Ά ρ ιο. 182-Λδτττά είκ οσ ι. ΕΤΟΣ Δ ' Ε Κ Δ Ι Δ Ο Τ Α Ι Κ Α Τ Α Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Ν Τόμος σ».!,*!»)! ΐτηβίβ: Ε» Ε «*ίι ΪΡ. ίο. ι»ι», *λΐοί««8?ρ 20.-Αί α.-ίρορ.ι ί?ιο. ι «, ^ Ιουνίου 1879 1 1«*ονκρ«αν ηάστον ιτοκ; *«1 ιΐ/ι Ιτήβιαι Γραριίον Δι*(/4ύνβιν»ί : Ό ί1 ( Σ-ϊβίΐβ«, β. Σ Φ Ρ Α Γ ΙΣ ΤΟ Υ Αημοαίου μνήμονος Σκοπέλου ίπέ Κ αποδιβτρίου Ι Εχ τής Σ ν λ ).ο γ ή ; Παύλον Λάμπρου-] Τ '* κάτω θεν τοΰ «Φ ο ίν ικ α ;» στβ ιχεΐα Μ. Γ ετνε τα δρ /ιχά τοΰ ονόματος τβΰ Μ νήμ«νο;(συ κ6σλαιογράφου). Σ η μ ειω τέο ν ό τι οί συμβολαιογράφοι κ α ίέπ ί έπ α να στά - οειος και έπί Κ ιπ οόιστρϊου είχον οιχαίω μ α ν α μ ετα / ειρ ίζω ν τα ι εί; τα π α ρ 'χ ίτω ν συντχσσάμενα έγγρα φ α οίον σύμβολον ήοελον. Τό περί τιβν «Μνημόνιο /» και περί τώ ν καθηκόντων α ύ τώ ν ψ ήφισμ α έξεδόοη έν Ν χυπλιω τώ 11 Φ τόρουαρίου 1830 ύπ άρ. 67 (ϊρ β ρ. 4 : Ό Μνήμων Εχει μίαν σφραγίδα, τή ν όποιαν οφείλει να παρουσιάτη εΐ; τήν Κυβέρνηαιν δια ν'* έπικιιρωθή. Ή σφ ραγί; του πρέπει να έπιφέρη τ ά σ το ιχ εία τοΰ όνόματός του, συνεπιφέρουαχ «Μ ν ή μ ω ν τή ; Ε π α ρ χ ία ; δ είν α.») Ο! "Μ νή μ ο νε;» μετωνομάσβησαν έπί Ά ν τιβ α σ ιλ ε ία ; Σ υμβολα ιογράφ οι», (Ν όμ ος 21 Ια νου ά ρ ιου 1834 : Βλ. αρ0ρ. 166 τοΰ όργανιαμοΰ τώ ν Δικαστηρίων καί Συμβ ολαιογρά φ ω ν). Σ. τ. Λ. ΔΥΩ ΩΡΑΙ ΕΝ ΟΛΥΜΠΙΛι Κ α ί -τί δύναταί τ ι ς νά ϊδη εντός δύω ωρών έπισκεπτόμενος τό ν άπό τιν ω ν ετώ ν όσημέραι αποκαλυπτόμενον θαυμάσιον εκείνον χοίρον, εν ώ ε τε λ ε ΐτο ή έθνικ ω τά τη τώ ν αρχαίων Ε λ λ ή νω ν πανήγυρις, ή έορτή τοΰ ΰψίστου τώ ν ελληνικών θειον, το ΰ Ολυμπίου Δ.ός, Εάν τ ι ; ά νέγνω τό ν Π αυσανίαν,δστις εΐδικ ώ τερον καί λεπτομ.ερέστε- ρον περιέγραψε τ ό σμήνος εκείνο τ ώ ν κ α λ λ ίτε - χ ν η μ ά τω ν,τώ ν περί τό ν ναόν το ΰ Διός συμπεπυκνωμένων, έθαύμασε μ.έν βεβαίως τή ν κ α λ λ ιτε χνικήν τά σ ιν, ήν είχεν ή θρησκεία καί άπας έν γένει ό βίος τώ ν αρχαίων Ε λλήνω ν, α λ λ ά κατά πάσαν π ιθ α νότη τα δέν έδυνήθη νά περιλάβη διά τή ς φαντασίας αΰτοϋ τό ν άπέραντον πλούτον καί τή ν σωρείαν τ ώ ν ίορυμ.άτιον οσα έκόσμουν τό ν πανελλήνιον εκείνον ιερόν χώρον. Εάν δέ Τ Ο Μ Ο Σ ί 1870. μ.ετά το ύ το έλαβε γνώ σίν τ ιν α τή ς ευτυχούς ά " νασκαφής τή ς ΰπό τή ς γερμανικής κυβερνήσεως γενομένης καί τή ς άφθόνου συγκομ.ιδής ποικίλοιν προϊόντων τή ς άρχαίας τέχ νη ς, ήθελε μειδιάση., εΐ μ.ή καί άγανακτήση διά τή ν τόλμ η ν τού νά γράψη περί Ο λυμπίας καί τ ώ ν α υτόθι άνακα- λυφ θέντω ν άνθρωπος δύω μόνον ώρας έν αύτή διατρίψ ας. Α λ λ ά π ισ τεύ ω, ό τι οί ά να γνώ σ τα ι τή ς 'Ε σ τ ία ς εϊνε τοσοϋτον επ ιεικ είς, ιοστε τά ς μέν λεπ τομ έρειας καί έπιστημονικάς άκρεβείας νά παραπέμψωσιν εις το ΰ ; επ ίτη δ ες περί τ ά το ια ϋ τα ά σχολούμε νους, ά π λώ ς δέ μ.ύνον άνα- μ.νήσει; καί έντυπ ώ σεις νά δεχθώσιν, ούχί ειδ ι κού αρχαιολόγου, ά λ λ έραστοϋ τή ς άρχαιότητος. *11 ά νετω τέρ α οδός έξ Αθηνών εις τ ή ν Ολυμπίαν εϊνε ή διά τού Κορινθιακού κόλπου μέχρι Κ ατακώλου καί έντεύθεν κ α τά ξηράν μέχρι Πύργου (έπ ί 1 ώραν) καί μ έχρι«ο λυμπίας (έπ ί 3 ώρας), εάν δέν π ροτιμ ά τ ι ς πρός άποφυγήν τή ς μ ετα ξύ Ζακύνθου καί Πελοποννήσου συνήθως θορυβώδους θαλάσσης τή ν έκ Π ατρών μέχρι Πύργου ώραίαν, ώς λέγου σιν, α μ α ξιτό ν όδόν (έπ ί 7 ώ ρας). Ή άπό τή ς παραλίας τού κόλπου τοϋ Κ α τα κώλου καί τώ ν εκβολών τοϋ Αλφειού μ έχρι τώ ν Αρκαδικών ορέων χώρα, ή άποτελουμένη έκ τής κ ά τω κοιλάδος τοϋ Αλφειού καί τ ώ ν πρός δυσμάς διακλαδώ σεω ν τή ς Φολόης, καί περιοριζομ.ένη πρός νότον ΰπό τ ώ ν Τριφυλικών ορέων,εινε ή αρχαία Π ισ α ιις. Εν αυτή κ είτα ι ή πεδιάς τοϋ Πύργου καί τή ς Ο λυμπίας. Εις τή ν χώραν τα ύ τη ν ή φύσις έπεδαψίλευσεν ούχί τή χειρί, ά λλά τ ώ θυλάκω τ ά δώρά τη ς. Πεδιάς εύφορος καί χαμηλή κ α λ ύ π τετα ι τή ν σήμερον ΰπό αμπ ελώ νω ν καί έλαιοδένδρων ά ριστα καλλιεργημένω ν, όπερ μαρτυρεϊ τή ν ευφυΐαν, δρα στη ριότη τα καί επ ιμ έλειαν τώ ν κατοίκων* γήλοφοι χλοεροί καί κατάφ υτοι περιστέφουσι τή ν ώραίαν π εδιάδα, καί κώ μ αι χ α ρ ιέ σ τα τ* κείμεναι ποικίλλουσι διά τώ ν λευκών α ΰ τώ ν οικιών τή ν π έριξ χ λ ο ά - ζουσαν φύσιν* π οτά μ ια κατερχόμενα άπό τώ ν παρακειμένων ορέων άναμιγνύουσι τά διαυγή αΰτ ώ ν δ δ α τα πρός τό θολόν ρεϊθρον τού Αλφειού. Εν τ ώ μ υχώ τή ς τερπνής τα ύ τη ς κοιλάδος ού μακράν τή ς δεξιά ς όχθης τού μ.εγάλου αυτής ποταμού έκ ειτο ή αρχαία πόλις ΓΤισα, έδρα παλα ιώ ν ηγεμόνων, αρχαιότερων τοϋ Πέλοπος τού 49
386 Ε ΣΤ Ι A Ε Σ ΐ I Α 387 γενάρχου τ ω ν κ υ ρ ιω τα τω ν ηγεμόνων τή ς χερσονήσου τ ω ν πρό τή ς δωρικής έπιδοου.ής βασιλευ- σά ν τω ν. Εκεί θ έτει ό υ.ύθος το ν άρμάτοδρομικόν αγώ να του β α ίιλ έω ς ςής Πίσης Οίνομΐέου -ρός τό ν νέον καί πλούσιον λυδόν ηγεμόνα Π ελ ό τα, το ν μνηστήρα ττ,ς βαβιλόπαιδος 'ΐ#ποδαυ!'είας, ό σ τις άναλογιζόμενος τή ν θλιβερά/ τύχην τώ ν προ αυτού μνηστήρων, τώ ν ύπό του βασιλέως οονευθέντων εν τ ώ ά γ ώ ν ι, πείθει διά χρημάτω ν το ν ηνίοχον τού Οΐνομάου Μυρτίλον νά άνα- τρέψη δολίω ς το ν ά ρ μ α τη λα τού ντα κύριόν του, καί, άποθανόντος ο ϋ τω του Οΐνομάου, έ'λαβε μ ε τά τ ι ; θυγατρός καί τό ν θρόνον α υ το ύ.έ κ εΐ- θεν έλαβεν, ώ ς λ έ γ ε τα ι, τή ν πρώ την σύστασιν ο Ολυμπιακός άγιον έν τ ή πλησίον κείμενη Ολυμπ ία. "Ο τε δε μ.ετά τή ν υπό τ ώ ν Α ίτιολώ ν κα- τά κ τη σ ιν τή ς Ή λ ιδ ο ς οΐ νέοι κύριοι τη ς χώρας πολλούς ΰπ οστά ντες αγώ νας κατέστρεψ αν τή ν Πϊσαν καί περιέλαβον άπασαν τή ν Π ισ ά τιδ α εις τη ν Ί ί λ ι δ α, π όλις μέν ά ν τ ί τή ς Πίσης ούδεμ.ία επετράπη νά ίδρυθή, οί δέ κάτοικοι διασπαρέν- τε ς έζω ν κ α τά κώμας. Α λ λ ά τ ό ιερόν τού Αιός τού Ολυμπίου έλαβε πλείονα σημασίαν υπό τήν προστασίαν τώ ν Ή λ ε ίω ν, ο ϊτινες άνέφερον έκ- τ ο τ ε τή ν σύστασιν τού άγώνος εις τό ν 'Ιΐρ α - κλέα τό ν γενάρχην τώ ν εις τή ν Πελοπόννησον έπιδραμ όντω ν αρχηγών τώ ν Δωριέων ('Π ρακλει- δ ώ ν). Ό Η ρακλή ς είνε ό ήρως ό καθαρίσας τό περί τό ν ναόν τού Αιός τέμ ενος, τή ν 'Α λ τ ι ν. Ό δε ΐφ ιτος,.καταγόμενος άπό τού Ό ξύ λου τού κ ατακτή σαντος τή ν Π λιδα, άνενέωσε καί κανόνισε τό ν Ολυμπιακόν α γώ να, έπιβαλίον εις τούς Έ λ λ η ν α ς τή ν «*< ^ ε//)ΐα>, τή ν κατάπαυσιν δ η λ. τ ώ ν εχθροπραξιών κ α τά τή ν διάρκειαν τώ ν Ο λυμπίων πρός άσφάλειαν τ ώ ν εις τή ν πανήγυριν προσερχομένων. Οί όροι τή ς εκεχειρίας ήσαν άναγεγραμμένοι κυκλοτερώς ε π ί χαλκού τίνος δίσκου λεγομένου τού Ίφ ίτο υ, όστις έόεικνύετο ήδη επί Παυσανίου έν τ ώ Ή ρ α ίω. ' I I Ό/.έπη, οπερ ούδέν άλλο είνε ή έτερος τύ πος τού ά.ισ ο ς, ή το χώρος ιερός εις τούς θεούς μόνον αφιερωμένος ναοί π ολλώ ν θεών, θυσίαι, προσευχαί,δμνοι,αναθήματα ήσαν τ ά έν τή 'Α λ - τ ε ι περιλαμβανόμενα καί εις αυτήν προσήκοντα. Η τό τ ι άνάλογον πρός τή ν άκρόπολιν τώ ν Α θηνών. Π εριω ρίζετο δέ ό περίβολος αυτής πρός νότον μέν ύπό το ύ Αλφειού πρός δυσμάς δε υπό τού ποταμού Κλαδέου ό σ τις χ ύ νετα ι εις τόν Αλφειόν μ.ετά θορυβώδη ρούν όθεν καί ύπό μεν τώ ν αρχαίων έ λ έγ ετο Κ λάδεος, ό έ σ τι Ινελάδιος, συνώνυμος πρός τόν 'Ομηρικόν ποταμόν Κ ελα - δ ο ν τα (= θ ο ρ υ β ο ύ ντα ) ύπό δέ τώ ν νύν κατοίκω ν ή κοιλάς αΰτού κ α λ είτα ι 'A r r i.la.lo r.. Τ ώ ν όύω ριβόλου ό, τ ι έδύνατο νά διαταράξη τή ν άγνό- Κ α ί περί μέν τώ ν μυιών δ ιη γ ε ίτα ι ό Παυσανίας, ό τ ι ό Η ρ α κ λή ς, ενοχλούμενος κ α τά τή ν θυσίαν καί τή ν μ ε τά τα ύ τη ν ευω χίαν, υποθέτω, έφ ή διεπρεπεν ό μ έγα ς ήρως ύπό τώ ν αναιδών εντό μ ω ν, ηύχήθη εις τόν Αία τό ν Ά η ό μ υ ιο >, καί ούτω ς αί μυίαι έπαυσαν διαβαίνουσαι τόν Αλφειόν. Τό αυτό δε έπ ρ α ττον καί οί Πλείοι μ ε τέ π ε ιτα καί κατά πάσαν Ο λυμπιάδα έπανε- λα μ βάνετο τ ό θαύμα τής άπομυιώσεως. Περί δε τώ ν γυναικών ανέκαθεν υπήρχε νόμος ευεξήγητο ς, καθ 8ν ώφειλον ν ά π εχω σι πανηγύρεως, ένθα πλήν τ ώ ν προσευχών καί Ουσιών κ υ ριω τα - το ν έργον τ ώ ν σύν»ρχομένων ή,το ή θέα γυ μ νι- κών α γώ ν ω ν. Ό δέ νόμος ή το, άν π ο τε ήθελε φωραθή τ ις παραβαίνων τή ν απαγορευτικήν δ ιά ταξη/, νά μετενεχθή εις τό Τυπαίον δρος, τό πέραν τού Αλφειού,καί εκεί νά κρημνισθή κ α τά π ετρ ώ ν. Τού νόμου τούτου έφη,ρούντο πάσαι α: παρθένοι καί ή ιέρεια τή ς Χαμύνης Ά ο τέ μ ιδ ο ς, ε ίτ ε δ ιό τι καί αύτη κ α τετά σ σ ετο εις τά ς παρθένους, ή ίσιος καί δ ιό τι τό ιερόν τή ς θεάς έ- κ ειτο μ ετα ξύ σταδίου καί ιπποδρόμου, 'ίϊς έκ πα ντός τρόπου λοιπόν δυναμένην κρυφίως νά θεά τα ι τούς άγιονιζομένους, όρθιος ποιούντες έ- ξήρεσαν τή ν ιέρειαν οί Ή λ ε ίο ι, καί τή ν ανάγκην φ ιλοτιμ ία ν ποιούμενοι, έπέτρεψαν εις αύτήν νά κάθη τα ι έν χώρα τού σταδίου διαπρεπεϊ τή ά - π ένα ν τι τώ ν Ε λ λ α ν ο δ ικ ώ ν. Α λ λ ά μνημονεύεται καί άλλη τ ις παράβασις τού νόμου τούτου, ένθυμίζουσα εις ημάς π ολλά τή ς δημοτικής ημών ποιήσεως όμοια θέμ α τα. Ή Κ α λ λ ιπ ά τειρ α, λέ- γουσιν, άνήκουσα εις οικογένειαν γυμναστικήν, καί αύτή δέ ίκανώς γυ μ να στικ ή, έπιθυμούσα νά παρασταθή κ α τά τ ε τή ν προάσκηση/ καί τόν ά- γώ ν α το ύ υιού α υ τή ς, ένεδύθη στολήν γυ μ να- στού καί προσήλθεν εις τή ν Ολυμπίαν,καί έχ α ι- ρεν ΐδούσα νικητήν τό ν υιόν Πεισίδωρον. Α λ λ ά καθ ήν σ τιγ μ ή ν έμελλον οί γυ μ να στα ί εις έκαστος καθ εαυτόν νά ύπερπηδήσωσι τάφρον τιν ά, 7,/ * δε Αλφειός άπεκώλυεν άπό του ιερού πεφηκαν α υ τή ν α τιμ ώ ρηταν, Ά λ λ άς έπανελθωμεν εις τή ν " Α λ τ ιν. Εϊπο- μεν ό τ ι ό πεοίβολος αυτής πρός μέν δυσμάς καί νότον π ερ ιω ρ ίζετο ύπό τ ώ ν π οτα μ ώ ν Κλαδέου καί Αλφειού, πρός δέ άνατολάς ύπό τού Σταδίου καί Ιπποδρόμου, και πρός βορρά / ύπό τού Κρο- νίου οοους, -,-ηλόφου κωνοειδούς ούχί ύψηλοτέρου, νοικίζοι, τού έν τοίς πέοιξ τ ώ ν Αθηνών λόφου τ ώ ν Νυμφών, έφ ού τό αστεροσκοπείο'/. Έ ν τ ώ ίεοώ το ύ τω τευ.ένει συνεκεντροΰτο ό.τι ίεεόν καί σεβαστόν εδύναντο νά έχω σιν οί πανηγυρίζοντες Έ λ λ η ν ε ς καί π ά ν τα τ ά άναθήματα, δ ι ώ ν έ- πεδείκνυον τή ν εαυτώ ν εύσεβείαν άμα καί φιλοκαλίαν ή π ολυτέλεια ν. Π ρώ τιστη/ Οέσιν κ α τε ϊ- χεν έπί τεχ νη το ύ υψώματος ή ρέμα έξανρομένου ναός τού Ολυμπίου Διάς, έργον λαμπρόν τώ ν ά ρίστω ν τ ε χ ν ιτ ώ ν τή ς 'Ε λλάδος ύπό τή ν έπο- π τεία ν το ύ Φειδίου έργασθέντω ν, ναός μ ε τά μέν τό ν έν Τ εγέα τή ς Ά θ η νά ς ό μ έγισ το ς τή ς ΙΙελο- ποννήσου, όμοιος δέ κ α τά τό ν ρυθμόν πρός τό ν Παρθενώνα, ολίγον τ ι μικρότερος κ α τά τά ς άλ- λα ς δ ια σ τά σ εις, ά λ λ ύψηλότερος. "Α λ λ η διαφοοά ούσκόδης υπήρχε / ό τι δέν ή το μαρμάρινος όλος, ά λ λ έξ επιχωρίου πώρου, έπικεκαλυμμένου διά κονιάματος κ α λώ ς άπομιμουμένου τή ν όψιν τού μ,αρμάρου. Τά δέ δύω α ε τώ μ α τα, φυσικώ τ ώ λ ό γω μ '«ρμά:ινα, ήσαν έργα τώ / άριστω ν γλ υ π τώ ν τή ς εποχής «κ είνη ς, τ ό μέν άνατολικόν τό ύπέρ τή ν κυρίαν είσοδον τού Π αιωνίου τού Μεν- δαίου (έκ Λΐένδης, Μακεδονικής πόλεως παρά τή ν είσοδον τού Θερμαϊκού κόλπου α π ένα ντι τώ ν εκβολών τού Πηνειού), ά ριστώ ν τή ν παρασκευα- ζομένην άρματοδρομίαν τού Οίνου.άου καί 11ε λοπ ος τ ό δέ δυτικόν έργον το ύ Αλκαμένους τού Α θη να ίου, μ.αθητού τού Φ ειδίου, π α ρισ τώ ν τή ν ΚενΤαυρομαχίαν. Τά άδυτον τού ναού περιέκλειε τό ν μ.έγ'ΐστον κ α λλιτεχνικ όν θησαυρόν τή ς άρ- χ α ιό τη το ς, τά χρυσελεφάντινο / ά γα λμ α τού Ο λυμπίου Αιός. Έ φ ύψήλού βάθρου, καθήμενος έ π ί θρόνου ό πατήρ άνδρών τ ε θεών τ ε, έν μέν τ ή δεξιά κρατώ ν νίκην χρυσήν, έν δέ τ ή άρι- στερά σκήπτρον, τοσούτον έφ αίνετο μ.εγαλοπρεπτ,ς καί κραταιός καί τοσού τον σύμφωνος πρός τή ν έν π α ν τί Έ λ λ η ν ι οικούσαν ιδέαν τού μ ε γ α λείου τού Αιός, ώ σ τε ποίησαν εις αυτόν τό ω ραίο / εκείνο επίγραμμα : Η θ ιν ; ήλο έπι γην έξ οΰρανοΰ εικόνα δείξων Φ ίιδ ία, ή ού γ ίόης τον θεόν όψό χενος. Κ α ί το ύ τω ν μέν ουδέτερον βεβαίως έγένετο ΐό δέ αληθές είνε εκείνο όπερ αυτός ό Φ ειδίας,λέγου- σιν,έξεμυστηρεύθη ε:ς τό ν ανεψιόν του Πάναινον, μ έγαν ζωγράφ ον καί συνεργολάβον αύτού, ό τι κ α τά τή ν σύλληψιν τού κ αλλιτεχνικού του ινδάλμ ατος Ορ.τ,βου: ένεπνεύσθη έκ τ ώ ν έξης σ τίχ ω ν τού II καί κυανέησιν επ οφρύσ: νεοοε Κ ρονίων άμόρόοιοι δ αρα /.αΐται έπερρώοαντο ανακτά; κ ρατό; ά σ άοανάτοιο, με γαν δ έλέλιξεν "Ολυμπον. ό έ σ τι, είπε καί μέ τά ς μαύρας οφρΰς του κ α τέ- νευσεν ό Κρονίδης κυμάτισαν δέ οί Οεσπέσιοι βόστρυχοι τού Δεσπότου άπό τή ς άθανάτου κεφαλής, καί έκλόνησε τόν μέγαν Ό λυμπον. Τοσούτον δέ κ α τείχ ετο, ό/ς αληθής κ α λ λ ιτέχ νη ς, ύπό τού μεγαλοπρεπούς καί θείου φ α ντά σμ α τος, ώ - τ τ ε ούδεμίαν εϊχεν ησυχίαν, πριν άνωθεν λάβη "ή ν βεβαίωσιυ τή ς επ ιτυ χ ία ς. 'Ό θεν μ ε τά τήν αποπεράτωση/ τού όλου, άπεσύρθη. λέγουσιν, εις μέρος τ ι τού ναού τ ό ά ο μ ο δ ιώ τα το ν, καί έ- κείθεν άποβλέψας εις τ ό έργον του άνεπαύθη μέν ένδομύχως, γονυπετήσας δέ καθικέτευσε τόν Δία νά καταπέμψη σημεϊόν τ ι τή ς θείας επιδοκ ιμ ασίας καί ό Ζεύς έπεβρόντησε, λέγουσι, καί κεραύνωσε, καί συνίκίντ,σεν έκ βάθρων τή ν >;.ε- γάλη ν καρδίαν τού Φειδίου. Πρός δ εξιά ν τή ς κυρίας εισόδου τή ς Α λ τε ω ς. τή ς δυτικής, δ ι ής καί μόνης είσήοχοντο οί θεωροί καί ή ιερά πομπή, ολίγον τ ι πριν φθάση τ ις εις τό ν ναόν, έθαλλεν ή ιερά άγριελαία, ό κότινος, έξ ού διά χρυσής μάχοίίρας άπε/.όπτοντο οί κλάδοι κάί συνίίΐλέκ ονΐο οί στέφανοι οί άπο- τιθεμ ενοι έπί τραπ έζη ς πρό τού α γά λ μ α το ς τού Θεού καί μ έλλοντες νά κοσμήσωσι τά ς κεφαλάς τ ώ ν νικ η τώ ν. Χάριν τού του τού ά π λου στά του στεφάνου τ ι ς αγνοεί όπόσα έμοχθει καί όπόσα έδαπάνα ή ελληνική φ ιλοτιμ ία ; Χ α ρ α κ τη ρ ιστι- κ ώ τα το ν είνε τ ό διήγημα, όπερ ό 'Π άόδοτο; δ ιη γ ε ίτα ι περί τού στεφάνου τούτου. Πλθον, λ έ γ ε ι, πρός τό ν Ξέρξην μ ε τά τή ν έν Θερμοπύλαις μάχην λίγο ι τιν ές αύτόμολοι Α ρ κ ά δ ες έρωτοιμενο'. δε ύπό τώ ν ΙΙερσών τ ί π ράττουσιν οί "Ε λληνες, άπεκρίθησαν ό'τι έορτάζουσι τ ά Ο λυμπία καί θεωρούσιν ά γώ να γυμνικόν καί ιπ πικόν. Τ ί δέ είνε τά άθλον περί ού α γω ν ίζο ν τ α ι ; Στέφανος ελαίας, είπον. Τ ό τ ε μ εγισ τά ν τ ις Περσης είπ ε Φευ. ΑΤαρδόνιε, κ ατά τίν ω ν άνδρών ώδήγησας ημάς νά πολεμήσωμεν ; ούτοι α γ ω ν ίζο ν τα ι ούχί πεοί χρηυ.άτων, ά λ λ ά πεοί ά - ρ ετή ς!^ Μ ετά τό ν ναόν τού Αιός περιφ ανέστατος ή το ό ναός τή ς "Η ρας, καί αυτός δωρικού ρυθμού, μ ι κρότερος μέν τού Ό λο μ π ιείο υ, ά λ λ ικανβς ευμεγέθης. Ό ναός ούτος, θεωρούμενος υπό τή ς π α - ραδόσεως ώ ς λ ία ν αρχαίος,ήτο κ α τ άρχάς ξύλινος, έν το ίς μ ετέπ ειτα δέ χρόνοις άνεκαι νίίθ η λ ίθ ι νος έξ επιχωρίου πώρου, ά λ λ εις άνάμνησιν τή ς παλαιας αΰτού κατασκευής ό έτερος τ ώ ν κιόνων το ύ πισθοδόμου διετη ρεΐτο καί έπί Ηαυσα- νίου ξύλινος. Α φ ού δέ άνεκαινίσθη, ά γνω στον υπό τίνος ά ρχιτέκτονος, κυ ρ ιώ τα τα μέν χρησίμευε πρός λατρείαν τή ς θεάς, καί εν αΰτώ* βεβαίως έω ρ τά ζο ντο τ ά 'Η ραία,ή εορτή τής "Πόας, καθ ήν καί ά γω ν τε λ είτο παρθενικός, «ά μ ιλ λ α δρόμου», έν τ ώ κοινέ» ό τα δ ίω. Έ γ ίν ε τ ό δέ ή ά μ ιλλα αυτή οΰχί α δια κ ρίτω ς μ ετα ξύ τ ώ ν π ά - σης ηλικίας παρθένων, ά λλά π ρ ώ τα ι μέν ή γω νί- ζο ντο αί ν ε ώ τα τα ι, ε ιτα αί μεσήλικες, καί τ ε - λ ευ τα ία ι α: π ρεσβύτα τα ι. "Α π α σ α ι δέ διέτρεχον όρομον κ ατά τό [ <> μικρότερο / τού τ ώ ν άρμενων, καθειμένην εχουσαι τή ν κόμην, γυμνόν τό ν δεξιόν ώμον μέχρι τού στήθους καί φέρουσαι χ ιτώ ν α βραχύν κατερχόμενον μεχρις ολίγον υπέρ τ ό γόνυ. Αθλον έλάμβανον καί αΰτηί τό ν συνήθη στέφανο /, ίίλή ν δέ τούτου καί μοί- :α ; βοάς εις τήν "Η ραν -θ υ μ έ ν η :. Ε-χον δέ καί
388 ΕΣΤΙΑ Ε Σ Τ I \ 380 τ ο δικ α ίω μ α αί νικώ βαι νά άναθέσωσι τά ς ιδίας α ύ τώ ν εικόνας έζωγραφημένας. Προϊόντος όμως το υ χρόνου τ ό Ή ραΐον άπέβη αληθές μουσεϊον τ?,ς Ολυμπίας δ ιό τι έν α ΰ τω άπέκειντο περιβόη τα άναθήματα καί μνημεία τή ς άρχαιοτέρας μ ά λ ισ τα τέχ νη ς π ολύτιμ α, α γ ά λ μ α τα θεών πολλά χρυσελεφάντινα, ά λλα χαλκά καί έπ ί- χρυοα, καί ά λλα μαρμάρινα περιωνύμων τε χ ν ι τ ώ ν. Έ ν α ύ τώ υπήρχε καί ή περιβόητος εκείνη λάρνας του Κυψέλου, ανάθημα τω ν έν ΚορίνΟω ΚυψελιΔών έκ κέδρου, έλέφαντος καί χρυσού φέ- ρουσα επί τ ω ν π έντε αυτής επιφανειών π λ ε ί- σ τα ς μυθολογικά; παραστάσεις. ( Ό Παυσανίας περιγράφει αυτήν έν τρ ισ ί κεφαλαίοις.) "Α λ λ α ιδρύματα μνήμης ά ξια ΰπήρχον έν τή " Α λ τ ε ι τ ό Πελόπιον εις τιμ ή ν το ύ Πελοπος τ ό πρυτανείου, τό κυβερνείου ή διοικητηρίου, ούτ ω ς είπ εϊν, τή ς 'Ο λυμπίας τ ό Φ ιλίππειον, μ ετά τή ν έν Χ αιρωνεία νίκην ίδρυθέν περιφερές οικοδόμημα, έν ω έκειντο οι ανδριάντες τού Φιλίππου, τού πατρός Αμύντου, καί τού υιού Αλεξάνδρου* τ ό Μ ητρώον, ναός τή ς Μητρός τ ω ν θεών, περιε- χον άνδριάντας 'Ρ ω μ α ίω ν αυτοκρατόρων. Έ τ ι δέ πρός βορράν αυτής κ α τά τούς πρόποδας τού Κρονίου όρους οί θησαυροί, περιφερή δη λ. οικοδομήματα κ α τά τιν α τ ά ξ ιν ιδρυμένα, έν οίς έ- φ υ λά ττο ντο έκάστης πόλεως τ ά ιδιαίτερα άναθή μ α τα καί τέλος μ ετα ξύ τού 'Ηραίου καί ΓΙελοπίου ό μ έγα ς βωμός τού Διός, έχων ύψος μέν 2 2 ποδών, τή ς δέ βάσεως (προθύσεως) περιφέρειαν 1 2 5 ποδώ ν. Ούτος ή το ό πρός τά ς κοινο- τέρας Ουσίας χρήσιμος βωμός" έπ οΰτού έθυσίαζον, άναβαίνοντες διά βαθμιδών εις τό ανώ τα το υ αυτού μέρος, π ά ντες οί ευσεβείς, κ α ίοί ά- γω νιζόμ ενοι καί οι μαντευόμενοι καί π ά ντες έν γένει ο: θεωροί- καί ού μόνον κ α τά τ ά ς έορτασίμους ημέρας, ά λλά καί καθ άπαν τ ό έτος δ ιό τι τό Ολυμπιεϊον ή νοίγετο καί έπί τού έν α ΰ τω βωμού έτελού ντο Ουσίαι μόνον κ α τά τάς έορτάς. Κ α ί τα ύ τα μέν ησαν τ ά κ υ ριώ τα τα, τ ά μ έ γ ισ τα, τ ά υπέρ π ά ντα τά ά λ λ α ΰπερέχοντα καί εκ πρώ της όψεως κ α τα π λ ή ττο ν τα τό ν θεατήν τό δέ πλ,ήθος έκεΐνο τώ ν βωμών, τώ ν α γα λμ ά τ ω ν, τ ω ν Ν ικών, τώ ν τρ ιπ ό δ ω ν, τώ ν ϊπ π ω ν, τώ ν α νδριά ντω ν, τ ώ ν νικ η τώ ν καί τώ ν παντός είδους ά λλω ν αναθημάτω ν, τ ώ ν κατεσπαρμένων μ.ε- τα ςύ τ ώ ν μ εγά λ ω ν μνημείων, τίς δύναται νά περιγράψη ή καί ά π λώ ς νά ρ,νημονεύση; Κινε τοσούτον κ α τά τή ν περιγραφήν τού Παυσανίου, ώ σ τε όταν άναλογισθή τ ις τή ν μικράν έκτασιν τή ς 'Α λ τ ε ω ς, νομ ίζει ό τ ι ή το αδύνατον νά π ε- ριληφθώσιν έν τ ώ μ ετα ξύ τώ ν μ εγά λω ν ιδρυμάτ ω ν, η ό τ ι θά ήσαν ο ΰ τω πεπυκνωμένα καί συσ- σινρευμένα, ώ σ τε μόλις θά έμενε μικρός χώρος, ινα δ ιέρχ ετα ι μ ετα ξύ α ύ τώ ν ό περιηγητής. Καί δ. ως ήσαν, φ αίνεται, ούτω πως δ ια τετα γμ ένα τ ά άπειρα εκείνα μνημεία, ώ σ τε ού μόνον έΐς τούς θεατάς κ α τελείπ ετο δίοδος ικανή, ά λλά καί εις τή ν δ ι α ύ τώ ν άγομένην ίεράν πομπήν, 'η - μ οίαζε, φ α ίνεται, τό πλήθος έκεΐνο τώ ν καλλ ιτε χ ν η μ ά τω ν πρός ώραΐόν τιν α καί έντέχνω ς πεφυτευμένον κήπον, έν ω μ ετα ξύ δένδρων ύ ύ ι- κόμων καί άμφιλαφών θάλλουσι χαμηλότεοοι θάμνοι, καί άνθούσι παντοίου μεγέθους καί σχήματο ς καί χρώ μ ατος άνθη, όδοί δέ καλώς τε τμ η - μέναι παρέχουσιν άνεσιν είς τό ν έν α ύτοΐς περιφερόμενου. Κ αί τοια ότη ν μέν όψιν παρεΐχεν ή " Α λ τ ις, ό ιερός χώρος, ό κυρίως εις τούς θεούς καί τή ν λ α τρ εία ν α ύ τώ ν καθιερωμένος. Α λ λ ά τό άπειρον πλήθος, τό συνερχόμενου εις τή ν εθνικήν πανήγυ- ριν άπό τώ ν περάτω ν τού ελληνικού έθνους δέν συνήρχετο, ΐνα μόνον θρησκευτικά καθήκοντα έ- κ τελή έν τ ώ ίερώ περιβόλι.» τή ς " Α λ τ ε ω ς ά λ λ είχε καί ά λλα ς πολλάς καθαρώς άνθρωπίνας ε πιθυμίας καί άνάγκας νά έκπληροί. Πρός το ύ το λοιπόν έχρησίμευεν άπας ό περί τή ν " Α λ τ ιν χώρος. Πρός ά να τολά ς αυτής έ ξετείνετο τ ό Σ ζ ά ίιιο ν, έν ώ έν τ ώ μ έσω παμπληθών θεα τώ ν άμφιθεα- τρ ικ ώ ς καθημένων έτελού ντο οί γυμνικοί α γώ νες, ό δρόμος, ή πάλη, ή πυγμή, τό ά λμ α, ή Δισκοβολία, ό δίαυλος, τ ό παγκ οά τιον, τ ό πένταθλου, καί ό 'Ιπ π ό δ ρ ο μ ο ς, εν ώ οί π λ ο υ σ ιώ τα το ι τ ώ ν Ε λ λ ή νω ν ή γω νίζο ντο τούς ιππικούς ά γώ να ς διά κέλητος, συνωρίδος τ ό Γι μ> άσιο> καί τεθρίππου πρός βορράν καί /]ου.ι(ντήριο>, ένθα προασκήσεις έγίνοντο τ ώ ν α θλη τώ ν καί έπ ιδείξεις λό γω ν τε αυτοσχεδίων καί συγγραμ μ άτω ν παντο ίω ν. Έ ν γένει δε περί τό ν περίβολον τή ς "Α λ - τε ω ς ή το ό βέβηλος, ού τω ς είπ εϊν, τόπ ος, έν ώ συνηθροίζοντο οί άνθρωποι πρός έκπλήρωσιν τώ ν ιδ ίω ν α ύ τώ ν αναγκώ ν. Έ κ εΐ ξενοδοχεία, άγοραί, σκηναί, εύ ω χία ι, διασκεδάσεις, ά σμ α τα, μουσική καί παν ό,τ ι συνεπήγεν ή επ ό λ ίγα ς ημέρας συμβίωσις ανθρώπων ομογενών καί ομοθρήσκων, φ ίλω ν, συγγενώ ν, ούδέν ά λλο έργον έχόντω ν μ ε τά τή ν είς τό ν Ολύμπιου Δία προσενεχθεϊσαν λατρείαν, είμή τή ν εύθυμου συνδιατριβήν. Ό τ ό πος εκείνος (ομοίαζε πρός πάσας τά ς πανηγύρεις καί τού λαού τά ς έορτάς π α ντός τόπου καί χρόνου, μέ μ ίαν μόνην διαφοράν τή ν έ ξή ς : "Ο σ τις είδε τή ν τοποθεσίαν, έν ή έ τε λ ε ϊτο ή πανήγυρις εκείνη, γινώ σ κ ει δέ καί τό ν εύθυμου καί φύσει φιλοκαλον χαρακτήρα τώ ν Ε λ λ ή ν ω ν, ά να λογί- ζ ε τ α ι δέ καί τή ν πανταχόθεν τού Πανελληνίου συρροήν, θέλει όμολογήση ό τι ούδεμία ούδααού συνάθροισις ανθρώπων επ ί όμοίω σκοπώ γινομένη είχε τοσα ύ τα ς εύνοϊκάς περιστάσεις ώ σ τε νά κ α τα σ τή τ ώ ό ν τ ι «εορτή εορτών καί πανήγυρις π α νηγύρεω ν.» Ή άκμή καί ίεροπρέπεια τ ώ ν Ο λυμπίων καί ή ευεργετική αύτών έπίδρασις έπί πάσης τή ς Ε λλά δος διήρκεσαν μ ά λ ισ τα έφ όσον αί πράξεις τ ώ ν Ε λ λ ή ν ω ν δ ιείπ οντο υπό τ ώ ν χρηστών πατρίω ν ηθών καί τή ς παλαιάς αρετής. Ά φ ού όμως ό Πελοποννησιακός πόλεμος δ ιή γ ε ιρ ετά εμφύλια πάθη, βλέπομεν ό τ ι τό κυριώ τατον Ολυμπιακόν δόγμ α, ή έκεχειρία καί τά άσυλου τή ς ίεράς χώρας εις τοιούτον βαθμόν δέν έφυλάχθη- σαν, ώ σ τε κ α τά τιν α πόλεμον μ ετα ξύ Αρκάδων καί Ή λ ε ίω ν συνεκροτήθη μάχη έν αύτή τή Α λ - τ ε ι, καί άπό τή ς σ τέγη ς τ ώ ν ναώ ν, άπό τώ ν βωμ ώ ν καί ά λ λ ω ν ιερών μνημείων έμ άχοντο οι Αρκάδες έ τ ι δέ έν τ ώ Ή ρ α ίω δ ιη γ ε ίτα ι ό Παυσανίας ό τι ευρέθη ολίγον πρό τώ ν χρόνων αύτού κ α τά τιν α έπισκευήν μ ετα ξύ τού ορόφου καί τής σ τέγη ς σκελετός οπλίτου έκεΐσε καταφυγόντος καί έκ τώ ν τρ α υ μ ά τω ν άποθανόντος. Α λ λ όπως δ ή π ο τε όμως ή Ολυμπία διετήρησεν έπ ί μακρόν χρόνον τή ν άρχαίαν αύτής λ α μ π ρ ό τη τα " δ ιό τι καί έπί τή ς ρωμαϊκής κυριαρχίας ού μόνον ή πανήγυρις έ τε λ ε ϊτο μ ε τά τή ς αύτής μ εγα λο- πρεπείας, ά λ λ ά καί άναθήματα π α ντοΐα προ- σεφέροντο, διακρινόμενα εί μή έπί άκρα κ α λ λ ι τε χ ν ία, διά τή ν κ α τά π τω σ ή τ ή ς τέχ νη ς κ α τά τούς χρόνους έκείνους, ά λλά το ύ λ ά χ ισ το ν έπί π ολυτελεία άναμιμνήσκομεν μόνον τού Αύγουστου τόν άνδριάντα έξ ήλεκτρου. να ν καί, ποεπ ει νά όμολογήσωμεν, είιρέθησαν καί αύτοκρά- τορες έπιχειρήσαντες νά συλήσωσι τ ά εν Ολυμπ ία ιερά. Ο ύτω ς ό Κ α λ λ ιγό λ α ς, ϊνα κοσμήση τό ν έπ ί τού Π αλατιού είς τιμ ή ν αύτού ίδρυθέντα ναόν, δ ιέ τα ξε νά μεταφ έοω σιν έξ Ε λ λ ά δ ο ς δύω περιβόητα άριστουργήματα, τόν έν Θεσπιαις Ε ρ ω τα καί τό ν Ολύμπιου Δία τού Φειδίου, πρα- τιθέμενος νά άποκεφαλίση αύτούς καί ά ν τ ί τής άποκοπείσης νά θέση άπεικόνισμα τή ς ιδίας αύτο ύ κεφαλής. Κ α ί τά ς μέν π τοιχάς Θεσπιάς ά- πεστέρησε τού "Ερωτος καί τ ώ ν π ολλώ ν περιηγ η τώ ν, οΰς έφείλκυε τό άριστοτέχνη μ α το ύ το τού Π ραξιτέλους έν δέ Ολυμπία δένέπ έτυ χ εν δμοίως χάρις είς τή ν έν Έ λ λ ά δ ι καί *Ρώμη έπικρατούσαν τ ό τ ε δεισιδαιμ ονίαν, δ ιό τ ι τ ό μέν πλοίου τ ά μ έλλον νά μ ετα γά γ η τ ό ά γα λ μ α τού Διός κατεκεραυνώθη οί δέ τή ν μεταφοράν επ ιτετρ α μ μένοι κατεπτοήθηβαν υπό πολλού σαρκαστικού γέλ ω το ς, 8ν ήκουον οσάκις προήρχοντο είς τό ά- γα λ μ α. Καθ όσον όμως ό χριστιανισμός ό φύσει πολέμιος τή ςείδ ω λ ο λ α τρ εία ς έξηπ λούτο καί έκραται- ούτο έν Έ λ λ ά δ ι, κ α τά τοσούτον καί ή Ολυμπία παρήκμαζεν, έως ού κατά τ ό τέλος τή ς Δ μ. X. έκ α τοντα ετη ρίδος, έν έ'τει 3 9 3 ό αύτοκράτωρ Θεοδόσιος αύστηρώς άπηγόρευσε τή ν τελετή ν τώ ν Ολυμπίων, καθ ήν, σημειωτέου, ό τελευ ταίος Ό λυμπιονίκης δέν ή το Έ λ λ η υ, άλλά βαρ- βαρώνυμός τ ι ς γ ίγ α ς Αρμένιος. Οί "Ε λληνες έ- λυπήθησαν μέν διά τήν σκληράν τα ύ τη ν κυβερνητικήν έπέμβασιν είς τά πάτριον θρήσκευμα, άλλ ενθυμούμενοι τ ί διεπραξεν ή οργή το ύ αύ- τοκιάτορος πρό τρ ιώ ν ε τώ ν έν Θεσσαλονίκη, έ- κόντες άκοντες άπεδέχθησαν τή ν δ ια τα γ ή ν καί μ ετά ψυχικού άλγους είδον τό άγαλμ α τού Ο λυμπίου Διός άπαγόμενον είς τή ν Κ ω ν σ τα ν τ ι- νούπολιν. "ίσ ω ς ήλπιζον οί "Ε λλη νες ό τι μ ε τα - βαλλομένων τ ώ ν διαθέσεων έν Κ ω νσ τα ντινο υ - πόλει θά έδύναντο νά άνανεώσωσι τ ά Ολύμπια. Ά λ λ ή μ ε τ ολίγον έπελθούσα εισβολή τώ ν Γ ό τ θων υπό τό ν Ά λ α ρ ΐχ ο ν καί ή λυσσώδης α ύ τώ ν καταφοοά κ α τά τ ώ ν ε'.δωλων, ερεθιζόμενη υπό αίοετικού ζήλου άρειανών μ οναχών, κατέστρεψ ε καί ά λλα μέν πολλά τή ς ά ρχ α ιότη τος μνημεία, ιδ ίω ς δέ τά έν Ο λυμπία κ α λ λ ιτεχ νή μ α τα. Τήν καταστοοφήν συνεπλήρωσεν ή ζοφερά κ α τά σ τα σ ις τού μέσου αίώνος, αί είσβολαί παντοίω υ ξένω ν, οί πόλευ.οι, οί εμπρησμοί,αί δηώσεις καί τέλος ό πανδαμάτωρ χρόνος. Οί μόνοι εύεργέται τή ς Ο λυμπίας κατά" τούς χρόνους τή ς έρημώσεως υ - πήοξαν οί δύο παλαιοί αύτής σύντροφοι, ό Α λ φειός καί ό Κλάδεος, ο ϊτινες διά τ ώ ν πλημμυρών α ύ τώ ν κατέκλυσαν καί κατεκάλυψαν τ ά επί τοσούτον περισωθέντα λείψανα τή ς άρχαίας τ έ χνης, ώ σ τε επί τή ς Ε λλη νικ ή ς έπαναστάσεως ουδέ Ιύ ίχνος έφαίνετο τή ς ένδοξου καί λαμπράς "Α λ τε ω ς. Ο ύτω ς ή Ο λυμπία έπ ί πολύν χρόνον ά νεζη - τ ε ϊτ ο υ.όνον έν το ΐς βιβλιοις, ό τε τ ώ 1 8 2 9 οι Γ ά λ λ ο ι, έκ στοα τεύ σα ντες είς τή ν Πελοπόννησον ποός ά π οδίω ξιν τ ώ ν λυμαινομένων τή ν χώραν Α ιγ υ π τίω ν, έφιλοτιμήθησαν νά έξετά σ ω σ ι καί έ- πιστημονικώ ς τή ν χώραν, καί έγένοντο έκεϊναι αί έπ ιστη χ ονικ α ί έρευναι α ϊτινες περιεληφθησαν ακολούθως είς τ ό π ο λ υ τελ ές_ σύγγραμμα Ε χ ρ ύ - (Ιϊΐίοπ 8ΓίοιιΙϊίΐ< ΐιο ιΐο Μ ο γ ο ο. Τ ό τε οί Γ ά λλοι άνέσκαψαν τό ν πρόναον τού Ολυμπιειου καί όιά τ ώ ν ο λ ίγω ν, αλλ* ώρακον τ.ρ^ακον ε^ΰτι^.ατίον άπ έδειξαν ό τι δέν έπήλθε παντελής ή κ α τα στροφή, ά λλά κ α τά πάσαν π ιθ α νό τη τα ίιπό τή ν ίλύν τώ ν π οταμ ώ ν έκρύπτοντο πολύτιμ α κειμ.ή- λ ια τή ς άρχαίας τέχ νη ς. Α λ λ έπί πολύν όμως χρόνον ελπ ίδες μόνον έβοσκον τούς άρχαιολό- γους, μέχρις ού πρό τεσσάρω ν έ τώ ν ό φιλάρχαιος ζήλος τώ ν Γερμανών, όποστηριζομενος υπό τή ς έλευθεριότητος τής τ ε Γερμανικής καί Ελληνικής κυβερνήσεως, άνέλαβε τή ν άνασκαφήν τή ς Ο λυμ π ίας. Ή άνασκαφή α ύ τη μ ετά πολλής έπ ιτη δ ειό - τη το ς καί γνώ σεω ς γενομένη, έστέφθη υπό Οαυ- μασίας επ ιτυ χ ία ς. Τήν σήμερον όλη σχεόόν ή " Α λ τ ις άπεκαλύφθη καί άνευρέθησαν τά ερείπια τώ ν π λείσ τω ν α νω τέρω μνημονευθέντων οικοδομ η μ ά τω ν. Ο ύ τω ς τού ναού τού Ολυμπίου Διός ευρέθη ού μόνον ή κρηπίς, έφ ής όιακρίνονταν τ ά τρία μέρη τού ναού, ά λ λ ά καί κιονόκρανα μ έ γ ισ τα, καί σπόνδυλοι, καί ά λλα Διάφορα μέρη α ρ χ ιτεκτονικά. Τό δέ σπουδαιότατον π ά ντω ν
R Σ Τ I ί Ε S Τ I \ 391 ευρέθησαν τ ά «δύω ii.aciy.iicv/ci άετοίμ,ατα τού ναού, «ον τ ά α γά λ μ α τα είνε τ ά μέν κολοβά, τ ά δε συντετριμ μ ένα και άποκεχωρισμένα, τά δέ καί ο λόκληρα. Τό Ή ραϊον ε >ρέθ-/ι εις πολύ κ α λ λ ίτε ρα / μέρος κ α τά σ τα σ ιν" δ ιό τι άπαν σχεδόν τό κ ά τω τού ναού ίκανώς δ ια τη ρ είτα ι καί κίονες κ α τά τό ήμισυ ϊσ τα ν τα ι κ α τά χοίραν* ('ας καί τά βάθρα τιν ώ ν αναθημάτων σ ώ ζο ντα ι ά μ ετα κ ί- νν,τα. Τ ϊσα ύ τω ς άνευρέθησαν τά ερείπια το ν Μητρώου, τ ο ν Γυμ.νασίου, τ ω ν Θησαυρών, του Ψ ι- λιπ π είου μόνον τ ό κ ά τω μέρος, όπερ ή το λίθινου" «Ή ότι τ ό ανώτερου η το έκ πλίνθου οπ τή ς" η κου- π τή οόός, δ ι ή ; εΐσήρχοντο εις τ ό στά διον ο: Έ λ λ α νοδίκ α ι καί ο: ά γ ω ν ισ τα ί. '11 όδός α ΰ τη εινε κ α τά τού το άξια προσοχής, καθ ό τι, θολ ω τή ούσα, παρέχει τ ό πρώτον παράδειγμα θό- λον τ ώ ν ελληνικών χρόνων. Έ κ εϊ πλησίον άνευ- ρεθχσαν καί τά βάθρα τώ ν χ α λκ ώ ν εκείνων ά γα λ - μ α τω ν το ν Λιός (τ ώ ν λεγομ ένω ν Ζαυών), άπερ Γόρΰοντο εκ τώ ν π ροστίμ ω ν τώ ν α γ ω ν ισ τώ ν, ό σοι παρέβαινον τή ν περί τ ό ά γω νίζεσ θ α ι χρχς-ό- τ χ τ α καί ειλικρίνειαν. Π ρώτοι δε έτιυ.ωρχθη- σαν κ α τά τή ν 9 8 '' Ο λυμπιάδα (3 8 8 π. 'χ! ) Ενπωλος ο Θεσσαλός καί Λ γ / τω ρ ό Α ρ κ ά ς καί ΪΙρύτανις ό Κυζικχνός καί Φορμίων ό Ά λ ικ α ρ - νασσενς, δ ιό τι οί τρεις τελευ τα ίο ι διεφθάρχσαν νπό τού πριότο,υ διά χ ρ η μ ά τω ν, ίνα ή ττη θ ώ σ ι κ α τά τάν ά γώ να. Κ αί είνε μεν καί κα τά τού το σπονδαία ή έν Ο λυμ π ία άνασκαφή, καθ 8 άποκαλύψασα τ ό π λ εΐ- στον τή ς "Λ λ τε ω ς καί άνενρούσα τ ά ερείπια τώ ν π λ ε ίσ τω ν εν α υ τή ά μ ετα / ινή τω ν ιδρυμ άτω ν. Α λ λ ά τ ά π ο λ υ τιμ ό τα τα τώ ν ενο/ν.άτων είνε μ ε- * -. *» τα ςυ τω ν κινητώ ν μνημείων, τώ ν πλχοουντων τη ν σήμερον τ ά τρία περί τά ν νλ λ τ ιν πρόχειρα μουσεία τή ς Ο λυμπίας. Έ ν τ ώ π ρ ώ τω το ύ τω ν βλέπει τ ις τά χ α λκ ά, τά εξ οπ τή ς γής καί τά μαρμάρινα όσα είνε μικρά, οΐον κεφαλαί κ.τ.λ. Τά χαλκά είνε περικεφαλαία., ασπίδες, ά λ λ α δ- π λ α, μέρα, α γγ είω ν, είδ ω λα π α ντοϊα, < >ς κοσμήμ α τα προσκεκολλημένα κύριος οιδε πού, πίνακες ενεπίγραφοι, νομίσμ.ατα κ.τ. λ. Μ εταξύ τούτω ν έξέχουσιν ανάγλυφά τ ι α τή ς αρχαίας τ έ χνης π ερ ιερ γότα τα, επ ί λεπ τού ελά σ να το ς χ α λ κού, κ α λύ π τοντός ποτε ίσιο; ξύλινου τ ι σκεύος ή λάρνακα. Ταύτα δικαίω ς Θεωρούνται τ ά κρά- τ ισ τ α τά,ς συλλογής τα ύ τα ;, ούχί βεβαίως διά τά ν κ α λλιτεχνικ ή ν αξίαν, άλλα διά τά,ν σημάσίαν α υ τώ ν έν τ ά ιστορία τής ελληνικής τέχνη ς. Τ ό δεύτερον μουσείου, μακρόν ξύλινου παράπ ηγμ α, περιέχει τά κάλλ.ιστα τ ώ ν μαρμάρινων α γ α λ μ ά τω ν, όσα κ α τά τά,ν άνασκαφά,ν εϋρέθησαν. Τό π λείστο ν μέρος κατέχαυσι τ ά λείψανα τ ώ ν δύω α ε τω μ ά τω ν το ύ Ολυμ.πιείου,οιον έκ μέν τού ανατολικού κορμός τού Λιός. Ο-Νόμαός, ίπ ποι τιόν αρμ άτω ν τ.ού IIέ) πος καί Οίνομάου, Κλάδεος καί Αλφειό; ακέραιοι ούτοι)" έκ δέ τού Ουτικου τού π α ριστώ ντος τά,ν κενταυρομαχίαν,. Λ απ ίθαι, Κένταυροι συμπεπλεγμένοι έ ν μ ά χ η, γυ ναικεϊαι μορφαί (ΛαπιΟ ών) κ.τ.λ. Τά έργα τα ύ τα είνε σύγχρονα τώ ν α ε τω μ ά τω ν τού Π α ο- Οενώνος, τ ε χ ν ιτώ ν άνομαστών καί γλυφίδος έ π ί- σης μέν ασφαλούς καί αριστοτεχνικά,ς. ό λ ιγ ώ τε- ρον δε λεπτουργικής καί α νεπ ιτή δευ του. "ίίσ τε ϊνα άπολαύση τ ις α υ τώ ν τά ς καλλονά,ς, έν ή εύ- ρισκονται σήμερον το υ λ ά χ ιστο ν κ α τα σ τά σ ει, είνε ανάγκη ολίγον νά μ.υ»πά, ή νά ισ τ α τ α ι ό- πωσούν μακράν. Λεύτερο / έργο / έλκύον τόν θαυμασμόν τού Θεατού εινε ή περιβόητος Λ'7λ // το ν Π α κ,νηιιι, ή άνομαζομένχ παρά Παυσανία f.tí χω x í V *. Ε π ειδ ή δε αϋτη εϋρέθη ού μόνον α υ τή, σχεδόν άκεραία. πλήν τά,ς κεφαλχς, ά λ λ ά και τ ο έκ π ολλώ ν τρ ιγω νικ ώ ν τεμ α χ ίω ν (σπονδύλων οϋτως εϊπείν) άποτελούμενον βάθρου, έφ ύ ήν ιδρυμένη, συμπεραίνεται ό τι x v>r παρά Παυσανία έπί τού προκειμένου δέν ονομ ά ζεται κ α τά τά ν συνν,θχ σημασίαν, ά λλά αύτό τό τ ρ ι γωνικόν βάθρου έφ ού ίσ τα το έπί τού ενός μόνου ποδός, ώς μόλις άνωθεν κ α τα π τα σ α. Α ξιο θαύμαστος είνε ή δ εξιό τχ ς, δ ι ά,ς άπαραμ.ίλλως ό κ α λ λ ιτέχ νη ς παρέστχσε τό ν λ επ τό ν μέν καί ολιγόπ τυ χ ον χ ιτώ ν α, ό σ τις καταπνεόμ.ενος ϋπό τά ς αύρα; προσαρμόζεται- η μάλλον προσκολλά- τ α ι τοσούτον φυσικώς καί άνεπαισθ ητως, (ύστε άναδεικνύει πάσας τού σφριγώντος γυναικείου σ ώ μ ατος τά ς εξαίσιους καλλονάς. 'U. Χίκχ θέλ ε ι άναφανά πολύ ώραιοτέρα όταν π ο τέ στχθά, έπ ί τού παλαιού κίονος καί μ ά λ ισ τα εάν ε ύ τυ - χχσχ ν ανακτχσνι τά,ν κεοαλχν τχ ς. *Λ λ λ ή κορωνίς ού μόνον τού μουσείου τούτου. ά λ )ά καί παντός τού έν Ολυμπία εόρεθέντο ς καλλιτεχνικού θησαυρού, Ισως δέ δέν είνε τολμηρόν νά είπχ τ ις καί π ά ντω ν τώ ν περισω- θ έντω ν ήμίν μ.νχμείων τά,ς αρχαίας ελληνικής γ λ υ π τικ ή ς, είνε ό Έ ρ / ιή ζ το ΐ Π p a f.trí.i pvc, τό. μόνον κειμά,/ιον έκ τώ ν π ολλώ ν, όσα περιέκλειεν ό ναός τά ς "Πρας. εδρεοείς ακριβώς παρά τό σω- ζόμενον βάθρου έφ ού ίσ τα το. Ο 'Ερμής ούτος είνε εκείνος, 3/ ό Παυσανίας διά τώ ν έξάς μόνον λέξεω ν ανχυ.ονεύει «χ ρ ό νω δε ύστερον καί ά λά,α άνέοεσαν εις τ ό Ή ραΐον Έ ρμήν λίθου,αιό- νυσον δε φέρει νά,πιον, τέχ ν η δε έ σ τι Π ρ α ξιτέ- λους.υ Ό λακωνισμός ούτος τού Παυσανίού περί τοσούτον έξοχου κ α λλιτεχ νή μ α το ς δεν πρέπει νά μας έκ π λ χ ττη. ότα ν άναλογισοώμεν οποία καί όπόσα όμοια ή καί θχυμαστότερα κ α λ λ ιτε - χ νχ μ α τα είδεν i περιχγχτά,ς χρυσελεφάντινα, χ αλκά καί λίθινα έν τ ε τ ώ Ή ρ α ίω καί έν ά - πάση τ?, Ο λυμπία! Ό 'Ερμής ούτος είνε ό Ε ρ μής ό x o v p o tρόφιχ; παριστά δε τά,ν σ τιγ μ ή ν, καθ ί,ν παρέλαβεν χδχ τό ν Διόνυσον, βοέφος άρ- τ ίω ς γεννχοέν έκ τού μηρού τού Δ ιό ;, ϊνα δια - τηρχση μέν αύτόν έπί τιν α χρόνον ζώ ν τ α, π α - ραδώση δέ πρός περαιτέραν άνατροφάν εις τά^ Χύμφας σάς έν τ ώ όρει Κύσχ. διατριοούσας. Έ π ί μέν τού άριστερού βραχίονος φέρει καθά,μενον τό βρέφος έσπαργανωμένον μ όλις τ ά κ ά τω κ ώ λα - ό δέ δεξιός βραχίων είνε ά να τετα μ ένος, δ ιό τι έκράτει, φ α ίνετα ι, διά τά,ς δεξιάς άθυρμά τ ι, δπερ άνωθεν έπέδείκνυεν εις τά νά,πιον ό Έρμης. Λέγομ.εν φ α ίν ε τα ι' δ ιό τι δυστυχώς τό έργον το ύ το δέν διεσώθη καθ όλα άρτιον" ά λ λ έ λ λ εί- πουσιν, αύτού ό δεξιός βραχίων κ α τά τό ημισυ, οί πόδες καί αί κνά,υαι κάτω θεν τώ ν γο νά τω ν, καί τού νηπίου τό υπέρ τά,ν οσφύν μ,ερος τού σώ μ α τος. Κ α ί τα ύ τη ν τά ν τελευταία / Ιλλειψ ιν α ι σθάνεται πας όστις φ α ντά ζετα ι οποίαν χαριν Οά είχε τά βρέφος ό Διόνυσος, πραύνόμενος η δια - σκεδαζόυ.ενος ϋπό τού Έρμ.οΰ. Κ α τά τά ά λλα ό μως τό άγαλμ α διεσώθη αλώβητου* έκ τού προσώπου καί τού λοιπού σώματος ούδέ κόκκος μαρμάρου έξέλιπ εν. Είνε δέ καί ή εργασία λ επ τά καί επιμ ελής, άναδεικνύουσα τοσούτον έςοχον τά,ν καλλονήν, ώ σ τε νά δύναται καί έπ ί τού ά - π λο υ στά του καί άμ α θεστά του τόίν ανθρώπων νά έμποιϋ) εκείνην τά,ν έκτασιν καί γοη τεία ν, άν μ ό νον έκ τώ ν αριστουργημ άτω ν τά ς τέχνη ς αΐσθα- νόμεθα. 'Η μείς δέν γνωρίζομεν άλλο γλυ π τικ όν έργο / τη ς αρχαιότητας συναρπάζον οΰτω τη ν ψυχήν τού ανθρώπου, ειμά τή ν Αφροδίτην τά,ς Μήλου καί τόν Α π όλλω να τού Μπελβεδέρε. Τό τρ ίτο ν οίονεί μουσείου περιέχει ρωμαϊκή; τέχ νη ς έργα, ανδριάντας αύτοκρατόρων καί άλλα τιν ά μνημεία χρήσιμα έπί το ύ παρόντος ϊνα μ.άλ- λ.ον έξάρωσι τά,ν καλλονήν τ ώ ν είρημένων. "Κ * Λ 6 τ(ν ι {, & Ίο ν *»ιο υ 18711. Π λ Ν Τ Α Ζ Ι Α Η Σ. 10 τοο παρελοόντο; Μ»'ο υ ΙτελΙσΟ η Ιν Κετίγ/η π α νηγυρικωτχτη η β ϊπ τισ ι; νέου ήγε;/.ονόπαι3ο;. Π ε- ριγραοή τ χ ; τε λ ε τή ; τα ϋ τη ; ΙδημοαιεϋΟη έν τή Ν. Ί Ι μ έ ο? ό π ο το δ κ α τ βότή ν παρευρεοιντο; προξένου τή ; Έ λ λ ά ο ο ;, έν Σ»ί3 ρ α τή ς Ά λ ε» ν ία ς, χ. Ε. Ι Μαυροριμ άτου, ί ξ η ; άποτπιγιμεν τ» έπ ίμ ε ν *. Σ. τ. Λ ΙΙάπ τιαις ήγεμ ονόπ α ιδος έν Μ ΑΪΡΟΒΟΪΝΙΩι Προσκληθέντες εις τά,ν τε λ ε τή ν, άνεχώρησαν έκ Σκόδρας τη ν ένάτην περί τά,ν πρωίαν, έπί ιδιαιτέρου άτμοπλοίου τά,ς τουρκικής κυβερνή- σεως, ό επιτετραμ μ ένος τά,ς Α γ γ λ ία ς παρά τ ώ ήγεμόνι τού Μαυροβούνιου μ ετά τά,ς συζύγου του, ό τή ς Γ α λ λ ία ς καί ό πρόξενος τά,ς Ε λ λ ά δ ο ς. Τό άπό Σκόδρας μέχρι 'Ριέκας διά τά,ς λίμνης ε ξάωρου τα ξείδ ιο ν είναι τό σ ω τερπνόν, τοσαύτην δ ά π α ντά τ ι ς κ α τ αυτά καί μ ά λ ισ τα κ α τά την ώραν τα ύ τη ν τού ετο υ ; ποικιλίαν καί μ εγαλοπρέπειαν «ρύσεως, ώ σ τε κ α ίτο ι ή εποχή ημών δεν είναι επιρρεπής εις τό ν ρωμαντισμόν καί ημείς προώρως γηράσαντες ή πολυάσχολοι δέν έχομε / καιρόν νά παραδιδώμεθα εις τοιούτου είδους θαυμασμούς καί αφαιρέσεις, οΰχ ά,ττον, καί ά λ λο τε καί επ έσ χ α τω ν, μόνος επιχείρησα; τό τα - ζείδιον το ύ το, δέν ήδηνήθην ν α π α λ λ α γώ τ η ; έπηρείας τού θεάματος καί άκων παρεδόθην εις π α ντοειδείς σκέψεις καί ονειροπολήματα. Τά,ν φοράν όμως ταύτηκ, ε ίτε «διότι έφάκις ηδη δ ιή λ - θον τ ό tosaíov το ύ το ρ.έρος, ε ίτε δ ιό τι πρώτον ηδη δέν έταξείδευον μόνος, ά λλ έν άρίσττ, κοινωνία φ ίλων συνοδοιπόρων, «δεν ά«ρχ,ρεθην, άλλ άπό τά,ς έντεύθεν άναχωρήοεως ήμ-ών, έφιπποι μέχρι τού άτμ οπλοίου, έν φαιδραΐς όμ ιλία ις καί συζητήσεσιν άνεπαισθ ητως διήλοομ.εν τή ν εις 'Ριέκαν ά π όστα σιν. "Α μ α π α τή σα ντες έκεί μαυ- ροβουνιακόν έδαφος, καθό θεωρούμενοι ιός ξένοι τού ήγεμόνος, εϋρέθημεν α π ένα ντι ηγεμονικής τ ώ ον τ ι φ ιλοξενίας. "Ιπ π ο ι καλοί καί σω μ α το φύλακες τού ήγεμόνος φέροντες τά ς ωραίας καί περιχρύσους μαυραβουνίους στο λά ς, άνέμενον η μάς έν 'Ρ ιέκ α, ϊνα μάς μ εταφ έρω σι καί όδηγή- σω σι κ α τά τό τρίωρου έκεΐθεν μέχρι δ ιά στη μ α. Ή φαιδρότης καί ευθυμία Κ ετίγνη ς παρηκο- λούθησεν ήμάς ευ τυ χ ώ ς καί κ α τά τή ν έφ ίπ π ω ν τα ύ τη ν οδοιπορίαν. Α λ λ ή οδός ή το τοσούτον δύσβατος καί ο τέ μέν λ ία ν ανωφερής, ί τ έ δέ ά - π οτόμ ω ς κατωφερής, ώ σ τε ήναγκαζόμ.εθα π ολ- λάκις καί έφιπποι νά ϋποβασταζώμεθα ϋπό «δύο σω μ ατοφ υλάκω ν, ώ ν αί χεϊρες. οσηνδήποτε καί άν έπετήδευον α β ρ ότη τα, άφινον π ά ντο τε ίχνη έπί τ ώ ν άβρών βραχιόνων τ ώ ν Ά γ γ λ ί δ ω ν συνοδοιπόρων'διερχόμενοι δε τά,ν κορυφήν τού υψηλότα το υ μ ετα ξύ 'Ρ ιέκ α ς καί Κ ε τίγ ν η ς ορούς Γρα- νίτσ α καί τού καιρού όντος βροχερού, έ βαίνομε / π ρ ά γμ α τι έντός πυκνών νεφών. Έ κ εΐθεν καί μίαν ώραν περίπου πρό τά,ς εις Κ ετίγν η ν άφίςεως η μ ώ ν, ήκούομεν τούς κανονοβολισμ.ους. ο ίτιν ες, καθ α κ α τό π ιν έμάθομεν, έρρίπ τοντο πρός τιμ ή ν το ύ άφικνουμ.ένου τή ν ώραν εκείνην άντιπροσ«.)- που τού μ εγάλου δουκός διαδόχου, ψ θάσαντες τέλος περί τή ν δύσιν τυ ύ ήλίου εις Κ ετίγν η ν, εϋτου.εν τή ν υ.ικράν πρωτεύουσαν σημ αιοστόλιστου. Έ ά ν π ά ν το τε ή κυριωτέρα έπασχόλησις τ ώ ν Μαυροβουνίων, έν καιρώ ειρήνης, είναι τό νά π εριδιαβάζω σιν έν τά, πρό τ ώ ν Ανακτόρων π λ α τε ία καί όδώ, δύ να τα ί τ ις νά φαντασθή οποίον πλήθος «διεσχίζομεν νύν, ό τε π α νταχόθεν είχον σνρόεύσει χάριν τή ς τε λ ε τή ς π ισ το ί υπήκοοι. Δ ια γγελεύ ς δέ τού ήγεμόνος, υποδεχθείς, ώ δή - γησεν έκαστον ημών έν ιδ ια ιτέρα καί έπί το ύ τω παρασκευασθείση οικία έκ τώ / ά ρ ισ τω ν, μή επ ι- τρέψ αντος το ύ ήγεμόνος νά κατοικ/.σωσι τά,ν φοράν τα ύ τη ν οί ξένοι του έν τ ώ ξενοδοχείο». Μ ετ ολίγον ά π ασαι αί οΐκίαι είχον φ ω τα γω γή θ ή. Η μ ε ίς δέ, άναπαυθέντες τά,ν εσπέραν εκείνην, ειδοποιήθηαεν τή ν πρωίαν τή ς επαύριον υπό δ ια γγ ελ έω ς τού ήγεμόνος περί το ύ προγράμ.μα- το ς τή ς τε λ ε τή ς, καθ 3 περί τή ν 10 ώφειλον άπαντες νά συνέλθωσιν έν τοίς Ανακτόροις, έν μ εγά λη στο λ ή, τή ν ένδεκ ά τη ν «δέ θά μετέβαινον έκεΐθεν έν σ ώ μ α τι, ϊνα παραστώαιν εις τή ν ιερο- τελεσ τεία ν τού β α π τίσ μ α το ς, μ ετα τό πέρα; τά,ς
Ε Σ Τ Ι Α 353 οποίας 0ά έπανήρχοντο έν το ΐς Ά να κ τό ρ ο ις, ί'να I μόνος καί τόπ ου. Ai χρυσοκέντητοι ο το λ α ί καί συγχαρώ σι το ίς ήγεμ όσι, καί περί τή ν δ ω δ εκ ά - : τα παρασημα τ ώ ν παρισταμ ένω ν ξένω ν π ε ζο τά - τ η ν 0ά παρεκάθηντο εί ς έ*4σημον πρόγευμα. τη ν ενεποίουν έντύπ ω σιυ καί ήμαυρούντο ένώ - "Οθεν προοελθόντες τή ν τα χθεϊσαν ώ ραν,ώ δηγήπιον το ύ παρα στή μ α τος καί τ ώ ν λαμ π ρώ ν καί Οημεν εν ιδ ια ιτέρ α αιθούση, ένθα μ ε τ ολίγον ένεφανίσθη ό ή γεμ ώ ν μ ε τά τή ς ήγεμονίδος, τού πρίγκιπος διαδόχου καί τ ώ ν τρ ιώ ν έν Κ ετίγ ν η π ρ ιγκιπ ισσώ ν. Ό ή γεμών έφερε ρωσικόν μ εγα λόσταυρον, τό ν σταυρόν το ΰ λαιμού τοΰ Α γ ίο υ Γεωργίου καί το ΰ ; α στέρας τ ώ ν κ α τά τή ν τ ε λ ε τή ν άντιπροσωπευομένων δυνάμεων, έν οίς καί τό ν τοΰ Σωτήρος. Ή ώραια καί συμπαθής ή γε- μονίς φέρουσα κομψήν καί πλουσιω τάτν,ν μαυρο- βουνίαν ενδυμασίαν, π ά ν το τε συμπαθής ειχεν ουχ ή ττο ν ΰποστή τ ά άποτελέσυ.ατα τοΰ προσφάτου το κ ετο ύ. Ό πρίγκιψ διάδοχος, ο κ τα ετή ς ή δη τή ν ή λικίαν, έχ ει λία ν έπιμεμελημένην α νατροφήν, ευμενέστατου τ ό ηθος,φέρει τό εθνικόν ένδυμα καί από τοΰ δε σπάθην μαυροβουνίαν ή δέ Θήρα είναι μία τ ώ ν κ υ ρ ιω τά τω ν έπασχολή- σεών του. Α ί μικραί ήγεμονίδες. φέοουσαι καί α ύ τα ι τό μαυροβούνιον ένδυμα, βαδίζουσι κ α τά τή ν καλλονήν έπ ΐ τ ά ίχνη τή ς μητρός τ ω ν. Έ ν τ ώ α ΰ τώ δέ θαλάμω διέκρινέ τ ις, εκτός τώ ν εκ Σκόδρας έλθόντω ν άντιπροσώ π ω ν τή ς Α γ γ λ ία ς, Γ α λ λ ία ς καί Ε λ λ ά δ ο ς, τό ν κ όμ η τα Σε- ρεμέτιεφ, έκ τα κ τον απεσταλμένου καί αντιπ ρ ό σωπον του Μ εγάλου δουκός διαδόχου τή ς 'Ρ ω σίας καί άναδόχου τοΰ νέου ήγεμονόπαιδος, τό ν επιτετραμμένου τή ς 'Ρ ω σ ία ς έν Κ ετίγν τ,, τό ν παρά τ ώ ήγεμόνι πρεσβευτήν τή ς Αυστρίας καί το ν επιτετραμμένου τή ς Ιτα λ ία ς, τό ν πρωθυπουργόν καί τό ν υπουργόν τ ώ ν έξω τερ ικ ώ ν. Έ κ δέ τ ώ ν Κυριών, τή ν σύζυγον τοΰ επ ιτετρ α μ μ έ νου τή ς Α γ γ λ ί α ς, μόντιν φέρουσαν ευρωπαϊκόν ενδυμ,α, τή ν θ ε λ κ τικ ω τά τη ν καί ώ ραιοτάτνιν σύζυγον το ύ προέδρου τή ς Γερουσίας Π έτρ οβ ιτς,?,ν πρώ τον ήδη έγνώ ρισα, καί ής ή θέα μοι ά π έδει- ζε ν δ τ ι ή ήγεμονίς δέν είναι ή μόνη αντιπ ρόσωπος μαυροβουνιακής καλλονής, τή ν Κυρίαν ΤΙασεβιτς, εΰγενή 'Ρ ω σ ίδ α, λειτουργόν τού Ε ρυθρού Σταυρού καί άντιπροσωπεύουσαν τή ν σύζυγον τού μ εγάλου δουκός διαδόχου, τή ν μ η - τέρ α τού ήγεμόνος, γνν,σίαν καί αρχαϊκήν Μαυροβουνίαν, καί έκλεκτήν τιν α δεσποινίδα Έ λ - τ ώ ήγεμόνι καί παραδώσωμεν α ΰ τώ ήδη τό ν υιόν β ετή ν, π α ιδ α γω γό ν τού πρίγκιπος διαδόχου καί του Μίρκον (Δημήτριον) δούκα τή ς Γράχωβας καί τώ ν πριγκιπισσών. ; τή ς Ζ ετα ς. Περί ώραν ενδεκάτων περίπου, άκολουθοΰντες ί 'Α π ειρον πλήθος ένθουσιωδώς καί έπανειλημ - τ ό ηγεμονικόν ζεύγος έξήλθομεν εις τή ν μ εγά - μένως έζη τω κ ραύγα ζεν υπό τ ά Α νάκτορα υπέρ λην αίθουσαν, ένθα ώραία, μεγαλοπρεπής καί το ύ ήγεμόνος καί τή ς οικογένειας του. Οί Βοεπ ρω τότυπ ος ήτο ή άποψις. Εάν ή εθιμοτυπία, βόδαι εΰλαβώς ή σπ ά ζοντο τά ς χεϊράς το υ οί δέ είναι ή α υ τή περίπου παρ άπάσαις τα ΐς αύλαΐς,, ξένοι, συγχαίροντες, περιώριζον τ ό εΰχάριστον εάν ή αΰλική π ολυτέλεια είναι πανταχού μ είζω ν ή ενταύθα, οΰδαμού όμως άλλοθι θά ήδύτο ύ το καθήκον εις τή ν ώραίαν χεΐρα τή ς ήγεμονίδος, Τή 1 2 δέ ακριβώς ώρα παρετέθη έκλεκτόν να τό τ ις ν άπαντήση τοιούτον πρω τότυπον καί γραφικόν θέαμα, τοιούτον γόητρον έν τή μικρό- τ η τ ι, τοιούτον στενόν σύνδεσμον μ ετα ξύ ήγ&τ γραφικών στο λώ ν τώ ν έπ ιση μ οτή τω ν τού Μαυροοουνίου. Οΰδείς έλειπ ε τή ν φοοάν τα ύ τη ν π ά ντες δ έσπευσαν μ ε τ εΰλαβείας καί μ ε τ ά δολου ενθουσιασμού νά π ερ ιστοιχ ίσω σ ι τόν ηγεμόνα τ ω ν, ό'στις εΰμενώς καί προσηνώς, ά λλά καί ήγεμονικώς συνάμα, το ΐς πάσι προσεφέρετο. Α λ λ έ τ ι μ άλλον ένδιαφέρουσαν κ α θίστα τή ν ά- ποψιν τή ς όμηγύρεως ή παρουσία δώδεκα προκ ρ ίτω ν Τούρκων καί Τουρκαλβανών, ά ντιπ οοσω - πευόντων τό ν τουρκικόν πληθυσμόν τ ώ ν προσαρ- τη θ έντω ν εσ χ ά τω ς τ ώ Μαυροβουνίω μερών, φε- ρόντω ν τουρκικά παράσημα, διαφόρους έθνικάς στολά ς καί τ ό φέσιον έπί τ ή ; κεφαλής, κ α τά τ ά έθιμά τ ω ν, ενώ π ά ντες οί λοιπ οί ϊσ τα ν το ασκεπείς. Τή ένδεκάτη ακριβώς ώρα παρέδωκεν ό ή γεμ ώ ν τό ν νέον π ρίγκ ιπ α τ ή δεσποινίδι Π α σέβ ιτς καί τ ώ κ όμ η τι Σ ερεμ έτιεφ καί έμεινε μ ε τά τή ς ήγεμ.ονίδος έν τοΐς Λνακτόροις. "Α π α ν τε ς δέ οί λοιποί, ηγουμένου το ύ πρίγκιπος διαδόχου, τώ ν Κυριών, τ ώ ν αντιπροσώ π ω ν τού μεγάλου δουκός καί τή ς μ εγάλης δουκίσσης, τ ώ ν α ντιπ ροσώ π ω ν τ ώ ν ξένω ν δυνάμεων καί τ ώ ν έπ ιση μ οτή τω ν τοΰ τόπ ου κ α τέλιπ ον τ ά Α νάκτορα, καί απείρου πλήθους άκολουθοΰντος, διηυθύνθησαν εις τό ν έν τ ώ ιστορικ ώ μ οναστηρίω τής Κ ετίγνη ς ναόν. Ί ΐ συνοδία έπορεύετο έν τ ώ μέσω δύο τα γ μ ά τ ω ν π α ρ α τετα γμ ένω ν καί παρουσιαζόντοιν όπλα. Ο: σ τρ α τ ιώ τ α ι είχον άρειμάνιον παράστημα καί τέλειο ν ο π λ ισ μ ό ν ή δέ μουσική έθνικόν ύμνον. Πάσαι δέ αί ανω τέρω π εριστάσεις έπ α ιά νιζε τό ν απερρόφουν ο ϋ τω τή ν προσοχήν, ώ σ τε οΰδείς προσεΐχε τή πιπ τούση ραγδαία βροχή. 'Α λ λ ω ς καί ή μ.εταξύ Ανακτόρων καί Εκκλησίας απ όστασις δέν ή το μ εγά λη. Έ π ί τ ώ ν προθύρων δέ τή ς ιστορικής Ε κ κ λη σία ς έδέχθη τό ν νεογέν- νητον πρίγκιπα ό Μ ητροπολίτης Μαυροβουνίου. Αφοΰ δέ έγένετο ή συνήθης ύ ς παρ ήμΐν ιεροτελ ε σ τία τοΰ β α π τίσμ α το ς, έπανήλθομεν κ α τά τή ν 1 αΰτήν τά ξ ιν εις τ ά Α νάκτορα, ί'να συγχαρώμεν πρόγευμα εις 36 συνδαιτυμ όνας.έ ν το ΐς προσώποις δέ τ ώ ν συνδαιτυμόνων το ύ τω ν ήδύνατό τ ις νά άναγνώση καί σπουδάση τή ν πρό 40 έτώ ν καί τή ν ζώ σ α ν ήδη ιστορίαν τού Μαυροβουνίου. Έ κ εΐ έ'βλεπέ τ ις αρχαίους Βοεβόδας καί άνδρας, ο ΐτ ι- νες, άφού πολυειδώς έπ ετέλεσα ν τ ό υπέρ π α τρ ί- δος καθήκον τ ω ν, έν άπ ομ αχία δια τελού σιν ήδη, τιμ ώ μ ενοι καί άγαπ ώμ ενοι, άλ.λ ούτε συντάξεις λαμ βάνοντες, ούτε δημόσια υπουργήματα έ- π ιζη το ϋ ντες, ΰπομιμνήσκοντες δέ παρωχηκυίαν δυ στυ χώ ς ά νεπ ισ τρ επ τεί δ ι ημάς έποχήν. Δ ιέκρινέ τ ι ; μ ετα ξύ α ΰ τώ ν τή ν αρχαϊκήν καί μ εγα λοπρεπή φυσιογνωμίαν τού πενθερού τού ήγεμ ό νος Β ούκοτιτς, πρό 20 ήδη έ τ ώ ν πρωτεύσαντος εις τούς κατά τ ώ ν Τούρκων πολέμους, τό ν Μπόζο Π έτρ ο β ιτς καί 'Ρ ά δ ο ν ιτς, περί ών έγραψα ήδη ά λλο τε τ ά δέοντα, τόν Μ ητροπολίτην, ού τό α ξίω μ α πρό 30 έ τ ι έτώ ν ή το τ ό πρώ τον έν Κ ε τ ί γνη, α λ λ όπερ ε π ισ κ ιά ζε τα ι σήμερον έντελ ώ ς υπό τή ς π ο λ ιτικ ή ς έξουσίας το ύ ήγεμόνος, τόν Π αππά Ή λ ία ν Π λά μ ενα τς, ιερέα ά λ λ ο τε, ά λ λ, ώ ς καί π ά ντες οί ιερείς τού Μαυροβουνίου, φέροντα τό ν σταυρόν έν ειρήνη καί τή ν ρου φαίαν έν πολέμιο, έ γ κ α τα λ ιπ ό ν τα έπ ί τέλους δριστικώ ς τό Ιερατικόν ένδυμα, διακριθέντα έν το ΐς τε λ ευ τ α ίο ι; πολέμοις καί ήδη υπουργόν τ ώ ν σ τρ α τ ιω τικ ώ ν καί έ π ιτη δ ειό τα το ν κυβερνήτην, τό ν Ά λ - βανου.αυροβούνιον Μάρκον Μ ιλάν, έκ τή ς τέω ς προσαρτηθείσης τ ώ Μαυροβουνίω έπαρχίας τής Αλβανίας Κ ούτσι, άριστεύσαντα κ α τά τούς τ ε λευταίους πολέμους καί τρόμον έμ.πνεύσαντα τοΐς Τούρκοι;. Ά ν τ α λ λ α γ ε ισ ώ ν δέ μ ετα ξύ τού ήγεμόνος καί τοΰ κόμητος Σερεμέτιεφ προπόσεων υπέρ τή ς αΰτοκρατορικής καί ήγεμονικής οικογένειας, άπεσύρθησαν εις τά ς αίθούσας και άφού έθεάθη- μεν άπό έξώ στο υ τό ν έθνικόν χορόν τώ ν Μαυρο- βουνίων, ό σ τις ούτε εύμορφος, ούτε χαρίεις είναι, ά λ λ ά π α ιτεί πολλήν εύκαμψίαν καί διαδηλοΐ τό ν ς-ρατιωτικόν χαρακτήρα τού έθνους,αποχώρησαν- το ς τού ήγεμόνος,έπανήλθομεν καί ήμεΐς οίκαδε. Μ ετά μεσημβρίαν ξένοι καί έντόπ ιοι διηνύσα- μεν τά ς ώοας έν άμοιβαίαις έπισκέψ εσι. ΐδ ίω ς δ εΰχαρίστους διήλθομεν ώρας παρά τ ή διευθυν- τρ ία τού σπουδαίου έν Κ ε τίγ ν η ρωσικού παρθενα γω γείου, έν ω φ ο ιτώ σ ι μ αθήτριαι καί έκ τώ ν ά ρ ισ τω ν οικογενειών τή ς Δ α λ μ α τία ς, παρά τή θ ελκ τικ ή Κυρία Μπόζο Π έτρ ο β ιτς, ή τις κ α ίτοι οΰδέποτε κ α τέλ ιπ ε τή ν Κ ε τίγ ν η ν, ά λ λ έλαβε μόνο ν τή ν ανατροφήν τη ς έν τ ώ ρηθέντι ρωσικώ παρθεναγωγείο», θά ήδύνατο νά διακριθή καί μ ε τα ξύ τή ς έκ λ εκ το τά τη ς κοινωνίας, καί παρά τ ώ Μ ητροπολίτη, ό στις ιδ ίω ς μοί έξέφρασε θερμά υ πέρ τή ς Ε λ λ ά δ ο ς αισθήματα. Περί δέ τή ν δύσιν το ύ ήλίου έλαβον καί π ά λιν αφορμήν νά θαυμάσω τό ν σύνδεσμ.ον καί τ ά αισθήματα τού έθνους πρός τό ν ήγεμόνα, καί τό ν διάφορον καί π ρω τότυ π ον τρόπον τή ς έκδηλώ σεω ς α ΰ τώ ν. "Ο τα ν ό ήγεμ ώ ν δέν εΰρίσκηται έν καλή ψυχική διαθέσει ή ό τα ν ρητώς έκφράζη το ια ύ τη ν έπ ι- Ουμίαν, έξέρ χ ετα ι εις τό ν περίπατον μόνο; μ ε τά Τ Ο Μ Ο Ϊ ί Ι8 Τ 9 I τιν ο ; Βοϊβόδα ή ΰπ ασπιστού του. 'Α λ λ ω ς, ότα ν δέν έκδηλοΐ τοια ύ τη ν θέλησιν, κ α τ έθος ά π α ν- τ ε ς οί π α ρα τυ γχ ά νοντες τό ν παρακολουθούσιν. Ο ύ τω δέ καί τή ν ήμέραν εκείνην έξηρ/όμεθα οικίας τινός μ ετά τού έπιτετραμμένου τή ς Ά γ - λ ία ς, ό τε είδομεν μακρόθεν τό ν ήγεμόνα, φαι- Ϊρόν καί περιστοιχιζόμ.ενον υπό δύο ή τρ ιώ ν Βοε- βοδών, νά έξέρ χ η τα ι τώ ν Ανακτόρων* άμέσως καί ώς έάν είχ ε όοθή σύνθημά τι.ά π α ν τε ς οί Βοε- βόδαι, οΰς ά π ή ντα καθ όδόν,καί αί έπ ιση μ ότη τες έσπευδον νά άσπασθώσιν εΰ λα β έστα τα κ α ίφ υ - σ ικ ο ιτα τα τή ν χεϊρά του καί νά τό ν π ερ ισ το ιχ ί- σω σ ι, κ α τα λα μ β ά νοντες όπισθεν το ύ ήγεμόνος τή ν προσήκουσαν έκ ά σ τω θ έσ ιν, άπαν δέ τό πλήθος προσετέθη βαθμηδόν εις τή ν συνοδίαν, οΰχί έκ περιεργίας, ιος π α ντα χού συμβαίνει, ά λλά κ α τά βήμα καί έν σοβ α ρότη τι, νομίζον ό τι, π ε- ρ ισ τοιχ ίζον ο ύ τω τό ν ήγεμόνα το υ, εκπληροϊ τό μάλλον εΰχάριστον καθήκον. Παρασυρθέντες δέ καί ήμεΐς ύπό τού έθους τούτου καί τού ρεύματος, ήθελήσαμεν νά προστεθώμεν εις τή ν συνοδίαν τού ήγεμόνος καί εξα ιρετικ ή άμέσως έδόθη ήμΐν παρ α ΰ τώ Οέσις. Ό τοιούτος τού ήγεμόνος περίπατος έχ ει μέν πολύ τ ό μεγαλοπρεπές καί έπιβάλλον, ά λλά καί τό θεατρικόν συνάμα δ ι ό σους έπ ιπ ολα ίω ς π ω ς κρίνουσι τ ά το ια ύ τα καί άγνοούσι τή ν φύσιν καί τόν χαρακτήρα τού τ ό που. Α λ λ όταν γνωρίζν, τ ις τ ά έθιμα τού Μαυροβουνίου, τή ν άφοσίωσιν αΰτού πρός τόν ή γεμόνα, τή ν φύσιν τή ς σλαβικής φυλής, εΐδω λόν τ ι π ά ντο τε επιζη τούση ς, ευρίσκει καί έν τή συνήθεια τα ύ τη φ υ σικ ω τάτη ν έκδήλωσιν αισθημάτω ν καί ιδεώ ν, έξ ώ ν ά π ο τελ ε ΐτα ι τό κυριώ τα- τον μέρος τή ς δυνάμεως τού έθνους. Έ ξακολουθοΰντες δέ νά θεωρώμεθα ώς ξένοι τού ήγεμόνος, καί τό εσπέρας καί τή ν έπούριον κ α τά τ ό πρόγευμα καί γεύμα διήλθομεν έν τοΐς Ά να κ τό ρ ο ις. Έ ν στενοτέρ ω ήδη κύκλω, εΰρύτε- ρον ήδύνατό τ ι ; νά συναναστραφή καί όμιλησν, μ ετά τ ώ ν διαφόρων τού Μαυροβουνίου έπισημοτ ή τ ω ν... Μ ετά τριώ ν περίπου ήμερών διαμονήν τή ν 12 περί τή ν πρωίαν, δ ι ιοραιοτάτης ήμέρας, κατελίπ ομ εν τή ν Κ ετίγν η ν, εϊπέρ π ο τε καί ά λ λ ο τε άποκομ ίζοντες ευάρεστους έντυπ ώ σεις. Διά τής αυτής δέ όδοϋ έπανελθόντες εις 'Ριέκαν, μ ε τ εΰ- χαρίστου έκπλήξεω ς είδομεν μ.ετ ολίγον, έ λ - θόντας έκ Σκόδρας πρός προϋπάντησιν ήμών, φίλους τιν ά ς, συνοδεύοντας τή ν μητέρα καί γυ ναικαδέλφην τού έπ ιτετραμ μ ένου τή ς Α γ γ λ ία ς καί τή ν σύζυγον τού προξένου τή ς Γ α λ λ ία ς. Έ ν μ είζονι δέ ήδη κοινωνία καί πολλά έχοντες νά διηγηθώμεν πρός έκείνους, ών ό μονήρης έν Σκόδρα βίος αυξάνει τ ό φύσει φιλοπερίεργο / τού χα- ρακ.τήρος, φαιδρώς καί εΰθύμως διηνύσαμεν τόν έκ 'Ρ ιέκ α ς εις Σκόδραν.πλούν καί περί τή ν δύ- σιν τού ήλίου έπανήλθομεν εις τά ίδια. ιο
30 i Ε Σ Τ Ι Α Ε Σ Τ ΙΑ 305 ΣΠΟΓΑΑΣΤΟΥ* ΠΙΝΑΚΙΑ! Σ Γ' Ε. M o. - i,.,. 1 9 (S 7 9. Καλοκαιρινός χίιμοαν. 71 πρώτη Maîou καί ή σίίνοόο; τών [χχγισαών. Ό τράγο; το3 αύλιχοο ζυοοποΐείου. Εκθέβει; άνοΐ'ων. Σγολείοιν έορτχϊ. Ί Ι π ί ν τ η - κοντχ.τηρ'ι; τών γάρων του χΰτοζράτορος τ/,; Γερμανία;. θχλίκ σπουοαατών. Τήν ώραν, καθ ήν γράφω uy.tv τή ν παρούσαν βροχή ραγδαία μ α σ τίζε ι τά ς ΰέλους τ ω ν παραθύρων μου, και άγρια μ υ κ ά τα ι έ ξω ή κ α τα ιγίς. Κ α ί όμως ό Ιούνιος βαίνει ττοός τ ό τέρα a του, α : καστα νεα ι καί αι φιλύραι τού ά γ γ.ΐιχ ο ν χ ή - π ο υ έχουσι πυκνά φ υ λλώ μ α τα, καί τ α ; ό'γθας τού Ισαρ κοσμούσι πολυανθεϊς πασχαλέα ι καί νυμφαία1., πρό πολλού δέ ήλθον a i χελιδόνες, α ιτιν ες βεβαίως ούδαμώς άνέμ.ενον τη λικ α υτη ν τ ω ν ελπ ίδ ω ν τ ω ν δ ιά ψ ευ σ ιν.ά ν δέ τοσού τω δρι- μΰς επήλθεν δ Ιούνιος, όποιος ήν ό μήν τω ν άν- ' ωνμ * ποιητικός Μάιος ; Λ ; εφημερίδες άνέφερον ό τι ορη π ά γω ν. έξωθηθέντα' ΰπό' του άνεμου εκ τού βορείου πόλου πρός τά ς γερμ ανικά; ' ά- κ τά ς, επήνεγκον τή ν ά συνήθη ταύτη ν χειμασίαν. * ν " '7ον ληθής καί εύλογος φ αίνεται η δοςασία τω ν γερμανών το ύ μεσαίωνος, οϊτιυες επίοτευον ό τ ι ή πρώ τη τού Matou ήν ήμερα ώ - ρισμένη ούχί διά νά δρέπωσιν άνθη οι ' ερω- τ ό λ η π το ι, α λλά διά τά ς μ αγίσσας καί τους μ ά γους, ο ϊτινες, συνερχόμενοι τή ν νύκτα είς κο- ρυφάς ύρέων, συνεκρότουν τά ς καταχθονίους αυτ ώ ν συνόδους, ΰπό τή ν προεδρεία / τού Σατανά! Κ αί πώς νά μή άπ οδώ σω σιν εις τή ν ΰπό του διαβόλου το ΐς οπαδοί; αΰτού χορηγουμένην ε ξουσίαν τού έπιφέρειν χ ά λ α ζα ν 'κ α ί δυςκρασίας αέρων, βλεπ οντες ίσω ς, ώς είδομεν πολλάκις ε φέτος τό ν Μάιον οί έν Μ ονάχω, έν τή αύτή ή- μ.;.ρα συλλήβδην πάσας τά ς ώρας τού έτους εκτό ς τού έαρος ; Τόν χ ειμ ώ να δ ιεδ έχ ετο φθινόπωρον καί το ύ το π ά λιν θέρος τή ν πρωίαν χιώ ν εκάλυπτε τά ς οδούς, μ ε τά μεσημβρίαν δέ καύ- «ω ν αφόρητος, έπήρχετο πρός δικαιολογίαν ίσως τή ς επικλησεως τω ν Ν έ ω ν 'Â θ η τώ ν, ήν φέρει ΰ- περηφανως τό Μ όναχον, καί ήν ούδαμ.ώς δικαιο- λογούσι τ ά ψυχρά καί άμοιρα χάριτος καί πρωτο τυ π ία ς οικοδομ.ήμ,ατα αύτού. * * * Κ αί όμως έωρτάσθη καί ενταύθα ή πρώ τη τού Μαίου καί έωρτάσθη, ώ ς πάσαι έν Μ ονάχω αί έορταί όιά σπονδών ζύθου. Τό Ζ ν θ ο π ο ιε ΐο ν τή ς o-ù.liic, τ ό π α σίγνω στου καί δ η μ ο τικ ώ τα το ν Hoflir.iuh.-ius. ήν πλήρες έκ α τοστύ ω ν θαμώνων, κοσμούμενου δέ διά χλοερών κ λάδω ν, ελ α τώ ν καί π ίτυ ω ν, έφαίνετο ώ σεί προςπαθούν νά έξα - ^ : ψη τά ς έκ τή ς χιόνος εντυπ ώ σεις καί νά πείση τό ν κόσμον ό τι ήλθεν ό μήν τω ν άνθέων. Τό Α ύ - λικόν ζυθοποιείου, ιδιοκτησία νομ ίζω τού "α σ ι- λέω ς τή ς Βαυαρίας, καί τ ό προσοδοφορσιτατον τώ ν κ τη μ ά τω ν τού σ τέμ μ α το ς δ ιό τ ι άποφέρει ετη σιω ς εισοδημ.α καθαρόν διακοσίων πεντήκοντα χιλια ύ ω ν περίπου δραχμών είναι οικοδόμημα π α λ α ιό τα το ν. αριθμούν α ιώ νω ν όλων βίον, καί σχεδόν συνομήλικον αυτής τή ς πόλε ω ς. 'Τ π ό τούς χαμηλούς τή ς αιθούσης αύτού θόλους, κά- Οηνται παρά ξυλίνας σκωληκόβρωτους τρα 'έζας ζυθοβαρεΐς συμ π όται, έχοντες πρό α ύ τώ ν λ α γή - νους ζυθου, εν ώ οι πόόες τ ω ν πλέουσιν έν τ ώ βορβόρω. Βλέπων τά ς μορφάς τώ ν κραιπαλούν- τω ν θαυ.ώνων, άμ.υδρώς σκιαγραφουμενας εν μέσω πυκνών νεφών καπνού, νομίζεις ό τ ι π α οίστα - σαι εν τ ε λ ε τ ή τ ΐ'/t διονυσιακών οργίων, ήν έκ τώ ν τά φ ω ν έξελθόντα έορτάζουσι φάσματα σελήνών καί μαινάδω ν. 'Ε ξ ω, έν τή αυλή, τό θέαμ α είναι κάπως φαιδρότερου οί συμπότα. ϊσ τα ν - τ α ι όρθιοι κρατούντες άνά χεϊρας τάς λαγήνους, καί φ αίνονται ό/σεί σπεύδοντες νά γευθώσι το ύ θαυμαστού ποτού, ά λ λ ά καί υάπέλθωσι τή ν τ α - χ ισ τη ν έκ τού πανδαιμόνιου εκείνου. 'Ε ν τ ιν ι α υ το σ χ εό ίω σκιάδι τρεις ή τέσσαρες μουσικοί παιανίζουσι βακχικά ά σμ α τα, ά τιν α έν χορώ συνοδεύουσιν οί παριστάμ.ενοι. Δ ιό τ ι ή τε λ ε τή είναι εξαιρετική, καί κ α τά τά ς π ρώ τας δεκα π έντε τού Μαίου ημέρας κιρνάται έν τ ώ Α ύ λ ικ ώ ζυθοποιείω ό κ α τ έξοχήν ζύθος, τρ ά γ ο ς (B o rk ) το υ π ίκ λη ν. Οί φιλόλογοι έρίζουσι περί τή ς άρ- χ ή «τή ς ονομασίας τα ύ τη ς, οί π λ είσ το ι δέ συμφωνούσα ό τι παρεφθάρη κ α τ ά στεία ν παρανόη- σιν έκ το ύ όνόμ.ατος τή ς πόλεως E in b eck, ένθα τό πρώτον κατεσκευάσθη. Ά λ λ όμως ή τού λαού ετυ μ ολογία ίσω ς σ τη ρ ίζε τα ι έπ ί λ ό γω ν ί- σχυροτερων, άναμιμνήσκουσα τούς τράγους καί τ ά τρ α γικ ά Οεάυ.ατα τώ ν διονυσιακών εορτών. Ό π ω ςδ ή π ο τε τ ό ενδιαφέρον έν τ ώ ζύθω το ύ τω δέν είνα ι ή π α ραγω γή τού Ονόματος, ά λ λ ή ποιοτης αυτού, καί όμολογουμένως τά λύλικόν ζυθοποιείου έτήρησεν α ύ τή ν όι; ήν τό πάλα ι, ώς επίσης έτήρησεν άμ ετά β λη τον τ ό μεσαιωνικόν κ α τά σ τη μ α έν τή παλαιά αύτού μορφή καί τή προαιώνια ρυπαρότητι. 'Υ π ο θ έτω δέ ό τ ι ούκ ο λ ίγ ο ι τ ώ ν τα κ τικ ώ ν θαμώνων θά φ ρ ίττω σ ι καί επί μόνη τή ιδέα β ελτιώ σεω ς τ ώ ν κ α θ εσ τώ τω ν, δι ής ά ν τί τού συφορβείου, έν ω ροφάται εξα ί σιος ζύθος,θά έχω σ ι π ο λ υ τελ έσ τα τα έσκευασυ.έ- νον κ α τά σ τη μ α, έν ω ΰπό βελλαδοφόρων καί καθάριων θεραπόντων θά προσφέρηται έντός κου.- ψών ποτηρίων νόθον καί άνοστου π οτόν. * 4 Α λ λ αί τ ε λ ε τα ί αί γενόμεναι έπ ί τή έπανό- ύω τή ς καλής τού έτους ώρας δεν περιορίζονται εις τή ν τραγοποσίαν εκείνην, θά ήμεθα δέ λίαν ά δικοι, εί μή έποιούμ.εθα μνείαν καί ά λ λ ω ν εύγενεστέρω ν καί μάλλον εμπρεπόντων εις έθνος μέγα καί πεφωτισμ.ένον. Αί εκθέσεις τ ώ ν άνθέων καί α: τ ώ ν σχολείων έορταί κατέγουσι τήν π ;ώ - τη ν τ ά ξ ιν.έ ν τ α ΐ ; έκθέσεσι τ ώ ν άνθέων,πρό τή ς άυ.υθήτου α ύ τώ ν πληθύος αδύνατον νά μή θαυ- μάση τ ις τή ν επιστή μ η ν καί τή ν φιλοπονίαν τώ ν κηπουρών, ο ϊτινες μ ε τά τοσαύτη ς επ ιτυ χ ία ς κα- τορθούσι νά π α λαίω σι κ α τά τού άχαρίστου αύτ ώ ν κ λίμ α το ς. Ό δ* εύτυχήσας νά συμμετάσχη σχολικής τίνος εορτής τού Μαίου καί νά συνοδεύσει τούς εύθύμους όμίλους τώ ν π α ίδω ν έν τα ΐς άνά τούς αγρούς καί το ϊς χωρίοις έκδρομαΐς αύ- τ ώ ν, νάκούσνι τ ά ς άφελεΐς εντυπ ώ σεις καί τούς περιέργους διαλόγους α ύ τώ ν, παύει άπορων έπί τή επιστημονική τής Γερμανίας προόδω καί κ α τα νοεί τή ν τερ α στία ν έπενέργειαν, ήν έξασκεΐ έπ ί τή ς βελτιώσει >ς τού χαρακτήρος καί τή ς καθόλου μορφώσεως τού έθνους έκπαίδευσις α γαθή καί εύμέθοδος. Έ ν εκπαιδεύσει, σκοπούση π ρ ω τίσ τω ς τή ν μ ετά δοσιν εις τό ν υ.αθητήν ό'σω τό δυνατόν πλειόνων θετικ ώ ν γνώ σεω ν, σπουδα ιότα του θεω ρείται ή στενω τέρ α σαφήνεια καί γνω ριμ ία αύτού μ ετά τή ς φύσεως, ήν λίαν ά τε - λ ώ ς τ ά π α ιδία π ροπ άντω ν τ ώ ν πόλεων γνω ρί- ζουσιν. Έ ν <υ δέ συγχρόνως ό καθαρός άήρ καί τ ά έν ΰπαίθρω π α ίγνια ζφ ογονούσι τ ό πνεύμα, ό διδάσκαλος έπ ιλα μ β ά νετα ι πάσης εύκαιρίας ϊν α έξασκήση τ ό πνεύμα α ύ τώ ν δ ι έρωτήσεων κ α τα λ λ ή λ ω ν καί εύαρέστου συνδιαλέξεω ς. Έ π έ- χ ει δ ό διδάσκαλος παρά το ις παιδίοις τόπον πατρός άμα καί φίλου, α ύ τώ ν εις α ντά λ λ α γμ α αγάπης άνεπιβλήτου σεβασμ.ού. άπολαύων επίσης παρ έγκαρδίου καί Α π ό τ ώ ν εορτών τού Μαίου έλθωμεν εις τά ς τού Ιουνίου, τού π λο υ σιω τά του εις τ ε λ ε τά ς θρη- σκευτικάς καί λ ιτα ν εία ς. Εις τα ύ τα ς προσετέθη έοέτος καί εορτή π ολ ιτικ ή, σπανία καί έ κ τα κ τος, ή μ άλλον εορτή οικογενειακή, ής κατά μ έγα μέρος συμμετέσχε τό έθνος. Τήν 1 1 Ιουνίου συνεπληρούτο πεντηκονταετηρίς άπό τή ς η μέρας τώ ν γά μ ω ν τού αύτοκράτορος καί τή ς αύ- τοκρατείρας τή ς Γερμανίας. Έπανηγυρίσθησαν δ έ, ώς συ νειθ ίζετα ι πολλαχού τή ς Ευρώπης, οί χρυσοί καλούμενοι γά μ ο ι,τή ν δέ πανήγυριν τα ύ - τη ν, ήν ύ λ ίγ ισ τα ζεύ γη συζύγω ν ηύτύχησαν νά τε λ έσ ω σ ιν, άπεφάσισαν σύυ.-ασαι αί πόλεις τού γερμανικού κράτους νά λαμπρύνωσι διά τή ς συμ- μ.ετο/ής τω ν. Είπομεν ό τι μέρος τού έθνους πανηγύρισε τήν. εορτήν τα ύ τη ν, καί άναμφιβόλως δ λαός δεν έ/η άφορμάς νά η ευχαριστημένος έκ τή ς παρούσι;; κ α τα σ τά σεω ς τού τόπου. Αν οί αρχ αίοι 'Ρ ω μ α ίο ι έζήτουν ά ρ το ν χα) θ η ίιια τα. ό γερμανικός λαός ζη τε ί άρτον μόνον, ή δέ π ολιτικ ή τού Βίσμαρκ ά ν τί τούτου παρέχει α ύ τώ έορτάς π ενιχρά; καί νέους φόρους. Μ ετά τήν καδμείαν νίκην τού 1871 ή Γερμανία φαίνεται καν.πτομένη ΰπό τό βάρος τή ς σιδηράς πανοπλίας, ήν είναι ήναγκασμένη νά φέρη, τάχιον δ ή βράδιον, έξηντλη μ ένη καί άποκαμούσα θ χ - ποδιόσ/, άνευ πάλης εις τή ν ίσχυράν καί ά κ - μ.αίαν αύτής γείπονα, όσα διά βαρειών θυσιών κ α τέ κ τη σ ε ν.ό εϊςρεύσας χρυσός τώ ν διςεκατομ - μυρίο/ν, αναλωθείς ούχί είς έπίρρωσιν τ ώ ν παραγω γικ ώ ν δυνάμεων τού έθνους, ά λ λ είς πυρίτ ιδ α καί πυροβόλα, έπήνεγκε πενίαν άφόρητον, ή δέ γερμανική βιομηχανία καιρίως προςβληθεΐσα καί δσημέραι φθίνουσα, ΰπέστη σπουδαίαν ή τ τα ν έν Ψ ιλαδελφία καί δέν έτόλμ η σε νά παρου- σιασθή έν τή παρισινή έκθέσει. Οί τελευ τα ίοι μήνες ικανά παρέσχον ήμίν θεάμ α τα ηγεμονικών οικογενειακών εορτώ ν. Έ ν ώ έν Α μ σ τελ ο δ ά μ ω έτελοϋ ντο μ εγα λοπ ρεπ έστα τα οί γάμ οι το ύ βασιλέω ς τή ς 'Ο λλα νδία ς, έν Βιέννη συγ/ρόνως σγεδόν έπανηγυρίζοντο μ ετά π ρ ω τοφανούς πομπής οί άργυροί γά μ ο ι, ή τοι ή π ε ν τε- καιεικοσαετηρίς τώ ν γάυ.ων τού βασιλέως καί αύτοκράτορος τή ς Α ύ στρία ς. Εν Βερολίνω δεν ά- νεπτύχθη τοβαύτη λα μ π ρότης ό ντω ς δέ βασι- λικ ώ ς φερόμενος δ γηραιός α ύ το κ ρ ά τω ρ,α ντί να- ναλώση είς τοια ύ τα ς μ α τα ία ς επ ιδ είξεις, ώρισεν ικανόν ποσόν ΰπέρ ίδρύσεως ευεργετικώ ν κα τα σ τη μ ά τω ν. Ί Ι εορτή περιωρίσθη κυρίως είπεϊν μόνον είς έκκλησιαστικάς δοξολογία ς, εις παοέ- λασιν τώ ν σπουδαστώ ν, είς φωτοχυσίας καί εις φορτία συγχαρητηρίων. Τό Μόναχον έώρτασεν επίσης, ώς αί ά λλα ι γερμανικαί πόλεις τή ν ημέραν τα ύ τη ν. Έ ν τ ώ μ η τροπ ολιτικ ώ να ω έψάλη δοξολογία, αι δ δδοί πάσαι ήσαν ση μ α ιοστόλιστοι. Κυρίως όμως ή εορτή έγένετο τή ν εσπέραν έν τ ώ Ζυθοποιείω τού Σωτήρος, ένθα οί συρρεύσαντες τρ ιςχ ίλιοι περίπου πάσης τά ξε ω ς κ άτοικοι τού Μονάχου, ά ν τί τού Ιξα ντλ η θ έντο ς σ ω τή ρ ο ς περιωρίσθησαν νά π ίω σ ι ζύθον κοινόν είς τιμ ή ν τού αυτοκοατορος καί τή ς αύτοκοατείοας. * V Α λλά καί οί σπουδασταί τού ενταύθα Π ανεπιστημίου δέν -υστέρησαν τώ ν ά λ λ ω ν. Αιοργανώ- σαντες θαλίαν 'Ε οηιηΐβγί), διεσκεύασαν κ α τα λ λή λω ς εύρυτάτην αίθουσαν ένός τώ ν ενταύθα ξε νοδοχείων. Τής θαλίας μ.ετέσχον μόνον οί σπουδ α σ τα ί τώ ν σ ω μ α τε ίω ν καί οί ά ψ α ντϊς, ώς άπο- καλούνται οί μή είς το ια ύ τα ανηκοντες, α λ λ α - πεκλείσθησαν π ά ντα τά μ.έλη φ οιτη τικ ώ ν σ ν ν - δ ίσ μ ω ν, δ ιό τι τα ύ τα τή ς περιφρονήσεως καί τού οίκτου μόνον είσίν ά ξια παντός σεβόμενου εαυτόν φ οιτητού σ ω μ α τείω ν, άφ ού ο; πών συνδέσμων κανονισμοί άπαγορεύουσι τή ν μονομαχίαν καί τή ν πολυποσίαν. Τήν θαλίαν έτίμ ησαν δ πρύτανις, πολλοί καθη γη ταί τού Π ανεπιστημίου καί τινες Φ ι.ιισ τα ΐο ι,ό )ί άποκαλούνται τα π ο π ερ α τώ σα ντα τά ς σπουδάς τ ω ν καί κ α τέχ ο ντα κοινωνικήν τιν α θέσιν μέλη τώ ν σω μ α τείω ν. Τήν έδραν τού προέδρου κατέλαβον άλληλ^διαδόχως πρός άρσιν πάσης α ν τιζη λ ία ς «π α ν τ ε ς οί ποεσβύτεροι ή πρόε-
30 G E S T U Ε Σ Τ Ι Α 397 Spot τώ ν σ ω μ α τείω ν καί μ ετά τα ύ τα κ αθηγηταί. Ο; συμ π όται υπερέβακον το ύ ; τριακοσίους. Π ά ντω ν δέ διεκρίνοντο οί τω ν σω μ α τείω ν σπου- δ α σ τα ί, μέ τ ά πολύχροα χ ιλ ίδ ια. τά ς τα ινία ς καί τ ά υψηλά α υ τώ ν υ π ο δ ή μ α τα.έ κ α στο ς συμπ ότη ς είχε πρό αυτού τ ό φυλλάδιο / τ ω ν ψαλη- σομένων α σμ ά τω ν καί τή ν απ αραίτητον τού ζύ θου λ ά γη νον. '11 μουσικά, χροανέκρουσεν έμβατήριον, μ ετά 5ε τού το ο πρόεδρος έσήμανε τήν έ ναρξιν τή ς τ ε λ ε τ έ ς, κρούσας ίσχυρώς τ ό ξίφος του έ χ ί τή ς τρ α χ εζη ς. Ο' πρόεδροι χάντιυν τ ω ν σ ω μ α τείω ν έμιμήθησαν αυτόν. Τ ό τε 6 πρόεδρος υπ έδειξε τήν σελιόα τού φυλλαδίου, έν τ, τ ό ψαλησόμενον ασμ α, μ ε τά τά ξε ω ς 5έ και αρμονίας, ά τιν α πλειότερον χ α ντό ς άλλου 5ιεγείρουσιν έν τοια ύ τη χ ερ ιστά σει τό ν θαυμασμόν, έψαλαν χ ά ντες έν χορώ.τά χροε5ρικά ξίφ η, κρουόμενα έχ ί τ ω ν το α - χ εζώ ν, έδήλουν τό χέρας έκ α στη ; στροφές. Τ ά χ λ εΐσ τα τώ ν το ιο ύ τω ν α σμ ά τω ν, ων ή συλλογή ά χ ο τε λ ε ΐτα ι έκ τού έράνου φ ο ιτη τικ ώ ν γ ε νεών αιώ νω ν πανεπιστημιακού βίου, έχουσι τήν yaptv και τή ν 5ρόσον τ ώ ν δη μ οτικ ώ ν. 'Α γ ρ ια ανθη, δριμυ ά χοχνέοντα άρωμα, χαρέγουσιν ε ι κόνα π ισ τή ν τ ώ ν γεννα ίω ν α ισθημάτω ν τη ς σχου- δα,ουσης νεολαίας, ά λλά τη ς νεολαίας τ ώ ν χ α - ρεληλυθότων χρόνων. Π αρατιθέμεθα ένταϋθα με- τάφ ρασιν ενός το ύ τω ν, άσμ ατος ά ρχαιοτάτου, άν καί, έκλιχούσης έν τή μεταφράσει τή ς έκφρα- στική ς βραχυλογίας και τή ς δυνάμεως τ ώ ν λ έ ξεω ν τού πρωτοτύπου, άμυδράν μόνον τούτου ι δέαν θά χαράσχωμεν τ ώ αναγνώστη,. «Σνγχρούαατε τα κύπελλα! Ζήτω τό Μονάχον, ζήτω! Ο! ΦιλισταΤο., φίλοι μα;, τόν σπουδαστήν ώ; βλέπουν, Ιλευδερία τ! Ιστι άμέσω; έννοοίν. Ελεύθερο; ό σπουδαστή;, ίλεύθερο; ό σπουδαστή;! Συγχρούσατε τα κύπελλα! Ζήτω ή πατρί;, ζήτω! Εστε πιστοί τοΐ; ιεροί; ΙΟίμοις τών πατέρων, ύπ* οψιν πάντοτ ϊχοντε; χα'. τα; μελλούσα; γενεά;. Ελεύθερο; ό σπουδαστής! χλπ.»συγχρούσατε τα κύπελλα! Ζήτω ό ήγεμών, ζή τω! Τα παλχιά μα; δίκαια Οχ προστατεύση είπε, χ ήμεί; άγαπι-,ν πρό; αυτόν ά; τρέφωμεν θερμήν. Ελεύθερο; ό σπουδαστή;! κτλ. _»Συγχρούσατε τα κύπελλα! Ζήτω ό ερω;, ζήτω! Ό μη τιμών τής γυναικό; τό γυναικείου πνεϋμκ, κι\ παν γενναίον αίσθημα να έχτιμήση αγνοεί. Ελεύθερο; ό σπουδαστή; χτλ,»συγχρούσατε τα κύπελλα! Ζήτω ή βώμη τού άνδρό;, ζή τω! Τόν ανίκανον να ψάλλη, να ερά καί να π'ίνη, μί χλήρε; οίκτου βλέμμα προ;6λέπει ό σπουδαστή;. 'Ελεύβερο; ό σπουδαστή; χτλ.»συγχρούσατε τα χύπελλαΐ Ζήτω ή ΙλευΟερία τοο λόγου, ζή τω! Ο τήν αλήθειαν ε ΐ δ ώ ; όμω; μή λέγων τ χύτην, είναι τής γή; βάρο; βαρύ καί κάθαρμα ο χτρόν. Ελεύθερος ό σπουδαστής! χτλ. Συγχρούσατε τα κύπελλα! Ζήτω πϊσα γεναίκ πρά- 5 ;, ζήτω! "Οστις δειλώ; τά Εργα του σταθμίζει εχ τών προτέρων, όπου ισχύς, τήν κεφαλήν 0* κλίνη ευπειθή;. Έλεύβερο; δ σπουδαστή;! κτλ. «Συγχρούσατε τά κύπελλα! Ζήτω ό σπουδαστής, ζήτω. "Εω; ου ή συντέλεια Ιπέλθη τών αιώνων, ίσο πιστό;, ώ σπουδαστά, καί ένουμού κ ήμα;. Έλεύβερο; ό σπουδαστή;! χτλ.» "Ο τε έψ ά λλετο ή ώρα ία α υ τή στροφή, έχήλθέ τ ις δια τά ρα ξις τή ς αρμονίας. Πολλοί τώ ν φοιτ η τ ώ ν δεν εψαλλον κ α τά τή ν έχίσημον εκδοσιν, χ ρ οτιμ ώ ντες τα ύ τη ς χαραλλαγήν άλλην,συμφωνοτέραν χρός τ ά π ρ ά γμ α τα, τήνδβ. Ό τήν αλήθειαν εϊδιο; καί λέγων ίλευθέοω;, χοιμάτ ε ι; αστυνομικήν άφεύκτω; φυλακήν»!» Ας μή χ αραλίχω μ εν νάναφέρωμεν ό τ ι έψάλη καί τ ό α π α ρα ίτη το ν κόσμημα το ιο ύ τω ν τ ε λ ε τώ ν τά «G audeam us ig itu r, juvenes dum su- m us» (Εύφρανθώμεν τοιγαρούν, νέοι έ ς τ άν ώ - μεν), καί τ ό θρηνούν τή ν κ α τά χ τω σ ιν, εις ήν οί χαλα ιοί εύθυμοι σχουδασταί χεριήλθον. «Σύνοφρυ; ώ ; υπάλληλο; ό εί; εκθέσεις γράφει, άλλο; συντάσσει άγωγά;, άλλο; διδάσκει στένων, άλλο; αμαρτωλά; ψνχά; φέρει εις θεογνωσίαν, καί άλλος τήν σαβράν αύτών μπαλώνει κατοικίαν.» 0 jerurn, je rum, jernni, o quae inutatio reruni!» Τό ασμα επηκολούθει χρόχοσις, ευτυχώς σύντομος χ ά ν το τε. Αί τ ώ ν διαχρεχώ ν κ αθηγητώ ν Bursian καί P rin z έχέσυραν τά ς γενικ ά ς επευ- φημίας. Ή τε λ ε τή εληξεν, ΰποφωσκούσης τή ς πρωίας. Π ολλοί πίθοι ζύθου έκενώθησαν, καί πολλοί τώ ν συμποτών έπέστρεψαν εις τά ς οικίας τω ν,lu 6 ó r - rrc va η ίθ η χ ο ν ή η ιν θ ο σ γ τ ις ir γ ά το ι.* ΠΙΘΗΚΟΙ ΒΑΛΑΜ ΤΙΟΤΟΜ ΟΙ B e.w p a e. Τόμους όλους ήδύνατό τ ι ς νά χλν,ρώση έάν ή'- θελε νά χεριγράψη διάφορα εΰφυά κ α τορθώ μ ατα ζώ ω ν έξησκημένων. Έ ν γένει ή άσκησις τώ ν ζώ ω ν σ υ νίσ τα τα ι εις τή ν έκ τέλεσιν κινήσεων και γυ μ να σμ ά τω ν πρός τέρψιν μέν τ ώ ν Οεατεον,ώοέ- λειαν δέ καί κέρδος τώ ν κυρίων τ ω ν. Ά λ λ ' Α - ραψ τ ις έπενόησέ τ ι εύφυέστερον, έδίδαξε τό ν πίθηκά του τό βαλα ντιοτομ εΐν, αθ ά δ ιη γείτ α ι ή γ α λ λ ισ τ ί έκδιδομένη έφημερίς Φάροι: r/7c Λ./ ιί.α νά ρεία ς. «Φ ωτογράφος τ ις τή ς χόλεω ς ημών ( Α λ ε ξανδρείας) δια τρ ιβ ώ ν έν Μανσούρα, έχινεν ήδυ- χαθώς τό ν καφέ καί τό ν καχνόν του χαρά τή ν θύραν καφεχωλείου τινός.'α ραψ δέ τις έχω ν π ί θηκον πεπαιδευμένον προσήλθεν ϊνα διά τή ς έπ ι- δείξεω ς τ ώ ν γνώ σεω ν τού πιθήκου του συλλέξη, ολίγα τιν ά κερμάτια. Μ ετά διάφορα π α ιγνίδ ια ό πίθηκος ήλθε πρός τό ν φωτογράφον, ό σ τ ι; μ ετά χαράς τό ν έ- Οώχϊυσε, τ ό δέ ζώ ον όις κ αλώ ς άνατεθραμμένον ά ντα π έδω κ ε τά ς θωχεύουσαν αυτό χεΐρα, μ ετά τού οδηγού του. θωπείας, ψαύον ελαφρώς τήν μεθ ό άχεμακρύνθη Α λ λ ά μ ε τ οΰ χολΰ ό φωτογράφος παρατηρεί ό τι έκ τ ώ ν τρ ιώ ν δακτυλ.ίων οΰς είχεν,έλειχ ον οί δύο. 1. Einen Affen bekoiumcn= xioΰπιν. Katzcnjamη Η 'Γ = έ ω λ θ Χ θ α σ ία. Ένθυμηθείς δέ ό τ ι χρό λίγου έπ α ιξε μ ε τά τού πιθήκου καί όχοχτεύσας ό τ ι έκεΐνος ή το ό κλέπ τη ς, προσήλθεν εις τό ν^ ιοοά ίρην (τό ν διευθυντή ν τή ς αστυνομίας) ό σ τις χροσκαλεσάμενος τό ν πίθηκον καί τό ν κύριόν το υ ήθέλησε νά δοκιμάση πώς εγεινε τ ό πράγμα, ΐδώ ν δέ ό τ ι ό φ ω τογρά φος είχεν ένα έ τ ι δακτύ λιον,εΐπ εν α ύ τώ νά τείνη τή ν χεΐρα πρός τό ν πίθηκον, ό σ τις έπαναλαβών τά ς θωπείας, άφήρεσεν άπό τού δακτύλου τό δα κτύλιον μ ε τά π λείστη ς όσης δ εξιό τη το ς. Τούτο δ ' έπρόκειτο νάποδειχθή. Λνακαλυφθέντος τού κλέπ του, του, ελαβεν δ φωτογράφος τ ά κοσμήματά όμόσας ό τ ι ουδέποτε ά λ λ ο τε Οά Οωπεύση πίθηκον είτε καλώς άνετεθραμμένον ε ίτε κακώς. Έν Ά λίζινδριία, 12 'Ιουνίου 1870. Ν* Ε Σ Τ ΙΛ Τ Ο ΙΊΛ ΔΟ ΥΒ Λ Λ Πρό εικ οσαετία ς ό έν Παρισίοις κρεωπώλης D uval (γεννηθείς τ ώ 1811 άχοβιώσας τ ώ 1 8 7 0 ) ίδρυσε τά καλούμενα bouillons D uval ή b ou illons économ iques,o/xorojaxà ίοτιατύρια.,ο.-.\νχ κ α τέσ τη σ α ν τ ό όνομά του Ilapioiotç, ενεκα λία ν δημοτικόν έν τή ς καθαριότητος καί τή ς εύ- θηνίας χροσελκύσαντα χολλ.ούς τώ ν τή ς εργατικ ή ς τά ξε ω ς καί τή ς τώ ν υπ α λλή λω ν. Έ ν ώ δέ έν άρχη π α ρετίθετο ζ ω /iôc μόνον καί β ρ α α το ν β ό ιιο ν x p ïa ç, βραδύτερον, ενεκα τή ς μ εγά λη ς συρροής καί τή ς ά χ α ιτή σ εω ς τ ώ ν π ε λ α τ ώ ν έπολλαπλασιάσθη ό αριθμός τώ ν φαγητ ώ ν. Κ α τ άρχάς ό D uval συνέστησεν έν μόνον ε- σ τια τόριον, κ α τ έτος δέ συνίστα νέον, καί βραδύτερον, ό τε αί έργασίαι αυτού έλαβον μεγάλην έπιδοσιν, συνέστησεν εταιρίαν διά μ ε το χ ώ ν, ή- τ ις ηΰςησεν έπ ί πολύ τό ν υπάρχοντα αριθμόν τ ώ ν εστια τορίω ν. 'ϊν α δέ γευ μ α τίση τ ις καλώς έν το ΐς έ σ τια - τορίοις το ύ το ις πρέπει νά πληρώση 1,5 0 2 φράγκω ν.τό χειρόμακτρον πληρόνεται 5 λ ε π τά, ό ζω μ ός 1 5,τό βραστόν κρέας 3 0, τ ά χορταρικά 2 0, τ ό π ιφ τέκ ι καί κ ο το λ λ έ τα ι 3 5, τ ό ψητόν κ α ί οί ιχθύς 5 0,τ ά όπωρικά 1 5,ή ήμίσεια φιάλη οίνου 40 λ ε π τά κ τλ. 'Α ρ ισ τα δέ εΐνε διωργανωμένη ή υπηρεσία τώ ν εστια το ρ ίω ν το ύ τω ν. *0 εισερχόμενος λαμβάνει παρ υπαλλήλου, κ α τά τή ν είσοδον ίσταμένου, έντυπ ον κατάλογον φ α γη τώ ν μ ε τά τώ ν τιμ ώ ν α υ τώ ν, κάθηται έπί καθαράς μαρμάρινης τρ α - π έζη ς καί π α ραγγέλλει εις κομψήν θεραπαινίδα σπεύσασαν νά λάβη τά ς δ ια τα γ ά ς του, ό,τι ε πιθυμεί νά φάγφ. 'I I θεραπαινίς σημειοΐ διά μο- λ.υβδοκονδύλου έχ ί τού κ α τα λόγου, τ ά δοθέντα φ α γη τά, ό δέ ξένος δεικνύει τόν κατάλογον εις τή ν έχ ί τώ ν εισπράξεω ν,καί αφού πληρώση, τόν χαραδίδει εις τό ν έχί τή ς εισόδου υπάλληλον, χαρ" ού καί χαρέλαβεν αυτόν. Λιά τού τρόπου δέ τούτου ή έξέλ εγξις τ ώ ν ημερησίων εισπράξεω ν κ α θ ίσ τα τα ι λίαν ευχερής. * * Έ κ τή ς έκθέσεως τή ς άναγνωσθείσης κ α τά τή ν συνέλευσιν τώ ν μ ετόχω ν τή ς 16 παρελθόντος μαρτίου τ ώ ν 'Ε σ τ ια τ ο ρ ίω ν J o v S d.l, έξά γ ε - τ α ι ό τι κ α τά τά έτος 1878 αί έργασίαι α ύ τώ ν ήσαν πολύ πλείονες ένεκα τή ς Παγκοσμίου Έ κ θέσεω ς.κ α τά τό έτο ς 1 8 7 8 χαρετέθησαν 5,3 1 6, 7 1 3 γεύ μ α τα είσχρα χ θέντω ν 1 3, 6 14,5 8 4,φράγκων, έξ ων 2,0 3 5,6 2 1 ή το κέρδος. *Κ ΒλΣΙΑΕΩΣ Α ν έ κ δ ο το ν τ ο δ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Έ ν τ ο ΐ; Ά η ο μ ν η ρ ιο ν ίύ μ α σ ι το ύ Π η ζοί άνα- φ έρεται τ ό επόμενον νόστιμου έπεισόδιον τή ς χ ο ώ τη ς εις Γα λλία ν έπισκέψεως τή ς Βασιλίσσης τή ς Α γ γ λ ία ς Β ικτω ρίας τ ώ 1 8 4 3 βασιλεύοντος Λουδοβίκου τού Φ ιλίπ π ου. Έ ν ώ δ βασιλεύς π εο ιεχ ά τει έν τ ώ κ ή χ ω μ ε τά τή ς βασιλίσσης, δρέψας»ραΐον ροδάκινον έδωκεν αύτδ τ ρ Β ικ τω ρία η τις έχεθύμησε νά τ δ φ άγη. Α λ λ ά πώς νά τ δ καθαρίσωσι ; δέν υπήρχε πρόχειρον μ α χ α ί- ριον. Ό βασιλεύς τ ό τ ε έξα γα γώ ν έκ τού θυλακίου του ευτελές μαχαιρίδιο / είπ ε μειδιώ / «Ό ζήσας ώς έ γ ώ υ έ μόνον δύο φράγκα τήν ημέραν, χ ά ν το τε έχει επ άνω το υ μ α χ α ιρ ίδιον.» Κ α ί χ ά ν τε ς οί π ερ ιεσ τώ τες έμειδίασαν δ ιό τι δ βασιλεύς άνέμνησεν αυτούς τή ν έν Ε λ β ε τ ία α πορίαν καί π τω χ ε ία ν του, ό τε ή να γκ ά ζετο νά π ορίζη ται τά χρός τό ζή ν μετερχόμενος τό ν προγυ μ ναστή ν τ ώ ν μ α θη μ α τικ ώ ν. Λ0ΗΝΑΪΚΑΙ ΕΠΙΣΤΟΛΛΙ Δ ' Τ Η Κ Γ Ρ 1 1 X Ε 1 Ι Μ Ε Λ 1 0 Λ Α Ν Α - Κνοία Ε* Έ ν Ά β ή ν α ι ;, τή 11 Ίοννίον 1879. Σού γράφω καί σήμερον εις Μ εδιόλανα, δ ιό τι, μή λαβούσα έχιστολή ν σου αυτήν τή ν έβδομάδα, δέν ήξεύρω χού άλλού νά διευθύνω τ ό γράμμα μου. Είμαι το υ λ ά χ ιστο ν βεβαία τοιου τοτρ όπ ω ς, ό τι ή επ ιστολή μου θά σέ χάρη, τ ό κ α τόπ ιν, καί Οά σέ φθάση επ ί τέλους οχου ευρίσκεσαι, χωρίς νά πάθγ, ο,τ ι φοβούμαι ό τι έχαθεν ή ίδική σου εις τ ό ελληνικόν ταχυδρομείο /. Τ ί τά θέλεις όμως ήθελα πολύ νά είχες ήδη φθάσει εις τή ν λίμνην τού Κόμου. Π ρώτον, δ ιό τι Οά έπέγραφον μέ αρχαιολογικήν υπερηφάνειαν τή ν επ ιστολή ν μου : Κίς Λ ά ρ ιο ; Λίμνηνγ/.α\ θά σού έδείκνυον τοιουτοτρ όπ ω ς σοφίαν γεωγραφικήν, τή ν όποιαν βεβαίως δέν θά έπερίμενες, δ ιό τι δέν ΰποπτεύεις σύ ή άκακος καί ενθουσιώδης φύσις ό τ ι αρκεί τ ις νά φυλλομετρήση έπ ο λ ίγα μόνον λ επ τά τό ν πρώτον τυ χ ό ν τα έρυθρόφυλλον 'Ο δ η γ ό ν, διά νά μάθη πώς έλεγον οί παλαιοί τή ν λίμνην, τή ς οποίας αί όχθαι θ άκούόυν εφέτος τά θαυμας-ικά
308 Ε Σ Τ Ι Α Ε Σ Τ I Λ 399 σου έ π ιφ ω ν ή μ α τα. Δ εύ τερ ο ν, δ ι ό τ ι θά ε ίχ α α φορμήν, ά π α ν τώ σ α εις τ ά ; ίδ ικ ά ς σου έ ν τ υ π ώ - σ εις, νά φλυαρήσω κ α ι έ γ ώ ολίγον περί τή ς μαγ ε υ τικ ή ς έκείνης λ ίμ νη ς, κ α ί νά γ ε μ ί ο» κ ά π ω ς τ ό σημερινόν μου γρ ά μ μ α, τ ό οποίον κινδυνεύει τά ρ α νά μείνν, κενόν, κ ε ν ό τα το ν κ α ί π τ ω χ ό ν. Δ ι ό τ ι, τ ί νά σου τ ο κ ρ ύ π τω α γ α π η τ ή μου ; α ί Ά Ο ή ν α ι, όσον κ α ί ν έ ξ ο γ κ ο ύ ν τα ι ό π ω ς ό - μ ο ιω θ ώ σ ι μ έ τ ά ς εϋ ρ ω π α ΐκ ά ς μ ε γ α λ ο π ό λ ε ις, ό σον κ α ί ά ν ά ν τ ιγ ρ ά φ ω σ ι μ έ σ τρ α β ό ν, ε ν ν ο ε ίτα ι, χ α ρ α χ α τό ν δ υ τικ ό ν π ολιτισ μ.ό ν, οσον κ α ι άν έτελειο π ο ιή θ η σ α ν κ α τά τ ό φ α γ η τό ν, τ ή ν ένδ υ - μ α σ ία ν κ α ί τ ά ς δ ια σ κ ε δ ά σ ε ις, μ ένουσιν ου.ως π ά ν τ ο τ ε κ α ί ε ίν ε π ό λ ις μ ικ ρ ά, μ ικ ροσκοπ ικ ή, μ ικρόσοφ ος καί μ ικ ρ ο λ ό γ ος, μ όλας δ έ τ ά ς ε- β ό ο μ η κ ο ν τα όυο χ ιλ ιά δ α ς κ α το ίκ ω ν, τ ά ς όποιας εχ ο υ σ ι σήμερον κ α τά τ η ν τ ε λ ε υ τ α ία ; ά π ο γρ α - φ ήν, δεν π α ρεχουσιν ό μ ω ς (ίλην δ ι π ισ το λ ά ς εβ δ ο μ α δ ια ία ς, οπ ο ία ς τ ά ς θ έλεις σύ,... φ λυάρους δ η λ., λ ε π το μ ε ρ ε ίς κ α ί π α ρ α γ εμ ισ μ ένα? μ έ ν ^α > ν ε*, ε ν ν ο ε ίτα ι, π ερ ίερ γα καί ενδ ια φ έ ρ ο ν τα, ά σ χ ε τ α μ έ τ η ν π ο λ ιτ ικ ή ν, μ.ή μ ε τ έ χ ο ν τ α κ α κ ο γ λ ω σ σ ιά ς,α π ο τα σ σ ό μ ε ν α δ έ τ ω Σ α τα ν ά κ α ί πασ/ι τ ή π ομ π ή α υ το ύ. Πού νά τ ά εϋρω λοιπ όν έ γ ω, α υ τ ά τ ά νέα ; Νά τ ά δη μ ιουργήσω ; Ο ύ τε τ ό θ έλ ε ις, ο ύ τε, ά ν τ ό ή θελες, έ χ ω α υ τή ν τή ν ικ α ν ό τ η τ α. Δ έ ν μού μ ένει ά λ λ ο, \ νά ε π ιχ ε ι ρήσω λ επ το μ ε ρ ή ά νά λ υ σιν τή ς P e r ic h o le κ α ί τού O e il c r è v e, τ ά όπ οια δ ίδ ε ι τό ρ α ή γ α λ λ ικ ή ε τα ιρ ία το ύ Φ αλήρου. Α λ λ ά κ α ί γ ν ω ρ ίζε ις καί γ ν ω ρ ίζ ω κ α ί γ ν ω ρ ίζο μ ε ν ό λ ο ι, έκ τή ς ενδόξου ι σ τορία ς το ύ εν Δ θ ή ν α ις γ α λ λ ικ ο ύ θεά τρου, τ ά μ ουσικ ά α υ τά α ρ ισ το υ ρ γ ή μ α τα, ώ ν δ ίκ α ιο ί τό ν τ ί τ λ ο ν α υ τόν ά ν α ν τιρ ρ ή τω ς ή καθ έ κ ά σ τη ν ε σπέραν πυκνή συρροή τού κοινού επ ί τ ω ν α ναπ α υ τικ ώ ν σ κ ά μ ν ω ν το ύ θεά τρου. Ν ά σού α π α ριθμ ήσω τ ά π α ντο εθ νή π ο λ εμ ικ ά π λο ία, ά τιν α στα θμ εύ ουσι τό ρ α εις τ ό Φάληρο ; ; Ν ά σού π ε- ριγράψ ω τ ό c r ic k e t τ ω ν 'Α γ γ λ ω ν ν α υ τώ ν, ο ί- τ ιν ε ς μ έ ά π α ρ α μ είω το ν ευ συ νειδησία ν παρέχουσι καθ εσπέραν σ χεδ όν ε ις τ ά περίεργον κοινόν τ ό δ ια σ κ ε δ α σ τικ ό ν α υ τό θέαυ.α, ώ ς θεα τρ ικ ό ν τ ιν α π ρόλογον οο τω ς ε ίπ ε ίν ; ;Α λ λ ή π εριγραφή μου δέν θά ε ίχ ε κάνέν θ έλ γη τρ ο ; δ ιά σ έ,ή τις ήξεύρω πόσον α η δ ιά ζ ε ις το ύ ς ά νδ ρ α ς, ό τα ν π α ίζ ω σ ιν ώς π α ιδ ία. " Ω σ τ ε, άφού κ α ί κ α λά θ έλεις νέα Α θ η ν α ϊκ ά, ήξεύρεις τ ί σ υ λ λ ο γ ίζο μ α ι; Ν ά π ά ρ ω κ α τά σειράν τ ά σ χ ο λ εία καί τ ά π α ν το ειδ ή εκ π α ιδ ευ τή ρ ια τ ω ν Α θ η ν ώ ν, τ ά όποια κάμνουν τό ρ α τά ς έ ς ε τά σ ε ις τ ω ν, κ α ί νά σού κ α τ α σ τ ρ ώ σ ω λ ε π τ ο - μ ε ρ ε σ τά τη ν εκθεσιν το ύ ά π ο τε λ έ σ μ α τό ς τω ν.'γ ό π ρ ά γμ α δ έν θά ή το π λ η κ τικ ό ν όσον υ π ο θ έτεις, ο υ τε δ ιδ α κ τικ ό ν μ ό ν ο ν,ά λ λ ά κ α ί κ ω μ ικ ό ν έν μ ε - ρει κ α ί πολύ όπ ω ς δ ή π ο τε ευ ά ρεστο ;. ά ή ο χ ι- ζ α, φ α ντά σ ο υ, άπό τ ά ς α γ γ ε λ ία ς τ ώ ν διευθυντ ώ ν κ α ί τ ά έκ π ρ ο κ α τα β ολής έ π α ιν ε τικ ά Έ ά - "m v ε φ η μ ε ρ ίδ ω ν θά μ ετέβ α ιν ο ν κ α τό π ιν εις το υ ς πανηγυρικούς λόγο υ ς τ ω ν δ ιδ α σ κ ά λ ω ν, οϊτινες,^ ώ ς μ ε γ ά λ α π α ιδ ία, έχου σι κ α ί α υ το ί τ ή ν ά θ ώ α ν έπ ιθ υ μ ίά ν νά κ ά μ ω σ ι τή ν έ π ίδ ε ιξ ίν τ ω ν θά σού άνέφερα μερικάς φράσεις τ ώ ν δ ι δ α σ κ α λ ικ ώ ν α υ τ ώ ν α γορεύσεω ν, α ίτ ιν ε ς μού ενθύμισαν τό ν θαυμάσιο ; εκείνον όρισμόν : «Π α ι δεία έ σ τ ί γ ν ώ σ ις συνειδή σεω ν τή ς ά ν θ ρ ω π ό τη - το ς καθόλου φ υ σ ε ω ς», δ ι ού γυμ.νασιάρχης τ ι ς π ο τε επ ροοιμ ία σε τό ν εναρκτήριο ; τ ώ ν ε ξ ε τ ά σ εω ν λ ό γο ν το υ Οά σού ά π εμ νημόνευα - ώ ν δ ι δ α σ κ ά λ ω ν τ ά ς ρ ω τή σ εις κ α ί 'τά ς α π α ν τή σ ε ις τ ώ ν μ α θ η τώ ν, τ ά ς σ υ γκ ινή σ εις τ ώ ν γο νέω ν καί Τώ ; θ ε α τώ ν τ ά σ χ ό λ ια * δέν Οά π α ρ έλειπ α νά σού π εριγρά ψ ω τάς^ λ ευ χ είμ ο να ς ώ ς π ερ ισ τερ ά ς μ α θ ή τρ ια ς κ α ί τή ν ενδυμασία ν τ ώ ν δ ιδ α σ κ α λ'ισ - σώ ν,π ροσπ α θούσαν νά συ μ β ιβ ά ση τ ή ν δ ιδ α σ κ α λ ικ ή ν σ ο β α ρ ό τη τα πράς τή ν κ οσμ ικ ήν φ ιλ α ρ έ - σ κ εια ν θά σού ά ν ή γ γ ε λ λ α κ α ί έ γ ώ, ώ ; α: έφ η - μ ε ρ ιδ ε ς,τ ά ο ν ό μ α τα τ ώ ν τ ά δ ε μ.αθη τώ ν καί τ ώ ν δ είνα μ α θ η τρ ιώ ν, όσ α ι έγο ή τευ σ α ν τούς ά κ ροα - τ α ς δ ιά τ ώ ν ευφυών τ ω ν α π α ν τή σ ε ω ν, κ α ί έπ ί τέλ ο υ ς θά ά νέγραφ ον τούς θριάμβους έκ α σ το υ εκ π α ιδ ευ τη ρ ίο υ, συ μ φ ώ νω ς πρός όσα δημ.οσι- ευουσι συνήθως π ερί α υ τ ώ ν οί δ ιευ θ υ ν τα ί τ ω ν, οί δ ιδ ά σ κ α λ ο ι, οί φ ίλ ο ι τ ω ν, ή κ α ί τ ώ ν π α ιδ ιώ ν α υ τώ ν οί γ ο ν ε ίς, ο ϊτ ιν ε ς νο μ ίζο υ σ ιν, ό τ ι δεν είνε α ρ κ ετή ή ε π ιτ υ χ ία τ ώ ν τ έ κ ν ω ν τ ω ν, άν δέν τ υ - πωθή, κ α ί τ ό όνομά τ ω ν εις μ ία ν εφ ημερίδα. Α λ λ όλος α υ τό ς ό κόπος μου Οά ή το π ε ρ ιτ τ ό ς δ ια σε, η τις λ α μ β ά ν εις όλα ς σ χ εδ ό ν τ ά ς καθημερινά? εφ ημερίδας τ ώ ν Α θ η ν ώ ν, κ α ί Οά εχ η ς επ ομ ένω ς έγκαιρους κ α ί ν ω π ά ς κ α ί λ επ το μ ε ρ ε ίς π α σα ς τ ά ς π ερί τ ώ ν ε ξ ε τ ά σ ε ω ν τ ώ ν σ χ ο λ είω ν μ.ας ειδή σεις. Τ ί λοιπ ό ν νά σού γρ ά ψ ω, άφού π ρέπ ει όπ ω ς δ ή π ο τε νά γ ε μ ίσ η ή ε π ισ τ ο λ ή μου; Ν ά σού γ ρ ά φ ω, ό τ ι, άφ ότου ή ρχισα ν νά π ν έω σ ιν ο! ε τ η - σ ία ι, εχομ εν π ά λ ιν τόσον έν Α θ ή να ις κ ονιο ρτόν, «ύ σ τε, άφού αί έβ δ ο μ ή κ ο ν τα δύο χ ιλ ιά δ ε ς κ ά τ ο ικ ο ι τή ς π ρω τευούση ς τρ ώ γ ο υ σ ι κ α ί ροφούσι καθ ημέραν τ ρ ισ μ έ γ ισ τ ο ν αυτού π οσόν, μ ένει π ά λ ι ν το σ ο ν π ολύς, ώ σ τ ε κ ινδυ νεύ ει νά μ.άς θάψη όλους ; Τά π ρά γμ α δέν είνε νέον. Είνε τό σ ω π α λ α ιό ν, ώ σ τ ε, ώ ς γ ν ω ρ ίζε ις, α ί προμήτορές μ ας γ η γ ε ν ε ΐς Α θ η ν α ΐα ι έ κ α υ χ ώ ν το ό τ ι έφ ύ το ω σα ν άπά τ ή ν κόνιν α υ τή ν τή ς π α τρ ίδ ο ς τ ω ν, ώ ς έπ ίσ τευ ο ν ό τ ι έφ ύ τρ ω σ α ν κ α ί οί τ έ τ τ ι γ ε ς, κ α ί έκόσμουν τή ν κόμην τ ω ν δ ιά τ ο ύ τ ο μ έ τ έ τ τ ι γ α ς χρυσούς,όπως η μ είς σήμερον, μ έ λ ιγ ω τ ε ρ α ν έ ν ν ο ε ϊτα ι κ α λ λ α ι- σο ησίαν,κοσμούμεν α υ τή ν μ έ ταριχευυ.ένα π τη νά καί μ.έ ξηρούς χρυσοκανθάρους Τ ί τ ά θ έλεις ό- μ ω ς, φ ι λ τ α τ η μ.ου! π α λα ιόν ή νέον, τ ό πράγμ.α εινε ό χ λ η ρ ό τα το ν κ α ί ά η δ έ σ τ α τ ο ν. 'Ε χ ο υ σ ι κ α ί ή Ν εά π ο λ ις κ α ί ή Α λ ε ξά ν δ ρ ε ια κ α ί ά λ λ α ι π ό λ ε ις κ ονιο ρ τό ν, ά λ λ ο ίό ικ ό ς μ.ας κ ονιο ρτός, ό κον.ορτός εκ είνος, άπό τό ν όποίον υ π ά ρχει φ ό- οος ό τ ι Οά φυτρώσου ; μ ία ν ημέραν οί μ έλ λο ντες κ λ α σ ικ ο ί κ ά το ικ ο ι τ ώ ν Α θ η ν ώ ν, είνε κ ά τ ι τ ι ξ ε χ ω ρ ισ τό ν κ α ί μ έχρις α π ελ π ισ ία ς άφόρητον! Ε ίνε εχ θρό; φοβερός κ α ί ά κ α τ α μ ά χ η τ ο ς, ό σ τις σ έ π ο λ εμ εϊ μ.ακρόθεν κ α ί έκ το ύ σ υ σ τά δ η ν,μ ε τ ά παρρησίας συνάμα κ α ί ύ π ο υ λ ό τη το ς, κ α ί κ α τά το ύ όποιου οΰδεμ.ία είνε δ υ ν α τή ΰ π εράσπ ισις. Σού τυ φ λ ώ ν ε ι το ύ ς οφ θαλμούς, σού π α ρ α γ ε μ ίζε ι τ ό σ τό μ α, σού φ ρ ά τ τ ε ι τ ά ώ τα,σ ο ύ ξη ρ α ίνει καί α υ τό ν σου τό ν λ ά ρ υ γ γ α, δ ι ό τ ι α ν α γ κ ά ζε σ α ι έπ ί τέ λ ο υ ς νά τό ν άναπνεύσης Οέλουσα κ α ί μ.ή θέλουσα. Εις μ ά τη ν κ λ ε ίε σ α ι εις τ ή ν οικ ία ν οου* σέ παρακολουθεί δ ιά τή ς Οΰρας, ε ισ έ ρ χ ε τα ι διά τ ώ ν π α ο α θύιω ν, εισ δ ύ ει δ ιά τ ώ ν ΰ έλ ω ν, κ α ί μ ά τή ν α λή θ εια ν νομ -ίζω, ό τ ι κ α ί δ ιά τ ώ ν τ ο ί χο; ; α υ τ ώ ν ε ισ χ ω ρ ε ί! Σ η μ είω σ α ι δ έ, ό τ ι όπ ω ς ό ά ν α τ ο λ ίτ η ς υπό τ ό π επ ρω μ ένο ;, κ ύ π τομ ε ; καί ή μ εις οί δ υ σ τυ χ ε ίς τή ν κεφ αλή ν υπό τ ό π α ν τ ο δύναμον κ ρ ά τος τ ή ς θ εομ η νία ς, υ π οτα σσόμ εθα ε ις τή ν μ ά σ τ ιγ α το ύ κ ονιορτού, κ α ί ούό έ π ιχ ε ι- ρούμεν κ α ν π λέο ν νά τ ό ν π ο λ εμ ή σ ω μ εν. Λ π ε - π ειράθημ εν ά λ λ ο τ ε νά τό ν σ υ να θροίζω μ εν άπό τ ά ς οδούς κ α ί νά τό ν ρ ίπ τω μ ε ν έ ξ ω τ ή ς π ό λ εω ς* ά λ λ άφού εϊδομ εν ό τ ι ό α δ ά μ α σ το ς η μ ώ ν έ χ - Ορός έπ α ν ή ρ χ ετο κ α ί π ά λ ιν ορ γίλο ς επ ί π τε ρ ύ γ ω ν ά ν ε μ ω ν, έδώ κ α μ εν τό π ο ν τ ή οργή, κ α ί π α - ρητήθημ.εν τ ή ς άνίσου κ α ί άνο>φελούς π ά λη ς, σ κ ε φ θ έ ν τε ς φ ρ ο ν ιμ ώ τα τα ώ ς ό ευφυής έκείνος ύ- π η ο έτη ς, ό σ τις δ έν έκ α θ ά ρ ιζε τ ά λ α σ π ω μ έ ν α ΰ- π οδήμ.ατα το ύ κυρίου το υ, δ ι ό τ ι, έ σ υ λ λ ο γ ίζ ε τ ο, έμ.ελλον κ α ί π ά λ ιν μ ε τ ο λ ίγ ο ν νά λ α σ π ω - θ ώ σ ι. Τόρα κ α τα β ρ έχ ο μ ε ; μόνον έ ν ίο τ ε. Η μ έ ραν παρ ήμ-έραν μ.όλις, ή κ ά λλ ια ν ειπ εϊν νύκ τ α παρά ν ύ κ τα δ ι ό τ ι κ α ί τ ο ύ τ ο γ ί ν ε τ α ι πολύ μ.ετά τ ή ν δύσιν το ύ ήλ.ίου (το σ ο ύ τ ο ς β λ έ π ε ις, είνε ό φόβος μ α ς!) π ερ ιφ έρ οντα ι εις τ ι - νας τ ώ ν δρόμ ω ν ισ χ ν ο ί τ ιν ε ς, κ α τεσ κ λ.η κ ό τες κ α ί π εφ οβ ισμ ένοι ή μ ίονο ι, σ ύ ρ ο ντε; όπ ισθεν τ ω ν σαθρά τ ι ν α β α ρ έλια, τ ά όπ οια λ α σ π ώ ν ο υ σ ι πού κ α ί που τό ν δρόμ.ον, σ έβ ο ν τα ι δ έ θ ρ η σ κ ευ τικ ώ ς τ ό π λ ε ίσ το ν μέρος το ύ κ ονιο ρτού, ό σ τ ις ευθύς κ α τ ό π ιν τ ω ν ε γ ε ίρ ε τ α ι Ουμ.ώδης κ α ί π ερ ικ α λ ύ π τ ε ι κ α ί ή μ ιο ν η λ ά τη ν κ α ί ήμίονον κ α ί βαρελιον. 'Ε χ ο υ σ ι δ έ τ ό τ ε οί δ ια β ά τ α ι δ ιπ λ ή ν δ ια σ κ έδ α - σ ιν : τ ή ν μ.ίαν θερινήν, τ ό ν κ ονιο ρ τόν* κ α ί τή ν ά λλη ν χειμ ερ ινή ν, τ ή ν λ ά σ π η ν. Λ έγουσιν έν το ύ - τ ο ις π ο λ λ ο ί, ό τ ι δέν είνε δ ε ισ ιδ α ίμ ω ν φόβος ή α ι τ ία τή ς πρός τό ν κονιορτόν ά νο χή ς μ α ς, ά λ λ ά λ λ η τ ι ς π ε ζο τέ ρ α κ α ί π ρ α γ μ α τ ικ ω τ έ ρ α,... ή έλλ ειψ ις ύ δ α το ς. 'ίσ ω ς εχου σι δίκαιον.φοβοϋμ.αι ό μ ω ς, μ ή καί τ ά δύο σ υ μ π ίπ το υ σ ι. Δ ιό τ ι, τέ λ ο ς π ά ν τ ω ν, δέν ή τ ο δ υ ν α τό ν μ.έ τ ό ο λ ίγ ο ν εκείνο νερό ; τ ό όποιον έχομ ε ; δ ια θ έσ ιμ ον νά κ α τα ο ρ έ- χο;μεν π ερισσοτέρους δρόμους καθ έκ ά στη ν π α ρά νά λ α σ π ώ ν ω μ ε ν ό λ ιγ ω τέρ ο υ ς ημέραν παρ ημέραν ; Ή σκέψ ις μου, β λ έ π ε ις, δέν έ χ ε ι ά - ξ ιώ σ ε ις έπ ισ τη μ ο ν ικ ή ς β α θ ύ τη το ς, ά λ λ είνε α π λ ή τ ι ς κ α ί π ρόχειρος ιδ έ α, ή ό π ο ια ά π ο - ρώ π ώ ς δ έν έ ρ χ ε τα ι κ α ί εις τ ώ ν α ρ μ οδίω ν τό ν νούν. "Ο π ω ς δ ή π ο τε τ ό ζ ή τ η μ α τ ώ ν υ δ ά τ ω ν τ ή ς π ό λ ε ώ ς μ α ς ά π ο κ τά καθ ήρ.έραν μ ε ν α λ ε ιτέρ α ν σ π ο υ δ α ιό τη τα,κ α ί π ο λ ύ έπ ικ α ίρ ω ς έοημοσιεύθη έ σ χ ά τ ω ς περί το ύ α ντικ ειμ ένο υ το ύ το υ π ρ α γ μ α τ ε ία τ ι ς παρ αληθούς έπ ισ τή μ ο νος, το ύ κ. Κορ- δ έ λ λ α. Δ έν ά ν έ γ ν ω σ α έ τ ι τ ό β ιβ λίο ;. Θά τ ό ά - ν α γ ν ώ σ ω ό μ ω ς α υ τή ν τ ή ν εβ δομ άδα κ α ί θά σού γρ ά ψ ω τή ν π ρ οσεχ ή. Σ ι ι φ ι λ Γ νδμ α ι ν.αΐ σν-έψεις ήοιχαι το ΰ δουκός ΔΕ-ΛΛ-ΡΟΣΦΟΥΚΩ [Μ ετίσ ρ χ σ ις Γ. Ζω /.ιο5.] 1 8 3. "Ο π ω ς έν ά γα θ ο υ ρ γή μ α σ ιν, ο ϋ τω κ α ί έν κ α - κουογήμ,ασιν ΰ π ά ρ/ ουσιν ήρωες. 1 8 6. Δ έν είνα ι α ξιο κ α τα φ ρ ό ν η το ς π ας έ χ ω ν έ λ ά τ - τω υ.α. ά λ λ ά π άς π άση ς α ρ ετή ς άμοιρος. 1 8 7. 'Υ π η ρ ε τ ε ί τ ά π ρ ο σ ω π ικ ά συμ φ έροντα το σ ο ύ - το ν ε π ω φ ε λ ώ ς τ ό όνομα ή κ α κ ία. 1 8 8. τ ή ς α ρ ε τή ς, όσον κ α ί Ί ΐ τ ή ς ψυχής υ γεία δέν είν α ι ά σ φ α λ εσ τέρ α τ ή ς το ύ σ ώ μ α το ς. Κ α ί ό τ α ν κ α τ ά τ ά φ α ινόμ ενα μακράν τ ώ ν π α θ ώ ν ά π έ χ ω μ ε ν, ούχ η τ τ ο ν κ ιν- δυνεύομεν όπ α υ τ ώ ν, κ α θ ώ ς κ ινδυ νεύ ει νά ά - σθενήση σών.α ύ για ίνον. 1 8 9. Φ α ίν ε τ α ι ό τ ι ή φύσις ώ ρισε ; εις π ά ν τ α ά ν - θοωπον ά π ό τή ς γ ε ν ε τ ή ς α υ το ύ, όριά τ ιν α καί ώ ς πρός τή ν κ α κ ία ν. 1 9 0. Ε ις μόνους το ύ ς μ εγά λ ο υ ς άνδρα ς άρμ όζουσ; τ ά μ ε γ ά λ α ε λ α τ τ ώ μ α τ α. 191. Δ ύ ν α τα ί τ ι ς νά εί πη, ό τ ι α ί κ α κ ία ι π ερ ιμ έ- νουσιν ημάς καθ οδόν έν τ ώ σ τ α δ ί ω το ύ βίου κ α ί οίονεί ξενίζο υ σ ιν η μ ά ς, η μ είς δ έ ά λ λ η λ ο δ ια - δ ό χ ω ς κ α τα λύ ο μ εν υπό τ ή ν σ τ έ γ η ν α υ τώ ν, έ- κ ό ν τες ά κ ο ν τες. 'Α μ φ ιβ ά λ λ ω δ έ άν ό άνθρω π ος, υπό τ ή ς π είρας δ ιδ α χ θ ε ίς, ή δ ύ ν α το ν ' άποφύγη α ύ τά ς, έ π ί τ ή υπ οθέσει ό τ ι θά έπ έσ τρ εφ εν εις τ ό ν κόσμον μ ε τ ά θ ά ν α το ν. ΔΑΝΕΙΟΝ ΠΝΕΥΜΑ " Ο τ ε α π ίθ α ν ε διά σ η μ ο ς τ ι ς 'Ιη σ ο υ ίτη ς ό π α τή ρ Ά ρ δ ο υ ίν ο ς άνήρ π επ ροικισμ ένος δ ιά μ ε ίζο - νος μνήμης ή κοινού νού κ α ί κ ρ ίσεω ς, έπ ί το ύ τά φ ο υ α ύτού επ έγραψ αν τ ό έ π ιτύ μ β ιο ν τ ό δ ε : «Έ νο άόε χεττχ. <> πχτήρ Ά ρ ϊο υ ίν ο ; άνήρ p. ν ij u η ; μεγάλης, περιρίνω ν τή ν τελευ τα ίχ ν /.pis ι ν.» Έ ν τ ή 'Ρ ω σ ικ ή γ λ ω σ σ η ή κ α τ ά λ η ξ ις w ic h
400 Ε Σ Τ Ι Α σημ α ίνει υιός. C e s n re w ir h, υιός το ύ -τσάρου, I - v a n o w ic h, υιός -τού Ί β ά ν, κ τ λ. Ε ιξε ύ ρ ε τε, λ έ γ ε ι γ α λ λ ικ ή τ ι ς έφ η μ ερίς, π ώ ς τ ιν ε ς ά π ο κ α λο ύ σι τό ν κ. Μ αυρίκιον Σ ά νδ, τ ο ν υιόν τ ή ς Γ ε ω ρ γ ία ς Σ αν δ ; Sandw ich! ΑΛΗΘΕΙΑΙ * f Ή κ α ρ δία τ ή ς γυ να ικ ό ς ε ΐν ε οργανον ά - σ υ γ κ ρ ίτω ς λ ε π τό τε ρ ο ν το ύ ή μ ετέρου. 'Ω ς έκ τ η ς ά π α ύ σ το υ ά σκ ή σ εω ς α ν α π τύ σ σ ο ν τα ι Ι ν α υ τή δ υ νά μ εις έχ ο υ σ α ι α β ρ ό τη τα καί ο ξ ύ τ η τ α,εις ήν ουδ έ π ο τ ε έ ξ ικ ν ε ϊτ α ι ή ξηρά νοημοσύνη (O c ta v e Feuillet) ΣΗΜ ΕΙΩΣΕΙΣ «" Κ α τ α υ τ ά ; π ρ ό κ ε ιτα ι νά ίδρυθή έν Π α ρ ι- σίο'.ς N o a o x o j c t î o r τ ώ χ γ α. Ι ύ ΐ. 'Α λ λ ά τ ό το ιο ύ - τ ο ν άς μ ή φαν?, π αράςενον εις το ύ ς ήμετέρους ά - ν α γ ν ώ σ τ α ς, δ ι ό τ ι πρό ε τ ώ ν ή δ η υ π ά ρ χει έν Α γ γ λ ία f t. l a i. l o v f i x ó r ή t p i.lo y a r t x ù r καθίδρυμ α συντηρούμενου 6πό ε ΰ σ π λ ά γ χ ν ω ν κ υ ριώ ν. Τρεις διάφοροι αίθουσαι ίιπάρχουσιν έν α υ τ ώ. Κ α ί έν μ εν τ η π ρ ώ τη δ ι α ι τ ώ ν τ α ι α ί άσθενεϊς γ α λ α ΐ κ α ί αί ó p fa r á í, τ ο υ τ έ σ τ ιν α ί έ γ κ α τ α λ ε - λ ε ιμ μ έ ν α ι υπό τ ώ ν κυρίων τ ω ν, κ α ί α ί άνά τ ά ς οδούς ά νευρισκόμ εναι. Έ ν δέ τ η δευ τέρ α αιθούση θ ερ α π εύ ο ντα ι α ί εισ α γ ό μ ενα ι υπό τ ώ ν κυρίων τ ω ν, οί τιν ε ς μ ή Ο έλοντες η μ ή δυνάμενοι νά τά ς περιποιηο ώ σι κ α τ οίκ ον, τά ς εΐσά γο υ σ ιν ε ις τ ό Νοσοκομείου κ α τα β ά λ λ ο ν τε ς δύο σ ελ λ ίν ια κ α ί έξ π έ ν α ς, τ ο υ τ έ σ τ ι τρ ε ις νέα ς δ ρ α χ μ ά ς κ α ί δέκ α λ ε π τ ά το υ μ η νό ς. Έ ν δ έ τ ή τ ρ ί τ η αιθούση θερ α π εύ ο ντα ι α ί περί ώ ν έ λ ά χ ισ τ α ι ε λ π ίδ ε ς ζω ή ς ΰπάρχουσιν. Α λ λ ό'πως δ ή π ο τε τ ά ς π εριπ οιούντ α ι μ ε τ ά π άση ς προθυμίας κ α ί α γ ά π η ς. Έ κ α σ τ η δ έ γ α λ ή έ χ ε ι ίδ ια ν Οέσιν κ ο ίλ ω μ ά τ ι έν τ ώ τ ο ί- χ ω, είδος τ ι σηκού κ α ί έξιο α υτού α νά λογου ε κ - τ α σ ιν έσ τρ ω μ ένη ν δ ιά λ ε π τ ο τ ά τ ο υ άχυρου. 'V - π ερ ά νω δ έκ α σ το υ σηκού κ α ί ό αριθμ ός. Έ λ η σ μ ό νη σ α μ εν δέ εΐνε έπ ιγ εγρ α μ μ ένος νά εϊπ ω μ εν ό τ ι υ π ά ρ χει κ α ί κήπος ονομ α ζόμ ενο ς xîj.roç ά - ν α ψ υ γ ή ζ έν ω π α ίζου σ ιν α ί έν άναρρώ σει δ ια τ ε - λ ού σ α ι γ α λ α ϊ. Τ ό π ροσω π ικ όν το ύ Νοσοκομείου σ υ γ κ ρ ο τε ίτα ι εκ τή ς δ ιευ θυντρ ία ς, δύο γ υ ν α ικ ώ ν νοσοκόμ ω ν, μ α γειρ ίσ σ η ςκ α ί υ π η ρ έ το υ.κ α τά π άσαν δέ π ρ ω ία ν Ια τρ ό ς ε π ισ κ έ π τ ε τ α ι το ύ ς ά σθενο ύ ντα ς κ α ί π α - ρ α γ γ έ λ λ ε ι τ ά δ έ ο ν τα. Λ έ γ ε τ α ι ό τ ι ή γ α λ ή εΐνε α ν ε π ίδ ε κ το ς το ύ α ισ θ ή μ α το ς τή ς α γά π η ς κ α ί τή ς ευ γνω μ οσύνη ς. Α λ λ οί τ ο ύ τ ο φρονούντες θά μ ε τ α β ά λ ω σ ι γ ν ώ μ η ν εάν ϊ δ ω τ ι τ ά ς 9 3 έν τ ώ Νοσοκομείο) έ ν δ ια ι- τω μ έ ν α ς γ α λ ά ς έκδηλούσας δ ιά π α ν το ίω ν τ ρ ό π ω ν τ ή ν ευγνωμοσύνην α υ τώ ν πρός τή ν διευθύντ ρ ια ν, κ α ί ά μ ιλ λ ω μ έ ν α ς τ ί ς νά π ηδήση π ρ ώ τη κ α τ ό π ιν α υ τή ς ή νά έπ ιτρ ίψ η τ ή ν ρ ά χ ιν τη ς έπ ί τού φορέματος καί γλυκύν λόγον. αυτής επ ιζη τούσα θωπείαν Βέβαιοί δέ ή διευθύντρια δ τ ι αί γ α λ α ϊ τ ο - σούτον ευαρεστούνται έκ τ ώ ν έπιδαψιλουμένων α ύ τα ϊς περιποιήσεων, ώ σ τε καί μ ε τά τή ν άνάρ- ρωσιν καί έςω σιν α υ τώ ν έκ τού Νοσοκομείου, ένθυμούνται α υτό, μ ά λ ισ τα δέ αί έπ αμοιβή θεραπευόμενα., άφ οΰ παραδοθώσιν υγιώ ς έχουσαι εις τούς κυρίους ούχί σπανίως έγκ α τα λείπ ουσι τή ν οικίαν τού κυρίου τ ω ν καί επανέρχονται εις τ ό Νοσοκομεΐον. > Έ» έ τε ι 1 8 7 8 διέβησαν τή ν Διώρυγα τού Σουέζ 1,5 9 3 πλοία, είσεπράχθησαν δέ υπέρ τ ά τρ ιά κ οντα δύο έκατομμ. φράγκων.»»-ν Κ α τά τ ά τέ λ η τού παρελθόντος μηνός Μαΐου έγένετο έν Ά νο β έρ ω διεθνής έκθεσις κυ- νώ ν. Πρόεδρος τή ς διω ργανω σάσης τή ν έκθεσιν τα ύ τη ν έπιτροπής ήν ό στρ α τη γός \V aldersee. Ή περίεργος α ύ τη εκθεσις περιείχε 8 7 0 κύνας διαιρουμένους εις 90 κλάσεις (Κ υ νηγετικ ού ς, ούλότριχας, ποιμενικούς, κύνας τ ώ ν "Α λ π εω ν, τή ς Νέας Γης κ λ π.) Εις έκάστην κλάσιν άπ ενε- μήθη άνά έν βραβείον, αξία ς 75 φράγκων.» «Εκ τή ς ά ρ τίω ς έκδοθείσης «Έ π ετη ρ ίδ ο ς τ ώ ν ταχυδρομ είω ν τή ς Ε λ λ ά δ ο ς κ α τά τό έτος 1 8 7 9»ά π ο σ π ώ μ εν τ ά επόμενα: Έ ν Έ λ λ ά δ ι ΰ- πάρχουσιν 1 4 3 ταχυδρομικά γραφεία, ή το ι 52 εν Πελοποννήσω, 45 έν τή Στερεά 'Ε λ λ ά δ ι, 38 έν τα ΐς Νήσοι; καί 8 έν τ ή αλλοδαπή (ή το ι έν Α λεξά νδρειά, "Α ρ τα, Β ώ λ ω, Θεσσαλονίκη, Ι ωάννινά ις, Κ ω νσ τα ντινο υ π ό λ ει, Λαρίσση, Σμ.ύρ- νη.) Έ ν έ'τει 18 33 τ ά μέν έσοδα τή ν ταχυδρομείω ν άνήλθον εις δρ. 8 8 3 2 τ ά δέ έξοδα εις δρ. 9 2 6 1 ' έν έ τε ι 1 8 7 7 τ ά μέν έσοδα άνήλθον εις δρ. 5 8 2, 3 1 7 τ ά δέ έξοδα εις δρ. 4 1 1,6 2 7. Έ ν έ τ ε ι 1 8 6 2 (ό τε έφηρμόσθη ό περί γραμ.ματο- σήμου νόμος) διεβιβάσθησαν διά τ ώ ν Ε λ λ η νικ ώ ν ταχυδρομείων 1,0 3 7,5 2 7 γρ ά μ μ α τα, 6 9 5,2 9 3 εφημερίδες, έντυπα καί δ ελ τά ρ ια καί 5 3 9,5 6 8 επίσημα έγγραφα, φάκελλοι καί δέσμαι* έν έ τει 1 8 7 2, 1,9 9 7,2 3 0. 1,1 7 9,2 8 8. 6 3 4, 0 5 4 ' έν έ τει δ έ ΐ 8 7 7,2,4 0 7,8 8 4.2,0 7 8, 5 1 6.6 3 ί-,424. Ε ις λναγχηετιιε ΜΙΑ Σ ΪΜ Β Ο ΪΑ ΙΙ ΚΑΘ ΕΒΛΟΜΑΑΛ Εις τώ ν συνδρομητών τή ς 'Ε σ τ ία ς, έν Κ αίρω, ά π έσ τειλ εν ήμΐν τά έπόμενα: «Ο ί "Αραβες έν ώρα μ εγίστου καύσωνος βοέχουσιν έν ψυχρώ ϋ- δ α τ ι τούς δακτύλους τή ς χειρός τ ω ν καί τρ ί- βουσιν ελαφρώς τόν λοβόν τώ ν ώ τω ν τω ν καί τ ά περί αυτά μέρη,πρεσβεύοντες ό τι διά τούτου α ι σθάνονται δροσερότητά τιν α καί αναψυχήν καθ' δλον τ ό σώμά τ ω ν.» Εις τιν α μέρη τή ς Ε λ λ ά δος οί χωρικοί π ράττουσιν ά λ λ ω ς πως το ύ το, βρέχουσι δήλον ό τ ι δ ι ϋδατος καί τρίβουσι τ ά περί τό ν καρπόν τή ς χειρός μέρη. Λ β ϋ Ν Β Ε Ι Τ Γ Π Ο Ι Ϊ Κ Ο Ρ Ι Ν Ν ϋ Ε, Ο Λ Ο ε Μ ΙΔ Γ ΙΑ Λ Ο Γ Κ Α Ι Μ Κ Ι Ο Γ. 13