ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΙΙ Ταχ. Δ/νση: Πειραιώς 40 Ταχ. Κώδικας: 10182 Τηλ :2131516037 FAX: 210 5295400 Αθήνα 19 10-2012 Αριθ. Πρωτ.: 19000 / 442 ΠΡΟΣ : ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ Θέμα: Αρχική χορήγηση και ανανέωση της άδειας εργασίας στους αιτούντες άσυλο και τους τελούντες υπό καθεστώς διεθνούς προστασίας Το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει στην χώρα μας και ρυθμίζει το καθεστώς της εισόδου και παραμονής στην χώρα μας των αιτούντων άσυλο και των τελούντων υπό καθεστώς διεθνούς προστασίας αποτελείται από τα εξής Π.Δ. : α) Π.Δ 114 / 2010 (ΦΕΚ Α/195/22 11 2010) με το οποίο προσαρμόστηκε η ελληνική νομοθεσία προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2005 / 85 / ΕΚ σχετικά με την καθιέρωση ενιαίας διαδικασίας αναγνώρισης σε αλλοδαπούς και ανιθαγενείς του καθεστώτος του πρόσφυγα ή δικαιούχου επικουρικής προστασίας β) Π.Δ 220 / 2007 (ΦΕΚ Α/251/13-11-2007) με το οποίο προσαρμόστηκε η ελληνική νομοθεσία προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2003/9/ΕΚ σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη της Ε.Ε. γ) Π.Δ 96 / 2008 (ΦΕΚ Α/152/30 07 2008) με το οποίο προσαρμόστηκε η ελληνική νομοθεσία προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2004/83/ΕΚ για την θέσπιση ελαχίστων απαιτήσεων για την αναγνώριση και το καθεστώς των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απατρίδων ως προσφύγων ή ως προσώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας για άλλους λόγους 1
και δ) Π.Δ 189 / 1998 (ΦΕΚ Α/140/25-06-1997) με το οποίο καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία παροχής άδειας εργασίας ή άλλης βοήθειας για επαγγελματική αποκατάσταση των αναγνωρισμένων από την πολιτεία ως προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των προσωρινά διαμενόντων για λόγους ανθρωπιστικούς Με βάση, λοιπόν, τα ανωτέρω Π.Δ. οι υπήκοοι τρίτων χωρών που εισέρχονται στην χώρα μας με σκοπό να ζητήσουν διεθνή προστασία μπορούν να διακριθούν σε τρεις κατηγορίες: 1) στους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι έχουν στην κατοχή τους το «δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού» 2) στους τελούντες υπό καθεστώς επικουρικής προστασίας καθώς και στους κατέχοντες προσωρινή άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς ή άλλους σοβαρούς λόγους. Στην συγκεκριμένη κατηγορία δεν έχει αποδοθεί το καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για τους αναγνωριστεί το συγκεκριμένο καθεστώς, αλλά συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι από τους οποίους προκύπτει ότι, εάν επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής σου ή στη χώρα προηγούμενης συνήθους διαμονής (εάν πρόκειται για ανιθαγενείς), κινδυνεύουν τόσο οι ίδιοι όσο και οι οικογένειες τους. και 3) στους πρόσφυγες, στους οποίους έχει χορηγηθεί το καθεστώς ασύλου Η διαδικασία πρόσβασης στην αγορά εργασίας των ανωτέρω κατηγοριών υπηκόων τρίτων χωρών ρυθμίζεται, ουσιαστικά, από τις διατάξεις του Π.Δ 189 / 1998 καθώς και οι αναφορές που γίνονται στα άλλα Π.Δ. παραπέμπουν στις διατάξεις του συγκεκριμένου διατάγματος. Ως εκ τούτου, η χορήγηση και η ανανέωση της άδειας εργασίας από τις αρμόδιες Υπηρεσίες σας θα γίνεται ως εξής Α. Χορήγηση και ανανέωση της προσωρινής άδειας εργασίας στους αιτούντες άσυλο, στους τελούντες υπό καθεστώς επικουρικής προστασίας και στους 2
κατέχοντες προσωρινή άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς ή άλλους σοβαρούς λόγους Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την έκδοση της προσωρινής άδειας εργασίας είναι τα εξής: α) Αίτηση του υπηκόου τρίτης χώρας προς την αρμόδια Υπηρεσία της Περιφέρειας του τόπου κατοικίας του, στην οποία εκτός των στοιχείων της ταυτότητας του, θα πρέπει να αναγράφονται, οπωσδήποτε, η ειδικότητα για την οποία ζητά την προσωρινή άδεια εργασίας καθώς και η Περιφέρεια στην οποία προτίθεται να εργασθεί β) Δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού σε ισχύ, το οποίο θα πρέπει να προσκομίζεται από τους αιτούντες άσυλο, ή Ειδική άδεια διαμονής διάρκειας μέχρι δύο (2) ετών, η οποία θα πρέπει να προσκομίζεται από τους τελούντες υπό καθεστώς επικουρικής προστασίας, ή Ειδική άδεια διαμονής διάρκειας, επίσης, μέχρι 2 έτη, η οποία θα κατατίθεται από τους υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν προσωρινά στην χώρα μας για ανθρωπιστικούς ή άλλους σοβαρούς λόγους. Όλα τα ανωτέρω θα πρέπει να κατατίθενται με την μορφή θεωρημένου φωτοαντιγράφου. γ) Έγγραφο του Ο.Α.Ε.Δ. ότι έχει ερευνηθεί η αγορά εργασίας και δεν υπάρχουν άνεργοι, ημεδαποί, πολίτες της Ε.Ε., αναγνωρισμένοι πρόσφυγες ή ομογενείς που να ενδιαφέρονται να εργαστούν σε θέσεις εργασίας της συγκεκριμένης ειδικότητας για την οποία ζητείται η άδεια εργασίας. Εάν ο Ο.Α.Ε.Δ. απαντήσει ότι υπάρχουν άνεργοι για την ειδικότητα για την οποία ζητείται η άδεια εργασίας και, ως εκ τούτου, δεν χορηγηθεί η άδεια εργασίας από την αρμόδια Υπηρεσία, τότε ο υπήκοος τρίτης χώρας θα μπορεί να επαναλάβει το αίτημά του για άδεια εργασίας μετά την λήξη του δελτίου αιτήσαντος ασύλου ή των ειδικών αδειών διαμονής ανάλογα με την περίπτωση Σας τονίζουμε ιδιαίτερα ότι το αίτημα της υπηρεσίας σας για έρευνα της αγοράς εργασίας θα αποστέλλεται με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στη διεύθυνση ait-asylo@oaed.gr (Διοίκηση ΟΑΕΔ, Γενική Δ/νση Εργατικού Δυναμικού, Δ/νση Συντονισμού & Ανάπτυξης Δικτύων Υπηρεσιών Απασχόλησης, Τμήμα Δράσεων 3
Ανθρώπινου Δυναμικού & Επιχειρήσεων, Εθνικής Αντίστασης 8, Τ.Κ. 17465, ΑΛΙΜΟΣ) αναφέροντας τόσο την ειδικότητα του αλλοδαπού όσο και την Περιφέρεια στην οποία θα δηλώνει ο αλλοδαπός ότι πρόκειται να εργασθεί. Αυτό είναι απαραίτητο καθώς, σε κάποιες περιπτώσεις, είναι δυνατόν ο υπήκοος τρίτης χώρας να εργάζεται σε διαφορετική Περιφέρεια από αυτήν στην οποία διαμένει και η οποία εκδίδει την άδεια εργασίας του. Τέλος, σας επισημαίνουμε ότι κατά την πρώτη σας επαφή με την ανωτέρω Υπηρεσία του Ο.Α.Ε.Δ. θα πρέπει να δηλώσετε την ηλεκτρονική σας διεύθυνση, στην οποία θα σας αποστέλλονται ηλεκτρονικά οι απαντήσεις στα αιτήματα για έρευνα της αγοράς εργασίας. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Εάν ένας αλλοδαπός κατοικεί στην Περιφέρεια Αττικής (π.χ. Αθήνα) και θέλει να εργάζεται στην περιοχή της Περιφέρειας Πελοποννήσου (π.χ. Κόρινθος), τότε αυτός θα υποβάλλει, μεν, τα δικαιολογητικά για την έκδοση της άδειας εργασίας του στις αρμόδιες Υπηρεσίες της Περιφέρειας Αττικής, όμως αυτές θα στέλνουν αίτηση για έρευνα της αγοράς εργασίας στην Περιφερειακή Δ/νση του Ο.Α.Ε.Δ., στην οποία ανήκει η περιοχή που πρόκειται να εργασθεί ο αλλοδαπός. Έτσι λοιπόν, στην προκειμένη περίπτωση, το αίτημα για έρευνα της αγοράς εργασίας θα αποσταλεί από την υπηρεσία της Περιφέρειας Αττικής στην Περιφερειακή Δ/νση Ο.Α.Ε.Δ. Πελοποννήσου και η αρχική προσωρινή άδεια εργασίας που θα εκδοθεί από την Περιφέρεια Αττικής θα αναγράφει ότι δίνει το δικαίωμα για εργασία στα όρια της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Εφόσον προσκομισθούν τα ανωτέρω δικαιολογητικά στο σύνολο τους, οι αρμόδιες Υπηρεσίες χορηγούν την προσωρινή άδεια εργασίας στην οποία θα αναγράφεται η ειδικότητα για την οποία έχει εκδοθεί και η Περιφέρεια στην περιοχή της οποίας έχει δικαίωμα να εργασθεί ο πολίτης τρίτης χώρας. Η άδεια αυτή δεν υπόκειται σε τέλη και η ισχύς της λήγει 30 ημέρες μετά την ημερομηνία λήξης των εγγράφων που νομιμοποιούν την παραμονή των συγκεκριμένων υπηκόων τρίτων χωρών στην χώρα μας, δηλαδή του Δελτίου αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού και των Ειδικών αδειών διαμονής διάρκειας μέχρι 2 έτη. Σημειώνεται ότι, κατά την διάρκεια ισχύος της αρχικής προσωρινής άδειας εργασίας, ο υπήκοος τρίτης χωράς δεν θα μπορεί να εργασθεί σε ειδικότητα διαφορετική από αυτή η οποία αναγράφεται στο έντυπο της άδειας του και στην περιοχή άλλης Περιφέρειας από αυτήν για την οποία έχει γίνει η έρευνα της αγοράς εργασίας και έχει εκδοθεί η άδεια εργασίας. 4
Η ανανέωση της προσωρινής άδειας εργασίας θα γίνεται από την Περιφέρεια του τόπου διαμονής του υπηκόου τρίτης χώρας, χωρίς, ωστόσο, να απαιτείται η επανάληψη της διαδικασίας αίτησης προς τον Ο.Α.Ε.Δ. για έρευνα της αγοράς εργασίας. Τα μόνα δικαιολογητικά που θα υποβάλλονται είναι η αίτηση του αλλοδαπού και το Δελτίο αιτήσαντος ασύλου ή οι ειδικές άδειες διαμονής ανάλογα με το καθεστώς του κάθε υπηκόου τρίτης χώρας. Διευκρινίζεται ότι εφόσον ανανεωθεί η προσωρινή άδεια εργασίας του υπηκόου τρίτης χώρας, αυτός έχει το δικαίωμα να εργασθεί πια και εκτός της περιοχής της Περιφέρειας για την οποία εκδίδεται η άδεια εργασίας του. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να προσέλθει και να δηλώσει την νέα διεύθυνση διαμονής και εργασίας του στις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας, στην οποία πρόκειται να μετακινηθεί και να εργαστεί, της Ελληνικής Αστυνομίας και του ΟΑΕΔ. Η αρμόδια Υπηρεσία της Περιφέρειας που θα παραλαμβάνει την δήλωση θα σφραγίζει την ισχύουσα άδεια εργασίας, ώστε να αποδεικνύεται ότι λαμβάνει γνώση για την μετακίνηση του υπηκόου της τρίτης χώρας, χωρίς να ζητά οποιοδήποτε άλλο δικαιολογητικό έγγραφο. Β. Χορήγηση άδειας εργασίας στους πρόσφυγες Δικαιολογητικά Οι υπήκοοι τρίτων χωρών, στους οποίους έχει αναγνωρισθεί το καθεστώς του πρόσφυγα και επιθυμούν να εργασθούν, θα καταθέτουν αυτοπροσώπως στις αρμόδιες Υπηρεσίες της Περιφέρειας τα παρακάτω δικαιολογητικά : 1. Αίτηση 2. Θεωρημένο αντίγραφο ταυτότητας πρόσφυγα ή απόφαση αναγνώρισης προσφυγικής ιδιότητας 3. Θεωρημένο αντίγραφο άδειας παραμονής 4. Δήλωση του εργοδότη ότι προτίθεται να τον απασχολήσει. Σε περίπτωση που, λόγω της φύσης της εργασίας του, ο πρόσφυγας εναλλάσσει συχνά εργοδότες δεν θα υποβάλλει τη δήλωση αυτή. 5. Πιστοποιητικό δημόσιου υγειονομικού φορέα που να βεβαιώνει ότι δεν πάσχει από μολυσματική ασθένεια. 5
6. Οποιοδήποτε άλλο δικαιολογητικό απαιτείται και για τον ημεδαπό που προτίθεται να ασκήσει την συγκεκριμένη εργασία Στον υπήκοο τρίτης χώρας που θα προσκομίσει το σύνολο των απαιτούμενων δικαιολογητικών χορηγείται άδεια εργασίας, η διάρκεια της οποίας είναι ίση με την χρονική διάρκεια ισχύος της άδειας παραμονής του. Τονίζεται ότι η χορήγηση της συγκεκριμένης άδειας γίνεται ατελώς. Κατά την διαδικασία ανανέωσης της άδειας εργασίας του τελούντος υπό καθεστώς πρόσφυγα θα προσκομίζονται στις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας μόνο τα παρακάτω δικαιολογητικά : 1. Αίτηση 2. Θεωρημένο αντίγραφο ταυτότητας πρόσφυγα ή απόφαση αναγνώρισης προσφυγικής ιδιότητας και 3. Θεωρημένο αντίγραφο άδειας παραμονής Η ανανέωση της θα γίνεται, επίσης, ατελώς, με την προϋπόθεση ότι θα κατατίθεται από τον υπήκοο βεβαίωση της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. για την υποβολή φορολογικής δήλωσης ή υπεύθυνη δήλωση του Ν.1599/1986 για το νόμιμο της απαλλαγής του από την υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης. Οι υπηρεσίες των Περιφερειών, οι οποίες εκδίδουν τις άδειες εργασίας για τους πρόσφυγες, θα τις κοινοποιούν στην Δ/νση Αλλοδαπών της Ελληνικής Αστυνομίας. Οι υπηρεσίες των Περιφερειών, οι οποίες εκδίδουν τις άδειες εργασίας για τους πρόσφυγες, θα τις κοινοποιούν στην Δ/νση Αλλοδαπών της Ελληνικής Αστυνομίας. Γ. Πρόσβαση στην αγορά εργασίας των μελών των οικογενειών των τελούντων υπό καθεστώς διεθνούς προστασίας 6
Τα μέλη της οικογένειας των αιτούντων άσυλο, των τελούντων υπό καθεστώς επικουρικής προστασίας, των κατεχόντων προσωρινή άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς ή άλλους σοβαρούς λόγους και των προσφύγων έχουν δικαίωμα να εργαστούν εφόσον: α) είναι κάτοχοι της ανάλογης άδειας διαμονής και β) τους έχει χορηγηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας άδεια εργασίας. Η διαδικασία που θα ακολουθείται τόσο κατά την αρχική χορήγηση όσο και κατά την ανανέωση των αδειών εργασίας των συγκεκριμένων κατηγοριών θα είναι η ίδια που περιγράφεται στις παραγράφους Α και Β της εγκυκλίου και ακολουθείται για τις άδειες εργασίας των κύριων δικαιούχων του καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ 1. Υπουργείο Εσωτερικών 7
Γεν. Δ/νση Μεταναστευτικής Πολιτικής και Κοιν. Ένταξης Δ/νση Μεταναστευτικής Πολιτικής Ευαγγελιστρίας 2 Τ.Κ. 10563 ΑΘΗΝΑ 2. Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ Π. Κανελλοπούλου 4 101 77 ΑΘΗΝΑ 3. Περιφέρειες της χώρας 4. ΟΑΕΔ Δ/ΝΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Εθνικής Αντίστασης 8 Τ.Κ. 174 56 ΑΛΙΜΟΣ (υπόψη κας Α. Σουσουρογιάννη) 5. Σ.ΕΠ.Ε / Κεντρική Υπηρεσία α) Διεύθυνση Προγραμματισμού και Συντονισμού Κοινωνικής Επιθεώρησης β) Διεύθυνση Διοικητικής και Τεχνικής Στήριξης Δραγατσανίου 8 Τ.Κ 101 10, ΑΘΗΝΑ 6. Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους πρόσφυγες Ταγιαπιέρα 12 Τ.Κ 11525, ΑΘΗΝΑ 7. Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες Ομάδα Εργασίας για τα Κοινωνικά Δικαιώματα των Προσφύγων Σολωμού 25, 8
Τ.Κ 10682, ΑΘΗΝΑ Εσωτερική Διανομή 1. Γραφείο κου Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας 2. Γραφείο κου Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας 3. Γραφείο κας Γενικής Γραμματέα 4. Γραφείο Γενικού Διευθυντή Εργασίας 5. Δ4 9