γραπτή εξέταση στo μάθημα Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Α ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ( Διδαγμένο κείμενο)

γραπτή εξέταση στo μάθημα Α Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Α ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ( Διδαγμένο κείμενο) Τάξη: Β Λυκείου Τμήμα: Βαθμός: Ονοματεπώνυμο: Καθηγητές: Κείμενο 1 2 3 Εἰ μὴ συνῄδη, ὦ βουλή, τοῖς κατηγόροις βουλομένοις ἐκ παντὸς τρόπου κακῶς ἐμὲ ποιεῖν, πολλὴν ἄν αὐτοῖς χάριν εἶχον ταύτης τῆς κατηγορίας ἡγοῦμαι γὰρ τοῖς ἀδίκως διαβεβλημένοις, τούτους εἶναι μεγίστων ἀγαθῶν αἰτίους, οἵτινες ἄν αὐτοὺς ἀναγκάζωσιν εἰς ἔλεγχον τῶν αὐτοῖς βεβιωμένων καταστῆναι. Ἐγώ γάρ οὕτω σφόδρα ἐμαυτῷ πιστεύω, ὥστ ἐλπίζω καὶ εἰ τις πρός με τυγχάνει ἀηδῶς (ἤ κακῶς) διακείμενoς, ἐπειδὰν ἐμοῦ λέγοντος ἀκούσῃ περὶ τῶν πεπραγμένων, μεταμελήσειν αὐτῷ καὶ πολὺ βελτίω με εἰς τὸν λοιπόν χρόνον ἡγήσεσθαι. ἀξιῶ δέ, ὦ βουλή, ἐὰν μὲν τοῦτο μόνον ὑμῖν ἐπιδείξω, ὡς εὔνους εἰμὶ τοῖς καθεστηκόσι πράγμασι καὶ ὡς ἠνάγκασμαι τῶν αὐτῶν κινδύνων μετέχειν ὑμῖν, μηδὲν πώ μοι πλέον εἶναι ἐὰν δὲ φαίνωμαι (καὶ) περί τὰ ἄλλα μετρίως βεβιωκώς καὶ πολύ παρὰ τὴν δόξαν καὶ (παρὰ) τοὺς λόγους τοὺς τῶν ἐχθρῶν, δέομαι ὑμῶν ἐμὲ μὲν δοκιμάζειν, τούτους δὲ ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι. πρῶτον δὲ ἀποδείξω ὡς οὐχ ἵππευον, οὐδ ἐπεδήμουν ἐπί τῶν τριάκοντα, οὐδὲ μετέσχον τῆς τότε πολιτείας. Λυσία Ὑπέρ Μαντιθέου 1 3 Παρατηρήσεις 1. Να μεταφραστεί το παρακάτω απόσπασμα: «Ἐγώ γάρ οὕτω σφόδρα ἐμαυτῷ πιστεύω, οὐδὲ μετέσχον τῆς τότε πολιτείας.» 2. Με βάση τα σχόλια του βιβλίου σας να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: α) «Εἰ μὴ συνῄδη,.. πολλὴν ἄν αὐτοῖς χάριν εἶχον ταύτης τῆς κατηγορίας»: Τι προσπαθεί να πετύχει ο Μαντίθεος με αυτή την απροσδόκητη αρχή του λόγου του; β) «ὦ βουλή»: Τι γνωρίζετε για τη βουλή των πεντακοσίων; γ) «ἀξιῶ δέ, ὦ βουλή, ἐὰν μὲν τοῦτο μόνον ὑμῖν ἐπιδείξω τούτους δὲ ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι.»: Ποια αξίωση προβάλλει ο Μαντίθεος στο παραπάνω απόσπασμα; μονάδες 15 3. α) Ποια είναι τα επιχειρήματα του Μαντίθεου στο προοίμιο; Να τα αξιολογήσετε; β) Να χαρακτηρίσετε το ήθος του Μαντίθεου από το προοίμιο. μονάδες 15 4. Με βάση την εισαγωγή του βιβλίου σας να αναφέρετε τα μέρη ενός ρητορικού λόγου και να αναλύσετε τον πρόλογο και τον επίλογο. 5. α) Να γράψετε δύο ομόρριζα, απλά ή σύνθετα, της νέας ελληνικής, από καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: εἶχον, ἡγοῦμαι, καθεστηκόσι, βεβιωκώς, ἀποδείξω. - 1 -

β) είδηση, εμβόλιο, επικός, εξουσία, έμφαση: με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια οι παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής (να γράψετε μία λέξη του κειμένου για καθεμιά). -2-

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤA ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (διδαγμένο) Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. Γιατί εγώ τόσο πολύ έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου, ώστε ελπίζω ότι, ακόμη κι αν τυχαίνει κάποιος να φέρεται σ εμένα άσχημα ή εχθρικά, όταν με ακούσει να μιλώ γι αυτά που έχουν πραχτεί, θα μετανοήσει και θα με θεωρεί πολύ καλύτερο στο υπόλοιπο χρονικό διάστημα. Και έχω την αξίωση, κύριοι βουλευτές, αν από τη μια μεριά, αποδείξω σε σας αυτό μόνο, ότι δηλαδή διάκειμαι φιλικά προς το παρόν πολίτευμα και ότι έχω αναγκαστεί να μετέχω στους ίδιους κινδύνους μʹ εσάς, να μην υπάρχει καμιά ωφέλεια πια σʹ εμένα αν όμως φαίνομαι ότι και ως προς τα άλλα έχω ζήσει κόσμια και πολύ διαφορετικά από τη γνώμη και τα λόγια των εχθρών (μου), σας παρακαλώ από τη μια να εγκρίνετε την εκλογή μου, από την άλλη να θεωρείτε ότι αυτοί είναι κακοί. Και πρώτα θα α ποδείξω ότι δεν ήμουν ιππέας, ούτε ότι διέμενα στην πόλη κατά την περίοδο των τριάκοντα, ούτε έλαβα μέρος στο τότε καθεστώς. 2. α) «Εἰ μὴ συνῄδη,.. πολλὴν ἄν αὐτοῖς χάριν εἶχον ταύτης τῆς κατηγορίας»: Η έκφραση ευγνωμοσύνης προς τους κατηγόρους, έστω και υπό προϋποθέσεις, αποτελεί στοιχείο πρωτοτυπίας και εντυπωσιασμού, με τα οποία ο ρήτορας προσπαθεί να επιτύχει την πρόσεξη και να κερδίσει την εύνοια των βουλευτών. Ανάλογη είναι και η προλογική αρχή στον Υπέρ του Αδυνάτου λόγο του ρήτορα. Εκφράζει επίσης τη βεβαιότητά του για την πρόθεση της κατηγορίας, προσπαθώντας έτσι να μειώσει τους κατηγόρους του. Το σύνηθες ήταν να διακατέχεται ο κατηγορούμενος από εχθρικά συναισθήματα προς τους κατηγόρους του. Αντίθετα εδώ ακολουθεί την εξής παραδοξότητα: εκφράζει την ευγνωμοσύνη του προς τους κατηγόρους του, έστω και υπό προϋποθέσεις, πράγμα που κεντρίζει την προσοχή και το ενδιαφέρον των ακροατών που διαπιστώνουν ότι ο ο μιλητής χρωστά χάρη στους αντιπάλους του. Κάτι τέτοιο βέβαια είναι σχεδόν αδύνατο να συμβεί, εφόσον έχουμε υποθετικό λόγο του μη πραγματικού. Ωστόσο ο στόχος πετυχαίνεται. Ο ακροατής ξαφνιάζεται ευχάριστα, το ενδιαφέρον του διεγείρεται. Αυτό ενισχύεται με την τοποθέτηση του πολλήν στην αρχή της πρότασης, καθώς και τη χρήση του υπερβατού σχήματος (πολλήν...χάριν). Ταυτόχρονα επιδιώκει να αποκαλύψει τις κακές προθέσεις των αντιπάλων του που επιδιώκουν με κάθε τρόπο να τον βλάψουν. Το γνωρίζει με βεβαιότητα (συνῄδη), το ξέρει καλά, σε μια εποχή που η συκοφαντία ήταν τόσο διαδεδομένη ώστε πολλοί ζούσαν από αυτή αποσπώντας χρηματικά ποσά από συνανθρώπους, που τους απειλούσαν με δικαστικούς αγώνες και περιπέτειες. Εξάλλου με τη φράση «...τοῖς κατηγόροις βουλομένοις ἐκ παντός τρόπου κακῶς ἐμὲ ποιεῖν» προσπαθεί να υποβάλλει την ιδέα ότι είναι θύμα της κακοβουλίας των αντιπάλων, πράγμα που συνιστά μια πρώτη προσπάθεια του Μαντιθέου να βρει ευνοϊκή αντιμετώπιση εκ μέρους των ακροατών. β) «ὦ βουλή»: Πρόκειται για τη βουλή των Πεντακοσίων (πενήντα μέλη από κάθε μία των δέκα φυλών). Οι βουλευτές αναδεικνύονταν με κλήρωση από τους δήμους. Το ουσιαστικό έργο της ολομέλειας της Βουλής ήταν η έκδοση προβουλευμάτων (προετοιμασία των προτάσεων που θα υποβάλλονταν στην εκκλησία του Δήμου), η άσκηση ορισμένων δικαστικών αρμοδιοτήτων, ο έλεγχος του έργου των αρχόντων και η διεκπεραίωση όλων γενικώς των έργων που δεν είχαν ανατεθεί στην εκκλησία του Δήμου. Οι βουλευτές είχαν κλείσει το τριακοστό έτος της ηλικίας τους και είχαν αποκτήσει κάποια 1

1η εξεταστική περίοδος από19/10/14 έως 16/11/14 πολιτική εμπειρία στις συνελεύσεις των δήμων τους. Υποβάλλονταν σε αυστηρή δοκιμασία του ήθους των πριν αναλάβουν καθήκοντα. Αποζημιώνονταν με ένα μισθό που τον 4 αι. π.χ. έφτανε τους 5 οβολούς. γ) «ἀξιῶ δέ, ὦ βουλή, ἐὰν μὲν τοῦτο μόνον ὑμῖν ἐπιδείξω τούτους δὲ ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι.»: Τα δημοκρατικά φρονήματα και οι αγώνες για τη δημοκρατία σε χαλεπούς καιρούς, όπως την εποχή των Τριάκοντα, συγκινούσαν ιδιαίτερα τους Αθηναίους και έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στη δοκιμασία των αρχόντων. Δεν αρκούσε όμως μόνο η δημοκρατική διαγωγή για την ανάληψη ενός δημόσιου αξιώματος. Έπρεπε ο εκλεγμένος άρχοντας να διαθέτει και το κατάλληλο ήθος. Ο Μαντίθεος ζητά από τους βουλευτές να εγκρίνουν την εκλογή του σε βουλευτή, μόνο εφόσον αποδείξει ότι πληροί όλες τις προϋποθέσεις. Γιʹ αυτό ακριβώς έπρεπε να δείξει αφοσίωση στο δημοκρατικό πολίτευμα και τα δημοκρατικά ιδεώδη, αλλά και να αποδείξει ότι όλη η συμπεριφορά του ως ατόμου υπήρξε άψογη («ὡς εὔνους εἰμί τοῖς καθεστηκόσι πράγμασι καὶ ὡς ἠνάγκασμαι τῶν αὐτῶν κινδύνων μετέχειν ὑμῖν...δέομαι ὑμῶν...χείρους εἶναι»). Ο Μαντίθεος λοιπόν δε θεωρεί επαρκείς για την επικύρωση της εκλογής του τη συμμετοχή του στους αγώνες της πατρίδας του και τα δημοκρατικά του φρονήματα. Θεωρεί επιβεβλημένο να αποδείξει ότι υπήρξε συνετός και μετριοπαθής στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο του («καὶ περί τὰ ἄλλα μετρίως βεβιωκώς») και ότι διέθετε ιδιότητες που η αθηναϊκή νομοθεσία θεωρούσε α παραίτητες για έναν κρατικό λειτουργό. Με το ρήμα δέομαι ο Μαντίθεος υποβάλλει μια παράκληση στους δικαστές της οποίας το περιεχόμενο εκφράζεται με την εντυπωσιακή αντίθεση «ἐμέ μέν δοκιμάζειν, τούτους δὲ ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι», όπου καταξιώνει τον ομιλητή και μειώνει τους αντιπάλους. Ο ρήτορας παρακαλεί τους δικαστές από τη μια να επικυρώσουν την εκλογή του ως βουλευτή και από την άλλη να θεωρήσουν τους κατηγόρους χειρότερους και κατώτερους απʹ ότι πριν, εφόσον βέβαια αποδείξει ότι έχει τις αρετές που προανέφερε. 3. α) Ο Μαντίθεος στην προσπάθεια του να κερδίσει την εύνοια των δικαστών παραθέτει τα ακόλουθα επιχειρήματα: α. Ευγνωμονεί σχεδόν τους κατηγόρους του, γιατί του δίνουν την ευκαιρία να απολογηθεί για τις πράξεις της ζωής του ( 1, λογικό ψυχολογικό). β. Υποστηρίζει ότι το κατηγορητήριο είναι συκοφαντίες εις βάρος του και αποτέλεσμα κακότητας η απολογία του θα το αποδείξει αυτό και θα μεταστρέψει την όποια αντιπάθεια στο πρόσωπό του σε συμπάθεια και εκτίμηση ( 1 2, λογικό ψυχολογικό). γ. Δηλώνει ότι είναι αφοσιωμένος στη δημοκρατία (δήλωση νομιμοφροσύνης) και ότι συμμετείχε στους ίδιους κινδύνους στους οποίους και οι βουλευτές ( 3,πραγματικό). δ. Τονίζει ότι η ζωή του είναι μετρημένη και κόσμια, χωρίς ακρότητες και πάθη, όπως δηλαδή απαιτεί η δημοκρατία ( 3,πραγματικό λογικό). ε. Ισχυρίζεται ότι το τριπλό κατηγορητήριο δεν ισχύει, γιατί: δεν υπηρέτησε στην τάξη των ιππέων δεν ήταν στην Αθήνα την εποχή των Τριάκοντα δε συμμετείχε στο τότε τυραννικό καθεστώς ( 3, πραγματικό). Τα επιχειρήματα α και β δημιουργούν βέβαια εντυπώσεις και συντελούν στην «εύνοια και πρόσεξη» των βουλευτών, αλλά ακόμη δεν τους πείθουν ότι ο Μαντίθεος είναι άξιος να ασκήσει το βουλευτικό του αξίωμα. - 2-

Αντίθετα, τα επιχειρήματα γ και δ φαίνονται πιο πειστικά, γιατί αναφέρονται στην ι διωτική και δημόσια ζωή του κατηγορουμένου, σε γεγονότα των οποίων οι Αθηναίοι είχαν άμεση αντίληψη. Η δήλωση του Μαντίθεου δεν μπορεί να είναι μόνο λόγια, ασύμβατα με την αλήθεια, γιατί η πραγματικότητα εύκολα θα ανέτρεπε τον ισχυρισμό του αυτόν. Σημαντικότερο όμως είναι το ε επιχείρημα, που παρουσιάζει συνοπτικά το κατηγορητήριο. Με την προδήλωσή του ο Μαντίθεος υπόσχεται να το αναιρέσει και να καταδείξει το δημοκρατικό του ήθος. Και αυτό αναμένουμε. Έτσι το προοίμιο ( 1 3), με την επιχειρηματολογία αλλά και με την ηθοποιία και παθοποιία, επιτελεί τον τριπλό σκοπό του, δηλ. τὴν πρόσεξιν, την εύνοια και τὴν ευμάθεια. β) Ο Μαντίθεος προσπαθεί να πείσει τους βουλευτές ότι διαθέτει ήθος άμεμπτο, όπως θα φανεί από τον επικείμενο έλεγχο, και τρέφει ευνοϊκά αισθήματα προς το δημοκρατικό καθεστώς της πατρίδας του. Ήδη από το προοίμιο διαγράφεται ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου που μιλά έχοντας πεποίθηση στο δίκιο του, στον αδιάβλητο χαρακτήρα του τη μετρημένη ζωή του και τα δημοκρατικά του φρονήματα. Έχει συνείδηση της αθωότητάς του και των υπηρεσιών που έχει προσφέρει στην πατρίδα του, η οποία και δικαιολογεί την αξίωσή του να αναδειχθεί ως πολιτικός άνδρας. Χαρακτηριστικό είναι το «στοίχημα» που βάζει με τους συμπολίτες του. Αν αποδείξει μόνο πως είναι ευνοϊκά διατεθειμένος προς το πολίτευμα και πως έχει πολεμήσει και διακινδυνεύσει για την πατρίδα του να μην κερδίσει τίποτα. Μόνο αν αποδείξει πως έχει ζήσει με σωφροσύνη και μετριοπάθεια να αξιωθεί να γίνει βουλευτής. 4. Τα κύρια μέρη ενός ρητορικού λόγου είναι το προοίμιο, η διήγηση, η πίστις (απόδειξη) και ο επίλογος. Προοίμιο είναι η αρχή του ρητορικού λόγου. Σύντομα ο ρήτορας ενημερώνει τον ακροατή επί του θέματος και προσπαθεί να εξασφαλίσει την εύνοια και την προσοχή του. Σπανίως ρητορικός λόγος αρχίζει χωρίς κάποιο είδος προοιμίου. Μετά το προοίμιο συνήθως ακολουθεί η πρόθεσις, σύντομη δηλαδή έκθεση του θέματος. Επίλογος. Με τον επίλογο συνήθως επιδιώκονται δύο κυρίως σκοποί, η ανάμνηση, που επιτυγχάνεται με μια συντομότατη ανακεφαλαίωση των βασικών θέσεων του λόγου και η παθοποιία που καταλήγει σε προτροπή ή αποτροπή. Όταν ο λόγος είναι πολύ σύντομος ο επίλογος δεν είναι απαραίτητος. 5. α) εἶχον: σχέση, κατοχή ἡγοῦμαι: ηγέτης, αφήγηση καθεστηκόσι: στάση, επαναστάτης βεβιωκώς: έμβιος, βιολογία ἀποδείξω: δείγμα, δείκτης β) είδηση: συνῄδη εμβόλιο: διαβεβλημένοις επικός: λέγοντος εξουσία: εἰμὶ έμφαση: φαίνωμαι 3

1η εξεταστική περίοδος από19/10/14 έως 16/11/14 Γραπτή εξέταση στo μάθημα ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ( Αδίδακτο κείμενο) Τάξη: Β Λυκείου Τμήμα: Βαθμός: Ονοματεπώνυμο: Καθηγητής: Α. Αδίδακτο κείμενο Πρόξενος δέ ὁ Βοιώτιος εὐθύς μέν μειράκιον ὤν ἐπεθύμει γενέσθαι ἀνήρ τά μεγάλα πράττειν ἱκανός. Καί διά ταύτην τήν ἐπιθυμίαν ἔδωκε Γοργίᾳ ἀργύριον τῷ Λεοντίνῳ. Ἐπεί δέ συνεγένετο ἐκείνῳ, ἱκανός νομίσας ἤδη εἶναι καί ἄρχειν καί φίλος ὤν τοῖς πρώτοις μή ἡττᾶσθαι εὐεργετῶν ἦλθεν εἰς ταύτας τάς σύν Κύρῳ πράξεις. καί ᾤετο κτήσεσθαι ἐκ τούτων ὄνομα μέγα καί δύναμιν μεγάλην καί χρήματα πολλά. τοσούτων δ ἐπιθυμῶν σφόδρα ἔνδηλον αὖ καί τοῦτο εἶχεν, ὅτι τούτων οὐδέν ἄν θέλοι κτᾶσθαι μετ ἀδικίας, ἀλλά σύν τῷ δικαίῳ καί καλῷ ᾤετο δεῖν τούτων τυγχάνειν, ἄνευ δέ τούτων μή. Ξενοφ. Κύρου Ἀνάβασις, II, 6, 16 19 ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ: μειράκιον: νεαρός, παλληκαράκι // συγγίγνομαι τινί: συναναστρέφομαι, μαθητεύω // ἡττῶμαι: είμαι κατώτερος // ἔρχομαι εἰς πράξεις: διαπραγματεύομαι // σφόδρα: πάρα πολύ // ἔνδηλον εἶχε: παρουσιάζε // κτῶμαι: αποκτώ Π Α Ρ Α Τ Η Ρ Η Σ Ε Ι Σ Α. Να μεταφράσετε το κείμενο. μονάδες 20 B1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: ἀνήρ: κλητική ενικού αριθμού μεγάλα: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθμούς ἐπιθυμίαν: δοτική πληθυντικού αριθμού φίλος: γενική πληθυντικού αριθμού ἀργύριον: αιτιατική πληθυντικού αριθμού ταύτας: ονομαστική ενικού αριθμού πράξεις: αιτιατική ενικού αριθμού - 1 -

1η εξεταστική περίοδος από19/10/14 έως 16/11/14 ὄνομα: δοτική ενικού αριθμού δύναμιν: δοτική πληθυντικού αριθμού τοῦτο: αιτιατική πληθυντικού αριθμού β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: γενέσθαι: β ενικό ευκτικής και β ενικό προστακτικής αορίστου β εἶναι: γ πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα και γ ενικό οριστικής μέλλοντα ἄρχειν: γ πληθυντικό οριστικής παρατατικού και απαρέμφ. μέλλοντα εἶχεν: β ενικό οριστικής παρακειμένου και γ ενικό οριστικής αορίστου β τυγχάνειν: γ ενικό οριστικής μέλλοντα και β ενικό προστακτικής αορίστου β Β2. α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: ὁ Βοιώτιος, γενέσθαι, φίλος, ὄνομα, ταύτας, μεγάλην. (3 μονάδες) β. Καί διά ταύτην τήν ἐπιθυμίαν ἔδωκε Γοργίᾳ ἀργύριον τῷ Λεοντίνῳ: Να κάνετε πλήρη συντακτική ανάλυση στην παραπάνω πρόταση. (4 μονάδες) γ. συνεγένετο, ἐπιθυμῶν, τυγχάνειν: Να βρείτε τα αντικείμενα των ρηματικών τύπων και να δηλώσετε τη σημασιολογική κατηγορία στην οποία ανήκει ο ρηματικός τύπος. (3 μονάδες) δ. ὄτι τούτων οὐδέν ἄν θέλοι κτᾶσθαι μετ ἀδικίας: Να χαρακτηρίσετε το είδος του ἄν και να δηλώσετε τον όρο που προσδιορίζει. (1 μονάδα) Τύχῃ ἀγαθῇ! - 2 -

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ (Αδίδακτο κείμενο) Π Α Ρ Α Τ Η Ρ Η Σ Ε Ι Σ Α. Ο Πρόξενος από τη Βοιωτία αμέσως μόλις έγινε παλληκαράκι επιθυμούσε να γίνει ικανός άνδρας ως προς το να διαχειρίζεται τις πολιτικές υποθέσεις. Και εξαιτίας αυτής της επιθυμίας έδωσε χρήματα στο Γοργία το Λεοντίνο. Αφού όμως μαθήτευσε κοντά σ εκείνον, επειδή νόμισε ότι είναι ήδη ικανός και στο να εξουσιάζει και όντας φίλος με τους πρώτους (άνδρες της πόλης) στο να μην είναι κατώτερος ως προς τις ευεργεσίες, έκανε αυτές τις διαπραγματεύσεις με τον Κύρο. και νόμιζε ότι θα αποκτήσει από αυτά σπουδαίο όνομα και μεγάλη δύναμη και πολλά χρήματα. ωστόσο αν και επιθυμούσε πάρα πολύ τόσα πολλά πράγματα παρουσίαζε πάλι και αυτό, ότι δηλαδή δε θα ήθελε να αποκτά κανένα από αυτά με άδικο τρόπο, αλλά νόμιζε ότι πρέπει να τα πετύχει με δίκαιο και έντιμο τρόπο και όχι χωρίς αυτά. Β1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: ἀνήρ: κλητική ενικού αριθμού ἄνερ μεγάλα: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθμούς μείζονα ή μείζω, μέγιστα ἐπιθυμίαν: δοτική πληθυντικού αριθμού ἐπιθυμίαις φίλος: γενική πληθυντικού αριθμού φίλων ἀργύριον: αιτιατική πληθυντικού αριθμού ἀργύρια ταύτας: ονομαστική ενικού αριθμού αὕτη πράξεις: αιτιατική ενικού αριθμού πράξιν ὄνομα: δοτική ενικού αριθμού ὀνόματι δύναμιν: δοτική πληθυντικού αριθμού δυνάμεσι τοῦτο: αιτιατική πληθυντικού αριθμού ταῦτα β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: γενέσθαι: β ενικό ευκτικής και β ενικό προστακτικής αορίστου β ΑΠΑΝΤΗΣΗ: γένοιο, γενοῦ εἶναι: γ πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα και γ ενικό οριστικής μέλλοντα ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ὦσι, ἔσται ἄρχειν: γ πληθυντικό οριστικής παρατατικού και απαρέμφ. Μέλλοντα ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ἦρχον, ἄρξαι - 7 -

εἶχεν: β ενικό οριστικής παρακειμένου και γ ενικό οριστικής αορίστου β ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ἔσχηκας, ἔσχε τυγχάνειν: γ ενικό οριστικής μέλλοντα και β ενικό προστακτικής αορίστου β ΑΠΑΝΤΗΣΗ: τεύξεται, τύχε Β2. α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: ὁ Βοιώτιος, γενέσθαι, φίλος, ταύτας, ὄνομα, μεγάλην. (3 μονάδες) ΑΠΑΝΤΗΣΗ ὁ Βοιώτιος: παράθεση στο Πρόξενος γενέσθαι: αντικείμενο, τελικό απαρέμφατο στο ἐπεθύμει φίλος: κατηγορούμενο στο Πρόξενος (εννοείται) ταύτας: επιθετικός προσδιορισμός στο πράξεις ὄνομα: αντικείμενο στο κτήσεσθαι μεγάλην: επιθετικός προσδιορισμός στο δύναμιν β. Καί διά ταύτην τήν ἐπιθυμίαν ἔδωκε Γοργίᾳ ἀργύριον τῷ Λεοντίνῳ: Να κάνετε πλήρη συντακτική ανάλυση στην παραπάνω πρόταση.(3 μονάδες) ΑΠΑΝΤΗΣΗ ἐδωκε: ρήμα Πρόξενος: υποκείμενο (εννοείται) στο ἔδωκε ἀργύριον: άμεσο αντικείμενο στο ἔδωκε Γοργίᾳ: έμμεσο αντικείμενο στο ἔδωκε τῷ Λεοντίνῳ: παράθεση στο Γοργίᾳ διά την ἐπιθυμίαν: εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας στο ἔδωκε ταύτην: επιθετικός προσδιορισμός στο ἐπιθυμίαν γ. συνεγένετο, ἐπιθυμῶν, τυγχάνειν: Να βρείτε τα αντικείμενα των ρηματικών τύπων και να δικαιολογήσετε την πτώση τους με βάση τη σημασιολογική κατηγορία στην οποία ανήκει ο ρηματικός τύπος.(3 μονάδες) ΑΠΑΝΤΗΣΗ ἐκείνῳ: αντικείμενο στο συνεγένετο (δοτική, σύνθετο με την πρόθεση συν) τοσούτων: αντικείμενο στο ἐπιθυμῶν (γενική, επιθυμίας) τούτων: αντικείμενο στο τυγχάνειν (γενική, επιτυχίας) - 8 -

δ. ὄτι τούτων οὐδέν ἄν θέλοι κτᾶσθαι μετ ἀδικίας: Να χαρακτηρίσετε το είδος του ἄν και να δηλώσετε τον όρο που προσδιορίζει.(1 μονάδα) ΑΠΑΝΤΗΣΗ Είναι δυνητικό ἄν, γιατί συντάσσεται με ευκτική. Προσδιορίζει το θέλοι (δυνητική ευκτική). - 9 -