ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ ΤΕΥΧΟΣ- Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ ΙΟ Σ 983 ΕΚΔΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ' ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ,, ΣΤΝ ΑΘΝΑ
Α Γ Ι Α Γ Α Λ Ν ΕΚΔΟΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ " ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ " ΣΤΝ ΑΘΝΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΕΥΧΟΥΣ 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 983 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΣ Τό Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου 'Αγία Γαλήνη : 'λέκτρα Σ. Μιχελιδάκη - Πρόεδρος Μιχάλης Κ. Γιασαφάκης - Αντιπρόεδρος Ελσα. Καρτάλου - Γ εν. Γραμματέας Γεωργ. Σ. Νικηφοράκης - Ειδικός Γραμματέας Πολυδ. Γ. Καράλης - Ταμίας Χάρης Μ. Γιαννακάκης - Σύμβουλος Εΰάγ. Κ. Κουβίδου - Σύμβουλος Κώστας Κ. Λινοξυλάκης - Σύμβουλος Γ ιάννης Γ εωργ. Μηναδάκης - Σύμβουλος ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ / 'λέκτρα Σ. Μ ιχελιδάκη Δελβ ίνου 52, Κυψέλη,.3 63 ΑΘΝΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Χαριλάου Τρικούπη 83 - Αθήνα τηλ. 364529 / 36335 ΔΙ ΕΠΙΤΑΓΕΣ Πολύδωρος Καράλης Κολοκοτρώνη 68, Αργυρούπολη, Αττική
Αγαπητοί μας Φίλοι Στήν πρόσφατη εκδήλωση του Συλλόγου μας στό κέντρο "ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ στδ Μενίδι πού έγινε μέ τήν ευκαιρία της τοπικής γιορτής τοϋ χωριοϋ μας -των Τεσσάρων Μαρτύρων- δοκιμάσαμε τή μεγάλη χαρά τής άθρόας συμμέτοχης Ά γ ιογαλην ιωτών καί φίλων. Διαπιστώσαμε έτσι άκόμη μ ιά φορά τήν έσωθεν άνάγκη νά σταθούμε κοντά δλοι μας, νά ένισχύσουμε τούς πατροπαράδοτους δεσμούς μας, νά προωθήσουμε τέλος τούς κοινούς σκοπούς καί στόχους μας γύρω άπό τήν 'Αγία Γαλήνη τήν καμωμένη άπό πέτρα καί χώμα, άπό άναμνήσεις καί βιώματα. Τό νέο Διοικητικό Συμβούλιο στήν πρώτη του συνάντηση πού έγινε στ ίζ 29 Σεπτεμβρίου 983 συζήτησε τρόπους καί προτίθεται νά διερευνήσει καί δυνατότητες υλοποίησης τους ώστε οί έπιδιώξεις μας γιά τήν 'Αγία Γαλήνη νά φέρουν καρπούς. Μέ τήν έλπίδα ότι μπορούν νά προβληματίσουν καί νά κινητοποιήσουν τήν συλλογική συμμετοχή καί ιδιαίτερα τόν Πολιτιστικό Σύλλογο τού χωριού μας, παραθέτουμε μερικές άπό τις έπιθυμητές δραστηριότητες πού θά θέλαμε νά πραγματοποιηθούν. Περιοδική (π.χ. διμηνιαία) συνάντηση των μελών τού Συλλόγου γιά συζήτηση κι 'Αγιογαληνιώτικη παρέα. Προσφορά διαλέξεων ποικίλου ένδιαφέροντος. Εκδρομή (έκδρομές) μέ πούλμαν Δημιουργία υποδομής (στέκι) γιά συνάντηση τών 'Αγιογαληνιωτών άπό τήν Αθήνα στήν 'Αγία Γαλήνη "Αλλες κοινών ικές έκδηλώσεις Συμπλήρωση καταλόγου μέ τά ονόματα τών κατοίκων τής 'Αγίας Γαλήνης άπό τήν ίδρυσή της μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα γιά τό σκοπό αύτό παραθέτουμε στό τέλος τού Περιοδικού μας - πόνημα καί προσφορά τού κ. ΜΑΝΟΥΣΟΥ ΠΑΠΑΔΑΚ, μέ τή θερμή παράκληση νά συμπληρωθεί άπό τούς ένδιαφερόμενους οικογενειακά ή γένικώτερα καί νά σταλούν ο ί σχετικές πληροφορίες στό Σύλλογό μας. Καί μιά τελευταία, άλλά σημαντικώτατη σημείωση : Τ ό 984 πού μας έρχεται συμπληρώνονται 00 ΧΡΟΝΙΑ ΑΓΙΑΣ ΓΑΛΝΣ, εκατό χρόνια άπό τήν ίδρυσή της (884-984). "Ας ευχηθούμε λοιπόν όλοι μας νά μπορέσουμε νά συνεορτάσουμε τήν έκατονταετ ία αύτή πού ύπηρξε μεστή άπό ζωή καί πρόοδο, στήν Άγια Γαλήνη. Κι άς προετοιμαστούμε έγκαιρα γιά τό γεγονός (ζητούμε τή συνεργασία μέ τούς άρμόδιους φορείς τού χωριού μας). Μέ τις ευχές μας γιά ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΙ ΕΝΑ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΜΙΟΥΡΓΙΚΟ 984. ΤΟ ΔΙΟΙΚΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ - -
Ε Π Ι Σ Τ Ο Λ Γεωργίου Μπελτάου Παθολόγου - Παιδιάτρου τηλ. 729679 Πρός τό Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ" ΕΝΤΑΥΘΑ Σας στέλνω 2000 δραχμές γιά τούς σκοπούς του Συλλόγου σας καί σας συγχαίρω μέ όλη μου τήν καρδιά γιά τις ώραϊες σας έκδηλώσεις. Παρακαλώ νά μου έπιτρέψετε νά έκφράσω τις προσωπικές μου άπόψεις άπό τις συναντήσεις μου μαζύ σας κατά τις διάφορες έκδηλώσεις του Συλλόγου σας πού έτυχε νά παρακολουθήσω. Κύριο χαρακτηριστικό των έκδηλώσεων αυτών είναι ή ολοφάνερη καί αυθόρμητη έκδήλωση άγάπης καί άλληλεγύης των μελών σας. ' έγκαρδιότης καί ή ζωγραφισμένη στά πρόσωπα δλων των συμμετεχόντων στις εκδηλώσεις ψυχικής εϋεξίας πού έπικρατεί, μπορώ νά σάς βεβαιώσω δτι δέν άπαντάται συχνά σέ τοιούτου είδους συγκεντρώσεις. ' έντύπωσή μου είναι δτι κάθε μέλος του Συλλόγου "ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ" πριν μπει στήν αίθουσα των έκδηλώσεων άφήνει άπ έξω κάθε άνθρώπινη άδυναμία πού τυχόν τόν συνοδεύει, κάθε πολιτική τοποθέτηση, κάθε τυχόν προσωπικό γιά όποιονδήποτε συγχωριανό του καί μπαίνει στήν αίθουσα σάν ένας άνθρωπος πλημμυρισμένος άπό άνώτερα αισθήματα καί ιδανικά άπό μία ανυπόκριτη άν ιδιοτέλεια, ειλικρίνεια καί άγάπη καί δείχνει δλα αύτά του τά προτερήματα τόσο έντονα όσο έντονη είναι καί ή πίστη του σ δλα αύτά καί έτσι άφήνει τόν έαυτό του νά ξεχειλίσει άπό χαρά καί ευχαρίστηση γιατί είναι σίγουρος πώς ή βραδυά αυτής τής συγκέντρωσης θά του χαρίσει μιά σωματική καί ψυχική ευεξία πού τόσο τήν έχουμε άνάγκη. Είναι μιά διαπίστωση πού ομολογώ μέ μαγεύει κάθε φορά πού μού δίνεται ή ευκαιρία νά βρεθώ στις έκδηλώσεις σας. θέλω είλικρινά νά πιστέψετε πώς σας χαίρομαι μέ αυτή σας τήν λεβεντιά. Αΰτό δέ μέ έκανε νά είμαι ένας άπό τούς π ιό πιστούς καί ειλικρινείς σας φίλος, πού παρ όλο πού κατάγομαι άπό τήν άλλη άκρη τής 'Ελλάδας άπό σάς, άπό τό μακρυνό Ξηρόμερο, έν^τούτοις νομίζω δτι έχω κλείσει μέσα μου τήν 'Αγία Γαλήνη καί τούς άνθρώπους της. 'Ομολογώ ότι αύτό τό ξεχωριστό, αύτό τό κάτι άλλο πού παρατηρεΐται σέ σάς, δέν τό έχουμε έμείς καί αύτό ίσως είναι πού τόσο σάς χαίρομαι. Γ ι αΰτό καί πάλι σας άπευθύνω τά συγχαρητήριά μου καί μέ σάς σ δλους τούς 'Αγιογαλην ιώτες μέ τά πολιτισμένα καί άπηλλαγμένα αίσθήματά σας άπό τις μικρότητες τής σημερινής κοινωνίας, θά ήταν παράλειψή μου ακόμη νά μή σάς συγχαρώ διπλά γιά τό ώραϊο σας περιοδικό πού μέσα στις σελίδες του καθρεπτίζεται ή άπόλυτος έπιτυχία του σκοπού τού Συλλόγου σας καί τιμά ιδιαίτερα δλα τά μέλη του καί κάνει τήν 'Αγία Γαλήνη νά ύπερηφανε,ύεται γιά σάς. Μέ απεριόριστη εκτίμηση 'Υπογραφή, Αθήνα.0.83-2-
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ "Οπως άναφέρθηκε καί ατό προηγούμενο τεύχος τά παιδιά του πολιτιστικού συλλόγου 'Αγίας Γαλήνης προγραμμάτισαν διάφορες έκδηλώσεις, οί όποιες καί πέτυχαν τό σκοπό τους, άπόλστα μπορεί νά πει κανείς, άν λάβει υπόψη του τά οικονομικά τού συλλόγου, τήν άπειρία καί τό δτι άρκετοί χωριανοί δέν έβλεπαν μέ καλό μάτι τέτοιου είδους πρωτοβουλίες. 'Ωστόσο δλα τά παιδιά δούλεψαν μέ κέφι καί φαντασία, ξεπέρασαν πολλά έμπόδια οικονομικά καί πρακτικά καί μας έδωσαν άποτελέσματα πού θά τά ζήλευαν παληότεροι οργανωτές τέτοιων έκδηλώσεων. Εδώ πρέπει νά άναφερθεΐ δτι καί ό κόσμος, ντόπιοι καί ξένοι άνταποκρίθηκαν στό κάλεσμα αύτό. "Ετσι έκτός άπό τή βραδυά μουσικής μέ τό Στ. Κουγιουμτζή πούδπως έμαθα ήταν άπόλυτα πετυχημένη, έγώ σημειώνω έδώ άπό προσωπική ματιά τις δικές μου έντυπώσεις άπό τή βραδυά "κακαβιάς γιά δσους δέν παραβρέθηκαν. Νομίζω πώς ή άναγνώριση τής προσπάθειάς τους είναι τουλάχιστον μιά ηθική δικαίωση. Ήταν μιά βραδυά λοιπόν αύτή τής κακαβιάς πέρα γιά πέρα πετυχημένη. Ψαρεύτηκε, μαγειρεύτηκε νοστιμώτατα, ψάρι φρέσκο A ποιότητας καί τό σπουδαιότερο σερβιρίστηκε σέ 2000 περίπου άτομα σέ χρόνο ρεκόρ, έτσι πού νά τό άπολαύσουμε όλοι ζεστό καί σέ πλούσιες μερίδες, πράγμα τόσο δύσκολο μ δλο αύτό τό κόσμο. Σ αύτή τή φάση είχα τήν έ ντύπωση δτι δλα τά παιδιά ήσαν έπαγγελματίες. Πότε κατέβασαν στήν προκυμαία έ κατοντάδες καρέκλες, τραπέζια, σερβίτσια γιά νά βολέ - ψουν τόσο κόσμο, πώς κινήθηκαν τόσο έμπειρα, άκόμη μένω μέ άπορία. Κόσμος μπόλικος, πάνω άπό τις προβλέψεις άπ δτι μούλεγαν. 'Υπήρξε καί έπίσημη έκπροσώπηση άπό τούς νομάρχες Ρεθύμνου - 'ρακλείου. Τό γλέντι θά μπορούσε νάταν καλύτερο άν τά μηχανήματα τού συγκροτήματος Σκορδαλοϋ άποδ ιδ *γ; π ι ό καλά, μπορεί καί τό άνοιγμα τής προκυμαίας νά μή βοηθούσε σ αύτό. Γενικά καί σέ σχέση μέ τά προβλήματα πού γενν ιοΰνται σέ τόσο πολυάνθρωπες έκδηλώσεις τό γλέντ ι πέτυχε. Τό ίδιο, σέ μικρότερη έκταση, έγινε καί μέ τό γλέντ ι άνήμερα τής Πανα-. γ ίας. Εδώ ίσως είναι σκόπιμο νά άναφέρουμε καί τά οίκονομ ικά άποτελέσματα δεδομένου δτι στό χωριό έπικρατοΰν διαφορετικές άπόψεις δπως άκουσα. Μ ιά μερίδα χωριανών μοϋλεγε πώς αΰτές οί έκδηλώσεις έπιβαρύνουν οίκονομ ικά τή Κοινότητα καί μάλιστα σέ έποχές πού τόσο βασικές άνάγκες τού χωριού καί προβλήματα (ύδρευσης, άποχετεύτικοϋ άγωγοΰ κλπ) παραμένουν άλυτα. Γι αύτή τή μερίδα οί έκδηλώσεις ήσαν τουλάχιστον άσκοπες καί δέν έβλεπαν τό λόγο τής "σπατάλης". θέλησα νά τό έξακριβώσω, πέρα άπό τή προσωπική μου άποψη δτι σέ κάθε χωριό είναι ζωτικό θέμα νά ύπάρχει πολιτιστικός πυρήνας μέ άνάλογεςέκδηλώσε ις. -3-
Αυτό πού μουπαν υπεύθυνα είναι ότι ό σύλλογος μέσα σ ένα χρόνο έχει δική του περιουσία 600-700.000 (σέ έπιπλα, σκεύη, μετρητά) καί ή κοινότητα δέν έχει έπιδοτήσει οικονομικά καμμία τέτοια έκδήλωση. Αντίθετα έχει έπ ιδοτήσε ι ή Νομαρχία. Ανεξάρτητα άπ αΰτό όμως, έδώ θά πω γιά μιά μερίδα φίλων χωριανών πού καλοπροαίρετα κρ ίν ouν περιττά αύτά τά πράγματα, ότι μ ιά πνευματική κίνηση στό χωρ ι ό είναι εντελώς άπαρα ίτητη. 'Υπάρχε ι μετά τήν έντυπωσιακή άνοδο του τουρισμού, έντυπωσιακή έπ ίσης οικονομική εύμάρε ια των χωριανών. "Οταν αύτή δέν συνοδεύεται καί μέ άνάλογη πολιτιστική κίνηση έχει βραχυπρόθεσμα καί μακροπρόθεσμα οδυνηρές συνέπειες στό χαρακτήρα καί στις συνήθε ιες τού άνθρώπου καί ιδίως στά νέα παιδιά. Υπάρχουν στατιστικές σέ άλλες χώρες άλλά καί στή δική μας μέ πολύ άπαισιόδοξα καί έπ ι κ ίνδυνα συμπεράσματα. Γ ιαυτό καί γ ί νέτα ι σταυροφορ ία πραγματική μέ τήν έφοδο τού τουρισμού (όχι πάντα καλού) νά μή χάνουμε τήν ταυτότητά μας. θάλεγα λοιπόν μ c ΰτή τή συλλογιστική, πώς καί ο ί έκδηλώσεις κρ ίνοντα ι άναγκαϊες κα ί ότι πρέπει νά γίνουν κα ί άλλα οΰσιαστ ικότερα. Τ ό χωριό πρέπει νά άποκτήσει βιβλιοθήκη, αίθουσα μουσικής, χορού, λαογραφικοΰ ύλικοΰ, ένα είδος πνευματικού κέντρου καί σάν τέτοιο μοΰ φαίνεται ιδανικό τό παληό μας σχολειό. Προτε ίνω λοιπόν στό πρόεδρο τής Κοινότητας πού κα ί ζήλο διαθέτει κα ί έργάζετα ι δημιουργικά μ όλο τό συμβούλιο στούς στόχους πού έταξαν, νά κυνηγήσει τό θέμα είτε μέ τή' Νομαρχία ή Οργαν ισμό Σχολικών κτιρ ίων. Προσφερόμαστε καί άπ έδώ γιά κάθε είδους βοήθεια. Πρέπει νά γίνει συνε ίδηση σ όλους μας ότι κάθε λαός καί ιδιαίτερα έμεΐς, μέ τις δικές μας ιδιομορφίες, πρέπει νά άγωνίζεται γιά νά κρατήσε ι, όσο γίνεται βέβα ια τή ταυτότητά του, τις παραδόσεις κα ί τά έθιμά του πάνω άπό κάθε άλλη έπιδίωξη ή σκοπιμότητα. ' άλλο ί ωση τού χαρακτήρα ένός άνθρώπου κα ί κατ έπέκταση ένός λαού άπό ξενόφερτα άρνητικά στοιχεία μόνο συμφορές μπορεί νά φέρει. Κα ί αυτό παρατηρήθηκε όπου ύπήρξε μονομερής τουριστική ή ο ί κονομική άνάπτυξη χωρίς παράλληλη πνευματική. Γι αυτό πέρα άπό διαφορές άπόψεων, ίδεολογ ικές ή κομματικές τοποθετήσεις θά έκανα έκκληση σέ κάθε χωριανό ή χωριανή όπου κι άν βρίσκεται νά δουλέψουμε όλοι μαζύ μέ τά παιδιά κα ί ό καθένας χωριστά, βάζοντας τό λιθαράκι του σέ μ ιά προσπάθε ια νά δούμε τό χωριό' μας κέντρο δχι μόνο παρδαλού τουρισμού, άλλά μιας ζωής μέ περισσότερο αίσθημα καί άνθρωπιά. Τά μηνύματα άπό πολλά μέρη τής 'Ελλάδας είναι αισιόδοξα, ειδικά άπό τις νεολαίες. "Ας τούς άκολουθήσουμε. Γιά τά παιδιά τού πολιτιστικού συλλόγου δηλώνουμε πρόθυμη συμπαράσταση κα ί συνεργασία σ όλους τούς τομείς δραστηριότητας. 'λέκτρα Βασιλάκη - Μιχελιδάκη -4-
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ Στις 7//83, στην αίθουσα "Ενωσης Γυναικών Κρήτης, έκανε έκθεση ζωγραφικής ή Βαγγέλια Κουβίδη, Παρόντες πολλοί συγγενείς, φίλοι καί χωριανοί. Συγχαίρουμε τό ξεκίνημά της καί ευχόμαστε κάθε έπ ι - τυχία καί στό μέλλον. 'λέκτρα Μιχελιδάκη A:i?ititif"kic ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 983 (ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΩΣΤΑ ΚΟΣ. ΛΙΝΟΞΥΑΑΚ) '0 Πολιτιστικός Σύλλογος 'Αγίας Γαλήνης τήν ήμέρα τής Παναγίας 5 Αύγουστου έδωσε χοροεσπερίδα στήν προκυμαία τοϋ χωρίου μας. Γ ιά τόν χορό αυτό χρε ιάσθςκε μεγάλη φροντίδα καί προετοιμασία, γι αύτό έπ ιστρατεύθηκε ή νεολαία τοϋ χωρίου μας, κορίτσια καί άγόρια. Στ ίς φωτογραφίες μας τά κορ ίτσυα άλλά καί κυρίες όπως ή κ. Χρυσούλα Ά γ γ. Ραμουτσάκη καί ή γυναίκα τοϋ Γιάννη Κανδυλάκη προσφέρθηκαν οίκειοθελώς'νά ασχοληθούν μέ τό καθάρισμα τής πατάτας. Στ ή δεύτερη φωτογραφία διακρίνεται όρθιος ό πρόεδρος κ. Μανώλης Τρουλινός (δάσκαλος) σάν κάτι νά... τούς λέει. -5-
ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΣ' ΚΟΙΝΟΤΤΑΣ' Στό προηγούμενο τεύχος θίχτηκαν τά πολύ βασικά προβλήματα ύδρευσης καί βιολογικού καθαρισμού. Νομίζω πώς ύπάρχει ή θέληση καί άπόφαση στό κοιν. συμβούλιο νά τά προωθήσουν. Μιά σημαντική, γιά τήν καθαριότητα των άκτών, έλλειψη. Ψάχναμε γιά δοχεία σκουπιδιών στις παραλίες, δπου τό θέαμα ήταν άπακαρδιωτικό. Ξέρω πόσο δύσκολο είναι πρακτικά νά άπαλλαγοΰμε άπό συνήθειες χρόνων καί χρόνων νά πετοΰμε δίπλα μας τά άχρηστα, " έστω καί μέ τά δοχεία άπορριμάτων. "Ομως πρέπει νά έπιμείνουμε μέ ταμπέλες σχετικές, ύποδείξεις καί ό,τι άλλο χρειαστεί γιά νά γίνει συνείδηση στό κόσμο αυτή ή συνήθεια. "Ισως μακροπρόθεσμα νά άποδώσει. Τόσος κόσμος καί φέτος, ντόπιοι καί ξένοι στις παραλίες καί άνάμεσά τους άνθρωποι πού ήθελαν νά τις διατηρήσουν καθαρές. "Ας βοηθήσουμε τουλάχιστον αυτούς. "Οσον άφορα τή σκάλα "Καράλη" που άνέφερε στό προηγούμενο τεύχος ό φίλος Κ. Λινοξυλάκης, έγώ σκέπτομαι πώς πέρα άπό μικρές τεχνικέ.ς άτέλειες πού έχει, μέ μπόλικο ασβέστη θά γινόταν όμορψη, καί στοιχείο σωστό αισθητικά, μιά καί είναι καί σχετικά άνετη στό άνεβοκατέβασμα. Εκείνο πού προτείνω είναι νά συμφιλιωθούμε μέ τόν άσβέστη. 'Υλικό φτηνό, εύχρηστο, γίνεται όπου χρησιμοποιείται άφθονο, ένα στοιχείο μοναδικής ομορφιάς καί άπλότητας, πέρα άπό τήν άπολυμαντική του ιδιότητα. Ξεκουράζει τό μάτι καί σέ θαλασσινά τοπία είναι ιδανικός. 0L Κυκλάδες είναι έκπληκτικές καί τό κυρίαρχο στοιχείο τους (προέχει ή άρχιτεκτονική^τους φυσικά) είναι ή λαμπερή άσπράδα τους. Μπόλικος λοιπόν άσβέστης σέ τοίχους, αυλές, σοκάκια καί σκάλες. "δη ό πρόεδρος τόν έπέβαλε γιά τά σπίτια καί τό άποτέλεσμα νομίζω δικαίωσε τήν προσπάθεια. "Ας όλοκληρώσουμε τόν κύκλο. "Αλλη πρόταση Γιώργο : Πολλά βράδυα άνηφόριζα μόνη μου κατά τό παληό Φανάρι. Μοΰ θύμισε βέβαια περασμένα άμορφα χρόνια, τότε πούπαιζε ρόλο φάρου γιά βάρκες καί πλεούμενα γενικά άλλά καί τί δμορψος χώρος, μιά άλλη άποψη καί διάσταση τού γραφικού χωριού. Γιατί τόσα χρόνια ρημαγμένο καί ξεχασμένο ; Είμαι διατακτική στό νά προτείνω "άξιοποίηση" αυτού τού χώρου, πού σημαίνει άπλά κατάληψη άπό καρέκλες καί τραπέζια όπου θάχαμε μιά έπανάληψη τού φαινομένου "άγορας καί προκυμαίας". Μέ προβληματίζει τό γεγονός πώς ή παληά άγορά, τό στέκι όλων τών χωριανών έχει γίνει τώρα χώρ*ς περίπου άπαγορευτικός γιά όλους μας. Καί ρωτούμε: δημοτικός χώοος πού σημαίνει χώρος τών άνθρώπων τού χωριού, πώς έγινε ώστε δχι μόνο νά μή μπορούν νά κάτσουν σέ μιά καρέκλα αυτοί οί άνθρωποι, άλλ οϋτε δρθιοι νά σταθούν. Μάς παραχώρησαν ένα άνοιγμα, περίπου σά μονοπάτι, ώστε βαδίζοντας μέ προσοχή ένας ένας νά κατεβαίνουμε στή προκυμαία. Πέρασε άνεπιστρεπτί ό καιρός πού ή γραφική άγορά, τόπος έλξης γιά όλους μας, μέ τά ήσυχα καφενεδάκια μάς πρόσφερε τό καφέ, τή γκαζόζα καί τή βανίλια.μας. Λίγο-λίγο άλλά σταθερά γινόμαστε έξόριστοι άπό στέκια καί χώρους πού μάς άνήκουν καί μάλιστα άδιαμαρτύρητα, μέ μιά σιωπηρή δική μας άνοχή, άνησυχιτική θάλεγα. Μήπως καί στήν προκυμαία δέν γίνεται κάτι άνάλογο; -6-
Έτσι μόνη διέξοδος καί σέ μας εδώ αλλά καί ατούς ντόπιους μένει ή ταράτσα, ή αυλή τοΰ σπιτιού μας καί γιά όσους βέβαια διαθέτουν. Λογικά έρχεται στόν καθένα τό έρώτημα, γιατί στόν ίδιο μας τό τόπο παραμερισμένοι καί άποκομμένοι άπ όλους τούς χώρους τοΰ χωρίου μας ; Προλαβαίνω τήν άντίδραση τών έπαγγελματιών. Φυσικά καί πρέπει νά δουλέψουν καί αυτοί καί νά έξυπηρετηθεϊ καί ό τουρισμός. Αλλά βρέ παιδιά σέ κάθε κατάσταση υπάρχουν όρια, κάπου θά μπορούσε νά βρεθεί ή χρυσή τομή. Εξ άλλου δέν πρέπει νά άγνοοΰν ο ί χωριανό ί έπαγγελματίες ότι καί ό έσωτερικός τουρισμός είναι άποδοτικός καί γιά τό μέλλον ίσως π ιό σίγουρος. Γιά τό "Φανάρι" λοιπόν καί πάλι. Μήπως μέ μιά σχετική υποδομή, παγκάκια, πράσινο, περίπτερο θά μπορούσε νά γίνει στέκι τών χωριανών όλων ; Καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο νά υπάρξουν στεγανά, άλλά πάνω σ αύτό έχει μιά πρακτική ιδέα ό Γιάννης Μηναδάκης πού θάταν νομίζω πραγματοποιήσιμη. Γιά τά μελλοντικά ή χιμαιρικά; Μιά πρόσβαση στήν ωραία θαλασσινή σπηλιά γιά τούς φυσιολάτρες, θάχαμε άραγε άνταπόκριση άπό τή Νομαρχία; λέκτρα Βασιλάκη Μιχελιδάκη "k"kic"k k "k ΑΠΟ TO ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΓΙΑΝΝ NK. TYPOKOMAKH ('Αγία Γαλήνη Αύγουστος 983) Έτος 923 : Στή φωτογραφία αΰτή άπό αριστερά πρός τά δεξιά καθήμενοι () Νίκος Τυροκομάκης (Άλμπάτης) (2) ένας ψαράς άπό τήν 'εράπετρα (3) Γεώργιος Νικηφοράκης (Τσαγκάρης) (4) όρθιος Κώστας Λινοξυλάκης (ή Λινόξυλος) μάγειρας (5) Ψαράς άπό τήν 'εράπετρα (6) Ψαράς άπό τήν 'εράπετρα (7) όρθιος Μιχάλης Νικ. Βεργαδής (Μπεργαδή.ς) (8) Εμμανουήλ Φραγκάκης (Βαρελάς) καί (9) Κοσμάς Κωνστ. Λινοξυλάκης καθιστάς χάμω -ό μόνος έπιζών μέχρι σήμερα άπό τούς χωριανούς καί είναι 86 χρόνων. / -7-
ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ Χ Α Ι Ρ Ε Τ Ι Σ Μ Ο Σ (του κ. Μανώλη X. Αΰγουστάκη Β Γυμνασιάρχπ) Χαιρετισμός είναι ό αυλός άσπασμός των Αγγέλων πρός τήν Παναγία - Μεσήτρ ια μεταξύ 0εοΟ καί άνθρώπων. Είναι τό ουράνιο φίλημα των Ιγγέλων πρός τά άστρα. Τό π ιό ευχάριστο άκουσμα άνθρώπου άπό καί ΐρός τόν συνάναθρωπό του. ' θερμή χειραψία. '0 γνήσιος 'Ελληνικός όρος άνταλλαγής ψυχικών καί πνευματικών συναισθημάτων. Εκφράζει τή γνήσια άρετή, τήν ευγένεια, πού σύμφωνα μέ τόν Πλάτωνα, "ευγένεια έστ ί άρετή εύγενοϋς ήθους, εύαγωγία ψυχής πρός λόγους καί πράξεις". Αύτήν τήν τόσο πυκνή σέ περιεχόμενο καί τόσο ευχάριστη λέξη - Χ α ι ρ ε τ ι σ μ ό ς - άπευθύνω πρός τό Περιοδικό ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ. Λυπούμαι, πού δέν είχα τήν τύχη νά γνωρίσω τό περιοδικό αύτό Από τήν έκδοσή τού πρώτου φυλλαδίου ίου* γιά νά τό χαιρετήσω, καθώς τού άξίζει άπό τά πρώτα βήματά του. Πιστεύω, παρά ταΰτα, πώς "ποτέ δέν είναι άργά". Εκφράζω λοιπόν τά θερμά μου συγχαρητήρια, στούς πρωτεργάτες καί συνεχιστές τής άξιόλογης αυτής έκδοσης, γιατί άποτελεί ένα χρυσό κρίκο τών άπανταχοΰ Άγιογαληνιωτών, κιβωτό διασώσεως τών άξιών τής Άγιας Γαλήνης, έκπολιτι- Οίικό άγαθό μεγίστης άξίας. Είναι άκόμη ένα μ ικρό σκολειό στό # οΐο όφείλουμε όλοι άνεξαιρέτως νά δώσουμε ζωντανό τό παρόν μας ϋικροί καί μεγάλοι. *** *:*** ΥΓΕΙΑ Αθήνα 5-8-983 (τού κ. Μανώλη X. Αΰγουστάκη Β Γ υμνασιάρχη) Πρωταρχικό δικαίωμα μας είναι ή υγεία κι άκόμη άπαραίτητη γιά κάθε έργασ ία. Αύτή τή σεβαστή θεά είχαν ΰμνολογήσε ι οι πρόγονοί μας κι άγαλμα τρανό τής είχαν στήσε ι, τόσο σέ άλση, σέ ναούς, σέ δρόμους καί σέ πόλεις γιατ ί ναι μέγας τ ιμωρός της δόλιας πανώλης. "Οσο κα ί μέσα στις ψυχές άγάλματα τής στήνουν, τού σώματος κα ί τής ψυχής μ αύτήν τά πάθη σβήνουν. Κι ο ί σημερινοί άνθρωποι πού τόσο τή λατρεύουν, όλόχρυσα άγάλματα μές στήν ψυχή χαλκεύουν. "Ομως θά πρέπει, φίλε μου,' πριν πέσεις στό κρεββάτι, νάχεις κανον ική ζωή καί άγρυπνο τό μάτ ι.. Πρός τήν Υγεία πάντοτε κα ί πρός τόν Προμηθέα, ιού σώματος κα ί τής ψυχής γιά νάχεις καλή θέα. ΣΜ. : '0 προνοητικός θεός, ένώ ό Επιμηθέας ήτο επιπόλαιος κα ί περίμενε νά διορθώσει τά σφάλματά του άντί νά τά προλάβε ι. Αθήνα 23-8-983-8-
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣ ΔΚΑΙΟΣΥΝΣ (κ. Μανώλη Αύγουστάκη) Σχό βήμα Ρεθύμνης 0.354/ 28.0. 979 καί. σ τ ό άρθρο : '0 Αβδηριτισμός ΑΡΧΑΟΛΟΓΑΣ άναγράφεχαι, μεταξύ άλλων δτι ή άνακαίνιση τού ναού Κοίμηση της Θεοτόκου στό Μελισουργάκι έγινε μέ δαπάνες της Σταματίας Τρουλλινοϋ τοΰ Ευστρατίου. Αυτό τό ζεύγος Τρουλλινοϋ μέ βεβαίωσε τήν 8/9/983 δτι τά μισά έξοδα της άνακαινόαεως τοΰ άνωτέρω ναοϋ κατέβαλε ή κα Χρυσάνθη Βασιλάκη τοΰ Μιχαήλ. Επειδή θεωρείται δίκαιη ή άποκατάσταση της πραγματικότητας, κυρίως γιά ηθική ικανοποίηση, άλλά κα ί γιά λόγους τάξεως, παρακαλώ νά δημοσιεύσετε αυτό τό σημείωμά μου, στό έγκυρο καί άγαπητό μας περιοδικό ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ. Τυμπάκι, 20-9- 983 k k k k. k k k ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Γιά τά τυπογραφικά λάθη πού έγιναν στήν εκτύπωση τοΰ βιβλίου ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ πού κυκλοφόρησε πρόσφατα, ό κ. Μανώλης Αύγουστάκης συγγραφέας τοΰ βιβλίου αΰτοΰ, μας άπέστειλε τόν παρακάτω διορθωτικό Πίνακα μέ τήν παράκληση νά τόν δημοσιεύσουμε στό περιοδικό μας γιά νά γίνει ή δ ι όρθωση άπ έκείνους πού άγόρασαν τό βιβλίο Σελίδα 22 Στίχος 30 αντί Ώρυγίας γράφε Ώγυγίςις Μ 32 6 γομάρι γομάρι 3 32 3 924 824! 32 7 άπολυτήριο άπολυτήκιο 34 Μ 5 Διαγράφεται τό πρώτο μέ 42 2 άντί κα γράφε καί! 44 32 έβλεπαν έβλεπε 80 0 Ιωάννου Ιωάννα Μ 82 26 κα καί 87 32 πολαύετε άπολαύετε 95 29 Γιάννη Γιώργη 02 Μ 3 ου 0ου 34 7 Μ έπιθυμία επιθυμεί 35 22 ΔΕ ΟΤΕ kkkkkkk ΔΙΟΡΘΩΣ '0 κ. Άντώνης Παν. Κασωτάκης μας πληροφόρησε δτι στό προηγούμενο τεύχος No. 7 τοΰ περιοδικού μας ή 2η φωτογραφία τής πρώτης σειράς στή σελίδα 29 είναι βγαλμένη ιό 946 καί δχι τό 936 πού γράφτηκε. 9-
ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ ΧΩΡΙΣ. ΤΑΙΡΙ : ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΡΕΘΥΜΝΟ ΣΕ ΠΕΝΤΕ ΩΡΕΣ ( Επιμέλεια κ. Κώστα Κ. Λινοξυλάκη) Ο δημοσιογράφος F ιάννηο Γεωργακάκης, έγραφε στό περιοδικό "ΤΑΧΥ ΔΡΟΜΟΣ" γιά τό καράβι πού δέν έχει ταίρι τά έξης : ' Ρεθυμνιακή Ναυτιλιακή τουριστική 'Εταιρία Λαϊκής Βάσης ή δποία ιδρύθηκε τό 98 στό Ρέθυμνο μέ σκοπό νά βγάλει όλόκληρο τό νομό άπό τήν άπομόνωση κα ί τή συγκοινωνιακή έξάρτηση, αγόρασε τό πρώτο ταχύπλοο σκάφος άνοιχτής θάλασσας στήν 'Ελλάδα, ταχύτητας 30 μιλιών τήν ωρα.[ Στή φωτογραφία τό νέο ταχύπλοο σκάφος, σ ένα δοκιμαστικό ταξίδι. Γ διαδρομή Πειραιάς - Ρέθυμνο : καλύπτεται σέ 5 ώρες καί ένα τέταρτο περίπου, έναντι καί 2 ωρών τών άλλων συμβατικών πλοίων. Είναι ή τελευταία λέξη τής ναυσιπλοΐας στό είδος του καί κατασκευάσθηκε ειδικά γιά τις σύγχρονες ' άνάγκες 208 έπιβατών. Είναι επίσης τό πρώτο πού πουλήθηκε στήν 'Ελλάδα καί τό 54ο σ όλο τόν κόσμο καί στοίχησε 80 έκατομμύρια δραχμές. Ένα καράβι χωρίς ταίρι? Πειραιάς- Ρέθυμνο ' Ρεθυμνιακή ΑΕ είναι ή πρώτη ναυτική έταιρία λαϊκής βάσης, πού ιδρύθηκε στό Ρέθυμνο άπό μετόχους Ρεθυμνιώτες, πού μένουν στήν Κρήτη καί στήν Αθήνα. Σ αυτήν, συμμετέχουν οί Δήμοι Ρέθυμνου καί Άνωγε ίων, οl δύο ένώσεις Γεωργικών Συνεταιρισμών τοϋ Νομού (Ρεθύμνης καί Μυλοποτάμου}, πολλές Κοινότητες, ένορίες, σωματεία καί πολλοί άλλοι λαϊκοί φορείς τοϋ νομού. Μέσα σ αύτούς υπάρχουν καί άρκετοί Ρεθυμνιώτες μετανάστες καί ναυτικο ί. Γιά τήν Ιστορία σάς μετέφερα περιληπτικά άπ αΰτά πού έγράφησαν στό περιοδικό "ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ" καί νά συμπληρώσω άπ αΰτά πού πληροφορήθηκα ότι στήν 'Εταιρία αύτή συμμετέχουν άρκετοί χωριανοί μας 'Αγιογαληνιώτες καί δέν έχω παρά νά εΰχηθώ κι εγώ μέ τή σειρά pou Καλοτάξιδο καί καλή έπιτυχία στά προγράμματα τής έταιρίας. Μία παράλειψη ί τό καινούργιο αύτό πλοίο πήρε τό όνομα "ΝΕΑΡΧΟΣ" άπό τόν Κρητικό Ναύαρχο πού πέρασε τό στόλο τοϋ Μ. Αλεξάνδρου από τή Μεσόγειο στόν Ινδικό Ωκεανό. Επίσης πληροφορήθηκα ότι ό ΝΕΑΡΧΟΣ άρχισε κανονικά τά δρομολόγιά του άπό τις 27 Αΰγούστου 983. Στό πρώτο αύτό ταξίδι μετέφερε 20 έπιβάτες άπό Πειραιά γιά Ρέθυμνο καί 70 έπιβάτες άπό Ρέθυμνο γιά Πειραιά. Τά δρομολόγια θά έκτελοϋνται καθημερινά άναχώρηση 7.30 πρωινή άπό Πειραιά καί 2.μ.μ άπό Ρέθυμνο. Αθήνα, Σεπτέμβριος 983
ΑΝΟΙΚΤ ΕΠΙΣΤΟΛ ΠΡΟΣ ΟΔΟΥΣ ΤΟΥΣ ΧΩΡΙΑΝΟΥΣ Τά κοινών ικά είναι ένα τμήμα του περιοδικού πού κατά τήν γνώμη μου έχει μεγάλη σημασία. Γιατί άπό αύτό τμήμα μαθαίνουμε δλα τά γεγονότα πού προκαλοϋν μεγάλες χαρές, Επιτυχίες - Γάμοι - - βαπτίσεις - *Αρραβώνες - Γεννήσεις μά καίγ τά γεγονότα πού προκαλοϋν μεγάλες λύπες όπως ό χαμός κάποιου χωριανού μας. Πιστεύω ότι κάθε μεγάλη χαρά πού συμβαίνει στό σπίτι κάποιου 'Αγιογαληνιώτη πρέπει νά κάνει όλους τούς 'Αγιογαληνιώτες νά αίσθάνονται χαρά μά καί κάθε χαμός κάποιου χωριανού μας πρέπει νά μάς στενοχωρεΐ. ν "Ολοι έμεΐς πού ζοομε μακριά άπό τό χωριό καί δέν πάψαμε ποτέ νά τό σκεφτόμαστε μέ άγάπη μά καί αύτοί πού ζοϋν στό χωριό καί δέν έχουν ξεχάσει τούς συγχωριανούς τους πού ζοϋν μακρυά πιστεύω ότι θέλουν νά μαθαίνουν τό χαμό κάποιου χωριανοϋ τους η τις μεγάλες χαρές τους. Αΰτά λοιπόν τά γεγονότα μπορούν νά τά μαθαίνουν άπό τό τμήμα μέ τά' κοινών ικά τού περιοδικού μας. Αλλά έπειδή μέχρι τώρα περιμέναμε νά συναντήσουμε κάποιο χωριανό νά μάς πει κάποιο νέο καί νά τό γράφουμε μέ άποτέλεσμα νά διαφεύγουν πολλά κοινώνικά, γιά νά γίνεται σωστότερη δουλειά ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ όλους τούς χωριανούς, πού ζοϋν στό χωριό καί γενικά στήν Κρήτη, ότι μαθαίνουν γιά άρραβώνες, γάμους, γεννήσεις,βαπτίσεις - έπιτυχίες - θανάτους χωριανών πού ζοϋν είτε στό χωριό είτε στήν Κρήτη γενικά είτε στό έξωτερικό νά τό λένε στήν Κοινότητα ή στόν Πολιτιστικό σύλλογο τού χωριού καί εγώ κάθε πού θά είναι νά έκδοθεΐ τό περιοδικό θά ένημερώνομαι άπό αύτούς. Γιά όσουν δέ ζοϋν στήν Αθήνα ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ νά παίρνουν γιά ότι μαθαίνουν τηλέφωνο στά γραφεία τού συλλόγου η στό σπίτι μου. Σάς εΰχαριστώ μέ πολύ έκτίμηση Πολύδωρος Γ. Καράλης k k'k'k'k'k 0 ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ Παρακαλοϋνται τά μέλη νά ένημερώνουν εγκαίρως τόν σύλλογο γιά κάθε u/vi.... l.'io διευθύνσεώς τους. Εάν κάποιος άπό τούς συμπολίτες μας δέν παίρνει τό περιοδικό7 άς μάς ε ιδοποιήσει νά τού τό στείλου'με δωρεάν. i c ic ic i c Ά τ ic -k - -
ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ (n Απριλίου μέχρι 3 Οκτωβρίου 983) Μανώλης ϋιίεράκης.000 Γεώργιος Πολυδώρου Καράλης.000 Μαρία Εύαγ. Δοξαστάκη (τό γένος Σωχ. Πετρακάκη).000 Γεώργιος Μιχαήλ Τρουλινός.000 Άνδρέας Χαρ. Σαλλιόν 3.000 Νικόλαος Γεωργίου Μαμαλάκης.000 Αντώνιος Μαυροκουκουλάκης.500 Ιωάννης Χαρα/Άρπου Παπαδογ ιάννης.500 Εμμανουήλ Γεωργίου Σταματάκης 500 Ευάγγελος Ματθαίου Μαμαλάκης 2.000 Επαμεινώνδας Μιχ. Μπαγ ιαρτάκης.500 Δημήτρης Μιλτ. Σημαντηράκης 500 Ιωάννης Μιχ. Μηναδάκης.000 Ευαγγελία Κουβίδου (τό γένος Δήμου Βασιλάκη) 2.000 Αθανάσιος Άθανασέλης.000 Γεώργιος Λουκά Μπαγιαρτάκης 2.249 Νικόλαος Ε μ μ. Νοόαράκης <±. 0Q0 Νικόλαος Εμμ. Τυροκομάκης.0Q0 Έλσα Καρτάλου (τό γένος Νίκου Λαγουδιανάκη).000 Ρένα Καρτάλου (τό γένος Γεωργίου Χριστοφάκη).000 Σοφία Σπανουδάκη (τό γένος Μανώνη Εργινουσάκη).000 Ιωάννης Μηναδάκης.000 'Ελένη Μαρκάκη (τό γένος Νίκου Γσουτσουδάκη).000 Θεόδωρος Μιχαλούδης.000 Νίτσα Γιαμαλάκη (τό γένος Άρίστου Νικηφοράκη).500 Τόκα Αντιγόνη (τό γένος Μιχάλη Βασιλάκη) 2.000 Ήλέκτρα Μιχελιδάκη (τό γένος Μιχάλη Βασιλάκη) 4.000 Αλκμήνη Τσακίρη (τό γένος Λήμου Βασιλάκη) 700 Άνδρέας Τσαοσρδας.000 Στέλιος Βέλουδάκης ί.000 Χρήστος Μηναδάκης.000 Πανάγος Γιασαφάκης ('Ιερέας Άγιας Γαλήνης).000 Εμμανουήλ Μπαντινάκης 750 Εύλαβία Εύαγ. Παπαδογ ιάννη (τό γένος Ματθ.Μαμαλάκη) 2.000 Μαρίκα Εύσ. Κοσιώνη (τό γένος Εύαγ. Παπαδογιάννη)2.000 Ρέμη Γεωρ. Μαχίνη (τό γένος Εύαγ. Παπαδογ ιάννη) 2.000 Γεώργιος Μπελτάος, (γιατρός) 2.000 Γεώργιος Λουκά Μπαργιατάκης ( Π A ) 25 Βαρβάρα Κων. Γρηγοριάδη (τό γένος Νικ. Παπαδάκη) 2.000 Ν ίκος Τσακ ίρης.000 Μύρων Εμμ. Παπαδογιάννης.000 λίας Χαρ. Παπαδογιάννης.000 Γεωργ. Χαρ. Παπαδογιάννης.000 Γεωργ. Μυρ. Τυροκομάκης 2.000 Μιχαήλ Τζωρτζακάκης 5Q0 Βασίλης Παπαδογιάννης ( Π A ) 5 Ιωάννης Ματθ. Σταματάκης.0Q0 Δρχ. $ ΠΑ Δρχ. $ ΠΑ Δρχ. -2-
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ο ο ο ' κα Χρυσού λα Άντ. Β ε ρ γ α δ η προσέφερε 5 00 0 Δρχ. γιά ένίσχυσυ του Συλλόγου μας στη μ νήμα τού σ ζύγου της Άντώνη. ' Τατιάνα καί, ό ΙΙλίας Κων, Λινοξυλάκης προσέφεραν στό Σύλλογό μας τό ποσόν των.000 Δρχ. γιά τήν ένίαχυσή του 5 στή μνήμη τής γιαγιάς τους Αναστασίας Μηόκόλα. Ή κα κα Μαμαλάκη προσέφερε.000 Δρχ. στή μνήμη της κόρης της χ/ΐρογ/ι/} ο '0 Μανώλης Νικ. Τσακίρης προσέφερε στό Σύλλογο τήν εκτύπωση 200 άνακοινώοεων - προσκλήσεων γιά τήν γιορτή της 28ης Οκτωβρίου. ο '0 Βασίλης Σπανουδάκης προσέφερε σάν δώρο στόν Σύλλογό μας στη γιορτή τής 28ης Οκτωβρίου έξη άλλαγές λαδιών πού Κληρώθηκαν στους λαχνούς τής γιορτής μας, στη μνήμη τής γιαγιάς του Ερασμίας Εργινουσάκη. * * * * * * * ΑΠΟ ΤΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΓΙΑΝΝ NK. ΤΥΡ0Κ0ΜΑΚ (ΑΓΙΑ ΓΑΛΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 983) Δύο φωτογραφίες άπό πανηγύρια τού χωριού μας, προφανώς τού Αγίου Αντωνίου χρονολογία περίπου γύρω στό 960. Στη πρώτη φωτογραφία : Ό πρώτος πού σέρνει τό χορό Μιχάλης Νικολάου Παπαδογιάννης ή ό ταχυδρόμος (δέν ζεϊ πιά), όσοι τόν γνώρισαν πολλά έχουν νά θυμηθούν γιά τό χορό του, τή λεβεντιά του τήν καλοσύνη του, τήν άνθρωπιά του. Άπό τήν δεύτερη φωτογραφία δέν ζοϋν Μανώλης Μύρ. Τυροκομάκης, Μιχάλης Χριστοφοράκης καί Νίκος Μηναδάκης, αλλά καί γι αΰτούς πολλά έχουν νά θυμηθούν όσοι τούς γνώρισαν άπό κοντά. "Οσο γιά τούς ζωντανούς των δύο φωτογραφιών, άς θυμηθούν τά παληά τους καί άς όνειροπωλήσουν λίγο τό παρελθόν.
ΤΟ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΜΟ ΚΑΙ Ο ΦΙΛΟΤΕΛΙΣΜΟΣ (της Κατίνας Αθανασέ λη) Συντ/χος των 'Ελλην ι κών Ταχυδρομείων καί, γιά χρόνια στή ν υπηρεσία του Φιλοτελισμού, μου γεννήθηκε ή άγάπη γιά τό γραμματόσημο καί ή τάση τής συλλογής του. 'Υπάρχουν πολλά πράγματα μέ τά όποια μπορεί κάποιος νά άσχοληθεϊ περνώντας τήν ώρα του ή διασκεδάζοντας τήν πλήξη του, συγχρόνως όμως πλουτίζοντας καί τις γνώσεις του. Τό γραμματόσημο άπό παλιά έπαιξε σπουδαίο ρόλο στήν προσπάθεια γιά τήν εξασφάλιση τής προπληρωμής τών ταχυδρομικών τελών, όταν πριν άπό πολλά χρόνια συστάθηκαν ο ί Ταχυδρομικές υπηρεσίες. "Οταν οί υπηρεσίες αΰτές μπήκαν στήν διάθεση τοΰ κοινού συνάντησαν μεγάλες δυσκολίες στήν είσπραξη τών δικαιωμάτων τους, δηλαδή τήν άμοιβή γιά τις υπηρεσίες τους ή άλλοιώς τά ταχυδρομικά τέλη όταν μετέφεραν έπιστολές, δέματα κλπ. άπό τόπον εις τόπον. Τήν καθιέρωση του γραμματοσήμου σάν μέσου προπληρωμής τών ταχυδρομικών τελών στήν σημερινή του μορφή πρότεινε ό "Αγγλος ROWLAND HLL, Γεν. Διευθυντής τών Αγγλικών Ταχυδρομείων όταν παρακινήθηκε άπό τό έξής περιστατικό. Ενώ βρϊσκόταν σέ κάποιο έπαρχιακό ξενοδοχείο παρατήρησε ότι ή κόρη τοΰ ξενοδόχου άφοϋ περιεργάστηκε ένα γράμμα πού τής έδωσε ό ταχυδρόμος, δέν δέχθηκε νά τό παραλάβει μέ τήν δικαιολογία ότι δέν είχε νά πληρώσει τό άπαιτούμενο ταχυδρομ ικό τέλος. Προσφέρθηκε τότε έκεινος νά τό πληρώσε ι, αλλά έκε ίν η άρν ήθη κε, καί άργότερα του άποκάλυψε ότι δέν υπήρχε λόγος νά παραλάβει τό γράμμα διότι έν τω μεταξύ είχε πληροφορηθεΐ τά νέα τοΰ μνηστήρα της άπό συνθηματικά σημάδια πού αυτός είχε χαράξει στό φάκελλο. Τό πρώτο γραμματόσημο στήν κόσμο έκδόθηκε στήν Αγγλία τό 840 μέ τήν εικόνα τής Βασίλισσας Βικτωρίας. Τό πρώτο 'Ελληνικό γραμματόσημο έκδόθηκε τό 86 μέ τήν κεφαλή τοΰ 'Ερμή, του ταχυδρόμου τών Δώδεκα θεών. ' δέ 'Ελληνική Φ ιλοτελική 'Εταιρία ίδρύθη στήν Αθήνα τό 924. Τά γραμματόσημα έκδίδονται σέ διάφορες άξιες, γιά νά άνταποκρ ί- νοντα ι στις τιμολογιακές κατηγορίες τών ταχυδρομικών αντικειμένων. Επίσης ο ί άπεικον ίσε ις των είναι διάφορες καί παρουσιάζουν ποικιλία παραστάσεων πού άναφέρονται εις τήν ιστορία, τήν τέχνη, τις έπιστημον ικές άνακαλύψεις, τό φυσικό περιβάλλον κλπ. ' άγάπη δέ καί ή τάση τής συλλογής καί ταξινόμησης τών γραμματοσήμων σύμφωνα μέ τό χρόνο κυκλοφορίας τους, τήν χώρα προέλευσής τους ή τά διάφορα μορφολογικά τους χαρακτηριστ ικά, διεθνώς λέγεται Φ Λ 0 Τ Ε Λ Σ Μ 0 Σ. -4-
' άνάπτυξη τοΰ Φιλοτελισμού σέ 'όλες τις χώρες του κόσμου είναι πολύ μεγάλη. Πλήθος έφημερίδων καί περιοδικών έκδίδονται μέ σκοπό τήν προαγωγή τοΰ Φιλοτελισμού καί τήν άνάπτυξη τής συνεργασίας μεταξύ των Φιλοτελιστών. ' συλλογή γραμματοσήμων δέν ικανοποιεί απλώς τήν περιέργεια τοΰ άνθρώπου άλλά προσφέρει σ αύτόν πολλά χρήσιμα στοιχεία, ένώ συγχρόνως τόν άποσπα άπό τήν καθημερινότητα μέ αποτέλεσμα νά άσκεί πολύτιμη ψυχαγωγική επίδραση. Εκτός αύτοΰ άπασπά τόν Φιλοτελιστή καί τόν άπομακρύνει άπό άλλες έπιβλαβεΐς συνήθειες, ένώ σέ πολλές περιπτώσεις χάριζει καί ανέλπιστα κέρδη. ' ωφέλεια τοΰ Φιλοτελισμού είναι μεγάλη σέ άτομα μικρής κυρίως ηλικίας στά όποια προσφέρει πολλά καί μάλιστα ύπό μορφήν διασκεδάσεως. Γιά παράδειγμα : Διευρύνει τις γνώσεις τους διότι τούς φέρνει σέ έπαφή μέ διάφορες άπεικονίσεις άπό τις όποιες άνΐλοΰν πολλά ιστορικά, γεωγραφικά, τεχνικά καί άλλα μορφωτικά στοιχεία. Τούς άναγκάζει στ ή μελέτη άναζητώντας συμπληρωματικές πληροφορίες γιά τις εικόνες τών γραμματοσήμων καταφεύγόντας σέ έγκυκλοπαιδικά λεξικά η σέ διάφορα άλλα βιβλία. Βοηθά τήν παρατηρητικότητά τους παροσέχοντας τις λεπτομέρειες τών εικόνων τών γραμματοσήμων. Αναπτύσσει τήν ευστροφία τοΰ πνεύματος διότι οί μικροί συλλέκτες κατά κανόνα συγκρίνουν τά γραμματόσημα μεταξύ τους καί βρίσκουν δμοιότητες, διαφορές, συμπτώσεις καί αντιθέσεις. Καλλιεργεί τήν προσήλωσή τους στήν τάξη, διότι ό Φιλοτελιστής είναι ΰποχρεωμένος νά τακτοποιεί τά πολύχρωμα γραμματόσημα καί νά τά ταξινομεί. ' καλή αύτή συνήθεια έπεκτείνεται καί σέ ότι σχετίζεται μέ τήν καθημερινή καί τήν σχολική του ζωή μέ άριστα άποτελέσματα. Ακονίζει τήν κρίση διότι ο ί ασχολούμενοι μέ τά γραμματόσημα τά κρίνουν καί διαμορφώνουν δική τους γνώμη γιά τήν άξια τους. Συνηθίζουν στό πνεύμα τής άποταμ ίευσης γιατί τά λίγα χρήματά τους τά ξοδεύουν γιά νά συμπληρώσουν τυχόν έλλείψεις τής συλλογής τους. Τούς προφυλάσσει άπό τούς κινδύνους τών κακών συναναστροφών καί τούς άποσπα άπό συνήθειες επιβλαβείς. Γενικά όμως ή άνάπτυξη τοΰ Φιλοτελισμού σέ κάθε χώρα είναι άνάλογη μέ τόν βαθμό τής γενικής προόδου της καί τοΰ πολιτιστικού της έπιπέδου. -5-
ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΑΝΑΠΝΟΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ (του Γ εωργ. Πολ. Καράλ η) Χρόνους πολλούς είχα νά πάω σχό Χωριό γιά τόσες μεγάλες διακοπές. Μεγάλη ήτανε ή λαχτάρα μου πότε νάρθε ι η μέρα τοϋ μισεμού μου άπό τήν φυλακή, από τή ζούγκλα μέ τ άγρια θηρία κι άς κάτεχα πώς θά ξανάρθω. Ζούμε δλοι μας τη ζωή αυτή έδώ, σάν μηχανές, πού άπό κάποιο λάθος μας ή άπό άνάγκη βρεθήκαμε.- "Ομως τό λάδωμα, τό γρασσάρισμα η συντήρηση μας δσο καιρό δέν μπορούμε νά κάμωμε άλλιώς είναι ή σκέψη των διακοπών. Είναι τό ταξίδι μας στό Χωριό γιά λίγες μέρες ή πολλές. Βρέθηκα στ αγια χώματα έλεύθερος, φτερωτός νέος, άγκάλιασα μέ τή φαντασία μου μά καί στή πράξη τόσα δικά μου. Συγγενείς, φίλους, μέρη γνωστά, δουλειές περασμένες, πίκρες, χαρές, συντροφιές πού δέν υπάρχουν πιά, χρόνια άξέχαστα καί ζωντανά, κοντά στις άκρογιαλιές μας καί στά ψηλά Χωριά. Πήγα σέ βαφτίσεις, σέ γόμους, σέ πανηγύρια, έκαμα εκδρομές, μάζεψα τά χαρούπια, καθάρισα άγκριγιάδια άπό δένδρα, έπαιξα χαρθιά στό Καφενείο καί τόσα άλλα διαφορετικά άπό τή ζωή μας έδώ. Έψαχνα, πήγαινα όπου καί όσο μπορούσα, νά βάλω μέσα μου νά ρουφήξω δύναμη γιά νά κρατηθώ καί νά βαστάξω μέχρι νά ξαναπάω. 'Όμως, θυμήθηκα καί π ιό πολύ άπό ότι θυμούμαι έδώ. Κάθησα ώρες άρκετές σέ μερικές παλιές καθές καί μέ κλειστά μάθια άκουγα προβλήματα, νέα της έποχής έκείνης, Ιστορίες, διηγήσεις φανταστικές, άληθινές.- "Εβλεπα γεγονότα, τήν κίνηση καί τίς έργασίες, τούς αξέχαστους άπλούς τύπους καί τούς Πρωτομάστορες, τού έμπορΐου, τής ψαρικής, τής βιοτεχνίας, τού έργάτη, τοϋ γεωργού. "ταν όλοι τους άριστοι στό πόστο τους.- θυμήθηκα τόν Παππού μου Μαθιό Μαμαλάκη μέ τίς πολλές δραστηριότητες καί χάρες. Πόσο μάς άγαποϋσε όλα τά έγγονάκια του-"ενας μικρός στρατόςπού μαζευόμαστε κάθε καλοκαίρι στό σπίτι του. Μιά μέρα άπό τίς πολλές πού παίζαμε στό δρόμο, μέ δάγκωσε ένας σκύλος του άπ αυτούς πού είχε στά πρόβατα.- "ταν κοντά καί τόν είδε.- Αμέσως τόν κράζει, τόν δένει μ ένα σκοινί άπό τόν λαιμό καί τόν κρέμασε σ ένα δοκάρι στό σταύλο. "Ενα βράδυ μετά τό φαγητό ζήτησε ένα τσικαλάκι γιαούρτι. ΈΙ Γιαγιά μου νόμισε ότι ήθελε νά μάς βάλει κι άλλο, έκτός άπ αύτό πούχαμε φάει.- Αφού όμως.τόν έβλεπε νά τό τρώει μόνος τοσ καί κόντευε νά τό τελειώσει, τοϋ λέει,- πού τό βάνεις Δέν θά ξεχάσω τήν ώραία καί νόστιμη φέτα όπως καί τό γιαούρτι πού έφτιαχνε.- -6-
μπρέ τόσο πράμα - καί κείνος άπαθέσχατος της άπαντά- Μή στενοχωράσαι μπρέ, μ αυτό πάει, στσάναμεοάδες. ταν ό άνθρωπος πού όταν ήλθε στήν Αθήνα τό 923 καί άγόρασε τό έργοστάσιο, κάποιος φίλος του τοΰ πρότεινε ν άγοράσει ένα μεγάλο μέρος γύρω άπό τό Σύνταγμα, πράγμα βέβαια πού τόν συνέφερε καλύτερα. "Ομως έκεϊνος τοΰ άπάντησε - θά τά πάω πάλι έκεϊ άπ όπου τά έβγαλα. θυμήθηκα καί τή Γιαγιά μου πού μας κυνηγούσε κάθε μεσημέρι μέ τή ρόκα' γιά νά κοιμηθούμε καί μεϊς πηδούσαμε άπό τό παράθυρο στις πυρήνες πρός τό έργοστάσιο καί τό ακούσαμε. "ταν άξια συμπαραστάτης τοΰ δημιουργικού συζύγου της. Τά χρόνια πού είχαν ένοικιάσει τόν Βούργαρη - γύρω στά 905-95 καί τις μέρες πού έλειπε ό σύντροφός της σέ ταξίδια γιά άλλες δραστηριότητες - ύπήρξε Δήμαρχος Μελάμπων, στό Εμπόριο κλπ - εκεί νη κατηύθυνε δυναμικά ιίς δουλειές. - Τά βράδια κοιμόταν στό δώμα γιά ν'άγναντεύει τά γύρω καί νά μπορεί νά προστατεύει άσφαλέστερα τούς άνθρώπους της καί τά ύπάρχοντα της άπό κάθε έπιβουλέα. Κάποιο βράδυ ένα ζαρί έκραξε στό κυπαρίσσι τής έκκλησίας τού μοναστηριού καί τής άποσποϋσε τήν προσοχή της. Στό Φεγγαρόφωτο τό σημαδεύει μέ τ όπλο της καί τό σκοτώνει. - Ζωντάνεψαν στή μνήμη μου οί έμποροι, Καψαλάκης,Μαμαλάκηδες, Σηφάκηδες, Βασιλάκηδες, Άποστολάκηδες, Καράλης, Χριστοφοράκης πού δέν θά είχαν νά ζηλέψουν σέ τίποτα των μεγαλεμπόρων των πόλεων άκόμη καί σήμερα. Πιός δέν θυμάται τούς άριστους τεχνίτες - καλλιτέχνες ό καθένας στό είδος του - Βαρέλα, Άλμπάτπ, Σωμαρά, Τερζή, Χαρκιά, Τσαγκάρη, άκόμα καί τόν Βουλγαράκη στά κρασιά καί τόν Λινόξσλο στήν κατσαρόλα, πού ή φήμη τους έφθανε σ όλόκληρες τής έπαρχίες Άμαρίου καί Άγ. Βασιλείου, στό δέ Νομό 'ρακλείου μέχρι καί τό Μονοφάτσι καί τό Μαλεβύζι. Μερικούς άπλοϊκούς άνθρώπους τούς θυμούμαι καί κείνους ολοζώντανους. Καθίσαμε ένα βράδυ νά φάμε στό μαγαζί τοΰ Γιάννη Νικηφοράκη - Παλαιό Καφενείο τοΰ Βαρελά - καί ήλθαν στήν μνήμη μου δ Χριστοφογιάν νης μέ τόν Σταματογιωργάκη καθισμένοι κονχά-κοντά δίπλα στόν Ευκάλυπτο νά λιάζονται καί ό Γιωργάκης νά λέει τοΰ Γιαννιό. θωρεΐς μπρέ ότι θωρώ έκεπάνω στή τζούρα μέσα στό σκίνο δίπλα στήν άσπρη πέτρα ; Βάνει ό Γιαννιός τήν παλάμη του πάνω άπό τά μάθια, κάνει πώς κυττάζει λίγο καί λέει : Ναι Γιωργάκπ θωρώ ένα λαγό νά κάθεται. Έδα έθάρουνε μπρέ πώς μοΰ φάνηκε, μά σάντονέ θωρεΐς καί σύ καλά θωρώ. Γιά δσοσς δέν τούς ήξεραν - ήταν καί οί δυό σχεδόν τυφλοί καί 80 έτών.
Μιά άλλη μέρα μηγά π ρ Ο ς τή epygar^quq κ a C θμμήθηκα ιόν Σταματο γ Leap - γάκη όταν μιά φορά πήγαινε άπό ιό καφενείο στό σπίτι του καί επειδή δέν έβλεπε πήγε άκρη στή Γέφυρα κι έπεσε στό ρυάκι. 'Ο Βαρελάς άφοϋ είδε πώς δέν έπαθε τίποτα άπό τό πέσιμο, τοϋ λέει : Μέτρησες καλά Γιωργάκη τό βάθος τοϋ ρυακιού ; '0 Γιωργάκης όμως έτοιμόλογος τοϋ άπαντα : "νία λές μπρέ Μανώλη ; Επήδηξα νά πάρω μιά λίρα πού μοϋπεσε! Αρκετά βράδυα βρέθηκα κάτω άπό'τό μπαλκόνι μπροστά στό καφενείο του Παπαδογιάννη καθισμένος στίς παλαιός πάνινες πολυθρόνες πού είχε. Επίσης κάθισα πάνω στό άριστερό μπεντένι δίπλα στό σκαλάκι τής σκεπασμένης μέ σφάκες αύλής, στοΰ Χαρίδημου τό Καφενείο. Στή σειρά κάθονται μερικοί άλλοι, εργένηδες κι αυτοί καί στή μέση ό Μπαργιατομιχάλης. "Ολοι μιλούσαμε, μά πιό πολύ άκούγαμε, γελούσαμε, σοβαρευόμαστε καί πολλές φορές κλαίγαμε άπό τά πολλά γέλια. Δέν είναι δυνατόν νά θυμάται κανείς αυτά πού ειπώθηκαν έκεϊνα τά βράδυα. Μόνο άν κάποιος τάγραφε η τά μαγνητοφωνούσε, ασφαλώς θά γινόταν ένα ολόκληρο βιβλίο. "Οπως μπορέσω όμως θά διηυπθώ μερικά. ' συζήτηση ξεκινούσε μέ πειράγματα μεταξύ μας καί διάφορα άλλα θέματα, άλλά προσπαθούσαμε πάντα νά φέρουμε τήν κουβέντα μέ κατάλληλο τρόπο ώστε ό Μιχάλης νά μή πολυμιλεΐ, ώσπου βρασμένος - φουσκωμένος πετοΰσε τίς πρώτες λέξεις. Ν άκούσετε μωρέ κοπέλλια ήντάπαθα ό πρωίμας (πρό καιρού}! Καρφίτσα άν έπεφτε κάτω έκείνη τή στιγμή θ άκουγόταν σάν σφυριά. Αναπνοή δέν έβγαινε, όλοι βουβάινόμαστε. '0 πρώιμας πού λέτε, ένα βράδυ γύρισα άπό τό κλαδερό καί δέν βρήκα τήν Κατερίνη στό σπίτι - κείνη ή κακορήμαλη έχσά κουβεδιάστρα άποϋνε - κατέχετε δά - είχενε πιάσει τή γειτονική. Άμα πλύθηκα καί ποσάστηκα, πεινασμένος καθώς ήμουν, ξανοίγω νά βρώ άν έχει μαγερεμένο - πράμα νά φάω. Ξεσκέπασα τά τσικάλια, ξανοίγω στό τραπέζι μά δέν θωρώ δροσά. Έτσά πούστεκα πάει τ άμάτι μου στό κλουβί. Αέω - μέ τό νοϋ μου - μημπά νά μοϋχει πράμα μέσα φυλαμένο ή Κατερίνη μου ; Σιμώνω (πλησιάζω) καί θωρώ ένα τσικαλάκι πήλινο γεμάτο. Ξανοίγω το καλά - καλά. Σάν ήντα νάναι μωρέ; λέω τ απαντοΰ μου. Παίρνω ένα κουτάλι άπό τό σέρμα καί τό δοκιμάζω λίγο-λίγο. Μοϋ φάνηκε πώς ήτανε λίγο ξινό, πάνω-πάνω πιό σκληρό πρός τά κάτω μαλακό. Ξινόχοντρο! θεόψυχά μου- μούψησενε ή Κατερίνη - καλήτζη ώρα - λέω μέ τό νοο μου- καί τσή τονέ θέτω ούλο πούχενε τό τσικαλάκι. -8-