Να το κρατήσουμε; Ένα εκπαιδευτικό σενάριο για τη γλώσσα στην Β Δημοτικού Μαρία Παπαδοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΠΤΠΕ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Email: mariapap@uth.gr
Ταυτότητα του σεναρίου Αντικείμενο: Γλώσσα Τάξη: Β Δημοτικού Χρονοδιάγραμμα: 16 ώρες Οργάνωση: Δομή, Οδηγίες για τον εκπαιδευτικό & Φύλλα εργασίας Αρχές σχεδιασμού: ομαδοσυνεργατικότητα, κριτικός γραμματισμός, πολυτροπικότητα, διαθεματικότητα, διαδικασία επίλυσης προβλημάτων Η αφορμή Στην αυλή του σχολείου βρήκαμε ένα γατάκι Ή ένα πρότζεκτ για την παγκόσμια ημέρα των ζώων Ή οποιαδήποτε ευκαιρία
Στόχοι (1) Μαθησιακοί/παιδαγωγικοί Να αναπτύξουν προβληματισμό για τη στάση απέναντι στα αδέσποτα ζώα και η υιοθεσία ζώων και να μάθουν τα δικαιώματα των ζώων Να οικοδομήσουν τη γνώση αναλαμβάνοντας ενεργητικό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία Να οικοδομήσουν τη γνώση με διερευνητικό τρόπο Να αναπτύξουν συνεργατικές ικανότητες Να λαμβάνουν το λόγο με τη σειρά τους και να σέβονται το/τη συνομιλητή/τριά τους Ως προς τις ΤΠΕ Να χρησιμοποιήσουν μηχανές αναζήτησης πληροφοριών (φυλλομετρητές) Να χρησιμοποιούν προγράμματα επεξεργασίας κειμένου Να μάθουν να αναλύουν, να ερμηνεύουν και να αξιολογούν τις πληροφορίες που βρίσκονται σε ιστοσελίδες Να χρησιμοποιούν κειμενογράφο και πρόγραμμα ζωγραφικής
Στόχοι (2) Ως προς το γνωστικό αντικείμενο Να αντλούν πληροφορίες από κείμενα και εικόνες Να προσεγγίσουν επιστημονικό λόγο Να ασκηθούν στη συνεργατική παραγωγή πολυτροπικών κειμένων Να περιγράφουν, να αφηγούνται και να αιτιολογούν Να διευρύνουν το λεξιλόγιό τους σε θέματα που αφορούν φροντίδα ζώων Να εξοικειωθούν με την ταξινόμηση πληροφοριών Να κατανοούν και να δίνουν οδηγίες και συμβουλές Να εξοικειωθούν με τη χρήση απρόσωπων εκφράσεων Να μάθουν να κρατούν σημειώσεις Να ερμηνεύουν λέξεις με τη βοήθεια του συγκειμένου και με τη χρήση λεξικών Να αξιολογούν τον γραπτό και προφορικό λόγο άλλων και να αυτοαξιολογούνται
Περιεχόμενα και οργάνωση Περιεχόμενο: Κειμενικά είδη & Τύποι κειμένων Εκπαιδευτικές δραστηριότητες Φάσεις (7) με διαφορετικό αριθμό ωρών Φύλλα εργασίας Επιλογή και οργάνωση υλικού: ψηφιακά και άλλα μέσα Ρόλοι μαθητών Μέθοδοι-Τεχνικές
ΠΟΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ (Ι) Αρχική διαπραγμάτευση: (3 ώρες) Τι είναι τα αδέσποτα, τι ξέρουμε για αυτά; Διερεύνηση γνώσεων των παιδιών, συζήτηση, κατασκευή αραχνογράμματος σε έντυπη ή ψηφιακή μορφή, συζήτηση για την πορεία του σεναρίου Διαμόρφωση ομάδων, δημιουργία σήματος ομάδας, συζήτηση για τους ρόλους των ομάδων Επίσκεψη ιστοσελίδας για το θέμα, συμπλήρωση του εννοιολογικού χάρτη 1 ο φύλλο εργασίας με το σύνολο της τάξης Προετοιμασίας της μίας ομάδας (οι κτηνίατροι) για να εισηγηθεί στην επόμενη φάση του σεναρίου (λίστα με τις υποχρεώσεις μας απέναντι στα ζώα) Ανάπτυξη του σεναρίου Α φάση: (2 ώρες). Οι ευθύνες μας απέναντι στα ζώα Εισήγηση της ομάδας, ενημέρωση του εννοιολογικού χάρτη, 2 ο φύλλο εργασίας για όλη την τάξη Παρακολούθηση βίντεο, παραγωγή προφορικού λόγου (αφήγηση), παραγωγή γραπτού λόγου (σημειώσεις) Προετοιμασία μίας ομάδας (τα ψαχτήρια) για να εισηγηθεί για την επόμενη φάση (προτάσεις για την υιοθεσία ενός κατοικίδιου)
ΠΟΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ (ΙΙ) Β Φάση (3 ώρες) Προσπαθούμε να βρούμε γονείς να το υιοθετήσουν Εισήγηση της ομάδας, προτάσεις για να βρούμε οικογένεια σε ένα αδέσποτο κατοικίδιο (καταγραφή στον εννοιολογικό χάρτη), 3 ο φύλλο εργασίας Παραγωγή γραπτού πολυτροπικού κειμένου (αφίσα), χρήση προγράμματος ζωγραφικής Προετοιμασία των νομικών για να εισηγηθεί για τα δικαιώματα των ζώων Γ φάση (3 ώρες) Τα δικαιώματα των ζώων Εισήγηση των νομικών και καταγραφή των υπαρχουσών και νέων γνώσεων για το θέμα, 4 ο φύλλο εργασίας Οργάνωση αγώνα επιχειρηματολογίας. Καταγραφή των απόψεων από τους συγγραφείς, Εικονογράφηση απόψεων από τους καλλιτέχνες, Προσθήκη στον εννοιολογικό χάρτη, Χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού, Παραγωγή προφορικού λόγου Οι νομικοί και τα ψαχτήρια αναλαμβάνουν να βρουν υλικό για την υιοθεσία των ζώων
ΠΟΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ (ΙΙΙ) Δ Φάση (2 ώρες) Υιοθεσία και συμβολική υιοθεσία Συζητούνται οι όροι, αναζητείται ερμηνεία σε λεξικά έντυπα και ψηφιακά, Καταγραφή στον εννοιολογικό χάρτη, 5 ο φύλλο εργασίας Παραγωγή γραπτού κειμένου (κατάλογος υποχρεώσεων) Ε Φάση (3 ώρες) Οργανώνουμε έκθεση στο σχολείο Οι καλλιτέχνες έχουν την ευθύνη της έκθεσης. Τα μέλη των άλλων ομάδων προσφέρουν κείμενα και υλικό που έχουν ήδη δουλέψει στη διάρκεια του πρότζεκτ ή ετοιμάζουν, με βάση τα υπάρχοντα καινούρια κείμενα Οι νομικοί ετοιμάζουν ένα κείμενο για την υιοθεσία ζώων και τη συμβολική υιοθεσία ζώων. Οι κτηνίατροι ετοιμάζουν ένα κείμενο με συμβουλές για το πώς να φερόμαστε στα αδέσποτα αλλά και στα κατοικίδια ζώα. Οι συγγραφείς χρησιμοποιούν τον εννοιολογικό χάρτη της τάξης και συντάσσουν μικρά κείμενα για διάφορες όψεις της ζωής των αδέσποτων ζώων αλλά και τις ευθύνες μας απέναντι στα ζώα γενικότερα Ανακεφαλαίωση Αξιολόγηση (1 ώρα)
5 ο φύλλο εργασίας: Θα υιοθετούσατε έναν τίγρη, μία φώκια, μία αρκούδα; Οι ερωτήσεις αφορούν το κείμενο που βλέπετε παραπάνω. Προσπαθήστε να τις απαντήσετε με την ομάδα σας συμβουλευόμενοι/ες κάθε φορά το κείμενο Σε ποιον απευθύνεται το κείμενο; Από πού το καταλάβατε; Γιατί δεν απευθύνεται άμεσα σε παιδιά; Μπορείτε να φτιάξετε το κείμενο έτσι ώστε να αφορά παιδιά της ηλικίας σας; Πώς θα το κάνατε; Πώς σας κοιτάει η λευκή αρκούδα; Είναι μεγάλη ή μικρή σε ηλικία; Πώς είναι το περιβάλλον γύρω της; Τι θέλει να πετύχει ο φωτογράφος; Ποιος οργανισμός διακινεί αυτό το κείμενο; Τον ξέρετε; Τι σήμα έχει ο οργανισμός; Για ποιο λόγο; Σε τι στοχεύει; (αν θέλεις να μάθεις περισσότερα μπορείς να επισκεφτείς την ιστοσελίδα www.wwf.gr). Τι είδους ζώα υιοθετούμε συμβολικά ; Ψάξτε για πληροφορίες στο κείμενο και τις εικόνες. Συζητήστε με την ομάδα σας και αποφασίστε ποιο ζώο θα υιοθετούσατε και για ποιο λόγο.