ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Αποφοίτων Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας Ιονίου Πανεπιστημίου
Περιεχόμενα Περίληψη. 3 Εισαγωγή..4 Το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας Σπουδές.....5 Απορρόφηση των Αποφοίτων του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας...6 Καταγραφή Επαγγελματικών Δικαιωμάτων Αποφοίτων Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας... 7 Συμπεράσματα..9 Βιβλιογραφία..10 2
Περίληψη Η παρούσα μελέτη αφορά στην καταγραφή των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας (ΤΤΗΕ) του Ιονίου Πανεπιστημίου και έχει ως στόχο να παρουσιάσει τις επαγγελματικές προοπτικές των αποφοίτων του Τμήματος. Στη σύνταξη της μελέτης χρησιμοποιήθηκαν αξιόπιστες βιβλιογραφικές αλλά και διαδικτυακές πηγές, καθώς και νόμοι που αφορούν στην ίδρυση και λειτουργία του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας. Ζητήθηκαν, επίσης, στοιχεία από το Τμήμα αναφορικά με τις ενέργειες που έχουν γίνει για την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων του. Οι απόφοιτοι του Τμήματος δεν έχουν ακόμα κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα. Το Τμήμα έχει ξεκινήσει μία σειρά από ενέργειες προκειμένου να κατοχυρώσει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων στη δημόσια εκπαίδευση, και σε άλλες θέσεις του δημοσίου, καθώς και στην ελεύθερη αγορά εργασίας. Το επαγγελματικό μέλλον των αποφοίτων διαγράφεται σχετικά ευοίωνο λόγω του γεγονότος ότι το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας είναι το μοναδικό Πανεπιστημιακό τμήμα στην Ελλάδα που καταρτίζει και ειδικεύει τους φοιτητές του στο επιστημονικό πεδίο της οπτικοακουστικής τέχνης. 3
Εισαγωγή Η παρούσα μελέτη, με αντικείμενο την καταγραφή των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου, αποτελεί δράση του Γραφείου Διασύνδεσης του Ιονίου Πανεπιστημίου. Στόχος της μελέτης είναι : η καταγραφή των ειδικοτήτων στις οποίες μπορούν να απασχοληθούν επαγγελματικά οι απόφοιτοι του Τμήματος, η καταγραφή των επαγγελματικών δικαιωμάτων τους σε αυτές τις ειδικότητες, η ανάδειξη προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι απόφοιτοι σε σχέση με τα επαγγελματικά δικαιώματα. 4
Το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας - Σπουδές Το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας λειτουργεί στην Κέρκυρα από το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005. Το Τμήμα ιδρύθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΠΕΑΕΚ, σύμφωνα με το νόμο 3255/2004 (ΦΕΚ 138/22-7-2004, τ. Α ). Η δημιουργία του Τμήματος εντάσσεται στην προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας για τη δημιουργία νέων ακαδημαϊκών Τμημάτων στην ελληνική περιφέρεια, των οποίων το επιστημονικό πεδίο δεν καλύπτεται από άλλα ήδη υπάρχοντα Τμήματα. Πράγματι, το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας είναι το μοναδικό προπτυχιακό Τμήμα το οποίο έχει ως αντικείμενό : «... να καλλιεργεί και να προάγει την οπτικοακουστική έκφραση, μέσω της διδασκαλίας και της έρευνας των εφαρμογών της σύγχρονης οπτικοακουστικής τεχνολογίας στον ευρύτερο χώρο της Τέχνης και της μαζικής επικοινωνίας. Να παρέχει στους φοιτητές την επιστημονική έρευνα των εφαρμογών της σύγχρονης τεχνολογίας στην παραγωγή και την επεξεργασία ήχου και εικόνας, τις καλλιτεχνικές και επικοινωνιακές εφαρμογές των οπτικοακουστικών μέσων και τη διδασκαλία των νέων μορφών οπτικοακουστικής έκφρασης» (Ν. 3255/2004, ΦΕΚ 138/22-7-2004, τ.α ). Η διάρκεια φοίτησης στο Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας είναι δέκα (10) εξάμηνα, πέντε (5) έτη. Το Τμήμα δέχεται φοιτητές από το 2 ο και 4 ο επιστημονικό πεδίο. Οι σπουδές στο Τμήμα χωρίζονται σε τρεις θεματικούς τομείς: Α) Δύο οριζόντιους: Θεωρία, Τεχνολογία Β) Έναν κάθετο: Οπτικοακουστοκής Τέχνης, ο οποίος έχει τρεις άτυπες κατευθύνσεις: Ήχου, Εικόνας, Ήχου & Εικόνας Ο Θεωρητικός Θεματικός Τομέας περιλαμβάνει μαθήματα γύρω από την ιστορία και τη θεωρία των οπτικοακουστικών τεχνών, τη φιλοσοφία της επικοινωνίας και τη σημειολογία των μέσων, την παιδαγωγική των οπτικοακουστικών μέσων, την πολιτιστική διαχείριση, καθώς και μαθηματικά και εισαγωγή στην επιστημονική μεθοδολογία. Ο Τεχνολογικός Θεματικός Τομέας περιλαμβάνει μαθήματα γύρω από τη σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία των οπτικοακουστικών μέσων, με έμφαση στην Πληροφορική και τις εφαρμογές της. Σκοπός του Θεματικού Τομέα της Οπτικοακουστικής Τέχνης είναι να προετοιμάσει κατάλληλα 5
τους απόφοιτούς του Τμήματος ώστε να εφαρμόσουν την παραπάνω γνώση στον χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας και της επικοινωνίας. Απορρόφηση των Αποφοίτων του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας Οι απόφοιτοι του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας μπορούν να απασχοληθούν σε όλους τους τομείς που έχουν άμεση συνάφεια με το γνωστικό τους αντικείμενο ως αυτοαπασχολούμενοι, ή ως στελέχη σε δημόσιους, ή ιδιωτικούς φορείς. Συγκεκριμένα πεδία της επαγγελματικής απασχόλησης των πτυχιούχων του Τμήματος είναι: οι επαγγελματικοί χώροι της οπτικοακουστικής επικοινωνίας και αναψυχής (ραδιόφωνο, τηλεόραση, εταιρείες παραγωγής ηχητικού και οπτικοακουστικού υλικού, εταιρείες σχεδιασμού και παραγωγής ηχητικού και οπτικοακουστικού υλικού, εταιρείες σχεδιασμού και παραγωγής video-games, εταιρείες ανάπτυξης οπτικοακουστικών συστημάτων κ.λπ.). το ελεύθερο πεδίο της καλλιτεχνικής έκφρασης (οπτικοακουστικές τέχνες). οι σχετικοί τομείς της γενικής και της επαγγελματικής εκπαίδευσης. 6 Πιο συγκεκριμένοι τομείς απασχόλησης των αποφοίτων του Τμήματος είναι: η ελεύθερη καλλιτεχνική δημιουργία (τέχνη νέων μέσων, ψηφιακών, αναλογικών ή του συνδυασμού τους: video art, οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις, ψηφιακή τέχνη, τέχνη του διαδικτύου, κόμικς, animation, φωτογραφία, εικονική πραγματικότητα και προσομοίωση, Τέχνη Επαυξημένης Πραγματικότητας, κ.ά.) ανάπτυξη πολυμεσικών εφαρμογών και εφαρμογών διαδικτύου (web design, interactive CD-ROM, DVD-ROM, web applications, δικτυακές πολυμεσικές βάσεις δεδομένων, πειραματικά πολυμέσα, video games). γραφικές Τέχνες. πολυμεσικές εκδόσεις, ηλεκτρονικός τύπος. διαφήμιση, επαγγελματική φωτογραφία. παραγωγή και εφαρμογές στον ευρύτερο πολιτισμικό τομέα με τη χρήση ψηφιακής και ηλεκτρονικής τεχνολογίας (για μουσεία, συλλογές κα). εφαρμογές στην εκπαίδευση με χρήση προσαρμοστικών συστημάτων πολυμέσων.
Καταγραφή Επαγγελματικών Δικαιωμάτων των Αποφοίτων Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας Το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του έχει ξεκινησει μία σειρά προσπαθειών για να κατοχυρώσει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων του Τμήματος. Στόχος του Τμήματος είναι να κατοχυρώσει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων ώστε να διαθέτουν τα ειδικά τυπικά προσόντα διορισμού στην πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις καθώς και πιστοποιημένη παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν στους διαγωνισμούς που αφορούν στο διορισμό ή στην πρόσληψη των αποφοίτων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ως εκ τούτου, γίνονται συνεχείς προσπάθειες για να ενταχθούν οι απόφοιτοι στον κλάδο εκπαιδευτικού προσωπικού της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ΠΕ 08 Καλλιτεχνικών μαθημάτων, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να διορίζονται ως εκπαιδευτικοί καλλιτεχνικών μαθημάτων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στον κλάδο ΠΕ-08 είναι ενταγμένοι οι απόφοιτοι των Ανωτάτων Σχολών Καλών Τεχνών της χώρας ή ισότιμων ιδρυμάτων του εξωτερικού καθώς και οι απόφοιτοι του Τμήματος Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών Τέχνης που εισήχθησαν το ακαδημαϊκό έτος 2006-2007 και εφεξής, με πτυχίο της κατεύθυνσης Εικαστικών και πιστοποιητικών ευδόκιμης παρακολούθησης θεωρητικών και ιστορικών σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ή πτυχίο ισότιμο και αντιστοίχο ομοταγούς ιδρύματος της αλλοδαπής. Το Τμήμα επίσης, έχει προσαρμόσει το πρόγραμμα σπουδών, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στους αποφοίτους να αποκτήσουν στο μέλλον παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια. Ειδικότερα, σύμφωνα με το Ν. 3848/2010 (ΦΕΚ 71/19-5-2010, τ.α ) ένας από τους πολλούς τρόπους πιστοποίησης της παιδαγωγικής και διδακτική επάρκειας είναι: «με βεβαίωση περί επιτυχούς παρακολούθησης ειδικού προγράμματος σπουδών τουλάχιστον εξαμηνιαίας διάρκειας, το οποίο παρέχεται από το Τμήμα Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι) ή από ομάδες συνεργαζόμενων τμημάτων του ίδιου ή περισσότερων Α.Ε.Ι σε απόφοιτους τμημάτων που έχουν τα ειδικά τυπικά προσόντα διορισμού στην πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Το πρόγραμμα αυτό καταρτίζεται με απόφαση του οικείου Α.Ε.Ι., που εγκρίνεται από τον Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, ύστερα 7
από γνώμη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, και αξιολογείται μετά το πρώτο έτος λειτουργίας του, εν συνεχεία δε κάθε τέσσερα έτη, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 9 του ν. 3374/2005 (ΦΕΚ 189 Α )». Στο Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας από το ακαδημαϊκό έτος 2008-2009 έως σήμερα 2012-2013 διδάσκονται τρία (3) εξαμηνιαία μαθήματα παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας: 1. ΤΗΕ 703 Παιδαγωγική 2. ΤΗΕ 803 Διδακτική της Τέχνης 3. ΤΗΕ 003 Παιδαγωγική των Σύγχρονων Μέσων Το Τμήμα πρόκειται να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να εγκριθεί το πρόγραμμα σπουδών από τον Υπουργό Παιδείας και να ολοκληρωθεί η διαδικασία πιστοποίησης παιδαγωγικής και εκπαιδευτικής επάρκειας των αποφοίτων. Γίνονται επίσης, προσπάθειες ώστε να κατοχυρωθούν οι απόφοιτοι σε θέσεις του δημοσίου τομέα, οι οποίες έχουν άμεση συνάφεια με το γνωστικό τους αντικείμενο, π.χ. τηλεοπτικοί σταθμοί, ραδιοφωνικοί σταθμοί κτλ. 8 Τέλος, το Τμήμα κάνει ενέργειες ώστε να μπορέσουν οι απόφοιτοι να αποκτήσουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος από τη ΣΑΠΕ, με την έκδοση σχετικού Προεδρικού Διατάγματος. Έτσι, οι απόφοιτοι θα έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν ως ελεύθεροι επαγγελματικές στον ιδιωτικό τομέα. Οι απόφοιτοι του Τμήματος Τεχνών 'Ήχου και Εικόνας έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν αίτηση εγγραφής στο Καλλιτεχνικό Επιμελητήριο. Η διαδικασία που απαιτείται είναι να καταθέσουν ντοσιέ με εργασίες που διεξήγαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους και το πτυχίο τους με αναλυτικά τα μαθήματα που πέρασαν επιτυχώς. Οι αιτήσεις εξετάζονται από την επιτροπή αξιολόγησης και ανάλογα γίνονται δεκτές ή όχι. Η εγγραφή στο Καλλιτεχνικό Επιμελητήριο επιτρέπει την έκδοση Δελτίου Παροχής Υπηρεσιών και Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Συνοψίζοντας, το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας έχει προβεί σε μία σειρά από σημαντικές ενέργειες για την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων τόσο στο δημόσιο αλλά και ιδιωτικό τομέα. Οι ενέργειες αυτές είναι ακόμα σε εξέλιξη, καθώς πρόκειται για
ιδιαίτερα χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες. Εξάλλου, το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας αφενός είναι ένα σχετικά νέο τμήμα, αφετέρου είναι το μοναδικό τμήμα στην Ελλάδα με το συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο, με αποτέλεσμα να μην έχουν γίνει ανάλογες ενέργειες από τον Σύλλογο αποφοίτων του Τμήματος. Συμπεράσματα Όταν ολοκληρωθεί η κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας, αυτοί θα μπορούν να απορροφηθούν στη δημόσια εκπαίδευση, σε άλλους δημόσιους φορείς, ως αυτοαπασχολούμενοι ή ως στελέχη σε ιδιωτικούς φορείς οι οποίοι έχουν συνάφεια με το επιστημονικό τους πεδίο. Οι απόφοιτοι του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας μπορούν να καλύψουν την επαγγελματική ζήτηση σε θέσεις της δημόσιας εκπαίδευσης, ή σε άλλους φορείς του δημοσίου καθώς και στην ελεύθερη αγορά, για τις οποίες δεν υπάρχει μέχρι στιγμής στην Ελλάδα ανώτατη επαγγελματική κατάρτιση. Το Τμήμα εκμεταλλεύεται τη μοναδικότητά του αυτή και συνεχίζει τις προσπάθειες για την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων στις θέσεις εργασίας, οι οποίες μπορούν να καλυφθούν αποκλειστικά και μόνο από τους αποφοίτους του. 9
Βιβλιογραφία Διαδικτυακές Πηγές Tμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας Ιονίου Πανεπιστημίου [Διαθέσιμο στο http://avarts.ionio.gr (Ημερομηνία τελευταίας επίσκεψης: 07/06/2012)]. Μορφωτική Πρωτοβουλία [Διαθέσιμο στο http://protovoulia.org/ (Ημερομηνία τελευταίας επίσκεψης: 1/9/2012)]. Edu4u [Διαθέσιμο στο http://www.edu4u.gr/ (Ημερομηνία πρόσβασης 1/9/2012)]. Νόμοι Προεδρικά Διατάγματα Νόμος 3255/2004 (ΦΕΚ 138/22-07-2004, τ. Α ) «Ρυθμίσεις θεμάτων όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων». Νόμος 3848/2010 (ΦΕΚ 71/19-05-2010, τ. Α ) «Αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικούκαθιέρωση κανόνων αξιολόγησης και αξιοκρατίας στην εκπαίδευση και λοιπές διατάξεις». ΠΔ 128/2012 (233/26-11-2012, τ. Α ) «Ένταξη των αποφοίτων του Τμήματος Πλαστικών Τεχνών 10 Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, που εισήχθησαν από το ακαδημαϊκό έτος 2006-2007 και εφεξής, με πτυχίο της κατεύθυνσης Εικαστικών, στον κλάδο εκπαιδευτικού προσωπικού ΠΕ08-Καλλιτεχνικών Μαθημάτων».
Αποφοίτων Τμ. Τεχνών Ήχου και Εικόνας Ιονίου Πανεπιστημίου Σεπτέμβριος, 2013 Eπ. Υπεύθυνος Έργου: Καθ. Ν. Γ. Κανελλόπουλος Ομάδα Υλοποίησης: Ελένη Χαμαλίδη, Επ. Καθ. Ι.Π. Ιωάννης Ζάννος, Αν Καθ. Ι.Π. Γεωργία Αποστολοπούλου, Αρχειονόμος - Βιβλιοθηκονόμος Πλατεία Τσιριγώτη-Κτίριο Ιπποκράτης 49100 Κέρκυρα Τηλ.: 2661087733 / 87735 Email: career@ionio.gr Web : http://dasta.ionio.gr/liaison Το παρόν συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς πόρους στο πλαίσιο της πράξης Γραφείο Διασύνδεσης Ιονίου Πανεπιστημίου του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση».