ΜΕΘΟ ΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΥΛΙΣΤΗΡΙΟΥ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΠ ΚΑΤΑ EMAS

ΜΕΘΟ ΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΥΛΙΣΤΗΡΙΟΥ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΠ ΚΑΤΑ EMAS Ι. Γαγλίας 1,. Λαµπρινούδης 1, Μ. Καραβασίλη 2, Π. Αντωνακόπουλος 4, Ε. Ζαχαράκη 3, Θ. Κόλλιας 2, Σ. Λάττας 2, Θ. Θωµά 2, Μ. K. Καρασούλας 4, Π. Ζουρνατζίδου 2 1 ΕΛ.ΠΕ. Α.Ε., 17 ο χλµ. Εθνικής Οδού Αθηνών Κορίνθου, 19300, Ασπρόπυργος 2 Ασπροφός Α.Ε., Ελ. Βενιζέλου 284, 17675, Καλλιθέα, Αθήνα 3 SPEC Α.Ε., Κηφισίας 84 & Ξηροµερίου 2, 11526, Αµπελόκηποι, Αθήνα 4 ΕΝΝΟΥΣ ΕΠΕ., 3 ης Σεπτεµβρίου 53, 10433, Αθήνα KEYWORDS: EMAS, Περιβαλλοντικές πτυχές, Περιβαλλοντική επισκόπηση, Αξιολόγηση, ιυλιστήριο ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η µεθοδολογία που εφαρµόστηκε για την Περιβαλλοντική Επισκόπηση του ιυλιστηρίου Ασπροπύργου, στα πλαίσια της ανάπτυξης από την ΕΛ.ΠΕ Α.Ε. Συστήµατος Περιβαλλοντικής ιαχείρισης κατά EMAS στις εν λόγω εγκαταστάσεις, καθώς επίσης και αναφορά στη µεθοδολογία αξιολόγησης των πτυχών. Τα διυλιστήρια πετρελαίου είναι πολύπλοκοι οργανισµοί, που παρουσιάζουν ιδιαίτερη δυσκολία στην ανάπτυξη Συστηµάτων Περιβαλλοντικής ιαχείρισης. Η ανάλυση της ιδιαιτερότητας της εφαρµογής της Περιβαλλοντικής Επισκόπησης µπορεί να αποτελέσει εργαλείο για την ορθότερη εφαρµογή του Συστήµατος EMAS σε οργανισµούς αναλόγου µεγέθους και πολυπλοκότητας. METHODOLOGY OF THE ENVIRONMENTAL REVIEW FOR EMAS DEVELOPMENT AT ASRPOPIRGOS REFINERY I. Gaglias 1, D. Labrinoudis 1, M. Karavasili 2, P. Antonakopoulos 4, E. Zacharaki 3, T. Kollias 2, S. Lattas 2, T. Thoma 2, M. K. Karasoulas 4, P. Zournatzidou 2 1 EL.PE. S.A., 17 th km Athens Corinth National Highway 2 Asprofos S.A., El. Venizelou 284, 17675, Kallithea, Athens 3 SPEC S.A., Khfisias 84 & Xiromerou 2, 11526, Ampelokipoi, Athens 4 ENNOYS E.P.E., 3 rd September 53, 10433, Athens KEYWORDS: EMAS, environmental review, refinery 1

INTRODUCTION The implemented methodology of the Environmental Review at Aspropirgos Refinery, in the framework of EMAS development by EL.PE S.A, is presented in this paper. Also, the evaluation of aspects is mentioned. Oil refineries are complex organizations with special difficulties in the development of Environmental Management Systems. The analysis of the specificity of Environmental Review implementation can be used as an instrument for the proper and correct development of EMAS to organizations of similar size and complexity to the refinery. 1. EΙΣΑΓΩΓΗ Η ανάπτυξη Συστήµατος Περιβαλλοντικής ιαχείρισης κατά EMAS σε πολύπλοκους οργανισµούς, παρουσιάζει ιδιαίτερη δυσκολία, όχι µόνο εξαιτίας της έκτασης των διαδικασιών που πρέπει να εξετασθούν και των αλληλεπιδράσεων τους, αλλά και λόγω του τεράστιου όγκου πληροφορίας που πρέπει να συλλεχθεί και να διαχειρισθεί. Η Περιβαλλοντική Επισκόπηση αποτελεί σηµαντική φάση για το σχεδιασµό του EMAS. Στα πλαίσια της σύζευξης περιβάλλοντος και βιοµηχανικής ανάπτυξης και πέραν από θέµατα συµµόρφωσης µε την περιβαλλοντική νοµοθεσία, αποφασίστηκε από την ΕΛΠΕ Α.Ε. η Ανάπτυξη και Εφαρµογή ΣΠ κατά EMAS στo ιυλιστήριo Ασπροπύργου. Το έργο ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2003, ανατέθηκε σε 3 εταιρείες και συνεχίζεται µέχρι σήµερα µε προοπτική να περατωθεί το καλοκαίρι του 2005 (πιστοποίηση κατά EMAS). Αφορά στις κυρίως εγκαταστάσεις του ιυλιστηρίου, το Κτίριο της ιοίκησης και στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης καυσίµων στα Μέγαρα. Το ιυλιστήριο Ασπροπύργου απέχει 15 χλµ από την Αθήνα και ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1958, ενώ από τότε έχει επεκταθεί και αναβαθµιστεί ώστε σήµερα να αποτελεί ένα από τα πλέον σύγχρονα διυλιστήρια της Ευρώπης. Το 1998 η δοµή του διυλιστηρίου αντιστοιχούσε σε Confinguration Index ίσο µε 10,4 (Solomon Associates, 1998) σε σύγκριση µε το µέσο όρο των αντίστοιχων δεικτών των διυλιστηρίων της υτικής Ευρώπης, ο οποίος για την ίδια χρονιά ήταν 8,5. Το διυλιστήριο Ασπροπύργου παράγει όλο το φάσµα των πετρελαϊκών προϊόντων (εκτός λιπαντικών) τα οποία πληρούν τις προδιαγραφές που επιβάλουν οι οδηγίες της Ε.Ε. για την ποιότητα των πετρελαιοειδών και για τον περιορισµό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η ετήσια ονοµαστική του δυναµικότητα, από τον Ιανουάριο του 2000, ανέρχεται στα 6.700 kt (135,000 bpd). Η δυναµικότητα των µονάδων µετατροπής είναι µεγαλύτερη από τη δυναµικότητα διύλισης, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στο διυλιστήριο Ασπροπύργου να επεξεργάζεται την περίσσεια του ατµοσφαιρικού υπολείµµατος και το απόσταγµα κενού που παράγονται στο διυλιστήριο Θεσσαλονίκης και ως εκ τούτου το διυλιστήριο Ασπροπύργου παράγει ποσότητες προϊόντων µεγαλύτερες από την ονοµαστική δυναµικότητα διύλισης. Το διυλιστήριο Ασπροπύργου διαθέτει επίσης µονάδα συµπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύµατος µε δυναµικότητα 50 MW που καλύπτει το σύνολο των αναγκών του διυλιστηρίου σε ηλεκτρική ενέργεια και επιτρέπει την πώληση µικρής περίσσειας στη ΕΗ. ιαθέτει επίσης 4 µονάδες αφαλάτωσης θαλασσινού νερού, που εξασφαλίζουν την προµήθεια νερού σε χαµηλό κόστος και µειώνουν την εξάρτησή του από εξωτερικές πηγές [1]. Οι κυριότερες µονάδες παρουσιάζονται στον Πίνακα 1. 2

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Κυριότερες Μονάδες ιυλιστηρίου Ασπροπύργου Μονάδες Απόσταξη Αργού Πετρελαίου Crude distillation Απόσταξη υπό κενό Vacuum distillation Υδρογονοεπεξεργασία Νάφθας Naptha hydrotreating Καταλυτική Αναµόρφωση συνεχούς Αναγέννησης - CCR Ισοµερισµός Ελαφριάς Νάφθας Light naptha isomerisation Υδρογοναποθείωση ντήζελ Gasoil desulphurisation Υδρογονοδιάσπαση αποστάγµατος κενού Vacuum gasoil mild hydrocracker Καταλυτική Πυρόλυση Fluid Catalytic Cracker (FCC) Ιξωδόλυση - Visbreaker Παραγωγή ΜΤΒΕ ΜΤΒΕ Γλύκανση Κηροζίνης Kerosene Merox Κορεσµός Βενζολίων Benzene saturation Παραγωγή Υδρογόνου Hydragen production Ανάκτηση Θείου Sulphur recovery Μονάδα Συµπαραγωγής Combined Cycle Power Generation Αφαλάτωση θαλασσινού νερού Sea Water Desalination Το απλοποιηµένο διάγραµµα ροής του ιυλιστηρίου παρουσιάζεται στο σχήµα 1. ΥΓΡΑΕΡΙΑ Ανάκτηση Υγραερίων ιαχωρισµός Νάφθας Ισοµερισµός ιαχωριστής Προπυλενίου ΠΡΟΠΥΛΕΝΙΟ ΒΕΝΖΙΝΕΣ ΑΡΓΟ Ατµοσφαιρική Ατµοσφαιρική Απόσταξη Απόσταξη Merox Merox Αποθειώσεις VGO Αναµόρφωση JET ΝΤΗΖΕΛ SRAR Απόσταξη Κενού Υδρογονοδιάσπαση Καταλυτική Καταλυτική Πυροδιάσπαση Πυροδιάσπαση Ιξωδόλυση ΜΑΖΟΥΤ ΑΣΦΑΛΤΟΣ Σχήµα 1. Απλοποιηµένο διάγραµµα ροής ιυλιστηρίου Για τη διενέργεια της Περιβαλλοντικής Επισκόπησης εφαρµόστηκαν όλες οι απαιτήσεις του Κανονισµού 761/2001/ΕΚ [2]. Έτσι λοιπόν, χρησιµοποιήθηκαν ερωτηµατολόγια για συνεντεύξεις µε στελέχη, µηχανικούς και υπεύθυνους µονάδων, επιτόπου παρατηρήσεις και επισκέψεις, συλλογή 3

στοιχείων από µελέτες του ιυλιστηρίου, συλλογή στοιχείων από τα ηµερολόγια καταγραφής εκποµπών ρύπων (σηµειακών και διάχυτων), στοιχεία από τη Μονάδα Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων κλπ. Επιπλέον, καταγράφηκε και µελετήθηκε όλη η σχετική περιβαλλοντική νοµοθεσία που αφορά στη λειτουργία του ιυλιστηρίου. Για την Περιβαλλοντική Επισκόπηση εργάστηκαν συνολικά 10 άτοµα από τις 3 εταιρείες και 3 στελέχη από την ΕΛ.ΠΕ. Α.Ε. Η διάρκεια της Επισκόπησης ήταν 7 µήνες. Καταγράφηκαν οι υφιστάµενες περιβαλλοντικές πρακτικές και πτυχές της εγκατάστασης. Οι τελευταίες αξιολογήθηκαν για τη σηµαντικότητά τους σύµφωνα µε τεκµηριωµένα κριτήρια: οικολογικό, νοµοθετικό, κοινωνικής ευαισθησίας, παρελθόντων συµβάντων και ποιότητας δεδοµένων. Από την Επισκόπηση προέκυψαν περισσότερες των 250 Πτυχών, από τις οποίες περίπου το 15% κρίθηκαν πολύ σηµαντικές. 2. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Η Περιβαλλοντική Επισκόπηση κάλυψε το σύνολο των εγκαταστάσεων του ιυλιστηρίου Ασπροπύργου καθώς και τις εγκαταστάσεις της εταιρείας στα Μέγαρα. Επίσης, εξετάστηκαν θέµατα που αφορούν στις Περιβαλλοντικές Πτυχές της λειτουργίας του Κτιρίου ιοίκησης και των εκεί υπηρεσιών, δεδοµένης της ύπαρξης δραστηριοτήτων που επηρεάζουν άµεσα τη λειτουργία του ιυλιστηρίου (πχ. αγορά αργού, προµήθεια υλικών κλπ). Η περιβαλλοντική επισκόπηση περιελάµβανε τα ακόλουθα πεδία: Τον προσδιορισµό και την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών πτυχών της εγκατάστασης. Τον προσδιορισµό της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας αναφορικά µε τις δραστηριότητες και τα προϊόντα της εγκατάστασης. Τη συγκέντρωση των υφιστάµενων διαδικασιών σχετικά µε θέµατα περιβαλλοντικής διαχείρισης ή καταγραφή των υφιστάµενων πρακτικών (στην περίπτωση που δεν υπάρχουν τεκµηριωµένες διαδικασίες). Η Περιβαλλοντική Επισκόπηση περιελάµβανε 24 κύριες µονάδες, τις βοηθητικές και λοιπές εγκαταστάσεις (πχ, αγωγοί, κτίριο διοίκησης κλπ), συνεντεύξεις µε την πλειοψηφία των στελεχών και συνεργασία µε όλους τους µηχανικούς και τους υπευθύνους λειτουργίας των µονάδων. Χρησιµοποιήθηκαν οι µέθοδοι που είναι σαφώς καθορισµένοι στον Κανονισµό 761/2001/ΕΚ. Τα εργαλεία για τη διενέργεια της Περιβαλλοντικής Επισκόπησης που χρησιµοποιήθηκαν ήταν: Ανάπτυξη ερωτηµατολογίων για συναντήσεις µε στελέχη και υπεύθυνους µονάδων Ανάπτυξη εντύπων καταγραφής πτυχών, αναλυτικών δεδοµένων και πρακτικών Κατάρτιση καταλόγου σχετικής µε τα ιυλιστήρια Περιβαλλοντικής Νοµοθεσίας Κωδικοποίηση Προβλέψεων Περιβαλλοντικών Όρων ιυλιστηρίου Επιπλέον, πραγµατοποιήθηκε: Συλλογή στοιχείων από µελέτες (ΜΠΕ, Μελέτη Υγρών Αποβλήτων, Μελέτη Στερεών Αποβλήτων κλπ) Συλλογή όλων των ηµερολογίων και των αναφορών προς τις Αρχές των τελευταίων 3 ετών Συλλογή στοιχείων από εκποµπές βάσει υπολογιστικών µεθόδων Συγκέντρωση υφιστάµενων διαδικασιών σχετικά µε περιβαλλοντικά θέµατα 4

Σηµειώνεται, ότι ως έτος αναφοράς ορίσθηκε το 2003. Ειδικότερα: 2.1 Θεµατικά Πεδία Ερωτηµατολογίου Περιβαλλοντικής Επισκόπησης Τα θεµατικά πεδία που καλύφθηκαν από το Ερωτηµατολόγιο ήταν τα ακόλουθα: Περιβαλλοντική Πολιτική και Περιβαλλοντική ήλωση Περιβαλλοντικοί Στόχοι και Προγράµµατα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης Νοµικές Απαιτήσεις Οργανωτική δοµή και ευθύνες Εκπαίδευση σε Περιβαλλοντικά Θέµατα Ενηµέρωση ευαισθητοποίηση προσωπικού Εσωτερική επικοινωνία (από ιοίκηση προς εργαζόµενους και αντίστροφα) Εξωτερική επικοινωνία (από την Εταιρεία προς το κοινό και τις Αρχές) ιαχείριση εγγράφων ιαδικασίες, Οδηγίες και Γραπτά Κείµενα Αναγνώριση Περιβαλλοντικών Πτυχών και σηµαντικότητά τους Επιχειρησιακός έλεγχος (δραστηριότητες που έχουν επίπτωση στο περιβάλλον) Ετοιµότητα και απόκριση σε Έκτακτα Περιστατικά Παρακολούθηση Περιβαλλοντικής Επίδοσης και µετρήσεις Αρχεία σχετικά µε το Περιβάλλον (έντυπα και ηλεκτρονικά) Περιβαλλοντικές µη συµµορφώσεις ιορθωτικές και προληπτικές ενέργειες Περιβαλλοντικές Επιθεωρήσεις Περιβαλλοντική Ανασκόπηση από ιοίκηση Να σηµειωθεί, ότι ανάλογα µε τις αρµοδιότητες του στελέχους των ΕΛΠΕ, χρησιµοποιήθηκαν και τα σχετικά θεµατικά πεδία του Ερωτηµατολογίου. 2.2 Έντυπα Καταγραφής Πτυχών Σε επίπεδο Μονάδων συντάχθηκαν Έντυπα Καταγραφής Πτυχών, όπου παρουσιάζονται µε συνοπτικό τρόπο οι καταναλώσεις των υλικών (επικίνδυνων και µη), τα χαρακτηριστικών πτυχών (σηµεία παραγωγής, συχνότητα, ιδιότητες και οριακές τιµές µε βάση τη Νοµοθεσία ή τους Περιβαλλοντικούς Όρους) και η διαχείριση των αποβλήτων. Τέλος, απεικονίζονται όλες οι πτυχές κάθε µονάδας σε απλοποιηµένο διάγραµµα και περιγράφονται οι πρακτικές που ακολουθούνται σε έκτακτα περιστατικά. Τα έντυπα που χρησιµοποιήθηκαν για τη λήψη των στοιχείων ήταν: Έντυπο Σύνοψης Καταγραφής Πτυχών Έντυπο Καταγραφής Ηµερολογίων Αναφοράς Έντυπο Καταγραφής Εστίας Καύσης Έντυπο Καταγραφής Καµινάδας Έντυπο Καταγραφής Υγρών Αποβλήτων Έντυπο Καταγραφής Στερεών Αποβλήτων Έντυπο Καταγραφής Επικινδύνων Υλικών Έντυπο Καταγραφής Λοιπών Πτυχών Έντυπο Καταγραφής Υπολογιστικών Εκτιµήσεων Πτυχών 5

2.3 Κατάλογος Περιβαλλοντικής Νοµοθεσίας σχετικής µε τα ιυλιστήρια Η Περιβαλλοντική Νοµοθεσία που σχετίζεται µε τα ιυλιστήρια καλύπτει ένα ευρύ πεδίο θεµάτων. Επιπλέον, τα θέµατα που άπτονται του ιυλιστηρίου περιγράφονται πέραν από την Ελληνική Νοµοθεσία και σε Ευρωπαϊκές Οδηγίες, αλλά και σε ιεθνείς Συνθήκες. όπως παρουσιάζονται στον πίνακα 2. H συνολική Ελληνική Νοµοθεσία συνίσταται σε Νόµους, Προεδρικά ιατάγµατα, Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις, Πράξεις Υπουργικού Συµβουλίου, Κανονιστικές ιατάξεις, Εγκυκλίους και Νοµαρχιακές Αποφάσεις. Η Ευρωπαϊκή Νοµοθεσία περιλαµβάνει Οδηγίες, Αποφάσεις και Κανονισµούς. ΠΙΝΑΚΑΣ 2. Περιβαλλοντική Νοµοθεσία σχετικά µε το ιυλιστήριο Αριθµός Νοµοθετικών ιατάξεων Θεµατικό Πεδίο Ελληνική Νοµοθεσία Ευρωπαϊκές Οδηγίες ιεθνείς Συνθήκες Γενικά θέµατα 15 9 - Αδειοδότηση 9 3 - Κλιµατική Αλλαγή 2 4 2 Αέριες εκποµπές 8 6 1 Ποιότητα ατµόσφαιρας 7 12 - ιαχείριση υδάτων 19 10 - Θαλάσσια ρύπανση 33 2 - Στερεά απόβλητα 15 42 2 Ατυχήµατα µεγάλης έκτασης 1 2 Θόρυβος 3 - - Ακτινοπροστασία 3 - - Βιοποικιλότητα 7 - - ΣΥΝΟΛΟ 114 90 5 2.4 Κωδικοποίηση Περιβαλλοντικών Όρων ιυλιστηρίου Οι Περιβαλλοντικοί Όροι του ιυλιστηρίου αναφέρονται σε απαιτήσεις σχετικά µε την ποιότητα ατµόσφαιρας, τις διάχυτες εκποµπές, τις εκποµπές από σηµειακές πηγές και από τις δεξαµενές, τη διακίνηση των καυσίµων, τα υγρά απόβλητα, τα στερεά απόβλητα και τα ηµερολόγια και τις αναφορές προς τις αρχές. Η κωδικοποίηση έγινε για κάθε µονάδα του ιυλιστηρίου και είχε τη µορφή που περιγράφεται στον Πίνακα 3. ΠΙΝΑΚΑΣ 3. Κωδικοποίηση απαιτήσεων Περιβαλλοντικών Όρων σε σχέση µε τα ευρήµατα της Περιβαλλοντικής Επισκόπησης Απαιτήσεις Συχνότητα µέτρησης Τήρηση ηµερολογίων Μετρούµενες τιµές Άλλες ενέργειες Παρατηρήσεις Ευρήµατα 6

2.4 Κατάλογος Περιβαλλοντικών Πτυχών Το τελικό αποτέλεσµα της Περιβαλλοντικής Επισκόπησης προήλθε από τις πληροφορίες που συλλέχθηκαν από τα τέσσερα βασικά εργαλεία (ερωτηµατολόγια, έντυπα καταγραφής, κατάλογος νοµοθεσίας, κωδικοποίηση περιβαλλοντικών όρων). Για κάθε µονάδα, οι Περιβαλλοντικές Πτυχές οργανώθηκαν µε τον τρόπο που περιγράφεται στον Πίνακα 4. ΠΙΝΑΚΑΣ 4. Κατάλογος Περιβαλλοντικών Πτυχών ραστηριότητα Περιβαλλοντικές Πτυχές Άµεσες Έµµεσες Ποσότητα Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Ύπαρξη Νοµοθεσίας ή απαιτήσεων Π.Ο. Όρια Μετρήσεις Σχόλια 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ο προσδιορισµός και η αξιολόγηση των Περιβαλλοντικών Πτυχών πραγµατοποιήθηκε µε βάση τεκµηριωµένα κριτήρια. Από την Επισκόπηση προέκυψαν περισσότερες των 250 Περιβαλλοντικών Πτυχών, από τις οποίες περίπου το 15% κρίθηκαν πολύ σηµαντικές. Εφαρµόσθηκαν τα ακόλουθα κριτήρια: οικολογικά, νοµοθετικά, κοινωνικής ευαισθησίας, παρελθόντων συµβάντων και επάρκειας στοιχείων. Ειδικότερα: Τα οικολογικά κριτήρια (Ε) εφαρµόζονται για την αξιολόγηση κάθε περιβαλλοντικής επίπτωσης (βάσει του ορισµού του Προτύπου ISO14001:1996) [2] κάθε πτυχής σε κάθε στοιχείο του περιβάλλοντος (ατµόσφαιρα, θάλασσα, έδαφος κλπ). Τα νοµοθετικά κριτήρια (L) εξετάζουν την ύπαρξη σχετικής µε την πτυχή νοµοθεσίας και αξιολογούν τη συµµόρφωση των ΕΛΠΕ/ΒΕΑ βάσει των απαιτήσεων της ελληνικής και κοινοτικής νοµοθεσίας. Το κριτήριο της κοινωνικής ευαισθησίας (S) - βάσει του Παραρτήµατος ΙΙΙ της Σύστασης της Επιτροπής 680/2001/ΕΚ [3] -αναφέρεται στη σηµασία της πτυχής για τους άµεσα ενδιαφερόµενους και εργαζόµενους) Το κριτήριο των παρελθόντων συµβάντων (P) αναφέρεται σε παλαιότερα γεγονότα µεγάλου βαθµού σοβαρότητας (severity) που σχετίζονται µε την πτυχή 7

Το κριτήριο της επάρκειας στοιχείων (D) εισέρχεται για να δώσει βαρύτητα σε πτυχές για τις οποίες δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία, ώστε να αποφευχθεί η περίπτωση υποεκτίµησης Για τη συνολική αξιολόγηση έγινε χρήση µαθηµατικής σχέσης. Μαθηµατικές σχέσεις, γενικά, χρησιµοποιούνται στην αξιολόγηση των Περιβαλλοντικών Πτυχών, πολύπλοκων και µεγάλων οργανισµών, όπως τα διυλιστήρια πετρελαίου [4], [5]. Η µαθηµατική σχέση που χρησιµοποιήθηκε ήταν: Σ = α E 1/Emax + β L 1/Lmax + γ S 1/Smax + δ P 1/Pmax + ε D 1/Dmax Για την εξαγωγή της συνολικής βαθµολογίας της κάθε Περιβαλλοντικής Πτυχής χρησιµοποιήθηκε ο Πίνακας 5. 8

ΠΙΝΑΚΑΣ 5. Αξιολόγηση Περιβαλλοντικών Πτυχών Μονάδα ή ιαδικασία ιυλιστηρίου Πτυχή Επίπτωση Συνθήκες λειτουργίας (Κ ή ΜΚ) Οικολογικά Κριτήρια (E) Νοµοθετικά Κριτήρια (L) Κοινωνική Ευαισθησία (S) Παρελθόντ α Συµβάντα (P) Επάρκεια Στοιχείων (D) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗ ΣΗ (Σ) Μέγεθος Σοβαρότητα Συχνότητα Ύπαρξη Νοµοθεσίας Συµµόρφωση Υπερβάσεις 9

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από την Περιβαλλοντική Επισκόπηση ενός τόσο µεγάλου και περίπλοκου οργανισµού προκύπτουν τα ακόλουθα συµπεράσµατα: Απαιτείται µεγάλος αριθµός προσωπικού (στο συγκεκριµένο έργο συµµετέχουν 3 εταιρείες, 10 άτοµα), το οποίο πρέπει να είναι εξειδικευµένο σε θέµατα διύλισης πετρελαίου. Απαιτείται µεγάλο χρονικό διάστηµα για την υλοποίηση πλήρους Περιβαλλοντικής Επισκόπησης (7 µήνες για το εν λόγω έργο) Το κόστος είναι υψηλό συγκρινόµενο µε το αντίστοιχο για την εφαρµογή ΕΜΑS σε µικρότερους ή απλούστερους οργανισµούς. Απαιτείται σωστός σχεδιασµός, καλή οργάνωση και συντονισµός κατά τη διενέργεια της Περιβαλλοντικής Επισκόπησης, καθώς ο όγκος της πληροφορίας είναι µεγάλος. Το πεδίο της σχετικής µε τα διυλιστήρια πετρελαίου Περιβαλλοντικής Νοµοθεσίας, στην ουσία καλύπτει όλες τις διαστάσεις του Περιβαλλοντικού ικαίου, εφόσον υπάρχουν πάρα πολλές Περιβαλλοντικές Πτυχές. Για την Αξιολόγηση των Πτυχών απαιτούνται σαφή και αντικειµενικά κριτήρια (µαθηµατική σχέση). Οι συλλεγόµενες πληροφορίες από την Περιβαλλοντική Επισκόπηση είναι εξαιρετικά κρίσιµο να είναι αξιόπιστες και σε βάθος, για την περαιτέρω εξέλιξη του έργου. Η φιλοσοφία, η µέθοδος και τα εργαλεία της Περιβαλλοντικής Επισκόπησης είναι σύµφωνα µε τα καθοριζόµενα από τον Κανονισµό ΕΜΑS (761/2001/EK). 5. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Ασπροφός Α.Ε (2000) ΜΠΕ Βιοµηχανικών Εγκαταστάσεων Ασπροπύργου, Αθήνα. 2. Ε.Ε (2001) Kανονισµός (ΕΚ) Αριθµ.761/2001 για την εκούσια συµµετοχή οργανισµών σε Κοινοτικό Σύστηµα Οικολογικής ιαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου (ΕMAS), Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Νο. L 114/24.04.01, σελ. 1. 3. Ε.Ε. (2001) Σύσταση της Επιτροπής σχετικά µε κατευθύνσεις για την εφαρµογή του Κανονισµού (ΕΚ) Αριθµ.761/2001 για την εκούσια συµµετοχή οργανισµών σε Κοινοτικό Σύστηµα Οικολογικής ιαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου (ΕMAS), Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Νο. L 247/17.09.01, σελ. 24. 4. Losa J.L. (1997) The OCARIZ method to identify significant environmental aspects: A case study in the Gothenburg AB Nyn s Petroleum Bitumen Refinery, International Institute for Industrial Environmental Economics, Lund University, Sweden. 5. Lundie S., G. Huppes (1999) Environmental assessment of products: The ranges of societal preferences method International Journal of LCA, Vol. 4 (1), pp. 7 15. 10