1ο Κείμενο Καίτοι πῶς ἄν τις τὴν ἀνδρίαν ἢ τὴν φρόνησιν ἢ σύμπασαν τὴν ἀρετὴν τὴν Εὐαγόρου φανερώτερον ἐπιδείξειεν ἢ διὰ τοιούτων ἔργων καὶ κινδύνων; οὐ γὰρ μόνον φανεῖται τοὺς ἄλλους πολέμους, ἀλλὰ καὶ τὸν τῶν ἡρώων ὑπερβαλόμενος, τὸν ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων ὑμνούμενον. οἱ μὲν γὰρ μεθ ἁπάσης τῆς Ἑλλάδος Τροίαν μόνην εἷλον, ὁ δὲ μίαν πόλιν ἔχων πρὸς ἅπασαν τὴν Ἀσίαν ἐπολέμησεν ὥστ εἰ τοσοῦτοι τὸ πλῆθος ἐγκωμιάζειν αὐτὸν ἠβουλήθησαν ὅσοι περ ἐκείνους, πολὺ ἂν μείζω καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν ἔλαβεν. τίνα γὰρ εὑρήσομεν τῶν τότε γενομένων, εἰ τοὺς μύθους ἀφέντες τὴν ἀλήθειαν σκοποῖμεν, τοιαῦτα διαπεπραγμένον, ἢ τίνα τοσούτων μεταβολῶν ἐν τοῖς πράγμασιν αἴτιον γεγενημένον; Ἰσοκράτους, Εὐαγόρας 65-66 ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ «ἀλλὰ καὶ τὸν τῶν ἡρώων ὑπερβαλόμενος» ὑπερβάλλω = υπερτερώ, ξεπερνώ «οἱ μὲν γὰρ μεθ ἁπάσης τῆς Ἑλλάδος Τροίαν μόνην εἷλον» αἱρῶ τινα = κυριεύω, συλλαμβάνω, εκλέγω αἱρῶ + αιτιατική + γενική (της αιτίας) = καταδικάζω κάποιον για κάτι ἁλίσκομαι (παθητικό του αἱρῶ) = κυριεύομαι, συλλαμβάνομαι, καταδικάζομαι αἱροῦμαι = εκλέγω, προτιμώ, εκλέγομαι «πολὺ ἂν μείζω καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν ἔλαβεν» λαμβάνω τι = πιάνω, αποκτώ, καταλαμβάνω κάτι «εἰ τοὺς μύθους ἀφέντες τὴν ἀλήθειαν σκοποῖμεν» σκοπέω-ῶ = παρατηρώ, εξετάζω σκοπέω-ῶ + τελικό απαρέμφατο = σκέφτομαι να σκοπέω-ῶ + ειδικό απαρέμφατο = σκέφτομαι ότι σκοπέω-ῶ + πλάγια ερώτηση = εξετάζω, παρατηρώ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1) Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για τους παρακάτω ρηματικούς τύπους του κειμένου: φανεῖται: απαρέμφατο παρακειμένου ενεργητικής φωνής εἷλον: γενική ενικού αρσενικού γένους μετοχής του ίδιου χρόνου ἠβουλήθησαν: απαρέμφατο του ίδιου χρόνου ἔλαβεν: β ενικό προστακτικής του ίδιου χρόνου γενομένων: β ενικό προστακτικής του ίδιου χρόνου ἀφέντες: γ πληθυντικό οριστικής του ίδιου χρόνου στην άλλη φωνή 2) Να γράψετε τη γενική ενικού και την αιτιατική πληθυντικού των παρακάτω ουσιαστικών του κειμένου: ἀρετὴν ἔργων κινδύνων δόξαν μύθους 3)Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: τις: δοτική ενικού του ίδιου γένους τοιούτων: δοτική πληθυντικού του ίδιου γένους πάντων: δοτική πληθυντικού του ίδιου γένους τοσοῦτοι: αιτιατική ενικού του θηλυκού γένους 4) Να γράψετε τους άλλους βαθμούς στον ίδιο τύπο: φανερώτερον μείζω
2 ο Κείμενο Ἐξελεγχόμενος δ ὑπό τε τῶν εἰκότων ὑπό τε τῶν παραγενομένων, οὐδενὶ τρόπῳ οὔτε δικαίως οὔτε συμφερόντως ἀπολύοιτ ἂν ὑφ ὑμῶν. οἵ τε γὰρ ἐπιβουλεύοντες ἀνεξέλεγκτοι ἂν εἶεν, εἰ μήθ ὑπὸ τῶν παραγενομένων μήθ ὑπὸ τῶν εἰκότων ἐξελέγχονται ἀσύμφορόν θ ὑμῖν ἐστὶ τόνδε μιαρὸν καὶ ἄναγνον ὄντα εἴς τε τὰ τεμένη τῶν θεῶν εἰσιόντα μιαίνειν τὴν ἁγνείαν αὐτῶν, ἐπί τε τὰς αὐτὰς τραπέζας ἰόντα συγκαταπιμπλάναι τοὺς ἀναιτίους ἐκ γὰρ τούτων αἵ τ ἀφορίαι γίγνονται δυστυχεῖς θ αἱ πράξεις καθίστανται. οἰκείαν οὖν χρὴ τὴν τιμωρίαν ἡγησαμένους, αὐτῷ τούτῳ τὰ τούτου ἀσεβήματα ἀναθέντας, ἰδίαν μὲν τὴν συμφοράν, καθαρὰν δὲ τὴν πόλιν καταστῆσαι. Ἀντιφῶντος, Τετραλογία Α α, Κατηγορία φόνου ἀπαράσημος, 10-11 ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ «Ἐξελεγχόμενος δ ὑπό τε τῶν εἰκότων ὑπό τε τῶν παραγενομένων» ἐξελέγχομαι: αποδεικνύομαι ένοχος, καταδικάζομαι τὸ εἰκός: (ουδέτερο από την ουσιαστικοποιημένη μετοχή του ρ. ἔοικα) πιθανό, λογικό, πιθανότητα παραγίγνομαι: παραβρίσκομαι (η μετοχή «οἱ παραγενόμενοι» = οι μάρτυρες) «οἵ τε γὰρ ἐπιβουλεύοντες ἀνεξέλεγκτοι ἂν εἶεν» ἐπιβουλεύω: σχεδιάζω κάτι εναντίον κάποιου, μηχανεύομαι, συνωμοτώ, έχω κακές προθέσεις, επιβουλεύομαι «ἐπί τε τὰς αὐτὰς τραπέζας ἰόντα συγκαταπιμπλάναι τοὺς ἀναιτίους» συγκαταπίπλημι: συμπληρώνω, γεμίζω μαζί με άλλον, τρώω και πίνω στο ίδιο τραπέζι με άλλους
ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1) ὑπὸ τῶν παραγενομένων: Να αναλύσετε την επιθετική μετοχή σε αναφορική πρόταση. 2) Να γράψετε τις ζητούμενες πτώσεις των παρακάτω ουσιαστικών του κειμένου: τὰ τεμένη: δοτική και αιτιατική ενικού αριθμού τὰς τραπέζας: δοτική και αιτιατική ενικού αριθμού αἱ πράξεις: κλητική ενικού αριθμού και αιτιατική πληθυντικού αριθμού τὰ ἀσεβήματα: δοτική ενικού και πληθυντικού αριθμού 3) Να γράψετε τις ζητούμενες πτώσεις των παρακάτω επιθέτων του κειμένου: ἀνεξέλεγκτοι: στις πλάγιες πτώσεις των δύο αριθμών του ουδετέρου γένους ἀναιτίους: στις πλάγιες πτώσεις των δύο αριθμών του θηλυκού γένους δυστυχεῖς: στις πλάγιες πτώσεις των δύο αριθμών του αρσενικού γένους. 4) Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους των παρακάτω ρηματικών τύπων του κειμένου: οἱ ἐπιβουλεύοντες: β ενικό ευκτικής ενεστώτα και απαρέμφατο αορίστου στην ίδια φωνή. ὄντα: γ ενικό οριστικής και απαρέμφατο μέλλοντα. συγκαταπιμπλάναι: γ πληθυντικό οριστικής ενεστώτα και απαρέμφατο παρακειμένου στην ίδια φωνή. 5) Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους των παρακάτω ρηματικών τύπων: μιαίνειν: το απαρέμφατο του μέλλοντα στην ίδια φωνή. εἰσιόντα: το β πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα. συγκαταπιμπλάναι: το γ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού. καθίστανται: το β ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ενεργητική φωνή. ἀναθέντας: το β ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ίδιου χρόνου και στις δύο φωνές. καταστῆσαι: το γ ενικό πρόσωπο της ευκτικής του β αορίστου.