ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ:ΚΩΣΤΑΣ ΑΔΑΜΑΚΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Π.Θ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ TICCIH S0
ΜΑΘΗΜΑ 13 Ο (25.1.2013) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΕΡΟΣ Ι Καταγραφή τεκμηρίωση διάσωση βιομηχανικής κληρονομιάς Η εκπαίδευση στα θέματα βιομηχανικής κληρονομιάς στην Ελλάδα Βασικά ζητήματα επανάχρησης Επιλογή νέων χρήσεων Παραδείγματα επανάχρησης βιομηχανικών κτιρίων στην Ελλάδα Συμπεράσματα ΜΕΡΟΣ ΙΙ Η βιομηχανική κληρονομιά στην Κύπρο Παραδείγματα επανάχρησης βιομηχανικών κτιρίων στην Κύπρο Συμπεράσματα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Αρχιτεκτονικά αποτυπώματα Βιομηχανικής κληρονομιάς στο Λαύριο -Ε.Μ.Π Η Βιομηχανική αρχαιολογία/ Jacques Pinard/ Πολ.Τεχν.Ιδρ.ΕΤΒΑ Η Βιομηχανική κληρονομιά/ J.Alfrey- t.putman/ Πολ.Τεχν.Ιδρ.ΕΤΒΑ Εισαγωγή στη Βιομηχανική αρχαιολογία/ Tainer Slotta/ Πολ.Τεχν.Ιδρ.ΕΤΒΑ Ιστορικός βιομηχανικός εξοπλισμός στην Ελλάδα/ Ε.Μ.Π./ Εθν.Ιδρυμα Ερευνών Συνοπτική ιστορία των τεχνικών/ Bruno Jacomy/ Πολ.Τεχν.Ιδρ.ΕΤΒΑ Η τεχνολογία στον παγκόσμιο Πολιτισμό/ Arnold Pacey/ Πολ.Τεχν.Ιδρ.ΕΤΒΑ Εισαγωγή στην ιστορία των τεχνικών/ Francois Tusso Τα βιομηχανικά κτίρια του Βόλου/ Κώστας Aδαμάκης/ Π.Ι.Ο.Π. S1
Ι./ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΔΙΑΣΩΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ «Κάθε προσπάθεια για τη διάσωση των βιομηχανικών μνημείων περνά μέσα από την καταγραφή και την τεκμηρίωση» Π.Ι.Ο.Π. καταγραφή προβιομηχανικών εργαστηρίων στο Πήλιο Ο αλευρόμυλος Σοφιάδη στον Άνω Βόλο (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2002) Το ελαιοτριβείο Βαϊνά στην Αγία Τριάδα Πηλίου (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2002) S2
Τ.Ε.Ε. Δωδεκανήσων καταγραφή προβιομηχανικών και βιομηχανικών εγκαταστάσεων στα Δωδεκάνησα Συγκρότημα Δημοτικών Σφαγείων στη Ρόδο (πηγή: Η Βιομηχανική Κληρονομιά της Δωδεκανήσου, 2009) S3
Τ.Ε.Ε. Ιονίων νήσων καταγραφή προβιομηχανικών και βιομηχανικών εγκαταστάσεων στα Ιόνια νησιά Τ.Ε.Ε. Ν.Μαγνησίας δημιουργία δικτύου βιομηχανικών κτιρίων στο πολεοδομικό συγκρότημα του Δήμου Βόλου και του Δήμου Ν.Ιωνίας Τ.Ε.Ε. Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης καταγραφή βιομηχανικών κτιρίων στην περιοχή TICCIH Ημερίδες Συνέδρια Εργαστήρια για τη βιομηχανική κληρονομιά στην Ελλάδα και την Κύπρο Εκθέσεις φοιτητικών εργασιών με αντικείμενο τη βιομηχανική κληρονομιά Προτάσεις για την ανάδειξη του δικτύου των βιομηχανικών κτιρίων στο Βόλο (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2007) S4
Ι./ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Περιβαλλοντικές ομάδες στη δευτεροβάθμια και πρωτοβάθμια εκπαίδευση Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Αρχιτεκτόνων Ειδικές Συνθέσεις 8 ου εξαμήνου «Βιομηχανικά κτίρια νέες χρήσεις» Επίσκεψη στην πρώην βιομηχανία Παπάντου στο Βόλο (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2011) Μακέτα φοιτητικής εργασίας (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2011) Επίσκεψη στην πρώην βιομηχανία Αλαμανή στο Βόλο (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2011) Μακέτα φοιτητικής εργασίας (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2011) S5
Μεταπτυχιακά Ε.Μ.Π. και Α.Π.Θ. (για όλες τις ειδικότητες) στα τμήματα Αρχιτεκτονικής Διπλωματικές εργασίες ερευνητικά θέματα Διδακτορικές διατριβές S6
Ι./ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ Η διαδικασία της αποβιομηχάνισης στην Ελλάδα ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 και κορυφώθηκε τη δεκαετία του 1980 Τα περισσότερα βιομηχανικά κτίρια κατείχαν κεντρικά σημεία στον αστικό ιστό των ελληνικών πόλεων Πολλά από αυτά κατεδαφίστηκαν και έδωσαν τη θέση τους σε πολυώροφα οικιστικά συγκροτήματα, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη οικονομική απόδοση και εκμετάλλευση, βορά στην αδηφάγα αντιπαροχή Κάποια από τα παλιά εργοστάσια, ιδιοκτησία πλέον του Ελληνικού Δημοσίου ή των Τραπεζών και ελάχιστα των ιδιωτών, παρέμειναν νεκρά σημεία, σημεία διακοπής του πολεοδομικού ιστού και της κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής ζωής της πόλης S7
Ι./ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Οδός Πειραιώς - Αθήνα Μεταξουργείο Κέντρο Πολιτισμού Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων S8
Μεταξουργείο Κέντρο Πολιτισμού Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων S9
Μεταξουργείο Κέντρο Πολιτισμού Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων S10
Γκάζι Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων S10
Γκάζι Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων S11
Γκάζι Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων S13
Γκάζι Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων S14
Γκάζι Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων S15
Βιομηχανικό Κτίριο Μετατροπή σε Κατοικίες Lofts,Thissio S16
Βιομηχανικό Κτίριο Μετατροπή σε Κατοικίες Lofts,Thissio S17
Σοκολατοποιία Παυλίδη S18
Σοκολατοποιία Παυλίδη S19
Μουσείο Μπενάκη - Πρώην Συνεργείο-Έκθεση Αυτοκινήτων S20
Μουσείο Μπενάκη - Πρώην Συνεργείο-Έκθεση Αυτοκινήτων S21
Μουσείο Μπενάκη - Πρώην Συνεργείο-Έκθεση Αυτοκινήτων S22
Μουσείο Μπενάκη - Πρώην Συνεργείο-Έκθεση Αυτοκινήτων S23
Πρώην Βιομηχανία Παύλου S24
Πρώην Βιομηχανία Παύλου S25
Αντλιοστάσιο ΟΥΘ Μουσείο ύδρευσης στη Θεσσαλονίκη Κεντρικό κτίριο μηχανημάτων μετά τις εργασίες αποκατάστασης (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) S26
Κεντρικό κτίριο μηχανημάτων μετά τις εργασίες αποκατάστασης (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Αποκατάσταση παλιού ατμολέβητα (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Αντλιοστάσιο ΟΥΘ Μουσείο ύδρευσης στη Θεσσαλονίκη S27
Βόρεια όψη κεντρικού κτιρίου μηχανημάτων μετά τις εργασίες αποκατάστασης (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Ανατολική όψη κεντρικού κτιρίου μηχανημάτων μετά τις εργασίες αποκατάστασης (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Πρώην Βιομηχανία Παύλου S28
Καπναποθήκη στην Καβάλα Όψη επί της οδού Αβέρωφ (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Όψη επί της οδού Μ.Αλεξάνδρου (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) S29
Άποψη από τον πεζόδρομο (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Στοά που συνδέει τον πεζόδρομο με το εσωτερικό αίθριο (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Πρώην Βιομηχανία Παύλου S30
Ανατολικό τμήμα εσωτερικού αιθρίου (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Άποψη εσωτερικού αιθρίου με το μεταλλικό χωροδικτύωμα (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Καπναποθήκη στην Καβάλα S31
Απόψεις εσωτερικού αιθρίου (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Τμήμ εσωτερικού τρίτου ορόφου (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στη Βόρεια Ελλάδα, β τόμος) Καπναποθήκη στην Καβάλα S32
«Αθηναΐς» Εξωτερική όψη του κτιρίου πριν την επέμβαση (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική, β τόμος) Εξωτερική όψη (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική, β τόμος)ψψ Ο χώρος του εστιατορίου πριν την επέμβαση (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική, β τόμος) S33
Μουσείο αρχαίας Κυπριακής τέχνης - Αίθουσα ταφιακών ευρημάτων Εσωτερικό αίθουσας κινηματογράφου Η παλιά καμινάδα αποτελεί σημείο αναφοράς, θύμησης και προσανατολισμού της Αθηναϊδος, δηλωνοντας τη χρήση του κτιρίου κατά το παρελθόν «Αθηναΐς» S34
Το σχολείο της Αθήνας Υπάρχουσα κατάσταση της κεντρικής σκηνής (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική,β τόμος) Άποψη της κεντρικής σκηνής κατά τη φάση κατασκευής (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική,β τόμος) S35
Το σχολείο της Αθήνας S36
Βυρσοδεψείο στην Αθήνα Όψη οδού Κύπρου πριν (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική, β τόμος) Όψη οδού Κύπρου μετά (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική, β τόμος) S37
Κατάσταση του κτιρίου πριν από την έναρξη εργασιών επισκευής και αποκατάστασής του (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική, β τόμος)0 Είσοδος - Γραμματεία (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική, β τόμος) Βυρσοδεψείο στην Αθήνα S38
Γραφείο προέδρου και χώρος συνεδριάσεων (πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική, β τόμος)0 Άποψη εσωτερικού κήπου(πηγή: Αποκατάσταση Μνημείων Αναβίωση Ιστορικών κτιρίων στην Αττική, β τόμος) Βυρσοδεψείο στην Αθήνα S39
Παπαρήγας Η κύρια είσοδος του κτιρίου του τμήματος Αρχιτεκτόνων του Π.Θ (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2000) S40
Εξωτερική άποψη του τμήματος Αρχιτεκτόνων του Π.Θ. (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2000) Η κύρια είσοδος του τμήματος Αρχιτεκτόνων του Π.Θ. (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2000) Εξωτερικό αμφιθέατρο του τμήματος Αρχιτεκτόνων του Π.Θ. (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2000) Εξωτερική άποψη του τμήματος Αρχιτεκτόνων του Π.Θ. (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2000) Παπαρήγας S41
Εσωτερικές απόψεις από το χώρο της εισόδου (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2000) Παπαρήγας S42
Ο εσωτερικός διάδρομος που φωτίζεται από φεγγίτη στην οροφή του κτιρίου (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2000) Εσωτερική άποψη του διαδρόμου (πηγή: προσωπικό αρχείο, 2000) Παπαρήγας S43
Μύλος στη Θεσσαλονίκη Είσοδος για τις τουαλέτες μεταξύ cafe-μπαρ (πηγή: Αχριτεκτονικό έργο στην Ελλάδα, Κτιριο, 1996) S44
Λεπτομέρεια της όψης του Μύλου μετά την επέμβαση (πηγή: Αχριτεκτονικό έργο στην Ελλάδα, Κτιριο, 1996) Λεπτομέρεια της όψης του Μύλου με τα σιλό (πηγή: Αχριτεκτονικό έργο στην Ελλάδα, Κτιριο, 1996) Είσοδος για τις τουαλέτες μεταξύ cafeμπαρ (πηγή: Αχριτεκτονικό έργο στην Ελλάδα, Κτιριο, 1996) Μύλος στη Θεσσαλονίκη S45
Εσωτερική άποψη του μπαρ «Μύλος» (πηγή: Αρχιτεκτονικό έργο στην Ελλάδα, Κτίριο, 1996) Εσωτερική άποψη του ουζερί (πηγή: Αρχιτεκτονικό έργο στην Ελλάδα, Κτίριο, 1996) Μύλος στη Θεσσαλονίκη S46
ΙΙ./ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Τυπογραφείο στη Λεμεσό Τυπογραφείο στη Λεμεσό S47
Τυπογραφείο στη Λεμεσό S48
Τυπογραφείο στη Λεμεσό S49
Τυπογραφείο στη Λεμεσό S50
Χαρουπόμυλος στη Λεμεσό S51
Χαρουπόμυλος στη Λεμεσό S52
Χαρουπόμυλος στη Λεμεσό S53
Πανεπιστημιακό κτίριο στη Λεμεσό S54
Πανεπιστημιακό κτίριο στη Λεμεσό S55
Αρχιτεκτονική Σχολή στη Λευκωσία S56
Αρχιτεκτονική Σχολή στη Λευκωσία S57
Αρχιτεκτονική Σχολή στη Λευκωσία S58
ΔΕΗ Λευκωσίας S59
ΔΕΗ Λευκωσίας S60
ΔΕΗ Λευκωσίας S61