Λαπαροσκοπική Κολεκτομή Η νοσηλεία σας Οι παρακάτω πληροφορίες αφορούν τη νοσηλεία σας για μία επέμβαση κολεκτομής. Επιπλέον ερωτήματα μπορούν να απαντηθούν από τον ιατρό και τους συνεργάτες του. Που βρίσκεται το παχύ έντερο? Το παχύ έντερο είναι ένας σωλήνας που συνδέει το λεπτό έντερο με τον πρωκτό. Το παχύ έντερο απορροφά υγρά και ηλεκτρολύτες από τα κόπρανα τα οποία και αποθηκεύονται μέχρι την κένωση. Ξεκινά από το δεξιό κάτω μέρος της κοιλίας (δεξιό κόλο), ανεβαίνει προς τα πάνω και στη συνέχεια έρχεται προς το αριστερό άνω μέρος της κοιλίας (εγκάρσιο κόλο). Το έντερο μετά κατεβαίνει προς τα αριστερά (σιγμοειδές) και με το ορθό καταλήγει στον πρωκτό για την έξοδο των κοπράνων από το σώμα. Ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει φυσιολογική ζωή και χωρίς το παχύ έντερο. Πότε χρειάζεται η εκτομή τμήματος του εντέρου? Υπάρχει μία σειρά νόσων του εντέρου που αντιμετωπίζονται κυρίως με χειρουργική επέμβαση. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι μεγάλοι πολύποδες, οι φλεγμονές του εντέρου και οι όγκοι. Οι εκτομές του εντέρου είναι καθορισμένες. Ακόμη και αν το πρόβλημά σας αφορά ένα μικρό κομμάτι του, πιθανότατα ο χειρουργός θα αφαιρέσει ένα ολόκληρο επίσημο τμήμα του εντέρου (δεξιά κολεκτομή, σιγμοειδεκτομή, χαμηλή πρόσθια εκτομή). Στη συνέχεια τα δύο άκρα του σωλήνα που αποτελεί το έντερο ενώνονται μεταξύ τους με ραφές ή με ειδικά εργαλεία ώστε να αποκατασταθεί η συνέχεια του οργάνου. Σε πολύ λίγες περιπτώσεις χρειάζεται το έντερο να ραφτεί στο τοίχωμα της κοιλιάς ώστε τα κόπρανα να απομακρύνονται σε μία εξωτερική σακούλα (κολοστομία). Το κομμάτι του εντέρου που αφαιρείται εξετάζεται στο μικροσκόπιο και βγαίνει μετά από μερικές η ιστολογική εξέταση.
Πως γίνεται η επέμβαση? Η κολεκτομή είναι μια επέμβαση που μπορεί να γίνει είτε με την κλασική ανοικτή μέθοδο, ή λαπαροσκοπικά. Στην ανοικτή επέμβαση γίνεται μια τομή στην κοιλιά μήκους αρκετών εκατοστών ανάλογα με το είδος της εκτομής αλλά και τα σωματικά χαρακτηριστικά του ασθενούς. Από την τομή αυτή ο χειρουργός με τη βοήθεια εργαλείων θα κινητοποιήσει το έντερο, θα αφαιρέσει το τμήμα που πάσχει και θα ενώσει τα άκρα στο σημείο της «αναστόμωσης» Η λαπαροσκοπική επέμβαση γίνεται με τρεις ή τέσσερις τομές του ενός εκατοστού. Από αυτές εισέρχεται στην κοιλιά μία κάμερα και λεπτά εργαλεία. Αφού κινητοποιηθεί και ετοιμαστεί το έντερο γίνεται μία τομή λίγων εκατοστών για να αφαιρεθεί το κομμάτι του εντέρου και να πραγματοποιηθεί η αναστόμωση (ένωση) του εντέρου. Σε όσες περιπτώσεις η επέμβαση δεν είναι δυνατό για τεχνικούς λόγους να πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά. Τότε, η επέμβαση μετατρέπεται και ολοκληρώνεται με τις αρχές της ανοικτής χειρουργικής. Η λαπαροσκοπική χειρουργική πλεονεκτεί διότι ο πόνος μετά το χειρουργείο είναι πολύ λιγότερος σε σχέση με την ανοικτή χειρουργική, η κινητοποίηση του ασθενούς γίνεται γρηγορότερα και αποφεύγονται πολλές επιπλοκές που έχουν σχέση με την τομή. Πρέπει πάντως να τονισθεί ότι οι μελέτες που έχουμε στη διάθεσή μας δεν δείχνουν πολύ σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις δύο τεχνικές. Κατά συνέπεια, τόσο η ανοικτή όσο και η λαπαροσκοπική τεχνική είναι αποδεκτές και ανάλογα με ειδικά χαρακτηριστικά της νόσου αλλά και του ασθενούς μπορεί να προτιμηθεί η μία αό τις δύο. Υπάρχουν επιπλοκές μετά την επέμβαση? Όλες οι ιατρικές πράξεις συνοδεύονται από κάποιο ποσοστό επιπλοκών. Όταν όμως επιλέγετε έναν εξειδικευμένο χειρουργό για το χειρουργείο σας, πρέπει να γνωρίζετε ότι τα ποσοστά επιπλοκών είναι χαμηλά και σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία. Στην περίπτωση της κολεκτομής, τα ποσοστά επιπλοκών είναι γενικώς αποδεκτά. Η σοβαρότερη πιθανή επιπλοκή αφορά το σημείο της ένωσης του εντέρου μετά την εκτομή (αναστόμωση). Η επούλωση της περιοχής διαρκεί πάνω από επτά ημέρες και για το διάστημα αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην διασπαστεί η ένωση. Άλλες επιπλοκές μπορεί να αφορούν το αναπνευστικό (λοιμώξεις) οπότε πρέπει με συνέπεια να ακολουθήσετε τις οδηγίες που θα λάβετε. Επίσης πρέπει να ενημερώνετε με ακρίβεια τους ιατρούς για το ιατρικό σας ιστορικό και τα φάρμακα που πιθανώς λαμβάνετε. Τότε θα οργανωθεί με μεγαλύτερη ασφάλεια το χειρουργείο σας. Οι επιπλοκές συμβαίνουν αλλά αντιμετωπίζονται καλύτερα όταν υπάρχει καλή συνεργασία με τους ιατρούς του τμήματος. Η λαπαροσκοπική κολεκτομή έχει το σημαντικό πλεονέκτημα να συνοδεύεται από ταχεία ανάρρωση και ακόμη μικρότερα ποσοστά επιπλοκών ιδιαίτερα σε ότι αφορά το εγχειρητικό τραύμα αλλά και τη λειτουργία του εντέρου σας. Ποιοι ιατροί πρέπει να με εξετάσουν? Πριν την επέμβαση θα σας εξετάσουν οι ιατροί του τμήματος και θα σας ρωτήσουν για το ιατρικό σας ιστορικό. Απαραίτητη είναι η συνέντευξη με τον αναισθησιολόγο ο οποίος μπορεί να ζητήσεις συμπληρωματικές εξετάσεις και τελικά θα δώσει τη γνώμη του για την
ασφάλεια της επέμβασης. Επίσης θα σας εξετάσει καρδιολόγος ώστε να διερευνηθεί το αντίστοιχο ιστορικό σας και να ληφθούν ανάλογα μέτρα. Τι συμβαίνει πριν το χειρουργείο? Θα πρέπει να έχετε μιλήσει με τον ιατρό σας για όλες τις λεπτομέρειες που αφορούν την επέμβαση. Θα πρέπει επίσης να έχετε φροντίσει ώστε η υπηρεσία αιμοδοσίας να είναι ενήμερη και να έχετε καλύψει τις απαραίτητες μονάδες αίματος για την επέμβασή σας. Σε συνεννόηση με τον ιατρό μπορεί το βράδυ πριν την επέμβαση να κοιμηθείτε στο νοσοκομείο αλλά μπορεί να είναι προτιμότερο να είστε σπίτι σας. Το απόγευμα πριν την επέμβαση ΔΕΝ θα σας δοθεί η προετοιμασία του εντέρου. Η διαδικασία αυτή έχει καταργηθεί διεθνώς και έχει μάλιστα αποδειχθεί ότι μπορεί να είναι και επιβλαβής. Συνήθως θα χρειασθεί να πιείτε αρκετά υγρά μέχρι και το πρωί του χειρουργείου. Επίσης θα φορέσετε ελαστικές κάλτσες που βοηθούν στην αποφυγή θρομβώσεων. Τη νύχτα (αν είστε στο νοσοκομείο) μπορεί να τοποθετηθεί ορός ώστε να καλυφθεί ο οργανισμός σε υγρά και ηλεκτρολύτες. Επιτρέπεται να πίνετε υγρά μέχρι και λίγες ώρες πριν το χειρουργείο. Μάλιστα με τα νεώτερα δεδομένα, είναι καλό να πίνετε υγρά πλούσια σε γλυκόζη μέχρι και δύο ώρες πριν την επέμβαση. Θα λάβετε συγκεκριμένες οδηγίες από τον χειρουργό ή τον αναισθησιολόγο. Δεν χρειάζεται να ξυριστούν οι περιοχές του σώματος όπου θα πραγματοποιηθούν οι τομές. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα στο χειρουργείο. Το βράδυ πριν το χειρουργείο μπορεί να σας ζητηθεί να πάρετε μερικά φάρμακα ώστε να περάσετε ένα ήσυχο βράδυ με καλό ύπνο (προνάρκωση). Για όλα τα παραπάνω ενήμερο θα είναι το νοσηλευτικό προσωπικό όπου και μπορείτε να απευθύνεστε. Ρωτήστε για την ώρα που είναι προγραμματισμένο το χειρουργείο σας. Για αλλαγές θα ενημερωθείτε εγκαίρως. Μερικές φορές υπάρχουν απρόβλεπτες καταστάσεις που δημιουργούν καθυστερήσεις. Παρακαλούμε να δείξετε κατανόηση. Ενημερώστε το νοσηλευτικό προσωπικό για τα τηλέφωνα επικοινωνίας με τους δικούς σας καθώς και τη σειρά με την οποία θέλετε να ενημερώνονται για την πορεία σας. Πόσο διαρκεί το χειρουργείο? Την ημέρα της επέμβασης θα σας παραλάβει ο νοσοκόμος και θα οδηγηθείτε με φορείο στο χώρο του χειρουργείου. Θα φοράτε την ειδική ρόμπα και θα πρέπει να αφήσετε όλα σας τα πράγματα στο θάλαμο ή στους συνοδούς σας. Μην αφήνετε αντικείμενα αξίας στο θάλαμο. Η διάρκεια του χειρουργείου εξαρτάται από το είδος της επέμβασης αλλά και πολλούς άλλους παράγοντες (παλαιότερες επεμβάσεις, βάρος του ασθενούς κλπ). Θα λείψετε από το κρεβάτι σας συνολικά πολύ περισσότερο χρόνο από τον καθαρό χειρουργικό χρόνο. Στο χώρο του χειρουργείου θα παραμείνετε όσο χρειασθεί ώστε η αναισθησιολογική ομάδα να αποφασίσει ότι είναι ασφαλές να επιστρέψετε στο θάλαμο. Σε γενικές γραμμές, οι περισσότερες κολεκτομές διαρκούς από 90 έως 180 λεπτά. Οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις διαρκούν συνήθως περισσότερο από τις ανοικτές.
Τι συμβαίνει αμέσως μετά το χειρουργείο? Στο θάλαμο που θα επιστρέψετε θα έχετε ορό διότι δεν θα μπορείτε να σιτιστείτε κανονικά για λίγες ημέρες. Έτσι θα αναπληρώνονται τα υγρά και οι ηλεκτρολύτες του σώματος. Επίσης θα σας χορηγείται οξυγόνο. Προφανώς θα αισθάνεστε ελαφριά ζάλη. Αυτό είναι αναμενόμενο. Πιθανώς να έχετε μία παροχέτευση (σωλήνας που βγαίνει από την κοιλιά). Η παροχέτευση θα αφαιρεθεί όταν αποφασίσει ο ιατρός σας. Μπορεί επίσης να έχετε ένα σωλήνα στη μύτη ο οποίος βοηθά να αδειάζει το στομάχι. Μπορεί να έχετε καθετήρα στην ουροδόχο κύστη ώστε να μετρώνται τα ούρα και να αναπληρώνονται σε υγρά. Όλοι αυτοί οι σωλήνες αφαιρούνται σταδιακά με τη σύμφωνη γνώμη του ιατρού σας. Τα εγχειρητικά τραύματα θα είναι καλυμένα με αποστειρωμένες γάζες. Οι πρώτες αλλαγές θα γίνουν από τους ιατρούς του τμήματος. Καθημερινώς θα γίνονται πολύ μικρές ενέσεις στο λίπος της κοιλιά σας. Αυτές έχουν σκοπό την αποφυγή των θρομβώσεων του αίματος. Είναι πιθανό και εφόσον το αποφασίσει ο ιατρός σας να χρειασθεί να μεταγγισθείτε μετά το χειρουργείο. Θα πονάω μετά το χειρουργείο? Η επιστήμη της ανακούφισης του μετεγχειρητικού πόνου έχει εξελιχθεί πολύ τα τελευταία χρόνια με την πρόοδο της αναισθησιολογίας. Εάν έχετε επισκληρίδιο καθετήρα, ο αναισθησιολόγος θα ρυθμίσει τη δόση των φαρμάκων ώστε να μην πονάτε σχεδόν καθόλου. Σε αντίθετη περίπτωση η αναλγησία ρυθμίζεται από τους ιατρούς του τμήματος σύμφωνα με καθορισμένα πρωτόκολλα. Μη διστάσετε εάν πονάτε να το αναφέρετε στο νοσηλευτικό προσωπικό ώστε να ρυθμιστούν αντίστοιχα οι δόσεις των φαρμάκων. Με τη λαπαροσκοπική χειρουργική, ο πόνος έχει μειωθεί σημαντικά και στόχος είναι οι χειρουργημένοι ασθενείς να μην πονούν καθόλου μετά την επέμβαση. Πότε μπορώ να σηκωθώ από το κρεβάτι? Η κινητοποίηση είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ανάρρωσής σας. Ιδανικά μπορείτε και πρέπει να σηκωθείτε το ίδιο απόγευμα. Σημαντικό είναι να βρίσκεται κάποιος μαζί σας (νοσηλευτής, συνοδός). Στην αρχή θα αισθανθείτε μικρή ζάλη. Αυτό είναι απόλυτα αναμενόμενο. Πριν κάνετε τα πρώτα βήματα πρέπει να καθίσετε για 10 λεπτά στο κρεβάτι και μετά να επιχειρήσετε να σηκωθείτε. Το πρωί θα σας βοηθούν και οι φυσιοθεραπευτές στην κινητοποίηση αλλά και στην εξάσκηση της αναπνοής ώστε να αποφεύγονται οι λοιμώξεις του αναπνευστικού. Είναι σημαντικό μόλις αισθανθείτε δυνατοί, να περνάτε αρκετή ώρα περπατώντας και κυρίως εκτός του κρεβατιού. Πότε λειτουργεί το έντερο? Η λειτουργία του εντέρου (αποβολή αερίων ή κοπράνων) επανέρχεται μετά από μερικά 24ωρα. Σε μερικούς ασθενείς συμβαίνει νωρίς μετά το χειρουργείο (δύο με τρεις ημέρες) σε άλλους καθυστερεί. Η λειτουργία του εντέρου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες μερικοί
από τους οποίους είναι αστάθμητοι. Γενικά, η επάνοδος της λειτουργίας σημαίνει ότι ο ασθενής μπορεί να φάει ικανοποιητικά και η ανάρρωση προχωρά ομαλά. Πότε θα φάω και θα πιω μετά το χειρουργείο? Η σίτιση μετά το χειρουργείο είναι σταδιακή. Νερό μπορείτε να πείτε και στο πρώτο 24ωρο εφόσον το επιτρέψει ο ιατρός σας. Η σίτιση στη συνέχεια αποτελείται από υγρά και μαλακές τροφές μέχρι να λειτουργήσει πλήρως το έντερο και να μπορείτε να προσθέσετε στερεές τροφές. Η σίτιση συνήθως ολοκληρώνεται σε 4-5 ημέρες. Από το απόγευμα το χειρουργείου μπορείτε εάν θέλετε να μασάτε τσίχλα ή τρίματα πάγου. Πότε μπορώ να κάνω μπάνιο? Μετά τις πρώτες δύο ημέρες, το τραύμα δε χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα. Από την τρίτη ημέρα και μετά μπορείτε να κάνετε μπάνιο αφού συνεννοηθείτε με τον ιατρό σας. Χρησιμοποιείστε άφθονο νερό και απλό σαπούνι. Πόσο θα παραμείνω στο νοσοκομείο? Η νοσηλεία διαρκεί συνήθως από 5-7 ημέρες. Θα είστε όμως προετοιμασμένοι και για μακρύτερη νοσηλεία εάν αυτό απαιτηθεί. Τι θα τρώω μετά την έξοδό μου από το νοσοκομείο? Για δέκα περίπου ημέρες μετά την έξοδο, μπορείτε να τρώτε ελαφριά φαγητά (ψάρι, ψητό άπαχο κρέας, πουρέ, ζυμαρικά). Προοδευτικά θα προσθέτετε στη δίαιτά σας όλες τις τροφές. Χρειάζονται περίπου τρεις εβδομάδες ώστε να μπορέσετε να φάτε όλες τις τροφές. Γενικά να θυμάστε ότι για τη σωστή λειτουργία του εντέρου (μετά τον πρώτο μήνα) χρειάζονται άφθονα λαχανικά, όσπρια και φυτικές ίνες. Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο: Θα αισθάνεστε φυσιολογική κόπωση για ένα περίπου μήνα. Φροντίστε να αναπαύεστε συχνά. Εάν δείτε από το τραύμα να κοκκινίζει ή να βγάζει υγρό, επικοινωνήστε με τον ιατρό. Οι κενώσεις του εντέρου σας για κάποιο χρονικό διάστημα μπορεί να είναι διαρροϊκές. Γενικά, χρειάζεται περίπου ένας μήνας ώστε η λειτουργία του εντέρου να επανέλθει στο φυσιολογικό. Μπορείτε να οδηγήσετε περίπου τρεις εβδομάδες μετά την επέμβαση. Όταν μπορέσετε να κάνετε απότομες κινήσεις χωρίς να σας ενοχλεί το τραύμα τότε είστε έτοιμοι για οδήγηση. Μπορείτε να έχετε σεξουαλικές επαφές περίπου τρεις εβδομάδες μετά την επέμβαση εφόσον δεν σας ενοχλεί το χειρουργικό τραύμα.
Μπορείτε να επιστρέψετε στη δουλειά σας σε περίπου έξι εβδομάδες (δουλειά γραφείου) ή 12 εβδομάδες (χειρωνακτική εργασία). Εάν νοιώθετε άνετα νωρίτερα δοκιμάστε να ξεκινήσετε νωρίτερα. Ξεκινήστε ελαφριά άσκηση (περπάτημα, κολύμπι) νωρίς μετά το χειρουργείο. Να αποφεύγεται να σηκώνετε βάρη για τρεις περίπου μήνες. Πότε θα κόψω τα ράμματα? Τα ράμματα αφαιρούνται συνήθως 8-12 ημέρες μετά την επέμβαση. Πότε θα παραλάβω την ιστολογική εξέταση? Η εξέταση θα είναι έτοιμη μετά από 10 περίπου ημέρες. Η απάντηση θα παραληφθεί από το από το ιατρείο του κου Στάμου μαζί με το πρακτικό της επέμβασης Ημερομηνία κοπής ραμμάτων: Ημερομηνία ραντεβού παρακολούθησης. Μετεγχειρητική αγωγή: Φάρμακα: Εξετάσεις: Ερωτήσεις: