www.onogo2009.gr Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας ( ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας

8-10 Grecotel Olympia Riviera Resort Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας ( ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας 3rd Scientific Meeting of Urodynamics, Neurourology and Female Urology Section (UNUFU) of the Hellenic Urological Association ΜΕ ΙΕΘΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ & & FINAL PROGRAM ABSTRACT BOOK www.onogo2009.gr

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας ( ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας 3rd Scientific Meeting of Urodynamics, Neurourology and Female Urology Section (UNUFU) of the Hellenic Urological Association 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini www.onogo2009.gr ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ρ & ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ FINAL PROGRAM & ABSTRACT BOOK

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας Περιεχόμενα Χαιρετισμός Προέδρου... 3 Οργάνωση - Επιτροπές... 4 Προσκεκλημένοι Ομιλητές... 6 Δικαίωμα Συμμετοχής... 10 Γενικές Πληροφορίες... 11 Κοινωνικές Εκδηλώσεις... 12 Επιστημονικό Πρόγραμμα Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2009... 13 Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2009... 17 Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009... 19 Ευχαριστίες... 23 Αναρτημένες Ανακοινώσεις... 27 Πίνακας Ομιλητών και Συμμετεχόντων... 45 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini 2

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION Χαιρετισμός Αγαπητοί Συνάδελφοι, Η Συντονιστική Επιτροπή του τμήματος Ουροδυναμικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της ΕΟΕ σας καλοσωρίζει με χαρά στην 3η Επιστημονική Συνάντησή μας, που πραγματοποιείται στο Ξενοδοχείο Grecotel Olympia Riviera Resort, στην Κυλλήνη, από 8 έως 10 Οκτωβρίου 2009. Η Οργανωτική Επιτροπή της Συνάντησης επέλεξε ένα μέρος εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς, που σε συνδυασμό με τις άνετες εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου και του campus, υπόσχονται μια ευχάριστη διαμονή στους συνέδρους, ενώ οι συνεδριακοί χώροι αποτελούν εγγύηση για την οργανωτική επιτυχία της επιστη μονικής μας συνάντησης. Η Επιστημονική Επιτροπή εργάστηκε σκληρά για τη δημιουργία ενός επιστημονικού προγράμματος, που καλύπτει ευρύ φάσμα της υποειδικότητας μας και προς την κατεύθυνση αυτή εξασφάλισε τη συμμετοχή μερικών από τα διασημότερα διεθνή ονόματα του χώρου. Η προσπάθειά μας να δομήσουμε παράλληλα με το Επιστημονικό Πρόγραμμα και ένα ξεχωριστό κοινωνικό πρόγραμμα-έκπληξη, μας κάνει να πιστεύουμε πως και αυτή τη φορά η συνάντηση της ΟΝΟΓΟ θα σας μείνει αξέχαστη. Σας περιμένουμε με χαρά για να ανταλλάξουμε απόψεις, να συζητήσουμε και γιατί όχι να χαλαρώσουμε λίγο και να διασκεδάσουμε σε ένα όμορφο περιβάλλον. Φιλικά Χ.Γ. Θεοδώρου Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής 3

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας Οργάνωση - Επιτροπές Οργάνωση ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Διοικητικό Συμβούλιο Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γενικός Γραμματέας: Ταμίας: Ειδικός Γραμματέας: Σύμβουλος: Σύμβουλος: Βασίλειος Ρώμπης Νικόλαος Αντωνίου Κωνσταντίνος Στραβοδήμος Κωνσταντίνος Ρόκκας Σταύρος Χαραλάμπους Χρήστος Αλαμανής Σωτήριος Κοριτσιάδης Τμήμα Ουροδυναμικής, Νευροουρολογίας & Γυναικολογικής Ουρολογίας 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γραμματέας: Μέλη: Οργανωτική Επιτροπή Χαράλαμπος Θεοδώρου Γεώργιος Αναστασιάδης Χαρίλαος Κατσιφώτης Αναστάσιος Αθανασόπουλος Σωτήριος Κοριτσιάδης Δημήτριος Μπούγας Νικόλαος Ε. Σταυρόπουλος Πρόεδρος: Χ. Θεοδώρου Αντιπρόεδρος: Α. Αθανασόπουλος Γραμματέας: Χ. Κατσιφώτης Μέλη: Α. Αναστασιάδης Αθ. Γιαννόπουλος Σ. Κοριτσιάδης Ν. Καλογερόπουλος Δ. Μπούγας Π. Καλομοίρης Ν.Ε. Σταυρόπουλος Α. Λιάπης Π. Περιμένης Σ. Χαραλάμπους Ε. Σπυρόπουλος Κ. Πετροπούλου 4

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION Τιμητική Oργανωτική Επιτροπή Ν. Αντωνίου Χ. Δεληβελιώτης Β. Κατσίκας Μ. Μελέκος Δ. Ραδόπουλος Β. Ρώμπης Σ. Τουλουπίδης Ν. Σοφικίτης Επιστημονική Επιτροπή Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Μέλη: Χ. Κατσιφώτης Δ. Μπούγας Ε. Ιωαννίδης Φ. Σοφράς Δ. Χατζηχρήστου Γ. Μουτζούρης Α. Αποστολίδης Η. Μητσογιάννης Ι. Αδαμάκης Α. Πτωχός Σ. Αθανασίου Α.Χ. Ραπίδη Προσκεκλημένοι Ομιλητές - Πρόεδροι Linda Cardozo Francois Haab Edward McGuire Professor of Urology, Kings College Hospital, London, United Kingdom Professor of Urology, Tenon Hospital, Paris, France, Professor of Urology, University of Michigan, Ann Arbor, USA Peter K. Odenthal DVM, PhD, Head of Urogynecology, Research & Development Rottapharm/Madaud 5

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας Προσκεκλημένοι Ομιλητές 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini 6 Αδαμάκης Ιωάννης Λέκτορας Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Αθανασίου Σταύρος Λέκτορας Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Αθανασόπουλος Αναστάσιος Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Αλαμανής Χρήστος Επίκουρος Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Αλμπάνης Στέφανος Λέκτορας Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Αναστασιάδης Γεώργιος Χειρουργός Ουρολόγος Αποστολίδης Απόστολος Λέκτορας Ουρολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αρβανιτάκης Θωμάς Αναπληρωτής Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Αθηνών Ο Άγιος Σάββας Βέλμαχος Ιωάννης Χειρουργός Ουρολόγος Γαλάτα Αγγελική Φυσίατρος Γιαννίτσας Κωνσταντίνος Λέκτορας Ουρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Γιαννόπουλος Αθανάσιος Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Πύργου Γκέκας Αριστομένης Αναπληρωτής Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Πατρών Ο Άγιος Ανδρέας Γκιάλας Ιωάννης Επιμελητής Α Ουρολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν.Α Γ.Γεννηματάς Γυφτόπουλος Κων/νος Χειρουργός Ουρολόγος Δαουάχερ Χουσάμ Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Άρτας Δεληβελιώτης Χαράλαμπος Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Δημητριάδης Γεώργιος Επίκουρος Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης Ζαχαρίου Αθανάσιος Χειρουργός Ουρολόγος Ζέρβας Αναστάσιος Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας Ζουπάνος Γεώργιος Παιδοoυρολόγος Θεοδώρου Χαράλαμπος Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωαννίδης Ευάγγελος Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION Καλογερόπουλος Νικόλαος Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Πατρών Ο Άγιος Ανδρέας Καλομοίρης Παρασκευάς Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Σπάρτης Καραγιάννης Αριστείδης Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Καρανδρέας Νικόλαος Αναπληρωτής Καθηγητής Νευρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Κατσιφώτης Χαρίλαος Αναπληρωτής Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Πολυκλινική Αθηνών Καφαράκης Βασίλειος Επιμελητής Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Χατζηκώστα Ιωαννίνων Κονδελίδης Νικόλαος Χειρουργός Ουρολόγος Κοριτσιάδης Σωτήριος Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν. Νίκαιας Ο Άγιος Παντελεήμων Κοριτσιάδης Γεώργιος Χειρουργός Ουρολόγος Κούβελας Δημήτριος Αναπληρωτής Καθηγητής Φαρμακολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κυριόπουλος Ιωάννης Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας Ε.Σ.Δ.Υ. Κωνσταντινίδης Α. Κων/νος Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντινίδης Χαράλαμπος Επιμελητής Ουρολογικού Τμήματος Ε.Ι.Α.Α. Λεφάκης Γεώργιος Αναπληρωτής Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν. Νίκαιας Ο Άγιος Παντελεήμων Λιάπης Άγγελος Αναπληρωτής Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Μανωλάκης Νικόλαος Χειρουργός Ουρολόγος Μαργαριτοπούλου Άννα Αναπληρωτής Διευθύντρια Ουρολογικής Κλινικής 3ου Θεραπευτηρρίου ΙΚΑ Αθηνών Μελέκος Μιχαήλ Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Μητρόπουλος Διονύσιος Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Μητσογιάννης Ηρακλής Επιμελητής 2ης Ουρολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών Μουτζούρης Γεώργιος Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Άργους Μπαλαφούτας Χρήστος Διευθυντής Γυναικολογικής Κλινικής Γ.Ν. Μ.Ηλιάδη Μπαντής Ευάγγελος Επιμελητής Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Τρικάλων Μπαρμπαλιάς Γεώργιος Καθηγητής Ουρολογίας Μπούγας Δημήτριος Αναπληρωτής Διευθυντής 1ης Ουρολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών Μπουρούνης Μιχαήλ Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Ναυτικού Νοσοκ. Αθηνών Ντάγκας Νικόλαος Χειρουργός Ουρολόγος 7

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini Οικονόμου Αθανάσιος Παυλάκης Αριστείδης Περιμένης Πέτρος Πλαστήρας Δημήτριος Ραπίδη Άννα-Χριστίνα Σακελλαρίου Παναγιώτης Σεραφετινίδης Εφραίμ Σεφερλής Μιλτιάδης Σιδηρόπουλος Παρασκευάς Σκολαρίκος Ανδρέας Σοφικίτης Νικόλαος Σοφράς Φραγκίσκος Σπυρόπουλος Ευάγγελος Σταυρόπουλος Ε. Νικόλαος Τσίμαρης Ιωάννης Φλωράτος Διαμαντής Φωκαεύς Ελευθέριος Χαραλάμπους Σταύρος Χρυσοφός Μιχαήλ Επικουρικός Επιμελητής Ουρολογίας Πανεπιστημιακού Νοσοκοκείου Λάρισας Διευθυντής Β Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου «Ερρ. Ντυνάν» Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Χειρουργός Ουρολόγος Φυσίατρος Χειρουργός Ουρολόγος Επιμελητής Α Νοσοκομείου «Ασκληπιείο» Βούλας Αναπληρωτής Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Πολυκλινική Αθηνών Χειρουργός Ουρολόγος Επίκουρος Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης Αναπληρωτής Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Ναυτικού Νοσοκ. Αθηνών Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Χατζηκώστα Ιωαννίνων Επικουρικός Επιμελητής Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν. Χατζηκώστα Ιωαννίνων Χειρουργός Ουρολόγος ΑναπληρωτήςΔιευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Πατρών Αναπληρωτής Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Ιπποκρατείου Π.Γ.Ν.Θ Επίκουρος Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών 8

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας Δικαίωμα Συμμετοχής Iατροί Ειδικευμένοι 130 Ιατροί Ειδικευόμενοι 110 Νοσηλευτικό Προσωπικό Δωρεάν Φοιτητές Δωρεάν Η εγγραφή περιλαμβάνει: Συμμετοχή σε όλες τις επιστημονικές εκδηλώσεις της Συνάντησης Πρόσκληση στην Εναρκτήρια Τελετή και στη Δεξίωση Υποδοχής των Συνέδρων Τσάντα της Συνάντησης με όλο το έντυπο υλικό Πιστοποιητικό Συμμετοχής Καφές, Αναψυκτικά στη διάρκεια των διαλειμμάτων της Συνάντησης Είσοδο στην Εκθεση Η συμμετοχή των Φοιτητών - Νοσηλευτών περιλαμβάνει: Παρακολούθηση όλων των εργασιών της Συνάντησης Τελικό Πρόγραμμα και Βιβλίο Περιλήψεων Πιστοποιητικό Συμμετοχής Είσοδο στην Έκθεση 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini 10

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION Γενικές Πληροφορίες Τόπος Συνάντησης Ξενοδοχείο Grecotel Olympia Riviera Κάστρο Κυλλήνης 270 50 Ηλεία, Πελοπόννησος Τηλ.: 26230 64400 Fax: 26230 64550 www.grecotel.gr Ημερομηνίες Συνάντησης 8-10 Οκτωβρίου 2009 Γραμματεία Οργάνωσης Επιστημονικής Συνάντησης Erasmus Conferences Tours & Travel S.A. Κολοφώντος 1 & Ευρυδίκης, 161 21 Αθήνα Τηλ.: 210 7257693, Fax: 210 7257532 E-mail: info@onogo2009.gr www.erasmus.gr Έκθεση Κατά τη διάρκεια της Επιστημονικής Συνάντησης θα λειτουργεί έκθεση προϊόντων φαρμακευτικών εταιρειών και εταιρειών ιατρικού εξοπλισμού. Γλώσσα Η επίσημη γλώσσα της Συνάντησης είναι η Ελληνική. Οι ομιλίες των Ξένων Προσκεκλημένων Ομιλητών θα πραγματοποιηθούν στα Αγγλικά. Μοριοδότηση Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος έχει χορηγήσει 16 Μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (CME-CPD), σὐμφωνα με τα κριτήρια της EACCME-UEMS. 11

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας Κοινωνικές Εκδηλώσεις Εναρκτήρια Τελετή & Δεξίωση Υποδοχής Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2009 και ώρα 19:45-20:45 Η Εναρκτήρια Τελετή θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου, ώρα 19:45-20:45. Θα ακολουθήσει Δεξίωση Υποδοχής προς τιμήν όλων των συμμετεχόντων και των συνοδών τους. Η Δεξίωση Υποδοχής είναι μια Ευγενική Χορηγία της Εταιρείας Pharmanel. Επίσημο Δείπνο Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2009 και ώρα 21:00 Το Επίσημο Δείπνο της Συνάντησης θα πραγματοποιηθεί στo κεντρικό εστιατόριο του ξενοδοχείου Grecotel Olympia Riviera Thalasso. Προσφορά της ΟΝΟΓΟ. 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini Μουσική Εκδήλωση Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009 Μετά το τέλος της Συνάντησης το Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009, η Οργανωτική Επιτροπή προσκαλεί όλους τους συνέδρους και τις οικογένειές τους σε Μουσική Βραδιά με το Διονύση Σαββόπουλο και την ορχήστρα του, η οποία θα πραγματοποιηθεί στον αρχαιολογικό χώρο του «Κάστρου» Κυλλήνης. Ώρα έναρξης: 19:45 Αναχώρηση με λεωφορεία από το Ξενοδοχείο: 20:00 Επιστροφή: 23:00 Συνιστάται στους συμμετέχοντες χαμηλοτάκουνα παπούτσια και casual ένδυση Παρακαλούμε, σημειώστε ότι, λόγω του Αρχαιολογικού Χώρου η αρμόδια Εφορία Αρχαιοτήτων απαγορεύει κατά τη διάρκεια της Συναυλίας την κατανάλωση φαγητού ή ποτού. Κατά την προσέλευση των συμμετεχόντων στο χώρο της συναυλίας θα διατίθενται εμφιαλωμένο νερό και αναψυκτικά. Με την Ευγενική Υποστήριξη της Εταιρείας ASTELLAS 12

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2009 08.00-09.00 Εγγραφές Επιστημονικό Πρόγραμμα 09.00-10.00 Παρουσίαση και Συζήτηση Αναρτημένων Ανακοινώσεων I Γυναικολογική Ουρολογία Προεδρείο: Αθ. Γιαννόπουλος Α. Γκέκας P-01. P-02. P-03. P-04. P-05. P-06. Η αποτελεσματικότητα της τοποθέτησης κολπικής ταινίας ελεύθερης τάσεως δια του θυρεοειδούς τρήματος (tvt-o) σε ηλικιωμένες ασθενείς με ακράτεια ούρων από προσπάθεια Ζαρκαδούλιας Α., Στεργιόπουλος Π., Κολάγγης Α., Αργυρόπουλος Α., Αντωνίου Ν. Η χειρουργική αποκατάσταση της ακράτειας από υπερένταση με τη χρήση μαλακού πλέγματος prolene με τη μέθοδο Slomo Raz Βλαχιώτης Ι., Λαμπρινός Γ., Χριστόπουλος Π., Παραμυθέλλη Ι., Πέτσης Δ., Σιμάτης Σ., Γαλήνας Ε., Τσινταβής Α. Η χειρουργική αποκατάσταση κυστοκήλης iv βαθμού με τη βοήθεια απορροφήσιμου πλέγματος vicryl και ραμμάτων prolene Βλαχιώτης Ι., Χριστόπουλος Π., Λαμπρινός Γ., Παραμυθέλλη Ι., Πέτσης Δ., Σιμάτης Σ., Λιακόπουλος Π., Γαλήνας Ε., Σταθερός Ν., Τσινταβής Α. Η διακολπική αποκατάσταση των κυστεοκολπικών συριγγίων Βλαχιώτης Ι., Πέτσης Δ., Παραμυθέλλη Ι., Χριστόπουλος Π., Λαμπρινός Γ., Σιμάτης Σ., Γαλήνας Ε., Σταθερός Ν., Λιακόπουλος Π., Τσινταβής Α. Aποτελεσματικότητα και ποιότητα ζωής μετά την τοποθέτηση ταινίας ελεύθερης τάσης (TVT) Δημάκης Β., Τσίμαρης Ι., Ράπτης Π., Καφαράκης Β., Τσιρώνης Ι., Μακατσώρη Αικ., Χασταζέρης Κ., Σταυρόπουλος Ε. Ν. Είναι αναγκαία η τοποθέτηση ταινίας μέσης ουρήθρας συγχρόνως με την χειρουργική αποκατάσταση κυστεοκήλης, όταν αυτή γίνεται με τη χρήση συνθετικού πλέγματος; Γκατζήμας Χ., Τριανταφυλλίδης Α., Παπαθανασίου Α., Χαραλάμπους Σ. Ρώμπης Β. 13

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας 10.00-10.30 Διάλεξη Προεδρείο: Ν. Καρανδρέας Φυσιολογία της Ούρησης (μηχανισμοί κέντρα οδοί ελέγχου της ούρησης) Αθ. Ζαχαρίου 10:30-11:30 Στρογγυλό τραπέζι Καλοήθης Υπερπλασία Προστάτη Σύνδρομο Υπερλειτουργικής Κύστης Συντονιστές: Δ. Μητρόπουλος - Ν. Ε. Σταυρόπουλος Αντιμουσκαρινικά: μονοθεραπεία ή συγχορήγηση; Μ. Χρυσοφός Αλλαντική τοξίνη Α. Οικονόμου Χειρουργική Παρέμβαση Ε. Σεραφετινίδης 11:30-12:00 Διάλειμμα καφέ 12:00-12:30 Διάλεξη Προεδρείο: Χ. Θεοδώρου Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2009 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini Urivesc: A new approach for OAB treatment Peter Odenthal (Germany) Με την Ευγενική Υποστήριξη της Εταιρείας Rottapharm 12:30-13:00 Διάλεξη Προεδρείο: Ε. Ιωαννίδης Χειρουργική στη Νευρογενή Κύστη Ενδείξεις & Τεχνικές Στ. Αλμπάνης 14

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION 13:00-14:00 Κλινικό Φροντιστήριο: ΠΡΟΠΤΩΣΕΙΣ Συντονιστές: Γ. Αναστασιάδης - Χ. Μπαλαφούτας Αιτιολογία Διερεύνηση Γ. Αναστασιάδης Χειρουργικές τεχνικές Αποτελέσματα Ι. Αδαμάκης Πρόπτωση Ορθού Α. Λιάπης Επιπλοκές Ν. Ντάγκας Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2009 14.00-17.00 Μεσημεριανή Διακοπή 17.00-18.00 Παρουσίαση και Συζήτηση Αναρτημένων Ανακοινώσεων ΙΙ Ουροδυναμική Νευροουρολογία Προεδρείο: Ν. Καλογερόπουλος Κ. Γυφτόπουλος P-07. Υπερηχογράφημα ουροποιητικού σε ασθενείς με κάκωση νωτιαίου μυελού (ΚΝΜ) Κωνσταντινίδης Χ., Καλοκαιρινού Κ., Δομάζου Μ., Γεωργιάδης Τ., Παπακώστα Σ., Ψυλλάκη Δ., Ανανίδης Ν., Κοσμίδης Π. P-08. P-09. P-10. P-11. P-12. Oυρολιθίαση στους ασθενείς με κάκωση νωτιαίου μυελού (ΚΝΜ) Κωνσταντινίδης Χ., Δομάζου Μ., Καλοκαιρινού Κ., Μπιρπανάγος Α., Κολιαδήμας Μ., Τραγουλιάς Β., Γκρούμας Ν., Παπαδάκη Π. Eξωφυτικές εξεργασίες ουροδόχου κύστεως ως τυχαία ευρήματα σε ασθενείς με νευρογενείς διαταραχές ούρησης Κωνσταντινίδης Χ., Καλοκαιρινού Κ., Δομάζου Μ., Πλουμίδης Α., Κοσμίδης Π., Καρυώτης Ι., Παπαδάκη Π., Δελακάς Δ. Aσφάλεια της προφυλακτικής εφάπαξ χορήγησης αμικασίνης στην ουροδυναμική μελέτη Σημαιοφορίδης Β., Λεφάκης Γ., Δουμάνης Γ., Κοντός Σ., Καραβιτάκης Μ., Καχρίλας Σ., Κοριτσιάδης Σ. Ο εργασιακός χώρος ως αιτιολογικός παράγοντας διαταραχών της γυναικείας ούρησης Σημαιοφορίδης Β., Πολίτης Β., Μήτσιος Κ.,Κοντός Σ.,Κομνηνός Χ., Κοριτσιάδης Σ. Η χρήση της αλλαντικής τοξίνης στην αντιμετώπιση ασθενών με κάκωση νωτιαίου μυελού και νευρογενή υπερλειτουργικό εξωστήρα. Αρχικά αποτελέσματα Ζαχαρίου Αθ., Κυριακίδης Αθ., Παπαϊωάννου Π. 15

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας 18:00-19:30 Δορυφορικό Συμπόσιο Ασθενείς με LUTS/BPH: Η φιναστερίδη και η ταμσουλοσίνη σαν θεραπείες επιλογής για τη διαχείριση των κλινικών συμπτωμάτων Συντονιστής: Ν. Σοφικίτης Διαγνωστική προσέγγιση σε ασθενείς με LUTS/BPH Γ. Μουτζούρης Ελέγχοντας τα κλινικά συμπτώματα της κυπ: Η θέση της φιναστερίδης στις θεραπευτικές επιλογές του Ουρολόγου Χ. Aλαμανής Ανασκόπηση της δράσης της ταμσουλοσίνης στην κλινική αντιμετώπιση των LUTS/BPH Σ. Αλμπάνης Με την Ευγενική Υποστήριξη της Εταιρείας PHARMANEL Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2009 19:45-20:15 Τελετή Έναρξης Χαιρετισμοί - Προσφωνήσεις 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini 20:15-20:45 Διάλεξη Προεδρείο: Α. Ζέρβας Οικονομική Κρίση και Επιπτώσεις στην Περίθαλψη Ι. Κυριόπουλος 21:00 Δεξίωση Υποδοχής Με την Ευγενική Υποστήριξη της Εταιρείας PHARMANEL 16

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2009 08:30-09:00 Σύνοψη προηγούμενης ημέρας Παρουσίαση: Γ. Κοριτσιάδης 09.00-09.30 Διάλεξη Προεδρείο: Σ. Κοριτσιάδης Το Κυστικό Τοίχωμα Αισθητήριο Μηνυμάτων Α. Αποστολίδης 09:30-10:00 Αντιπαράθεση: Στενώματα Ουρήθρας στον Aνδρα Ενδοσκοπική vs Ανοιχτή Χειρουργική Αντιμετώπιση Συντονιστής: Π. Περιμένης Ενδοσκοπική: Ι. Γκιάλας Ανοιχτή Χειρουργική Αντιμετώπιση: Δ. Πλαστήρας 10.00 10.30 Διάλεξη Προεδρείο: Μ. Μπουρούνης Νευροτροποποίηση στις Διαταραχές Ούρησης Ε. Σπυρόπουλος 10:30-11:00 Διάλειμμα Καφές Με την Ευγενική Υποστήριξη της Εταιρείας Rottapharm 11:00-12:00 Στρογγυλό τραπέζι Ακράτεια Ούρων στον Aνδρα Συντονιστές: Χ. Δεληβελιώτης - Π. Καλομοίρης Αιτίες ανεπάρκειας του σφιγκτηριακού μηχανισμού Ε. Μπαντής Διαγνωστική προσέγγιση Ν. Μανωλάκης Αποκατάσταση της εγκράτειας Συντηρητική προσέγγιση: Ν. Κονδελίδης Χειρουργική προσέγγιση (slings & AUS): Θ. Αρβανιτάκης 17

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας 12:15-13:45 ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ Φεσοτεροδίνη: Νέο βήμα στην αντιμετώπιση της Υπερδραστήριας Κύστης Προεδρείο: Φ. Σοφράς Υπερδραστήρια κύστη: είναι η παρουσία συμπτωμάτων αρκετή για την αναζήτηση ιατρικής βοήθειας? Α. Αποστολίδης Ο συνδετικός κρίκος μεταξύ Φεσοτεροδίνης και Τολτεροδίνης: Προκλινικά και αρχικά κλινικά δεδομένα Δ. Κούβελας Αποτελεσματικότητα, Ασφάλεια, Ανοχή της Φεσοτεροδίνης: Ένα πλεονεκτικό Προφίλ καθιερώνεται στις μεγάλες κλινικές μελέτες Α. Αθανασόπουλος Με την Ευγενική Υποστήριξη της Εταιρείας PFIZER Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2009 14:00-16:00 Συνάντηση Εργασίας Τμήματος ΟΝΟΓΟ Απολογισμός Συντονιστικής Επιτροπής Ανάδειξη νέας Συντονιστικής Επιτροπής 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini 18:00-18:30 Διάλεξη Προεδρείο: Α. Καραγιάννης Επώδυνο Κυστικό Σύνδρομο/Διάμεση Κυστίτιδα: πρόοδοι στην ταξινόμηση, διερεύνηση και θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών Δ. Φλωράτος 18.30-19.30 State of the Art Lecture Chairman: Α. Athanasopoulos Leak Point Pressure Clinical Implications E. McGuire (USA) 19:30-20:00 State of the Art Lecture Chairman: F. Sofras Tension free Vaginal Tapes; Retropubic or Transobturator approach? Linda Cardozo (United Kingdom) 21.00 ΕΠΙΣΗΜΟ ΔΕΙΠΝΟ 18

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009 08:30-09:00 Σύνοψη προηγούμενης ημέρας Παρουσίαση: Ι. Βέλμαχος 09:00-09:30 Διάλεξη Προεδρείο: Μ. Σεφερλής Επίσχεση Ούρων στην Γυναίκα Η. Μητσογιάννης 09:30-10:00 Διάλεξη Προεδρείο: Χ. Κατσιφώτης Επιπλοκές Ταινιών και Πλεγμάτων Σ. Αθανασίου 10:00-10:30 State of the art lecture Chairman: G. Barbalias Management of the dysfunctional and neurogenic bladder: myths and reality E. McGuire (USA) 10:30-11:00 State of the Art Lecture Chairman: Μ. Melekos Reccurence of incontinence after surgery for SUI. What s next? Linda Cardozο (United Kingdom) 11:00-11.30 Διάλειμμα καφές 11:30-12:00 Διάλεξη Προεδρείο: Γ. Ζουπάνος Υπάρχουν διαφορές στη φαρμακευτική αντιμετώπιση της ιδιοπαθούς και νευρογενούς υπερλειτουργικής κύστης; Ομιλητής: Α. Ραπίδη 19

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας 12:00-12:30 Διάλεξη Προεδρείο: Κ. A. Κωνσταντινίδης Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009 Αποφρακτική ουροπάθεια Κυστική δυσλειτουργία: μπορεί να είναι αναστρέψιμη; Ομιλητής: Γ. Δημητριάδης 12:30-13:30 Κλινικό Φροντιστήριο: ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΑΠΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΣΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ Συντονιστές: Δ. Μπούγας Α. Μαργαριτοπούλου Μηχανισμοί εγκράτειας: Χ. Κωνσταντινίδης Παθοφυσιολογία της ακράτειας: Κ. Γιαννίτσας Συντηρητική αντιμετώπιση: Α. Γαλάτα Χειρουργική αντιμετώπιση: Ι. Τσίμαρης 13:30-14:30 Παρουσίαση και Συζήτηση αναρτημένων ανακοινώσεων Προεδρείο: Ε. Φωκαεύς - Χ. Δαουάχερ 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini 20 P-13. P-14. P-15. P-16. P-17. Η μετανάστευση τμήματος τεχνητού σφιγκτήρα εντός της ουροδόχου κύστεως και η χειρουργική αντιμετώπισή του Ζαρκαδούλιας Α., Στεργιόπουλος Π., Χρυσοχοΐδης Γ., Αργυρόπουλος Α., Αντωνίου Ν. Αντιμετώπιση της ακράτειας μετά από ριζική προστατεκτομή: η εμπειρία της κλινικής μας Κουτσιαρής Ε., Μαρκετάκης Α., Καραολίδης Χ., Κλάψας Β., Αρβανιτάκης Θ. Μέτρηση της ικανοποίησης των ασθενών των εξωτερικών ιατρείων ουρολογικής κλινικής από την ποιότητα παρεχομένων υπηρεσιών Σημαιοφορίδης Β., Πολίτης Β., Λεφάκης Γ., Κοντός Σ., Κοριτσιάδης Σ. Εντατικό πρόγραμμα ασκήσεων των μυών του πυελικού εδάφους βελτιώνει την ακράτεια ούρων μετά ριζική προστατεκτομή Ζαχαρίου Αθ., Κυριακίδης Αθ. Αγγειομύξωμα σε νεαρή γυναίκα προκαλών δυσχέρεια ούρησης: Παρουσίαση περίπτωσης Γκατζήμας X., Παπλωματά Ε., Μπαλαξής Δ., Φιλινδρίδης Θ., Χαραλάμπους Σ., Ρώμπης Β.

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009 16.30-17:10 Στρογγυλό τραπέζι Κυστεοκολπικά και Ουρητηροκολπικά Συρίγγια Συντονιστές: Α. Παυλάκης - Π. Σακελλαρίου Διάγνωση Πρόληψη: Β. Καφαράκης Αντιμετώπιση Κυστεοκολπικών: Π. Σιδηρόπουλος Αντιμετώπιση ουρητηροκολπικών: Γ. Λεφάκης 17.10-17.30 Διάλειμμα Καφές 17:30-19.30 Δορυφορικό Συμπόσιο Διαχείριση ασθενών με σύνδρομο υπερλειτουργικής κύστης: από τη θεωρία στην πράξη Πρόεδρος: Ε. Ιωαννίδης Αντιμετώπιση της Επιτακτικότητας, Διαχείριση της ΟΑΒ: Τα δεδομένα των Κλινικών Μελετών F. Haab Διαχείριση ασθενών με ΟΑΒ: Η Σημασία της Σωστής Προσέγγισης Ηρ. Μητσογιάννης Διαχείριση ασθενών με ΟΑΒ: Η Σημασία του Follow up Χαρ. Κατσιφώτης Με την Ευγενική Υποστήριξη της Εταιρείας ASTELLAS 20.30 ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΕ ΤΟΝ Δ. ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟ Με την Ευγενική Υποστήριξη της Εταιρείας ASTELLAS 21

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini 22

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION Ευχαριστίες Η Οργανωτική Επιτροπή της 3ης Επιστημονικής Συνάντησης του Τμήματος Ο.ΝΟΓ.Ο. της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, ευχαριστεί θερμά τις παρακάτω φαρμακευτικές εταιρείες και εταιρείες ιατρικού εξοπλισμού για την υποστήριξή τους στην πραγματοποίηση της Συνάντησης. 23

Επιστημονική συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας ( ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας 3rd Scientific Meeting of Urodynamics, Neurourology and Female Urology Section (UNUFU) of the Hellenic Urological Association 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini www.onogo2009.gr ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ POSTER PRESENTATIONS

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION P-1 Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΚΟΛΠΙΚΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΕΛΕΥ- ΘΕΡΗΣ ΤΑΣΕΩΣ ΔΙΑ ΤΟΥ ΘΥΡΟΕΙΔΟΥΣ ΤΡΗΜΑΤΟΣ (TVT-O) ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕ- ΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ ΑΠΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ Ζαρκαδούλιας Αδάμ, Στεργιόπουλος Παναγιώτης, Κολάγγης Αλέξανδρος, Αργυρόπουλος Αθανάσιος, Αντωνίου Νικόλαος Ουρολογική Κλινική Γ.Ν. Μελισσίων «Αμ. Φλέμιγκ», Αθήνα, Ελλάδα Σκοπός της εργασίας: Η ακράτεια ούρων από προσπάθεια είναι ένα πολύ συχνό σύμπτωμα, το οποίο συναντάται σε ηλικιωμένες γυναίκες. Μελετήσαμε την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της τοποθέτησης κολπικής ταινίας ελεύθερης τάσεως δια του θυροειδούς τρήματος (TVΤ-O) σε ηλικιωμένες γυναίκες συγκριτικά με νεότερες γυναίκες, πάσχουσες από ακράτεια ούρων από προσπάθεια. Υλικό και μέθοδος: Από τον Ιανουάριο του 2007 έως τον Μάϊο του 2009, 8 γυναίκες ηλικίας μεγαλύτερης των 75 ετών (ομάδα 1) και 19 νεότερες (ομάδα 2) με αμιγή ακράτεια ούρων από προσπάθεια υποβλήθηκαν σε τοποθέτηση TVT-O. Οι ασθενείς και των δυο ομάδων υποβλήθηκαν προεγχειρητικά σε πλήρη ουροδυναμικό έλεγχο. Καμία από τις ασθενείς δεν εμφάνιζε πρόπτωση πυελικού οργάνου. Οι ασθενείς επανελέγχθηκαν στους 6 και 12 μήνες μετεγχειρητικά. Αποτελέσματα: Ο μέσος όρος ηλικίας των ασθενών της ομάδας 1 ήταν τα 78,2 έτη, ενώ ο αντίστοιχος της ομάδας 2 ήταν 64,3 έτη. Δεν παρατηρήθηκαν σοβαρές διεγχειρητικές και μετεγχειρητικές επιπλοκές. Η διάρκεια νοσηλείας ήταν 3,5 ημέρες για τις ασθενείς της ομάδας 1 και 2,3 ημέρες για τις ασθενείς της ομάδας 2. Ο καθετήρας αφαιρέθηκε την 1η μετεγχειρητική μέρα στις περισσότερες ασθενείς, εκτός από 1 ασθενή της ομάδας 1 (12,5%) και σε 2 της ομάδας 2 (10,5%).Μετεγχειρητικός πυρετός ή ουρολοίμωξη παρατηρήθηκε σε 2 ασθενείς της ομάδας 1 (25%) και σε 2 ασθενείς (10,5%) της ομάδας 2. Επίμονο άλγος (>7 ημερών) στην έσω επιφάνεια των μηρών παρατηρήθηκε σε 1 γυναίκα της ομάδας 1 (12,5%) και σε 3 της ομάδας 2 (15,8%). Από τις ασθενείς της ομάδας 1, οι 6 (75%) ασθενείς ανέφεραν βελτίωση των συμπτωμάτων, σε 1 (12,5%) παρέμεινε μικρότερου βαθμού ακράτεια από προσπάθεια, ενώ σε 1 (12,5%) ασθενή εμφανίστηκε de novo επιτακτικότητα χωρίς συνοδό ακράτεια. Τα αντίστοιχα αποτελέσματα για την ομάδα 2 ήταν 16 ασθενείς με βελτίωση (84,2%), 2 ασθενείς με επίμονη μικρού βαθμού ακράτεια (10,5%) και 1 ασθενής (5,3%) στην οποία εμφανίστηκε επιτακτικότητα. Συμπεράσματα: Η τοποθέτηση TVT-O για τη θεραπεία της ακράτειας ούρων από προσπάθεια σε ασθενείς ηλικίας μεγαλύτερης των 75 ετών αποτελεί μια ασφαλή και αποτελεσματική μέθοδο, ακόμα και αν τα ποσοστά εμφάνισης ουρολοίμωξης και de novo επιτακτικότητας στην ομάδα αυτή των ασθενών είναι ελαφρώς αυξημένα σε σχέση με ασθενείς νεότερης ηλικίας. ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 27

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini P-2 Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΑΠΟ ΥΠΕΡΕ- ΝΤΑΣΗ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΜΑΛΑΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ PROLENE ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ SLOMO RAZ Βλαχιώτης Ι., Λαμπρινός Γ., Χριστόπουλος Π., Παραμυθέλλη Ι., Πέτσης Δ., Σιμάτης Σ., Γαλήνας Ε., Τσινταβής Α. Ε.Α.Ν.Π. «Μεταξά», Πειραιάς, Ελλάδα Σκοπός της εργασίας: Τα τελευταία 15 χρόνια για την αντιμετώπιση της ακράτειας από υπερένταση χρησιμοποιούνται κατά κόρον ταινίες ελεύθερης τάσης σε KITS. Σε 2,7-30% έχουμε διάτρηση κύστεως, οπισθοηβικό αιμάτωμα σε 1-4%, 1% τρώση μεγάλου αγγείου και σε 1% διατομή ή τραυματισμός νεύρου ως και τρώση εντέρου. Στην παρούσα μελέτη μας παρουσιάζουμε τη μέθοδο του SLOMO RAZ η οποία είναι οικονομική και με άριστα αποτελέσματα. Μέθοδος: Η ασθενής τοποθετείται σε θέση λιθοτομίας. Γίνονται δύο τομές παράλληλες στο πρόσθιο κολπικό τοίχωμα μεταξύ μέσης και απώτερης ουρήθρας. Γίνεται παρασκευή της ουρηθροπυελικής περιτονίας άμφω στο ύψος του αυχένα της κύστης. Παρασκευή της μέσης και απώτερης ουρήθρας. Τοποθέτηση πλέγματος από prolene, μαλακό με μεγάλες τρύπες (10cm x 1cm). Τοποθέτηση ραμμάτων Vicryl 0 στα άκρα του πλέγματος. Με τη βοήθεια βελόνων του Stamey τοποθέτηση των ραμμάτων υπερηβικά και δέσιμο άνευ τάσεως. Συρραφή του βλεννογόνου του κόλπου. Αποτελέσματα: Τα τελευταία 15 χρόνια έχουμε εμπειρία με 48 ασθενείς. Τα διεγχειρητικά, μετεγχειρητικά και απώτερα αποτελέσματα ήταν άριστα και στις 48 ασθενείς. Στα πρώτα 10 περιστατικά χρησιμοποιήσαμε πλέγμα σκληρό (για κήλη) και είχαμε δυσπαρεύνια σε 3 γυναίκες. Με το μαλακό πλέγμα δεν έχουμε τέτοιο πρόβλημα. Συμπέρασμα: Η χειρουργική αντιμετώπιση της ακράτειας από υπερένταση με τη μέθοδο του Slomo Raz με μαλακό πλέγμα είναι άριστη και με πολύ χαμηλό οικονομικό κόστος. 28

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION P-3 Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΥΣΤΟΚΗΛΗΣ IV ΒΑΘΜΟΥ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗ- ΘΕΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΙΜΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ VICRYL ΚΑΙ ΡΑΜΜΑΤΩΝ PROLENE Βλαχιώτης Ι., Χριστόπουλος Π., Λαμπρινός Γ., Παραμυθέλλη Ι., Πέτσης Δ., Σιμάτης Σ., Λιακόπουλος Π., Γαλήνας Ε., Σταθερός Ν., Τσινταβής Α. Ε.Α.Ν.Π. «Μεταξά», Πειραιάς, Ελλάδα Σκοπός της εργασίας: Είναι γνωστό ότι την τελευταία 15ετία χρησιμοποιούνται συνθετικά πλέγματα από απορροφήσιμο υλικό σε kit για την αποκατάσταση της κυστοκήλης IV βαθμού. Υπάρχουν όμως πολλές περιεγχειρητικές επιπλοκές με την πιο πάνω χρήση των kits, όπως τρώση κύστεως, αιμορραγία, αιμάτωμα, απόστημα καθώς και μετεγχειρητικές επιπλοκές όπως κυστεοκολπικό συρίγγιο, συρρίκνωση του πλέγματος με αποτέλεσμα ακράτεια κ.α. Στην παρούσα μελέτη μας παρουσιάζουμε την εμπειρία μας από την τεχνική του SLOMO RAZ για την αποκατάσταση της ευμεγέθους κυστοκήλης. Μέθοδος: Μετά την τομή του πρόσθιου κολπικού τοιχώματος παρασκευάζεται η ουροδόχος κύστη και στη συνέχεια γίνεται τοποθέτηση της παρασκευασμένης κύστης εντός της πυέλου με τη βοήθεια πλέγματος Vicryl. Εν συνεχεία γίνεται συρραφή σε τρία στρώματα με απορροφήσιμο ράμμα (Vicryl 0.0, Prolene 0.0, και τέλος Vicryl 0.0). Την τεχνική την έχουμε εφαρμόσει σε 10 ασθενείς. Αποτελέσματα: Η παρακολούθησή μας ήταν από 6 μήνες ως 3 χρόνια. Ουδεμία από τις πιο πάνω 10 ασθενείς παρουσίασε διεγχειρητικές, μετεγχειρητικές ή απώτερες επιπλοκές. Συμπεράσματα: Η τεχνική αποκατάστασης της ευμεγέθους κυστοκήλης κατά SLOMO RAZ με τη χρήση απορροφήσιμου πλέγματος και τη χρήση ραμμάτων Prolene στο δεύτερο στρώμα της συρραφής είναι μια οικονομική μέθοδος με άριστα αποτελέσματα. ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 29

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini P-4 Η ΔΙΑΚΟΛΠΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΣΤΕΟΚΟΛΠΙΚΩΝ ΣΥΡΙΓ- ΓΙΩΝ Βλαχιώτης Ι., Πέτσης Δ., Παραμυθέλλη Ι., Χριστόπουλος Π., Λαμπρινός Γ., Σιμάτης Σ., Γαλήνας Ε., Σταθερός Ν., Λιακόπουλος Π., Τσινταβής Α. Ουρολογική κλινική, Ειδικό Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Πειραιά «Μεταξά». Αθήνα, Ελλάδα Εισαγωγή: Στη παρούσα εργασία παρουσιάζουμε τη δεκαετή εμπειρία μας στη διακολπική αποκατάσταση των διακολπικών συριγγίων ιατρογενούς προέλευσης. Μέθοδος: Aπό το 1999 μέχρι το 2009 έχουμε επανορθώσει 8 ιατρογενή κυστεοκολπικά συρίγγια με διακολπική μόνο χειρουργική προσπέλαση. Σε δύο από αυτά χρησιμοποιήσαμε την τεχνική κατά Martius. To πρώτο από τα πιο πάνω περιστατικά ήταν αποκατάσταση συριγγίου μετά πρόσθια εξεντέρωση και ορθοτοπική νεοκύστη κατά Studer και το δεύτερο μετά από αποτυχία διαπεριτοναικής αποκατάστασης κυστεοκολπικού συριγγίου μετά υστερεκτομή. Αποτελέσματα: Η πλαστική αποκατάσταση και στις 8 ασθενείς ήταν 100%. Ο μέσος όρος νοσηλείας ήταν μία εβδομάδα, εκτός των δυο περιστατικών με το Martius που ήταν 15 ημέρες. Συμπεράσματα: Η διακολπική χειρουργική για την αποκατάσταση κυστεοκολπικών συριγγίων είναι άριστη μέθοδος, άνευ επιπλοκών σε έμπειρα χέρια. Ειδικά σε συρίγγια ορθοτοπικών νεοκύστεων είναι η μόνη χειρουργική μέθοδος αποκατάστασης, όπως επίσης σε αποτυχούσες προηγηθείσες διαπεριτοναικές προσπελάσεις. 30

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION P-5 AΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΑΙΝΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΤΑΣΗΣ (TVT) Δημάκης Βασίλειος, Τσίμαρης Ιωάννης, Ράπτης Παύλος, Καφαράκης Βασίλειος, Τσιρώνης Ιωάννης, Μακατσώρη Αικατερίνη, Χασταζέρης Κων/νος, Σταυρόπουλος Ε. Νικόλαος Ουρολογική Κλινική, Γ.Ν.Ι. «Γ. Χατζηκώστα», Ιωάννινα, Ελλάδα Σκοπός: Η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της τοποθέτησης ταινίας ελεύθερης τάσης (TVT) καθώς και η αποτίμηση της βελτίωσης της ποιότητας ζωής μετά την τοποθέτησή της σε γυναίκες με αμιγή ακράτεια προσπάθειας. Υλικό και Μέθοδος: Πρόκειται για 34 γυναίκες Μ.Ο. ηλικίας 62,2 έτη (40-82, SD: 13,47) οι οποίες υποβλήθηκαν στην κλινική μας σε τοποθέτηση TVT λόγω αμιγούς ακράτειας προσπάθειας. Όλες οι ασθενείς είχαν υποβληθεί σε πλήρη ό έλεγχο πριν την επέμβαση. Χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο Incontinence Impact Questionaire (IIQ-7) και το Urogenital Distress Inventory (UDI-6) για να καταγραφούν τα αποτελέσματα της τοποθέτησης TVT (πριν από την τοποθέτηση και μετεγχειρητικά μέσω τηλεφώνου). Σύμφωνα με τη σύσταση της Διεθνούς Εταιρείας Εγκράτειας (ICS) η ερώτηση: Έχετε βιώσει απώλεια ούρων κατά τη σωματική δραστηριότητα, κατά τον βήχα ή το φτάρνισμα; επιλέχθηκε από το ερωτηματολόγιο UDI-6 για να αποτιμήσει την επιτυχία της επέμβασης. Αποτελέσματα: Από τις 34 μόνο 24 ανευρέθηκαν με την τηλεφωνική έρευνα. Το μέσο διάστημα παρακολούθησης ήταν 47 μήνες (6 μήνες - 99 μήνες SD 29,68). Καμία γυναίκα δεν ανέφερε ακράτεια προσπάθειας. Τόσο το IIQ-7 όσο και το UDI-6 είχαν μειωθεί στατιστικώς σημαντικά μετά την επέμβαση (Μ.Ο. IIQ-7πριν =72,58 με IIQ-7μετά = 21,9 p=0.0001) και (UDI-6πριν= 30,8 και UDI-6μετά=9,9, p=0.001) αντίστοιχα. Τέσσερεις (17%) γυναίκες ανέφεραν συμπτωματολογία απόφραξης/δυσφορίας, δύο ανέφεραν αρκετή (οι οποίες δεν είχαν σημαντική βελτίωση στο IIQ-7 και UDI-6) και δύο μέτρια. Συμπέρασμα: Αυτή η μελέτη παρουσιάζει μια στατιστικά σημαντική και κλινικά σχετική μακροπρόθεσμη βελτίωση της ποιότητας ζωής μετά από TVT για τις γυναίκες με αμιγή ακράτεια προσπάθειας. ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 31

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini P-6 ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΑΙΝΙΑΣ ΜΕΣΗΣ ΟΥΡΗΘΡΑΣ ΣΥΓ- ΧΡΟΝΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΥΣΤΕΟΚΗΛΗΣ, ΟΤΑΝ ΑΥΤΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟΥ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ; Γκατζήμας Χ. 1, Τριανταφυλλίδης Α 2., Παπαθανασίου Α. 2, Χαραλάμπους Σ. 1, Ρώμπης Β. 1 1 Oυρολογική Κλινική «Ιπποκράτειου» Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2 Μαιευτική - Γυναικολογική Κλινική Νοσοκομείου Σερρών, Σέρρες, Ελλάδα Σκοπός: Η εκτίμηση της χρησιμότητας ταυτόχρονης τοποθέτησης ταινίας μέσης ουρήθρας σε γυναίκες με κυστεοκήλη χωρίς συνυπάρχουσα ακράτεια ούρων από προσπάθεια(αοπ). Υλικό και Μέθοδος: Πρόκειται για ανασκοπική μελέτη 60 γυναικών από τον Μάρτιο 2007 έως τον Μάιο 2009, που υποβλήθηκαν σε χειρουργική αποκατάσταση μεγάλου βαθμού κυστεοκήλης (Gr III-IV) χωρίς συνυπάρχουσα ακράτεια ούρων από προσπάθεια. Οι ασθενείς κατατάχτηκαν σε δυο ομάδες ανάλογα με την μέθοδο χειρουργικής αποκατάστασης. Σε όλες τις ασθενείς η προσπέλαση ήταν διακολπική. Η Πρώτη ομάδα Α, περιελάμβανε 37 γυναίκες με μεγάλου βαθμού κυστεοκήλη των οποίων η αποκατάσταση περιελάμβανε χρήση συνθετικού πλέγματος. Στη Δεύτερη ομάδα Β περιλήφθηκαν 23 γυναίκες οι υποβλήθηκαν σε πρόσθια κολποραφία (Kelly). Σε καμία ομάδα ασθενών δεν τοποθετήθηκε ταινία μέσης ουρήθρας για την πρόληψη υποκλινικής ΑΟΠ. Όλες οι ασθενείς επανεξετάστηκαν στις 6 εβδομάδες και 6 μήνες. Αποτελέσματα: Ουροδυναμικά τεκμηριωμένη ΑΟΠ στους 6 μήνες παρατηρήθηκε σε 2 ασθενείς της Α ομάδας και σε 7 της Β ομάδας. Στις ασθενείς με μετεγχειρητική εμφάνιση ΑΟΠ τοποθετήθηκε ταινία μέσης ουρήθρας προς αποκατάσταση της. Το ερωτηματολόγιο ποιότητας ζωής (QoL) και σεξουαλικής λειτουργίας (PISQ) δεν έδειξε διαφορά ανάμεσα στις δυο ομάδες. Συμπέρασμα: Από τα αποτελέσματα αυτής της αναδρομικής μελέτης καταδεικνύεται ότι: α) η ταυτόχρονη τοποθέτηση ταινίας μέσης ουρήθρας κατά την χειρουργική αποκατάσταση μεγάλου βαθμού κυστεοκήλης για την πρόληψη υποκλινικής ΑΟΠ δεν κρίνεται απαραίτητη, αν η αποκατάσταση γίνεται με χρήση συνθετικού πλέγματος. β) Στις γυναίκες που υποβάλλονται σε πρόσθια κολποραφία ίσως να είναι απαραίτητη η ταυτόχρονη χρήση ταινίας μέσης ουρήθρας για να μειωθεί η πιθανότητα εκδήλωσης υποκλινικής ΑΟΠ. Για ακριβέστερα συμπεράσματα στο μέλλον απαιτείται παρακολούθηση περισσοτέρων ασθενών. 32

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION P-7 ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΚΩΣΗ ΝΩΤΙΑΙ- ΟΥ ΜΥΕΛΟΥ (ΚΝΜ) Κωνσταντινίδης Χ. 1, Καλοκαιρινού Κ. 2, Δομάζου Μ. 2, Γεωργιάδης Τ. 3, Παπακώστα Σ. 3, Ψυλλάκη Δ. 3, Ανανίδης Ν. 3, Κοσμίδης Π. 2 1 Ουρολογικό Ιατρείο, 2 Ακτινολογικό Εργαστήριο, 3 Α Κλινική Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Αναπήρων (ΕΙΑΑ), Αθήνα, Ελλάδα Σκοπός: Οι ασθενείς με ΚΝΜ εμφανίζουν νευρογενείς διαταραχές ούρησης. Η υψηλή ενδοκυστική πίεση και το υπόλοιπο των ούρων μετά την ούρηση προκαλούν επιπλοκές όπως κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση, εκκολπωμάτωση και λιθίαση. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η περιγραφή των υπερηχογραφιών ευρημάτων, και η ανάδειξη της αξίας των υπερήχων στην πρώιμη διάγνωση των επιπλοκών αυτών. Υλικό και μέθοδος: Μελετήσαμε τα υπερηχογραφικά ευρήματα 226 ασθενών (192 + 34), που υποβλήθηκαν σε υπερηχογραφική απεικόνιση ουροποιητικού τα τελευταία 4 χρόνια στο ΕΙΑΑ, και αντιμετώπιζαν νευρογενείς διαταραχές ούρησης λόγω ΚΝΜ. Η ηλικία των ασθενών κυμαινόταν από 19 έως 72 έτη (Μ.Ο. ~ 40,5 έτη). Αποτελέσματα: Τα υπερηχογραφικά ευρήματα έχουν ως εξής: - Ο δ ο ν τ ω τ ή παρυφή της κύστης (εικόνα Χριστουγεννιάτικου Δέντρου) σε 47 ασθενείς (20,9%) - Ψευδοεκκολπώματα κύστης σε 18 ασθενείς (8%) -Εκκολπώματα κύστεως σε 12 ασθενείς (5,3%) - Γενικευμένη πάχυνση του κυστικού τοιχώματος σε 52 ασθενείς (23,2%) - Λιθίαση κύστης σε 57 ασθενείς (25,4%) - Ίζημα στην ουροδόχου κύστη σε 83 ασθενείς (37%) - Διατάσεις ανώτερου ουροποιητικού σε 51ασθενείς (23%) - Νεφρολιθίαση σε 42 ασθενείς - Φυσιολογικά ευρήματα σε 24 ασθενείς (11%) Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων παρατηρούνται περισσότερα του ενός ευρήματα στον ίδιο ασθενή. Συμπεράσματα: Το υπερηχογράφημα αποτελεί μια ασφαλή, μη επεμβατική, αξιόπιστη μέθοδο που συμβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση των επιπλοκών της νευρογενούς κύστης και πρέπει να εκτελείται στα πλαίσια του περιοδικού τακτικού ελέγχου του ουροποιητικού των ασθενών με ΚΝΜ. ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 33

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini P-8 ΟΥΡΟΛΙΘΙΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΚΩΣΗ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ (ΚΝΜ) Κωνσταντινίδης Χ. 1, Δομάζου Μ 2, Καλοκαιρινού Κ. 2, Μπιρπανάγος Α. 3, Κολιαδήμας Μ. 3, Τραγουλιάς Β. 3, Γκρούμας Ν. 3, Παπαδάκη Π. 2 1 Ουρολογικό Ιατρείο, 2 Ακτινολογικό Εργαστήριο, 3 Α Κλινική Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Αναπήρων (ΕΙΑΑ), Αθήνα, Ελλάδα Σκοπός: Η λιθίαση του ουροποιητικού αποτελεί σχετικά συχνό εύρημα στους ασθενείς με ΚΝΜ. Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι η μελέτη της συχνότητας εμφάνισης της ουρολιθίασης σε αυτούς τους ασθενείς. Υλικό και Μέθοδος: Η ομάδα μελέτης περιλαμβάνει 226 ασθενείς με ΚΝΜ (192 +34), που υποβλήθηκαν σε απεικόνιση ουροποιητικού (U/S και X-ray) τα τελευταία 4 χρόνια στο ΕΙΑΑ. Η ηλικία των ασθενών κυμαινόταν από 19 έως 72 έτη (Μ.Ο. ~ 40,5 έτη). Αποτελέσματα: Σε 19 περιπτώσεις (8,4%) οι νεφροί δεν ήταν δυνατόν να ελεγχτούν λόγω έντονης αεροπλήθειας. Λιθίαση κύστεως αναδείχτηκε σε 27 ασθενείς (11.9%), λιθίαση νεφρών παρατηρήθηκε σε 12 περιπτώσεις (5,3%) ενώ συνύπαρξη νεφρικής και κυστικής λιθίασης καταγράφηκε σε 30 ασθενείς (13,2%). Η συνολική συχνότητα λιθίασης ήταν 30,5% (69 ασθενείς). Επιπρόσθετα, υπήρχε ίζημα στην ουροδόχο κύστη σε 83 ασθενείς (36,5%) που δεν λογίζεται ως λιθίαση. Συμπεράσματα: Ο κίνδυνος ανάπτυξης ουρολιθίασης είναι σχετικά υψηλός στα άτομα με ΚΝΜ. Ως εκ τούτου είναι απαραίτητος ο τακτικός απεικονιστικός έλεγχος του ουροποιητικού στα άτομα αυτά. 34

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION P-9 ΕΞΩΦΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ ΩΣ ΤΥΧΑΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΕΥΡΟΓΕΝΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΥΡΗΣΗΣ Κωνσταντινίδης Χ. 1, Καλοκαιρινού Κ. 2, Δομάζου Μ. 2, Πλουμίδης Α. 3, Κοσμίδης Π. 2, Καρυώτης Ι. 3, Παπαδάκη Π. 2, Δελακάς Δ. 3 1 Ουρολογικό Ιατρείο, 2 Ακτινολογικό Εργαστήριο, Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Αναπήρων, Αθήνα, 3 Ουρολογικό Τμήμα, Γεν. Νοσοκομείο «Ασκληπιείο» Βούλας, Αθήνα, Ελλάδα Σκοπός: Οι ασθενείς με νευρογενείς διαταραχές ούρησης χρήζουν στενής παρακολούθησης και αξιολόγησης του ουροποιητικού συστήματος με στόχο την διασφάλιση του ανώτερου ουροποιητικού. Ο έλεγχος της κύστης μπορεί να αποκαλύψει όχι μόνο τις επιπλοκές των νευρογενών διαταραχών αλλά και εξωφυτικές βλάβες του τοιχώματος της. Η ανάδειξη εξωφυτικών όγκων ως τυχαία ευρήματα του απεικονιστικού ελέγχου στα πλαίσια νευρογενών διαταραχών της ούρησης αποτελεί τον σκοπό της παρούσας ανακοίνωσης. Υλικό και μέθοδος: Στους ασθενείς με νευρογενή κύστη ο τακτικός απεικονιστικός έλεγχος περιλαμβάνει U/S νεφρών - κύστεως και κυστεογραφία σε όλους τους ασθενείς καθώς και πυελογραφία, CT και σπινθηρογράφημα κατά περίπτωση. Τα τελευταία 2 χρόνια απεικονίστηκαν στον U/S έλεγχο εξωφυτικές βλάβες σε 7 ασθενείς. Οι τρεις έφεραν μόνιμο καθετήρα κύστεως, και οι άλλοι 4 έκαναν διαλείποντες καθετηριασμούς. Οι ασθενείς έκαναν χρήση των καθετήρων από 3 έως 14 χρόνια και δεν ανέφεραν αιματουρία ενώ σε 3 ασθενείς συνυπήρχε λιθίαση κύστεως. Αποτελέσματα: Ακολούθησε κυστεοσκόπηση που επιβεβαίωσε την εξωφυτική βλάβη στους 4 ασθενείς ενώ στους υπόλοιπους 3 επρόκειτο για υπερμεγέθεις δοκίδες του τοιχώματος. Σε μια περίπτωση επρόκειτο για θηλωματώδη εξεργασία, σε άλλη μια περίπτωση για συμπαγή εξεργασία στην ανάκαμψη βυθού προς θόλου, ενώ στις άλλες δυο για οιδηματώδεις παχύνσεις του βλεννογόνου. Ακολούθησε διουρηθρική εκτομή και η ιστολογική εξέταση ανέδειξε φλεγμονώδεις ψευδοόγκους στις δυο περιπτώσεις με την οιδηματώδη πάχυνση, φλεγμονώδη διήθηση και υπερπλαστική αντίδραση χωρίς κακοήθεια στην ασθενή με τη συμπαγή εξεργασία και όγκο από μεταβατικό επιθήλιο ΤαGII στον ασθενή με θηλωματώδη όγκο. Συμπέρασμα: Η ύπαρξη ξένων σωμάτων, η κατακράτηση ούρων και η λιθίαση αποτελούν αιτιολογικούς παράγοντες ανάπτυξης όγκων της ουροδόχου κύστεως. Οι ασθενείς με νευρογενείς διαταραχές ούρησης εμφανίζουν αυξημένη συχνότητα τέτοιων όγκων και οι θεράποντες ιατροί θα πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένοι και σε αυτήν την κατεύθυνση. ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 35

Επιστημονική Συνάντηση Του Τµήµατος Ουροδυναµικής, Νευροουρολογίας και Γυναικολογικής Ουρολογίας (ΟΝΟΓΟ) της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 8-10 Οκτωβρίου October 2009 Grecotel Olympia Riviera Resort Κυλλήνη Κyllini P-10 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΗΣ ΕΦΑΠΑΞ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΑΜΙΚΑΣΙ- ΝΗΣ ΣΤΗΝ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Σημαιοφορίδης Βασίλειος, Λεφάκης Γεώργιος, Δουμάνης Γρηγόριος, Κοντός Στυλιανός, Καραβιτάκης Μάρκος, Καχρίλας Στέφανος, Κοριτσιάδης Σωτήριος Ουρολογική Κλινική Γ.Ν.Ν. Πειραιά «Άγιος Παντελεήμων», Ελλάδα Σκοπός: Η ουροδυναμική μελέτη αποτελεί επεμβατική διαδικασία και ενέχει τον κίνδυνο της λοίμωξης του ουροποιητικού. Σκοπός της μελέτης είναι να εκτιμήσει την ασφάλεια της προφυλακτικής χορήγησης εφάπαξ δόσεως αμικασίνης ενδομυικώς, ώστε να αποφευχθεί ο ανωτέρω κίνδυνος. Πλεονεκτήματα αποτελούν η εφάπαξ χορήγηση και το χαμηλό κόστος του φαρμάκου. Υλικό και Μέθοδος: Από τον 1/2008 εώς τον 12/2008, 48 ασθενείς (33 γυναίκες και 15 άνδρες) υποβλήθηκαν σε κυστεομανομέτρηση. Προηγούνταν γενική εξέταση ούρων και υπερηχογράφημα ουροποιητικού. Προ της κυστεομανομέτρησης χορηγούνταν ενδομυικώς αμικασίνη (500mg/2ml). Νέα γενική ούρων διενεργούνταν την τρίτη ημέρα μετά την εξέταση ή με την εμφάνιση δυσουρικών ενοχλημάτων. Κανένας εξεταζόμενος δεν ανάφερε αλλεργία στην αμικασίνη και η μέση τιμή της κρεατινίνης ήταν 1,1 (εύρος 0,7-1,4). Αποτελέσματα: Aπό τους 48 ασθενείς, 9 (4 άνδρες και 5 γυναίκες) εμφάνισαν δυσουρικά ενοχλήματα, κυρίως συχνουρία, αίσθημα καύσου ουρήθρας και υπερηβικό άλγος. Η γενική εξέταση ούρων ήταν θετική σε 2 γυναίκες, από τις καλλιέργειες των οποίων απομονώθηκε E.Coli, ανθεκτικό στην αμικασίνη. Οι 2 αυτές γυναίκες έπασχαν από Σακχαρώδη Διαβήτη. Από τους υπόλοιπους, ασυμπτωματική βακτηριουρία ανευρέθηκε σε 3, η οποία λύθηκε χωρίς να χορηγηθεί αντιβίωση. Δεν παρατηρήθηκε καμία ανεπιθύμητη ενέργεια του φαρμάκου. Συμπεράσματα: Aπό την εμπειρία μας, η χορήγηση προφυλακτικής εφάπαξ δόσεως αμικασίνης στην ουροδυναμική μελέτη, είναι αποτελεσματική και οικονομικά συμφέρουσα. Μεγαλύτερες μελέτες απαιτούνται όσον αφορά στους ασθενείς με επιβαρυντικούς παράγοντες. 36

OΡΓΑΝΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ (ΟΝΟΓΟ) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ORGANIZED BY SECTION OF URODYNAMICS, NEUROUROLOGY & FEMALE UROLOGY HELLENIC UROLOGICAL ASSOCIATION P-11 Ο ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΩΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΟΥΡΗΣΗΣ Σημαιοφορίδης Βασίλειος, Πολίτης Βασίλειος, Μήτσιος Κωνσταντίνος, Κοντός Στυλιανός, Κομνηνός Χρήστος, Κοριτσιάδης Σωτήριος Ουρολογική Κλινική Γ.Ν.Ν. Πειραιά «Άγιος Παντελεήμων», Ελλάδα Σκοπός: Η φυσιολογική ούρηση επιτελείται όταν το άτομο βρεθεί υπό αποδεκτές αντικειμενικά και υποκειμενικά συνθήκες. Σκοπός της εργασίας είναι η εκτίμηση των διαταραχών της ούρησης που παρατηρούνται σε εργαζόμενες γυναίκες και αποδίδονται στις συνθήκες που επικρατούν στον εργασιακό τους χώρο. Υλικό και Μέθοδος: Από 1/2009 έως τον 7/2009, 156 εργαζόμενες γυναίκες ηλικίας 17-56 ετών εξετάστηκαν με συμπτώματα οξείας ανεπίπλεκτης κυστίτιδας. Συμπληρώθηκε ερωτηματολόγιο που αφορούσε στις συνθήκες ούρησης καθώς και στον τρόπο που οι γυναίκες προσαρμόζονταν στις συνθήκες αυτές. Ο βαθμός όχλησης μετρήθηκε σε οπτική κλίμακα βαθμολογημένη από 0 ως 10. Αποτελέσματα: Aπό τις 156 γυναίκες, το 69% ανάφερε ότι αναβάλλει συστηματικά την ούρηση όταν εργάζεται, το 57% ουρεί σε ημιόρθια στάση ενώ το 32% ελαττώνει την ποσότητα των προσλαμβανόμενων υγρών κατά την εργασία. Επιτακτικότητα παρατηρήθηκε στο 44%. Στο 19% αναφέρθηκε τουλάχιστον ένα επεισόδιο ακράτειας λόγω προσπάθειας αναβολής της ούρησης. Η μέση τιμή όχλησης σε οπτική κλίμακα ήταν 8,3 (εύρος 4-10). Κύριοι παράγοντες των διαταραχών αποτελούν η κακή υγιεινή (87%), η θέση εργασίας (19%), η συνήθεια (8%) και η μη ύπαρξη ξεχωριστών ανδρικών και γυναικείων αποχωρητηρίων (4%). Συμπεράσματα: O εργασιακός χώρος επηρεάζει αρνητικά σε μεγάλο βαθμό την ούρηση των εργαζόμενων γυναικών. Η διάσταση αυτή έχει υποεκτιμηθεί και οι προσπάθειες οφείλουν να κατευθυνθούν στην τήρηση των κανόνων υγιεινής και στην κατανόηση από την πλευρά των εργοδοτών. ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 37