Buy Smart+ Πράσινες προμήθειες στην Ευρώπη Ηλεκτρονικός Εξοπλισμός Γραφείου Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014 Μπογδάνου Θάλεια MSc Περιβαλλοντολόγος
Περιεχόμενα Εισαγωγή Σήμανση γραφειακού εξοπλισμού Χρήσιμες συμβουλές για τη σύναψη συμβάσεων προμήθειας γραφειακού εξοπλισμού Χρήσιμες συμβουλές για τη χρήση γραφειακού εξοπλισμού
Αναγκαιότητα εξοικονόμησης ενέργειας Αντικαθιστώντας τον παλαιό εξοπλισμό πληροφορικής με νέο, το κόστος συντήρησης εξαλείφεται για τα επόμενα 5-6 χρόνια. Ο εξοπλισμός πληροφορικής αποτελεί σημαντικό καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας. Για παράδειγμα στη Γερμανία, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τον εξοπλισμό πληροφορικής ανέρχεται στο 10% (55 TWh ) της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, ποσοστό που μάλιστα αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2020. Η διατήρηση του γραφειακού εξοπλισμού σε κατάσταση αναμονής είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα. Για παράδειγμα στη Γερμανία, η διατήρηση του εξοπλισμού σε κατάσταση αναμονής ευθύνεται για το 1,4% (6,5 TWh ) της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της χώρας, καθώς και για την εκπομπή 4,6 εκατομμυρίων τόνων CO 2 ετησίως. Η κατανάλωση ενέργειας από τον εξοπλισμό πληροφορικής μπορεί να μειωθεί περισσότερο από 50%.
6 λόγοι για προμήθεια «πράσινου» γραφειακού εξοπλισμού 1. Οι υπολογιστές αποτελούν σημαντικό κομμάτι της αγοράς ηλεκτρικών συσκευών: 15 εκατομμύρια υπολογιστές πωλούνται κάθε χρόνο στην Ευρώπη. 2. Συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή πολιτική. 3. Η χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας συμβάλει στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. 4. Οι χαμηλότερες εκπομπές CO 2 συμβάλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. 5. Μικρότερη κατανάλωση πρώτων υλών, μικρότερη παραγωγή αποβλήτων και πιο περιορισμένη χρήση τοξικών ουσιών κατά την παραγωγή του εξοπλισμού. 6. Μικρότερα θερμικά κέρδη στο εσωτερικό των κτιρίων από τη λειτουργία του γραφειακού εξοπλισμού και συνεπώς μικρότερες ανάγκες και έξοδα για ψύξη χώρων, κατά τη θερινή περίοδο.
Πλεονεκτήματα Ενεργειακά αποδοτικές συμβάσεις Εξοικονόμηση οικονομικών πόρων Περιβαλλοντικά οφέλη
Νέες τεχνολογίες και μελλοντικές τάσεις Αύξηση του ποσοστού κατοχής εξοπλισμού. Μεγαλύτερη συχνότητα ανανέωσης εξοπλισμού. Διατήρηση μη αποδοτικών συνηθειών και πρακτικών χρήσης του εξοπλισμού. Κίνδυνος αύξησης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε χώρους γραφείων. Δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας: Προμήθεια ενεργειακά αποδοτικότερου εξοπλισμού. Ευαισθητοποίηση των χρηστών ως προς τις υπάρχουσες τεχνικές εξοικονόμησης ενέργειας κατά τη χρήση. Διαχείριση των συσκευών μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους.
Κατηγορίες προϊόντων Επιτραπέζιοι υπολογιστές Φορητοί υπολογιστές Τερματικά (thin clients) Εκτυπωτές Πολυμηχανήματα Φωτοαντιγραφικά μηχανήματα Συσκευές σάρωσης εγγράφων (scanners) Τηλεφωνικά Συστήματα Κέντρα Δεδομένων (Data Centres)
Σήμανση
Energy Star Ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης www.eu-energystar.org Κατηγορίες προϊόντων: Εξοπλισμός απεικόνισης (εκτυπωτές, συσκευές σάρωσης εγγράφων, συσκευές τηλεομοιοτυπίας, φωτοαντιγραφικά μηχανήματα, κτλ.) Επιτραπέζιοι υπολογιστές Φορητοί υπολογιστές Τερματικά (Thin clients) Οθόνες Εξυπηρετητές (servers)
Καταστάσεις λειτουργίας Κατάσταση εκτός λειτουργίας: Η κατάσταση «εκτός λειτουργίας» αντιστοιχεί στο χαμηλότερο επίπεδο κατανάλωσης ενέργειας του υπολογιστή και δε μπορεί να διακοπεί (επηρεαστεί) από το χρήστη. Ο υπολογιστής μπορεί να παραμείνει επ αόριστο στην κατάσταση αυτή εφόσον είναι συνδεμένος στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Στα συστήματα όπου μπορούν να εφαρμοστούν τα πρότυπα ACPI, η κατάσταση «εκτός λειτουργίας» συνδέεται με την κατάσταση ACPI System Level S5. Αναστολή λειτουργίας (κατάσταση ύπνου): Η «αναστολή λειτουργίας» είναι μια κατάσταση χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας, στην οποία περιέρχεται ένας υπολογιστής είτε αυτόματα (μετά από μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο αδράνειας) είτε μετά από χειρωνακτική επιλογή του χρήστη. Η κατάσταση αυτή επιτρέπει στον υπολογιστή να επιστρέφει γρήγορα στην κανονική κατάσταση λειτουργίας. Ένας υπολογιστής σε «αναστολή λειτουργίας», μπορεί ν «αφυπνιστεί» γρήγορα ανταποκρινόμενος σε συνδέσεις δικτύου ή διατάξεις διασύνδεσης χρηστών. Πιο συγκεκριμένα, το σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της οθόνης, καθίσταται πλήρως λειτουργικό σε 5 δευτερόλεπτα από τη στιγμή αφύπνισής του. Στα συστήματα όπου μπορούν να εφαρμοστούν τα πρότυπα ACPI, η κατάσταση «αναστολής λειτουργίας» συνήθως συνδέεται με την κατάσταση ACPI System Level S3 (αναστολή RAM)..
Καταστάσεις λειτουργίας Κατάσταση Αναμονής: Η κατάσταση κατά την οποία το λειτουργικό σύστημα και το υπόλοιπο λογισμικό έχουν ολοκληρώσει τη φόρτωσή τους, έχει δημιουργηθεί ένα προφίλ χρήστη, η συσκευή δεν βρίσκεται σε «κατάσταση ύπνου» και η δραστηριότητα της περιορίζεται στις βασικές εκείνες εφαρμογές που επιτρέπουν στο σύστημα να ξεκινήσει άμεσα τη λειτουργία του μόλις ενεργοποιηθεί. Ενεργός κατάσταση λειτουργίας: Η κατάσταση κατά την οποία ο υπολογιστής πραγματοποιεί χρήσιμες εργασίες ανταποκρινόμενος είτε (α) σε προηγούμενο ή σύγχρονο αίτημα του χρήστη, είτε (β) σε προηγούμενη ή σύγχρονη οδηγία του δικτύου. Αυτή η κατάσταση περιλαμβάνει την ενεργό επεξεργασία και αναζήτηση στοιχείων από τ αποθηκευμένα αρχεία, τη μνήμη ή την κρυφή μνήμη (cache memory), καθώς και την κατάσταση αναμονής πριν τη διατύπωση νέων εντολών από το χρήστη και πριν την εισαγωγή του συστήματος σε κατάσταση εξοικονόμησης ενέργειας.
TEC Τυπική Κατανάλωση Ενέργειας (TEC) Μέθοδος ελέγχου και αξιολόγησης της ενεργειακής απόδοσης των υπολογιστών, η οποία επικεντρώνεται στην τυπική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην κατάσταση κανονικής λειτουργιάς και κατά τη διάρκεια μιας αντιπροσωπευτικής χρονικής περιόδου. Για επιτραπέζιους και φορητούς υπολογιστές το βασικό κριτήριο της μεθόδου TEC είναι μία τιμή τυπικής ετήσιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, μετρούμενης σε κιλοβατώρες (kwh), η οποία υπολογίζεται βάσει του μέσου όρου των επιπέδων κατανάλωσης ενέργειας σε κατάσταση λειτουργίας, κατάλληλα προσαρμοσμένων σε μια υποθετική τυπική χρήση του μοντέλου (κύκλος λειτουργίας).
Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα Ελάχιστες απαιτήσεις τεχνικών και περιβαλλοντικών επιδόσεων: Χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας τόσο κατά την κατάσταση ενεργού λειτουργίας όσο και κατά την κατάσταση αναμονής. Χαμηλότερη περιεκτικότητα σε βλαβερές, για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, ουσίες. Δωρεάν συλλογή εξοπλισμού, από τον προμηθευτή, μετά το τέλος τηςωφέλιμηςζωήςτου. Δυνατότητα εύκολης αποσυναρμολόγησης και ανακύκλωσης. Αύξηση της διάρκειας ζωής μέσω ενημερώσεων. Χρήση λιγότερο ρυπογόνων μπαταριών.
TCO (Σύστημα Πιστοποίησης της Σουηδικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Υπαλλήλων) Κριτήρια σχετικά με την εργονομία, την ενεργειακή κατανάλωση (= Energy Star) και τις εκπομπές ηλεκτρομαγνητικών πεδίων, καθώς και οικολογικά κριτήρια (περιεκτικότητα βαρέων μετάλλων, ύπαρξη επικίνδυνων ουσιών στα υλικά συσκευασίας). Προτεραιότητα δίνεται στην ασφάλεια. Πιστοποίηση TCO έχει λάβει περίπου 50% των οθονών, αλλά μόνο ένας περιορισμένος αριθμός επιτραπέζιων υπολογιστών. http://tcodevelopment.com Κατηγορίες προϊόντων Οθόνες Φορητοί υπολογιστές Tablets Επιτραπέζιοι υπολογιστές Ολοκληρωμένοι υπολογιστές (All-in- One PCs) Μηχανές προβολής (προτζέκτορες) Ακουστικά
Γαλάζιος Άγγελος (Blue Angel) Κριτήρια έχουν θεσπιστεί για την πλειοψηφία του γραφειακού εξοπλισμού πληροφορικής. Τα κριτήρια αυτά λαμβάνουν υπόψη: τη δυνατότητα ανακύκλωσης του εξοπλισμού, τον περιορισμό της ρύπανσης κατά την κατασκευή του, την εξοικονόμηση ενέργειας κατά τη λειτουργία του (ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στην κατάσταση αναμονής), τις εκπομπές χημικών ουσιών, το θόρυβο, και τη διάθεση του μετά το τέλος της ωφέλιμης ζωής του. http://blauer-engel.de/en/index.php
Σκανδιναβικός Κύκνος (Nordic Swan) Χρησιμοποιείται για την πιστοποίηση υπολογιστών, φωτοαντιγραφικών μηχανημάτων και εκτυπωτών. Τα κριτήρια αξιολόγησης βασίζονται στα εξής: Κατανάλωση ενέργειας Περιεκτικότητα σε τοξικές χημικές ουσίες Δυνατότητα ανακύκλωσης Δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης αποβλήτων www.nordic-ecolabel.org
Epeat Χρησιμοποιείται για την πιστοποίηση υπολογιστών και ηλεκτρονικών συσκευών. Τα κριτήρια αξιολόγησης χωρίζονται σε υποχρεωτικά και προαιρετικά και βασίζονται στα εξής: Περιεκτικότητα σε επικίνδυνες ουσίες. Χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών Διαχείριση του εξοπλισμού μετά το τέλος της ωφέλιμης ζωής του Δυνατότητα επέκτασης της διάρκειας ζωής του εξοπλισμού Συμμόρφωση με τα κριτήρια του Energy Star Δυνατότητα ανακύκλωσης Εταιρική περιβαλλοντική πιστοποίηση Υλικά συσκευασίας www.epeat.net
Συμβουλέςγιατησύναψησυμβάσεων προμήθειας γραφειακού εξοπλισμού
Συμβουλέςγιατησύναψησυμβάσεων προμήθειας γραφειακού εξοπλισμού Πριν από κάθε προμήθεια θα πρέπει να έχουν προσδιοριστεί και καταγραφεί οι πραγματικές ανάγκες (απογραφή υπάρχοντος εξοπλισμού και προσδιορισμών των υπαρχόντων πρακτικών ανανέωσης του). Προμήθεια υλικού υπολογιστών (εξαρτημάτων), που συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις των διαφόρων σημάτων πιστοποίησης. Αγορά ενεργειακά αποδοτικών μοντέλων, που διαθέτουν σύστημα ενεργειακής διαχείρισης. Σύγκριση των διαφόρων μοντέλων βάσει του κόστους καθ όλο τον κύκλο ζωής τους. Αγορά εκτυπωτών με δυνατότητα εκτύπωσης διπλής όψης. Προστασία της υγείας και της ασφάλειας των χρηστών, μειώνοντας της οχλήσεις λόγω θορύβου και ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και αποτρέποντας την επαφή με συγκεκριμένες επιβλαβείς ουσίες.
Συμβουλέςγιατησύναψησυμβάσεων προμήθειας γραφειακού εξοπλισμού Οι φορητοί υπολογιστές καταναλώνουν 50-80% λιγότερη ενέργεια από τους επιτραπέζιους. Οι οθόνες υγρού κρυστάλλου (LCD) καταναλώνουν 60% λιγότερη ενέργεια, σε κατάσταση ενεργού λειτουργίας, σε σχέση με τις συμβατικές οθόνες. Οι θερμικές φωτοαντιγραφικές μηχανές είναι ενεργειακά αποδοτικότερες. Τα πολυμηχανήματα καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια από το σύνολο των συσκευών, τις οποίες έχουν σχεδιαστεί ν αντικαταστήσουν.
Τερματικά Τα τερματικά καταναλώνουν περίπου 20% λιγότερη ενέργεια σε σχέση με τους συμβατικούς υπολογιστές, συμπεριλαμβανομένου του εξυπηρετητή (server). Ο μέσοςχρόνοςζωήςτωντερματικώνείναι7 έτη, ενώ των υπολογιστών 4 έτη. Ορισμός (Energy Star): Τερματικό ονομάζεται ένας ανεξάρτητα τροφοδοτούμενος υπολογιστής, που για την εκτέλεση των βασικών λειτουργιών του συνδέεται με απομακρυσμένους υπολογιστικούς πόρους. Με άλλα λόγια, οι κύριες υπολογιστικές λειτουργίες (π.χ. εκτέλεση προγραμμάτων, αποθήκευση δεδομένων, αλληλεπίδραση με άλλους διαδικτυακούς πόρους) επιτελούνται με χρήση απομακρυσμένων υπολογιστικών πόρων.
Συμβουλέςγιατησύναψησυμβάσεων προμήθειας γραφειακού εξοπλισμού Μείωση της κατανάλωσης πόρων για την κατασκευή γραφειακού εξοπλισμού, μέσω της χρήσης ανακυκλωμένων πρώτων υλών και τον οικολογικό σχεδιασμό του. Μείωση της παραγωγής αποβλήτων μετά το τέλος της ζωής του εξοπλισμού, μέσω πιθανών λειτουργικών επεκτάσεων. Μείωση της χρήσης υλικών συσκευασίας. Χρήση ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας. Αύξηση της χρήσης ανακυκλωμένων υλικών συσκευασίας.
Πολιτικές σύναψης συμβάσεων προμήθειας γραφειακού εξοπλισμού Χρήση κριτηρίων από την εργαλειοθήκη των «Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων» ή Θέσπιση ελάχιστων κριτηρίων: Όλα τα προϊόντα θα πρέπει να πληρούν τα τελευταία πρότυπα ενεργειακής απόδοσης του ΕNERGY STAR. Κριτήρια ανάθεσης: Συμμόρφωση με τα κριτήρια του «Ευρωπαϊκού οικολογικού σήματος». Το κόστος καθ όλον το κύκλο ζωής του προϊόντος, το οποίο μπορεί να υπολογιστεί με τη βοήθεια της παρακάτω εφαρμογής: http://www.eu-energystar.org/en/calculator.shtml
Συμβουλές για τη χρήση γραφειακού εξοπλισμού
Συμβουλές για τη χρήση γραφειακού εξοπλισμού Ενεργοποίηση των ρυθμίσεων εξοικονόμησης ενέργειας των συσκευών. Χρήση κεντρικών αντί αποκεντρωμένων συστημάτων. Τερματισμός λειτουργίας υπολογιστών και οθονών μετά το τέλος της εργασίας. Αποσύνδεση τροφοδοτικών και φορτιστών φορητών υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων. Απομάκρυνση όλων των άχρηστων προγραμμάτων/αρχείων/υπηρεσιών από τους υπολογιστές. Χρήση πολύπριζων με διακόπτη και χρονοδιακοπτών με στόχο ν αποφευχθεί η κατανάλωση ενέργειας όταν οι υπολογιστές βρίσκονται εκτός λειτουργίας (η κατανάλωση ενέργειας σε κατάσταση εκτός λειτουργίας μπορεί ν ανέλθει στα 15 Watt). Ενεργοποίηση περιφερειακών συσκευών μόνο όταν είναι απαραίτητο. Συλλογή του εξοπλισμό από τον προμηθευτή μετά το τέλος του κύκλου ζωής του.
Χαρτί Χρήση ανακυκλωμένου χαρτιού Η χρήση ανακυκλωμένου χαρτιού συμβάλει στην προστασία των δασών. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την παρασκευή χαρτιού από ανακυκλωμένο χαρτί είναι πολύ λιγότερες σε σχέση με την παρασκευή χαρτιού από παρθένες ίνες. Αντί της εκτύπωσης πολλαπλών αντιτύπων για την ενημέρωση όλων των υπαλλήλων, είναι προτιμότερο να κυκλοφορήσει το ίδιο αντίτυπο σε όλους ή να τοποθετηθεί σε κάποιο κεντρικό πίνακα ανακοινώσεων. Εκτύπωση διπλής όψης. Εκτύπωση 2 σελίδων A4 σε μία όψη. Ομαδική εκτύπωση αντιτύπων : ο εκτυπωτής καταναλώνει τριπλάσια ενέργεια αν πρέπει να επαναθερμαίνει το μελάνι πριν από κάθε εκτύπωση. Χρήση της λειτουργίας προεπισκόπησης, με στόχο την αποφυγή λαθών κατά την εκτύπωση. Αποφυγή χρήσης επιπλέον σελίδων ως διαβιβαστικά κατά την αποστολή φαξ ή καλύτερα χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αντί φαξ.
Πηγές Πληροφοριών E.Ε.: Εργαλειοθήκη «Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων» http://ec.europa.eu/environment/gpp/first_set_en.htm Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα http://ec.europa.eu/environment/ecolabel/index_en.htm Γαλάζιος Άγγελος (Blue Angel) www.blauer-engel.de/ Buy Smart www.buy-smart.info Energy Star www.eu-energystar.org TCO www.tcodevelopment.com EPEAT www.epeat.net/default.aspx PrimeEnergyIT Efficient Data Centres www.efficientdatacenter.org
Επικοινωνία Ιστότοπος: www.buy-smart.info Επικοινωνία: Περιφερειακό Ενεργειακό Κέντρο Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΚΚΜ) ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Α.Ε.- Αναπτυξιακή Εταιρεία Ο.Τ.Α. Ανατολικής Θεσσαλονίκης E-mail: reacm@anatoliki.gr info@anatoliki.gr Τηλ.: +30 2310463930-1 1 BEA Γερμανία 2 BSU Γερμανία 3 CA Γερμανία 4 CEA Κύπρος 5 CONSIP Ιταλία 6 Ekodoma Λετονία 7 ENEA Ιταλία 8 Energiaklub Ουγγαρία 9 ESS Σουηδία 10 ESV Αυστρία 11 Icemenerg Ρουμανία 12 KREA Λιθουανία 13 RAEE Γαλλία 14 REACM Ελλάδα 15 REGEA Κροατία 16 SEC Βουλγαρία 17 SEVEn Τσεχία 18 ZRMK Σλοβενία