HealthDaily. Τα προβλήματα και οι προκλήσεις που θέτουν ένα περιβάλλον λιτότητας στην POLICY & ECONOMICS

HealthDaily EXECUTIVE BRIEFING FOR HEALTH AND PHARMA PROFESSIONALS CANCER ORGANISED BY UNDER THE AUSPICES POLICY & ECONOMICS C O N F E R E N C E Ensuring Quality and Equality of Treatment www.cancerconference.gr #cancerpolicygr SPECIAL EDITION Το συνέδριο για τις πολιτικές & τα οικονομικά του καρκίνου Τα προβλήματα και οι προκλήσεις που θέτουν ένα περιβάλλον λιτότητας στην πρόληψη και θεραπεία του καρκίνου, η άποψη των γιατρών και των ασθενών, οι πολιτικές αποφάσεις τις οποίες καλείται να λάβει και να υλοποιήσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, αλλά και τα νέα σημαντικά όπλα που προσφέρει η επιστήμη στη μάχη κατά του καρκίνου είναι μερικά από τα θέματα που συζητήθηκαν από εξέχοντες Έλληνες και ξένους ομιλητές στο Cancer Policy & Economics Conference: «Ensuring Quality and Equality of Treatment», το οποίο διοργανώθηκε την Τρίτη 24 Φεβρουαρίου 2015 από το εξειδικευμένο καθημερινό newsletter για την υγεία, Health Daily και την Boussias Communications, υπό την αιγίδα του ΣΦΕΕ στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», στην Αθήνα. Για να δείτε τις παρουσιάσεις των ομιλητών του συνεδρίου πατήστε εδώ. 1 14

EXECUTIVE BRIEFING FOR HEALTH AND PHARMA PROFESSIONALS ΕΝΟΤΗΤΑ 1 THE IMPACT OF CANCER ON PUBLIC HEALTH, ECONOMY AND SOCIETY MARK LΑWLER Καθηγητής, επικεφαλής του Centre for Cancer Research and Cell Biology, Queen s University Belfast Την πρώτη ενότητα του συνεδρίου άνοιξε ο καθηγητής Mark Lawler, με την ομιλία του για την καταγραφή των ανισοτήτων στην Ευρώπη στη σύγχρονη εποχή, καθώς και την αναγκαία αντιμετώπιση αυτών, τονίζοντας ότι η υγειονομική περίθαλψη είναι δικαίωμα και όχι πολυτέλεια. Αναφέρθηκε στην ίδρυση του Εuropean Cancer Concord (ECC) με στόχο τόσο την παρακολούθηση της υγειονομικής περίθαλψης και των ανισοτήτων στον καρκίνο όσο και την άμεση αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων. Σημαντικό όπλο, όπως αναφέρει και ο ίδιος, είναι το European Cancer Patience Bill of Rights, βασικούς άξονες του οποίου αποτελούν η ενεργή συμμετοχή του ασθενή στη θεραπεία του, η ακριβής ενημέρωση του νοσούντα για υπηρεσίες και μελέτες και, τέλος, η αποτελεσματική οργάνωση των συστημάτων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ώστε να διευκολύνεται στο μέγιστο ο ασθενής. Οι δύο βασικές αιτίες ανισοτήτων που υπογραμμίστηκαν είναι η άνιση πρόσβαση των ασθενών σε φάρμακα και θεραπείες και η ηλικία. Στόχος, λοιπόν, της κοινωνίας και της Ευρώπης εν γένει, είναι η εγκαθίδρυση προγραμμάτων πίεσης της κυβέρνησης, ώστε να αλλάξουν τα δεδομένα. Όμως, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο καθηγητής Mark Lawler, πρέπει να εξετάσουμε και την οικονομική πλευρά του ζητήματος. Επομένως, το κόστος της καρκινικής θεραπείας πρέπει να είνα μεν το βέλτιστο για τον ασθενή αλλά και το πιο βιώσιμο για την κοινωνία. Ο μοναδικός τρόπος για την επίτευξη αυτού του στόχου σε κυβερνητικό επίπεδο είναι να καταγράψουμε το κόστος της ιατρικής φροντίδας σε πραγματικό χρόνο και τον τρόπο με τον οποίο κάθε χώρα ξοδεύει για την αντικαρκινική πολιτική της. Τέλος, ο καθηγητής Mark Lawler υπογράμμισε πως η βάση ολόκληρης της ιατρικής κοινότητας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ακόμα και αυτού του συνεδρίου, θα πρέπει να είναι ο ασθενής. «Η βάση ολόκληρης της ιατρικής κοινότητας και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης θα πρέπει να είναι ο ασθενής» 2 14

ΠΑΡΙΣ ΚΟΣΜΙ ΗΣ Ογκολόγος-Παθολόγος στο Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ και πρώην πρόεδρος του ESMO Ο Πάρις Κοσμίδης, παρουσίασε στοιχεία θνησιμότητας ανά είδος καρκίνου στην Ελλάδα και σκιαγράφησε τη συνολική εικόνα θνησιμότητας εξαιτίας του καρκίνου συγκριτικά με το εξωτερικό, σύμφωνα με δεδομένα από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, καθώς όπως τόνισε δεν υπάρχει κανένα αρχείο με επίσημα στοιχεία. Επίσης, προχώρησε σε σύγκριση των αιτιών θανάτου από καρκίνο σε Ελλάδα και Αμερική, όπου υπάρχει οργανωμένο σύστημα συλλογής δεδομένων. Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία από τη δεκαετία του 90 και μετά τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο στις περισσότερες χώρες αρχίζουν να μειώνονται, ενώ στην Ελλάδα παρατηρείται μια σταθερή πορεία των ποσοστών αυτών μέχρι το 2004. Όπως προβλέπει ο κ. Κοσμίδης, τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο στην Ελλάδα τα χρόνια της κρίσης θα αυξηθούν, όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες με χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα. Παράλληλα, ο κ. Κοσμίδης παρέθεσε τα 10 είδη καρκίνου με την υψηλότερη θνησιμότητα στην Ελλάδα και στα δύο φύλα, όπου πνεύμονες, παχύ έντερο και μαστός καταλαμβάνουν τις τρεις πρώτες θέσεις αντιστοίχως. Όπως προέβλεψε, την επόμενη δεκαετία στην Ελλάδα τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο στον πνεύμονα θα αυξηθούν, εάν λάβουμε υπόψη την συχνότητα με την οποία καπνίζουν οι Ελληνίδες, ενώ στην Αμερική θα αρχίσουν να μειώνονται. Αυτό οφείλεται, κατά τον ίδιο, στην αντικαπνιστική καμπάνια που έχει πραγματοποιηθεί στις ΗΠΑ. «Την επόμενη δεκαετία στην Ελλάδα τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο στον πνεύμονα θα αυξηθούν» ΜΑΙΡΗ ΓΕΙΤΟΝΑ Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Οικονομικών της Υγείας και Κοινωνικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Στο κοινωνικό και οικονομικό κόστος του καρκίνου στην Ελλάδα του σήμερα, καθώς και στον τρόπο απόκτησης αξιόπιστων στοιχείων απο ελληνικές πηγές αναφέρθηκε η Μαίρη Γείτονα. Στοιχείο κλειδί για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό της Πολιτικής Υγείας στην Ελλάδα είναι η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων και μητρώων ασθενών, σχετικά με την έκβαση της θεραπείας, τα ποσοστά θνησιμότητας και τη διαχείριση των ασθενών. Το κόστος του καρκίνου ανέρχεται σε 126 δισεκκατομμύρια, σύμφωνα με δεδομένα του 2009. Ιδαίτερο σημείο αποτελεί η αντικατάσταση της φαρμακευτικής δαπάνης από την νοσοκομειακής περίθαλψη, όπως προκύπτει από τα ευρωπαικά δεδομένα. Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο ράσης, αναδεικνύεται η έλλειψη άμεσου κόστους ελληνικών δεδομένων ενώ μειώνονται οι δαπάνες μέσω λογιστικών μέτρων. Όπως αναφέρει η κ. Γείτονα σημαντικό βήμα θα αποτελούσε η ίδρυση ενός οργανισμού Health Technology Assessment, όπου θα συλλέγει, θα διαχειρίζεται και θα αξιολογεί τα δεδομενα απο τον ΕΟΠΥΥ και τα νοσκομεία, ώστε να υπάρχει ένα εθνικό σχέδιο δράσης βασισμένο σε καταγραφές. Άλλα στάδια εξέλιξης είναι η στελέχωση ατόμων με εμπειρία, η πρόσβαση ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες, η τεκμηριωμένη πρόσβαση σε ακριβά φάρμακα, η καθιέρωση διαφανών και αξιόπιστων κριτηρίων αξιολόγησης και η συμμετοχή όλων στη λήψη αποφάσεων. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση όχι στην τιμή του φαρμάκου, αλλα στην αποτελεσματικότητά του στον ασθενή. Τέλος, η κ. Γείτονα προτείνει την επιβράβευση των καινοτομιών και την κατάργηση χρηματοκοινομικών μέτρων που έχουν ως αποτελέσμα την αύξηση της ανεργίας. «Στοιχείο κλειδί για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό της Πολιτικής Υγείας στην Ελλάδα είναι η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων και μητρώων ασθενών» 3 14

ΠΑΝΟΣ ΜΙΝΟΓΙΑΝΝΗΣ Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Columbia των ΗΠΑ και Γενικός ιευθυντής του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, πρώην διοικητής του ογκολογικού νοσοκομείου «Άγιος Σάββας» Ο Πάνος Μινογιάννης σκιαγράφησε τον καρκίνο πριν και μετά την κρίση απο τη σκοπιά της διαχείρισης. Αρχικά, περιέγραψε τις επικρατούσες συνθήκες πριν και κατά την διάρκεια της κρίσης, όπου η έλλειψη συντονισμού ειδικοτήτων, καταγραφής ασθενών και αξιολογήσεων αποτελούσαν καθημερινά προβλήματα εις βάρος του ασθενή. Κατά την περίοδο 2010-2014, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα χρηματοοικονομικά, έτσι ώστε να πραγματοποιούνται οριζόντιες περικοπές, αφαίρεση οικονομικών πόρων και ελάχιστες προσπάθειες συναίνεσης δομών. «εν ήταν μόνο τα λεφτά το πρόβλημα», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ίδιος, με αποτέλεσμα ένας ετήσιος κύκλος ελλείματος να μετουσιώνεται σε χρέος. Η πιο γρήγορη προώθηση πληρωμών από την πλευρά της διαχείρισης, ο έλεγχος εξόδων και η εκ νέου ασφάλιση των ανασφάλιστων είναι κάποιες από τις προτεινόμενες λύσεις. Επομένως, το ερώτημα που τίθεται είναι με ποιό τρόπο θα βρεθούν οικονομικοί πόροι να καλύψουν τις συνεχώς αυξανόμενες δαπάνες του καρκίνου. Σημείο κλειδί στη διαχείριση του καρκίνου την εποχή μετά την κρίση αποτελεί η εξεύρεση νέων οικονομικών πόρων, μέσω της επανένταξης των ανασφάλιστων στα μητρώα, ή η ανακατανομή των ήδη υπαρχουσών. Η κυβέρνηση πρέπει να εστιάσει στην έρευνα, στις επενδύσεις σε καινοτόμα φάρμακα και μηχανήματα και στη συνένωση των νοσοκομειακών δομών, όπως προτείνει ο κ. Μινογιάννης. Επίσης, η αξιολόγηση πρέπει να αποτελεί κομβικό κομμάτι του στρατηγικού σχεδιασμού και της διαχείρισης. Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο κ. Μινογιάννης αναφέρει ότι η σχέση γιατρού και ασθενή είναι η πιο σημαντική αξία για τον ασθενή και είναι χρέος της διοίκησης να προμηθεύσει το γιατρό με το «μελάνι» που απαιτείται για να θεραπεύσει τον ασθενή του. «Η κυβέρνηση πρέπει να εστιάσει στην έρευνα, στις επενδύσεις σε καινοτόμα φάρμακα και μηχανήματα και στη συνένωση των νοσοκομειακών δομών» ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΥΡΙΓΟΣ Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής στο νοσοκομείο «Σωτηρία» Με τη δήλωση ότι πλέον ζούμε μια ανθρωπιστική κρίση άνοιξε την ομιλία του ο Κωνσταντίνος Συρίγος. Στην Ελλάδα του σήμερα υπάρχουν 3 εκατομμυρία πολίτες που έχασαν την ασφάλεια τους και 6 εκατομμύρια Έλληνες που ζούν σε ασφαλιστική ανασφάλεια. Έχοντας υπόψιν αυτά τα δεδομένα, δημιουργήθηκε το Μάρτιο του 2012 το Ογκολογικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγύης με σκοπό την περίθαλψη απόρων που δεν είχαν πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, χωρίς επιβάρυνση των νοσοκομείων και του ΕΟΠΥΥ και μοναδικό κριτήριο την ανασφαλιστική τους ιδιότητα. Μέσα από ιστορίες αρρώστων αποτυπώνεται το προφίλ των ασθενών, οι οποίοι είναι αυτοί που έχασαν την ασφαλιστική τους ιδιότητα, «αξιοπρεπείς άνθρωποι που το κυρίαρχο πρόβλημά τους δεν ήταν η πάθησή τους αλλά η σίτηση των παιδιών τους». Οι προκλήσεις, τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσει το ιατρείο είναι η διαφάνεια, η επέκταση των ογκολογικών υπηρεσιών, η σωστή χρήση του προσωπικού λόγω του μικρού μεγέθους τους και η σωστή ενημέρωση της κοινωνίας, ώστε να εξαλειφθεί το φαινόμενο καρκίνος. Ο κ. Συρίγος θέτει κάποιους προβληματισμούς σχετικά με τον καρκίνο στη σύγχρονη κοινωνία, όπως τον ιδιαίτερο ρόλο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, τους καινούργιους Νόμους που δεν συνεισφέρουν ουσιαστικά στη επίλυση του προβλήματος, καθώς και τη χρήση των εθελοντών ως μόνιμη απάντηση σε ιατρικά ζητήματα εκ μέρους της κυβέρνησης. Συμπερασματικά, όπως τονίζει και ο ίδιος, η πεμπτουσία της Ιατρικής είναι ο άνθρωπος, χωρίς διακρίσεις σε ηλικία, φύλο, φυλή και ασφαλιστική ιδιότητα. «Οι προκλήσεις, τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσει το ιατρείο είναι η διαφάνεια, η επέκταση των ογκολογικών υπηρεσιών, η σωστή χρήση του προσωπικού και η σωστή ενημέρωση της κοινωνίας, ώστε να εξαλειφθεί το φαινόμενο καρκίνος» 4 14

ΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΕΡΑ10 7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 2015 No 589 799 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΡΟΥΖΗΣ Πρόεδρος Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) Για ασθενείς δύο ταχυτήτων μέσα στην Ευρώπη έκανε λόγο ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Κωνσταντίνος Φρουζής, ενώ σχολίασε την τάση της Ελλάδας να παρομοιαστεί με ανατολική χώρα στον τομέα της Υγείας. Στην Ελλάδα του 2014 παρατηρούνται δυο είδη ανθρώπων με διαφορετικά χαρακτηριστικά, οι ανασφάλιστοι και οι ασφαλισμένοι. Ενώ, καίρια προβήματα του συστήματος Υγείας αποτελούν η υποστελέχωση και η υποχρηματοδότηση. Πρώτη κίνηση, όπως προτείνε ο κ. Φρούζης, θα πρέπει να είναι η εξερεύνηση οικονομικών πόρων εντός του υπουργικού συμβουλίου. Η δημιουργία μητρώων ασθενών στα νοσοκομεία με ποιοτικούς δείκτες και η άμεση διάθεση καινοτόμων φαρμάκων και θεραπειών εμφανίζονται ως άλλα δύο θέματα που πρέπει να υπαρχουν στην πολιτική ατζέντα. Την άμεση τοποθέτηση ασθενών σε όλα τα αρμόδια όργανα λήψης αποφάσεων, το σχεδιασμό και την οργάνωση πολιτικών Υγείας πρότεινε ο κ. Φρούζης. Τελευταίο βήμα για την βελτιστοποίηση της ημόσιας Υγείας είναι η ενθάρρυνση επενδύσεων σε κλινικές μελέτες. Βασικό μέλημα της νέας κυβέρνησης με κοινωνικοκεντρική κατεύθυνση θα πρέπει να είναι η κατάργηση της λογιστικής λειτουργίας που διέπει τον ΕΟΠΥΥ και τα νοσοκομεία λόγω έλλειψης προυπολογισμών, όπως χαρακτηρίστικά υπογράμμισε ο κ. Φρούζης. «Βασικό μέλημα της νέας Κυβέρνησης θα πρέπει να είναι η κατάργηση της λογιστικής λειτουργίας που διέπει τον ΕΟΠΥΥ και τα νοσοκομεία» ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΣΚΟΖΟΣ Γενικός Γραμματέας ημόσιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας Τους στόχους της νέας κυβέρνησης όσον αφορά την Υγεία ανέδειξε ο Γιάννης Μπασκόζος, Γενικός Γραμματέας ημόσιας Υγείας στην ομιλία του. Σύμφωνα με τον ίδιο βασικούς πυλώνες της στρατηγικής του Υπουργείου Υγείας αποτελεί αφενός το ότι δεν θα υπάρχει διάκριση μεταξύ ασφαλισμένων και ανασφάλιστων, καθώς όποιος πολίτης έχει ΑΜΚΑ θα έχει και ασφάλιση και αφετέρου η σωστή λειτουργία των νοσοκειακών δομών. Σε ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ λειτουργών και επιτελείου Υγείας με γνώμονα το όφελος του ασθενή, το Υπουργείο δεσμεύεται να παλέψει για την εξοικονόμηση χρημάτων και την επιστροφή αυτών στο τομέα της Υγείας. Το βλέμμα του υπουργικού συμβουλίου θα στραφεί και στον τομέα των φαρμάκων με διασφάλιση ορθής χρήσης της φαρμακευτικής αγωγής. Όμως οι προκλήσεις είναι πολλές και αφορούν, κυρίως, την υπερπληθώρα παραπεμπτικών για μαγνητικές και την υψηλή τιμή αυτών καθώς και την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Όμως, όπως αναφέρει και ο Γενικός Γραμματέας, το μεγαλύτερο στοίχημα αποτελεί η συνολική σύνδεση όλων των ιατρικών βημάτων, νοσκομείων, Υπουργείων, ΕΟΠΥΥ και πρωτοβάθμιων δομών υγείας, έτσι ώστε το σύστημα να αναδείξει τα πλεονεκτήματα της συλλογής στοιχείων και της έρευνας στην χώρα. «Το Υπουργείο Υγείας δεσμεύεται να παλέψει για την εξοικονόμηση χρημάτων με γνώμονα το όφελος του ασθενή» 5 14

BOUSSIAS COMMUNICATIONS «Το πραγματικό πρόβλημα εντοπίζεται στην εξοικονόμηση πόρων, καθώς και στο γεγονός ότι οι πολιτικές Υγείας χαράζονται από στελέχη της διοίκησης ερήμην των ασθενών» ώ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Την εν εξελίξει έρευνα με θέμα «Ισότητα στην πρόσβαση σε περίοδο λιτότητας» σε ασθενείς με καρκίνο στον πνεύμονα στο στάδιο 4 παρουσίασε ο Κυριάκος Σουλιώτης, με σκοπό να δοθεί απάντηση στο καίριο ερώτημα, εάν η Υγεία υποχωρεί ως πρόβλημα λόγω της οικονομικής κρίσης. Η μελέτη εστιάζει κυρίως σε ασφαλισμένους, με τόπο διαμονής εντός και εκτός της Αθήνας, με μέτριο και χαμηλό εισόδημα, και επί το πλείστον συνταξιούχους ενώ επικεντρώνεται στον τροπο με τον οποίο κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες επηρεάζουν το πως βιώνουν οι νοσούντες την ασθένεια. Σημαντικό εύρημα αποτελεί ότι οι ασθενείς με μέτρια εξάρτηση απο το κάπνισμα συνεχίζουν το κάπνισμα όχι εξαιτίας ελλιπούς ενημέρωσης, αλλά επικαλούμενοι το άγχος και την οικονομική κρίση. Ψυχολογικοί παράγοντες, όπως τα υψηλά επίπεδα άγχους και κατάθλιψης, και οικονομικοί παράγοντες, όπως η δυσκολία αντιμετώπισης καθημερινών προβλημάτων, καθιστούν αδύνατη την εξ ολοκλήρου συμμόρφωση στη θεραπεία. Επιπλέον, οι ασθενείς σε κρίσιμο στάδιο που βρίσκονται σε ένα οργανωμένο και προστατευμένο περιβάλλον παρουσιάζουν 77% συνέπεια στην αγωγή. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, η συνεχής και ποιοτική επαφή του νοσούντα με το γιατρό, καλλιεργεί κλίμα ασφάλειας και εμπιστοσύνης, επηρεάζοντας θετικά την ομαλή έκβαση της θεραπείας. Όπως σχολίασε ο κ. Σουλιώτης, τροχοπέδη στην ολοκλήρωση της θεραπείας αποτελεί η απόσταση και η συνεχής μετακίνηση των ασθενών καθώς με αυτό τον τρόπο περιορίζεται η πρόσβαση σε φάρμακα. Η λύση αυτού του ιδιαίτερου ζητήματος είναι ο σωστός συντονισμός των νοσοκομειακών δομών και ιατρών στην Αθήνα και στην περιφέρεια. Καταλήγοντας, ο κ. Σουλιώτης δηλώνει ότι το πραγματικό πρόβλημα εντοπίζεται στην οικονομία και συγκεκριμένα στην εξοικονόμηση πόρων, καθώς και στο γεγονός ότι οι πολιτικές Υγείας χαράζονται από στελέχη της διοίκησης ερήμην των ασθενών. Επομένως, για να έχουμε αποτελεσματικό σχεδιασμό πολιτικών Υγείας η κατανομή των οικονομικών πόρων είναι επιτακτική ανάγκη να πραγματοποιηθεί με την παρουσία των ασθενών στο τραπέζι των συζητήσεων. 6 14

EXECUTIVE BRIEFING FOR HEALTH AND PHARMA PROFESSIONALS ΕΝΟΤΗΤΑ 2 THE SCIENCE OF CANCER PREVENTION AND TREATMENT: CURRENT STATE AND FUTURE CHALLENGES OΘΩΝ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ MD, PhD, Associate Professor of Medicine, Harvard Medical School, Attending Oncologist, Massachusetts General Hospital Τη δεύτερη ενότητα του συνεδρίου «άνοιξε» με την ομιλία του ο Όθων Ηλιόπουλος, MD, PhD, Associate Professor of Medicine, Harvard Medical School, Attending Oncologist, Massachusetts General Hospital. Οι γενικές αρχές της γενετικής σε συνδυασμό με την πρακτική της ογκολογίας σήμερα καθώς και οι προσωπικές προβλέψεις για τη διαμόρφωση της κλινικής ογκολογίας την επόμενη πενταετία ήταν τα κύρια σημεία της παρουσίασής του. Ο κ. Ηλιόπουλος εστίασε στους δύο τύπους μεταλλάξεων των γονιδίων, τους μη κληρονομήσιμους και τους, πιο σπάνιους κληρονομήσιμους, καθώς και τις δύο μορφές μεταλλάξεων, στα ογκογονίδια και στα κατασταλτικά γονίδια, μέσω παραδειγμάτων όπως το σύνδρομο Lynch και η Κληρονομική Νόσος Καρκίνου των Μαστών και των Ωοθηκών. Στην Ελλάδα υπάρχουν 6.000 καρκινοπαθείς που πάσχουν από κληρονομικό καρκίνο. Στόχος της κλινικής Γενετικής συμβουλευτικής για οικονομικούς και κοινωνικούς λόγους είναι η αλλαγή της Ογκολογικής πράξης και διάθεσης μέσω ενδελεχών, προληπτικών εξετάσεων, εγκαθίδρυσης προληπτικών πρωτοκόλλων και τέλος αλλαγής της θεραπευτικής προσέγγισης. Η προσωπική πρόβλεψη του κ. Ηλιόπουλου είναι πώς στην επόμενη πενταετία θα εδραιωθεί η σχέση κληρονομικού καρκίνου και μεταλλάξεων με νέα πρωτόκολλα φαρμακευτικής πρόληψης ανά μετάλλαξη, φτηνά διαγνωστικά τεστ, και, τέλος, τη μοριακή γενετική να αποτελεί καθημερινή πράξη της ογκολογίας. Φλέγον ζήτημα αποτελούν και οι ανάγκες σε εθνικό επίπεδο που αφορούν την διαπιστευμένη ποιότητα ελέγχου και την κοστολόγηση των εργαστηρίων, την άμεση κατάρτιση του προσωπικού, τις νομοθεσίες, και τέλος την σύνδεση κλινικής φροντίδας και γενετιστή. «Στην επόμενη πενταετία θα εδραιωθεί η σχέση κληρονομικού καρκίνου και μεταλλάξεων με νέα πρωτόκολλα φαρμακευτικής πρόληψης ανά μετάλλαξη και φτηνά διαγνωστικά τεστ» 7 14

ΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΕΡΑ10 7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 2015 No 589 799 ΖΕΝΙΑ ΣΑΡΙ ΑΚΗ-ΖΩΡΑ Παθολόγος-Ογκολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος Ογκολογικού Τμήματος «Ασκληπιός» Το ρόλο της εξατομικευμένης θεραπείας στους νοσούντες από καρκίνο ανέδειξε η Ζένια Σαριδάκη-Ζώρα, στο πλαίσιο της ομιλίας της. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η κ. Σαριδάκη-Ζώρα, η θέσπιση της εξατομικευμένης θεραπείας βασίστηκε στην κλινική παρατήρηση πως ασθενείς με την ίδια νόσο έχουν διαφορετικό βαθμό ανταπόκρισης στην ίδια θεραπεία. Επιτακτική ανάγκη αποτελούν ο συνδυασμός φαρμάκων με σταθερό, βιολογικό και μοριακό υπόβαθρο και δευτερευόντως η δημιουργία μιας σειράς βιοψιών, όπως τόνισε η ίδια. Ο στόχος της εξατομικευμένης θεραπείας είναι η μεταμόρφωση της έρευνας σχετικά με τη θεραπεία των ασθενών σε όλο το φάσμα της θεραπευτικής διαδικασίας, δηλαδή από τη διάγνωση και τα γονίδια μέχρι την χειρουργική. Για να πραγματοποιηθεί όμως αυτός ο στόχος η κ. Σαριδάκη-Ζώρα προτείνει σε πρώτη φάση την γρήγορη και αποτελεσματική μεταφορά των θετικών στοιχείων στην καθημερινή πρακτική της ογκολογίας μέσα από τις μελέτες και σε δεύτερη φάση τη βέλτιστη λήψη και χρήση βιοψιών μέσα από κέντρα αριστείας. Συμπερασματικά, το πλάνο της ογκολογικής, μοριακής και φαρμακευτικής κοινότητας οφείλει να κατευθυνθεί προς την εξατομικευμένη θεραπεία του ασθενούς, ώστε να γίνει το νέο standard of care στα επόμενα 5 με 10 χρόνια για κάθε ασθενή σε κάθε χώρα. ΚΟΥΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΥΚΑΚΟΣ ιευθυντής Ερευνών στο Εργαστήριο Μοριακής ιαγνωστικής του ΕΚΕΦΕ «ημόκριτος» Στην παρουσίασή του ο Κούλης Γιαννουκάκος ανέδειξε τη συμβολή της έρευνας στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Αρχικά, παρουσίασε τους βασικούς παράγοντες του καρκίνου, οι οποίοι είναι τα γονίδια και το περιβάλλον, καθώς και τα χαρακτηριστικά των κληρονομικών καρκίνων διακρίνοντάς τα σε σύνδρομα και προδιαθέσεις. Στην Ελλάδα παρατηρούνται 1.000 κρούσματα καρκίνων μαστού, ενώ παρατηρούνται 6.000 νέα κρούσματα το χρόνο, εκ των οποίων 600 με 1.000 έχουν σχέση με κληρονομικότητα καρκίνου. Μέσα από παραδείγματα σε οικογένειες με οικογενειακό ιστορικό κληρονομικού καρκίνου, ο κ. Γιαννουκάκος καταλήγει πως η προδιάθεση στο καρκίνο ποικίλει από άτομο σε άτομο και είναι προσωπικό θέμα. Οι νέες τάσεις διερεύνησης της προδιάθεσης αφορούν την ανάλυση των όσο περισσότερων γονιδίων, είτε μερικώς, είτε στο σύνολό τους. Όπως τονίζει ο κ. Γιαννουκάκος, η έρευνα είναι απαραίτητη σε όλη την εμβέλεια της χώρας, όλες τις μορφές ανθρώπινης δραστηριότητας, την επιστήμη, την τεχνολογία και την έρευνα, έτσι ώστε να προαχθεί η ημόσια Υγεία στη χώρα. Μείζον πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη γενετικών δεικτών από το ΕΣΥ σε αντίθεση με άλλες χώρες που έχουν ενταχθεί εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Τέλος, είναι υποχρέωση του κράτους να ασχοληθεί με την ανάπτυξη των ερευνών ακόμα και σε περίοδο κρίσης, καθώς δεν είναι πολυτέλεια αλλά αναγκαίο καλό, δηλώνει ο ίδιος. Με αυτό τον τρόπο, και έχοντας πάντα την συνδρομή ερευνητών του εξωτερικού, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, βοηθιούνται νεαροί επιστήμονες και, κυρίως, διευκολύνεται η θεραπεία των ασθενών. «Το πλάνο της ογκολογικής, μοριακής και φαρμακευτικής κοινότητας οφείλει να κατευθυνθεί προς την εξατομικευμένη θεραπεία του ασθενούς, ώστε να γίνει το νέο standard of care στα επόμενα 5 με 10 χρόνια για κάθε ασθενή σε κάθε χώρα» «Είναι υποχρέωση του κράτους να ασχοληθεί με την ανάπτυξη των ερευνών ακόμα και σε περίοδο κρίσης, καθώς δεν είναι πολυτέλεια αλλά αναγκαίο καλό» 8 14

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος ΙΜΒΕ, μέλος Επιτροπής εοντολογίας Το ερώτημα, εάν είναι απαραίτητες οι κλινικές μελέτες στη θεραπεία του καρκίνου κλήθηκε να απαντήσει ο Μιχάλης Καραμούζης, αναδεικνύοντας την επικρατούσα κατάσταση στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα δεδομένα, η εφαρμογή των κλινικών μελετών στις υτικές Χώρες και στην Ευρώπη επιφέρουν αποτελέσματα. Στη συνέχεια, σε μια σύντομη ανασκόπηση αξιολόγησης μελετών στην Ελλάδα το 2014 από τον κ. Καραμούζη, τονίστηκε πως έχουν αξιολογηθεί περίπου 150 αρχικές προτάσεις κλινικών μελετών και περίπου 600 τροποποιήσεις κλινικών μελετών, με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών στον τομέα της Αιματολογίας και της Ογκολογίας. Τα ποσοστά απόρριψης μελετών ή τροποποιήσεων φτάνουν το 5% με 8%, ενώ πιθανοί λόγοι απόρριψης αποτελούν η προστασία των ασθενών και του κράτους και η ασφάλεια των ερευνητών. Στο αρχικό ερώτημα, λοιπόν, ο κ. Καραμούζης απαντάει θετικά, παραθέτοντας κλινικές αναφορές της Αμερικής, καθώς η συμμετοχή των ασθενών σε οργανωμένες κλινικές μελέτες έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των ποσοστών θνησιμότητας. Έτσι, τα οφέλη των κλινικών μελετών εμφανίζονται στους ασθενείς, καθώς αυξάνεται η πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα, στο κράτος, αυξάνοντας τους πιθανούς πόρους, και στους ερευνητές, οι οποίοι παίρνουν μέρος σε ένα διεθνές επιστημονικό δίκτυο. Εν κατακλείδι, κομβικό σημείο στην ορθή εκπόνηση μιας κλινικής μελέτης είναι ο προσεχτικός προγραμματισμός, με γνώμονα την προστασία του ασθενή, την ενεργή συμμετοχή του κράτους στην διοργάνωση και την πιστοποίηση από τους ιατρούς. «Η συμμετοχή των ασθενών σε οργανωμένες κλινικές μελέτες έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των ποσοστών θνησιμότητας» Εξέχουσες προσωπικότητες από το χώρο της πολιτικής, της φαρμακοβιομηχανίας, της ακαδημαικής-ιατρικής κοινότητας και των συλλόγων ασθενών έδωσαν το «παρών» στο συνέδριο και αντάλλαξαν απόψεις γύρω από τα πολιτικά και τα οικονομικά του καρκίνου. 9 14

EXECUTIVE BRIEFING FOR HEALTH AND PHARMA PROFESSIONALS ΕΝΟΤΗΤΑ 3 THE PATIENT PERSPECTIVE ΑΦΝΗ ΚΑΪΤΕΛΙ ΟΥ Επίκουρη Καθηγήτρια, διευθύντρια Εργαστηρίου Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΕΚΠΑ Με τη χαρτογράφηση της διαδρομής των ασθενών στο σύστημα Υγείας από την άφνη Καϊτελίδου, εγκαινιάστηκε η τρίτη ενότητα του συνεδρίου. Η μελέτη βασίστηκε στη μέθοδο Limp Thinking, όπου σκοπός είναι η αποκοπή των περιττών διαδικασιών και χρόνων, ώστε να βελτιωθεί η εμπειρία των ασθενών. Η Ελλάδα παρατηρείται ότι βρίσκεται σε χαμηλές θέσεις σχετικά με την ποιότητα του Συστήματος Υγείας από τη μεριά των ασθενών. Έτσι, στόχος αυτής της έρευνας ήταν η καταγραφή των συμφορήσεων στο σύστημα Υγείας καθώς και των περιττών προβλημάτων αυτού, ώστε να υπάρξει εκ νέου σχεδιασμός για τη μείωση των χρόνων. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας σε 26 ασθενείς σε μεγάλα νοσοκομεία, παρατηρείται υψηλός χρόνος αναμονής στις ουρές, χαρακτηριστική αναμονή για χημειοθεραπείες και η πεποίθηση εκ μέρους του νοσούντα ότι τιμωρείται. Η έρευνα εστιάζει στην χρονική περίοδο από την εισαγωγή του ασθενή στο νοσοκομείο μέχρι την απόκτηση του φαρμάκου ή την ολοκλήρωση της χημειοθεραπείας. Εμπόδια που δυσχεραίνουν την ήδη απαιτητική κατάσταση αποτελούν οι ανενεργοί και άχρηστοι φάκελοι, η έλλειψη προσωπικού και ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. «Να βρούμε τις αρμόζουσες διαδικασίες και να τις τυποποιήσουμε, και επιτέλους να σταματήσουμε να ψάχνουμε τον φταίχτη», πρότεινε η κ. Καϊτελίδου. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι όμως η αλλαγή αξιολόγησης των νοσοκομείων και η επανεξέταση αυτών στο πλαίσιο μια κοινής, συλλογικής προσπάθειας μεταξύ ειδικών και ασθενών, όπως υπογράμμισε η ίδια. Άλλωστε, ένα ποιοτικό, ανθρωποκεντρικό και αποτελεσματικό Σύστημα Υγείας οφείλει να δώσει φωνή στους ασθενείς, όπως τόνισε η ίδια. «Ένα ποιοτικό, ανθρωποκεντρικό και αποτελεσματικό Σύστημα Υγείας οφείλει να δώσει φωνή στους ασθενείς» 10 14

ΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΕΡΑ10 7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 2015 No 589 799 ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΥΣΤΑΚΙ ΟΥ Καθηγήτρια Ανακουφιστικής Φροντίδας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονική διευθύντρια της Μονάδας Ανακουφιστικής Αγωγής «Τζένη Καρέζη» Την έννοια της ανακουφιστικής φροντίδας ως αναπόσπαστο κομμάτι της αντικαρκινικής θεραπείας ανέλυσε η Κυριακή Μυστακίδου. Στόχος της ανακουφιστικής φροντίδας είναι η παροχή ολοκληρωμένης και συνεχούς φροντίδας όχι μόνο στους ασθενείς αλλά και στους φροντιστές τους. Παρέχει στους ογκολογικούς ασθενείς ποιότητα ζωής, γι αυτό και είναι βασική η έγκαιρη ενσωμάτωσή της στη θεραπεία ενώ ταυτόχρονα μειώνει τις οικονομικές δαπάνες, σύμφωνα με τις κλινικές μελέτες. Όπως σχολιάζει και η κ. Μυστακίδου, η ανακουφιστική φροντίδα θα έπρεπε να ενσωματωθεί στα πρώτα έτη της ιατρικής, ώστε οι νέοι γιατροί να διδαχθούν τη σπουδαιότητα της σχέσης μεταξύ ανακουφιστικής φροντίδας και ποιότητας ζωής του ασθενούς. ΑΛΙΚΗ ΤΣΕΡΚΕΖΟΓΛΟΥ «Η ανακουφιστική φροντίδα θα έπρεπε να ενσωματωθεί στα πρώτα έτη της ιατρικής, ώστε οι νέοι γιατροί να διδαχθούν τη σπουδαιότητα της σχέσης μεταξύ ανακουφιστικής φροντίδας και ποιότητας ζωής του ασθενούς» Γυναικολόγος-Ογκολόγος, ιευθύντρια Μονάδας Ανακουφιστικής Φροντίδας «ΓΑΛΙΛΑΙΑ» Η Αλίκη Τσερκέζογλου περιέγραψε τις διαδικασίες παροχής κατ οίκον φροντίδας σε ογκολογικούς ασθενείς κατά την περίοδο 2010 2014. Τροχοπέδη της υπηρεσίας αυτής αποτελούν η επικρατούσα, αρνητική φήμη της κατ οίκον φροντίδας και η χιλιομετρική απόσταση πολλών νοσούντων. Παρατηρείται ότι όσοι ασθενείς εντάχθηκαν από νωρίς στο πρόγραμμα είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες εξόδου από αυτό, αναδεικνύοντας έτσι τη σπουδαιότητα της έγκαιρης ενσωμάτωσης της κατ οίκον φροντίδας στην θεραπεία. Όπως αναλύει η κ. Τσερκεζόγλου οι στόχοι της ιδιαίτερης αυτής υπηρεσίας είναι ο περιορισμός των εισαγωγών σε νοσοκομεία, η επιλογή του καρκινοπαθή που θα πεθάνει, η μέγιστη δυνατή κατ οίκον φροντίδα και τέλος η ανακούφιση των ψυχολογικών συμπτωμάτων. «Σημαντική είναι η έγκυρη ενσωμάτωσή της κατ οίκον φροντίδας στη θεραπεία» ΙΩΑΝΝΑ ΓΡΑΙΚΟΥ Μέλος του Σ του Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με καρκίνο μαστού «Άλμα Ζωής» Η Ιωάννα Γραικού ανέδειξε την πλευρά των ασθενών, δίνοντας έμφαση στις ιατρικές, ψυχολογικές, κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις του καρκίνου. Εξατομικευμένη θεραπεία, ψυχολογική υποστήριξη ακόμα και κατά την διάρκεια της θεραπείας, ενημέρωση του ασθενή για όλες τις υπηρεσίες και οικονομική μετάσταση του καρκίνου σε όλη την οικογένεια αποτελούν μερικά από τα σημεία στα οποία επικεντρώθηκε η παρουσίαση της. Στόχοι του προγράμματος του Συλλόγου είναι η μείωση του κόστους των καρκινικών θεραπειών και η οικονομία σε φαρμακευτικές δαπάνες. Η κ. Γραικού ολοκλήρωσε την παρουσίασή της με την παράκληση όλοι οι εμπλεκόμενοι να συμβουλεύονται και να χρησιμοποιούν τους ασθενείς για το καλό όλων. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε: «Ο ασθενής δεν είναι ένα νούμερο αλλά ένας άνθρωπος σε ανάγκη», τόνισε χαρακτηριστικά η κ. Γραικού. «Ο ασθενής δεν είναι ένα νούμερο αλλά ένας άνθρωπος σε ανάγκη» 11 14

ΖΩΗ ΓΡΑΜΜΑΤΟΓΛΟΥ Πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών (ΚΕΦΙ) Η Ζωή Γραμματόγλου αναφέρθηκε στην πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα στο πλαίσιο της θεραπείας τους. Στόχος του συλλόγου είναι η ψυχολογική στήριξη των καρκινοπαθών και η δημιουργία ενός κοινού δικτύου εξεύρεσης φαρμάκων που είναι σε έλλειψη. Ωστόσο, η ταλαιπωρία των ασθενών, η άρνηση προμήθειας φαρμάκων, η μειωμένη κυκλοφορία τους στην επαρχία και η άτυπη άρνηση των νοσκομείων για φαρμακευτική δαπάνη οδήγησαν σε αδιέξοδο. Στην Ελλάδα του σήμερα, το φάρμακο αντιμετωπίζεται ως καταναλωτικό προϊόν και όχι ως θεραπευτικό εργαλείο, σημειώνει η κ. Γραμματόγλου. Τρόποι αντιμετώπισης και αλλαγής αυτού του φαινομένου είναι η επανεκτίμηση της αποτελεσματικότητας και η ολική αναδιάρθρωση του τομέα φαρμάκου. «Ο άνθρωπος όταν νιώθει πόνο είναι ζωντανός ενώ όταν νιώθει το πόνο του άλλου είναι άνθρωπος», τονίζει στο τέλος της ομιλίας της η πρόεδρος του Συλλόγου. «Στην Ελλάδα του σήμερα, το φάρμακο αντιμετωπίζεται ως καταναλωτικό προϊόν και όχι ως θεραπευτικό εργαλείο» ΘΑΝΟΣ ΚΟΣΜΙ ΗΣ Συνιδρυτής Care Across Ο Θάνος Κοσμίδης υπερθεμάτισε τη συμβολή της τεχνολογίας ώστε να ακουστεί η φωνή του ασθενή πιο δυνατά και πιο μακριά. Μέσω προγραμμάτων σύμπραξης ασθενών και τεχνολογίας στην Αγγλία, αιτιολογείται η σχέση αυτή, στη βάση της οποίας τίθεται η μεθοδολογία και η αποτελεσματική στόχευση. Το κοινό, λοιπόν, πρέπει να παρέχει δομημένες απαντήσεις (Database), τις οποίες συλλέγουν οι ειδικοί αναλυτές και δημιουργούν προτάσεις, οι οποίες και επαναξιολογούνται από το κοινό. Επομένως στόχοι, όπως αναφέρει ο Κοσμίδης, αποτελούν η σταθερότητα, ο δυναμισμός, η μετρήσιμη, μαζική και αποτελεσματική ενδυνάμωση των φωνής των νοσούντων. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ Υπεύθυνος Νομικών Θεμάτων και Θεμάτων Κοινοβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) και εκπρόσωπος του Save Greece from Cancer Ο Βασίλειος Αραχωβίτης ανέλυσε τους τρόπους εξασφάλισης της ισότητας στη θεραπεία για ασθενείς με καρκίνο, καθώς το κράτος δεν επαρκεί πλεόν για το σύνολο των ασθενών. Ελλιπής αριθμός μηχανημάτων για ακτινοθεραπείες, λίστες αναμονής έως και τέσσερις μήνες είναι μερικά από τα προβλήματα που εντοπίζονται. Όπως σχολιάζει ο κ. Αραχωβίτης, η στενή παρακολούθηση θεραπευτικών πρωτόκολλων και η ανάπτυξη των καινοτόμων φαρμάκων, τα οποία έχουν ήδη κοστολογηθεί, πρέπει να είναι τα επόμενα βήματα. Η Επιτροπή ιαπραγμάτευσης ΕΟΠΥΥ αν και είχε θεσπιστεί σαν θεσμός δεν τέθηκε ποτέ σε ισχύ, ώστε να εξοικομηθούν χρήματα και να βελτιωθεί η θεραπευτική διαδικασία με καινοτόμα φάρμακα, με αποτελέσμα τη βελτίωση της υγείας των νοσούντων. Ζήτημα αποτελεί και η δημιουργία μητρώων ασθενών, έτσι ώστε να έχουμε σωστό έλεγχο των δαπανών στο τομέα της Υγείας. Τέλος, επιτακτική ανάγκη είναι η ίδρυση μιας Επιτροπής Παρακολούθησης Φαρμακευτικής απάνης, έργο της οποίας να είναι η χαρτογράφηση των φαρμακευτικών δαπανών σε πραγματικό χρόνο και η οποία να έχει τη δυνατότητα να καταθέτει προτάσεις στο υπουργείο Υγείας, ώστε ο ασθενής να έχει τα φαρμάκα που χρειάζεται τη στιγμή που τα χρειάζεται. Ως δικλείδα ασφαλείας εμφανίζεται η ηλεκτρονική παρακολούθηση των φαρμάκων. «Σημαντική η συμβολή της τεχνολογίας ώστε να ακουστεί η φωνή του ασθενή πιο δυνατά και πιο μακριά» «Επιτακτική ανάγκη είναι η ίδρυση μιας Επιτροπής Παρακολούθησης Φαρμακευτικής απάνης» 12 14

EXECUTIVE BRIEFING FOR HEALTH AND PHARMA PROFESSIONALS ΕΝΟΤΗΤΑ 4 OPTIMISING HEALTH OUTCOMES IN CANCER DIAGNOSIS AND TREATMENT ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΠΑΞΟΓΛΟΥ Opinion Research Director, IPSOS Την τελευταία ενότητα άνοιξε ο Μιχάλης Καλπαξόγλου παρουσιάζοντας μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα έρευνα σχετικά με τις προκλήσεις και τις τάσεις στο Σύστημα Υγείας από τη σκοπιά των ιατρών ογκολόγων. Σκοπός της ορθής θεραπείας είναι ο ασθενής να παίρνει το κατάλληλο φάρμακο, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη αποτελεσματικότητα. Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται είναι, εάν οι ογκολόγοι ζητούν από τους ασθενείς τη λήψη τεστ βιοδεικτών, που θα οδηγήσουν στην στοχευμένη θεραπεία. Σύμφωνα με τις απαντήσεις των ογκολόγων, η μη αποζημίωση των ασθενών, η λανθασμένη οργάνωση στη λήψη ιστού και η ήδη υπάρχουσα ταλαιπωρία των ασθενών είναι σημαντικά προβλήματα στην πραγματοποίηση λήψης τεστ βιοψιών ενώ, όπως προτείνει και ο ίδιος, η αποτελεσματικότερη οργάνωση είναι η απάντηση στα προβλήματα. Παράλληλα, το κόστος του φαρμάκου, η έλλειψη αποζημίωσης και η ανεπαρκής διαθεσιμότητα των φαρμάκων είναι οι λόγοι μη πρόσβασης των ασθενών στην στοχευμένη θεραπεία, όπως απάντησαν οι ογκολόγοι. Ιδιαίτερο σημείο της έρευνας είναι ότι το 88% των ογκολόγων απάντησαν πως η εξατομικευμένη θεραπεία είναι αποτελεσματική επιλογή για τη ημόσια Υγεία, αν και πιθανώς να φαίνεται ακριβότερη. Όπως σχολίασε χαρακτηριστικά ο κ. Καλπαξόγλου, το Σύστημα Υγείας που βασίζεται στην αξία πρέπει να ρωτάει τον ασθενή πως αισθάνεται και να διασφαλίσει τη συνεργασία ειδικών και νοσούντων. «Σκοπός της ορθής θεραπείας είναι ο ασθενής να παίρνει το κατάλληλο φάρμακο, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη αποτελεσματικότητα» 13 14

ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΚΡΟΥΜΠΕΛΟΣ Health Economics Manager, Roche (Hellas) S.A. Ο Αναστάσης Σκρουμπέλος παρουσίασε στοιχεία σχετικά με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και τους παράγοντες αύξησης αυτού του είδους καρκίνου. Τα τελευταία 15-20 χρόνια όλο και αυξάνονται τα διαθέσιμα μέσα για την εξάλειψη του καρκίνου αν και ακόμα υπάρχουν εμπόδια στο Σύστημα Υγείας. Αναδεικνύεται η σπουδαιότητα του εμβολίου HPV ως όπλο στον πόλεμο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και η πεποίθηση ότι το εμβόλιο είναι οικονομικά αποδοτικό. Τέλος, ο κ. Σκρουμπέλος ανέφερε πως η αλλαγή θα έρθει, εάν αλλάξει το πρότυπο ημόσιας Υγείας μέσω βελτίωσης των προϋποθέσεων, ανάπτυξης της πρόληψης, αποζημίωση των ασθενών και με την ολοκλήρωση μια συντονισμένης προσπάθειας εν γένει. «Η αλλαγή θα έρθει, εάν αλλάξει το πρότυπο ημόσιας Υγείας με συντονισμένη προσπάθεια» ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΚΡΙ ΗΣ Ιατρός Βιοπαθολόγος, Γραμματέας της Medisyn Τέλος, ο Παναγιώτης Μάκριδης παρουσίασε την έννοια του κλινικού φαρμάκου ως τρόπο μείωσης του οικονομικού βάρους του καρκίνου τόσο για τον ασθενή, όσο και για το σύστημα Υγείας. Σύμφωνα με τον κ. Μακρίδη, σύμμαχος του ασθενή, του γιατρού και του συστήματος Υγείας αποτελεί ο εργαστηριακός Ιατρός, του οποίου σκοπός είναι η πρώιμη διάγνωση, ώστε να εξασφαλισθεί η χαμηλή δαπάνη. Ρόλος του εργαστηριακού ιατρού είναι η οργάνωση και η παρακολούθηση των προγραμμάτων, η αξιοπιστία και η αξιολόγηση αυτών,με αποτέλεσμα την πρώιμη πρόληψη, έτσι να μειωθούν οι ιατρικές δαπάνες. «Σύμμαχος του ασθενή, του γιατρού και του συστήματος Υγείας αποτελεί ο εργαστηριακός Ιατρός, του οποίου σκοπός είναι η πρώιμη διάγνωση» ORGANISED BY UNDER THE AUSPICES Sponsor Supporter Conference Experience Sponsor Interpreting Supporter Printing Sponsor Communication Consultants Οι τίτλοι των ομιλητών/συμμετεχόντων στο Συνέδριο αφορούν την ιδιότητά τους κατά τη χρονική περίοδο διεξαγωγής του Συνεδρίου. ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: Νέλλη Καψή εσωτ. 245, E: editor@healthdaily.gr ΡΕΠΟΡΤΑΖ - ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ: Μυρσίνη Ανωμερίτη εσωτ. 266, E: m.anomeriti@boussias.com ΙΑΦΗΜΙΣΗ: Βασίλης Καφίρης εσωτ. 132, E: vkafiris@boussias.com ΣΥΝ ΡΟΜΕΣ: Αμαλία Ψιλούδη, εσωτ. 231, E: apsiloudi@boussias.com ΕΚ ΟΤΗΣ: Μιχάλης Μπούσιας ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Βoussias Communications, T: 210 6617777, F: 210 6617778, : Κλεισθένους 338, 15344, Γέρακας Κόστος ετήσιας εταιρικής συνδρομής 350 (συμπεριλαμβάνεται ο ΦΠΑ) 14 14