Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή 1.1. Επίλυση προβλημάτων και λήψη αποφάσεων 1.2. Ποσοτική ανάλυση και λήψη αποφάσεων 1.3. Ποσοτική ανάλυση Ανάπτυξη μοντέλου Προετοιμασία δεδομένων Επίλυση μοντέλου Δημιουργία αναφοράς Επισήμανση ως προς την εφαρμογή 1.4. Μοντέλα κόστους, εσόδων και κέρδους Μοντέλα Κόστους Μοντέλα Εσόδων Μοντέλα Κέρδους Προσδιορισμός Νεκρού Σημείου 1.5. Τεχνικές Διοικητικής Επιστήμης Συχνότερα χρησιμοποιούμενες μέθοδοι Μελέτη Περίπτωσης: Διαμόρφωση προγράμματος ενός πρωταθλήματος Γκολφ Παράρτημα 1.1: Το λογισμικό Management Scientist Παράρτημα 1.2: Προσδιορισμός Νεκρού Σημείου με χρήση Excel Κεφάλαιο 2 Εισαγωγή στο Γραμμικό Προγραμματισμό 2.1. Απλό πρόβλημα μεγιστοποίησης (Επιχείρηση Par, Inc. ) Διατύπωση προβλήματος Μαθηματική έκφραση του προβλήματος Par, Inc. 2.2. Γραφική επίλυση προβλημάτων Επισήμανση ως προς την γραφική διαμόρφωση ευθειών Σύνοψη της διαδικασίας γραφικής επίλυσης για προβλήματα μεγιστοποίησης Χαλαρές Μεταβλητές 2.3. Ακραία σημεία και Βέλτιστη λύση 2.4. Επίλυση του προβλήματος Par, Inc. με χρήση λογισμικού Ερμηνεία αποτελεσμάτων (λύσεων) 2.5. Απλό πρόβλημα ελαχιστοποίησης (Επιχείρηση M&D Chemicals ) Σύνοψη της διαδικασίας γραφικής επίλυσης για προβλήματα ελαχιστοποίησης ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 1
Πλεονασματικές Μεταβλητές Επίλυση του προβλήματος M&D Chemicals με χρήση λογισμικού 2.6. Ειδικές περιπτώσεις Εναλλακτικές Βέλτιστες λύσεις Ανέφικτο πρόβλημα Απροσδιόριστη λύση 2.7. Συμβολισμός γραμμικού προγραμματισμού Μελέτη Περίπτωσης 1: Ισοκατανομή φόρτου εργασίας Μελέτη Περίπτωσης 2: Στρατηγική παραγωγής Μελέτη Περίπτωσης 3: Πρόβλημα Hart Venture Capital Παράρτημα 2.1: Επίλυση γραμμικών προβλημάτων με χρήση του λογισμικού Management Scientist Παράρτημα 2.2: Επίλυση γραμμικών προβλημάτων με χρήση του λογισμικού LINGO Παράρτημα 2.3: Επίλυση γραμμικών προβλημάτων με χρήση Excel Κεφάλαιο 3 Γραμμικός Προγραμματισμός: Ανάλυση Ευαισθησίας και ερμηνεία των λύσεων 3.1. Εισαγωγή στην ανάλυση ευαισθησίας 3.2. Διαγραμματική Ανάλυση Ευαισθησίας Συντελεστές αντικειμενικής συνάρτησης Δεξιά μέλη περιορισμών 3.3. Ανάλυση Ευαισθησίας: Επίλυση με χρήση λογισμικού Ερμηνεία αποτελεσμάτων (λύσεων) Ταυτόχρονες μεταβολές Ερμηνεία αποτελεσμάτων (λύσεων) Δεύτερο παράδειγμα Σημαντική επισήμανση ως προς την ερμηνεία των δυϊκών τιμών 3.4. Δουλεύοντας με περισσότερες από δύο μεταβλητές Τροποποίηση του προβλήματος Par, Inc. Η περίπτωση της Bluegrass Farm Διατύπωση προβλήματος της Bluegrass Farm Επίλυση με την χρήση λογισμικού και ερμηνεία αποτελεσμάτων (λύσεων) για την Bluegrass Farm 3.5. Πρόβλημα Electronic Communications Διατύπωση προβλήματος Επίλυση με την χρήση λογισμικού και ερμηνεία αποτελεσμάτων (λύσεων) Μελέτη Περίπτωσης 1: Διαφοροποίηση σύνθεσης προϊόντος Μελέτη Περίπτωσης 2: Επενδυτική στρατηγική ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 2
Μελέτη Περίπτωσης 3: Στρατηγική χρηματοοικονομικής μίσθωσης φορτηγών οχημάτων Παράρτημα 3.1: Ανάλυση ευαισθησίας με χρήση Excel Παράρτημα 3.2: Ανάλυση ευαισθησίας με χρήση λογισμικού LINGO ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 3
Κεφάλαιο 4 Εφαρμογές Γραμμικού Προγραμματισμού στο Marketing, στα Χρηματοοικονομικά και στη Διοίκηση Λειτουργιών 4.1. Εφαρμογές στο Marketing Επιλογή διαφημιστικών μέσων Έρευνα Marketing 4.2. Χρηματοοικονομικές εφαρμογές Επιλογή χαρτοφυλακίου Χρηματοοικονομικός σχεδιασμός 4.3. Εφαρμογές στη Διοίκηση Λειτουργιών Απόφαση Εσωτερικής ανάπτυξης ή Αγοράς (Make-or-Buy) Προγραμματισμός παραγωγής Επιμερισμός αρμοδιοτήτων εργατικού δυναμικού Προβλήματα μίξης υλικών Μελέτη Περίπτωσης 1: Σχεδιασμός διαφημιστικής καμπάνιας Μελέτη Περίπτωσης 2: Πρόβλημα Phoenix Computer Μελέτη Περίπτωσης 3: Προγραμματισμός εργασιών της Textile Mill Μελέτη Περίπτωσης 4: Προγραμματισμός εργατικού δυναμικού Μελέτη Περίπτωσης 5: Μοντέλο κατανομής πόρων της Duke Energy Παράρτημα 4.1: Επίλυση του προβλήματος Hewlitt Corporation με χρήση Excel Κεφάλαιο 5 Προβλήματα Διανομής και Δικτύων 5.1. Πρόβλημα Μεταφοράς Παραλλαγές προβλήματος Γενικό μοντέλο γραμμικού προγραμματισμού 5.2. Πρόβλημα Κατανομής Παραλλαγές προβλήματος Γενικό μοντέλο γραμμικού προγραμματισμού 5.3. Πρόβλημα Μεταφόρτωσης Παραλλαγές προβλήματος Γενικό μοντέλο γραμμικού προγραμματισμού 5.4. Πρόβλημα Ελάχιστης διαδρομής Γενικό μοντέλο γραμμικού προγραμματισμού 5.5. Πρόβλημα μέγιστης ροής 5.6. Εφαρμογή στην παραγωγή και στην διατήρηση αποθεμάτων Μελέτη Περίπτωσης 1: Πρόβλημα Solutions Plus Μελέτη Περίπτωσης 2: Σχεδιασμός συστήματος διανομής ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 4
Παράρτημα 5.1: Επίλυση προβλημάτων Μεταφοράς, Κατανομής και Μεταφόρτωσης με χρήση Excel ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 5
Κεφάλαιο 6 Ακέραιος γραμμικός προγραμματισμός 6.1. Είδη μοντέλων ακέραιου γραμμικού προγραμματισμού 6.2. Γραφική επίλυση καθολικά ακέραιου γραμμικού προγράμματος και επίλυση με χρήση λογισμικού Γραφική επίλυση χαλάρωσης γραμμικού προγράμματος Στρογγυλοποίηση για την εξασφάλιση ακέραιας λύσης Γραφική επίλυση καθολικά ακέραιου προβλήματος Χρήση χαλάρωσης γραμμικού προγράμματος για τον καθορισμό ορίων Επίλυση με χρήση λογισμικού 6.3. Εφαρμογές δυαδικών (0-1) μεταβλητών Διαχείριση κεφαλαίου Σταθερό Κόστος Σχεδιασμός συστήματος διανομής Επιλογή θέσης εγκατάστασης τραπεζικών καταστημάτων Σχεδιασμός Προϊόντος και βελτιστοποίηση μεριδίου αγοράς 6.4. Ευελιξία μοντέλων με χρήση ακέραιων μεταβλητών 0-1 Περιορισμοί πολλαπλής επιλογής και αμοιβαία αποκλειόμενων επιλογών Περιορισμοί επιλογής k σχεδίων από n εναλλακτικές επιλογές Περιορισμοί υπό όρους και συναπαιτούμενα Σημαντική επισήμανση αναφορικά με την Ανάλυση Ευαισθησίας Μελέτη Περίπτωσης 1: Έκδοση εγχειριδίων Μελέτη Περίπτωσης 2: Πρόβλημα Yeager National Bank Μελέτη Περίπτωσης 3: Προγραμματισμός παραγωγής με κόστος τροποποίησης γραμμής παραγωγής Παράρτημα 6.1: Επίλυση προβλημάτων ακέραιου γραμμικού προγραμματισμού με χρήση Excel Παράρτημα 6.2: Επίλυση προβλημάτων ακέραιου γραμμικού προγραμματισμού με χρήση λογισμικού LINGO Κεφάλαιο 7 Προγραμματισμός έργων: Τεχνική αξιολόγησης και αναθεώρησης προγράμματος (PERT) / Μέθοδος κρίσιμης διαδρομής (CPM) 7.1. Προγραμματισμός έργων με δεδομένη χρονική διάρκεια επιμέρους δράσεων Εννοιολογική περιγραφή της Κρίσιμης Διαδρομής Προσδιορισμός της Κρίσιμης Διαδρομής Συνεισφορά της μεθόδου PERΤ/CPM στον προγραμματισμό έργων Επισκόπηση της μεθόδου PERT/CPM 7.2. Προγραμματισμός έργων με αβέβαιη χρονική διάρκεια επιμέρους δράσεων ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 6
Έργο Daughtry / Porta-Vac Aβέβαιη χρονική διάρκεια επιμέρους δράσεων Κρίσιμη Διαδρομή Μεταβλητότητα χρόνου ολοκλήρωσης έργου 7.3. Αντιστάθμιση Κόστους - Χρόνου ολοκλήρωσης έργων Συμπίεση χρονικής διάρκειας δράσεων Μοντέλο γραμμικού προγραμματισμού για συμπίεση χρονικής διάρκειας δράσεων Μελέτη Περίπτωσης: Πρόβλημα R.C. Coleman Κεφάλαιο 8 Μοντέλα διαχείρισης αποθεμάτων 8.1. Μοντέλο οικονομικής ποσότητας παραγγελίας (EOQ) Απόφαση μεγέθους παραγγελίας Απόφαση χρονικού σημείου παραγγελίας Ανάλυση ευαισθησίας για το μοντέλο EOQ Επίλυση του μοντέλου EOQ με χρήση Excel Επισκόπηση των υποθέσεων του μοντέλου EOQ 8.2. Μοντέλο μεγέθους παρτίδας παραγωγής (Lot Size) Μοντέλο συνολικού κόστους Μέγεθος παρτίδας παραγωγής 8.3. Μοντέλο διαχείρισης αποθεμάτων εσκεμμένων ελλείψεων 8.4. Εκπτωτική πολιτική μεγάλων παραγγελιών στο μοντέλο EOQ 8.5. Μοντέλο διαχείρισης αποθεμάτων αυτοτελούς περιόδου με στοχαστική ζήτηση Η περίπτωση της Johnson Shoe Company Η περίπτωση της Nationwide Car Rental 8.6. Οικονομική ποσότητα παραγγελίας, Σημείο επαναπαραγγελίας με στοχαστική ζήτηση Απόφαση μεγέθους παραγγελίας Απόφαση χρονικού σημείου παραγγελίας 8.7. Μοντέλο περιοδικής αναθεώρησης με στοχαστική ζήτηση Περισσότερα περίπλοκα μοντέλα περιοδικής αναθεώρησης Μελέτη Περίπτωσης 1: Πρόβλημα Wagner Fabricating Company Μελέτη Περίπτωσης 2: Πυροσβεστική υπηρεσία του River City Παράρτημα 8.1: Ανάπτυξη μαθηματικού τύπου για τον προσδιορισμό του βέλτιστου μεγέθους παραγγελίας (Q*) για μοντέλα EOQ ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 7
Παράρτημα 8.2: Ανάπτυξη μαθηματικού τύπου για τον προσδιορισμό του βέλτιστου μεγέθους παρτίδας (Q*) για μοντέλα Lot Size ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 8
Κεφάλαιο 9 Προσομοίωση 9.1. Ανάλυση Κινδύνου (Risk Analysis) Επιχείρηση PortaCom Υποθετική ανάλυση Προσομοίωση Προσομοίωση του έργου PortaCom 9.2. Προσομοίωση συστήματος διαχείρισης αποθεμάτων Επιχείρηση Butler 9.3. Γραμμή αναμονής Γραμμή αναμονής για χρήση συστήματος αυτόματων αναλήψεων (ATM) της τράπεζας Hammondsport Savings Bank Ώρα προσέλευσης των πελατών Χρόνος εξυπηρέτησης των πελατών Μοντέλο προσομοίωσης Προσομοίωση της περίπτωσης Hammondsport Savings Bank Προσομοίωση με δύο ΑΤΜ Αποτελέσματα προσομοίωσης με δύο ΑΤΜ 9.4. Άλλα ζητήματα προσομοίωσης Εφαρμογή προσομοιώσεων σε υπολογιστές Επαλήθευση και επικύρωση Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της προσομοίωσης Μελέτη Περίπτωσης 1: Tri-State Corporation Μελέτη Περίπτωσης 2: Γήπεδο γκολφ Harbor Dunes Μελέτη Περίπτωσης 3: County Beverage Drive-Thru Παράρτημα 9.1: Προσομοίωση με χρήση Excel Παράρτημα 9.2: Προσομοίωση με χρήση του λογισμικού Crystal Ball Κεφάλαιο 10 Ανάλυση αποφάσεων 10.1. Διατύπωση προβλήματος Διαγράμματα επιρροής Πίνακες πληρωμών Δέντρα απόφασης 10.2. Διαδικασία λήψης αποφάσεων σε συνθήκες αβεβαιότητας Αισιόδοξη προσέγγιση Συντηρητική προσέγγιση Προσέγγιση διαφυγόντος κέρδους (minimax regret) 10.3. Διαδικασία λήψης αποφάσεων με δυνατότητα εκτίμησης πιθανοτήτων Αναμενόμενη τιμή τέλειας πληροφόρησης 10.4. Ανάλυση κινδύνου και ανάλυση ευαισθησίας Ανάλυση κινδύνου ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 9
Ανάλυση ευαισθησίας 10.5. Ανάλυση αποφάσεων με πληροφορίες δείγματος Διάγραμμα επιρροής Δέντρο απόφασης Στρατηγική απόφασης Κατατομή κινδύνου (Risk Profile) Αναμενόμενη τιμή πληροφοριών δείγματος Αποτελεσματικότητα πληροφοριών δείγματος 10.6. Υπολογισμός πιθανοτήτων συνδέσεων Μελέτη Περίπτωσης 1: Στρατηγική αγοράς περιουσίας Μελέτη Περίπτωσης 2: Στρατηγική δικαστικής υπεράσπισης Παράρτημα 10.1: Ανάλυση αποφάσεων με χρήση της επέκτασης Treeplan Κεφάλαιο 11 Πολυκριτηριακές αποφάσεις 11.1. Προγραμματισμός στόχων: Διατύπωση και γραφική επίλυση Ανάπτυξη περιορισμών και εξισώσεων στόχου Ανάπτυξη αντικειμενική συνάρτησης διαβαθμισμένων προτεραιοτήτων Διαδικασία γραφικής επίλυσης Μοντέλο προγραμματισμού στόχων 11.2. Προγραμματισμός στόχων: Επίλυση περίπλοκων προβλημάτων Πρόβλημα Suncoast Office Supplies Διατύπωση εξισώσεων στόχου Διατύπωση αντικειμενικής συνάρτησης Επίλυση με χρήση λογισμικού 11.3. Μοντέλα βαθμολόγησης 11.4. Μέθοδος ιεραρχικής ανάλυσης αποφάσεων (ΑΗΡ) Ανάπτυξη ιεραρχίας προβλήματος 11.5. Καθορισμός προτεραιοτήτων με χρήση της μεθόδου ΑΗΡ Συγκρίσεις κατά ζεύγη Μήτρα συγκρίσεων κατά ζεύγη Σύνθεση Συνέπεια Εναλλακτικές συγκρίσεις κατά ζεύγη για το πρόβλημα επιλογής αυτοκινήτου 11.6. Χρήση της μεθόδου ΑΗΡ για συνολική κατάταξη προτεραιοτήτων Μελέτη Περίπτωσης 1: Πρόβλημα EZ Trailers, Inc. Παράρτημα 11.1: Μοντέλα βαθμολόγησης με χρήση Excel ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 10
Κεφάλαιο 12 Δυναμικός προγραμματισμός 12.1. Πρόβλημα ελάχιστης διαδρομής 12.2. Σημειογραφία 12.3. Το πρόβλημα του σακιδίου 12.4. Πρόβλημα παραγωγής και διαχείρισης αποθεμάτων Μελέτη Περίπτωσης 1: Σχεδιασμός διαδικασιών Παραρτήματα Παράρτημα A: Πίνακας Τυπικής Κανονική Κατανοµής Παράρτημα Β: Αναφορές και Βιβλιογραφία Παράρτημα Γ: Λύσεις ασκήσεων ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σελίδα 11