Ονοματεπώνυμο ΚΑΛΑΜΠΟΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 1969 Μιχαλίτσι (Ήπειρος) Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης Δουλεύει από 15 ετών Ήπειρος (Ελλάδα) Οργανώνει το συνεργείο κατά περίπτωση Έμαθε την τέχνη από τον πατέρα και άλλους συγγενείς. Δεν χτίζει μόνο πέτρα, κάνει και άλλες οικοδομικές εργασίες 1. Γνώση και χρήση των εργαλείων 2. Γνωριμία με τα υλικά, κυρίως την πέτρα (διαλογή, μεταφορά, διάφορες χρήσεις) 3. Ελαφρά διαμόρφωση της πέτρας για χτίσιμο 4. Χτίσιμο από τη μέσα πλευρά του τοίχου 5. Γέμισμα των κενών της τοιχοποιΐας 6. Χτίσιμο διπλής όψης 7. Κατασκευή γωνίας και ανοιγμάτων (πόρτες-παράθυρα) 8. Πελέκημα της πέτρας 9. Κατασκευή σκελετού στέγης Γραφικό υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΚΑΛΑΜΠΟΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 1962 Μιχαλίτσι (Ήπειρος) Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης Δουλεύει από 15 ετών Ήπειρος (Ελλάδα) Οργανώνει το συνεργείο κατά περίπτωση 10. Γνώση και χρήση των εργαλείων 11. Γνωριμία με τα υλικά, κυρίως την πέτρα (διαλογή, μεταφορά, διάφορες χρήσεις) 12. Ελαφρά διαμόρφωση της πέτρας για χτίσιμο 13. Χτίσιμο από τη μέσα πλευρά του τοίχου 14. Γέμισμα των κενών της τοιχοποιΐας 15. Χτίσιμο διπλής όψης 16. Κατασκευή γωνίας και ανοιγμάτων (πόρτες-παράθυρα) 17. Πελέκημα της πέτρας 18. Κατασκευή σκελετού στέγης 19. Πλάκιασμα Γραφικό υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ 26/4/1956 Νιβίτσα Αλβανίας Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης 32 Αλβανία-Ήπειρος 3 2 Τεχνίτες, 1 Βοηθός Παρακολούθησε μαθήματα σε τεχνική σχολή 2 χρόνια Διδάχτηκε από τεχνίτη/εκπαιδευτή 1. Γνώση των εργαλείων 2. Γνώση των υλικών 3. Εκμάθηση χτισίματος 4. Αρμολόγημα 5. Πελέκημα 6. Στο τέλος η στέγη α. Σκελετός β. Επικάλυψη Γραφικός υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΛΑΓΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ 20/10/1957 Μιχαλίτσι (Ήπειρος) Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης 35 Ήπειρος (Ελλάδα) 5 (2 τεχνίτες, 2 βοηθοί, 1 εργάτης) Έμαθε την τέχνη από τον πατέρα και τον παππού με την εξής σειρά: 20. Γνώση και χρήση των εργαλείων 21. Γνωριμία με τα υλικά, κυρίως την πέτρα (διαλογή, μεταφορά, διάφορες χρήσεις) 22. Ελαφρά διαμόρφωση της πέτρας για χτίσιμο 23. Χτίσιμο από τη μέσα πλευρά του τοίχου 24. Γέμισμα των κενών της τοιχοποιΐας 25. Χτίσιμο διπλής όψης 26. Κατασκευή γωνίας και ανοιγμάτων (πόρτες-παράθυρα) 27. Πελέκημα της πέτρας 28. Κατασκευή σκελετού στέγης 29. Πλάκιασμα Γραφικό υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΛΑΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 10/10/1953 Μιχαλίτσι (Ήπειρος) Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης 40 Ήπειρος (Ελλάδα) 5 (2 τεχνίτες, 2 βοηθοί, 1 εργάτης) Γεννήθηκα στο Μιχαλίτσι Ιωαννίνων ένα ορεινό άγονο χωριό της περιφέρειας Τζουμέρκων (Μαστοροχώρι). Η κύρια ενασχόληση των κατοίκων είναι μαστόροι τεχνίτες της πέτρας λόγω του αγόνου της γης. Οι μεγαλύτεροι και οι καλύτεροι πρωτομάστοροι έκαναν τα δικά τους συνεργεία και ήταν υπεύθυνοι για όλο το συνεργείο για την εύρεση της εργασίας και αποπεράτωση του έργου. Τα συνεργεία αποτελούνταν από μαστόρους πελεκάνους, χτίστες, ξυλουργούς, στεγάδες, βοηθούς εργάτες και ζώα για τη μεταφορά των υλικών. Τα συνεργεία δραστηριοποιούνταν στην περιοχή της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και γενικά σε όλη την Ελλάδα. Ξεκινούσαν από το χωριό του Μάρτη ή μετά το Πάσχα και επέστρεφαν τον 15 Αύγουστο για λίγες μέρες να δουν τις οικογένειές τους και μόνιμα λίγο πριν τα Χριστούγεννα λόγω του χειμώνα. Επιστρέφοντας στο χωριό μετέφεραν και τις εμπειρίες τους, όλες τις συζητήσεις γύρω από τη δουλειά τους, τις δυσκολίες και τα προβλήματα που παρουσιάζονταν στην πορεία του έργου. Συζητούσαν επίσης για νέες τεχνικές και νέα υλικά για καλύτερα τεχνικά αποτελέσματα.οι νέοι του χωριού ακούγοντας όλες αυτές τις ιστορίες έπερναν δύναμη και ετοιμάζονταν και εκείνοι με τη σειρά τους για το επάγγελμα. Ακόμα παιδιά που δεν ακολουθούσαν το επάγγελμα του μάστορα και μάθαιναν γράμματα, ήξεραν την τέχνη της πέτρας και την κατασκευή του σπιτιού γιατί τις μέρες των διακοπών ακολουθούσαν τους γονείς τους ή κάποιο συνεργείο τεχνιτών και δούλευαν μαζί τους για να τελειώσουν τις σπουδές τους. Έτσι και η οικογένεια η δική μου, πάππου προς πάππου ήταν τεχνίτες της πέτρας. Παραδοσιακοί μάστοροι χτίζουν σπίτια, σχολεία, εκκλησίες,καμπαναριά, γεφύρια και κάθε είδος κατασκευής πέτρας. Έμαθα την τέχνη της πέτρας κοντά στον πατέρα μου. Ξεκίνησα σαν βοηθός τουλάχιστον τρία με τέσσερα χρόνια με σκληρή και επίπονη δουλειά. Ο πατέρας μου, μου έδειχνε κάθε μέρα ακούραστα και υπομονετικά την τέχνη και τα μυστικά της. Για να μπείς στην τέχνη της πέτρας χρειάζεται να περάσεις από ορισμένα στάδια. Πρώτο πράγμα είναι να πιάσεις την πέτρα στα χέρια να την μεταφέρεις, να κάνεις την διαλογή. Να μαθαίνει να διαλέγεις την πέτρα. Πια πέτρα κάνει για την φάτσα του σπιτιού πια για τη μέσα πλευρά του τοίχου. Να μάθεις να ξεχωρίζεις τις γωνίες του σπιτιού, τις γωνίες των παραθύρων, τα πρέκια, τις γρηπίδες και άλλες πέτρες όπως είναι τα κλειδιά, τα τσεβίκια, τα γεμίσματα, οι σφήνες. Να φτάχνεις την πέτρα με το σφυρί, να δίνει σχήμα για να μπορείς στη συνέχεια να τη χτίσεις Για να μάθεις όλα αυτά χρειάζεται χρόνος. Μετά σε έβαζαν να χτίσεις από τη μέσα πλευρά του σπιτιού ανάμεσα σε δύο μαστόρους για να σε διορθώνουν όπου χρειαζόταν και για να σου δίνουν θάρρος να ξεκινήσεις να χτίζεις μόνος σου. Αφού μάθεις να χτίζεις και να ζυγίζεις σιγά-σιγά και μετά από πολύ καιρό σε έβαζαν στον εξωτερικό τοίχο του σπιτιού δείχνοντας και εκεί την τέχνη της φάτσας. Σε έβαζαν να σηκώνεις γωνίες, παράθυρα, να βάζεις πρέκια πάνω στα παράθυρα και ότι απαιτεί η εργασία ενός σπιτιού. Όλα αυτά γίνονταν με τη στενή παρακολούθηση των παλιών μαστόρων. Έτσι σιγά-σιγά μαθαίνεις την τέχνη. Αφού μάθεις να χτίζεις μετά μαθαίνεις να πελεκάς. Το πελέκημα είναι μια δουλειά που απαιτεί χρόνο. Εδώ χρειάζεται πάλι η εμπειρία και η συμβουλή του μάστορα. Να σου δείξει πώς να σημαδέψεις την πέτρα πώς να χρησιμοποιείς τα κατάλληλα εργαλεία που ανάλογα το πελέκημα θα χρειαστείς. Βασική δουλειά επίσης είναι η στέγη. Πρώτα να κάνεις τον ξυλότυπο και μετά να το σκεπάζεις με πλάκα σχιστολίθου. Δύσκολη δουλειά, χρειάζεται πολύ προσοχή στην τοποθέτηση της πλάκας για να έχουμε το σωστό αποτέλεσμα. Όταν μαθαίνεις όλα αυτά και τα τηρείς προσεχτικά και ακολουθείς τους βασικούς κανόνες της τέχνης θα έχεις και το σωστό αποτέλεσμα.
Γραφικό υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΛΑΓΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ 18/5/1955 Μιχαλίτσι (Ήπειρος) Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης 35 Ήπειρος (Ελλάδα) 5 (2 τεχνίτες, 2 βοηθοί, 1 εργάτης) Έμαθε την τέχνη από τον πατέρα και τον παππού με την εξής σειρά: 30. Γνώση και χρήση των εργαλείων 31. Γνωριμία με τα υλικά, κυρίως την πέτρα (διαλογή, μεταφορά, διάφορες χρήσεις) 32. Ελαφρά διαμόρφωση της πέτρας για χτίσιμο 33. Χτίσιμο από τη μέσα πλευρά του τοίχου 34. Γέμισμα των κενών της τοιχοποιΐας 35. Χτίσιμο διπλής όψης 36. Κατασκευή γωνίας και ανοιγμάτων (πόρτες-παράθυρα) 37. Πελέκημα της πέτρας 38. Κατασκευή σκελετού στέγης 39. Πλάκιασμα Γραφικό υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΛΕΟΝΤΑΡΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 1955 Μιχαλίτσι (Ήπειρος) Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης Δουλεύει από 15 ετών Ήπειρος (Ελλάδα) Συνεργείο 2-5 ατόμων 2 τεχνίτες, 3 βοηθοί Έμαθε από τον πατέρα του 40. Γνώση και χρήση των εργαλείων 41. Γνωριμία με τα υλικά, κυρίως την πέτρα (διαλογή, μεταφορά, διάφορες χρήσεις) 42. Ελαφρά διαμόρφωση της πέτρας για χτίσιμο 43. Χτίσιμο από τη μέσα πλευρά του τοίχου 44. Γέμισμα των κενών της τοιχοποιΐας 45. Χτίσιμο διπλής όψης 46. Κατασκευή γωνίας και ανοιγμάτων (πόρτες-παράθυρα) 47. Πελέκημα της πέτρας 48. Κατασκευή σκελετού στέγης 49. Πλάκιασμα Γραφικό υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΣΤΟΡΑΣ 17/1/1952 Αργυρόκαστρο Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης από 13 ετών Αλβανία και Ελλάδα εναλλάξ 4 (3 τεχνίτες και 1 βοηθός) Έμαθε από τον πατέρα, τον θείο και τον παππού. Δεν παρακολούθησε μαθήματα σε σχολή. Η σειρά των γνώσεων που απέκτησε έχει ως εξής: 1. Γνωριμία με τα εργαλεία 2. Γνώση των υλικών 3. Χτίσιμο τοίχου ξερολιθικού μιας όψης 4. Χτίσιμο τοίχου ξερολιθικού διπλής όψης 5. Πλακοστρώσεις 6. Πλάκιασμα στέγης (δεν γνωρίζει την κατασκευή του σκελετού) Γραφικός υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο Ανέστης Βάσος 1952- Αλβανία Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης 43 25 χρόνια στην Αλβανία, 18 χρόνια στην Ελλάδα Είναι μέλος ομάδας 5 ατόμων (3 τεχνίτες, 2 βοηθοί) Ξεκίνησε να μαθαίνει την τέχνη κοντά στον πατέρα και τον παππού του που ήταν τεχνίτες.πήγε και δύο χρόνια σε τεχνική σχολή στην Αλβανία. Σε γενικές γραμμές η διαδοχή των στοιχείων που διδάχτηκε έχει ως εξής: 1. Γνωριμία με τα εργαλεία 2. Γνωριμία με τα υλικά 3. Στην αρχή σαν βοηθός κουβαλούσε υλικά και διάλεγε τις πέτρες 4. Στη συνέχεια άρχισε να χτίζει τοίχους από τη μη ορατή πλευρά τους. Το πρώτο καιρό έχτιζε μόνο ξερολιθιά 5. Μετά την τοιχοποιία έμαθε να κάνει στρώσεις δαπέδων με πλάκες και λιθόστρωτους δρόμους ( καλντερίμια) 6. Στο τέλος έμαθε την πιο δύσκολη δουλειά που είναι η στέγη. Πρώτα έμαθε να κατασκευάζει τον ξύλινο σκελετό και στη συνέχεια το πλάκιασμα. Γραφικός υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο Ηρακλής Νάτσης 18/03/1957 Πρεμετή Αλβανίας Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης 26 18 χρόνια στην Αλβανία και 18 χρόνια στην Ελλάδα 5 άτομα (3 τεχνίτες και 2 εργάτες) Έμαθε την τέχνη από τον πατέρα του και από τον παππού του. Ξεκίνησε 15 ετών να εργάζεται και δεν πήγε σε σχολή. Στην αρχή έμαθε τα υλικά και τα εργαλεία. Ανάλογα με την πρόοδο της εκμάθησης έκανε και τη χρήση των κατάλληλων εργαλείων, π.χ το πελέκημα της πέτρας είναι από τα τελευταία που μαθαίνει ο χτίστης. Ξεκίνησε να δουλεύει χτίζοντας τοίχους, πρώτα τη μη ορατή πλευρά και μετά την εμφανή. Στην συνέχεια έμαθε να πλακοστρώνει και στο τέλος να κατασκευάζει τη στέγη ( σκελετό και πλάκιασμα ). Τα πρώτα χρόνια έκαναν μόνοι τους την εξόρυξη της πέτρας και το πελέκημα. Τώρα τα υλικά τις περισσότερες φορές τα φέρνουν έτοιμα στον τόπο κατασκευής του έργου. Γραφικός υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΝΑΤΣΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ 2/1951 Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης 35 έτη Στην Ελλάδα από το1991 4 (3 τεχνίτες και 1 βοηθός) Έμαθε να χτίζει από άλλους μεγαλύτερους. Η σειρά των γνώσεων που απέκτησε έχει ως εξής: 7. Γνώση των εργαλείων 8. Γνώση των υλικών 9. Απασχόληση σε βοηθητικές εργασίες(σκάψιμο, διαλογή υλικών, μετεφορές) 10. Χτίσιμο τοίχου διπλής όψης Δεν γνωρίζει την τεχνική της λιθόστρωσης και του πλακιάσματος της στέγης Γραφικός υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΝΤΑΚΟΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ 4/4/1952 Αργυρόκαστρο Αλβανία Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης Δουλεύει από 15 ετών Στην Ελλάδα από το 1990 Συνεργείο 3 ατόμων Έμαθε από τον πατέρα του 50. Γνώση και χρήση των εργαλείων 51. Γνωριμία με τα υλικά, κυρίως την πέτρα (διαλογή, μεταφορά, διάφορες χρήσεις) 52. Ελαφρά διαμόρφωση της πέτρας για χτίσιμο 53. Χτίσιμο από τη μέσα πλευρά του τοίχου 54. Γέμισμα των κενών της τοιχοποιΐας 55. Χτίσιμο διπλής όψης 56. Κατασκευή γωνίας και ανοιγμάτων (πόρτες-παράθυρα) 57. Πελέκημα της πέτρας 58. Κατασκευή σκελετού στέγης 59. Πλάκιασμα Γραφικό υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΝΤΑΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ 1949 Αργυρόκαστρο Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης Δουλεύει από 15 ετών Στην Ελλάδα από το 1991 Εργάζεται σαν τεχνίτης σε εργολάβο. Έμαθε από τον πατέρα 60. Γνώση και χρήση των εργαλείων 61. Γνωριμία με τα υλικά, κυρίως την πέτρα (διαλογή, μεταφορά, διάφορες χρήσεις) 62. Ελαφρά διαμόρφωση της πέτρας για χτίσιμο 63. Χτίσιμο από τη μέσα πλευρά του τοίχου 64. Γέμισμα των κενών της τοιχοποιΐας 65. Χτίσιμο διπλής όψης 66. Κατασκευή γωνίας και ανοιγμάτων (πόρτες-παράθυρα) 67. Πελέκημα της πέτρας 68. Κατασκευή σκελετού στέγης 69. Πλάκιασμα Γραφικό υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
MAITRE MURAILLEUR Nom, prénom Ntetsikas Vassilis Date et lieu de naissance Années d activité en tant que murailleur / Lieux d exercice de l activité 17 ans en Albanie, 18 ans en Grèce 24/2/1957 Argyrokastro, Albanie Nombre de personnes participant à l équipe de murailleurs / Catégories et fonctions Selon les besoins, il organise des chantiers avec d'autres murailleurs et des ouvriers (4 à 5 personnes). Maître enseignant / Description du processus d apprentissage Il a commencé à apprendre ce métier dès l'âge de 10 ans avec son père et son grand-père qui étaient murailleurs. Par la suite, il a suivi des cours dans une école technique à Argyrokastro pendant 2 ans. Le processus d'apprentissage était le suivant: 1. Connaissance des outils 2. Connaissance des matériaux 3. Travaux comme aide-murailleur 4. Construction des faces internes des murs 5. Construction de murs à double parement 6. Pavage 7. Construction de charpentes de toiture 8. Couverture des toitures Matériel graphique : photographies
Ονοματεπώνυμο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΡΑΦΤΗΣ 5/2/1952 Μαυρόγυρος Πωγωνίου Αλβανία Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης 1966-2008 Μέχρι το 1991 στην Αλβανία Μόνος οργανώνει την ομάδα ανάλογα με το έργο 2 έτη σχολή τεχνική Πατέρας, παππούς, θείος, χτίστες, πελεκάνοι. Είχε ήδη εκπαιδευτεί κοντά στον πατέρα από 11 ετών, τα καλοκαίρια. Διαδικασία εκμάθησης 1. Υλικά 2. Εργαλεία 3. Χτίσιμο 4. Πελέκημα 5. Πλακοστρώσεις 6. Στέγη Γραφικός υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΛΑΖΟΣ ΡΑΠΙ 1945 Αλβανία Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης 25 Αλβανία-Ήπειρος 3 2 τεχνίτες 1 βοηθός Διδάχτηκε την τέχνη από τον πατέρα του Στην αρχή δούλεψε σαν βοηθός Διαδικασία εκμάθησης: 1. Εργαλεία 2. Υλικά 3. Ζύγιασμα 4. Χτίσιμο 5. Πελέκημα 6. Τρόπος επιμετρήσεων 7. Στέγη. Γραφικός υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο ΤΣΙΟΥΡΗΣ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ 1/1/1968 Δερβιτσάνη Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης Δουλεύει από 14 ετών Ελλάδα από 1990 3 άτομα μόνιμα - 2 τεχνίτες και 1 βοηθός Έμαθε την τέχνη από τον πατέρα που δούλευε σε δημόσια έργα Δεν χτίζει μόνο πέτρα, κάνει και άλλες οικοδομικές εργασίες 70. Γνώση και χρήση των εργαλείων 71. Γνωριμία με τα υλικά, κυρίως την πέτρα (διαλογή, μεταφορά, διάφορες χρήσεις) 72. Ελαφρά διαμόρφωση της πέτρας για χτίσιμο 73. Χτίσιμο από τη μέσα πλευρά του τοίχου 74. Γέμισμα των κενών της τοιχοποιΐας 75. Χτίσιμο διπλής όψης 76. Κατασκευή γωνίας και ανοιγμάτων (πόρτες-παράθυρα) 77. Πελέκημα της πέτρας 78. Κατασκευή σκελετού στέγης 79. Πλάκιασμα Γραφικό υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια
Ονοματεπώνυμο Ισμαήλ Τζαφέρης 06/07/1959 Έτη δραστηριότητας ως τεχνίτης 35 έτη Αλβανία και Ελλάδα (1991) 4 (3 τεχνίτες και 1 βοηθός) Έμαθε να χτίζει από άλλους μεγαλύτερους. Η σειρά των γνώσεων που απέκτησε έχει ως εξής: 11. Γνώση των εργαλείων 12. Γνώση των υλικών 13. Απασχόληση σε βοηθητικές εργασίες(σκάψιμο, διαλογή υλικών, μετεφορές) 14. Χτίσιμο τοίχου διπλής όψης Δεν γνωρίζει την τεχνική της λιθόστρωσης και του πλακιάσματος της στέγης Γραφικός υλικό: Βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια