ΧΕ 2009-2010 Σεμινάριο με θέμα: «Περί του τόπου. Απόπειρα μιας εννοιολογικής προσέγγισης». Επιλογή βιβλιογραφίας I Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία Τ. Β. Αντόρνο, Αισθητική θεωρία, Αθήνα 2000. Ερ. Άουερμπαχ, Μίμησις, Αθήνα 2006. Ι. Ι. Βίνκελμαν, Σκέψεις για την μίμηση των ελληνικών έργων στη ζωγραφική και τη γλυπτική, Αθήνα 1996. Ρ. Γιάκομπσον, Δοκίμια για τη γλώσσα της λογοτεχνίας, Αθήνα 1998. Χ.-Γκ. Γκάνταμερ, Το πρόβλημα της ιστορικής συνείδησης, Αθήνα 1998. Ε. Χ. Γκόμπριτς, Τέχνη και Ψευδαίσθηση, Αθήνα 1995. Μ. Η. Έιμπραμς, Το φως και η λάμπα, 2001. Ρ. Κάννιχτ, Η παλαιά διαμάχη ποίησης και φιλοσοφίας, 1988. Ιμ. Καντ, Η πρώτη εισαγωγή στην «Κριτική της κριτικής δύναμης», Αθήνα 1996. Ιμ. Καντ, Κριτική της κριτικής δύναμης, Αθήνα 2003. Ερ. Κασσίρερ, Η παιδευτική αξία της τέχνης, Αθήνα 1994.
Αν. Κέννυ (επιμ.), Ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας, Αθήνα 2005. Ζ. Π. Κομεττί κ.α. (επιμ.), Ζητήματα αισθητικής, 2005. Μ. Κρότσε, Κείμενα αισθητικής, ιστοριογραφίας, δοκιμίων, Αθήνα (;). Δ. Λογγίνου, Περί ύψους, Ηράκλειον 1990. Γκ. Λούκατς, Η ψυχή και οι μορφές, Αθήνα 1986. Π. ντε Μαν, Η επιστημολογία της μεταφοράς, Αθήνα 1990. Π. Α. Μιχελής, Αισθητικά θεωρήματα, 3 τόμοι, Αθήνα 4 2001. Μ. Μπαχτίν, Έπος και Μυθιστόρημα, Αθήνα 1995. Β. Μπένγιαμιν, Σαρλ Μπωντλαίρ. Ένας λυρικός στην ακμή του καπιταλισμού, Αθήνα 1994. Β. Μπένγιαμιν, Δοκίμια φιλοσοφίας της γλώσσας, Αθήνα 1999. Β. Μπένγιαμιν, Δοκίμια για την τέχνη, Αθήνα (;). Αρ. Μπερλήντ, Η αισθητική του περιβάλλοντος, Αθήνα 2004. Μ. Μπήρντσλεϋ, Ιστορία των αισθητικών Θεωριών, Αθήνα 1989. Αλ. Νεχαμάς, Νίτσε: Η ζωή σαν λογοτεχνία, Αθήνα 2002. Ζ. Ντερριντά / Μ. Φουκώ, Τρέλα και φιλοσοφία, Αθήνα 1994. Ζ. Ντερριντά, Περί Γραμματολογίας, Αθήνα 1990.
Ζ. Ντερριντά, Μαρτυρία και μετάφραση, Αθήνα 1996. Ζ. Ντερριντά, Η λευκή μυθολογία, Αθήνα 2004. Ν. Ντιντερό, Αισθητικά, Αθήνα 2002. Ε. Π. Παπανούτσος, Αισθητική, Αθήνα 2003. Π. Πούλος (επιμ.), Έννοιες της τέχνης τον 20 ο αιώνα, Αθήνα 2006. Π. Ρικέρ, Η ζωντανή μεταφορά, Αθήνα 1998. Π. Ρικέρ, Η αφηγηματική λειτουργία, Αθήνα 1990. Π. Ρικέρ, Ο ίδιος ο εαυτός ως άλλος, Αθήνα 2008. Γ. Σαγκριώτης / Φ. Τερζάκης (επιμ.), Η αισθητική φιλοσοφία της Σχολής της Φρανκφούρτης: Κείμενα και αναφορές, στο: Πλανόδιο 23 (1994). Εν. Β. Σαΐντ, Ο κόσμος, το κείμενο και ο κριτικός, Αθήνα 2004. Π. Μπ. Σέλλεϋ, Υπεράσπιση της ποίησης, Αθήνα 1996. Φ. Σίλλερ, Περί αφελούς και συναισθηματικής ποιήσεως, Αθήνα 1985. Φ. Σίλλερ, Καλλίας ή περί του Κάλλους, Αθήνα 2005. Φ. Σίλλερ, Περί της αισθητικής Παιδείας του Ανθρώπου, Αθήνα 2006. Τ. Στάινερ, Η σιωπή και ο ποιητής, Αθήνα 1997. Τ. Στάινερ, Μετά τη Βαβέλ, Αθήνα 2004. Π. Τσέλαν, Ο μεσημβρινός και άλλα πεζά, Αθήνα 2006.
Μ. Φουκώ, Η ζωγραφική του Μανέ, Αθήνα 2004. Ν. Φράυ, Ανατομία της κριτικής, Αθήνα 1996. Μ. Χάαρ, Το έργο τέχνης, Αθήνα 1998. Μ. Χάιντεγκερ, Τέχνη και χώρος, Αθήνα 2006. Μ. Χάιντεγκερ, Η προέλευση του έργου τέχνης, Αθήνα 1986. Μ. Χάιντεγκερ, Κτίζειν Κατοικείν Σκέπτεσθαι, Αθήνα 2008 Γ. Χάμπερμας, Ο φιλοσοφικός λόγος της νεωτερικότητας, Αθήνα 1993. Γκ. Φρ. Χέγκελ, Εισαγωγή στην Αισθητική, Αθήνα 2000. Γκ. Φρ. Χέγκελ, Ο Λόγος στην Ιστορία, Αθήνα 2006. II Ξενόγλωσση βιβλιογραφία Bachelard, Gaston, The Poetics of Space, Boston: Beacon Press, 1958. Bernstein, J. M., The Fate of Art: Aesthetic Alienation from Kant to Derrida and Adorno, Pennsylvania State UP 1992. Buttimer, Anne and David Seamon (eds.), The Human Experience of Space and Place, London: Croom Helm, 1980. Casey, Edward S., The Fate of Place, Berkeley: University of California Press, 1997. Casey, Edward S., Getting Back into Place, Bloomington: Indiana University, 1993.
de Beistegui, Miguel, Heidegger and the Political: Dystopias, London: Routledge, 1998. de Beistegui, Miguel, Thinking with Heidegger. Displacements, Bloomington: Indiana University Press, 2003. Derrida, Jacques, Margins of Philosophy, Chicago: Chicago University Press, 1982. Derrida, Jacques, Writing and Difference, Chicago: Chicago University Press, 1978. Dreyfus, Hubert L., Being-in-the World: A Commentary on Heidegger s Being and Time, Division I, Cambridge, Mass.: MIT Press, 1991. Elden, Stuart, Hölderlin and the Importance of Place, Journal of the British Society for Phenomenology 30 (1999), 258-274. Elden, Stuart, Mapping the Present: Heidegger, Foucault, and the Project of a Spatial History, London: Continuum, 2001. Feenberg, Andrew, Heidegger and Marcuse. The Catastrophe and Redemption of History, New York and London: Routledge, 2005. Gadamer, Hans-Georg, Truth and Method, New York: Crossroad, 1992. Harries, Karsten, The Ethical Function of Architecture, Cambridge, Mass.: MIT Press, 1998. Harries, Karsten, Art Matters: A Critical Commentary on Heidegger s The Origin of the Work of Art, Springer 2009. Heidegger, Martin, Voträge und Aufsätze, Frankfurt: Klostermann, 2000
Heidegger, Martin, Being and Time: A Translation of Sein und Zeit, Albany: Sunny Press, 1996. Houlgate, Stephen, Hegel and the Arts, Northwestern UP 2007. Kant, Immanuel, Political Writings, Cambridge: Cambridge University Press, 1991. Leach, Neil (ed.), Architecture and Revolution. Contemporary perspectives on Central and Eastern Europe, London: Routledge, 1999. Lyotard, J.-F., The Inhuman, Cambridge: Polity Press, 1991. Malpas, Jeff, Heidegger s Topology: Being, Place, World, Cambridge, Mass.: MIT Press, 2006. Merleau-Ponty, Maurice, Phenomenology of Perception, London: Routledge and Kegan Paul, 1962. Neske, G. and E. Kettering (eds.), Martin Heidegger and National Socialism, New York: Paragon House, 1990. Norbert-Schulz, Christian, The Concept of Dwelling: On the Way to Figurative Architecture, New York: Rizolli, 1984. Ott, Hugo, Martin Heidegger: A Political Life, London: Harper Collins, 1993. Pignatelli, Paola Coppola, The Dialectics of Urban Architecture: Hestia and Hermes, Spring (1985). Pillow, Kirk, Sublime Understanding: Aesthetic Reflection in Kant and Hegel, The MIT Press 2003. Sluga, Hans, Heidegger s Crisis: Philosophy and Politics in Nazi Germany, Cambridge, MA: Harvard University Press, 1993.
Steinfort, John, Hegel s Aesthetics. A Critical Exposition, University of Michigan Library 2009. Διαδίκτυο http: // www.tu-cotbus.de (Στην συγκεκριμένη ηλεκτρονική διεύθυνση μπορεί κανείς να βρει μεταξύ άλλων και τα σημαντικότερα κείμενα του Χάιντεγκερ για την τεχνολογία και την αρχιτεκτονική μεταφρασμένα στα αγγλικά). Θέματα 1. Να αναλύσετε τι εννοεί ο Heidegger στο θεμελιώδες έργο του Είναι και Χρόνος με το κρίσιμο όρο «Dasein». Ποια είναι η χωρικότητα που προσιδιάζει στο ανθρώπινο Dasein; 2. Να επεξηγήσετε την οντολογική διάκριση που εισηγείται ο Καρτέσιος ανάμεσα σε res cogitans και res corporea. Ποια αντίληψη για τον χώρο και τον κόσμο απορρέει από την επίμαχη διάκριση; Να χρησιμοποιηθεί ως βάση η κριτική στην οποία ο Heidegger υποβάλλει την καρτεσιανή οντολογία του κόσμου στις 19-24 και 70 του Είναι και Χρόνος. 3. Πώς ερμηνεύει ο Heidegger τη σχέση ανάμεσα στον χώρο και τον χρόνο στο Είναι και Χρόνος; Πως αντιμετωπίζει την συγκεκριμένη σχέση στα μεταγενέστερα κείμενά του; 4. Ποιος είναι ο οντολογικός τόπος της αρχιτεκτονικής σύμφωνα με τις αναλύσεις του Heidegger στα ακόλουθα κείμενά του: α) Η προέλευση του έργου τέχνης, β) Κτίζειν, Κατοικείν, Σκέπτεσθαι, και γ) Τέχνη και χώρος;
5. Πώς κατανοεί τον χώρο ο Καντ στο περίφημο έργο του Κριτική του καθαρού Λόγου; 6. Πώς ερμηνεύει ο Καντ την αισθητική διάσταση της αρχιτεκτονικής στην Κριτική της κριτικής δύναμης; 7. Ποιες είναι οι θεμελιώδεις προκείμενες της αισθητικής θεωρίας που αναπτύσσει ο Έγελος στην «Εισαγωγή» στις Παραδόσεις για την αισθητική; 8. Πώς κατανοείται ο τόπος στην αριστοτελική Φυσική; Πώς συνδέονται τόπος και κίνηση μεταξύ τους; Να χρησιμοποιηθεί ως αφετηρία η Εισαγωγή στην μεταφυσική του Heidegger. 9. Η κυριαρχία του χώρου επί του τόπου στην νεότερη φιλοσοφική σκέψη: Newton, Leibniz, Locke. 10. Σωματικότητα και χώρος: Husserl, Heidegger και M. Merlau-Ponty. 11. Τέχνη και χώρος: Από τον Heidegger στον M. Merlau-Ponty. 12. Ο τόπος στους μετανεωτερικούς στοχαστές: Bachelard, Foucault, Derrida, Levinas. 13. Η έννοια του κατοικείν στον Heidegger και στον Chr. Norbert-Schulz.