Επιτροπές Οργανωτική Επιτροπή -.Σ. Ελληνικής Εταιρείας Παθολογίας Στόµατος Πρόεδρος: Αλεξάνδρα Σκλαβούνου Αντιπρόεδρος: Απόστολος Επιβατιανός Γραµµατέας: Κωνσταντίνος Τόσιος Ταµίας: Νικόλαος Νικητάκης Μέλη: Παναγιώτα Οικονοµοπούλου Ευαγγελία Πιπέρη Ευανθία Χρυσοµάλη Τιµητική Επιτροπή Μπαζοπούλου-Κυρκανίδου Ευτέρπη Παπαναγιώτου Παναγιώτης Επιστηµονική Eπιτροπή Αλεξανδρίδης Κωνσταντίνος Αντωνιάδης Κωνσταντίνος Βρότσος Ιωάννης Επιβατιανός Απόστολος Λίνκ-Τσατσούλη Ίρις Μαρκόπουλος Αναστάσιος Μουτσόπουλος Χαράλαµπος Νικητάκης Νικόλαος Νούτσης Κωνσταντίνος Οικονοµοπούλου Παναγιώτα Πατσούρης Ευστράτιος Πιπέρη Ευαγγελία Πουλόπουλος Αθανάσιος Σκλαβούνου Αλεξάνδρα Σκουτέλης Αθανάσιος Τζιούφας Αθανάσιος Τόσιος Κωνσταντίνος Τσιχλάκης Κωνσταντίνος Χατζηστάµου Ιουλία Χρυσοµάλη Ευανθία Χαιρετισµός Προέδρου Αγαπητοί Συνάδελφοι, Τρία χρόνια πριν είχα αναλάβει το βάρος της ευθύνης για την πρώτη επίσηµη διοργάνωση της Ελληνικής Εταιρείας Παθολογίας Στόµατος σε Πανελλαδικό επίπεδο. Σήµερα, συνεπείς στην υπόσχεσή µας για τη συνέχιση του θεσµού του Πανελληνίου Συνεδρίου Στοµατολογίας έχου- µε τη χαρά να σας καλωσορίσουµε στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Στοµατολογίας το οποίο διεξάγεται στο ξενοδοχείο Χίλτον, 3 και 4 Σεπτεµβρίου 202. Το φετινό µήνυµα του Συνεδρίου τονίζει ότι η αναβάθµιση της αποστολής του σύγχρονου Οδοντιάτρου στην παροχή υπηρεσιών στοµατικής υγείας απαιτεί τη στενή συνεργασία µεταξύ της Στοµατολογίας και των άλλων οδοντιατρικών ειδικοτήτων. Η εξοικείωση του Οδοντιάτρου µε συχνές παθολογικές καταστάσεις της στοµατικής κοιλότητας µέσα από την παρουσίαση αντιπροσωπευτικών κλινικών περιστατικών, σύντοµων εισηγήσεων, αντιπαραθέσεων διαδραστικού χαρακτήρα και ελεύθερων ανακοινώσεων, έρχεται να δώσει µια άλλη διάσταση στο πρόβληµα της στοµατικής και της γενικής υγείας. Η βαθειά οικονοµική κρίση η οποία ταλανίζει τη χώρα µας τα τελευταία χρόνια και επηρεάζει όλες τις εκδηλώσεις της καθηµερινής ζωής, δεν µπόρεσε να επιδράσει αρνητικά στην πρόοδο της επιστήµης και στην προαγωγή της γνώσης στο χώρο της Στοµατολογίας. Αντίθετα, οι προσπάθειες της Οργανωτικής Επιτροπής ενισχύθηκαν από τη θετική απόκριση και την ενεργό συµµετοχή σας στην Πανελλαδική αυτή πρόσκληση και σας ευχαριστώ όλους θερµά. Η σηµαντική αυτή εκδήλωση, έρχεται φέτος να συναντήσει στον ίδιο χώρο και το ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Στο- µατολογίας (th Biennial Congress of EAOM), ένα θεσµοθετηµένο κορυφαίο γεγονός το οποίο έχουµε την τιµή σαν διοργανώτρια χώρα να υποδεχτούµε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Ελπίζουµε να δοθεί η ευκαιρία σε Έλληνες και συναδέλφους από το εξωτερικό να ανταλλάξουν ιδέες και να αναπτύξουν συνεργασίες µε γνώµονα την εξέλιξη της Οδοντιατρικής επιστήµης και τη βελτίωση της φροντίδας των οδοντιατρικών ασθενών. Καθηγήτρια Αλεξάνδρα Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Πρόεδρος του Συνεδρίου
Π ε ρ ι ε χ ό µ ε ν α Σελίδα Οµιλητές- Συντονιστές...3-4 Συνοπτικό Επιστηµονικό Πρόγραµµα...5 Επιστηµονικό Πρόγραµµα...6-3 Γενικές Πληροφορίες...4 Περιλήψεις Κατευθυνόµενου Προγράµµατος...8-45 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων...46-54 Περιλήψεις Αναρτηµένων Ανακοινώσεων...55-69 Ευρετήριο Συγγραφέων...70-72 Ευχαριστίες...73 2
Ο µ ι λ η τ έ ς - Σ υ ν τ ο ν ι σ τ έ ς Georgiou A. Yarom N. Αλεξανδρίδης Κ. Ανδρεάδης. Αντωνιάδης Κ. Αντωνίου Α. Βασιλοπούλου Ε. Βρότσος Ι. Γκούβερης Ι. ασκαλόπουλος Α. ερέκα Ξ. ιαµαντή Σ. οντά Αικ. ουκουδάκη Α. Ζερβού Φ. Κανδαράκη Χ. Καραθανάση Β. Καργάκος Σ.Ι. Κατσουράκης Μ. Dr., BDS MDSc FRACDS Oral Pathology/Oral Medicine Unit, Westmead Centre for Oral Health, Sydney West Area Health Service, Sydney, Australia Dr., Director Oral Medicine Clinic, Department of Oral & Maxillofacial Surgery, Sheba Medical Center, Tel-Hashomer, Israel Kαθηγητής, Κλινική Στοµατικής & Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Λέκτορας Στοµατολογίας, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ Καθηγητής, Κλινική Στοµατικής & Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ Αναπληρωτής Καθηγητής Ακτινολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Αρεταίειο Νοσοκοµείο Επιστηµονική Συνεργάτης, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Καθηγητής, Εργαστήριο Περιοδοντολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Υποψήφιος ιδάκτωρ, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Υποψήφιος ιδάκτωρ, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Λέκτορας, Εργαστήριο Περιοδοντολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Υποψήφια ιδάκτωρ, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, ιευθύντρια Στοµατολογικού Τµήµατος, 25 Γενικό Νοσοκοµείο Αεροπορίας Επικ. Καθηγήτρια ιαγνωστικής και Ακτινολογίας Στόµατος, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Στοµατολόγος, τ. Αναπλ. Καθηγήτρια, Temple University, USA ιευθύντρια - Συντονίστρια Οδοντιατρικού Τµήµατος και Ειδικής Μονάδας ΑΜΕΑ, Ασκληπιείο Βούλας ιευθύντρια Κυτταρολογικού Εργαστηρίου ΠΓΝ, Νοσοκοµείο Ο Ευαγγελισµός Υποψήφια ιδάκτωρ, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Ιστορικός - Συγγραφέας ιευθυντής, Οδοντιατρικό Τµήµα, Γ.Ν. Λάρισας 3
Κουρέας Α. Λινκ Τσατσούλη Ι. Μανταλενάκης Κ. Μαραγκού Π. Μαρκόπουλος Α. Ματιάκης Α. Μποµπέτσης Γ. Νικητάκης Ν. Οικονοµοπούλου Π. Πετσίνης Β. Πιπέρη Ε. Πουλόπουλος Α. Προδροµίδης Γ. Σαµαρά Α. Σκλαβούνου Α. Σφακιανού Α. Τόσιος Κ. Τούτουζας Ι. Τσιχλάκης Κ. Χατζηστάµου Ι. Χρυσοµάλη Ε. Επίκ. Καθηγητής Ακτινολογίας, Αρεταίειο Νοσοκοµείο Επίκ. Καθηγήτρια, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ Γναθοχειρουργός ρ., Msc, Επιµελήτρια Α, Κέντρο Υγείας Μεγάρων Καθηγητής, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ Λέκτορας, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ Λέκτορας, Εργαστήριο Περιοδοντολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Επίκ. Καθηγητής, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Αν. Καθηγήτρια, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Λέκτορας, Κλινική Στοµατικής & Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Λέκτορας, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Επίκ. Καθηγητής, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ Υποψήφιος ιδάκτωρ, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Οδοντίατρος, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ Καθηγήτρια, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Επίκ. Καθηγητής, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ιδάκτωρ, Επιστηµονικός Συνεργάτης, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Καθηγητής, Κλινική ιαγνωστικής & Ακτινολογίας Στόµατος, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Λέκτορας Ιστοπαθολογίας, Εργαστήριο Βασικών Ιατροβιολογικών Επιστηµών, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Επίκ. Καθηγήτρια Στοµατολογίας, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ 4
Συνοπτικό Επιστηµονικό Πρόγραµµα Πέµπτη 3 Σεπτεµβρίου 202 ΩΡΕΣ Αίθουσα Τερψιχόρη Β 08:30-09:00 ΕΓΓΡΑΦΕΣ 09:00-09:5 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ-ΕΝΑΡΞΗ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ 09:5-09:30 ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΟΜΙΛΙΑ 09:30-0:5 ΣΥΝΕ ΡΙΑ Ι ΙΑΤΡΟΓΕΝΕΙΣ ΒΛΑΒΕΣ ΤΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ 0:5-:30 ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙ ΤΑ ΟΥΛΑ ΩΣ ΠΕ ΙΟ ΕΠΙ ΡΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ :30-2:00 ΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ 2:00-3:30 ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ: ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ 3:30-4:30 Ι Α Λ Ε Ι Μ Μ Α 4:30-5:5 ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙV ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΧΕΙΛΕΩΝ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑΣ: ΤΟΠΙΚΟ Ή ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟ ΝΟΣΗΜΑ; 5:5-6:5 ΣΥΝΕ ΡΙΑ V ΦΛΕΓΜΟΝΗ Ή ΝΕΟΠΛΑΣΙΑ; ΕΝΑ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΙΛΗΜΜΑ 6:5-7:00 ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ Ή LASER 7:00-7:30 ΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ 7:30-9:00 ΣΥΝΕ ΡΙΑ VI ΝΕΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΚΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Παρασκευή 4 Σεπτεµβρίου 202 ΩΡΕΣ Αίθουσα Τερψιχόρη Β 09:00-09:30 ΣΥΝΕ ΡΙΑ VII ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ 09:30-0:45 Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ε Σ Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ε Ι Σ Ι 0:45-2:00 Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ε Σ Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ε Ι Σ Ι Ι 5
Επιστηµονικό Πρόγραµµα ΩΡΕΣ 08:30-09:00 ΕΓΓΡΑΦΕΣ 6 Πέµπτη 3 Σεπτεµβρίου 202 Αίθουσα Τερψιχόρη Β 09:00-09:5 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ-ΕΝΑΡΞΗ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ 09:5-09:30 ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΟΜΙΛΙΑ «Από το στόµα σου και στου Θεού το αυτί» Σαράντος Ι. Καργάκος 09:30-0:5 ΣΥΝΕ ΡΙΑ Ι ΙΑΤΡΟΓΕΝΕΙΣ ΒΛΑΒΕΣ ΤΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ Προεδρεύοντες: Κ. Τόσιος - Α. Πουλόπουλος Προδροµίδης Γ. - Γκούβερης Ι. - Καραθανάση Β. 0:5-:30 ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙ ΤΑ ΟΥΛΑ ΩΣ ΠΕ ΙΟ ΕΠΙ ΡΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ Προεδρεύοντες: Ι. Βρότσος - Ε. Χρυσοµάλη Εισαγωγή: Ταξινόµηση Περιοδοντικών Νόσων Μποµπέτσης Γ. Ι. Παθήσεις των ούλων που επηρεάζονται από συστηµατικούς παράγοντες: α) ενδοκρινικές µεταβολές/διαταραχές ερέκα Ξ. β) αιµατολογικά νοσήµατα Λίνκ-Τσατσούλη Ι. ΙΙ. Εκδηλώσεις από τα ούλα δερµατοβλεννογόνιων νοσηµάτων και άλλων παθολογικών καταστάσεων Πουλόπουλος Α. ΙΙΙ. Νοσήµατα των ούλων που οφείλονται σε ειδικό λοιµογόνο παράγοντα Τούτουζας Ι. :30-2:00 ΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ 2:00-3:30 ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ: ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Προεδρεύοντες: Κ. Αντωνιάδης - Π. Οικονοµοπούλου Ι. Ταξινόµηση Αντωνιάδης Κ. ΙΙ. Απεικονιστικές διαγνωστικές τεχνικές: α) Υπερηχογράφηµα Αντωνίου Α. β) Αξονική - µαγνητική τοµογραφία Κουρέας Α. ΙΙΙ. Ακτινογραφία - σιαλογραφία Τσιχλάκης Κ. IV. FNA στη διάγνωση τραχηλικών παθήσεων: Πλεονεκτήµατα - Περιορισµοί Κανδαράκη Χ. 3:30-4:30 Ι Α Λ Ε Ι Μ Μ Α
Πέµπτη 3 Σεπτεµβρίου 202 ΩΡΕΣ Αίθουσα Τερψιχόρη Β 4:30-5:5 ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙV ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΧΕΙΛΕΩΝ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑΣ: ΤΟΠΙΚΟ Ή ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟ ΝΟΣΗΜΑ; Προεδρεύοντες: Ζερβού Φ. - Κατσουράκης Μ. Ι. Γλωσσίτιδες Οικονοµοπούλου Π. ΙΙ. Χειλίτιδες Πιπέρη Ε. - Ανδρεάδης. 5:5-6:5 ΣΥΝΕ ΡΙΑ V ΦΛΕΓΜΟΝΗ Ή ΝΕΟΠΛΑΣΙΑ; ΕΝΑ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΙΛΗΜΜΑ Προεδρεύοντες: Νικητάκης Ν. - Λινκ-Τσατσούλη Ι. ιαµαντή Σ. - Νικητάκης Ν. - Μαρκόπoυλος Α. - Σαµαρά Α. 6:5-7:00 ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ Ή LASER Προεδρεύων: Αλεξανδρίδης Κ. Μανταλενάκης Κ. - Πετσίνης Β. 7:00-7:30 ΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ 7:30-9:00 ΣΥΝΕ ΡΙΑ VI ΝΕΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΚΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Προεδρεύοντες: Μαρκόπουλος Α. - ουκουδάκη Α. I. Οδοντικά Eµφυτεύµατα στον ασθενή που λαµβάνει διφωσφονικά: Ενδείξεις και Περιορισµοί «Dental implants in patients under biphosphonate therapy» Yarom N. ΙΙ. Οδοντιατρική αντιµετώπιση στον ασθενή µε συστηµατικό νόσηµα «Dental treatment in patients with systemic disease» Georgiou A. III. HPV λοίµωξη και καρκίνος του στόµατος: Μελέτες του Εργαστηρίου Στοµατολογίας, ΕΚΠΑ Εισαγωγή Σκλαβούνου Α. Βασιλοπούλου Ε. - ασκαλόπουλος Α. - Σφακιανού Α. ΙV. Το σάλιο ως βιολογικό υλικό διαγνωστικών εφαρµογών: υνατότητες και Προοπτικές Χρυσοµάλη Ε. 7
Παρασκευή 4 Σεπτεµβρίου 202 ΩΡΕΣ Αίθουσα Τερψιχόρη Β 09:00-9:30 ΣΥΝΕ ΡΙΑ VII ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ Προεδρεύοντες: Πιπέρη Ε. - Ματιάκης Α. Ι. Βιοψία: Ενδείξεις - Αντενδείξεις Τόσιος Κ. ΙΙ. ιαγνωστικές προσεγγίσεις και µελλοντικές προοπτικές Χατζηστάµου Ι. 09:30-0:45 Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ε Σ Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ε Ι Σ I Προεδρεύοντες: Οικονοµοπούλου Π. - Ανδρεάδης. ΠΑ. Ο ΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΦΟΒΟΣ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Kοκκορέ Α., οντά Α., Καραγιάννη Κ. Κλινική ιαγνωστικής και Ακτινολογίας Στόµατος, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΠΑ2. ΟΣΤΕΟΧΟΝ ΡΙΝΗ ΜΕΤΑΠΛΑΣΙΑ ΣΤΗ ΝΩ Η ΦΑΤΝΙΑΚΗ ΑΚΡΟΛΟΦΙΑ: ΜΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΑΝΤΙ ΡΑΣΤΙΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΒΛΑΒΗ Κατσούλας Ν., Χρυσοµάλη Ε., Χούπης Κ. 2 Εργαστήριο Στοµατολογίας, 2 Κλινική Στοµατικής & Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΠΑ3. A ΑΜΑΝΤΙΝΟΒΛΑΣΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Κεραµιδάς Τ., Χριστόπουλος Π., Χρυσοµάλη Ε. 2 Εργαστήριο Στοµατολογίας, 2 Κλινική Στατιστικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΠΑ4. ΘΗΛΩΜΑΤΑ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠHΣΗ Αρβανίτη Ε., ιαµαντή Σ. 2 Επιµελήτρια Οδοντοθεραπευτικού Τµ., 2 ιευθύντρια Στοµατολογικού Τµ., 25 Γεν. Νοσοκοµείο Αεροπορίας ΠΑ5. ΚΑΘ ΕΞΗ ΧΕΙΛΙΤΙ Α. ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ελλή Κ., Πιπέρη Ε., Μερκουρέα Σ., Σκλαβούνου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΠΑ6. ΜΥΕΛΟ ΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝ ΡΟΜΟ ΜΕ ΕΝ ΟΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΕΚ ΗΛΩΣΗ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Κυριλή Τ., Σαµαρά Α., Πουλόπουλος Α., Ανδρεάδης., Μαρκόπουλος Α., Επιβατιανός Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ 8
Παρασκευή 4 Σεπτεµβρίου 202 ΩΡΕΣ Αίθουσα Τερψιχόρη Β ΠΑ7. ΟΖΩ ΗΣ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Η ΣΥΝ ΡΟΜΟ BOURNEVILLE-PRINGLE. ΑΝΑΦΟΡΑ ΜΙΑΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Σαµαρά Α., Κυριλή Τ., Πουλόπουλος Α., Ανδρεάδης., Μαρκόπουλος Α., Επιβατιανός Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ ΠΑ8. ΧΡΟΝΙΑ ΗΞΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ ηµητρίου Α., Μαραγκού Π. 2, Ζερβού-Βάλβη Φ. Οδοντιατρικό Τµήµα Γ.Ν. «Ασκληπιείο Βούλας», 2 Κέντρο Υγείας Μεγάρων 0:45-2:00 Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ε Σ Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ε Ι Σ ΙΙ Προεδρεύοντες: Πουλόπουλος Α. - Χατζηστάµου Ι. ΠΑ9. ΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΕΡΠΗΤΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΙΤΙ Α. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Λυκουρέσης., Μερκουρέα Σ. 2, οντά Α., Νικητάκης Ν. 2, Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. 2 Κλινική ιαγνωστικής και Ακτινολογίας Στόµατος, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΠΑ0. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΓΙΓΑΝΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗ. ΦΑΙΟΣ ΟΓΚΟΣ; Φόρα Ε., Μελακόπουλος Ι. 2, Τόσιος Κ., Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Ιδιωτικό Oδοντιατρείο ΠΑ. ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΠΟΓΓΙΩΤΙΚΗ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΥΛΩΝ: ΚΛΙΝΙΚΟΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 3 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Αργύρης Π., Παπανάκου-Τζανετάκη Σ., Μερκουρέα Σ., Τόσιος Κ., Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α., Κούτλας Ι. 2 Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Τµήµα Παθολογίας Στόµατος, Οδοντιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Μινεσότα, ΗΠΑ ΠΑ2. ΑΝΟΣΟΪΣΤΟΧΗΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΙΚΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ MCM2 ΚΑΙ ΚI-67 ΣΤΟΝ ΟΜΑΛΟ ΛΕΙΧΗΝΑ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΙΚΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ Καράγεωργας Α., Τόσιος Κ., Πιπέρη Ε., Σκλαβούνου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΠΑ3. ΚΛΙΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙ ΟΥΣ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΣΠΟΡΙΝΗΣ ΣΤΟΝ ΟΜΑΛΟ ΛΕΙΧΗΝΑ ΣΤΟΜΑΤΟΣ Γεωργάκη Μ., Νικητάκης Ν., ιαµαντή Σ., Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ 9
Παρασκευή 4 Σεπτεµβρίου 202 ΩΡΕΣ Αίθουσα Τερψιχόρη Β ΠΑ4. ΕΜΜΕΝΟΥΣΑ ΙΟΓΚΩΣΗ ΧΕΙΛΕΩΝ ΣΕ ΠΑΙ Ι: ΣΤΟΜΑΤΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΟΚΚΙΩΜΑΤΩΣΗ Η ΕΚ ΗΛΩΣΗ ΚΟΚΚΙΩΜΑΤΩ ΟΥΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ; ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Τιτσινίδης Σ., ασκαλόπουλος Α., Νικητάκης Ν., Αθανασάκη Κ., 2 Σάρα Α. 2, ιαµαντή Σ., Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Α Παιδιατρική Κλινική, Iατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Νοσοκοµείο Παίδων «Αγία Σοφία» ΠΑ5. ΕΛΚΩΤΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ ΠΑΡΕΙΑΣ ΜΕ ΠΙΘΑΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΕ ΑΚΑΝΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΕΠΙΘΗΛΙΩΜΑ Καραµάνου Μ., Ναούµ X., Νούτσης Κ. ερµατολογικό Tµήµα, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισµός» ΠΑ6. ΜΕΛΑΧΡΩΣΗ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ Ανδρικοπούλου Ε., Γκίλας Χ. 2, Τόσιος Κ. 2, Πιπέρη Ε. 2, Σκλαβούνου Α. 2 Μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ 0
ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Πέµπτη 3 Σεπτεµβρίου 202,.30-2.00 Α Ν Α Ρ Τ Η Μ Ε Ν Ε Σ Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ε Ι Σ Ι Προεδρεύοντες: Tόσιος K. οντά Αικ. ΑΑ. ΜΟΝΗΡΗΣ ΟΣΤΙΚΗ ΚΥΣΤΗ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Καλογήρου Ε.Μ., Μελακόπουλος Ι. 2, Τόσιος Κ. 3, Χατζηστάµου Ι. 4, Σκλαβούνου Α. 3 Τελειόφοιτη φοιτήτρια, 2 Γναθοπροσωπικός Χειρουργός - Ιδιώτης, 3 Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 4 Εργαστήριο Βασικών Ιατροβιολογικών Επιστηµών, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ2. ΑΝΟΣΟΪΣΤΟΧΗΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ ΣΥΝΟ ΟΥ GRP78/BIP ΣΕ ΚΟΙΝΗ ΠΕΜΦΙΓΑ Παναγιώτου E., Φαρµάκη E. 2, Κίττας Χ. 3,Τζέρµπος Φ. 4, Σκλαβούνου Α. 5, Χατζηστάµου Ι. Εργ. Βασικών Ιατροβιολογικών Επιστηµών, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Εργ. Βιολογικής Χηµείας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 3 Εργ. Ιστολογίας και Εµβυολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 4 Κλινική Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρική Σχολή, 5 Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ3. ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ιαµαντή Σ., Μανιός Κ. 2, Ανδρέου Α. Στοµατολογικό Τµήµα, 2 Οδοντιατρικό Τµήµα, 25 Γενικό Νοσοκοµείο Αεροπορίας ΑΑ4. ΝΕΥΡΟΑΓΓΕΙΑΚΟ ΑΜΑΡΤΩΜΑ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΥΟ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ελλή Κ., Τόσιος Κ., Πιπέρη Ε., Χατζηστάµου Ι. 2, Σκλαβούνου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Εργαστήριο Βασικών Ιατροβιολογικών Επιστηµών, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ5. ΣΤΟΜΑΤΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΩΣ ΠΡΩΤΗ ΕΚ ΗΛΩΣΗ ΜΟΝΟΚΥΣΤΙΚΟΥ Α ΑΜΑΝΤΙΝΟΒΛΑΣΤΩΜΑΤΟΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΥ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Κιοσπές Π., Καλφαρέντζος Ε. 2, Πετσίνης Β. 2, Πιπέρη Ε. 3, Σκλαβούνου Α. 3, Αλεξανδρίδης Κ. 2 Τελειόφοιτος φοιτητής, 2 Κλινική Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, ΕΚΠΑ, ΠΓΝ «Ο Ευαγγελισµός», 3 Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ6. ΧΩΡΙΣΤΩΜΑ ΠΛΑΓΙΑΣ ΤΡΑΧΗΛΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ελλή Κ., Κωστάκης Γ. 2, Παπανάκου-Τζανεττάκη Σ., Πιπέρη Ε., Στυλιανάκη Σ. 3, Χατζηστάµου Ι. 3, Σκλαβούνου Ανδρικοπούλου Α., Αλεξανδρίδης Κ. 2 Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Κλινική Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 3 Φοιτήτρια, 4 Λέκτορας, Εργαστήριο Βασικών Iατροβιολογικών Επιστηµών, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ7. ΟΖΩ ΗΣ ΠΕΡΙΤΟΝΙΪΤΙ Α ΣΤΟ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟ ΤΟΥ ΑΝΩ ΧΕΙΛΟΥΣ: ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΠΑΝΙΑΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Αγουρόπουλος Α., Προδροµίδης Γ. 2, Ανδρικοπούλου Ε. 3, Γκίλας Χ. 2, Τιτσινίδης Σ. 2, Νικητάκης Ν. 2, Παπαγιαννούλη Ε., Σκλαβούνου Α. 2 Εργαστήριο Παιδοδοντιατρικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 3 Μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ8. ΜΕΓΑΛΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΜΕ ΠΡΩΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚ ΗΛΩΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Παπανάκου Τζανετάκη Σ., Πιπέρη Ε., Τόσιος Κ., Σκλαβούνου Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
ΑΑ9. ΚΟΚΚΙΩΜΑ ΣΙΛΙΚΟΝΗΣ ΣΤΟ ΑΝΩ ΧΕΙΛΟΣ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Μερκουρέα Σ., Πιπέρη Ε., Βλαχοδηµητρόπουλος. 2, Νικητάκης Ν., Χρυσοµάλη Ε., Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ 2 Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ0. ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΟΝ ΑΠΟΣΤΗΜΑ ΓΛΩΣΣΑΣ Μερκουρέα Σ., Χρυσοµάλη Ε., Τούτουζας Ι., Χριστόπουλος Π. 2, Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Κλινική Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ. ΜΟΝΟΚΥΣΤΙΚΟ Α ΑΜΑΝΤΙΝΟΒΛΑΣΤΩΜΑ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Κήττας., Βακάλης Μ. 2, Ασηµάκη-Βλαχοπούλου Α. 3, Πετρίκης Α. 4, Τσόβα Σ. 5, Ράπης Θ. 6 Χειρ. Οδοντίατρος Ειδικευθείς στη Στοµατολογία, 2 Χειρ. Οδοντίατρος, 3 ρ. Παθολογοανατόµος, 4 Στοµατογναθοπροσωπικός Χειρουργός Β Επιµελητής ΓΝΘΧ Kλινικής, 5 Στοµατογναθοπροσωπικός Χειρουργός, 6 ρ., ρ. Στοµατογναθοπροσωπικός Χειρουργός-Χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου, ιευθυντής ΓΝΘΧ Κλινικής Γ.Ν. Χατζηκώστα Ιωαννίνων ΑΑ2. ΒΛΑΣΤΙΚΗ ΜΥΡΜΗΚΙΩ ΗΣ ΛΕΥΚΟΠΛΑΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΥΣΑΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Αργύρης Π., Παπανάκου-Τζανετάκη Σ., Κατσούλας Ν., Νικητάκης Ν., Σκλαβούνου - Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Πέµπτη 3 Σεπτεµβρίου 202, 7.00-7.30 Α Ν Α Ρ Τ Η Μ Ε Ν Ε Σ Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Ε Ι Σ Ι Ι Προεδρεύοντες: Λινκ-Τσατσούλη Ι. Μαραγκού Π. ΑΑ3. ΑΣΥΝΗΘΗ ΛΙΠΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑΣ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΥΟ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ Αργύρης Π., Γκίλας Χ., Πιπέρη Ε., Νικητάκης Ν., Τόσιος Κ., Σκλαβούνου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ4. ΛΙΠΩΜΑΤΑ ΣΤΟΜΑΤΟΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ. ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ Ελευθεριάδης Ε., Λεβέντης Μ., Ελευθεριάδη Η., Ελευθεριάδη Α., Τιτσινίδης Σ. Τοµέας Χειρουργικής και Παθολογίας Στόµατος, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ5. ΣΤΟΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ ΙΣΚΟΕΙ ΟΥΣ ΕΡΥΘΗΜΑΤΩ ΟΥΣ ΛΥΚΟΥ. ΚΛΙΝΙΚΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 8 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ελλή Κ., Πιπέρη Ε., Χρυσοµάλη Ε., Νικητάκης Ν., Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ6. ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΟ ΕΛΚΟΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙ Η ΑΡΘΡΙΤΙ Α. ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Αρβανιτίδου Ι., Γεωργάκη Μ., Τόσιος Κ., Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ7. ΝΕΚΡΩΤΙΚΗ ΣΙΑΛΑ ΕΝΟΜΕΤΑΠΛΑΣΙΑ: ΚΛΙΝΙΚΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 8 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ Γκίλας Χ., Τόσιος Κ., Πιπέρη Ε., Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ 2
ΑΑ8. ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΚΦΟΡΗΤΙΚΟΥ ΠΟΡΟΥ ΥΠΟΓΝΑΘΙΟΥ ΣΙΑΛΟΓΟΝΟΥ Α ΕΝΑ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Μπούσιος Β., Μερκουρέα Σ. 2, έσκος. 3, Πουλιανίτης Ν. 4, Νικητάκης Ν. 2, Παπαδογεωργάκης Ν. Κλινική Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, ΕΚΠΑ, ΠΓΝΑ «Ο Ευαγγελισµός», 2 Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 3 Μονάδα Αντιµετώπισης Ογκολογικού Ασθενή, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 4 Τµήµα Παθολογικής Ανατοµικής, ΠΓΝΑ «Ο Ευαγγελισµός» ΑΑ9. ΜΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ ΣΕ ΠΑΙ ΙΑ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ Ο ΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Τζουανάκη Α., Αγγελοπούλου Μ., Εµµανουήλ. Εργαστήριο Παιδοδοντιατρικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ20. ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΩ ΓΝΑΘΟΥ ΣΕ Ε ΑΦΟΣ ΟΣΤΕΟΝΕΚΡΩΣΗΣ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Μερκουρέα Σ., Βλαχοδηµήτρη Μ. 2, Πεπελάση-Κωστοπούλου Ε. 2, Πιπέρη Ε., Χατζηστάµου Ι. 3, Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Εργαστήριο Περιοδοντολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 3 Εργαστήριο Βασικών Ιατροβιολογικών Επιστηµών, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ2. ΑΜΦΟΤΕΡΟΠΛΕΥΡΗ ΙΟΓΚΩΣΗ ΜΕΙΖΟΝΩΝ ΣΙΑΛΟΓΟΝΩΝ Α ΕΝΩΝ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΛΗΨΗ ΒΑΛΠΡΟΪΚΟΥ ΟΞΕΟΣ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Αργύρης Π., ελλή Κ., Πιπέρη Ε., Καµπέρος Γ., Σφακιανού Αικ., ασκαλόπουλος Α., Τζουανάκη Αικ. 2, Σκλαβούνου-Ανδρικοπούλου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Εργαστήριο Παιδοδοντιατρικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ22. ΕΣΜΟΠΛΑΣΤΙΚΟ Α ΑΜΑΝΤΙΝΟΒΛΑΣΤΩΜΑ ΚΑΤΩ ΓΝΑΘΟΥ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΑΝΙΑΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Γκίλας Χ.Ε., Αργύρης Π.Π., Χούπης Κ. 2, Τόσιος Κ.Ι., Σκλαβούνου Α. Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, 2 Kλινική Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ ΑΑ23. ΛΕΙΟΜΥΟΣΑΡΚΩΜΑ ΤΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ Οκτσελόγλου Β., Μερκουρέα Σ. 2, Χρονάς Η., Νικητάκης Ν. 2, Γκουτζάνης Λ., Παπαδογεωργάκης Ν. Κλινική Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, ΕΚΠΑ, ΠΓΝΑ «Ο Ευαγγελισµός», 2 Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ 3
Γ ε ν ι κ έ ς Π λ η ρ ο φ ο ρ ί ε ς ΧΡΟΝΟΣ - ΤΟΠΟΣ Το Συνέδριο πραγµατοποιείται 3 & 4 Σεπτεµβρίου 202, στο ξενοδοχείο Hilton στην Αθήνα. ΓΛΩΣΣΑ Επίσηµη Γλώσσα του Συνεδρίου είναι η Ελληνική. Οι διαλέξεις των ξένων οµιλητών θα γίνουν στην Αγγλική γλώσσα. ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Η διάρκεια της κάθε Προφορικής Ανακοίνωσης είναι (8) λεπτά και (2) λεπτά συζήτηση. Παρακαλούµε ο χρόνος να τηρηθεί αυστηρά. Οι Προφορικές Ανακοινώσεις θα παρουσιαστούν στην αντίστοιχη συνεδρία την Παρασκευή 4 Σεπτεµβρίου το πρωί. ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Η Ανάρτηση των Αναρτηµένων Ανακοινώσεων, θα πρέπει να γίνει στην ειδική θέση µε τον αριθµό που αναφέρεται στο Τελικό Πρόγραµµα, την Πέµπτη 3 Σεπτεµβρίου µεταξύ 08:30 π.µ. - 09:00 π.µ., ενώ η Απόσυρσή τους, θα πρέπει να γίνει την ίδια µέρα µεταξύ 9:00 µ.µ. - 9:30 µ.µ. Ο παρουσιάζων συγγραφέας θα πρέπει να στέκεται δίπλα από το Poster του, την Πέµπτη 3 Σεπτεµβρίου στο ιάλειµµα καφέ που θα πραγµατοποιηθεί µεταξύ :30 π.µ. - 2:00 µ.µ. ή 7:00 µ.µ. - 7:30 µ.µ. βάσει του τελικού προγράµµατος για παρουσίαση διάρκειας 3 σε µέλη της Επιστηµονικής Επιτροπής ή/και σύνεδρους. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΕΣΩ Η/Υ Η αίθουσα διεξαγωγής του Συνεδρίου θα είναι εξοπλισµένη µε video projector για παρουσιάσεις µέσω Η/Υ. Το υλικό θα πρέπει να παραδίδεται µία τουλάχιστον ώρα πριν την συνεδρίαση στην ειδική γραµµατεία που θα είναι τοποθετηµένη στην είσοδο της συνεδριακής αίθουσας. ΕΚΘΕΣΗ Στον ευρύτερο χώρο του Συνεδρίου θα λειτουργεί Έκθεση φαρµακευτικών προϊόντων, ιατρικών οργάνων & µηχανηµάτων ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Έως τις 30 Ιουνίου 202 Μετά τις 30 Ιουνίου 202 Γενική Συµµετοχή 80 00 Η Εγγραφή στο συνέδριο περιλαµβάνει: Παρακολούθηση των επιστηµονικών συνεδριάσεων του 2 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Στοµατολογίας Συνεδριακό υλικό & πιστοποιητικό συµµετοχής ιαλείµµατα καφέ ΙΑΜΟΝΗ Ηµερήσιες Τιµές ωµατίων µε πρωινό & φόρους Όνοµα Ξενοδοχείου Κατηγορία Μονόκλινο/ ίκλινο ATHENS HILTON 5* 65 ΑΚΥΡΩΣΕΙΣ (όλα τα αιτήµατα ακυρώσεων πρέπει να αποστέλλονται γραπτώς µε e-mail ή φαξ) Για ακύρωση εγγραφής µέχρι τις 6 Ιουνίου 202, υπάρχουν ακυρωτικά τέλη 20 Για ακύρωση εγγραφής µεταξύ 6 Ιουνίου και ης Σεπτεµβρίου 202, υπάρχουν ακυρωτικά τέλη 50% Για ακύρωση εγγραφής µετά την η Σεπτεµβρίου 202, υπάρχουν ακυρωτικά τέλη 00% Για ακυρώσεις δωµατίων µέχρι τις 6 Ιουνίου 202, δεν υπάρχουν ακυρωτικά τέλη Για ακυρώσεις δωµατίων από τις 6 Ιουνίου µέχρι 3 Αυγούστου 202, υπάρχουν 50% ακυρωτικά επί του συνόλου των διανυκτερεύσεων Για ακυρώσεις δωµατίων από τις 3 Αυγούστου 202 και µετά, υπάρχουν 00% ακυρωτικά του συνόλου των διανυκτερεύσεων. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ ERA ΕΠΕ Ασκληπιού 7, 06 80 Αθήνα Τηλ.: 20 3634944, 3632950, Fax: 20 363690 E-mail: info@era.gr, Web Site: www.era.gr 4
Π Ε Ρ Ι Λ Η Ψ Ε Ι Σ 7
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΥΝΕ ΡΙΑ Ι ΙΑΤΡΟΓΕΝΕΙΣ ΒΛΑΒΕΣ ΤΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΥΛΩΝ ΠΟΥ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Προδροµίδης Γ., Γκούβερης Ι., Καραθανάση Β., Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Κατά την άσκηση της οδοντιατρικής µπορούν να προκληθούν βλάβες στο στοµατικό βλεννογόνο, από τις οποίες άλλες είναι σκόπιµες, όπως το τραύµα που δηµιουργείται από µία εξαγωγή, άλλες τυχαίες, όπως ένα αιµάτωµα που αναπτύσσεται κατά την τέλεση της τοπικής αναισθησίας, και άλλες οφείλονται σε λάθη ή παραλείψεις του θεράποντος, όπως το χηµικό έγκαυµα που προκαλείται από τη διαρροή των υλικών λεύκανσης. Οι «ακούσιες», άρα και µη-προβλέψιµες, βλάβες µπορούν να αποτελέσουν αιτία σηµαντικής ενόχλησης για τον ασθενή, αλλά και προβληµατισµού για τον θεράποντα, και να γίνουν αιτία για την ανάπτυξη προστριβών µεταξύ τους. Αναφορικά µε την αιτιολογία τους, οι οι ιατρογενείς βλάβες του στοµατικού βλεννογόνου µπορούν να διακριθούν σε τοπικής ή συστηµατικής αρχής, ενώ ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούν οι βλάβες που µπορούν να προκύψουν κατά την ογκολογική θεραπεία. Οι βλάβες τοπικής αρχής είναι συχνότερες και µπορεί να οφείλονται σε φυσικούς ή χηµικούς παράγοντες, ή σε αλλεργικές αντιδράσεις που αναπτύσσονται κυρίως σε σχέση µε οδοντιατρικά υλικά. Αρκετά συνηθισµένες είναι αυτές που αναπτύσσονται σε κινητές ή ακίνητες προσθετικές εργασίες, υλικά αλλά και χηµικά διαλύµατα που χρησιµοποιούνται στο στόµα µε τη µορφή διακλυσµών, αντισηπτικών κλπ. Οι αλλεργικές αντιδράσεις σε οδοντιατρικά υλικά αποκτούν όλο και µεγαλύτερη σηµασία, καθώς ο σύγχρονος οδοντίατρος καλείται να διαχειριστεί καθηµερινά πολλά νέα οδοντιατρικά υλικά. Η πλέον συνηθισµένη είναι η λειχηνοειδής αντίδραση στο οδοντιατρικό αµάλγαµα. Οι βλάβες συστηµατικής αρχής οφείλονται κατά κανόνα σε φάρµακα, Στην καθηµερινή πράξη ο οδοντίατρος αντιµετωπίζει ασθενείς µε ιατρικά προβλήµατα, οι οποίοι λαµβάνουν είτε βραχυχρόνια είτε µακροχρόνια φάρµακα που είναι δυνατόν να δηµιουργήσουν διογκώσεις, οξείες ελκοδιαβρωτικές βλάβες, ή ακόµη και δυσχρωµιές. Τέλος, ειδική επίσης κατηγορία αποτελούν οι ογκολογικοί ασθενείς που βρίσκονται σε αντινεοπλασµατική αγωγή και µπορεί να αναπτύξουν ως επιπλοκή της αγωγής επώδυνες βλάβες στο βλεννογόνο ή και νεκρώσεις στα οστά. Ο οδοντίατρος γνωρίζοντας τις βλάβες που µπορεί να προκληθούν στο στοµατικό βλεννογόνο είναι σε θέση να τις διαγνώσει έγκαιρα και να τις αντιµετωπίσει αποτελεσµατικά. Σηµαντικότερη, ωστόσο, παραµένει η πρόληψή τους που µπορεί να επιτευχθεί µόνον µε τη σε βάθος γνώση της εκάστοτε αγωγής (επεµβατικής ή φαρµακευτικής). Γιατί σαφώς errare humanum est (το λάθος είναι ανθρώπινο), αλλά αυτό που πρέπει να πρυτανεύει κατά την αντιµετώπιση του ασθενούς είναι η αρχή του ωφελέειν ή µη βλάπτειν. Στο στρογγυλό τραπέζι θα παρουσιαστούν σηµαντικές από πλευράς συχνότητας ή κλινικής ση- µασίας ιατρογενείς βλάβες του βλεννογόνου του στόµατος που µπορούν να προκληθούν κατά την άσκηση της οδοντιατρικής, µέσω της περιγραφής αντιπροσωπευτικών περιστατικών. 8
ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙ ΤΑ ΟΥΛΑ ΩΣ ΠΕ ΙΟ ΕΠΙ ΡΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΕΡΙΟ ΟΝΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ Μποµπέτσης Γ., Λέκτορας, Εργαστήριο Περιοδοντολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Αρκετές στοµατολογικές βλάβες εντοπίζονται στην περιοχή των ούλων και του βλεννογόνου. Για την ορθότερη διάγνωση και θεραπευτική αντιµετώπισή τους είναι ανάγκη να διαχωρίζονται από τα περιοδοντικά νοσήµατα. Το 999 πραγµατοποιήθηκε ένα διεθνές Workshop για την ταξινό- µηση των περιοδοντικών νόσων και καταστάσεων για να αντικαταστήσει την ήδη υπάρχουσα ταξινόµηση του 989. Οι κυριότεροι λόγοι που επέβαλαν αυτή την τροποποίηση ήταν η αλληλοεπικάλυψη κάποιων περιοδοντικών νοσηµάτων σε διαφορετικές κατηγορίες, η έλλειψη ειδικής κατηγορίας για τα νοσήµατα που περιορίζονται στα ούλα, η αδόκιµη έµφαση στην ηλικία εµφάνισης και στο ρυθµό εξέλιξης της νόσου, και τέλος, τα ανεπαρκή κριτήρια ταξινόµησης των περιοδοντικών νοσηµάτων στις διάφορες κατηγορίες. Με βάσει τη νέα ταξινόµηση έγιναν, συνοπτικά, οι ακόλουθες παρεµβάσεις: ) Έγινε προσθήκη ξεχωριστής κατηγορίας για τα νοσήµατα που περιορίζονται στα ούλα. 2) Έγινε αντικατάσταση του όρου «περιοδοντίτιδα ενηλίκων» µε τον όρο «χρόνια περιοδοντίτιδα». 3) Έγινε αντικατάσταση των όρων «εφηβική περιοδοντίτιδα» και «ταχέως εξελισσόµενη περιοδοντίτιδα» µε τον όρο «επιθετική περιοδοντίτιδα». 4) όθηκαν περισσότερες επεξηγήσεις/διευκρινήσεις για τον όρο «περιοδοντίτιδα ως εκδήλωση συστηµατικών νοσηµάτων». 5) Έγινε αντικατάσταση των όρων «ελκονεκρωτική περιοδοντίτιδα» και «ελκονεκρωτική ουλίτιδα» µε «νεκρωτική περιοδοντική νόσο». 6) Έγινε προσθήκη ξεχωριστής κατηγορίας για τα περιοδοντικά αποστήµατα. 7) Έγινε προσθήκη ξεχωριστής κατηγορίας για τις περιοδοντικές-ενδοδοντικές βλάβες. 8) Έγινε προσθήκη ξεχωριστής κατηγορίας για τις αναπτυξιακές και επίκτητες ανατοµικές παραλλαγές και καταστάσεις. 9
ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙ ΤΑ ΟΥΛΑ ΩΣ ΠΕ ΙΟ ΕΠΙ ΡΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΥΛΩΝ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ: Α) ΕΝ ΟΚΡΙΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ/ ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ερέκα Ξ., Λέκτορας, Εργαστήριο Περιοδοντολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Είναι ερευνητικά τεκµηριωµένο ότι οι περιοδοντικοί ιστοί και κυρίως τα ούλα και το φατνιακό οστούν εµπλέκονται σε αρκετές συστηµατικές νοσολογικές καταστάσεις. Οι µεταβολές στην αρχιτεκτονική δοµή τους, µορφολογία και υφή αντικατοπτρίζουν την απόκριση ενός επιρρεπούς ξενιστή στα συστατικά της οδοντικής µικροβιακής πλάκας. Οι ενδοκρινικές διαταραχές οι οποίες, όπως είναι γνωστό, τροποποιούν τον ανοσολογικό µηχανισµό του ξενιστή συχνά καθορίζουν την εξέλιξη της µικροβιακής προσβολής των ούλων. Η παρουσία του µικροβιακού φορτίου στις περισσότερες περιπτώσεις θεωρείται απαραίτητη για την εµφάνιση της φλεγµονής ενώ η διαδροµή της διαφοροποιείται από τυχόν υποκείµενες ενδοκρινικές µεταβολές. Έτσι, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι διακυµάνσεις των ορµονών του φύλου (στην εφηβική ηλικία, την κύηση, τον έµµηνο κύκλο, την λήψη αντισυλληπτικών και την εµµηνόπαυση), η παχυσαρκία και το στρες µεταβάλλουν την φλεγµονώδη αντίδραση των ούλων στον µικροβιακό παράγοντα και τροποποιούν την κλινική εικόνα. Συγκεκριµένα, ο σακχαρώδης διαβήτης συσχετίζεται µε αρκετές καταστάσεις στην στοµατική κοιλότητα όπως µεταβολές στην ροή και την σύσταση του σάλιου, αυξηµένη επίπτωση µολύνσεων και διαταραγµένη επούλωση. Επιπλέον, τα ερευνητικά δεδοµένα υποστηρίζουν ότι υπάρχει συχνά συσχέτιση σακχαρώδους διαβήτη και αυξηµένης επίπτωσης ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας ενώ φαίνεται ότι περισσότερο σηµαντικά είναι τα κλινικά σηµεία και συµπτώµατα σε περιπτώσεις φτωχού γλυκαιµικού ελέγχου. Κατά την εφηβεία, την κύηση και την λήψη αντισυλληπτικών οι διακυµάνσεις στα επίπεδα των ορµονών επηρεάζουν την απόκριση του ξενιστή στην µικροβιακή προσβολή οδηγώντας σε φλεγµονώδεις διεργασίες οι οποίες περιορίζονται στους µαλθακούς κυρίως ιστούς µε τα κλινικά χαρακτηριστικά της ουλίτιδας. Κατά την εµµηνόπαυση όπου υπάρχει µειωµένη παραγωγή και έκκριση των ορµονών, τα δηµοσιευµένα κλινικά στοιχεία υποστηρίζουν ότι οι ορµονικές µεταβολές συνδέονται περισσότερο µε αποφλοιωτικές φλεγµονώδεις αλλοιώσεις των ούλων ενώ ο παθογενετικός µηχανισµός δεν έχει πλήρως αποσαφηνισθεί. Τελευταία, το ενδιαφέρον των ερευνητών εστιάζεται στην συσχέτιση της οστεοπόρωσης που αρκετά συχνά εµφανίζεται κατά την εµµηνόπαυση και της πιθανής επιρρέπειας για εµφάνιση περιοδοντίτιδας. Η παχυσαρκία είναι ένα φαινόµενο της σύγχρονης εποχής και είναι πλέον σαφές ότι ο λιπώδης ιστός αποτελεί ένα σύνθετο και µεταβολικά ενεργό ενδοκρινές όργανο που παίζει σηµαντικό ρόλο στον µεταβολικό έλεγχο. Φαίνεται ότι εµπλέκεται σε αρκετές φλεγ- µονώδεις διεργασίες που αφορούν µεταξύ άλλων και στον συνδετικό ιστό των ούλων. Το στρες όπως και άλλοι ψυχοσωµατικοί παράγοντες είναι δυνατόν να αποδιοργανώσουν τον ανοσολογικό µηχανισµό και δυνητικά να διαφοροποιήσουν την αντίδραση του ξενιστή απελευθερώνοντας αυξηµένα επίπεδα γλυκοκορτικοειδών και κυρίως κορτιζόλης στην κυκλοφορία. Αν και ο υποκεί- µενος µηχανισµός δεν έχει πλήρως διευκρινισθεί, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την εµπλοκή του στρες στην εµφάνιση της νεκρωτικής ελκώδους ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας. 20
ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙ ΤΑ ΟΥΛΑ ΩΣ ΠΕ ΙΟ ΕΠΙ ΡΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΥΛΩΝ ΠΟΥ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Λίνκ-Τσατσούλη Ι., Επικ. Καθηγήτρια, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ Τα αιµατολογικά νοσήµατα εµφανίζουν συχνά εκδηλώσεις στην στοµατογναθική περιοχή και ειδικότερα στα ούλα. Οι εκδηλώσεις αυτές παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον οδοντίατρο, διότι δεν είναι λίγες οι φορές όπου αυτός θα είναι ο πρώτος που θα υποψιαστεί την ύπαρξη αι- µατολογικού νοσήµατος, αφού είναι δυνατόν να εµφανιστούν κάποιες βλάβες στη στοµατική κοιλότητα και τα ούλα προτού εκδηλωθεί το υποκείµενο νόσηµα µε τη γενική του συµπτωµατολογία. Συνεπώς η διαρκής ενηµέρωση για τα νοσήµατα αυτά, όπως και η γνώση των κλινικών ευρηµάτων τους στα ούλα σε συνδυασµό µε την ενδελεχή κλινική εξέταση και τα εργαστηριακά ευρή- µατα, µπορεί να προσφέρει κατά περίπτωση, την έγκαιρη διάγνωση. Επίσης σηµαντική παράµετρος για την ολοκληρωµένη αντιµετώπιση του ασθενή που πάσχει από το συγκεκριµένο αιµατολογικό νόσηµα, αποτελεί η ακριβής καταγραφή του ιατρικού ιστορικού του, η οποία θα πρέπει να οδηγήσει στην αξιολόγηση και την πιθανή συσχέτιση ή όχι µε το συγκεκριµένο νόσηµα των ενδοστοµατικών ευρηµάτων. Στη συνέχεια θα καταρτιστεί το σχέδιο θεραπείας ενδεχοµένως και µε τη συνδροµή του θεράποντα αιµατολόγου-ογκολόγου, ώστε να εξασφαλιστεί η σωστή διάγνωση, και η χωρίς επιπλοκές συνολική οδοντιατρική αντιµετώπιση του ασθενούς. Οι νοσολογικές οντότητες που θα παρουσιασθούν και θα συζητηθούν χωρίζονται σε τρεις ενότητες που είναι:. Νοσήµατα που σχετίζονται µε τα ερυθρά αιµοσφαίρια όπου περιλαµβάνονται σιδηροπενική αναιµία, το Σύνδροµο Plummer-Vinson, η απλαστική αναιµία, η µεγαλοβλαστικές αναιµίες, η αιµολυτική αναιµία, η θαλασσαιµία και η δρεπανοκυττταρική νόσος. 2. Νοσήµατα που σχετίζονται µε τα λευκά αιµοσφαίρια όπως: οι λευκοπενίες (ουδετεροπενία, κυκλική ουδετεροπενία, ακοκκιοκυτταραιµία) και οι λευχαι- µίες (οξείες και χρόνιες). 3. Αιµορραγικά νοσήµατα και καταστάσεις όπως: οι πορφύρες, η θροµβοπενία, οι αιµορροφιλίες και η νόσος του Willebrand 2
ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙ ΤΑ ΟΥΛΑ ΩΣ ΠΕ ΙΟ ΕΠΙ ΡΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΟΥΛΑ ΕΡΜΑΤΟΒΛΕΝΝΟΓΟΝΙΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Πουλόπουλος Α., Επίκουρος Καθηγητής, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ Με τον όρο δερµατο-βλεννογόνιοι νόσοι αναφέρονται οι νόσοι που στην κλινική τους εικόνα εµφανίζεται σηµειολογία από το δέρµα και τους βλεννογόνους περιλαµβάνοντας και το βλεννογόνο του στόµατος. Οι κλινικές εκδηλώσεις που εντοπίζονται στα ούλα σε κάποιες από τις δερµατοβλεννογόνιους νόσους είναι σηµαντικές για διαγνωστικούς, και θεραπευτικούς λόγους. Οι ση- µαντικότερες από τις νόσους αυτές που παρουσιάζουν εκδηλώσεις στα ούλα και θα παρουσιαστούν, είναι οι ποµφολυγώδεις-δερµατοβλεννογόνιες νόσοι που περιλαµβάνουν τον οµαλό λειχήνα, το καλόηθες πεµφιγοειδές, την πέµφιγα, οι δερµατο-βλεννογόνιες νόσοι από υπερευαισθησία, µε κυριότερο το πολύµορφο ερύθηµα. Ακόµη θα παρουσιαστεί ο ερυθηµατώδης λύκος που αποτελεί νόσηµα του κολλαγόνου και που εµφανίζει εκδηλώσεις στα ούλα. Επίσης θεωρείται σκόπιµο να αναφερθούν οι περιπτώσεις που ως παρενέργεια από τη λήψη φαρ- µάκων εξαιτίας υποκείµενης νόσου, είναι δυνατό να προκληθεί διόγκωση των ούλων. Τα κυριότερα φάρµακα που προκαλούν διόγκωση αυτού του τύπου, είναι η φαινυντοίνη, η κυκλοσπορίνη, και οι ανταγωνιστές του ασβεστίου. Ακόµη θα παρουσιαστούν η κοκκιωµάτωση του Wegener και οι ιστιοκυτταρώσεις από τα κύτταρα του Langerhans, που αν και αποτελούν σπάνιες παθολογικές καταστάσεις αρκετά συχνά εµφανίζουν εκδηλώσεις στα ούλα. Επιπρόσθετα θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στα κακοήθη νεοπλάσµατα που είναι δυνατό να εκδηλωθούν στα ούλα, περιλαµβάνοντας το κυριότερο από αυτά το ακανθοκυτταρικό καρκίνωµα. Συµπερασµατικά η διαρκής ενηµέρωση του οδοντιάτρου, για τα νοσήµατα αυτά, και ειδικότερα η γνώση των κλινικών ευρηµάτων τους στα ούλα σε συνδυασµό µε την ακριβή καταγραφή του ιατρικού ιστορικού του ασθενή, τη λεπτοµερειακή κλινική εξέταση και τα εργαστηριακά ευρή- µατα, µπορεί να προσφέρουν καθοριστικά, στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπευτική αντιµετώπιση τους. 22
ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙ ΤΑ ΟΥΛΑ ΩΣ ΠΕ ΙΟ ΕΠΙ ΡΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΥΛΩΝ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΑ ΣΕ ΕΙ ΙΚΟ ΛΟΙΜΟΓΟΝΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ Τούτουζας Ι., ιδάκτωρ, Επιστηµονικός Συνεργάτης, Εργαστήριο Στοµατολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Τα ούλα αποτελούν σηµείο εκδήλωσης τόσο τοπικών φλεγµονωδών παραγόντων, όσο και συστηµατικών νοσηµάτων. Ειδικοί λοιµογόνοι παράγοντες µπορεί να προκαλέσουν βλάβες στα ούλα όπως βακτηρίδια, ιοί και µύκητες. Ο οδοντίατρος πρέπει να γνωρίζει τις κλινικές εκδηλώσεις αυτών των νοσηµάτων ώστε να οδηγηθεί στη σωστή διαγνωστική προσέγγιση για την αντιµετώπισή τους ή και να προβεί στις κατάλληλες εξετάσεις για τη διάγνωση πιθανού συστηµατικού νοσήµατος. Η οξεία ελκονεκρωτική ουλίτιδα αποτελεί τοπική βακτηριδιακή λοίµωξη που οφείλεται στο Fusobacterium nucleatum, στην Borellia vincentii αλλά και στην Prevotella intermedia καθώς και σε άλλα είδη σπειροχαιτών (PROS) που αποικούν τη στοµατική κοιλότητα. Εµφανίζεται συνήθως σε νεαρά άτοµα µε τη µορφή κρατηροειδών ελκώσεων που εδράζονται στα ούλα και συνοδεύονται από κακοσµία, σιαλόρροια, επώδυνη λεµφαδενίτιδα και συχνά µε ήπια πυρετική κίνηση. Το γραµµοειδές ερύθηµα των ούλων οφείλεται στo µύκητα Candida Albicans, εµφανίζεται ως µία ευδιάκριτη ταινιοειδής ερυθρότητα στην παρυφή των ελευθέρων ούλων και σχετίζεται, όπως συχνά και η προηγούµενη βλάβη, µε προσβολή από τον ιό HIV. Στη φυµατιώδη ουλίτιδα, δευτεροπαθή και σπανιότερα πρωτοπαθή, που οφείλεται στο Mycobacterium tuberculosis, τα ούλα εµφανίζονται οιδηµατώδη µε έντονη διάχυτη ή εντοπισµένη ερυθρότητα και κοκκιωµατώδη ή και θηλωµατώδη επιφάνεια. Η πρωτοπαθής και δευτεροπαθής ερπητική ουλοστοµατίτιδα και το σάρκωµα Kaposi συνιστούν βλάβες ιογενούς αιτιολογίας. Η πρωτοπαθής ερπητική ουλοστοµατίτιδα οφείλεται στον ιό του απλού έρπητα (HSV). Εµφανίζεται µε τη µορφή µικρών φυσαλίδων που καταλείπουν ελκώσεις και διαβρώσεις στα ούλα και στον υπόλοιπο βλεννογόνο του στόµατος. Τα ούλα είναι οιδηµατώδη και αιµορραγικά και υπάρχουν γενικότερα συµπτώµατα κακουχίας και πυρετός. Η δευτεροπαθής ερπητική ουλοστοµατίτιδα εµφανίζει ηπιότερη κλινική εικόνα, µε την παρουσία µικρών, επώδυνων, συρρεουσών ελκώσεων στην περιοχή κυρίως των υπερωίων ούλων. Το σάρκωµα Kaposi είναι νεόπλασµα αγγειακής προέλευσης που οφείλεται στον ιό HSV-8 και σχετίζεται στενά µε HIV λοίµωξη. Εµφανίζεται είτε µε τη µορφή διάχυτης υπερπλασίας των ούλων ή ως εντοπισµένος όγκος φαιής ή κυανέρυθρης χροιάς. Συµπερασµατικά, ο οδοντίατρος είναι σηµαντικό να µπορεί να διαγνώσει και να διαφοροδιαγνώσει τις προαναφερόµενες βλάβες στα ούλα και όπου είναι εφικτό να αντιµετωπίσει τον αιτιολογικό παράγοντα ή να παραπέµψει τον ασθενή για την περαιτέρω διερεύνηση γενικότερου νοσήµατος. 23
ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ: ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΙΟΓΚΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΡΑΧΗΛΟ Αντωνιάδης Κ., Καθηγητής, Κλινική Στοµατικής & Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Οδοντιατρική Σχολή, ΑΠΘ Οι διογκώσεις στον τράχηλο αποτελούν συχνό κλινικό πρόβληµα. Η διαδικασία της διάγνωσης απαιτεί ενδελεχή συνεκτίµηση πολλών παραγόντων γιατί τις περισσότερες φορές οι διογκώσεις αποτελούν δευτερογενή εκδήλωση και η πρωτογενής νόσος εντοπίζεται στη στοµατογναθοπροσωπική περιοχή ή σε και πιο αποµακρυσµένη θέση. Η εµβρυολογία και ανατοµία της περιοχής µαζί µε τις δυνατότητες της απεικόνισης βοηθούν αρχικά στη διάκριση της πρωτοπαθούς ή δευτεροπαθούς νόσου και σε δεύτερο επίπεδο στη διάγνωση και στο σχέδιο αποτελεσµατικής θεραπείας Ο πρόσθιος τράχηλος και οι ενδοκρινείς αδένες του έχουν βραγχιογενή προέλευση. Η τοπογραφική ανατοµία αποτελεί βασικό άξονα προσέγγισης και µαζί µε την εµβρυογένεση της περιοχής δίνουν τη δυνατότητα της εκτίµησης και συνεκτί- µησης των απεικονιστικών ευρηµάτων και των άλλων παρακληνικών πληροφοριών για τη διάγνωση, τη σταδιοποίηση και την ορθή αντιµετώπιση της κάθε κατάστασης. Οι διογκώσεις στο τράχηλο µπορεί να ταξινοµηθούν σε συγγενείς ή αναπτυξιακές ανωµαλίες, σε φλεγµονές, σε νεοπλασίες της περιοχής και σε µεταστατική νόσο. 24
ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ: ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Η ΥΠΕΡΗΧΟΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗ ΙΑΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΚΑΙ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΣΠΛΑΓΧΝΙΚΟΥ ΚΡΑΝΙΟΥ Αντωνίου Α.Γ., Αν. Καθ. Ακτινολογίας, Νοσ. «Αρεταίειο», Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Η υπερηχοτοµογραφία αναπτύχθηκε παράλληλα µε τις άλλες απεικονιστικές µεθόδους και σήµερα θεωρείται ως η πρώτη µέθοδος απεικόνισης µετά την κλινική εξέταση στις παθήσεις των µαλακών µορίων ιδιαίτερα στη διάγνωση της σύστασης, επέκτασης της νόσου στα παρακείµενα ανατοµικά µόρια και αποµακρυσµένης µεταστατικής νόσου. Οι εφαρµογές της µεθόδου στο τράχηλο είναι ευρύτατες και περιλαµβάνουν τη µελέτη του θυρεοειδούς, παραθυρεοειδών αδένων νοµότοπων ή έκτοπων στο τράχηλο, παθήσεις των µεγάλων αγγείων, νεοπλάσµατα µυών, ή ασυνήθη νεοπλάσµατα όπως τα χηµειοδεκτώµατα των καρωτιδικών σωµατίων και πνευµονογαστρικού νεύρου. Οι παθολογικοί λεµφαδένες είτε ως µεταστατικοί είτε ως πρωτοπαθής νόσος του λεµφικού και αι- µοποιητικού συστήµατος έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά διαταραχής της εσωτερικής αρχιτεκτονικής και αγγείωσης που µελετάται µε την έγχρωµη καταγραφή του φαινοµένου Doppler. Στο πρόσωπο η υπερηχοτοµογραφία συµπληρώνει τη κλινική εξέταση στις παθήσεις των µυών από την απλή λειτουργική υπερτροφία των µασητήρων µέχρι τα σπάνια νεοπλάσµατα καλοήθη ή κακοήθη και τη σταδιοποίηση αυτών. Ιδιαίτερη εφαρµογή έχουµε στις παθήσεις των σιελογόνων αδένων που περιλαµβάνουν την απλή λιθίαση, αυτοάνοσα νοσήµατα, φλεγµονές και νεοπλάσµατα. Πρέπει να τονισθεί ότι συχνά απαιτείται συµπληρωµατικός απεικονιστικός έλεγχος µε την απλή ακτινογραφία, σιελογραφία και αξονική ή µαγνητική Τοµογραφία πού προσφέρουν σηµαντικά καλύτερη χαρτογράφηση της ανατοµίας και επέκτασης της νόσου όπως πχ. στον εν τω βάθει λοβό της παρωτίδος. Η υπερηχοτοµογραφία λόγω του χαµηλού κόστους και της απουσίας ακτινοβολίας είναι δυνατό να χρησιµοποιηθεί για τη διαχρονική παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου και του θεραπευτικού αποτελέσµατος είναι ιδιαίτερα ανεκτή σε όλες τις ηλικίες των ασθενών ενώ παράλληλα ως οδηγός στη κυτταρολογική εξέταση µε λεπτή βελόνα να δώσει πληροφορίες για τη φύση µίας χωροκατακτητικής εξεργασίας. Συµπερασµατικά η υπερηχοτοµογραφία είναι η πρώτης απεικονιστική µέθοδος που ακολουθεί την κλινική εξέταση είτε για την επιβεβαίωση της κλινικής εικόνας είτε στη διαφορική διάγνωση. 25
ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ: ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΞΟΝΙΚΗ - ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ Κουρέας Α., Επικ. Καθηγητής Ακτινολογίας, Νοσ. «Αρεταίειο», Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Η οµιλία θα επικεντρωθεί στις κυριότερες παθήσεις που αφορούν τον στοµατοφάρυγγα, τους υπογναθίους σιελογόνους αδένες, τις παρωτίδες και τους τραχηλικούς λεµφαδένες. Σε ότι αφορά τον στοµατοφάρυγγα θα γίνει αναφορά στις κακοήθεις παθήσεις και στον τρόπο µε τον οποίο απεικονίζονται στην υπολογιστική και µαγνητική τοµογραφία. Αρχίζοντας από τον καρκίνο του στοµατοφάρυγγα ο οποίος είναι κυρίως πλακώδους τύπου και έχει µεγαλύτερη επίπτωση σε άνδρες ηλικίας 50 70 ετών. Στην εγκάρσια απεικόνιση παρατηρούµε µια µάζα η οποία παρουσιάζει έντονη σκιαγραφική ενίσχυση µετά την ενδοφλέβιο χορήγηση σκιαγραφικού µέσου. Ο ρόλος της απεικόνισης είναι κυρίως η σωστή σταδιοποίηση της νόσου τόσο τοπικά όσο και η ακριβής εκτίµηση των επιχωρίων τραχηλικών λεµφαδένων αλλά και η ανάδειξη αποµακρυσµένων µεταστάσεων. Στις κακοήθειες εκτός του στοµατοφάρυγγα θα περιληφθούν οι όγκοι των σιελογόνων αδένων (υπογναθίων και παρωτίδων). Οι κυριότεροι κακοήθεις όγκοι είναι το βλεννοεπιδερµοειδές καρκίνωµα και το αδενοειδές κυστικό καρκίνωµα. Οι µικρότεροι όγκοι έχουν συνήθως σαφώς περιγεγραµµένα όρια και παρουσιάζουν οµοιογενή σκιαγραφική ενίσχυση ενώ οι µεγαλύτεροι όγκοι παρουσιάζουν ασαφή όρια µε ανοµοιογενή σκιαγραφική ενίσχυση και κεντρικές περιοχές νέκρωσης. Στις καλοήθεις παθήσεις των σιελογόνων αδένων θα περιληφθούν οι καλοήθεις όγκοι όπως το πολύµορφο αδένωµα, ο όγκος του Warthin, οι καλοήθεις λεµφοεπιθηλιακές κύστεις σε ασθενείς µε AIDS, τα συστηµατικά αυτοάνοσα νοσήµατα (σύνδροµο Sjogren), οι σιελαδενίτιδες και τέλος η λιθίαση των σιελογόνων αδένων. Βασική µέθοδος εξέτασης στην ανάδειξη των λίθων είναι και η µαγνητική σιεολογραφία ειδικά σε περιπτώσεις όπου ο καθετηριασµός των πόρων των σιελογόνων αδένων δεν είναι εφικτός. Τέλος θα γίνει αναφορά στην απεικόνιση των τραχηλικών λεµφαδένων µε την υπολογιστική και µαγνητική τοµογραφία και στο τρόπο µε τον οποίο θα γίνει η δαφοροδιάγνωση µεταξύ κακοήθων και καλοήθων αντιδραστικών λεµφαδένων. 26
ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ: ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΣΙΑΛΟΓΡΑΦΙΑ Τσιχλάκης Κ., Καθηγητής, Κλινική ιαγνωστικής και Ακτινολογίας Στόµατος, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Ορισµένες φορές ο ακτινολογικός έλεγχος µε τις συµβατικές ακτινογραφίες µπορεί να αποβεί καθοριστικός για τη διάγνωση των παθήσεων της τραχηλοπροσωπικής χώρας. Η πανοραµική ακτινογραφία, οι ενδοστοµατικές οπισθοφατνιακές ακτινογραφίες και η ακτινογραφία δήξεως είναι οι πλέον συχνά χρησιµοποιούµενες ακτινογραφίες για την απεικόνιση του οδοντογναθικού συστήµατος και εφόσον οι τραχηλικές διογκώσεις είναι οδοντικής αιτιολογίας, η διάγνωση τίθεται από τις εξετάσεις αυτές και µόνο. Με την κωνικής δέσµης οδοντιατρική υπολογιστική τοµογραφία µπορούν επίσης να απεικονιστούν και στις τρεις διστάσεις του χώρου αλλοιώσεις των γνάθων που να σχετίζονται µε τραχηλικές διογκώσεις. Τέλος µε την απλή ακτινολογική εξέταση ή µε την οδοντιατρική υπολογιστική τοµογραφία είναι δυνατόν να απεικονιστούν ενασβεστιώσεις των µαλακών µορίων, όπως σιαλόλιθοι, που θα οδηγήσουν στη τελική διάγνωση µιας παθολογικής κατάστασης της τραχηλοπροσωπικής χώρας. Η σιαλογραφία είναι µια κλασσική µέθοδος απεικονιστικής µελέτης των µειζόνων σιαλογόνων αδένων, κυρίως της παρωτίδας και του υπογναθίου αδένα. Αποτελεί µια ειδική ακτινογραφική µέθοδο µε την οποία απεικονίζεται το σύστηµα των εκφορητικών πόρων και των αδενοκυψελών των σιαλογόνων αδένων, κατόπιν έγχυσης ακτινοσκιερής ουσίας µέσα στον κύριο πόρο του υπό µελέτη αδένα. Η σιαλογραφία βοηθάει σηµαντικά στη διαγνωστική διερεύνηση διαφόρων παθήσεων των σιαλογόνων αδένων, στη µελέτη της λειτουργίας αυτών καθώς και στον αποκλεισµό διαφόρων παθολογικών καταστάσεων των σιαλογόνων αδένων που µπορεί να συγχέονται µε άλλης αιτιολογίας διογκώσεις της τραχηλοπροσωπικής χώρας. Στην εισήγηση αυτή θα περιγραφούν αναλυτικά η τεχνική της σιαλογραφίας, οι ενδείξεις και αντενδείξεις αυτής καθώς και η αξιολόγηση των σιαλογραφηµάτων. Τέλος θα γίνει παράθεση κλινικών περιστατικών που η ορθή αξιολόγηση των σιαλογραφικών ευρηµάτων ήταν πρωταρχικής σηµασίας για τη διαφορική διάγνωση των παθήσεων αυτών. 27
ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΙΙΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΩΡΑΣ: ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ FNA ΣΤΗ ΙΑΓΝΩΣΗ ΤΡΑΧΗΛΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ-ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Κανδαράκη Χ., ιευθύντρια Κυτταρολογικού Εργαστηρίου ΠΓΝ «Ο Ευαγγελισµός» Οι διογκώσεις της περιοχής του τραχήλου αποτελούν ένα συχνό κλινικό πρόβληµα. Η παρακέντηση µε λεπτή βελόνα(fna) θεωρείται µια αξιόλογη προεγχειρητική µέθοδος για την διάγνωση, την παρακολούθηση και σταδιοποίηση του αρρώστου µε αλλοίωση στην περιοχή του τραχήλου. Για τις επιφανειακές αλλοιώσεις γίνεται µε ψηλάφηση της αλλοίωσης και στη συνέχεια FNA, µε ή χωρίς υπερηχογραφική καθοδήγηση. Για τις εν τω βάθει αλλοιώσεις µε υπερηχογραφική καθοδήγηση. Η κυτταρολογική εξέταση µε αναρρόφηση υλικού µε λεπτή βελόνα από την περιοχή της αλλοίωσης του τραχήλου απαντά εάν η αλλοίωση είναι καλοήθης ή κακοήθης, τύπο αλλοίωσης, εάν αφορά τον σιελογόνο αδένα, τον θυρεοειδή, λεµφαδένα ή κάτι άλλο. Επίσης εάν είναι πρωτοπαθές νεόπλασµα ή µεταστατικό. Αποτελεί µια µέθοδο που έχει πολλά πλεονεκτήµατα, όπως γρήγορη διάγνωση, είναι εύχρηστη, επαναλήψιµη, ασφαλής, συντελεί στην αποφυγή άσκοπων χειρουργείων ή οδηγεί στο σωστό σχεδιασµό των χειρουργείων όταν αυτά κρίνονται απαραίτητα. Με τη χρήση της FNA η κλινική αντιµετώπιση µπορεί να προσανατολιστεί σε άλλες µορφές θεραπείας(χηµειοθεραπεία ή ακτινοβολία.) Επίσης η διαγνωστική ακρίβεια στις περισσότερες µελέτες είναι υψηλή (87% έως 98%) []. Όµως η αλληλοεπικάλυψη των κυτταρολογικών χαρακτηριστικών, ιδιαίτερα στους σιελογόνους αδένες, η έλλειψη αντιπροσωπευτικού δείγµατος και η απουσία ικανής ποσότητος υλικού ώστε να εφαρµοστούν ειδικές ανοσοκυτταροχηµικές µέθοδοι είτε κυτταροµετρία ροής, οδηγούν σε διαγνωστικά προβλήµατα. Για την επίλυση αυτών των προβληµάτων, σηµαντικό ρόλο έχει η κλινικοεργαστηριακή εκτίµηση του περιστατικού [2]. Αντενδείξεις για FNA στην περιοχή του τραχήλου αποτελούν η αιµοραγική διάθεση του αρρώστου, η φλεγµονή του δέρµατος στη θέση της αλλοίωσης και ο εξαιρετικά µη συνεργαζόµενος άρρωστος. Οι επιπλοκές της FNA είναι σπάνιες. Τέτοιες είναι διάφορα µικροαιµατώµατα, πόνος στο πρόσωπο και δηµιουργία εµφράκτου. Βάσει των ανωτέρω, η FNA συµβάλει σηµαντικά στην διάγνωση και αξιολόγηση των αλλοιώσεων του τραχήλου και πρέπει να τύχει ευρύτερης αποδοχής. [] US-guided Fine-Needle Aspiration of Major Salivary Gland Masses and Adjacent Lymph Nodes:Accuracy and Impact on Clinical Decision Making. Sharma G, Jung A.S, Maceri D. R, Rice D.H, Martin S.E, Grant E.G Radiology vol259, No2, May 20 [2] Diagnostic Difficulties in the Interpretation of Fine Needle Aspirate Samples in Salivary Lesions: diagnostic pitfalls revisited. Daneshbod Y, Daneshbod K, Khademi B. Acta Cytolologica 2009 Jan-Feb; 53(): 53-70 28