ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ υνητικές Κοινότητες: Κοινωνιο-ψυχολογικές Προσεγγίσεις και Τεχνικές Εφαρµογές Εισαγωγικά Θέµατα WWW (World Wide Web) Oι Αρχές της «Καθολικής Πρόσβασης και Ευχρηστίας» και της «Σχεδίασης για όλους» στον Παγκόσµιο Ιστό Ηπερίπτωση των Ατόµων µε Αναπηρίες (ΑµεΑ) Πρότυπα και Συστήµατα Σ. Αργυρακοπούλου 1
Καθολική Πρόσβαση & Ευχρηστία 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ H ενσωµάτωση των νέων τεχνολογιών στην καθηµερινή ζωή Κοινωνία της Πληροφορίας Ο κίνδυνος αποκλεισµού ευπαθών οµάδων και ατόµων µε ειδικές ανάγκες Η εξασφάλιση της ενεργής συµµετοχής όλων των πολιτών και της ισότιµης πρόσβασης στην πληροφορία και τη γνώση Καθολική Πρόσβαση & Ευχρηστία 2 Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, Λισσαβόνα 2000: δροµολόγηση ενεργειών για την εξασφάλιση ισότιµης πρόσβασης και συµµετοχής όλων των πολιτών στην ΚτΠ Θεσµικά πλαίσια, κανόνες, ρυθµίσεις: Α) Μέριµνα για εξασφάλιση της πρόσβασης όλων σε προϊόντα και υπηρεσίες, και υπηρεσίες(ευχρηστία, εκπαίδευση, υποστηρικτικά προϊόντα) Β) Προώθηση των Αρχών της Σχεδίασης προσβάσιµων υποδοµών 2
Σχεδίαση για όλους Κανόνες και Πρότυπα για την σχεδίαση υποδοµών προσβάσιµων από το µέγιστο δυνατό πλήθος και είδος χρηστών Η περίπτωση του Web: Οδηγίες προς του σχεδιαστές ιστοσελίδων και του παρόχους δικτυακών υπηρεσιών Α) ηµιουργία ιστοσελίδων µε ειδικά χαρακτηριστικά Β) ηµιουργία ιστοσελίδων συνεργάσιµων µε υποστηρικτικά συστήµατα Οι κατευθύνσεις της Κοινότητας Γενικά ηµιουργία Προγραµµάτων για Καθολική Πρόσβαση & Ευχρηστία Επαναπροσδιορισµός της Νοµοθεσίας και των Προτύπων σε σχέση µε τις ανάγκες των ΑµεΑ Προώθηση των Αρχών της Σχεδίασης για όλους Υιοθέτηση των Οδηγιών του WAI για την δηµιουργία εύχρηστων και προσβάσιµων σελίδων Κίνητρα για την δηµιουργία υποστηρικτικών τεχνολογιών και την ανάπτυξη της συγκεκριµένης αγοράς 3
Οι κατευθύνσεις της Κοινότητας Πρωτοβουλίες & ράσεις e-europe 2002- θεσµικό πλαίσιο για - τη δηµιουργία µιας ψηφιακά εγγράµµατης Ευρώπης, - την ενεργή συµµετοχή όλων των πολιτών και - την ισότιµη πρόσβαση στην πληροφορία και τη γνώση E-accessibility δηµιουργία δυνατοτήτων πρόσβασης που οι νέες τεχνολογίες µπορούν να παρέχουν στους πολίτες, και ιδιαίτερα στα µέλη των ευπαθών κοινωνικά οµάδων, µεταξύ των οποίων είναι τα ΑµεΑ και οι ηλικιωµένοι European Design for All e-accessibility Network (EDeAN) αποτελεσµατική προώθηση των αρχών της "Σχεδίασης για Όλους" και την εφαρµογή των αρχών της "Καθολικής Πρόσβασης και Ευχρηστίας". H Πρόσβαση στον Παγκόσµιο Ιστό Προς τις On-line δηµόσιες ή άλλες υπηρεσίες Προβλήµατα στην πρόσβαση σε περιεχόµενα ιστοσελίδων - 37 εκατοµµύρια άνθρωποι µε ειδικές ανάγκες στην Ε.Ε. Αποφυγή αποκλεισµού των ευπαθών οµάδων Υπακοή σε κανόνες σχετικά µε την δοµή, το περιεχόµενο και τον κώδικα των ιστοσελίδων 4
W3C Web Accessibility Initiative (WAI) World Wide Web Consortium ( W3C ) Οκτώβριος 1994, πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων του Web εξέλιξη - εξασφάλιση δια-λειτουργικότητας 4 τοµείς δραστηριότητας: Αρχιτεκτονική -Τεχνολογία και Κοινωνία - ιεπαφές Χρήσης - Πρωτοβουλία για την Προσβασιµότητα του Web Web Accessibility Initiative (WAI) πρωτοβουλία για την ανεύρεση λύσεων για την προσβασιµότητα στον Παγκόσµιο Ιστό από άτοµα µε οπτικές, ακουστικές, σωµατικές, γνωστικές και νευρολογικές αναπηρίες ραστηριότητες του WAI Ανάπτυξη οδηγιών προσβασιµότητας ιασφάλιση προσβασιµότητας από τις τεχνολογίες του Παγκόσµιου Ιστού Ανάπτυξη εργαλείων για την αξιολόγηση και διευκόλυνση της προσβασιµότητας Εκπαίδευση και διάδοση των αποτελεσµάτων Συντονισµός µε την έρευνα και την ανάπτυξη 5
Οδηγίες για την Προσβασιµότητα στον Παγκόσµιο Ιστό (WAI) Τι είναι οι οδηγίες: Προδιαγραφές για την Προσβασιµότητα στον Ιστό 14 Οδηγίες βασικές αρχές για την σχεδίαση προσβάσιµων ιστοσελίδων Βασικά στοιχεία για την εφαρµογή κάθε οδηγίας 3 Βαθµοί προτεραιότητας για κάθε σηµείο (Must- Should - May) Οδηγίες για την Προσβασιµότητα στον Παγκόσµιο Ιστό (WAI) WAG 1 WAG 2 WAG 3 WAG 4 WAG 5 WAG 6 WAG 7 Ισοδύναµα εναλλακτικά κείµενα για οπτικόακουστικό περιεχόµενο Η λειτουργία των χρωµάτων Κατάλληλη χρήση markup lang. και style sheets Αποσαφήνιση της χρήσης φυσικής γλώσσας ηµιουργία Πινάκων που µετασχηµατίζονται καλά Πρόβλεψη για σωστό µετασχηµατισµό σελίδων που χρησιµοποιούν νέες τεχνολογίες Εξασφάλιση ρύθµισης από τον χρήστη σε περιπτώσεις αλλαγών του περιεχοµένου που γίνονται µε χρονικό περιορισµό 6
Οδηγίες για την Προσβασιµότητα στον Παγκόσµιο Ιστό (WAI) WAG 8 WAG 9 WAG 10 WAG 11 WAG 12 WAG 13 WAG 14 Εξασφάλιση άµεσης προσβασιµότητας και συµβατότητας µε ήδη χρησιµοποιούµενα interfaces Σχεδίαση µε τρόπο που να µην εξαρτάται από την συσκευή Χρήση προσωρινών λύσεων Χρήση των οδηγιών και τεχνολογιών του W3C Παροχή σαφούς πληροφόρησης σχετικά µε το περιβάλλον και τον προσανατολισµό της σελ. Παροχή εύκολα αντιληπτών µηχανισµών πλοήγησης Απλά και ξεκάθαρα έγγραφα Παραδείγµατα εφαρµογής των οδηγιών 1 Guideline 1, checkpoint 1.1a: [Priority 1] Χρήση κειµένου εναλλακτικά όπου υπάρχει γραφική απεικόνιση ή εικόνα Στην απλή περίπτωση όπου η εικόνα είναι διακοσµητική αρκεί µια απλή περιγραφή. <IMG SRC="home.gif" ALT="Drawing of a house."> Αν η εικόνα λειτουργεί ως link, πρέπει να περιγραφεί ο προορισµός και ο λόγος της διασύνδεσης και ΟΧΙ η εικόνα Π.Χ. Αν η εικόνα παραπέµπει στην αρχική σελίδα, ο κώδικας θα είναι: <A HREF="home.htm"> <IMG SRC="home.gif" ALT="Link to the Home page."> </A> 7
Παραδείγµατα εφαρµογής των οδηγιών 2 Guideline 5, checkpoint 1.2: [Priority 1] Για πολύπλοκους πίνακες, χρησιµοποιήστε markup για να συνδέσετε σωστά τα κελιά µεταξύ τους Χωρίς την χρήση κατάλληλου mark up, ο πίνακας θα διαβαστεί από screen readers έτσι: TRIP, Meals Room Trans Total date San Jose 25 Aug 97 37.74 112.00 45.00 26 Aug 97 27.28 112.00 45.00 Subtotal 65.02 224.00 90.00 379.02 Seattle 27 Aug 97 96.25 109.00 36.00 28 Aug 97 35.00 109.00 36.00 Subtotal 131.25 218.00 72.00 421.25 Totals 196.27 442.00 162.00 800.27 Παραδείγµατα εφαρµογής των οδηγιών 2 <THEAD> <TR> <TH><P><SPAN ID="t1-r1-l1">TRIP</SPAN>,<BR> <SPAN ID="t1-r1-l2"> date</span></p></th> <TH SCOPE="column">Meals</TH> <TH SCOPE="column">Room</TH> <TH SCOPE="column"><ABBR="Transportation">Trans.</ABBR></TH> <TH SCOPE="column">Total</TH> </TR> </THEAD> <TBODY> <TR> <TH SCOPE="rowgroup" HEADERS="t1-r1-l1">San Jose</TH> </TR> <TR> <TD SCOPE="row" HEADERS="t1-r1-l2"> 25 Aug 97</TD> <TD>37.74</TD> <TD>112.00</TD> <TD>45.00</TD> </TR> <TR> <TD SCOPE="row" HEADERS="t1-r1-l2"> 26 Aug 97</TD> <TD>27.28</TD> <TD>112.00</TD> <TD>45.00</TD> </TR> 8
Εργαλεία για την Αξιολόγηση της Προσβασιµότητας 3 Είδη Εργαλείων - Αξιολόγηση Προσβασιµότητας - Επιδιόρθωση σύµφωνα µε τις οδηγίες - Μετασχηµατισµός ιστοσελίδων Εργαλεία για την Αξιολόγηση της Προσβασιµότητας Γενικά (έλεγχος για όλες τις περιπτώσεις δυσκολιών) Εστιασµένα (έλεγχος εστιασµένος σε µία ή συγκεκριµένες περιπτώσεις) Υπηρεσιών (έλεγχος σε συνεχή βάση σε proxies κλπ) 9
Παραδείγµατα Εργαλείων Αξιολόγησης 1 Bobby Free on-line testing Παράδειγµα Αναφοράς Bobby 10
Παράδειγµα Επεξήγησης λάθους - Bobby Παραδείγµατα Εργαλείων Αξιολόγησης 2 adesigner Εστιασµένη αξιολόγηση Μειωµένη όραση 11
Εστιασµένη αξιολόγηση - adesigner adesigner Εστιασµένη αξιολόγηση Τύφλωση Παράδειγµα Ιστοσελίδας µε ρυθµίσεις προσβασιµότητας 12
Παράδειγµα Ιστοσελίδας µε ρυθµίσεις προσβασιµότητας 13