχεται στην σύνθεσή του τουλάχιστον κατά 50%. Να είμαστε πιο προσεκτικοί όταν αγοράζουμε το λάδι που θέλουμε και πάντα να κοιτάμε τις ετικέτες της συσκευασίας. Και να αποφεύγουμε την αγορά χύμα ελαιολάδου και γενικά λαδιών που δεν είμαστε απολύτως σίγουροι για την προέλευση τους. Δημήτρης Σταρατζής

Βιβλιογραφία Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Γενικό χημείο του κράτους www.irisoliveoil.gr www.oliveoil.homends.

32 Βιβλιογραφία Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Γενικό χημείο του κράτους el.wikipedia.org/wiki/ελαιόλαδο

Σχετικά έγγραφα

Δράση 1.2. Υλοτομία και προσδιορισμός ποσοτήτων υπολειμμάτων.

Δράση 1.2. Υλοτομία και προσδιορισμός ποσοτήτων υπολειμμάτων. 1 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΟΥ 1 η φάση έργου (Περίοδος 25 Μαϊου έως 30 Σεπτεμβρίου 2014) Στη πρώτη φάση του έργου υλοποιήθηκαν τα παρακάτω: 1 ο Πακέτο εργασίας (Προσδιορισμός είδους και ποσοτήτων υπολειμμάτων